schoentechniek orthopedische ondernemend vakmanschap samenwerken met Mbo- en Hbo-onderwijs miniworkshop HG techniek Hannover

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "schoentechniek orthopedische ondernemend vakmanschap samenwerken met Mbo- en Hbo-onderwijs miniworkshop HG techniek Hannover"

Transcriptie

1 orthopedische schoentechniek Juni 2009, 29e jaargang, no. 2 ondernemend vakmanschap miniworkshop HG techniek samenwerken met Mbo- en Hbo-onderwijs BFO Hannover ivo 2009

2 Joh. Th. sinds 1893 b.v. Groothandel in orthopedische- en revalidatieartikelen SCHEIN KRAEMER RUCKGABER: FLD ( VOORHEEN SPAC) CAROLI REVALIDATIE ARTIKELEN STEUNZOLEN MATERIALEN, GEREEDSCHAP EN MACHINES ORTHO SPORTIV ORTHO LADY ORTHO GENT ACTIFLEX LUCRO AV, ORTHESE EN KORSETSCHOENEN PULMAN VERBANDSCHOENEN BRUMAN VERBANDPANTOFFELS ADOUR COMFORTSCHOENEN PERONEUS ORTHESE EN VEREN BREUKBANDEN QUENGEL SCHARNIEREN CARE: KRUKKEN, STOKKEN, LOOPREKJES ENZ. HANDY-CAR: ROLLATORS POPULAIR: ROLSTOELEN HALFFABRIKATEN VOOR ORTHOPEDIE, ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK EN PODOLOGIE ORTHESEN EN PROTHESEN SEMI-ORTHOPEDISCHE (B) SCHOENEN SCHOENEN VOOR DIA- BETISCHE-EN REUMATISCHE VOETEN VERBAND SCHOENEN ANTI-VARUS SCHOENEN ORTHESE SCHOENEN KORSET SCHOENEN REVALIDATIE ARTIKELEN STEUNZOLEN Schulte b.v. Portsmuiden 17, 1046 AH Amsterdam T F E info@schultebv.nl

3 Colofon Juni 2009 Officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Orthopedische Schoentechnici/Orthobanda Redactie R. Verwaard, voorzitter J.P.M. de Boer, orthopedisch schoentecnicus H. Wessendorf, orthopedisch schoentechnicus Dr S. Bus, bewegingswetenschapper Drs P.J.A. ten Hengel, revalidatiearts Ing. J.A.P.F. Lavrijsen, projectmanager TNO Mevr. M.J. van Vondelen, ( eindredacteur J. Zoet, secretaris Fotografie NVOS-Orthobanda (pag. 8), CB Consulta (pag. 11), René van der Kolk (pag. 15), Peter Kok (pag. 16), Huykman & Duyvestein (pag. 17), Hermann Wessendorf (pag. 19), Bram de Vries (pag. 20), Twenteborg Ziekenhuis (pag. 22), Mariska van Vondelen (pag. 28, 29), Jaap de Boer (pag. 38). Abonnementsprijs f 35, per jaar, exclusief 6% BTW Secretariaat Claudia Beers, Jeffrey Zoet Eigendomweg 4, 3765 ED Soest Telefoon: Fax: Postbus 120, 3760 AC Soest info@nvos-orthobanda.nl, Mutaties en annuleringen van abonnementen dienen schriftelijk te geschieden. Bij annuleringen dient de opzegging drie maanden vóór het eerstvolgende kalenderjaar te geschieden. Advertentieverkoop Karstens, druk met communicatie Postbus 164, 2300 AD Leiden Telefoon Telefax vakblad-os@karstens.nl Advertentiemateriaal aan: vakblad-os@karstens.nl Advertenties voor vakblad nummer 2 in 2009 aanleveren voor 18 mei Informatie over advertentietarieven, technische gegevens, sluitingsdata: Basisschoolkinderen aan de slag als anmeter / 17 Inhoud Inhoudsopgave 3 Woord vooraf 5 Inleverdata kopij en advertenties 5 Van de voorzitter 7 Samenwerken met MBO- en HBO-onderwijs 8 Column cliënt 9 Koffie met... Claudia Beers 11 Uit de praktijk 12 Dr. Zool 13 Miniworkshop HG Techniek 14 Column - een opleidingsjaar gevolgd (deel 3) 16 Basisschoolkinderen aan de slag als aanmeter 17 BFO 19 Trends 20 Interview dr. Sjef van Baal - diabetische voet 22 Verslag seminar SEMH - algemene eisen 25 Ondernemers Elferink Orthopedie 28 IVO Nieuws van de NVOS-Orthobanda 32 Week van het ambacht 33 Nederlandse School voor Gezondheidstechniek 34 Uit de literatuur 36 Evenementeagenda 38 Opening nieuw filiaal Schilte Orthopedie 38 Uitgave Stichting Voorlichting Orthopedische Schoentechniek Vormgeving en druk Karstens, druk met communicatie Hooigracht 35, 2312 KN Leiden Postbus 164, 2300 AD Leiden Telefoon Telefax Stichting VOS Niets uit dit blad mag, op welke wijze dan ook, worden overgenomen, dan met schriftelijke toestemming van de uitgever. Trends / 12 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

4 roosendaal - bergen op zoom - vlissingen - middelburg A. van der Linden Centrum voor Voetklachten is werkzaam in het zuidwesten van Nederland. Behalve in onze vestigingen worden er ook spreekuren gehouden in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen in de regio. Centraal staat een klantgerichte en multidisciplinaire aanpak bij het oplossen van voetproblemen op zowel medischfunctioneel en cosmetisch gebied, in samenwerking met de voorschrijvend specialist. Door de groei van ons bedrijf zijn wij op zoek naar gemotiveerde kandidaten (met vaktechnische ervaring!) om ons team te versterken in de volgende vacatures: PRODUCTIEMEDEWERKER (op elk niveau) PASKAMERMEDEWERKER ORTHOPEDISCH SCHOENTECHNICUS Heb jij ervaring met werkzaamheden in de orthopedische schoentechniek en/of het diploma paskamermedewerker of orthopedisch schoentechnicus op zak? Ben je een teamplayer en creatief in het bedenken van oplossingen? En je hebt beslist geen 8-5 mentaliteit! Dan zijn wij naar jou op zoek! Stuur je sollicitatiebrief met CV naar: A. van der Linden Centrum voor Voetklachten T.a.v. Mevr. T. Schouten Jan Vermeerlaan 253a 4703 KW Roosendaal of per tschouten@avanderlinden.nl WIJ GEVEN EEN BONUS VOOR HET AANBRENGEN VAN EEN GESCHIKT PERSONEELSLID DIE IN HET BEZIT IS VAN DE VEREISTE DIPLOMA S EN VOLDOENDE WERKERVARING Voor meer informatie over de voorwaarden, kunt u contact opnemen met mevrouw Schouten 4 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

5 woord vooraf Een vette voldoende Ons vakblad is voor Nederland uniek. Dat lijkt misschien weinig kritiekloos, maar niets is minder waar. Eens in het jaar vraag ik enkele vakgenoten uit de journalistiek om naar mijn werk te kijken. Je kunt ten slotte makkelijk een blinde vlek ontwikkelen, als het gaat om het werk dat je zo graag doet. Zoals bekend zijn journalisten mensen die geen blad voor de mond nemen. Het is dan altijd weer spannend als ze handenwrijvend mijn werk beoordelen. Ik krijg altijd goede tips. Die op- en aanmerkingen zijn van onschatbare waarde. Het vakblad werd ook bekeken, gelezen en gewogen. En wat bleek. Een vette voldoende was het resultaat. Dat is een felicitatie waard aan de redactie, die toch voornamelijk bestaat uit vakmensen die niet uit de journalistiek komen. Met name de serie Ondernemers, Uit de literatuur en de vakgerichte artikelen scoorden hoog op het gebied van kwalitatief journalistiek werk. Op het gebied van vermaak en verstrooiing werden mijn vakgenoten blij van de rubriek Uit de praktijk met de cartoon. De heren zagen wel graag nog meer verdieping en spraken hun verwachting uit dat het vakblad de potentie heeft tot het bereiken van een nog hogere kwaliteit. Daar gaan wij als redactie natuurlijk weer hard mee aan de slag. Ik nodig u dan ook uit suggesties, bijdragen en opmerkingen te sturen aan de redactie. Want we maken het blad niet voor mijn vakgenoten. We maken het blad voor u: de orthopedisch schoentechnicus en orthopedisch instrumentmaker. We horen graag van u. Mariska van Vondelen Eindredacteur/journalist Inleverdata kopij en advertenties Kopij voor het komende Vakblad kan ingeleverd worden tot 22 september U kunt deze sturen naar Mariska van Vondelen, info@tekstblok.nl. Advertenties kunt u tot 22 september 2009 inleveren bij Karstens, vakblad-os@karstens.nl. Voor informatie over tarieven en technische gegevens kunt u contact opnemen met Pierre Mulders, telefoon: , P.Mulders@rs-drukkerij.nl Het secretariaat van de NVOS-Orthobanda is op 1 januari 2009 verhuisd van Schiedam naar Soest. U kunt de NVOS-Orthobanda bereiken op het onderstaande adres. Eigendomweg ED Soest Telefoon: Fax: Postbus AC Soest info@nvos.nl ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

6 World Class Orthopaedic Shoes Choose your Shoes is een nieuwe naam in Nederland op het gebied van de productie van orthopedische maatschoenen. Onze organisatie is echter niet nieuw. Reeds meer dan 6 jaar zijn wij actief in de orthopedische schoentechniek en in die tijd zijn wij uitgegroeid tot een speler van formaat. Onder de naam Choose your Shoes treden wij nu naar buiten. Als totaalleverancier voor orthopedische schachten, orthopedische onderwerken, complete orthopedische schoenen en diverse aanverwante produkten. Uiteraard leveren wij ook de benodigde materialen. Heeft u interesse in een samenwerking? Wij maken voor u de eerste 3 paar schoenen op proef, geheel gratis, zodat u vrijblijvend met ons kunt kennismaken. Neem contact op met Antjo de Vos, Commercieel directeur Choose your Shoes, via tel of a.devos@chooseyourshoes.eu of met Rianne Cortenbach, Commercieel binnendienst medewerkster, via tel of r.cortenbach@chooseyourshoes.eu Roorveld 12 NL-6093 PL Heythuysen Bij Buchrnhornen draait alles om voet- en loopzorg. In 60 jaar is Buchrnhornen uitgegroeid tot een multi- disciplinair voeten loop centrum. Zes disciplines werken nauw samen. Door het delen van elkaars ervaringen, is een uniek kenniscentrum ontstaan. Wij zijn er voor u! Buchrnhornen: voor iedereen die aandacht voor zijn of haar voeten wenst! Vestigingen: Eindhoven Tilburg Oss Breda Buchrnhornen/van Dinter Orthopedisch instrumentmaker (fulltime) m/v Buchrnhornen van Dinter Orthopedie bv te Tilburg, is een dynamisch en innovatief bedrijf. Onder het motto Lopen zonder zorgen biedt Buchrnhornen - van Dinter een veelheid aan producten en diensten op de markt voor mensen met voet- en loopproblemen. Het bedrijf kenmerkt zich door een hoge mate van klantgerichtheid en een professionele, informele cultuur. Bij Buchrnhornen - van Dinter zijn ruim 100 mensen werkzaam, bestaat 60 jaar en heeft vestigingen in Eindhoven, Tilburg, Breda en Oss. Taken en verantwoordelijkheden In de functie behoren paskamerwerk en spreekuurbezoek tot de taken. Daarnaast ben je verantwoordelijk voor het gehele advies traject ten behoeve van klant, arts en zorgverzekeraar. zoekt Profiel kandidaat Je bent in het bezit van een diploma orthopedisch instrumentmaker niveau 4 of orthopedisch technoloog (HBO). Verder beschik je over goede sociale vaardigheden en inzicht om de vertaalslag te maken van zorgvraag naar behandelplan/ product. Wij zijn op zoek naar een professional die zich inzet om tot hoogwaardige producten te komen. Geboden wordt Buchrnhornen - van Dinter biedt een boeiende functie, uitstekende salariering, een fijne werkkring met enthousiaste collega s en een goede persoonlijke begeleiding. Dit betreft een functie met doorgroeimogelijkheden. Geïnteresseerd? Kijk voor meer informatie op onze website: Hier vindt u alle informatie over onze vacatures. Voor vragen en uw reactie met brief en cv kunt u mailen naar: f.buchrnhornen@buchrnhornen.nl o.v.v. vacature Tilburg aangevuld met de functie. (Semi)orthopedische schoenen Comfortschoenen Pro- en orthesen Steunzolen Podotherapie Elastische kousen Orthopedische instrumentmakerij Pedicure Podologie AXIUM (centrum voor houding en beweging) Dr.Cuyperslaan 86, 5623 BB Eindhoven T F ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

7 Van de voorzitter Wat doet u dit jaar op 13 en 14 november? Op vrijdag 13 en zaterdag 14 november 2009 vindt in Den Haag het zeventiende wereldcongres van orthopedischeschoentechnici plaats. Het congresprogramma staat als een huis. Parallel aan het proces is er een beurs. De beursvloer is bijna helemaal verhuurd. Nu wachten we nog op deelnemers, vooral uit eigen land. We verwachten in totaal 800 tot deelnemers van over de hele wereld. Het komt niet zo vaak voor, dat u in eigen land en in twee dagen een volledig overzicht kunt krijgen van alle nieuwe ontwikkelingen in ons vak en in onze bedrijfstak. Dat gebeurt maar eens in de (pakweg) vijftien jaar. Op 13 en 14 november kunt u in Den Haag uw buitenlandse collega s ontmoeten en krijgt u in één keer een volledig vernieuwd overzicht van ontwikkelingen op uw vakgebied. Alle beschikbare informatie vindt u elders in dit blad en op de website, Congresseren is niet alleen interessant voor directeuren en managers. Dit congres wil juist ook inspelen op de vragen en interesses van vaklieden, degenen die de klant bedienen. De meesten van u zullen weinig moeite hebben om lezingen te volgen in de Engelse taal. Toch is besloten om alle plenaire sessies simultaan te vertalen in het Nederlands. Makkelijker wordt het u de komende 15 jaar niet meer gemaakt om een wereldcongres op uw eigen vakgebied bij te wonen. Een congres mag best een feestelijk karakter hebben. Ook daarin is voorzien. Op vrijdagavond houdt het congres een feestavond in Madurodam. Op zaterdagmiddag bezoekt het congres in een ander klein stadje, Vlijmen, de gloednieuwe fabriek van Jos America. NVOS-Orthobanda wil het wereldcongres benutten om ons vak in Nederland bij een groot publiek onder de aandacht te brengen. Dat kan een belangrijke bijdrage leveren aan het imago van ons vak. Het levert, hopen we, ook meer belangstelling voor voor ons vak op bij scholieren en eindexaminandi die nog voor de keuze van een loopbaan staan. NVOS-Orthobanda is verantwoordelijk voor de congresorganisatie. Vooral Rob Verwaard en Jeffrey Zoet hebben al heel wat creativiteit en uren erin gestoken. Het organiseren van een dergelijk groot evenement lukt echter niet alleen met eigen mensen. We zijn dan ook erg gelukkig met de inbreng van mensen van buiten onze bedrijfstak. Voor het inhoudelijke congresprogramma is een commissie verantwoordelijk die onder voorzitterschap staat van Fred Holtkamp Msc. Als geen ander kent hij de ontwikkelingen op ons vakgebied, maar vooral ook de ambities en mogelijkheden van onze beroepsgroep. Naast mensen uit de branche zijn in de commissie ook actief professor Klaas Postema en Sicco Bus. Ook zij werken al jaren samen met onze beroepsgroep. Vooral dankzij dit vrijwilligerswerk vanuit wetenschap en onderwijs wordt het een congres met een hoog, maar voor ieder van u te volgen, wetenschappelijk en praktisch niveau. Laat deze uitgelezen kans daarom niet aan u voorbijgaan. We verwachten u op 13 en 14 november in Den Haag. Paul Valk Voorzitter NVOS-Orthobanda ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

8 NVOS-Orthobanda gaat nauwer samenwerken met Mbo- en Hbo-onderwijs Brancheorganisatie NVOS-Orthobanda, Fontys Paramedische Hogeschool en Kennis- en Opleidingencentrum SVGB tekenden tijdens de Algemene Ledenvergadering van brancheorganisatie NVOS-Orthobanda een samenwerkingsovereenkomst om te zorgen dat er meer orthopedisch (schoen)technici opgeleid gaan worden. Er dreigt een tekort aan studenten die voor dit beroep kiezen. Er is steeds meer vraag naar orthopedisch schoeisel, onder andere door de steeds groter wordende groep ouderen en toename van ziektes als diabetes. Daarnaast gaan door de vergrijzing veel orthopedisch schoenmakers en technologen de komende jaren met pensioen. De sector heeft dus behoefte aan meer hoger opgeleide mensen, vertelt Fred Holtkamp, Fontys opleidingscoördinator Orthopedische Technologie. Ieder jaar star ten ongeveer 30 orthopedische technologen met een specialisatie Orthopedische Technologie of Schoen technologie aan de HBO-opleiding Orthopedisch Technologie bij Fontys Paramedische Hogeschool in Eindhoven. Die instroom is net niet genoeg om aan de vraag te voldoen. Aantrekkelijk De samenwerking van de drie partijen is er onder andere op gericht meer studenten te laten weten dat er 8 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

9 column cliënt Ik vind het te gek een MBO- en HBO-opleiding bestaat. De studenten die nu aan deze opleidingen beginnen, kiezen voor dit vak omdat ze bijvoorbeeld via een vriend of familielid met het vakgebied in aanraking zijn gekomen. Dat willen we veranderen. Het moet aantrekkelijker worden om voor Orthopedische Technologie te kiezen, ook voor studenten die rechtstreeks van de havo komen en het vakgebied nauwelijks kennen, aldus Holtkamp. Aansluiting Er komt een actieprogramma om het aantal studenten dat aan een orthopedische MBO- of HBO-opleiding begint te verhogen. Een ander doel is een betere aansluiting tussen deze twee opleidingsniveaus. SVGB verzorgt MBO-opleidingen tot gezondheidstechnisch adviseur met daarin de richting orthopedisch technicus en orthopedisch schoentechnicus. Het centrum gaat samen met Fontys een lespakket ontwikkelen en onderling docenten uitwisselen. Ook de kwaliteit van stageen afstudeerplaatsen en leerbedrijven wordt waar nodig verbeterd. Door reuma heb ik last van ontstekingen en zwellingen in mijn voeten. Het lopen werd hierdoor steeds pijnlijker en moeilijker. Dus als mijn man vroeg zullen we een stukje gaan wandelen, dan stelde ik altijd voor om te gaan fietsen. Ik kwam steeds moeilijker van mijn stoel af. Een bijkomend nadeel daarvan is dat ik langzamerhand dichtgroeide, zoals ze dat zo mooi zeggen. Nou, dat is niets voor mij. Met mijn 55 jaar sta ik volop in het leven en ik houd van leuke dingen doen en van er mooi uitzien. Mijn zorgconsulent stelde voor om eens naar een orthopedisch schoentechnicus te gaan. Ondanks dat ik geplaagd werd door het vooroordeel van zwarte, hoge, lompe schoenen, ben ik gegaan. En ik moet zeggen, ik vind het te gek wat er allemaal mogelijk is. Ik heb een plaatje meegenomen van de schoenen die ik wilde hebben en die werden voor mij gemaakt. Inclusief een dakkapelletje voor mijn middelste teen die een beetje omhoog staat. Het is allemaal geen probleem voor de schoenmaker. Hij drukt me ook telkens op het hart om langs te komen als ik vragen heb. En waar het natuurlijk allemaal om te doen was, in beweging komen, is gelukt. Het wandelen en staan gaat zo goed dat ik soms wat overmoedig ben en dat zegt natuurlijk genoeg. Ook op mijn werk als garnaleninpakster kan ik nu langer staan. De zwellingen in mijn voeten zijn weg en de stijfheid in mijn heupen wordt minder. Ik kijk nu al uit naar mijn zomerschoenen die in over een paar weken mag ophalen. Annie Keijzer-Kras (55 jaar) Input Ook bedrijven uit de orthopedische sector vragen om anders opgeleide studenten. Holtkamp: Binnen de sector wordt er steeds meer gewerkt volgens protocollen die gebaseerd zijn op in de praktijk bewezen therapieën. Dat vraagt om een andere manier van denken in het onderwijs. Daarnaast worden patiënten mondiger. Ze weten wat ze willen en wat ze niet willen. Om studenten goed voor te bereiden, moeten we nog beter samenwerken met bedrijven uit de orthopedische sector. We hebben input uit de praktijk nodig. Doordat ook brancheorganisatie NVOS-Orthobanda de samenwerkingsovereenkomst ondertekent, zal de inbreng vanuit het bedrijfsleven in de opleidingen versterkt worden. Opgetekend door Mariska van Vondelen ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

10 Orthopedische schoentechnieken B.V. Valkenstraat 1 IJsselstraat VR Rotterdam 3401 DJ IJsselstein Wij zijn een 20 jaar jong orthopedisch schoentechnisch bedrijf, met spreekuren op diverse locaties. Kwaliteit, persoonlijke benadering, aandacht voor de klant zijn de kernbegrippen in onze organisatie. Wegens een toenemend aantal spreekuren zijn wij per direct op zoek naar een: Paskamermedewerker m/v De functie: Je draait zelfstandig spreekuren in onze vestigingen en ziekenhuisspreekuren. Je draagt daarbij zorg voor een correcte communicatie met de klant, met de voorschrijvers, en met je collega s die de administratie en productie verzorgen, zowel mondeling als op papier. Hierbij behartig je op een correcte wijze de belangen van het bedrijf. Wij vragen: Flexibiliteit, goede communicatieve eigenschappen, klantvriendelijke en servicegerichte instelling. Ervaring als paskamermedewerker. Accuratesse. In bezit van rijbewijs B en auto. Opleiding: Gediplomeerd SVGB Orthopedisch schoentechniek niveau 4 of je zit in de laatste fase van deze opleiding en hebt reeds ervaring als paskamermedewerker. Uw schriftelijke sollicitatie kunt u richten aan: Ton Jansen orthopedische schoentechnieken B.V. t.a.v. dhr. A.G. Jansen Valkenstraat VR Rotterdam jansenrt@xs4all.nl Voor meer informatie kunt u contact opnemen met mw. A. van Westrenen, via telefoonnummer: ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

11 Mariska van Vondelen Koffie met... claudia beers Wie ben je, waar werk je en wat doe je? 1 Mijn naam is Claudia Beers. Ik ben 40 jaar en getrouwd met Peter. Wij hebben drie honden twee herders en één boerenfox. Af en toe gaat de kleine hond mee met het werk, maar als er bezoek komt gaan de honden in de kennel. Eén van de honden zit in de puberfase dus dat is af en toe lastig, vandaar dat ik met hem op cursus ben. Ik heb kantoor aan huis en ik werk als zelfstandig consultant binnen kantoormanagement. Mijn bedrijf heet CB Consulta. Hoe lang werk je al bij dit bedrijf? 2 Mijn eigen bedrijf ben ik in 2003 gestart. Na mijn studie rechten in Leiden ben ik direct full-time aan de slag gegaan bij een bedrijf dat onder meer vergader- en kantoorruimten op Schiphol verhuurde. Het werk was erg zelfstandig en toen het bedrijf na 12 jaar werd overgenomen was de stap naar het ondernemerschap logisch. Hoe ben je in de orthopedische schoentechnische branche terecht gekomen? 3 In 2002 ben ik bij de firma In Der Maur in Groenekan gaan werken. Daar heb ik het kantoormanagement gedaan met onder meer personeelszaken, financiële administratie en orderadministratie. Ik kreeg de gelegenheid om voor mijzelf te beginnen en in 2003 startte binnen de NVOS-Orthobanda de werkgroep deregulering. Hiermee werd de basis gelegd, en meerdere commissies en taken volgden. Nu zijn we onder meer druk op het gebied van protocolontwikkeling. Vanaf 1 januari 2009 werk ik, samen met Jeffrey Zoet, als secretaris voor de NVOS-Orthobanda. Doe je op dit moment 4 een opleiding? Elke dag heeft leermomenten. Momenteel volg ik geen opleiding. Naast de pubercursus die ik met de hond volg, geef ik wel les op een sportschool. Met wie drink jij het liefst koffie? 5 Met kantoor aan huis heb ik alleen de honden. Ik geniet dan ook van de koffie tijdens de bijeenkomsten en vergaderingen. Op diverse locaties en met wisselende groepen. De variatie van gesprekspartners tijdens de pauzes van deze bijeenkomsten is goed. Net als de manier waarop ik mijn koffie drink. Dat hangt nauw samen met de kwaliteit van de koffie. Dus soms zwart met suiker en soms met melk en suiker. Heb je nog suggesties voor het 6 vakblad? De oorspronkelijke doelstelling van het vakblad is mij onbekend. Het vakblad dient nu een breed publiek, ook buiten het vak. CAO- en branche ontwikkelingen zouden uitgebreider in het vakblad aanwezig kunnen zijn. Ook zou ik graag op een vaste plaats de laatste ontwikkelingen van de commissies binnen de NVOS- Orthobanda willen lezen. Wat is de grootste ergernis op 7 de werkvloer? Het vastlopen van de computer. Daar word ik ongeduldig van. Dat is typisch een moment dat ik koffie ga halen. En ik erger me aan mensen die hun afspraken niet nakomen. Welk gereedschap is voor jou 8 onmisbaar? Mijn computer. Zonder twijfel. Heb je nog tips? 9 It takes two to tango. Je hebt elkaar nodig. Als je altijd uitgaat van de goede intenties van de ander en elkaar ruimte en vertrouwen geeft dan kom je al een heel eind. Houd de dialoog open en besef dat het voor mensen in het bestuur en commissies niet altijd makkelijk is om tot gewenste resultaten te komen. Ga je naar l0 bedrijfsuitjes? Het komt voor dat ik uitgenodigd wordt voor bedrijfsuitjes bij bedrijven waar ik voor werk. Dan ga ik altijd mee. Ook nodig ik zelf opdrachtgevers uit als een project is afgerond. Als dank voor het gestelde vertrouwen en de goede samenwerking. ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

12 Uit de praktijk: Een vreemd gevoel onder de voet Jaap de Boer Lachend neemt Pierre-Henry Tem pelman de gerepareerde schoenen in ontvangst van Fiona. Met een Leuk kennis gemaakt te hebben, nemen ze afscheid. Fiona, midden 30, halflang kastanjebruin haar, grote bruine ogen, is mijn nieuwe collega die zich bezig houdt met alle voorkomende werkzaamheden in de werkplaats alsmede het agendabeheer. Haar open en goedlachse blik werkt zelfs bij het grootste chagrijn ontwapenend. Tempelman, achter in de 40, is een workaholic die er volgens mij drie werkgevers op nahoudt en dientengevolge zijn schoenen evenredig hard ziet slijten. Een man zonder extra gebruiksaanwijzing. Hij draagt al jaren aangemeten schoenen voor zijn geopereerde klompvoeten; zwart en bijna altijd hetzelfde model. Hij is het type klant van schoenen aantrekken en pas uittrekken wanneer ze aan reparatie of aan vervanging toe zijn. Klacht Twee dagen later staat Pierre-Henry Tempelman weer in de winkel; zijn gerepareerde schoenen zitten niet lekker meer. Fiona hoort de klacht aan en noteert de opmerkingen op het orderformulier. De volgende morgen vertel ik Tempelman dat het na een reparatie wel vaker voorkomt dat de schoenen anders lopen doordat de schoenen weer recht staan. Na deze verklaring verlaat Pierre-Henry de winkel. Enkele dagen zie ik de schoenen van mijnheer Tempelman weer op de werkbank staan met als omschrijving dat de supplementen een vreemd gevoel onder voeten geven? Tempelman heeft aan Fiona laten zien waar het vreemde gevoel zit; aan de voeten zelf was niets vreemds waarneembaar? Bij inspectie lijkt er op beide supplementen een kleine oneffenheid te zitten; even afvlakken en klaar. In de loop van de dag haalt Tempelman de schoenen op en trekt ze aan. Het voelt goed aan en Tempelman geeft hoog op over Fiona, die de gevoelige plaatsen onmiddellijk wist te duiden. Ik breng de complimenten van onze tevreden klant over aan Fiona. Deze vertelt vervolgens de voeten van Tempelman niet heeft betast of gepalpeerd omdat ze daar geen verstand van heeft; wij kijken elkaar vragend aan. Opgeblazen Na het weekend staat Pierre-Henry ( Zeg geen mijnheer Tempelman want dat schept afstand ), in de winkel met twee paar nette schoenen en een paar werkschoenen. Hij is ten einde raad; de afgelopen paar dagen heeft hij helse pijnen geleden die vanuit zijn voeten doortrok naar zijn maag- en darmstreek. Waarna hij last kreeg van diarree en een opgeblazen gevoel. Hij had niets vreemds gegeten of gedronken. In de behandelkamer bekijk ik de voeten en de schoenen maar kan geen vreemde of gekke dingen ontdekken. Wanneer Fiona de koffie brengt, betrekt Tempelman haar meteen bij het gesprek. Fiona beantwoordt de vraag en met een Fijne dag verder, verlaat ze de ruimte. Ik vergelijk de schoenen en de supplementen onderling maar ik kan er geen conclusies aan verbinden. Ook is er aan de voeten en benen niets te zien dat kan duiden op de omschreven klachten. Ik verwijs de man door naar zijn huisarts en vraag hem mij zijn bevindingen mee te delen. Veters Drie dagen later staat Pierre-Henry in de winkel met zijn schoenen en vraagt of alle veters vervangen kunnen worden door een en dezelfde soort. Ook moeten ze allemaal op dezelfde wijze worden geregen. Fiona ontfermt zich over dit karwei en Pierre-Henry biedt aan om in Fiona in de werkplaats te assisteren. Laatstgenoemde kan het prima af maar Pierre-Henry blijft aandringen. Fiona antwoordt tenslotte dat de werkplaats wegens veiligheidsredenen verboden gebied is voor onbevoegden; Pierre-Henry druipt af. Kaas Na een week stilte rond Tempelman staat hij vrijdagmiddag twee minuten voor sluitingstijd in de winkel. Van twee paar schoenen hebben acht haken acute last van metaalmoeheid gekregen; of die tweeëndertig haakjes nog even voor het weekeinde gerepareerd kunnen worden. Fiona wil één paar vandaag nog wel doen, maar dat andere paar moet toch echt wachten tot na het weekend. Pierre-Henry kan niet op de reparatie wachten. Hij vraagt of Fiona de schoenen misschien langs wil brengen want volgens zijn informatie, woont hij op haar route naar huis. Fiona strijkt haar hand over haar hart en een kleine drie kwartier later belt zij bij Tempelman aan. Deze is blij met haar komst en vraagt haar binnen; hij heeft net een lekker flesje wijn ontkurkt en wat Franse kaas aangesneden. Fiona heeft letterlijk en figuurlijk geen trek in deze versnaperingen en met een glimlach neemt zij afscheid. Tranen Maandagochtend bij de koffie doet Fiona haar relaas. We gieren het uit van het lachen en de tranen biggelen over onze wangen. We zijn nog maar net bekomen van onze lachbui of een quasi aangeslagen Tempelman meldt zich in de winkel. Het gaat niet goed met hem en zijn schoenen. Het hele weekend heeft hij last gehad van opgezette voeten, rode vurige plekken op zijn onderbeen tot waar de schoenen zitten en wederom een warm en hevig gevoel in de onderbuik. Het is allemaal vrijdag begonnen nadat de haken 12 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

13 in zijn schoenen zijn vervangen. Na zijn verhaal ploft hij neer op een stoel in de behandelruimte. Pierre-Henry trekt de schoenen en sokken uit en laat zijn getergde ledematen zien. Twee tot bloedens bekrabde onderbenen worden ten toon gespreid. Om sommige plaatsen zit er nauwelijks een korstje op; hier en daar is door het uittrekken van de sokken het weer gaan bloeden. Verzorgen Vol verbazing vraag ik Tempelman hoe dit is gekomen; deze antwoordt dat het allemaal is gekomen door de nieuwe haakjes schoenen. De haakjes hebben een allergie veroorzaakt die tot dit lijden hebben geleid; heeft Fiona haar werk wel goed gedaan? Een klacht bij het ziekenfonds, NVOS-Orthobanda. en SEMH. liggen in het verschiet als ik dit probleem niet snel tot een oplossing breng! Ik schud het hoofd en vraag de patiënt of hijzelf zijn benen kan verbinden. Hij antwoordt ontkennend en roep Fiona om de benen te verzorgen. Zodra Fiona Florence Nightingale ten tonele verschijnt, fleurt het slachtoffer helemaal op. Van rancune jegens haar vermeende ondeugdelijke werkzaamheden is totaal geen sprake meer. Wat een service om s avonds na je werk nog op de fiets in de regen nog langs te komen om de schoenen af te geven; grandioos; het aanbod voor een wijntje en een stukje kaas blijft gehandhaafd. En wat was de reparatie goed uitgevoerd; grote klasse! Spanning Tijdens dit gesprek ontwikkelt zich een vreemde spanning in de paskamer. Snel en vaardig verbindt Fiona de open gekrabde benen. Op de vraag waardoor het is ontstaan antwoordt Pierre-Henry dat zijn poezen nodig ontvlooid moeten worden. Nadat de schoenen voorzichtig zijn aangetrokken helpt Fiona Tempelman nog in zijn jas. Juist op het moment dat zij zijn kraag wil goed doen, draait hij zich plotseling om. Zijn mond bevindt zich vlak bij de hare. Fiona houdt haar adem in en slikt. Dan fluistert Pierre-Henry: Prijst de Heer ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

14 Mini Workshop orthesen volgens de HG techniek René van der Kolk Waarom deze workshop? In deze derde workshop gaat het over het vervaardigen van een koolstofenkelomsluiting waarbij gebruikt wordt gemaakt van de zogenaamde HG techniek ofwel harsgiettechniek. Voor een aantal van ons is de HG techniek geen onbekende toch ik wil in deze workshop laten zien hoe men een product kan maken waarbij vloeiende overgangen ontstaan en het gewicht tot een minimum wordt beperkt. Wat is HG techniek? Harsgiettechniek of gietharstechniek, is een techniek waarbij de versterkingsvezels tussen twee lagen PVAfolie wordt opgebouwd, waarna onder vacuüm een vloeibare tweecomponenten kunsthars wordt toegevoegd, waarbij de hars door de versterkingsvezels wordt gezogen. De versterkingsvezels worden laag voor laag opgebouwd dus heet het eindproduct een laminaat. Een laminaat is echter in algemene zin een composietplaatmateriaal dat uit verschillende laagjes is opgebouwd, waarbij eigenschappen verkregen worden die met enkelvoudige materialen niet verkregen kunnen worden. In welke vorm verkrijgbaar? De versterkingsvezels in een laminaat kunnen van alles zijn afhankelijk van het einddoel van het product. Hierbij maken wij gebruik van de eigenschappen van een bepaalde vezel. De meest voorkomende vezels in onze branche zijn nylon, perlon, glasvezel, aramidevezel en als laatste de k oolstofvezel. Deze heeft een zeer kleine rek (minder dan een kwart van die van aramidevezel) en een grote treksterkte, waardoor een product van koolstofvezels een grote stijfheid heeft. De hars ofwel de matrix, die wordt gebruikt in onze branche is meestal een acryllamineerhars 80:20, de aanduiding lamineerhars 80:20 wil zeggen dat de verhouding van de hars voor 80% uit een harde acrylhars en 20% uit een weke (weich) hars bestaat. Deze hars geeft enige flexibiliteit aan het eindproduct. Wanneer het product voornamelijk uit koolstof bestaat om zo een starre orthese te krijgen, heeft acrylhars C de voorkeur. De C staat voor carbon. Deze hars heeft geen toevoeging van een weichhars en heeft een lagere viscositeit zodat de hars beter in de vezels wordt opgenomen. Hoe te verwerken? Het grote probleem bij de koolstofenkelomsluiting is vaak de afwerking, vaak zijn de randen erg dik en als men de randen dun schuurt dan worden zij weer erg scherp. Dit wordt vaak opgevangen door de randen uit te vullen met multivorm, dit is echter een erg zacht materiaal zodat na het oppennen van de schacht de randen vaak zichtbaar blijven. In deze miniworkshop zal ik een manier laten zien hoe dit voorkomen kan worden en waardoor er een flexibele overgang van de koolsof randen ontstaat. Als eerste maken wij een enkelomsluiting van Max of Rhenoflex zoals in de vorige miniworkshop is beschreven, ik vind persoonlijk Max wat huidvriendelijker en mooiere overgangen geven. Het is ook mogelijk om een 2mm Ercoflex omsluiting te maken maar dit is lastig te verlijmen omdat Ercoflex een polypropyleen is. Om een zo dun mogelijke koolstofkoker te maken is het belangrijk dat de koolstof op de juiste plaats gelegd wordt. Om een vloeiende overgang te krijgen, wordt de koolstof aan de randen dakpansgewijs gelegd. Om de dikte van de koolstof schaal tot een minimum te beperken wordt gebruik gemaakt van dunne nylonkous in plaats van perlontricot kous. Om een sterk product te krijgen zal geprobeerd worden om een zo ideaal mogelijke matrix/vezel verhouding te krijgen van 40/60%. 14 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

15 Stap 1 De voorbereide leest wordt op de vacuüm buis, aangesloten op een vacuümpomp geplaatst en omtrokken met een tricotkous, deze kous zorgt ervoor dat de lucht geheel weggezogen kan worden en beschermt tevens de eerste folie tegen eventuele scherpe randjes. Stap 2 De PVA vacuümfolie wordt ongeveer 10 minuten in een vochtige doek gewikkeld waardoor deze zeer elastisch wordt, hierna wordt de folie over de leest getrokken en luchtdicht op de vacuümbuis bevestigd. Het open uiteinde wordt dichtgeknoopt en de lucht wordt er uitgezogen. Stap 5 De hars afwegen en 2% harder toevoegen, goed doorroeren en in de folie gieten waarna de folie kan worden dichtgeknoopt. De vacuümpomp inschakelen en de hars goed verdelen. Na uitharding de harde schaal in gewenste vorm schuren. De Max steekt ongeveer 1cm onder de koolstof vandaan. Stap 3 De verstevigingmaterialen worden laag voor laag opgebouwd tot het gewenste aantal lagen bereikt is. Dit is afhankelijk van hoe sterk het eindproduct moet worden. Door de lagen koolstof af te wisselen met een laag nylon kan de hars makkelijk tussen de lagen vloeien. Stap 4 Nu wordt er een tweede PVAfolie om het product getrokken waardoor de versterkingvezels tussen de folies in komt te zitten. De folie weer luchtdicht op de buis bevestigen. Deze keer blijft de bovenzijde open om de hars erin te gieten. Heeft u vragen over deze techniek of heeft u suggesties voor een miniworkshop neem dan contact op via mijn info@beroepsschoeisel.nl Stap 6 Als de koolstof omsluiting is verlijmd met de Max dan worden de randen verwarmd met een föhn, zodat de Max en de acryl zacht worden. Nu het product nog even napersen op de vacutherm onder een dunne rubber mat die het product geheel omsluit. Na afkoeling is de acrylrand in de Max geperst en ontstaat een vloeiende overgang. ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

16 Peter Kok Column Een opleidingsjaar gevolgd (deel 3) In het eerste artikel heb ik u meegenomen door de voorbereidende fase en het opstarten van het eerste leerjaar, in het tweede artikel stond een willekeurige lesdag centraal. We naderen nu het eind van het schooljaar, waar is de groep nu mee bezig? Proefschoen In het huidige deel van het schooljaar staan nu de thema`s de proefschoen en basis voeringschoen centraal. Onze leerlingen krijgen de opdracht een lederen proef/loopschoen te vervaardigen. Het opgegeven model is een lage derby moliere. Het blijkt al gauw dat rondom dit thema veel uit te leggen valt. Middellijnen optekenen, indelingspunten aangeven en dan de kopie maken. Bij een aantal leerlingen merk je dat dit echt nieuw is, anderen daarentegen hebben reeds wat ervaring opgedaan binnen het bedrijf waar ze werken. Het kopie maken en het detailleren is in de ochtend door collega Bert Donders doorgenomen. Mads, Peter L., Mohammed, Robin, Peter P. en Bram gaan ermee aan de slag. De meesten hebben aan het eind van de les de patronen klaar. Scherp In de middags snijdt iedereen zijn patronen uit in leder. Het eerste probleem dat hierbij naar boven komt is het gebruiken van een scherp mes. Eigenlijk: het scherp houden van een mes. Peter P. heeft er geen probleem mee om aan een collega te laten zien hoe hij zijn mes scherp houdt. Gebruik van een slijpsteen en wetlat zijn echt nodig om een optimaal resultaat te behalen. Vervolgens moeten de lederen delen geschalmd worden. De keuze voor handmatig of machinaal is vrij. Meestal duurt het instellen van de machine langer dan het handmatig verwerken. Mijn uitleg is dan ook: zorg voor een scherp mes en schalm de delen op een schalmplaat. Je bent langer bezig met naar de machine toe te lopen. Het monteren van de schacht gebeurt meestal met de platstikmachine. Hierbij wordt Robin verrast door het aantal toeren per minuut dat de machine kan leveren. Peter L. en Mohammed hebben eerder grip op het pedaal en stikken rustig hun rijtjes. Als de schacht klaar is moeten ze deze oppenen. Contrefort, neus en bezetsels erop, een randje erom, en zool en hak aanbrengen. De proefschoen moet een afspiegeling zijn van de uiteindelijk orthopedi- sche schoen. Daarom moet de lengte van neus en contrefort kloppen met de opdracht. Geen contrefort die tot de neus loopt, en ook geen neus die tot in de buigingslijn van de voorvoet loopt. Het betekent dat een enkeling zijn neus opnieuw moet plaatsen. Na de correctie zien de producten er goed uit, tijd om het onderwerk te plaatsen en de schoen af te werken. O ja, afwerken betekent niet dat de schoen zwart gespoten moet zijn. Uitleesten volgt hierop, met behoud van de proefschoen. Iedereen moet zijn schoen uitleesten, spijkers en nietjes die zijn achtergebleven, zitten de maker nu zelf dwars. Hierna kan het product door iedereen bekeken worden. Zaken die bij de montage opgevallen zijn, zie je nu terug in het product. Is het lijmen wel of niet gelukt, is de schalmdikte correct, is de schacht glad afgepend? Dit zijn aandachtspunten die ook bij het volgende product mee spelen. Basis voeringschoen Tijdens de laatste les gaat de groep van start met de vervaardiging van één basis voeringschoen. Uitgangspunt hierbij is dat de schacht uit één stuk moet bestaan, met de naad aan de mediale zijde. Dit type schacht is voor Mads en Robin nieuw. Mads lijmt de schacht in elkaar zonder stiksel toe te passen, Robin experimenteert met een nieuwe schalmmethode. Het product wordt in de rest van het schooljaar afgewerkt. Verplichte toetsen In mei is het derde moment van toetsing. De toetsing heeft als doel vast te stellen of het vereiste kennisniveau behaald is. Dit is nodig om met goed gevolg deel te kunnen nemen aan de examens, volgend jaar. Indien er een onvoldoende is behaald volgt eind mei 09 een herkansing. Vervolgens worden de resultaten in een docentenoverleg vastgesteld. In de tweede week van juni stoppen de lessen, en begint een periode van vier weken examens. Niet voor onze groep, wel voor de tweedeen derdejaars leerlingen van onze vervaardigersopleiding. 16 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

17 Basisschoolkinderen aan de slag als aanmeter Mariska van Vondelen Op verzoek van een van de leden van de ouderraad van RK Basisschool De Speelleerhorst uit Naaldwijk bezochten op 1 april 25 kinderen uit groep 4 van deze school orthopedische schoentechnisch bedrijf Huykman en Duyvestein. Onder leiding van groepsleerkracht Melissa van der Meer en een aantal ouders werden de kinderen rondgeleid door het bedrijf. Bij binnenkomst krijgen de kinderen een uitleg over wat er in het bedrijf gedaan wordt. Niet te moeilijk allemaal want de kinderen zijn pas 6 en 7 jaar. In begrijpelijke taal wordt de kinderen uitgelegd wat de medewerkers bij het bedrijf doen en maken. Dan is het tijd om de schoenen uit te doen. En om elkaars voeten te bekijken. Best eng allemaal. Het plan is om van iedereen een blauwdruk van de voeten te nemen. Daarna maken ze een afdruk in een schuimdoos om die vervolgens vol te gieten met gips. En die mogen ze meenemen naar huis. Dat is een leuk aandenken aan een heerlijke leerzame morgen vol geklieder en gekledder. Maar de ochtend is nog niet voorbij. Want hoe worden die schoenen gemaakt? Wie doet dat? En waar doen ze dat? Een rondleiding door het bedrijf geeft de kinderen gelegenheid om vragen te stellen, om aan leer te voelen en om te kijken hoe de medewerkers in de werkplaats werken. Interessant hoor. Daar zijn ze het met elkaar wel over eens. Henny Duyvestein: Het is best spannend zo n groep kinderen in het bedrijf. Daar wil je toch iets leuks van maken. Olav Toornend van Nimco stelde een kleurplaatwedstrijd voor met als hoofdprijs dat de schoenen op deze gekleurde prent speciaal gemaakt zouden worden voor de winnaar. Alle kinderen aan de klas deden goed hun best en inmiddels is de winnaar bekend: Roxannne Ton. Bij deze dame gaan we nu maat nemen, en worden haar schoenen geheel gratis gemaakt door NIMCO. ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

18 Postbus 5010, 9700 GA Groningen Gotenburgweg 26, 9723 TL Groningen Tel.: Fax: Een extra stap voor uw klanten! Software waar u en uw klanten beter van worden Verbeter uw dienstverlening en producten met de oplossingen van Vlot Solutions. Wij denken voortdurend met u mee om uw bedrijfsprocessen nog beter te laten verlopen. Voor een beter product en tevreden klanten! Neem gerust contact met ons op voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak. Bovenstraat BG Rotterdam T: F: E: info@vlotsolutions.nl 18 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

19 Opleidingen Bundesfachschule für Orthopädieschuhtechnik Hannover interessant voor Nederlandse orthopedische schoentechnici Hermann Wessendorf Cursussen en bijscholingen zijn belangrijk om de competenties en vaardigheden van medewerkers te verhogen. Opleiding op maat is belangrijk om de kwaliteit van een organisatie te waarborgen. De cursussen en bijscholingen van de SVGB en van de ISPO- Nederland zijn populair en hebben een hoge kwaliteit, maar het is soms moeilijk precies het passende mozaïekstukje voor een medewerker te vinden. De HBO er die nog een bijscholing zoekt voor het maken van leesten, de paskamermedewerker die nog nooit een schacht gemaakt heeft en de orthopedische schoentechnicus die op zoek is naar meer informatie over de Bellmann Prothese vinden in Nederland vaak geen cursus op maat. Als een bedrijfsinterne opleiding niet mogelijk is, is soms en cursus in het buitenland een goed alternatief. De BFO (Bundesfachschule für Orthopädieschuhtechnik) in Hannover is voor Nederlanders met taalkennis in Duits of Engels een interessant adres. BFO Bundesfachschule für Orthopädie-Schuhtechnik Ricklinger Stadtweg Hannover / Duitsland Al sinds meer dan 30 jaar is de BFO een belangrijk centrum voor de ontwikkeling van de orthopedische schoentechniek. De Meister opleiding is het belangrijkste onderdeel van de BFO. In de Meister opleiding worden elk jaar meer dan 20 orthopedische schoentechnici voltijd opgeleid. De BFO is een door de EU erkend Europees Opleidingscentrum. Er komen, volgens de BFOopleider Biermann, zelfs cursisten uit Japan en Amerika naar Hannover. Biermann denkt dat in de toekomst de opleidingen in Europa nog sterker op elkaar afgestemd moeten worden, en dat er een internationale samenwerking op het gebied van opleiding wenselijk en noodzakelijk is. De samenwerking met Nederland heeft een lange traditie in Hannover. Jo Hanssen en Jan Toornend hadden in de jaren zeventig goede contacten met de BFO en de oud-directeur Schievink en de BFO-oprichter Ernst Meyer, maar de laatste jaren komen volgens Biermann niet veel cursisten meer uit Nederland. Hij denkt dat dit in de toekomst weer verandert en dat cursussen in Hannover voor Nederlanders weer interessanter worden. De BFO heeft en groot aanbod van cursussen die ook voor Nederlandse orthopedische schoentechnici zeer aantrekkelijk zijn. Meer informatie en alle cursussen: BFO heeft op het IVO-congress in Den Haag een infostand. Meer mogelijkheden in Duitsland: In de buurt van Frankfurt am Main is de B-O-S-S ook een optie voor cursussen (leesten maken hout, leesten maken giethars, schachten maken) in Duitsland. In Siebenleben in Oost-Duitsland is de Fachschule Orthopädieschuhtechnik Siebenleben en optie voor cursussen (leesten maken, schachten maken, beschoeiing charcotvoeten) Interessante cursussen uit het Progamma 2009 van de BFO november 2009 Leesten maken (houten leesten en gietleesten), aanmeten en gipsen november 2009 Schachten maken en ontwerpen juni 2009 Bellmann-Voetwortelprothese Theorie en Praktijk oktober 2009 Total Contact Cast aanmeten voor orthopedisch schoentechnici ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

20 Bram de Vries Trends Meer van anders Trendwatchers en modejournalisten die ieder seizoen weer de modetendensen van het volgende seizoen moeten beschrijven, lopen een groot risico zich af en toe te herhalen. Mode maakt geen volledige omslag van jaar op jaar, dus een herhaling hier en daar is bijna niet te vermijden (ook niet voor ondergetekende). Maar er moet wel voor gezorgd worden dat die herhalingen niet voor honderd procent dezelfde zijn. Het verhaal dat verteld wordt, komt dan wel bekend, maar tegelijkertijd ook nieuw, over. Voor najaar 2009 en voorjaar 2010 zien trends in modeland er ook zo uit; bekend, maar toch net anders. Rijk De consument is op zoek naar iets nieuws, iets dat hij of zij nog niet heeft en dat de heb aanwakkert. De gemiddelde Nederlander heeft genoeg schoenen in de kast, dus als je hem of haar wilt verleiden tot aankoop van nóg een paar schoenen, moeten ze wel anders zijn. En moeten ze eruit zien of er jaren op gelopen kan worden. Value for money, dat is wat de consument wil. De producten moeten niet te eenvoudig van belijning, de schachten zijn iets hoger dan voorheen en minder strak om het been. Denk aan de shabbies waar nagenoeg half vrouwelijk Nederland op loopt, en u heeft het beeld. Aangezien de andere helft van de vrouwen op die verschrikkelijke Ugg s loopt te sloffen, zou je denken dat er verder niets in de winkels komt te staan. Maar gelukkig is er meer variatie dan genoemde modellen. Eén van de variaties in het aanbod, komt van western. Deze tendens die vorig najaar al voorzichtig de kop opstak, loopt door naar komende winter. Ook afgelopen voorjaar waren westernlaarzen al ruimschoots in de winkelstraten te vinden en werden goed verkocht. Bij het woord western moet u niet meteen aan spitse leesten met stalen neuzen en wilde stiksels denken. De westernlaars van het moment heeft een rondere leest en is slechts sporadisch versierd. Naast de klassieke, driekwart westernhoogte waren, en zijn, er vooral laarsjes met een schachthoogte van ongeveer achttien centibijzonder, maar ook weer niet al te gewoon zijn. Ze moeten rijk ogen en bij voorkeur niet al te hoog geprijsd. Schachthoogte Zoals gezegd, bestaande trends lopen door en worden verder uitgemolken. Vrouwen zullen weer veel kniehoge laarzen zien in de etalages. Die ogen 20 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni 2009

21 meter. En dat is nou net de schachthoogte waar twee winterseizoenen lang over gesproken werd. Het zat eraan te komen, die hoogte, alleen de timing van het moment klopte niet. Maar nu die hogere enkellaarsjes dit voorjaar een verkoopsucces zijn, is de kans erg groot dat ze najaar 2009 eindelijk door gaan zetten. Laag-over-laag Het laag-over-laag effect dat nog steeds in de kleding gebracht wordt, zal aan de kuiten doorlopen in hoge of korte laarzen met een dubbele schacht. Naast de korte laarsjes zullen over-de-knie laarzen aan modische benen getrokken worden. Een dikke panty, korte rok en lange laarzen is een combinatie die vaak in het straatbeeld te zien zal zijn. Combineren Over het algemeen is het beeld nog steeds sportief. Plantaardig gelooid leer zet door en moet nog steeds een zachte, vette grip hebben. Vette materialen hebben een probleem, ze zijn slecht te lijmen. Er zijn ontvetters in de handel die zeer milieuonvriendelijk zijn, maar hun werk wel goed doen. Veel leer heeft nog steeds een structuur. Nieuw is een halsstructuur, hetgeen eruit ziet of de hele huid fijne huidplooien heeft. Daarnaast de bekende krokoprint, waarbij de tendens is dat het motief groter wordt. Daardoor oogt het duidelijk anders. Niet meer alleen aan leren kroko s denken, maar ook aan bijvoorbeeld suède of nubuck. De kleine lakkroko s, die al sinds mensenheugenis in comfortcollecties te vinden zijn, zijn zo ongelooflijk tuttig dat ze al weer mode beginnen te worden! Toch zou ik nog even wachten met het gebruik ervan. Het combineren van verschillende leersoorten en structuren blijft door de consument zeer gewild, maar wel binnen een kleur. Een interessante tendens, het ziet er voor de klant rijk uit en u kunt mooi uw resten leer gebruiken. Kleurschakering Ook voor mannen zijn er materiaalcombinaties, al zijn ze dan veelal wat gematigder. Enkel- en kuithoogte spelen voor mannen modisch gesproken een grote rol. De materialen zijn altijd voor mannenschoeisel zwaarder dan voor vrouwen. Dit seizoen ogen ze soms erg zwaar en degelijk. Vooral voor jong en modieuze schoenen. Daar horen dan wel profielzolen onder, die er overbekend of net anders uitzien. Dé klassieker onder de enkelhoge schoenen is de desertboot van Clarks. Die original is weer helemaal terug in het modebeeld, samen met varianten van andere merken. Stylingelementen als riemen over de wreef (zoals bij de Redwing van vorig jaar) en aloude brogueversieringen waren in veel collecties te zien. Waar ik vorige seizoenen ook al over heb geschreven, is het belang van het finishen van de schoen. Vooral het donker poetsen van neus en/of hiel is in nog vele mannen- en vrouwencollecties te zien. De consument waardeert de kleurschakering op de schoen nog steeds, reden genoeg om er nog mee door te gaan. Donkerder of met een afwijkende crème poetsen geeft een fraai effect bij veel soorten leer en suède. Het is wel aan te bevelen in een verloren uurtje met incourante stukken leer met de uitpoets te experimenteren. Succes. Bram de Vries werkt als freelance schoenontwerper, geeft trendinformatie aan zowel schoenhandel (toelevering en detail) als sportkledingfabrikanten en publiceert in Schoenvisie. ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - juni

Wat doet NVOS-Orthobanda voor u?

Wat doet NVOS-Orthobanda voor u? Wat doet NVOS-Orthobanda voor u? Wat doet NVOS-Orthobanda voor u? Vrijheid in beweging. Dat bieden we onze klanten. Vitaal en mobiel kunnen zijn. Een beperking staat niet meer in de weg om in vrijheid

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Orthopedische voetbedden. Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden

Orthopedische voetbedden. Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden Orthopedische voetbedden Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden Eva de Goede (37) Ik was altijd een fanatieke sporter, maar ik kreeg tijdens en na het sporten steeds meer last van mijn rechterknie.

Nadere informatie

ADVIESWIJZER. voor uw schoenen

ADVIESWIJZER. voor uw schoenen ADVIESWIJZER voor uw schoenen SCHOENEN DRAGEN EN ONDERHOUDEN; GEEF HET DE AANDACHT DIE HET VERDIENT Uw schoenen zijn een kostbaar bezit, waar wij veel aandacht aan hebben besteed. In deze advieswijzer

Nadere informatie

ADVIESWIJZER. voor uw schoenen

ADVIESWIJZER. voor uw schoenen ADVIESWIJZER voor uw schoenen SCHOENEN DRAGEN EN ONDERHOUDEN; GEEF HET DE AANDACHT DIE HET VERDIENT Uw schoenen zijn een kostbaar bezit, waar wij veel aandacht aan hebben besteed. In deze advieswijzer

Nadere informatie

STEUNZOLEN. Pruis. Orthopedische Schoentechniek

STEUNZOLEN. Pruis. Orthopedische Schoentechniek STEUNZOLEN Pruis Orthopedische Schoentechniek Steunzolen Steunzolen zijn individueel vervaardigde voetbedden ter ondersteuning van het voetskelet en correctie van de voetstand, waardoor het lopen, staan

Nadere informatie

EVO Enkel-voetorthese

EVO Enkel-voetorthese EVO Enkel-voetorthese Onze EVO s zijn uniek Hoe kies je de juiste EVO Verschillende typen EVO s Welke ziektebeelden? EVO s voor kinderen De procedure Vergoeding zorgverzekeraar www.buchrnhornen.nl Eindhoven

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

ISPO Nederland. International Society for Prosthetics and Orthotics

ISPO Nederland. International Society for Prosthetics and Orthotics ISPO Nederland ISPO Nederland is een vereniging voor alle deskundigen op het gebied van prothesen en orthesen en voor deskundigen op het gebied van orthopedische schoentechniek. ISPO staat voor International

Nadere informatie

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Hoe schrijf ik tekst voor mijn website?

Hoe schrijf ik tekst voor mijn website? Hoe schrijf ik tekst voor mijn website? Heb je een eigen website, maar worstel je met de teksten die je daarop kwijt wil? Volg dan dit stappenplan. Met een paar handige tips kom je vast een heel eind.

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

De persoonlijke aanpak

De persoonlijke aanpak De persoonlijke aanpak Orthopedische hulpmiddelen op maat van de mens uitgave feb. 2007 Inhoud van de folder Kamer Orthopedie heeft speciaal voor u een serie folders gemaakt. Hierin proberen wij u zo volledig

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

(semi-) Orthopedische schoenen. Alles wat u wilt weten over uw schoenen

(semi-) Orthopedische schoenen. Alles wat u wilt weten over uw schoenen (semi-) Orthopedische schoenen Alles wat u wilt weten over uw schoenen Hanna Jaspers (42) 2 Ik was altijd een fanatieke sporter, maar sinds enkele jaren lukt me dat niet meer. Slijtage, zegt de dokter.

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

EXPERTS MET KARAKTER

EXPERTS MET KARAKTER EXPERTS MET KARAKTER KANSEN BENUTTEN? EERST ZIEN, DAN SCHAKELEN Tempo-Team is specialist in flexibele arbeid. Door onze koppeling van commercieel denken en een sterke betrokkenheid, zijn we al 35 jaar

Nadere informatie

GEBRUIK EN ONDERHOUD. Pruis. Orthopedische Schoentechniek

GEBRUIK EN ONDERHOUD. Pruis. Orthopedische Schoentechniek GEBRUIK EN ONDERHOUD Pruis Orthopedische Schoentechniek Gebruik en onderhoud Uw schoenen worden met de grootst mogelijke zorg gemaakt. Natuurlijk wilt u langdurig en zonder klachten profijt hebben van

Nadere informatie

ORTHOPEDISCHE VOORZIENINGEN AAN CONFECTIESCHOENEN. Pruis. Orthopedische Schoentechniek

ORTHOPEDISCHE VOORZIENINGEN AAN CONFECTIESCHOENEN. Pruis. Orthopedische Schoentechniek ORTHOPEDISCHE VOORZIENINGEN AAN CONFECTIESCHOENEN Pruis Orthopedische Schoentechniek Orthopedische voorzieningen aan confectieschoenen (OVAC) Sommige klachten of aanpassingen aan het looppatroon kunnen

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost Jouw praktische weg naar het hbo Onderdeel van AOC Oost 2014 2015 2Informatie Het Groene Lyceum 2014-2015 Lekker praktisch bezig zijn maar wel op een hoog niveau. Is dat ook voor jou de leukste route naar

Nadere informatie

Korset. Alles wat u wilt weten over uw korset

Korset. Alles wat u wilt weten over uw korset Korset Alles wat u wilt weten over uw korset Ik heb twee echte hobby s. Spelen met mijn kleinkinderen en tuinieren. Maar sinds een paar jaar is het werken in de tuin te zwaar voor mij geworden. Mijn arts

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Beginnerslessen Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Wat leert u in deze les? Gesprekken over het inburgeringsexamen begrijpen. Welke examens bij het inburgeringsexamen horen. Waar u kunt oefenen met de

Nadere informatie

PERSONEEL ARCHITECTUUR & BOUW = VASTGOED BEL VOOR INFO: 020 65 88 888 WWW.LAROTONDA.COM

PERSONEEL ARCHITECTUUR & BOUW = VASTGOED BEL VOOR INFO: 020 65 88 888 WWW.LAROTONDA.COM PERSONEEL Interim Team Mascotte Excursies Bedrijsuitjes Arbeidsvoorwaarden Opleidingen Erkend leerbedrijf Stageplaatsen Vacatures Solliciteer Contact INTERIM PERSONEEL La Rotonda Projectondersteuning biedt

Nadere informatie

Voetbedden (inlays) Individuele voetbedden geven steun op maat

Voetbedden (inlays) Individuele voetbedden geven steun op maat Individuele voetbedden geven steun op maat 1 Individueel gemaakte voetbedden geven uw voeten steun op maat Een juiste ondersteuning van de voet kan veel loopellende besparen. Overbelaste of doorgezakte

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015: Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon

Nadere informatie

Redressiehelm. Alles wat u wilt weten over de redressiehelm

Redressiehelm. Alles wat u wilt weten over de redressiehelm Redressiehelm Alles wat u wilt weten over de redressiehelm Julia Peters (11 mnd) 2 Onze dochter Julia had een behoorlijk afgeplatte schedel. Toen ze zes maanden was kreeg ze een redressiehelm aangemeten

Nadere informatie

Nationale Nederlanden Paspoort. Informatieboekje bevolkingsonderzoek naar borstkanker

Nationale Nederlanden Paspoort. Informatieboekje bevolkingsonderzoek naar borstkanker Nationale Nederlanden Paspoort Informatieboekje bevolkingsonderzoek naar borstkanker Zorgbelang Gelderland, november 2010 Teksten of delen van teksten uit deze uitgave mogen, na verkregen toestemming van

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

Podotherapie. Alles wat u wilt weten over Podotherapie

Podotherapie. Alles wat u wilt weten over Podotherapie Podotherapie Alles wat u wilt weten over Podotherapie Meike de Vries (15) Ik had veel last van mijn linkervoet. Tijdens het volleyballen werd dit altijd erger. Na een tijd werd mijn linkervoet aan de binnenzijde

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

van tevoren vragen opschrijven om bij een sollicitatiegesprek te stellen.

van tevoren vragen opschrijven om bij een sollicitatiegesprek te stellen. CP2 solliciteren Als u in Nederland belangstelling heeft voor een vacature, kunt u gaan solliciteren. Meestal gaat u dan praten bij een bedrijf. Soms kunt u ook telefonisch solliciteren. In cruciale praktijksituatie

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

APQ rapportage. Bea Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:

APQ rapportage. Bea Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email: APQ rapportage Naam: Bea Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea Voorbeeld / 16.06.2015 / APQ rapportage 2 Inleiding Dit rapport geeft inzicht in jouw inzetbaarheid. We bespreken hoe

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015

Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015 Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015 Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 Hoofdstuk 1: Mijn stamboom blz. 3 Hoofdstuk 2: Mijn tijdlijn blz. 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

De voordelen van hardlopen

De voordelen van hardlopen Hardloop tips De voordelen van hardlopen Zodra het buiten lekker weer wordt zie je overal om je heen mensen in hun hardloopschoenen springen. Op een mooie lenteof zomerdag is het heerlijk om na het werk

Nadere informatie

EINSTEIN. Weet je wat, ik neem mijn neef mee naar het laboratorium. Daar werken mijn assistenten met stikstof. Dat vindt hij vast mooi.

EINSTEIN. Weet je wat, ik neem mijn neef mee naar het laboratorium. Daar werken mijn assistenten met stikstof. Dat vindt hij vast mooi. EINSTEIN ballon weer opblaast. Maar mijn assistenten vertellen dat het komt doordat de stikstof heel erg koud is en dat de lucht in de ballon dan kleiner wordt. Later warmt de lucht weer op en wordt weer

Nadere informatie

Steunkousen Alles wat je wilt weten over je steunkousen

Steunkousen Alles wat je wilt weten over je steunkousen Steunkousen Alles wat je wilt weten over je steunkousen Steunkousen STEUNKOUSEN, WAT ZIJN DAT? Steunkousen, officieel therapeutisch elastische kousen genoemd, oefenen druk uit op je been en geven extra

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Het ProVoet lidmaatschap. Volop voordeel!

Het ProVoet lidmaatschap. Volop voordeel! Het ProVoet lidmaatschap Volop voordeel! Karen (43): Het lidmaatschap staat voor kwaliteit. Je toont ermee aan dat je een gekwalificeerde opleiding hebt gevolgd. Mijn klanten zien dat terug op het bord

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Jouw toekomst. Havo 5

Jouw toekomst. Havo 5 Jouw toekomst. Havo 5 2011-2012 LOB havo 5 Havo 5 Fase 4 = Beslissen: Deze fase ga je in als je in Havo 5 zit. Je stelt nu je definitieve top 2 vast. Je gaat nog een keer naar de beroepenavond, je organiseert

Nadere informatie

Thema Op zoek naar werk

Thema Op zoek naar werk http://www.edusom.nl Thema Op zoek naar werk Lesbrief 8. Opbellen naar een bedrijf. Wat leert u in deze les? Een telefoongesprek naar een bedrijf begrijpen. Een gesprek over een advertentie begrijpen.

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Aflevering 2: Solliciteren

Aflevering 2: Solliciteren Aflevering 2: Solliciteren Vragen vooraf: Heb je wel eens gesolliciteerd naar een baan? Hoe deed je dat? Heb je een curriculum vitae? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Milouska en Bayu kijken hoe je kunt

Nadere informatie

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

20/9/2011 NULMETING COSTIAN. Leerjaar 2011 propedeuse blok 1.1 Costian de Jonge

20/9/2011 NULMETING COSTIAN. Leerjaar 2011 propedeuse blok 1.1 Costian de Jonge 20/9/2011 COSTIAN NULMETING Leerjaar 2011 propedeuse blok 1.1 Costian de Jonge Dit verslag heeft als functie de basiskennis van de startende student vastleggen, het moment van de meting is begin september

Nadere informatie

Bij meester Wolf in het atelier De kinderen gaan helemaal los.

Bij meester Wolf in het atelier De kinderen gaan helemaal los. Anne Marie van Cappelle annemarievancappelle@ziggo.nl 070-3460845 06-41850198 Bij meester Wolf in het atelier De kinderen gaan helemaal los. Groep 4 van de Rotterdamse basisschool De Wilgenstam werkt één

Nadere informatie

Kansen zien en grijpen

Kansen zien en grijpen Arbeidsmarkt- en onderwijsmonitor 2011-2012 Kansen zien en grijpen Consument zijn terughoudend in de aanschaf van luxeartikelen. Kansen liggen vooral in reparatie en restauratie 2 Arbeidsmarkt- en onderwijsmonitor

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

In een sollicitatiebrief zijn drie gedeelten te onderscheiden: 1. De inleiding 2. Het middenstuk 3. De afsluiting

In een sollicitatiebrief zijn drie gedeelten te onderscheiden: 1. De inleiding 2. Het middenstuk 3. De afsluiting Het doel van de sollicitatiebrief is uitgenodigd te worden voor een gesprek. De brief (van brevis wat kort betekent) moet daarom informatief zijn en de belangstelling opwekken van de selecteur om nader

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen.

Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen. Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen www.nwz.nl Inhoud Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen 3 Behandeling met lichaamsgebonden hulpmiddelen 3 EVO 3 Supplementen:

Nadere informatie

Speel het spel. stimulansen

Speel het spel. stimulansen Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten

Nadere informatie

Advies over leven, leren, wonen en werken met een visuele beperking

Advies over leven, leren, wonen en werken met een visuele beperking Advies over leven, leren, wonen en werken met een visuele beperking Visio: voor al uw vragen Ik ben slechtziend, kan ik toch zelfstandig wonen en reizen? Door mijn plotselinge slechtziendheid, kost het

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje jan-mrt 2011 Contactenkrant Wie vindt het leuk om samen af en toe te koken? Wie wil samen met mij gaan wandelen? Samen zwemmen? Samen boodschappen doen op de markt? Ik zoek een kaartmaatje Gezocht: vriend(in)

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer Voor jou Verhalen van mantelzorgers Anne-Rose Hermer 6 Inleiding In dit boek maak je kennis met Martine, Koos en Sara. Ze zijn alledrie in een andere fase van hun leven. Maar één ding is hetzelfde voor

Nadere informatie

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein Oefening 5 Persoon 1: Annet Kok (moeder) Talent: Prestatiegericht Betrouwbaar Humoristisch Optimistisch Vasthoudend Concreet voorbeeld: Tijdens de hockeywedstrijden Dat ze klaarstaat voor haar vrienden

Nadere informatie

Voetklachten bij diabetes mellitus (suikerziekte)

Voetklachten bij diabetes mellitus (suikerziekte) Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Voetklachten bij diabetes mellitus (suikerziekte) z Voetklachten bij diabetes mellitus (suikerziekte) 1 Als u diabetes mellitus

Nadere informatie

Rijswijk. vmbo bb vmbo kb mavo lwoo. Brengt leren in beweging

Rijswijk. vmbo bb vmbo kb mavo lwoo. Brengt leren in beweging Rijswijk vmbo bb vmbo kb mavo lwoo Brengt leren in beweging Elke dag beginnen met bewegen Het nieuwe vmbo in Rijswijk Het Stanislascollege is een vernieuwende VMBO-school die draait om jou. Om wat je goed

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Klachten / Verbeteringen

Klachten / Verbeteringen Klachten / Verbeteringen Orthopedische hulpmiddelen op maat van de mens uitgave feb. 2007 Inhoud van de folder Kamer Orthopedie heeft speciaal voor u een serie folders gemaakt. Hierin proberen wij u zo

Nadere informatie

Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Voor u zijn wij er wel degelijk

Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Voor u zijn wij er wel degelijk Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Voor u zijn wij er wel degelijk Dit zijn wij U kent het Allianz Pensioen. Een pensioen dat staat voor betaalbaarheid, gemak en deskundigheid. Een pensioen van een

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

CP9. In gesprek over de toekomst

CP9. In gesprek over de toekomst CP9 In gesprek over de toekomst Na het voortgezet onderwijs kiest uw kind welk vak hij wil gaan leren en welke opleiding hij wil gaan volgen. Hij maakt een beroepskeuze. Een decaan of studiebegeleider

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

28% 72% 30% 70% Aantal geregistreerde deelnemers : 141 Periode evaluatie : 19 maart 2014 t/m 6 april 2014 Aantal evaluaties : 101

28% 72% 30% 70% Aantal geregistreerde deelnemers : 141 Periode evaluatie : 19 maart 2014 t/m 6 april 2014 Aantal evaluaties : 101 Aantal geregistreerde deelnemers : 11 Periode evaluatie : 19 maart 01 t/m 6 april 01 Aantal evaluaties : 101 8% ingevuld niet ingevuld % 0% anoniem niet anoniem 0% RESULTATEN EVALUATIE ICT-PRAKTIJKDAG

Nadere informatie

Handleiding Sollicitatiebrief

Handleiding Sollicitatiebrief Handleiding Sollicitatiebrief 1. De gerichte sollicitatiebrief Met een gerichte sollicitatiebrief reageer je op een advertentie waarin een werkgever een vacature vermeldt. Voorafgaand aan het schrijven

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM!

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! De andere route naar het hbo! WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! Binnenkort ga jij naar het voortgezet onderwijs. Een grote stap! Kun je goed leren, maar ben je ook praktisch ingesteld? Dan past het Groene Lyceum

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de belangrijkste tips en trucs.

Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de belangrijkste tips en trucs. R.K. Basisschool Anselderlaan 10 6471 GL Eygelshoven Tel: 045-5351434 De fijne kneepjes van het voorlezen Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de

Nadere informatie

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

HOE ONTSTAAN VOET- PROBLEMEN? DE BESTE OPLOSSING

HOE ONTSTAAN VOET- PROBLEMEN? DE BESTE OPLOSSING Bijna iedereen herkent het: pijnlijke voeten na een dagje winkelen of een stevige wandeling. Maar wat als die pijn de overhand neemt en bewegen niet langer leuk is? Dan is het tijd om uw voeten eens goed

Nadere informatie

Spottofy.nl. Handleiding deelnemer

Spottofy.nl. Handleiding deelnemer Spottofy.nl Handleiding deelnemer 1 2 Inleiding Aanhetwerk.nu is een online test- en- matchsysteem waarin jouw persoonlijke competenties getest en gematcht worden tegen de bestpassende functie. Deze handleiding

Nadere informatie

Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM. Kansen & keuzes. voor bedrijven en consumenten

Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM. Kansen & keuzes. voor bedrijven en consumenten Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM Kansen & keuzes voor bedrijven en consumenten Waarom krijgt u deze folder? U bent inkoper van een bedrijf of

Nadere informatie

SPOT EEN JOB! Op bezoek bij een interimkantoor. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

SPOT EEN JOB! Op bezoek bij een interimkantoor. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie