Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke Instandhoudingsdoelen

Transcriptie

1 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke Achtergrondinformatie over aanwezigheid en aantallen Anny Anselin, Glenn Vermeersch & Stijn Cooleman INBO.IR

2 Samenvatting In het kader van het opstellen van de Natura 2000 Gewestelijke voor de Broedvogels van de Bijlage I van de Europese Vogelrichtlijn (Anselin & Vermeersch 2008) werd bestaande informatie verwerkt om aan specifieke vragen binnen dit project te kunnen beantwoorden. Voor het bepalen van prioriteiten van gebieden voor de soorten waren volgens de criteria van de algemene methode (essentieel, zeer belangrijk en belangrijk) een aantal berekeningen nodig (Van Landuyt et al, 2008). De resultaten hiervan worden aan de hand van grafieken voorgesteld, wat een handiger gebruik toelaat dan in tabellen. De cijfers in tabelvorm opgenomen in Vermeersch et al (2006) werden gebruikt om voor elke soort het relatieve aandeel van een gebiedspopulatie ten opzichte van de Vlaamse populatie te berekenen. Op basis van dit percentage (0-2, >2-15 en >15) werden de gebieden vervolgens ingedeeld in essentieel, zeer belangrijk of belangrijk voor deze soort. De berekeningen werden gedaan voor 25 regelmatig broedende Bijlage I soorten waarvan minstens een gedeelte van de populatie binnen de SBZ_V ligt. Voor 9 van de 25 soorten ligt minder dan de helft van de populatie binnen vogelrichtlijngebied, voor 7 ligt meer dan 90% binnen SBZ-V s. In volgende paragrafen werd basisinformatie bijeengebracht die nuttig kan zijn als achtergrond bij het bepalen en afwegen van gebiedsinstandhoudingsdoelstellingen, zoals aantallen per soort/sbz_v op het ogenblik van de aanduiding, actueel aantal Bijlage I soorten per SBZ_V, en omgekeerd, per soort het aantal SBZ_V s waar momenteel die soort voorkomt. In 1986 verscheen een rapport door van Vessem & Kuijken dat als basis diende voor de afbakening van de SBZ_V s in Vlaanderen in 1988 (Besluit van de Vlaamse Executieve 17/10/1988, B.S. 29/10/1988). Sommige aantallen waren in het oorspronkelijk rapport soms onvolledig (enkel als aanwezig aangeduid maar zonder details). Ze werden door ons op basis van diverse literatuur zo goed mogelijk aangevuld, zodat de tabel bruikbaarder wordt voor eventuele evaluatie en vergelijkingen zowel tussen gebieden en als met de actuele toestand. Op basis van de overzichtstabel in Vermeersch et al (2006) werd het aantal Bijlage I broedvogelsoorten per SBZ_V uitgezet (op een totaal van 25 soorten). In geen enkel gebied komt de helft of meer van de soorten voor. De Schorren en Polders van de Beneden Schelde en het scoren het hoogst met 12 soorten, de Kuifeend het laagst met 3 soorten. Op basis van dezelfde tabel werd per Bijlage I soort berekend in hoeveel SBZ_V s die voorkomt. De komt voor in bijna alle SBZ s, gevolgd door de. Twintig percent van de soorten komt voor in meer dan de helft (>11) van de gebieden, maar een derde van alle soorten is beperkt tot 3 of minder gebieden. In het kader van de Atlas van de Vlaamse Broedvogels (Vermeersch et al, 2004) werd voor een selectie van 132 soorten naast aantalsgegevens ook gevraagd om op kaart de locatie van de territoria aan te duiden. Dit resulteerde in een digitale puntenkaart die echter wel onvolledig is maar dit varieert sterk van soort tot soort. Indien deze laag gebruikt wordt als leidraad voor het localiseren van territoria (of zwaartepunten van voorkomen) van de Bijlage I soorten in het kader van de Gebiedsinstandhoudingsdoelstellingen is het belangrijk om een idee te hebben van de volledigheid per soort over Vlaanderen. Daarom werd dit nagegaan voor een aantal overwegend talrijkere soorten door het aantal punten per 5x5 km hok te vergelijken met het aantal opgegeven broedparen. Vier soorten halen een hoge volledigheid van meer dan 80%, nl. Bruine Kiekendief, Middelste Bonte Specht, en. Een aantal meer oostelijke soorten zoals,, en scoren zeer laag. 4 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

3 Inhoud Samenvatting... 4 Inleiding..7 Prioritaire gebieden 7 Populaties van Bijlage I soorten bij aanmelding van SBZ s...19 Actueel aantal Bijlage I soorten per SBZ_V 22 Aantal SBZ s waarin elke Bijlage I soort voortkomt...22 Volledigheid van de puntenkaarten van Bijlage I soorten..23 Referenties.31 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 5

4 6 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

5 1. Inleiding In het kader van het opstellen van de Natura 2000 Gewestelijke voor de Broedvogels van de Bijlage I van de Europese Vogelrichtlijn (Anselin & Vermeersch, 2008) werd bestaande informatie verwerkt om aan specifieke vragen binnen dit project te kunnen beantwoorden. Voor het bepalen van prioriteiten van gebieden voor de soorten waren volgens de criteria van de algemene methode (essentieel, zeer belangrijk en belangrijk) een aantal berekeningen nodig (zie Van Landuyt et al, 2008). De resultaten hiervan worden aan de hand van grafieken voorgesteld, wat een beter overzicht geeft dan in tabellen. Daarnaast werd basisinformatie bijeengebracht die nuttig kan zijn als achtergrond bij het bepalen en afwegen van gebiedsinstandhoudingsdoelstellingen, zoals aantallen per soort/sbz_v op het ogenblik van de aanduiding, actueel aantal Bijlage I soorten per SBZ_V, en omgekeerd, per soort het aantal SBZ_V s waar die recent voorkomt (in de periode ) en percentage van populaties binnen en buiten de SBZ s. Gegevens van de laatste twee broedseizoenen (2006 en 2007) werden hier nog niet in verwerkt vermits deze nog te onvolledig waren en dus een goede vergelijking tussen gebieden niet toelaten. Echt grote veranderingen zullen er zeker niet opgetreden zijn zodat de informatie in dit rapport bruikbaar blijft voor hetgene waarvoor ze bedoeld is: een leidraad om prioriteiten beter te kunnen afwegen. In een laatste hoofdstukje gaan we in op de volledigheid van de (territorium)-puntenkaart, opgesteld in het kader van de Atlas van de Vlaamse Broedvogels (Vermeersch et al, 2004). Deze digitale laag kan als hulpmiddel gebruikt worden bij de gebiedsinstandhoudingsdoelstellingen, maar enige achtergrond over de toepassingsmogelijkheden is nuttig. 2. Prioritaire gebieden In Vermeersch et al (2006) staat in tabelvorm een overzicht van de recente totale populatieaantallen van alle Bijlage I soorten. Ook de verdeling (in percent) van deze populaties binnen en buiten de SBZ s en de populatie van elke soort binnen elke SBZ wordt gegeven. Deze cijfers werden gebruikt om voor elke soort het relatieve aandeel van een gebiedspopulatie ten opzichte van de Vlaamse populatie te berekenen. Op basis van dit percentage (0-2, >2-15 en >15) werden de gebieden vervolgens ingedeeld in essentieel, zeer belangrijk of belangrijk voor deze soort. De berekeningen werden gedaan voor 25 regelmatig broedende Bijlage I soorten waarvan minstens een gedeelte van de populatie binnen de SBZ_V ligt (zie Tabel 1). Voor 9 van de 25 soorten ligt minder dan de helft van de populatie binnen vogelrichtlijngebied, voor 7 ligt meer dan 90% binnen SBZ-V s. Enkel de Middelste Bonte Specht (Dendrocopos medius) had in 2006 nog geen broedpopulaties binnen SBZ s en komt hier dus niet aan bod. Vermits er voor onregelmatig broedende soorten van Bijlage I geen Gewestelijke Instandhoudingsdoelstellingen worden opgesteld is deze informatie binnen dit kader dus ook niet noodzakelijk. Voor twee Limburgse aan elkaar grenzende SBZ s, nl. Bocholt, Hechtel-Eksel, Meeuwen- Gruitrode, Neerpelt en Peer (BE ) en Houthalen-Helchteren, Meeuwen-Gruitrode en Peer (BE ) moesten de populatie-aantallen worden samengenomen, omdat het zeer moeilijk was om voor een aantal soorten (o.a., en ) de individuele territoria (dus de aantallen) precies toe te wijzen aan het ene of het andere gebied. Vermits deze gebieden landschappelijk en ecologisch een geheel vormen kunnen we ervan uit gaan dat hun beheer toch binnen een breder kader van beide SBZ-V s samen zal ontwikkeld worden. Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 7

6 Nederlandse naam Wetenschappelijke naam % in SBZ_V Luscinia svecica 30 Lullula arborea 45 Circus aeruginosus 51 Sterna albifrons 100 Lanius collurio 25 Sterna sandvicensis 100 Alcedo atthis 22 Egretta garzetta 100 Recurvirostra avosetta 66 Nycticorax nycticorax 94 Crex crex 85 Platalea leucorodia 100 Middelste Bonte Specht Dendrocopos medius 0 Caprimulgus europaeus 37 Ciconia ciconia 32 Porzana porzana 73 Botaurus stellaris 80 Falco peregrinus 11 Himantopus himantopus 75 Charadrius alexandrinus 94 Sterna hirundo 96 Pernis apivorus 43 Ixobrychus minutus 78 Dryocopus martius 17 Larus melanocephalus 81 Tabel 1: Regelmatig broedende Bijlage I soorten en het percentage van hun broedpopulatie binnen SBZ_V s Table 1: Regular breeding birds of Annex I and the percentage of their breeding population within the SPA s We illustreren hier de resultaten in grafieken (Figuur 1-24). In elke grafiek tonen we naast het percentage ten opzichte van de totale Vlaamse populatie (P1: in het rood) ook het percentage ten opzichte van de totale populatie binnen alle SBZ s (P2: in het blauw). Voor soorten waarvan het grootste deel van de Vlaamse populatie binnen SBZ s voorkomt, zijn deze cijfers uiteraard bijna identiek. In een volgende reeks figuren (Figuur 25-49) geven we per SBZ voor de soorten die er voorkomen de percentages weer t.o.v. de totale populatie binnen alle SBZ gebieden (dus de P2 s maar dan per gebied gegeven). Dit geeft een beeld van welke soorten er voor het gebied in kwestie relatief belangrijker zijn dan andere. 8 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

7 , Alcedo atthis, Botaurus stellaris Kuife end, Blo kkers dijk Krekeng ebied MD en Zwa rte Bee k Poldercomple x We stkust Kuife end, Blo kkersdijk K rekeng ebied MD en Zwa rte Bee k P oldercomple x We stkust Figuur 1: : relatief belang per SBZ_V Figuur 2: : relatief belang per SBZ_V, Caprimulgus europaeus, Charadrius alexandrinus Kuife end, Blo kkersdijk Krekeng ebied MD en Zwa rte Bee k Poldercomple x We stkust Kuife end, Blo kkersdijk IJz ervallei Krekeng ebied MD en Zwa rte Bee k P oldercomple x We stkust Figuur 3: : relatief belang per SBZ_V Figuur 4: : relatief belang per SBZ_V Figures 1-4: Relative importance of the species in each Special Protection Area (red: % of total Flemish population, blue: % of total population inside all SPA s in Flanders) Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 9

8 , Ciconia ciconia, Circus aeruginosus Demervallei Kuife end, Blokkersdijk Krekengebied MD en Zwarte Beek Poldercomplex Beneden-Schelde Westkust Zeebrug ge, Heist De mervallei Kuife end, Blo kkersdijk Krekeng ebied MD en Zwarte Bee k Poldercomple x We stkust Zeeb rugge, Heist Figuur 5: : relatief belang per SBZ_V Figuur 6: : relatief belang per SBZ_V, Crex crex, Dryocopus major Kuife end, Blo kkers dijk Krekeng ebied MD en Zwa rte Bee k Poldercomple x We stkust Kuife end, Blo kkersdijk K rekeng ebied MD en Zwa rte Bee k P oldercomple x We stkust Figuur 7: : relatief belang per SBZ_V Figuur 8: : relatief belang per SBZ_V Figures 5-8: Relative importance of the species in each Special Protection Area (red: % of total Flemish population, blue: % of total population inside all SPA s in Flanders) 10 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

9 , Egretta garzetta, Falco peregrinus Kuife end, Blo kk ers dijk K rek eng ebied M D en Zwa rte Bee k P oldercom ple x B ened en-sc helde W e stkus t De me rv allei Dijlev allei Kuife end, Blo kk ers dijk Maatjes, Gr Schietveld IJz erv allei K rek eng ebied M D en Zwa rte B ee k P oldercomple x B ened en-sc helde W e stkust Figuur 9: : relatief belang per SBZ_V Figuur 10: : relatief belang per SBZ_V, Himantopus himantopus, Ixobrychus minutus Deme rvallei Kuifeend, Blokkersdijk Zegge Krekengebied MD en Zwarte Beek Poldercomplex Westkust Zeebrugge, Heist Demervallei Kuifeend, Blokkersdijk Zegge Krekengebied MD en Zwarte Beek Poldercomplex Beneden-Schelde Westkust Zeebrugge, Heist Figuur 11: : relatief belang per SBZ_V Figuur 12: : relatief belang per SBZ_V Figures 9-12: Relative importance of the species in each Special Protection Area (red: % of total Flemish population, blue: % of total population inside all SPA s in Flanders) Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 11

10 , Lanius collurio, Larus melanocephalus Kuife end, Blo kkers dijk Krekeng ebied MD en Zwa rte Bee k Poldercomple x We stkust De me rv allei K uife end, Blo kk ers dijk Maatjes, Gr Schietveld M aten IJz erv allei K rek eng ebied M D en Zwa rte B ee k P oldercom ple x B ened en-sc helde W e stkus t Figuur 13: :relatief belang per SBZ_V Figuur 14: :relatief belang per SBZ_V, Lullula arborea, Luscinia svecica Kuife end, Blo kkersdijk Krekeng ebied MD en Zwa rte Bee k Poldercomple x We stkust Kuife end, Blo kkersdijk Krekeng ebied MD en Zwa rte Bee k Poldercom ple x We stkust Figuur 15: : relatief belang per SBZ_V Figuur 16: : relatief belang per SBZ_V Figures 13-16: Relative importance of the species in each Special Protection Area (red: % of total Flemish population, blue: % of total population inside all SPA s in Flanders) 12 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

11 , Nycticorax nycticorax, Pernis apivorus Kuife end, Blo kkersdijk Krekeng ebied MD en Zwa rte B ee k P oldercomple x We stkust Kuife end, Blo kkersdijk K rekeng ebied MD en Zwa rte Bee k P oldercomple x We stkust Figuur 17: : relatief belang per SBZ_V Figuur 18: : relatief belang per SBZ_V, Platalea leucorodia, Porzana porzana Kuife end, Blo kkersdijk K rek eng ebied MD en Zwa rte Bee k P oldercomple x We stkust Arendonk, Merksplas ea K uife end, Blo kkersdijk M aten Z egg e K rekeng ebied M D en Zwa rte Bee k P oldercom ple x W e stkus t Figuur 19: : relatief belang per SBZ_V Figuur 20: : relatief belang per SBZ_V Figures 17-20: Relative importance of the species in each Special Protection Area (red: % of total Flemish population, blue: % of total population inside all SPA s in Flanders) Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 13

12 , Recurvirostra avosetta, Sterna albifrons Arendonk, Merksplas ea Dijlev allei K uife end, Blo kkersdijk Maatjes, Gr Schietveld M aten IJzerv allei K rekeng ebied M D en Zwa rte B ee k Poldercom ple x B ened en-schelde We stkus t Arendonk, Merksplas ea Dijlev allei K uife end, Blo kkers dijk Maatjes, Gr Schietveld M aten IJzerv allei K rek eng ebied MD en Zwa rte Bee k Poldercomple x B ened en-sc helde We stkust Figuur 21: : relatief belang per SBZ_V Figuur 22: : relatief belang per SBZ_V, Sterna hirundo, Sterna sandvicensis Kuife end, Blo kkersdijk IJz ervallei K rekeng ebied MD en Zwa rte Bee k P oldercomple x We stkust De mervallei Kuifeend, Blo kkersdijk Zegge Krekengebied MD en Zwarte Beek Poldercomplex Beneden-Schelde Westkust Zeebrugge, H eist Figuur 23: : relatief belang per SBZ_V Figuur 24: : relatief belang per SBZ_V Figures 21-24: Relative importance of the species in each Special Protection Area (red: % of total Flemish population, blue: % of total population inside all SPA s in Flanders) 14 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

13 2 1 1 SBZ SBZ-De Zegge Figuur 25 Figuur SBZ-De Maatjes SBZ-Arendonk, Merksplas, Oud-Turnhout e.a. Figuur 27 Figuur SBZ SBZ-Bokrijk 1 Figuur 29 Figuur 30 Figuren 25-30: Relatief belang van de soorten binnen het SBZ_V Figures 25-30: Relative importance of the species within the SBZ_V Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 15

14 SBZ-De SBZ-Mechelse Heide en Ziepbeek Figuur 31 Figuur 32 5 SBZ-Bocholt, Hechtel-Eksel, Meeuwen-Gruitrode, Neerpelt, Peer e.a. 2 SBZ-Militair Domein en Vallei van de Zwarte Beek Figuur 33 Figuur 34 2 SBZ-Vijvercomplex Midden-Limburg 5 SBZ-Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Mariahof en Stamprooierbroek Kleinst W aterhoen Figuur 35 Figuur 36 Figuren 31-36: Relatief belang van de soorten binnen het SBZ_V Figures 31-36: Relative importance of the species within the SBZ_V 16 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

15 5 SBZ-Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Mariahof en Stamprooierbroek 2 SBZ-Vijvercomplex Midden-Limburg Kleinst W aterhoen Figuur 37 Figuur 38 SBZ-Demervallei SBZ-Kuifeend en Blokkersdijk Figuur 39 Figuur 40 2 SBZ-Durme en Middenloop-Schelde 2 SBZ-Krekengebied Kleinst W aterhoen Figuur 41 Figuur 42 Figuren 37-42: Relatief belang van de soorten binnen het SBZ_V Figures 37-42: Relative importance of the species within the SBZ_V Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 17

16 SBZ-Schorren en polders van de Beneden-Schelde SBZ- Figuur 43 Figuur 44 2 SBZ-Westkust 5 SBZ Figuur 45 Figuur 46 SBZ-Poldercomplex SBZ-Het Kwartelkon ing Figuur 47 Figuur 48 Figuren 43-48: Relatief belang van de soorten binnen het SBZ_V Figures 43-48: Relative importance of the species within the SBZ_V 18 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

17 SBZ-Zeebrugge en Heist Figuur 49 Figuur 49: Relatief belang van de soorten binnen het SBZ_V Figure 49: Relative importance of the species within the SBZ_V 3. Populaties van Bijlage I soorten bij aanmelding van SBZ s In 1986 verscheen een rapport door van Vessem & Kuijken dat als basis diende voor de afbakening van de SBZ_V s in Vlaanderen in 1988 (Besluit van de Vlaamse Executieve 17/10/1988, B.S. 29/10/1988). In de volgende tabel wordt de in het rapport gepubliceerde informatie op een overzichtelijke manier voorgesteld. Per SBZ worden de broedvogelsoorten gegeven waarvoor het gebied werd aangemeld met het aantal broedparen in de periode van de aanmelding. Sommige aantallen waren in het oorspronkelijk rapport soms onvolledig (enkel als aanwezig aangeduid maar zonder details). Ze werden door ons op basis van diverse literatuur zo goed mogelijk aangevuld, zodat de tabel bruikbaarder wordt voor eventuele evaluatie en vergelijkingen tussen gebieden en met de actuele toestand. Bij de aanmelding voor het recentere SBZ_V Kustbroedvogels te Zeebrugge-Heist (BE ) (Courtens & Stienen, 2004), werd geen actuele broedpopulaties opgegeven maar maxima uit een periode van 20 jaar die de aanmelding voorafging. Deze cijfers worden hier in de tabel weergegeven. Voor meer details verwijzen we naar de publicatie. Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 19

18 Westkust Ijzervallei Poldercomplex Het Krekengebied Durme en Middenloop van de Schelde Schorren en polders van de Beneden-Schelde De Kuifeend en Blokkersdijk De Maatjes, Wuustwezelheide en Groot Schietveld De Arendonk, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Turnhout De Zegge De Bocholt, Hechtel-Eksel, Meeuwen-Gruitrode, Neerpelt.. Militair domein en vallei van de Zwarte Beek Het Vijvercomplex van Midden-Limburg De Houthalen-Helchteren, Meeuwen-Gruitrode en Peer De Mechelse Heide en Vallei van de Ziepbeek Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Stamprooierbroek De De Demervallei Kustbroedvogels te Zeebrugge-Heist BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE x x Grauwe Kiekendief x x Kleine Zilverreiger 1 x x 18 1 x x x x 20 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

19 Westkust Ijzervallei Poldercomplex Het Krekengebied Durme en Middenloop van de Schelde Schorren en polders van de Beneden-Schelde De Kuifeend en Blokkersdijk De Maatjes, Wuustwezelheide en Groot Schietveld De Arendonk, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Turnhout De Zegge De Bocholt, Hechtel-Eksel, Meeuwen-Gruitrode, Neerpelt.. Militair domein en vallei van de Zwarte Beek Het Vijvercomplex van Midden-Limburg De Houthalen-Helchteren, Meeuwen-Gruitrode en Peer De Mechelse Heide en Vallei van de Ziepbeek Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Stamprooierbroek De De Demervallei Kustbroedvogels te Zeebrugge-Heist je x x Zwarte Wouw 1 Goudplevier 2 1 Dougal's stern 1 Noordse stern 1 Velduil o o Purperreiger 2 Korhoen x Kemphaan occ 1 Duinpieper 1 3 Ortolaan 40 Zwarte Stern 0+ Tabel 2: Aantal broedparen van Bijlage I soorten per SBZ_V bij ten tijde van de aanmelding Table 2: Number of breeding pairs of Annex I species per SPA at the moment of designation Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 21

20 4. Actueel aantal Bijlage I soorten per SBZ_V Op basis van de overzichtstabel in Vermeersch et al (2006) werd het aantal Bijlage I broedvogelsoorten per SBZ_V uitgezet (op een totaal van 25 soorten) (Figuur 50). In geen enkel gebied komt de helft of meer van de soorten voor. De Schorren en Polders van de Beneden Schelde en het scoren het hoogst met 12 soorten, de Kuifeend het laagst met 3 soorten. Opnieuw is het aantal opgegeven voor SBZ Bocholt, Hechtel-Eksel, Meeuwen- Gruitrode, Neerpelt en Peer de som van dit gebied en Houthalen-Helchteren, Meeuwen- Gruitrode en Peer (zie 2. Prioritaire gebieden) BenSchel Ham Hag Durme MidLim MechHZiep Demer Boch-He-E Polcom Zegge Kalm Hei ZwaBee Maatjes Dijle Bokrijk Arendonk WestKu Ijzervallei Zeebr-Heist Kreken Kuifeend Figuur 50: Aantal broedvogelsoorten van Bijlage I per SBZ_V Figure 50: Number of breeding bird species of Annex I per SPA 5. Aantal SBZ s waarin elke Bijlage I soort voorkomt Op basis van de overzichtstabel in Vermeersch et al (2006) werd per Bijlage I soort berekend in hoeveel SBZ_V s die voorkomt (op een totaal van 23 SBZ s: 2 werden samengenomen, zie hoger) (Figuur 51). De komt voor in bijna alle SBZ s, gevolgd door de. Twintig percent van de soorten komt voor in meer dan de helft (>11) van de gebieden, maar een derde van alle soorten is beperkt tot 3 of minder gebieden. 22 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

21 Figuur 51: Aantal SBZ_V s waar elke Bijlage I soort voorkomt Figure 51: Number SPA s where each Annex I species occurs 6. Volledigheid van de puntenkaarten van Bijlage I soorten In het kader van de Atlas van de Vlaamse Broedvogels (Vermeersch et al, 2004) werd voor een selectie van 132 soorten naast aantalsgegevens ook gevraagd om op kaart de locatie van de territoria aan te duiden. Het zijn soorten die schaars, zeldzaam, koloniebroedend of verwilderd (exotisch) zijn (dus alle soorten van het Bijzondere Broedvogelproject) en alle Rode Lijst soorten uit de categoriën Met Uitsterven Bedreigd, Bedreigd, Kwetsbaar en Zeldzaam die niet onder het BBV-project vallen. Dit resulteerde in een digitale puntenkaart. Deze gegevens zijn uiteraard zeer nuttig voor allerlei toepassingen. Daar we echter niet van alle waarnemers de localisatie van territoria ontvingen is deze puntenkaart onvolledig maar dit varieert sterk van soort tot soort. Indien deze laag gebruikt wordt als leidraad voor het localiseren van territoria (of zwaartepunten van voorkomen) van de Bijlage I soorten in het kader van de Natura 2000 Gebiedsinstandhoudingsdoelstellingen is het belangrijk om een idee te hebben van de volledigheid per soort over Vlaanderen. Daarom werd dit nagegaan voor een aantal overwegend talrijkere soorten. Voor de koloniebroeders (sternen,,, ) is de localisatie van de concentraties goed gekend. Hetzelfde geldt voor de territoria van zeer zeldzame soorten (bvb ). Daarom werd hiervoor geen analyse uitgevoerd. Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 23

22 Per soort werd per UTM 5x5 km hok het aantal opgegeven broedparen vergeleken met het aantal aangeduide punten in dit hok. Dit werd in percent omgezet, zowel voor het totaal van de soort als per 5x5 km hok. Deze laatste informatie werd dan gebruikt om een kaart te maken waarin de volledigheid van een hok wordt weergegeven in verschillende kleuren volgens categoriën. Per soort kan men dus zien hoe volledig de puntenkaart is voor elk hok maar ook waar in Vlaanderen. Een overzicht van de algemene resultaten staat in Tabel 3. Voor de soortkaarten verwijzen we naar Figuren Nederlandse naam Wetenschappelijke naam % volledigheid Circus aeruginosus 97 Middelste Bonte Specht Dendrocopos medius 92 Porzana porzana 87 Recurvirostra avosetta 84 Luscinia svecica 47 Alcedo atthis 45 Dryocopus martius 40 Charadrius alexandrinus 33 Pernis apivorus 31 Lullula arborea 27 Ixobrychus minutus 13 Nycticorax nycticorax 3 Caprimulgus europaeus 2 Tabel 3: Volledigheid van de puntenkaart voor een selectie Bijlage I soorten in dalende volgorde Table 3: Completeness of the point-map for a selection of Annex I-species in descending order Vier soorten halen een hoge volledigheid van meer dan 80%, nl., Middelste Bonte Specht, en. Hierbij moet in acht genomen worden dat voor de Middelste Bonte Specht de populatie inmiddels sterk is toegenomen en dus momenteel deze puntengegevens ook geen erg volledig beeld meer geven van de situatie. Een aantal meer oostelijke soorten zoals,, en scoren zeer laag. Bij het gebruik van de puntenkaarten moet men uiteraard rekening houden met het feit dat territoria kunnen verschuiven. 24 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

23 Figures 52 & 53: Completeness of point map for Bluethroat, Luscinia sveccica (upper) and Woodlark, Lullula arborea (lower) Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 25

24 Figures 54 & 55: Completeness of point map for Kingfisher, Alcedo atthis (upper) and Avocet, Recurvirostra avosetta (lower) 26 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

25 Figures 56 & 57: Completeness of point map for Night Heron, Nycticorax nycticorax (upper) and Middle Spotted Woodpecker, Dendrocopos medius (lower) Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 27

26 Figures 58 & 59: Completeness of point map for Nightjar, Caprimulgus europaeus (upper) and Spotted Crake, Porzana porzana (lower) 28 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

27 Figures 60 & 61: Completeness of point map for Kentish Plover, Charadrius hiaticula (upper) and Honey Buzzard, Pernis apivorus (lower) Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 29

28 Figures 62 & 63: Completeness of point map for Little Bittern, Ixobrychus minutus (upper) and Black Woodpecker, Dryocopus martius (lower) 30 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

29 Figure 64: Completeness of point map Marsh Harrier, Circus aeruginosus Referenties Anselin A. & G. Vermeersch Broedvogels van de Bijlage I van de Vogelrichtlijn. In: Van Landuyt W., Paelinckx D., Anselin A. & Sterkcx G. (red). Gewestelijke Natura 2000 voor Vlaanderen. INBO Rapport Instituut voor Natuuren Bosonderzoek, Brussel. (in voorbereiding): Courtens W. & E. Stienen Voorstel tot afbakening van een vogelrichtlijngebied voor het duurzaam in stand houden van de broedpopulaties van kustbroedvogels te Zeebrugge- Heist. Adviesnota IN.A Instituut voor Natuurbehoud, Brussel. Van Landuyt W., Paelinckx D., Anselin A. & Sterkcx G. (red). Gewestelijke Natura 2000 voor Vlaanderen. INBO Rapport, Instituut voor Natuuren Bosonderzoek, Brussel (in voorbereiding). van Vessem J. & E. Kuijken Overzicht van de voorgestelde Speciale Beschermingszones in Vlaanderen voor het behoud van de Vogelstand (E.G.-Richtlijn 79/409/EEG van 2 april 1979). Rapport Instituut voor Natuurbehoud, Hasselt. Vermeersch G., Anselin A. & K. Devos Bijzondere Broedvogels in Vlaanderen in de periode INBO.M Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. Vermeersch G., Anselin A., Devos K., Herremans M., Stevens J., Gabriels J. & B. Van der Krieken Atlas van de Vlaamse broedvogels Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud 23, Brussel. Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 31

30 32 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke

31 Bijlage I broedvogels van de Vogelrichtlijn en Natura 2000 Gewestelijke 33