Het Verzekeringsblad verschijnt elke veertien dagen op donderdag

Transcriptie

1 Onafhankelijk verzekeringsmagazine sinds Assurantiepakketten niet gericht op CRM ISI Innovatieprijs Atp s die aan Wfd voldoen, blijven kwetsbaar ONVZ kantelt naar care-organisatie 96e jaargang 8 juni 2006 nr. 12 Het Verzekeringsblad verschijnt elke veertien dagen op donderdag Govert Trouwborst (directeur Allianz Inkomensverzekeringen): productontwikkeling nam afgelopen jaren geen hoge vlucht Intermediair gaat multichannel

2 zo kan het ook: de eerste hypotheek zonder onnodige extra s SNS Budget Hypotheek SNS Budget Hypotheek Wat voor huis uw klanten ook willen kopen, niemand wil te veel betalen. Dus waarom zou u hen een standaard hypotheek adviseren met allerlei opties en extra s die ze zelden of nooit nodig hebben? SNS Bank introduceert de SNS Budget Hypotheek: de eerste hypotheek zonder onnodige extra s. Die koopt uw klant er alleen bij als u hem dat adviseert. Zo kunt u dus voor elke klant de ideale hypotheek samenstellen. Neem voor meer informatie contact op met uw accountmanager bij SNS Bank of kijk op snsbank.nl/intermediair Intermediair worden van SNS Bank? Bel

3 colofon hoofdredactioneel hoofdredactie Jan Aikens redacteuren Rienk Andriessen, Alex Klein, Wouter van Kooten (eindred.), Elly Gravendeel (red.ass.) redactie Postbus 23, 7400 GA Deventer, tel , fax , internet vragen van abonnees worden gratis beantwoord uitgave van Kluwer, Postbus 23, 7400 GA Deventer, tel uitgever Elieg Akkermans marketing Claudia Simoons (adverteerders), Marjolein Spronk (abonnees) abonnementen en verzending Kluwer Afdeling Klantcontacten, Postbus 878, 7400 AW Deventer, tel , automatische bestellijn tel , fax abonnementsprijs ,50 incl. btw. Collectieve abonnementen meer dan 20 exemplaren 10% reductie. Annulering abonnement is mogelijk tot 3 maanden voor het begin nieuwe abonnementsperiode losse nummers Losse nummers 5,90 excl. btw; VB-interactief Gidsen 11,25 excl. btw. advertenties Kluwer, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Advertentie acquisitie: Erik Meester, Marieke van der Veer, tel , fax , emeester@kluwer.nl Media order: Toos Schurink, tel , fax , sluitingsdatum: dinsdag 9 dagen voor het verschijnen. Zet- en lithokosten worden doorberekend ontwerp Finedesign concept en ontwerpbureau Bno, Deventer vormgeving Mediabuilders, Zutphen druk Plantijn Casparie Den Haag ISSN Kluwer BV legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements-) overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Lange neus van De Geus Wat de lengte betreft heeft hij zijn best gedaan. De reactie van minister De Geus op het verslag van de Tweede Kamer naar aanleiding van de concept Pensioenwet telt 119 pagina s. Maar bij lezing van zijn antwoord blijkt al snel dat hij met één alinea had kunnen volstaan waar het om essentiële onderdelen van de wet gaat. De meerderheid van de Kamer is het op grote lijnen eens met de kritiek van verzekeraars, zoals die is verwoord door Merel Engelbert van Bevervoorde en Wouter Kalkman in de vorige aflevering van Het VB. De Geus heeft nauwelijks de moeite genomen daar serieus inhoudelijk op in te gaan. Hij trekt met zijn toonzetting een lange neus naar de fracties, inclusief zijn coalitiegenoten, en daarmee ook naar verzekeraars. De wetgever probeert de zaken tot vijf cijfers achter de komma te regelen, stelde Kalkman. Ook de grote fracties vinden dat sprake is van overregulering. Onzin, zegt De Geus, er is geen sprake van tientallen besluiten, maar slechts van twee. Kortom: er verschijnen geen vijftig korte werkjes, maar twee vuistdikke boeken waarin de regering de kaders van de Pensioenwet gaat uitwerken. Want van de door vrijwel alle partijen bepleite deregulering zal geen sprake zijn, met het wonderlijke argument dat de regering voorstander is van deregulering waar dat kan, maar dat deregulering geen doel op zich is. Verzekeraars hebben met het ontwerpen van de financiële bijsluiter en meer recent met het Uniform Pensioenoverzicht aangetoond waartoe zij in het kader van zelfregulering in staat zijn. De Geus weigert daar in zijn antwoord ook maar één zinnige opmerking over te maken. Datzelfde geldt voor het juridische monstrum om verzekeraars verantwoordelijk te houden voor mogelijk onjuiste, of zelfs onwettige, pensioenafspraken tussen werkgevers en werknemers. Ook hier beweegt de minister voor geen meter. Integendeel, hij verwerpt de stelling van de VVD, dat deze constructie leidt tot onnodig veel juridische complicaties. Onbegrijpelijk dat dit uit de pen kan vloeien van een jurist: De verzekeraar is niet verantwoordelijk voor de door de werkgever en werknemer overeengekomen pensioenregeling, maar voor de vastlegging van die regeling in het pensioenreglement. De Geus wil de verzekeraar dus aansprakelijk houden voor de inhoud van een overeenkomst waarbij diezelfde verzekeraar geen contractspartij is, maar slechts uitvoerder. Het is de consequentie van het feit, dat hij in de Pensioenwet de regels voor verzekeraars en pensioenfondsen op één hoop heeft gegooid. In plaats van zijn dure plicht na te komen om dit te repareren kiest hij er liever voor het met een drogreden in stand te houden. Datzelfde kan gezegd worden van de algemene zorgplicht die hij verzekeraars oplegt waar het gaat om het spreiden van beleggingen in relatie tot de duur van de overeenkomst en de leeftijd van de deelnemer. Waar de wet overloopt van gedetailleerde regelgeving, schort het juist op dit punt aan een concretisering van de regel. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Conclusie is, dat de regering er in acht jaar niet in geslaagd is een wet te maken die tientallen jaren stand kan houden. De Geus kan niet zeggen dat hij niet gewaarschuwd is: niet alleen verzekeraars, maar vrijwel alle fracties in de Tweede Kamer hebben onomwonden aangegeven waar de wet tekort gaat schieten of zelfs onwerkbaar zal zijn. De lange neus is alleen te verklaren in het feit, dat de invoeringsdatum die onverantwoord dichtbij komt kennelijk belangrijker is dan de kwaliteit. Uiteraard een volkomen foutieve afweging en ronduit verwerpelijk als het gaat om de (on)zekerheid rondom pensioenregelingen. Jan Aikens jaikens@kluwer.nl nummer 12-8 juni

4 Onderzoek wijst uit dat * * * * *... AssurantieMagazine en Het Verzekeringsblad het hoogst scoren in bereik. Inderdaad. In de top vijf van assurantievakbladen met het grootste bereik staan de Kluwertitels AssurantieMagazine ( lezers) en Het Verzekeringsblad ( lezers) stevig op de eerste en tweede positie. Daarna volgen VVP ( lezers), de Beursbengel ( lezers) en op de laatste plaats Infinance ( lezers). Bel of mail voor meer informatie over adverteren. *) Bron: GfK Bereiksbarometer Assurantievakbladen 2005.

5 inhoud CRM-software èn marketing We spraken met Pieter Jan Doets van Microsoft, dat met MS Dynamics een effectief CRM-pakket in huis heeft en met Coos Keijser (foto) van Cmotions, een bedrijf dat de toepassing implementeert bij het intermediair. Wij zetten de klantdata en integrale aanpak centraal. De software kan met alle assurantiepakketten gekoppeld worden, zodat alle relevante data worden uitgewisseld. De intermediair en de zorgplicht Jan Oosterbroek staat stil bij de juridische aspecten van de relatie tussen intermediairs en hun klanten, vooral in het licht van de nieuwe spelregels. Want er speelt meer dan u wellicht denkt, waarschuwt hij. Zelfs wanneer u volledig aan de Wfd voldoet, blijft u kwetsbaar. Oosterbroek pleit ervoor dat het intermediair werkt met een klantvriendelijke bemiddelingsovereenkomst. VB-gesprek met Govert Trouwborst Samen met manager marketing & sales praat directeur Govert Trouwborst over zijn nieuwe maatschappij: Allianz Inkomensverzekeringen. De bedrijvenverzekeraar heeft een gloednieuw bedrijf opgericht om een breed scala van arbeidsongeschiktheids- en verzuimverzekeringen te gaan bieden. Mede dankzij de Wia is er nog ruimte voor een nieuwe aanbieder: Het aantal grotere spelers in deze markt is beperkt en de productontwikkeling heeft de afgelopen jaren geen grote vlucht genomen. Is er leven na leven? Deze vraag beantwoordt Vincent van de Bogert FFP (Capgemini Nederland) positief. In zijn bijdrage wil hij duidelijk maken dat de angst voor stagnerende omzetten ongegrond is én dat nieuwe wetten voor bepaalde distributiekanalen juist kansen biedt. Door de bedrijfsfilosofie weer te richten op persoonlijk advies kan de financiële adviesmarkt de dreigende gevaren vanuit Wfd en VPL transformeren tot kansen. Rubrieken Hoofdredactioneel 3 Nieuws 6 onder meer: - Financiën accepteert beloningscompromis - ISI Innovatieprijs Intermediair 10 onder meer: - NBVA: intermediair is spil in schadeafhandeling Wfd 14 onder meer: - Eerste toetstermen zijn bekend Estate planning 20 Jelle van de Berg en Theo Hoogwout: - Een Spaanse levensverzekering Pfp 22 onder meer: - Update VB-interactief Gids Hypotheken en Wonen Met name(n) 25 Producten 26 Zorg 27 - ONVZ kantelt naar care-organisatie MV&D! 28 Ruud Dekker: - Op de foto met Katja Preventie 30 ing. Albert J. Boes rr: - Workshop risicodeskundigen over explosierisico s 7 september Kasteel Nijenrode in Breukelen: Seminar Ondernemersoplossingen 23 november Americahal in Apeldoorn: VB-Branchedag Volledige Branche-informatie = Het VB + vbnet.nl + VB-interactief + VB-Barometer (kijk iedere dag even op zie ook pagina 21 Feiten en cijfers 32 Legal & General, ONVZ, Monuta ICT 34 onder meer: - Unigarant en papier gaan niet samen - Update softwareleveranciers Nieuws 40 Verzekerend buitenland 42 Barbier 46 nummer 12-8 juni

6 nieuws Financiën accepteert beloningscompromis bedrijfstak Het Ministerie van Financiën heeft de NBVA, de NVA, de NVB, het Verbond van Verzekeraars en de VvHN laten weten het voorstel te zullen accepteren dat deze partijen gezamenlijk hadden opgesteld in reactie op het concept-besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) van het ministerie. Daarmee is een constructieve oplossing bereikt bij de discussie over beloningstransparantie. Het compromisvoorstel houdt in dat, in navolging van de door de AFM ontwikkelde maatmenssystematiek voor de Financiële Bijsluiter, een identieke systematiek rond de beloningstransparantie wordt ingesteld. Het intermediair informeert de klant daarbij met ingang van 1 oktober 2009 actief, schriftelijk en voorafgaand aan het sluiten van het contract, over de hoogte van zijn op de maatmens gebaseerde provisie. Door aan te haken bij de informatiewijze die de aanbieders in de maatmens-financiële Bijsluiter geven, is tevens recht gedaan aan het zogenoemde level playing field, waaraan grote waarde wordt gehecht.desgevraagd verkrijgt de klant specifieke informatie (dat wil zeggen: voor zijn eigen situatie) omtrent de beloning die de betreffende intermediair voor de bemiddeling in zijn financieel product ontvangt. De NBVA, de NVA, de NVB, het Verbond van Verzekeraars en de VvHN zien in de bereikte onderlinge overeenstemming en de acceptatie van het daaruit gevolgde voorstel door het ministerie een belangrijke doorbraak in de discussie over de uitwerking van de beloningstransparantie. Zij zijn ervan overtuigd dat de positie van de consument hiermee sterk verbetert. Consumentenbond opent infolijn levensloopregeling In de maand juni kunnen mensen die informatie zoeken over de levensloopregeling bellen met de informatielijn Levensloop van de Consumentenbond. Op zijn website heeft de Consumentenbond een rekenmodule ontwikkeld waarmee zijn leden kunnen uitrekenen wat in hun situatie voordeliger is: levensloop of spaarloon. In de jongste Geldgids van de Consumentenbond staan de uitkomsten van een test met de levensloopregeling als spaarrekening, als beleggingsrekening en als verzekering. Daaruit blijkt dat het voordeliger kan zijn zelf een goede rekening te zoeken dan te sparen via de collectieve rekening van de werkgever. Het nummer van de informatielijn is Het is gratis voor leden van de Consumentenbond en kost 10 voor niet-leden. Slim met knikkers en aardbeien Bij WestlandUtrecht gaat het om de knikkers en om de aardbeien. Wat is de link tussen beide en wat is er slim aan een aardbei of een knikker? Deze vragen staan centraal in de WestlandUtrecht-reclamecampagne die sinds begin deze maand via radio, dagbladen en banners op ons afkomt. De campagne is gericht op het intermediair en op de consument en wordt tot einde deze maand ondersteund met een speciale rentevoordeelactie. In de campagne draait het om twee meisjes. De een heeft aardbeien, de ander knikkers. In het ene verhaaltje houdt het slimste meisje meer aardbeien over dan de ander. In het andere verhaaltje meer knikkers. De vergelijking is duidelijk: wie slim is haalt meer uit zijn hypotheek. Generali IRN in Nederland Onlangs waren productmanagers uit het International Research Network van de Generali Group bijeen bij de Nederlandse vestiging in Diemen. Het centrale thema van deze bijeenkomst was kennisuitwisseling omtrent groepen consumenten in de verschillende landen en het in kaart brengen van de behoeften van de groepen. Net als bij de meisjes in de campagne kan de klant zelf berekenen welk voordeel voor hem het beste is: geen afsluitprovisie of een rentekorting. Samen met het intermediair kan hij uitrekenen wat het slimste is. WestlandUtrecht wil met deze campagne zich steviger positioneren als aanbieder van slimme hypotheekoplossingen, uit onderzoek bleek dat het bedrijf bovengemiddeld scoort op de aspecten als innovatieve producten en aantrekkelijke financiële voorwaarden. De campagne sluit tevens aan bij de wens van het intermediair om de naamsbekendheid van het bedrijf onder consumenten te versterken. AEGON verlengt kortingsactie De deelnemers aan het Generali IRN met geheel links gastheer Jaap Oudijk, directeur Marketing & Communicatie van de Nederlandse Generali. AEGON verlengt de kortingsactie op zijn autoverzekering. Tot 15 juli 2006 wordt er 15% korting verleend op de losse autoverzekering van deze maatschappij. De korting geldt alleen voor particuliere auto s. Als men de autoverzekering tegelijk met het AEGON Woon- en VrijeTijdpakket dan krijgt de klant bovendien een eextra korting van 5%. De looptijd van de korting is gekoppeld aan het verzekerde object. 6

7 DE WERELD BESTAAT NIET ALLEEN UIT CINDY S Het liefst ziet u natuurlijk dat uw cliënten voldoen aan het ideaalbeeld: jong en kerngezond. Maar de praktijk van iedere levensverzekeraar en tussenpersoon leert dat er heel wat mensen zijn die niet aan dit beeld voldoen. Bijvoorbeeld doordat zij lijden aan diabetes, een hartafwijking, nierziekte of kanker. U zou ze graag helpen maar vindt het risico verzekeringstechnisch te groot. Dossier gesloten? Via een professioneel samenspel van maatschappij, assurantieadviseur en De Hoop is er in veel gevallen toch een oplossing op maat te vinden in de vorm van een specifieke herverzekering. Op basis van grote expertise, aanpassingen van sterftetabellen en een stevige financiële grondslag kunnen wij ook voor cliënten met een sterk verhoogd medisch risico met een offerte komen. Hoe het precies werkt is minder van belang dan dat het werkt. Inmiddels 100 jaar lang. Staat u voor zo n vraag, bedenk dan dat het geen onoplosbaar dilemma hoeft te zijn. POSTBUS 532, 2501 CM S-GRAVENHAGE. TELEFOON (070) Niemand is perfect

8 nieuws Beleggingsverzekeringen in de lift Het marktaandeel van beleggingsverzekeringen zal de komende jaren weer gaan groeien, zo blijkt uit onderzoek, dat is gehouden in opdracht van Legal & General. Volgens het intermediair is er bij particulieren met hogere inkomens weer een positieve grondhouding ten aanzien van beleggingsproducten. Het betreft hier consumenten met een inkomen boven de per jaar. Daarnaast verwacht 32 % van het intermediair dat in de komende jaren het marktaandeel van beleggingsverzekeringen groeit. In de markt van beleggingsverzekeringen ziet het intermediair andere assurantieadviseurs als belangrijkste concurrent (53%), gevolgd door banken (39%). Uitslag kennisquiz Legal & General heeft in samenwerking met Het VB en het Dutch Securities Institute de afgelopen maanden een kennisquiz georganiseerd. Meer dan 700 intermediairs hebben aan deze kennisquiz deelgenomen. De kandidaten werden getest op hun kennis van de wettelijke regelingen op het gebied van beleggen. De winnaars zijn bekend gemaakt tijdens het Legal & General Beleggingscongres 2006 dat op 9 mei werd gehouden: De 1ste prijs ging naar de heer M.J.W. van Vaalen, Van Vaalen pensioen- en verzekeringsadvies te Someren. Hij won een geheel verzorgd weekend in Chateau St-Gerlach voor twee personen. De 2de prijs was voor de heer P. van Noord, Excellent Adviseurs Friesland te Bolsward. Hij mag met twee personen dineren in restaurant De Librije. De 3de prijs, twee tickets voor een musical naar keuze werd gewonnen door de heer H.R. Vriesman van Vriesman Financieel Advies te Bergen. Premievrije AOV bij hypotheek Allianz Allianz introduceert de Design Protection Hypotheek, een nieuwe loot aan de stam van Designprodcuten. Het meest in het oog springende aspect van de Design Protection Hypotheek is de premievrije arbeidsongeschiktheidsverzekering met een duur van tien jaar, die tegen dan geldende premies kan worden voortgezet. Deze verzekering biedt een standaarddekking van 600 euro per maand na een jaar van ziekte (300 euro bij twee verzekerden). Het maximaal uit te keren bedrag is honderdduizend euro. Deze verzekering is een vast onderdeel van de hypotheek en keert uit volgens de WIA-richtlijnen. De uitkering vindt plaats als het loonverlies groter is dan 35% en er een recht bestaat op de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) of op de regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA). De hypotheek is te combineren met alle aflossingsvormen en kent een offertegeldigheid van drie maanden. Zorgverzekeraars verminderen administratieve rompslomp De patiënt moet direct zekerheid krijgen of de verzekeraar de voorgeschreven medicatie vergoedt. Dat is het doel van de nieuwe landelijke werkwijze van de zorgverzekeraars Achmea, Agis, Delta Lloyd OHRA, De Friesland, DSW, Univé en Zorg & Zekerheid. Door gebruik te maken van dezelfde formulieren en een uniforme werkwijze maken de zorgverzekeraars het voor huisartsen, specialisten en apothekers eenvoudiger om de patiënt meteen duidelijkheid te geven over de vergoeding van medicijnen. Het gaat hierbij om een aantal medicijnen waarvan het Ministerie van VWS heeft vastgesteld dat de zorgverzekeraar deze alleen onder bepaalde voorwaarden mag vergoeden. De patiënt kan voortaan direct met een verklaring van de arts en het recept naar de apotheek. De apotheker toetst vervolgens of de aanvraag voldoet aan de voorwaarden om voor vergoeding in aanmerking te komen. Als dat zo is kan de patiënt het middel meteen meenemen en rekent de apotheker conform de afspraken met de zorgverzekeraar af. Met het initiatief sluiten de zorgverzekeraars aan bij de wens van minister Hoogervorst om het aantal regels en de administratieve lastendruk te verminderen. Alle betrokken artsen en apothekers zijn geïnformeerd. De procedure is ook afgestemd met andere verzekeraars zoals CZ, Menzis, OZ, Trias en VGZ. Het streven is om met elkaar te komen tot één landelijke procedure. Jury neemt examen af Akkermans & Partners Cognitief gaat cursisten op een nieuwe manier examineren. Naast het schriftelijk examen dat door cursisten thuis wordt gemaakt, dienen zij ook voor een deskundige jury te verschijnen. Deze toetst de cursisten mondeling gedurende twintig minuten. Voor beide onderdelen ontvangen zij een cijfer; het gemiddelde bepaalt het eindcijfer waarmee de cursist de opleiding afsluit. De winnaar, M. van Vaalen 8

9 nieuws Is uw innovatie goed voor 5000 euro? De ISI Innovatieprijs De verzekeringsbranche is volop in beweging. Ook intermediairs brengen vernieuwingen in de branche tot stand. De organisatoren van de ISI Innovatieprijs willen innovaties bij intermediairs onder de aandacht brengen van een groot publiek. De prijs heeft als doel innovaties in de branche te bevorderen en hoopt zowel kleine als grote intermediairs aan te spreken. U hebt in uw bedrijf voortdurend te maken met vernieuwingen, bijvoorbeeld nieuwe diensten, nieuwe werkwijzen, automatisering, enzovoorts. Niet alle vernieuwingen zijn bijzonder. De ISI Innovatieprijs zoekt naar bijzondere vernieuwingen die uw bedrijf al of niet samen met anderen tot stand heeft gebracht. U kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan de inzet van nieuwe media in het klantcontact, bijvoorbeeld het gebruik van internet als bedieningskanaal voor klanten; nieuwe technieken voor het beter benutten van de portefeuille; nieuwe technieken voor het benaderen van doelgroepen; nieuwe informatie- en communicatietechnologie voor een efficiëntere bedrijfsvoering; nieuwe vormen van samenwerking in de intermediaire verzekeringsketen. Alleen gerealiseerde innovaties komen voor de ISI Innovatieprijs in aanmerking. Hebt u een goed idee of bent u bezig om een innovatie te realiseren, dan kunt u meedingen naar de aanmoedigingsprijs van euro. Meld u nu aan voor de ISI Innovatieprijs! Als intermediair kunt u meedoen aan de ISI Innovatieprijs door u aan te melden. U maakt daarmee kans op een prijs van euro. Bovendien krijgt u met de ISI Innovatieprijs veel aandacht in de branche en gratis publiciteit voor uw bedrijf. De ISI Innovatieprijs wordt uitgereikt op 23 november tijdens de VerzekeringsBranchedag Hoe verloopt de verkiezing? U kunt meedoen aan de ISI Innovatieprijs door vóór 31 augustus 2006 een volledig ingevuld deelnameformulier namens uw bedrijf in te sturen. De verkiezing verloopt in twee ronden. In de eerste ronde worden de inzendingen beoordeeld door een selectiecommissie. Deze selectiecommissie bestaat uit vertegenwoordigers van de bij het ISI-project aangesloten partijen, zoals brancheorganisaties en verzekeraars. De selectiecommissie nomineert vier intermediairbedrijven voor de ISI Innovatieprijs. Ook zullen er vier intermediairbedrijven genomineerd worden voor de Aanmoedigingsprijs. In de tweede ronde worden de genomineerde innovaties beoordeeld door een jury die voornamelijk is samengesteld uit prominente bestuurders in de branche. De samenstelling van deze jury wordt binnenkort bekendgemaakt. De spelregels Deelname aan de ISI Innovatieprijs staat open voor verzekeringsintermediairs. Aanmelding voor de ISI Innovatieprijs is alleen mogelijk door een volledig ingevuld deelnameformulier per naar het secretariaat van de ISI Innovatieprijs te sturen. Het deelnameformulier kunt u downloaden vanaf de website van het ISI-project: Na inzending van het deelnameformulier ontvangt u op korte termijn een schriftelijke ontvangstbevestiging. Deelname aan de ISI Innovatieprijs betekent dat de door u aangeleverde gegevens bekendgemaakt mogen worden aan de selectiecommissie en de jury. Door deelname aan de ISI Innovatieprijs geeft u aan dat uw bedrijf bereid is mee te werken aan publiciteit rondom de ISI Innovatieprijs. Genomineerden krijgen in de tweede ronde de gelegenheid om hun innovatie verder toe te lichten. Dat kan zijn in de vorm van een bedrijfsbezoek, een interview in Het Verzekeringsblad, of anderszins. De gegevens op het aanmeldingsformulier en de aanvullende toelichting stellen de jury in staat om de inzendingen te kunnen beoordelen. Deelnemers aan de ISI Innovatieprijs garanderen dat de innovatie resultaat is van eigen werk of is voortgekomen uit een samenwerking met anderen die de indiener toestemming hebben verleend om de innovatie voor te dragen voor de ISI Innovatieprijs. De indiener heeft voorts het recht op exploitatie van de innovatie. Een deelnemend bedrijf kan zich slechts eenmaal aanmelden. Tegen de beslissingen van de selectiecommissie en de jury kan op geen enkele wijze beroep worden aangetekend. Prijswinnaars worden bekendgemaakt tijdens de VerzekeringsBranchedag 2006 op 23 november. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van het ISI-project (isi.telin.nl en op De data op een rij Juni 2006: start inzendingen 31 augustus 2006: sluiting inzendtermijn 30 september: bekendmaking genomineerden 23 november: uitreiking tijdens de VerzekeringsBranchedag Organisatie van de ISI Innovatieprijs De ISI Innovatieprijs is een gezamenlijk initiatief van het ISI-project en Het Verzekeringsblad. In het ISI-project werken intermediairs, brancheorganisaties (NBVA, NVA, NVGA), verzekeraars (ARAG, Avéro Achmea, Fortis ASR, Generali, Nationale- Nederlanden, REAAL Verzekeringen), leveranciers (ABZ, Amedia, Anva), het Telematica Instituut en de Technische Universiteit Delft samen aan versterking van het intermediair. Het Verzekeringsblad organiseert dit jaar voor de zestiende keer de Verzekerings- Branchedag, hét jaarlijkse evenement voor de verzekeringsbranche. nummer 12-8 juni

10 intermediair Cmotions klantwaardemanagement Integrale aanpak CRM-software én marketing Customer Relationship Management (CRM) of anders gezegd: slim portefeuillebeheer, is cruciaal voor de ondernemer van morgen. Product en prijs staan immers niet langer centraal. Het draait om de klant en om de klantbinding. CRM is in zekere zin mogelijk vanuit de assurantiepakketten van de systeemhuizen, maar daarin staat vooral de polisadministratie centraal. De intermediair kan er daarom voor kiezen een extra applicatie aan zijn bestaande administratie te koppelen. In VB nummer 3, pagina 29 beschreven wij al de online CRM-applicatie van PROtio, nu beschrijven we de mogelijkheden van Microsoft, dat met MS Dynamics een effectief CRM-pakket in huis heeft. Wat mag het intermediair daarvan verwachten? Het VB sprak met Pieter Jan Doets, Marketing Manager Microsoft Dynamics van Microsoft, en met Coos Keijser, een van de partners van Cmotions, een bedrijf dat de toepassing daadwerkelijk implementeert bij het intermediair. Microsoft positioneert zich als de leverancier van horizontale oplossingen, gaan ze zich nu ook storten in de markt van assurantiepakketten? Doets: Nee, wij bieden oplossingen die in de breedte van de markt kunnen worden gebruikt. Het maakt ons niet uit of het over de financiële industrie gaat, over productiebedrijven of over de telecommunicatie-industrie. Wij hebben alleen componenten voor de horizontale breedte. Het is aan andere partijen om daar verticale oplossingen van te maken, bijvoorbeeld voor intermediairs. Over welke componenten gaat het dan? Doets: Naast Microsoft Dynamics CRM, het CRM-pakket dat Microsoft in de markt zet, gaat het bij het intermediair om de bekende Office-componenten: Word, Excel, Outlook, soms ook PowerPoint. Het Windows-platform in zijn algemeen wordt ook veel gebruikt. Daarnaast zijn er nog componenten die men gebruikt zonder het te weten. Die werken onder water. Onze bekende platformen dienen vaak als basis en daar bovenop worden door derden allerlei specifieke applicaties voor het intermediair ontwikkeld en gebouwd. Uiteraard volgen wij die markt nauwlettend, zodat wij die partijen weer kunnen helpen. Door de wet van de remmende voorsprong loopt de financiële branche enigszins achter op andere branches als het om effectief geautomatiseerde ketens gaat. De marges zijn echter prima. Waarom gaat het dan zo langzaam? Waarom wordt er nu pas aan een geautomatiseerde keten gewerkt? Doets: De primaire processen draaien op complexe, verouderde systemen. Er is zeer veel en goede kennis nodig om dat allemaal te veranderen. En daaraan ontbreekt het wel eens. Dat is aan de zijde van de verzekeraars, hoe zit het met de systeemhuizen? Pieter Jan Doets Doets: De druk vanuit de markt op de systeemhuizen zal helpen om tot oplossingen te komen waar men echt behoefte aan heeft. Vergeet niet dat ook het intermediair daar nooit eerder om heeft gevraagd. Naast de noodzaak van ketenintegratie komt nu het besef dat de polis niet langer centraal staat, maar dat het vooral om klantkennis draait. Dat brengt ons bij CRM. Microsoft levert nu al drie jaar Microsoft Dynamics. CRM is in de Nederlandse markt begonnen aan een stevige opmars. Partners die dit pakket uitbreiden met specifieke marktfunctionaliteit vervullen daarbij een cruciale rol, dat is nu eenmaal het businessmodel. Uiteraard sluit dit CRM-pakket aan bij de andere Office-componenten en zijn ze volledig integreerbaar. Doets: Excel-bestanden, Word-bestanden, Outlook, alle bestanden kunnen worden uitgewisseld en in het CRM-pakket worden gebruikt. Het werkt ook op dezelfde herkenbare manier en dus kan de gebruiker er snel mee aan de slag. Microsoft is al enige jaren actief met Microsoft Dynamics. Wie zijn de gebruikers? Doets: We positioneren het breed in de markt, op drie manieren. Het wordt door zeer grote financiële dienstverleners als CRM-platform gekocht en in de hele organisatie geïmplementeerd door de ICTafdeling. Voor het MKB wordt het als een standaardpakket verkocht. Daarnaast zijn er partijen die er specialistische toepassingen voor het intermediair van bouwen. Eén van die partijen die MS Dynamics in een applicatie voor het intermediair heeft omgebouwd is Cmotions uit Amersfoort. Coos Coos Keijser Keijser is een van de partners van Cmotions, een in databasemarketing en CRM gespecialiseerd bedrijf dat is opgericht in Er werken inmiddels tegen de veertig medewerkers. Keijser: Het doel van ons bedrijf is het beter uitnutten van klantkennis door beter om te gaan met de klantgegevens. Onze primaire focus richt zich op de financiële markt, banken, verzekeraars, en intermediairs.we hebben ook uitgevers en telecombedrijven als klant, maar wel binnen dit specifieke vakgebied van analytische CRM. Maar omdat je niet analytisch kunt zijn zonder ook operationeel te zijn, bieden we beide expertises. Keijser heeft het liever over klantwaardemanagement dan over CRM: Er zijn de laatste jaren nogal wat implementaties geweest die niet goed zijn verlopen. Dat waren pure technische implementaties, zonder dat naar de organisatorische aspecten is gekeken. CRM is geen techniek, maar een manier hoe je met klanten omgaat; het gaat dus over businessprocessen. Uiteindelijk moet de business ermee kunnen werken. Op die pijler is Cmotions Contact gebouwd. Wij zetten daarom de klantdata en integrale aanpak centraal. Dat is het uitgangspunt. Daarom hebben we bij Cmotions Contact ook voor Microsoft Dynamics gekozen. Dat is qua look and feel een zeer vertrouwd programma, zodat men er ook snel en makkelijk mee aan de slag kan én wil. 10

11 intermediair Inmiddels is het zover dat het intermediair het nut en de noodzaak van CRM wel inziet en er ook best mee aan de slag wil, de grote vraag is echter: Hoe? Naast alle sores die hij al op z n bordje heeft liggen, komt dit er nog eens bij. En het gaat niet over iets dat je er maar eventjes bij doet. Het raakt de complete essentie van de onderneming. Keijser: De afgelopen jaren merkten wij dat er bij het intermediair een latente behoefte aan CRM bestond. De sense of urgency ontbrak echter. Met de komst van de Wfd zien we die behoefte snel groeien. Wij hebben op basis van onze ervaring met het intermediair het nut van CRM gecombineerd met de noodzaak van de Wfd. Samen met Microsoft hebben we daarom Cmotions Contact ontwikkeld. Microsoft levert met Dynamics operationeel CRM, maar dat is een generiek product. Wij hebben op die basis toepassingen ontwikkeld, die specifiek op de processen van het intermediair zijn toegesneden. Deze toepassing stelt het intermediair in staat om alle klant- en adviesgegevens dusdanig vast te leggen dat hij daarmee voldoet aan de eisen die de Wfd daaraan stelt. Hoe dan te beginnen? Met het op orde brengen van al je klantgegevens en daar vervolgens handig mee omgaan. Dat klinkt mooi, maar het intermediair werkt met softwarepakketten die hoofdzakelijk polisgericht zijn. Keijser: Wij kennen alle pakketten. Ze zijn inderdaad niet gericht op het bedrijven van CRM, het zijn polisadministratiepakketten. Alles wat echt met CRM te maken heeft, kun je er niet mee. Maar je hebt wel met die pakketten te maken, het intermediair kan niet zonder die pakketten. Wij kunnen daarom met alle gangbare pakketten koppelen, zodat alle relevante data worden uitgewisseld. Zo heeft het intermediair geen dubbel werk. In de polisadministratie zitten data die voor CRM niet relevant zijn en in de klantdata zitten gegevens die voor de administratie niet van belang zijn. Om dus iets met de aanwezige klantgegevens te kunnen doen, moet je eigenlijk al vooraf weten wát je ermee wilt doen en had je al vooraf díe specifieke informatie in je administratie moeten hebben opgenomen. Hoe helpen jullie het intermediair met het opzetten van een goede klantendatabase? Moet hij zijn hele kantoor overhoop halen? Keijser: Dat hangt er helemaal vanaf hoe hij nu werkt. Er zijn intermediairs die alleen door de komst van de Wfd hun kantoor al overhoop moeten halen. Die niets geautomatiseerd hebben vastgelegd. Ja dan heb je een forse klus. Hetzelfde geldt voor CRM. Als je geen klantgegevens hebt vastgelegd, dan heb je er een flinke klus aan om dat alsnog te doen. Vaak zit de kennis bij kleine kantoren in de hoofden van de mensen, die informatie moet worden vastgelegd. Het hangt dus af van de omvang en werkwijze. Als we implementeren bij kleine bedrijven adviseren we vaak niet gelijk alle functionaliteiten te gebruiken. Dan pakken we het liever stapsgewijs aan. We implementeren het product en passen het aan aan de specifieke omgeving. Dan stellen we voor eenvoudig te beginnen door het vastleggen van bijvoorbeeld alleen de contactgegevens. Zet er eens wat simpele aanvullende gegevens bij. Dan zie je vaak dat het vanzelf werkt en dat men steeds enthousiaster wordt. Bij een klant werd bij nabellen een conversie van 50% bereikt! Jullie hebben ook een sterke focus op marketing, sales en service. Dus naast implementatie adviseren jullie ook, wat houdt dat in? Keijser: De implementatie is noodzakelijk, maar daar begint het pas mee. Dan begint ons werk eigenlijk pas. Wij helpen het intermediair ook bij het maken van analyses en gebruik. CRM is geen panacee, maar een denk- en werkproces. We laten het intermediair zeker niet aan zijn lot over. Het gaat erom dat hij goed leert te werken met zijn klantgegevens. Door het intermediair te adviseren en hem te wijzen op de voorspellende waarde van zijn klantgegevens wordt het steeds leuker en winstgevender voor hem. Kosten Wij vroegen hoeveel een doorsnee kantoor (5 fte, 8000 klanten, 70% schade en 30% leven) kwijt is voor deze aanpak. Uitgaande van een eigen server met de juiste software en licenties (MS Small Business Premium) en een administratie die op orde is, kost de CRM-aanpak van Cmotions circa tot euro in de eerste twee jaar, inclusief implementatie, software, upgrading en software assurance. Uiteraard is het kostenplaatje sterk afhankelijk van het wensenpakket van de klant. Gemiddeld heeft Cmotions tussen de tien en twintig dagen nodig voor de implementatie. De CRM-software (MS Dynamics) zelf kost circa 600 euro per licentie. De meeste kosten zitten dus in de advisering. Ook is het mogelijk een huurovereenkomst te sluiten voor drie jaar, dan betaalt de gebruiker een vast bedrag per jaar. De kosten hiervan zijn iets hoger, ongeveer 300 euro per gebruiker per jaar Daarnaast biedt Cmotions ook een beheer en hostingservice (via een VPN-netwerk). Inmiddels werken circa driehonderd gebruikers met een licentie van Cmotions, verspreid over tachtig kantoren. Huis&Hypotheek is de grootste klant. Rienk Andriessen nummer 12-8 juni

12 intermediair NBVA: intermediair is de spil in schadeafhandeling Het niveau van de schade-expertise is de laatste jaren sterk teruggelopen. Hierbij is de consument in voorkomend geval beter af door gebruik te maken van de begeleiding van een tussenpersoon. In gevallen waarbij het intermediair de expert zelf benadert over de schadevaststelling wordt het schadebedrag in veel gevallen namelijk alsnog naar boven bijgesteld. Deze toch opmerkelijke zaken komen naar voren uit een onderzoek dat de NBVA onder haar leden heeft gehouden naar de kwaliteit van de schadeafhandeling. Schadevaststelling en schadebehandeling zijn wat de NBVA betreft kerncompetenties van verzekeraars in samenwerking met intermediairs. Vanuit dit oogpunt bezien constateert de brancheorganisatie meerdere zorgwekkende ontwikkelingen in de schade-expertisemarkt. Daarbij wordt zij ondersteund door een deel van haar leden. Deze hebben deelgenomen aan een onderzoek van de brancheorganisatie over de kwaliteit van de diverse aspecten van de schadeafhandeling in de afgelopen vijf jaren. Van de respondenten oordeelt 21% dat de kwaliteit van de expertise is verslechterd. De concentratie van de particuliere schade-expertisemarkt neemt verder toe omdat steeds meer verzekeraars hun expertisediensten outsourcen. Op het gebied van autoverzekeringen wordt de schaderegeling al voor 95% geoutsourced, tegen 50% op het gebied van woning en AVP. Het aantal onafhankelijke experts loopt mede daardoor drastisch terug. Als gevolg van de toenemende druk op kostenefficiëntie dreigt de schaderegeling in te boeten aan kwaliteit en aandacht voor de klant, aldus de NBVA in een reactie op de onderzoeksresultaten. De brancheorganisatie stelt dat schaderegelingbevoegdheid van het intermediair en voldoende onafhankelijke expertise het tij kunnen keren. Het intermediair moet een grotere rol spelen in geval van schade bij haar klanten. Uit het onderzoek blijkt de belangrijke functie van een actieve rol richting de consument. Met name het intermediair kan after sales service bieden om de kwaliteit in de schadebehandeling en de dienstverlening te monitoren. Daarmee is een belangrijk facet van de zorgplicht voor haar klanten gemoeid. Uit de resultaten komt wel naar voren dat tussenpersonen die zelf een actieve rol hebben bij de schadeafwikkeling de kwaliteit vele malen hoger beoordelen dan adviseurs die de schadeafwikkeling overlaten aan bijvoorbeeld de verzekeraar. Een van de respondenten gaf aan dat in 50% van de gevallen waarin hij zelf de expert benadert, het schadebedrag naar boven wordt bijgesteld. De samenwerking met de experts is wat de respondenten betreft niet echt optimaal te noemen. De terugkoppeling na de schadevaststelling door de expert/verzekeraar aan de tussenpersoon werd het slechtst beoordeeld. Bijna 40% constateerde hier een verslechtering. Daarnaast bemerken de respondenten een veranderende houding van de experts: Daar waar vroeger gekeken werd of er dekking bestond voor de schade lijkt er nu meer gezocht te worden of de schade afgewezen kan worden. De ondervraagde NBVA-leden beoordelen de experts als autoritair, bureaucratisch en met weinig aandacht voor de persoonlijke kant van de schade. In het onderzoek mist alleen de vraag of de NBVA-leden bereid zijn om extra tijd te investeren in schadebegeleiding en afhandeling als experts de gewenste terugkoppeling en samenwerking zoeken. De constatering dat de tussenpersoon in het traject van schaderegeling een terugtrekkende beweging heeft gemaakt is terecht. Ook wij vinden dat een slechte ontwikkeling. Juist op dit gebied kan het intermediair haar toegevoegde waarde bewijzen, aldus de brancheorganisatie die het terecht ongezond vindt dat de schade-uitkering standaard fors hoger is na een contra-expertise. We stellen dus hogere eisen aan de kwaliteit van de expertise zelf. De schadebetalingen mogen geen efficiëntiepost zijn, maar moeten te allen tijde een faire uitkering vormen. Het gaat hier uiteindelijk ook om het imago van de branche en daarmee om onze concurrentiepositie. NBVA hekelt CED In een naschrift op het gehouden onderzoek wijst de NBVA vooral met een beschuldigende vinger richting de experts van CED. Uit een verdere oriëntatie op deze markt blijkt dat een heel groot deel van de aanbieders haar schaderegeling geconcentreerd heeft bij één organisatie (CED). Bij die organisatie zien we meer aandacht voor proces, efficiency en kostenbeperking dan aandacht voor de klant en kwaliteit van de schaderegeling. En daar zetten wij nadrukkelijk onze vraagtekens bij. Dit leidt er namelijk mede toe dat de schaderegeling niet voldoet aan de toenemende kwaliteitseisen, wat bevestigd wordt in onze enquête. Stilstand is in deze markt achteruitgang, maar wij constateren hier feitelijke achteruitgang. CED herkent zich niet in het beeld dat NBVA over hen schetst. Fortis ASR Sociëteit Fortis ASR heeft speciaal voor intermediairs een nieuw initiatief ontwikkeld om gezamenlijk ondernemerschap in de branche te inspireren en stimuleren: de Sociëteit. Fortis ASR heeft ongeveer honderd denkers en doeners met ambitie gevraagd toe te treden tot dit platform. De leden van de Sociëteit kwamen voor het eerst samen op 29 mei in DeFabrique te Maarssen. De Fortis ASR Sociëteit biedt toegang tot nieuwe strategieën, kennisuitwisseling met vakgenoten en alle ruimte om samen nieuwe perspectieven te creëren. Tweerichtingsverkeer, dat is de essentie van de Sociëteit. Minimaal vier keer per Sociëteitsjaar ontmoeten de leden elkaar, op de introductie- en afsluitingsdag en tijdens twee Kringbijeenkomsten. De Kring is een levendig relatieplatform waar spraakmakende thema s behandeld worden. Aan de hand van prikkelende stellingen gaan de leden het debat aan met elkaar, onder leiding van een gespreksleider die de discussie flink aanzwengelt. Het onderwerp wordt ontleed, alternatieven ontworpen en naar oplossingen toegewerkt. Tien jaar Telecount voor NBVA Telecount viert haar tienjarige samenwerking met de NBVA. Sinds 1996 biedt het bedrijf, oorspronkelijk onder de naam NBVA antwoordservice, diensten aan geabonneerde leden aan tegen speciale tarieven en voorwaarden. Ongeveer vijftig NBVA-kantoren schakelen de telefoon op werkdagen tussen 8.00 en uur door naar de telefonische receptie. 12

13 SOME SAY THE BEST DIRECTORS WON T PUT THEMSELVES ON THE LINE. SOME SAY THEY WILL IF IT S THE RIGHT THING TO DO. WE SAY TAKE YOUR SEAT. We don t back down from risk, we embrace it. We insure tough choices. We insure Directors and Officers. Contact Paul de Jong at in Rotterdam or visit us at acelimited.com for more information on Global Insurance and Reinsurance.

14 wfd Zelfs tussenpersonen die volledig aan de Wfd voldoen, blijven kwetsbaar Door mr Jan H.W. Oosterbroek FB RV (advocaat en procureur en managing director van het advocatenkantoor O&O Legal and Business Support BV te Amsterdam) De invoering van de Wfd, en de gevolgen ervan voor financiële dienstverleners, staan momenteel volop in de belangstelling. Ondertussen vragen klanten om aandacht, alsof er niets aan de hand is. Toch is het verstandig stil te staan bij de de juridische aspecten van de relatie tussen assurantietussenpersonen en hun klanten vooral vanwege de (nieuwe) spelregels. Want er speelt meer dan u wellicht denkt! Van oudsher is de zakelijke relatie tussen de verzekeringnemer en de tussenpersoon onduidelijk. Treedt een tussenpersoon op namens de verzekeringnemer of namens de verzekeraar? Die onduidelijkheid komt voornamelijk doordat de verzekeraar de provisie betaalt. Als daarnaast de premie-incasso via de tussenpersoon verloopt, wordt die onduidelijkheid nog eens versterkt. Ook het ontbreken van een schriftelijke overeenkomst met de verzekeringnemer draagt eraan bij. In de juridische literatuur werd daarom jaren geleden al gepleit voor een wettelijke regeling om de opdracht aan een tussenpersoon schriftelijk vast te leggen. Ook de Consumentenbond heeft in het verleden herhaaldelijk aangedrongen op het gebruik van een standaardopdrachtformulier. De Ombudsman Verzekeringen deed hetzelfde in zijn jaarverslag Het is er nooit van gekomen GIDI in plaats van overeenkomst Gekozen werd voor een gedragscode, bekend onder de naam GIDI. De Advieswijzer is hierin het standaardmodel waarmee de financiële dienstverlener, vóór het sluiten van een verzekeringsovereenkomst, informatie verstrekt over zijn dienstverlening. De meeste verzekeraars leggen deze gedragscode verplicht op aan tussenpersonen waarmee zij samenwerken. Toch hadden in maart 2005, 355 van de actieve intermediairbedrijven geweigerd aan de gedragscode te voldoen. En 827 intermediairs waren op een of meer onderdelen niet GIDI-proof. Dit had in 62,3% van de gevallen te maken met de Advieswijzer, bij 28,2% met de beroepsaansprakelijkheidsverzekering en bij 9,5% was de aansluiting bij het Klachteninstituut de reden. En dan nu de Wfd De gedragscode is met de invoering van de Wet financiële dienstverlening (Wfd) per 1 januari 2006 alweer vervallen. De Stichting Implementatie GIDI zal daardoor in de loop van 2006 ook worden opgeheven. Achteraf is de gedragscode een goede voorbereiding geweest op de Wfd. Maar hoe nu verder? De Wfd verplicht adviseurs en bemiddelaars informatie te verstrekken, maar hoe dat moet, staat vrij. Wat dat betreft zijn de bemiddelaars dus weer terug bij af. O&O Legal and Business Support heeft in samenwerking met Direct Marketingbureau TDM in Muiderberg een enquête gehouden onder duizend assurantietussenpersonen. Daaruit blijkt dat 61% van de tussenpersonen de Advieswijzer gewoon blijft gebruiken. Maar is dat verstandig nu het spel mét arbiters en mét gewijzigde spelregels gepeeld moet worden? Privaatrecht, de basis van de zakelijke relatie met de klant Juridisch gezien valt de relatie tussen de financiële dienstverlener en de verzekeringnemer onder de regels van het privaatrecht. Daarop zijn de regels van Boek 7, titel 7 Opdracht van het Burgerlijk Wetboek van toepassing. Hierbij gaat het om de individuele rechten en verplichtingen van de tussenpersoon en van zijn klant. Daarbij staat als norm de redelijk bekwame en redelijk handelende financiële dienstverlener centraal. Werkzaamheden vormen de basis voor toerekening van fouten De tussenpersoon is dus aansprakelijk voor fouten die hem toegerekend kunnen worden. Maar wanneer is dit het geval? In de rechtsliteratuur wordt de relatie tussen de tussenpersoon en de verzekeringnemer beschreven als een lastgevingovereenkomst of als een bemiddelingsovereenkomst. Lastgeving betekent dat er volmacht aan de tussenpersoon wordt gegeven. Tussenpersonen die werkzaam zijn op de beurs onderhandelen over voorwaarden en premies en hebben zich verplicht in naam en voor rekening van verzekeringnemers bij assuradeuren verzekeringen af te sluiten. Er is hier sprake van een overeenkomst van lastgeving waarbij fouten van de tussenpersoon worden toegerekend aan de verzekeringnemer. De meeste tussenpersonen bemiddelen Voor de meeste tussenpersonen is echter vrijwel altijd sprake van een bemiddelingsovereenkomst. Bij zo n overeenkomst treedt de tussenpersoon niet zonder meer op als vertegenwoordiger van de verzekeringnemer. In deze gevallen worden wetenschap en fouten van de tussenpersoon ook, maar juridisch anders geconstrueerd, toegerekend aan de verzekeringnemer. De tussenpersoon onderhandelt niet, maar adviseert de klant over het product en begeleidt hem bij het invullen en indienen van de verzekeringsaanvraag en de controle op de opgemaakte polis. Als een verzekeringsovereenkomst tot stand is gekomen, geeft de tussenpersoon mutaties door en helpt hij bijvoorbeeld bij schadeafhandeling. In deze fase is het volgens de Hoge Raad de taak van de tussenpersoon te waken voor de belangen van de verzekeringnemers in zijn portefeuille. Voor de tussenpersoon geldt dus een zorg- en informatieplicht. Op grond van artikel 7:403 van het Burgerlijk Wetboek is de tussenpersoon verplicht zijn klant op de hoogte te houden van zijn werkzaamheden en verantwoording af te leggen over de wijze waarop hij de opdracht heeft uitgevoerd. Bij tekortkomingen bij deze verplichtingen is sprake van wanprestatie. De verhouding Wfd en privaatrecht Regels van publiekrechtelijke aard hebben grote invloed op de bedrijfsvoering van de tussenpersoon. Bij dergelijk overheidsingrijpen in de levenssfeer van burgers, ter regeling van de samenleving, staat het algemeen belang voorop. De Wfd regelt in samenhang met het 14

15 wfd Besluit financiële dienstverlening (Bfd) de toegang tot de markt voor de financiële dienstverlening. Dat doet deze wet met een vergunningplicht of -ontheffing. De Wfd is dus eigenlijk toezichtwetgeving en de meeste Wfd-normen zijn een soort (open) kwaliteitsnormen. Als de tussenpersoon nu volledig aan de verplichtingen uit de Wfd voldoet, is hij dan onkwetsbaar geworden voor klachten? Kan hij dan niet langer aansprakelijk gesteld worden? Het antwoord is kort en krachtig: Nee, in het geheel niet. De Wfd zorg- en informatieverplichtingen spelen zich als het ware af op bedrijfsniveau, zoals gezegd in de vorm van kwaliteitsnormen. Maar als de adviesprocedure volledig op orde is, betekent dat niet dat een individuele klant ook goed geadviseerd is. Daardoor wordt mogelijk niet aan de privaatrechtelijke zorgplicht voldaan. Ook in een vijfsterrenhotel kan immers een behandeling in een individueel geval ver benedenmaats zijn zonder dat het hotel zijn sterren door dat voorval verliest. Maar het hotel is wel aansprakelijk ten opzichte van die klant! Bevestigingsbrief met algemene voorwaarden Natuurlijk is het belangrijk te voldoen aan de eisen van de Wfd. Maar de meeste tussenpersonen zijn onvoldoende op de hoogte van hun blijvend kwetsbare positie. Uit de hiervoor genoemde enquête blijkt bovendien dat 60% van de tussenpersonen geen weet heeft van het feit dat bijvoorbeeld aansprakelijkheid door een overeenkomst kan worden beperkt. Zo n schriftelijke bemiddelingsovereenkomst is zeker onder de nieuwe omstandigheden dus zeer sterk aan te raden. Vooral om duidelijkheid over gemaakte afspraken te scheppen. Maar ook om de aansprakelijkheid uitgaande boven het verzekerde bedrag te beperken. En om aansprakelijkheid voor niet-gedekte activiteiten te beperken. Het is zaak om de schriftelijke overeenkomst zowel wat vormgeving als wat inhoud betreft klantvriendelijk te houden. Dat kan bijvoorbeeld door deze als een opdrachtbevestiging in briefvorm te gieten. De omvang daarvan kan worden beperkt door te werken met algemene voorwaarden, afgedrukt bijvoorbeeld op de achterkant van het briefpapier. Daarin worden dan de steeds terugkomende aspecten van de overeenkomst opgenomen. SEFD ontwikkelt competentietoets medewerkers De Stichting Examens Financiële Dienstverlening heeft een toets ontwikkeld aan de hand waarvan werkgevers kunnen vaststellen of hun medewerkers voldoen aan de kenniseisen zoals de Wet financiële dienstverlening die voor medewerkers met klantcontact vereist. De Wet financiële dienstverlening stelt voor feitelijk leidinggevenden bij financiële dienstverleners verplicht dat hun kennis blijkt uit een behaald diploma. Voor medewerkers met klantcontact geldt deze eis niet. Toch is de werkgever ervoor verantwoordelijk dat de werknemers voldoende deskundig zijn op de gebieden waarop zij werkzaam zijn. Bijna 90 % van het intermediair bestaat uit ondernemingen met maximaal vijf werkzame personen. Binnen deze relatief kleinschalige ondernemingen doet zich bijna altijd de situatie voor dat medewerkers met klantcontact betrokken zijn bij alle financiële diensten die het kantoor aan consumenten aanbiedt. Dit betekent dat deze medewerkers ook een brede deskundigheid moeten hebben. Deskundigheid testen via cd De Stichting Examens Financiële Dienstverlening heeft een test ontwikkeld die werkgevers kunnen gebruiken om de actuele deskundigheid van hun medewerkers met klantcontact te testen. De cd is bestemd voor assurantiekantoren die actief zijn op het gebied van schade- en levensverzekeringen. De cd bevat veertig vragen die over de onderwerpen brand, recreatie, aansprakelijkheid, rechtsbijstand, benzine, arbeidsongeschiktheid, risicoverzekeringen, lijfrente en uitvaart zijn verdeeld. De Wfd Kennis Toets Cd kost 45 exclusief verzendkosten en BTW. De cd, die voor het toetsen van meerdere werknemers is te gebruiken, kan besteld worden bij de SEFD via of via info@sefd.nl Toetstermen Beleggen A, Hypothecair en Consumptief krediet Het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD) heeft de eerste concepttoetstermen ter consultatie aan de markt aangeboden. Het betreft de vakgebieden Beleggen A, Consumptief Krediet en Hypothecair Krediet. De toetstermen vormen de uitwerking van de eindtermen, zoals die in de bijlagen van het Besluit financiële dienstverlening (Bfd) zijn vastgelegd. De examens die door de erkende exameninstituten worden afgenomen, moeten aan deze toetstermen voldoen. De toetstermen zijn te vinden op Het College geeft telkens eerst de eindtermen weer en daaronder de vertaling in de vorm van de toetstermen. De reactietermijn sluit op 21 juni. Het wachten is nu nog op de toetstermen voor de modules levens-, schadeverzekeringen, gevolmachtigd agent en voor de basismodule. Het College belooft die binnenkort af te ronden. Het wachten is ook nog op de vaststelling van toetstermen voor permanente educatie; het aangeven van de wijze waarop aan die toetstermen kan worden voldaan en op de gelijkstelling van diploma s aan de transponeringstabel. Wat dat laatste betreft: begin maart heeft het College een lijst met 110 alternatieve diploma s ontvangen. Het CDFD heeft beloofd nog deze maand de eerste lijst te publiceren van diploma s die naast de in Bijlage 11 Bfd genoemde diploma s ook voldoen aan de deskundigheidsvereisten van één of meer Wfdmodules. nummer 12-8 juni

16 interview We zien arbeidsongeschiktheids- en verzuimverzekeringen als een belangrijke groeimarkt voor het intermediair. De behoefte aan inkomensverzekeringen wordt alleen maar groter nu overheidsmaatregelen burgers en bedrijven steeds meer dwingen om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Het gaat hierbij om complexe producten waarvoor professioneel advies onontbeerlijk is. Nieuwe inkomensverzekeraa uitgebreid pakket aan brede door Jan Aikens Het meubilair staat er net een paar dagen en het gebouw ruikt nog naar verse verf. Vuistdikke kabels in de splinternieuw opgetrokken ruimte leiden naar een state of the art ict-configuratie. De bureauopstelling is royaal en de kamers hebben dankzij grote raampartijen nauwelijks kunstlicht nodig. In dit decor, aan de rand van het centrum van Alphen aan den Rijn, is zojuist een nieuwe verzekeraar gestart: Allianz Inkomensverzekeringen. De altijd al enthousiaste Govert Trouwborst, directeur van de nieuwe maatschappij, straalt van oor tot oor bij de rondleiding. De eerste vraag was dan ook eigenlijk overbodig. Waarom hij zijn directiezetel van de over een stevige positie bezittende Allianz Nederland Levensverzekeringen verruilde voor dit ongewisse avontuur, ligt voor de hand: Er is niets leukers dan pionieren; het gevoel te hebben een eigen onderneming op te zetten en dat nog eens volledig zelfstandig met een klein team. En ongewis? Dat denk ik niet. Ik ben ervan overtuigd dat Allianz Inkomensverzekeringen een succes wordt. Hoewel de Allianz Group een van de grootste financiële instellingen ter wereld is en de omvang van Allianz Nederland er ook mag zijn, is het bepaald niet zo dat het concern een peloton hulptroepen naar Alphen heeft afgevaardigd om het pad voor Trouwborst en de zijnen te effenen. Dat maakt het voor ons zo plezierig, zegt hij. We hebben echt de kans gekregen om zelf de basis voor de onderneming te leggen. Vooral daarom hoefde ik niet lang na te denken toen mij gevraagd werd de leiding op me te nemen. Logische stap Het principebesluit om een aparte inkomensverzekeraar op te richten, nam Allianz Nederland in oktober vorig jaar. Mr Paul C.A. Möller (30, gehuwd) begon zijn carrière in 1998 als optiehandelaar en stapte na vijf jaar over naar AVB Allianz Global Risks Nederland. Het afgelopen jaar was hij betrokken bij diverse strategische projecten van Allianz Nederland Groep. Zo had hij zitting in de studiegroep die zich verdiepte in de mogelijkheid om te komen tot een inkomensverzekeraar binnen het concern. De uitkomst van deze studie was zo positief dat hij het aanbod om deel te gaan uitmaken van het managementteam met beide handen aanpakte. Een logische stap, vindt Trouwborst. Allianz Nederland ontstond in 2003 toen Royal Nederland en Zwolsche Algemeene samengingen. Royal had een belangrijke positie in de co-assurantiemarkt en Zwolsche Algemeene opereerde provinciaal. Beide maatschappijen hadden goede ingangen bij het bedrijfsleven - de ene vooral in de (zware) industrie en de andere in het MKB - en bij het intermediair. Geen van beide echter richtte zich op inkomensverzekeringen. De ziektekostenportefeuille van Zwolsche Algemeene werd met zo n honderdduizend verzekerden voor de huidige tijd te klein en daarom heeft Allianz die verkocht aan ONVZ. De op het bedrijfsleven gerichte Allianz wilde het inkomenshiaat graag opvullen en stelde een team samen, bestaande uit interne mensen en externe adviseurs. Daarvan maakte naast Ingeborg Davidse, die nu onze manager underwriting & claims is, ook Paul deel uit, wijst hij naar Paul Möller, de manager marketing & sales die bij het gesprek is aangeschoven. In het plan dat zij schreven sprak mij aan dat gekozen werd voor een zelfstandig bedrijfsonderdeel. Dat betekent dus dat het managementteam ondernemergevoel moet bezit- 16

17 interview Geen legacy Hij bedoelt die laatste opmerking niet als een verwijt. Trouwborst beaamt dat het zwalkende kabinetsbeleid eerst volledige privatisering van de WAO-uitvoering aankondigen om die vervolgens te centraliseren in het UWV daarbij een grote rol heeft gespeeld. Het grote voordeel van ons nieuwe bedrijf is, dat we die historie niet als ballast met ons meedragen. Wij kunnen frank en vrij producten in de markt zetten, zonder ons af te vragen of we daardoor ten opzichte van andere afdelingen kannibaliserend bezig zijn. En misschien wel het belangrijkst: we worden niet geplaagd door legacyproblemen in de infrastructuur. We kunnen onmiddellijk een breed en gevarieerd scala van producten aanbieden. En de bestaande arbeidsongeschiktheidsportefeuille? Die is bescheiden van omvang en blijft geadministreerd worden op de bestaande systemen. Wij kunnen onze infrastructuur exclusief aanwenden voor nieuwe producten zonder te hoeven letten op de bestaande. En dat zijn producten waaraan daadwerkelijk behoefte is, dat hebben we gepeild bij groepen intermediairs, vertelt Paul Möller. Relaties die wij kennen uit de levensecr biedt doelgroep Drs Govert M. Trouwborst stapt op 59-jarige leeftijd over van de directie van Allianz Nederland Levensverzekeringen naar het splinternieuwe Allianz Inkomensverzekeringen. Trouwborst (gehuwd, twee kinderen) studeerde in 1978 af als bedrijfseconoom aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Maar uitgeleerd raakte hij nooit. Tot op de dag van vandaag volgt hij opleidingen en trainingen in de meest uiteenlopende vakgebieden. In de loop der jaren o.m. personeelsbeleid, informaticamanagement, public relations en organisatieontwikkeling. Aan het eind van de jaren tachtig studeerde hij general management in Fontainebleau. Na twee jaar legervoorlichter te zijn geweest kwam hij in 1975 met de verzekeringsbedrijfstak in aanraking. De eerste tien jaar werkte hij bij Hudig-Langeveldt in verschillende functies, uitmondend in directeur Personeel & Organisatie, om daarna terecht te komen bij (de rechtsvoorganger van) zijn huidige werkgever. In 1985 kwam hij binnen bij Royal Nederland als adjunct-directeur en directeur Divisie Tussenpersonen, waarna hij drie jaar later werd uitgezonden naar Spanje, om in 1998 terug te keren naar ons land. Zijn hobby s verraden zijn creatieve inslag. Hij houdt onder meer van schrijven, de journalistiek en grafisch en industrieel ontwerpen en tekenen. Daarnaast verdiept hij zich graag in geschiedenis en antiek en buitenshuis houdt hij zich bezig met zeilen en golf. ten, hetgeen bevestigd werd door het feit dat de maatschappij is ondergebracht in een eigen gebouw. Je bent daardoor vanaf het eerste moment op elkaar aangewezen. We hebben alles met elkaar vanaf het begin zelf uitgevonden en daarmee, met hulp van zeer deskundige adviseurs, een all round kennis opgebouwd die we volop kunnen inzetten zodra we de producten waaraan we nu de laatste hand leggen, vanaf 1 september gaan uitrollen. Lat-relatie Kijk, het feit dat je alles kunt, betekent ook weer niet dat je letterlijk alles moet willen, gaat Trouwborst verder. Hij doelt dan op zaken als de grootboekhouding en de salarisadministratie. Ik ben blij dat dit soort zaken centraal geregeld wordt, maar voor de rest houden we alles graag in eigen hand, en hij verwijst naar het gloednieuwe automatiseringssysteem. Het frontofficesysteem draait volledig zelfstandig en datzelfde geldt voor de polisadministratie, al voldoen die uiteraard wel geheel aan de veiligheidseisen die Allianz wereldwijd terecht stelt. Zo n zelfde lat-relatie met de moeder zal er ook zijn waar het de uitingen betreft, vult Paul Möller aan. Onze inkomensverzekeraar kan aanhaken op de krachtige naam van Allianz en de huisstijl van het concern zal je ook bij ons terugvinden. Maar inhoudelijk krijgen wij geen beperkingen opgelegd en kunnen wij de maatschappij in volle vrijheid profileren. Of er in ons land ruimte is voor nog een inkomensverzekeraar, is voor Govert Trouwborst geen vraag. De overheid zet steeds verder in op privatisering en neemt definitief afstand van het idee van een maakbare samenleving, en hij werpt veelbetekenend een blik uit het raam dat uitziet over de Dr. J.M. den Uylsingel. Dat beleid, dat alleen al door de macro-economische omstandigheden onomkeerbaar is, heeft gezorgd voor een grote kentering in de markt. Ik ben ervan overtuigd dat het afbouwen van sociale verzekeringen zal doorzetten. Op die tendens spelen wij als verzekeraar die zich richt op het bedrijfsleven, in. Het hoort bij de strategie van Allianz, maar los daarvan is er ook nog veel ruimte. Het aantal grotere spelers in deze markt is beperkt, waarbij komt dat de productontwikkeling de afgelopen jaren geen hoge vlucht heeft genomen. De overheid zet steeds verder in op privatisering en neemt definitief afstand van het idee van een maakbare samenleving. Dat beleid, dat alleen al door de macro-economische omstandigheden onomkeerbaar is, heeft gezorgd voor een grote kentering in de markt. Ik ben ervan overtuigd dat het afbouwen van sociale verzekeringen zal doorzetten. nummer 12-8 juni

18 interview Het managementteam van Allianz Inkomensverzekeringen Tussen Paul Möller (links) en Govert Trouwborst: drs Ingeborg J. Davidse (43). Zij is manager underwriting & claims. Zij begon haar verzekeringscarrière bij De Amersfoortse om daarna de functie van hoofd binnendienst van ABN Amro te aanvaarden. Ook daar hield zij zich onder meer met inkomensverzekeringen bezig. Laatstelijk was zij hoofd afdeling Ziektekosten van Allianz Nederland. tor, maar ook adviseurs uit andere vakgebieden met wie we nog geen hechte band hebben, hebben wij geconsulteerd, voordat we de producten hadden uitontwikkeld. Zij hebben een belangrijke inbreng gehad door aan te geven welke facetten zij missen of liever anders zouden zien in het bestaande productenpakket. Wij hebben daar in de ontwikkeling terdege rekening mee gehouden. Zo n nieuw systeem zal een belangrijke rol gaan spelen bij de ontwikkeling van producten in het kader van de Wia. Dankzij deze technologie kunnen we binnen enkele weken inspelen op de vraag die straks zal komen, zonder dat we ons zorgen hoeven te maken voor mogelijke performanceproblemen. Dat voordeel is gigantisch, verheugt Trouwborst zich op de nieuwe WGA-markt die binnenkort voor de private bedrijfstak beschikbaar komt. Niet alleen qua producten kunnen we de concurrentie aan, maar ook conceptueel. Vanaf de eerste ziekmelding wordt de rompslomp uit handen van de werkgever genomen dankzij de samenwerking die wij zijn aangegaan met Arbo Slim. Een bedrijf waarin internet een centrale rol speelt. Natuurlijk beseft Allianz dat zaken als preventie en reïntegratie een aparte tak van sport zijn. Vandaar dat we aansluiting gezocht hebben bij een groep jonge, dynamische en eigentijdse dienstverleners. Geen kopieën Als antwoord op de vraag wie de nieuwe inkomensverzekeraar op het gebied van arbeidsongeschiktheid tot zijn doelgroep rekent, somt Trouwborst de ondernemer in alle gedaanten op: Werkgevers in het MKB, Zelfstandigen met of zonder personeel, directeuren-grootaandeelhouders, vrije beroepers zoals advocaten, notarissen en artsen en ga zo maar door. Bang dat hij zeker in het begin de kennis mist van sommige beroepsgroepen, is hij niet. Worden wij door een beroepsgroep benaderd, dan zijn wij in staat zo n aanvraag te bestuderen. We hebben daarvoor voldoende expertise verzameld. Die hebben we in huis en ook kijkt een aantal adviseurs met ons mee. Je hoeft ook niet te denken dat we bestaande polissen kopiëren, is hij onze volgende vraag voor, daarvan is geen sprake. We komen direct op de markt met vier of vijf verschillende producten met geheel eigen voorwaarden en ik durf te zeggen dat ons assortiment breder zal zijn, dan wat nu aanwezig is. Van heel basic tot heel uitgebreid. Moeten we basic vertalen als uitgekleed? Trouwborst en Möller kijken elkaar even aan voordat ze bevestigend knikken. Het alternatief is dat je een full size polis aanbiedt met in het eerste jaar een korting van 50%, waarna je de klant drie jaar lang 125% laat betalen. Dat vinden we, eerlijke gezegd, een beetje gemeen. Er is niets mis met een starterspolis met uitsluitingen, mits je die reëel in het adviesgesprek betrekt. Möller zegt dat de vraag sterk leeft bij het intermediair. Ons is met zoveel woorden gevraagd om vooral een starterspolis in het assortiment op te nemen, maar dan wel met duidelijk omschreven voorwaarden en geen uitzonderingen in de kleine lettertjes. Adviseurs vinden zichzelf terecht professioneel genoeg om de voor- en nadelen uit de doeken te doen en in een individueel geval dit product wel of niet aan te bevelen. Aanspreekpunt Door inkomensverzekering af te zonderen van leven en schade is het voor intermediairs niet mogelijk om bij Allianz over één aanspreekpunt te beschikken. Dat is in het levenbedrijf nu al niet het geval en de intermediair zit daar ook helemaal niet op te wachten, repliceert Govert Trouwborst. Hij heeft behoefte aan een deskundige op zijn terrein en niet op een loket waarachter iemand zit als tussenschakel, want dat is vaak de functie van het ene aanspreekpunt. Vergeet niet dat intermediairkantoren vaak gespecialiseerd zijn en op hun vakgebied heel veel expertise in huis hebben. Die willen praten met een maatschappijfunctionaris die minstens over dezelfde kennis beschikt. In ons geval dus met iemand die alles weet van inkomensverzekeringen en ja, hier krijgt hij een vast aanspreekpunt voor deze discipline. Intermediair behoudt alle contactmomenten We hebben geen ketenintegratieprobleem, want we beginnen daarmee. Vanaf de start is onze backoffice voor het intermediair volledig ontsloten. Het intermediair kan bij al onze rekenmodules. Zo kan hij aan tafel bij de klant alle voorbeelden direct doorrekenen, een offerte aanmaken en die verheffen tot aanvraag. Als alle kruisjes goed staan rolt de polis eruit. Bij ons wel te verstaan, benadrukt Govert Trouwborst, en wij drukken die op mooi papier af om die vervolgens te versturen naar onze bemiddelaar. Ik geloof nog steeds in het fysieke verzekeringsbewijs. Een andere hype waaraan Trouwborst niet wil meedoen is de keten volledig door te trekken naar de eindklant. Werkgevers of personeelszaken kunnen bij collectieve contracten wel via inlogcodes zien of de personeelsbestanden kloppen. In verband met de bevoorschotting is het van belang dat zij kunnen controleren of de in- en uitdiensttredingen op een juiste wijze zijn geadministreerd. Maar daarmee houdt het ook op. We hebben er heel bewust voor gekozen dat de werkgever niet rechtstreeks de polis kan beïnvloeden. Het productadvies, ook waar het wijzigingen betreft, blijft geheel bij het intermediair. Ik zie niets in een systeem waarbij de adviseur allen nog kan toezien welke mutaties de eindklant aanbrengt. Integendeel: een intermediair is erbij gebaat dat hij zoveel mogelijk contactmomenten met zijn relaties kan behouden. 18

19 HOE ZIT HET MET MIJN PAUZE?! Als u de concurrentie te snel af wilt zijn, hebt u geen tijd te verliezen. Daar helpen we u graag bij. Met een hypotheekofferte binnen enkele minuten en razendsnelle acceptatie door uw persoonlijke team van acceptanten. Meer weten? Bel of mail salesensupport@direktbank.nl. DIREKTBANK HYPOTHEKEN. DIREKT VOOR ELKAAR.

20 estate planning Een Spaanse levensverzekeringsuitkering Binnen de branche wordt steeds meer het zelfstandig belang ingezien van Estate planning, of in goed Nederlands nalatenschapsplanning. Doel hiervan is om het opgebouwde vermogen fiscaal zo voordelig mogelijk over te dragen aan de erfgenamen. Estate planning is de advisering die zich richt op juridische en fiscale begeleiding van de overgang en instandhouding van (familie)vermogens. In deze kennisrubriek wil Het VB een breed inzicht geven in dit adviessegment. Auteurs van deze rubriek zijn dr J.E. van den Berg, partner bij het Instituut Fiscale Kennisoverdracht (IFK) te Rotterdam en verbonden aan de Erasmus Universiteit, en mr T.C. Hooghout, verbonden aan de Erasmus Universiteit en werkzaam bij Deloitte Belastingadviseurs BV te Rotterdam. In deze aflevering belichten zij de fiscale gevolgen rond levensverzekeringen bij overlijden in het buitenland. Frits en Saskia zijn gehuwd en wonen in Nederland. Frits heeft een levensverzekeringsovereenkomst met een in Spanje gevestigde levensverzekeringsmaatschappij afgesloten. Daarnaast houdt hij een bankrekening aan bij een in Spanje gevestigde bank. Na zijn overlijden wordt zijn in Nederland woonachtige echtgenote Saskia, geheel onverwachts, geconfronteerd met een door Spanje opgelegde aanslag successierecht. Ook blijkt de Spaanse bank de rekening te blokkeren totdat deze Spaanse aanslag is betaald. Uiteraard is zij hiernaast over het nagelaten vermogen (incl. de uitkering uit de levensverzekeringsmaatschappij) ook nog successierecht verschuldigd in Nederland. Er lijkt dus dubbele belasting op te treden. De vraag is natuurlijk: hoe kan deze dubbele belasting ontstaan en is dit te voorkomen? Hiernaast speelt de vraag of in dit geval door Spanje, of Nederland een vermindering of tegemoetkoming wordt gegeven van deze dubbele belasting? Wijze van heffen Op grond van het woonplaatsbeginsel heft Nederland successierecht over de nalatenschap van de erflater als hij op het moment van overlijden in Nederland woonde. Dit beginsel geldt ook als de erflater met de Nederlandse nationaliteit in de periode tien jaar voorafgaand aan zijn overlijden in Nederland heeft gewoond. Deze fictie geldt ook voor inwoners met een buitenlandse nationaliteit, maar is beperkt tot een periode van één jaar. Onlangs heeft het Hof van Justitie van de EG beslist dat deze regeling niet in strijd is met het EU-verdrag. Dus als een Nederlander die in 1997 naar Spanje emigreert in mei 2006 overlijdt, zijn de erfgenamen in Nederland successierecht verschuldigd. Het is hierbij niet relevant waar de erfgenamen wonen. Naast het woonlandbeginsel kennen wij ook het bronstaatbeginsel. Deze laatste is van toepassing voor de niet in Nederland woonachtige erflater, met specifieke bezittingen in Nederland. Hiertoe behoren in Nederland gevestigde ondernemingen en onroerende zaken. Terwijl bij de in Nederland woonachtige erflater zijn gehele nalatenschap wordt belast, worden bij de in het buitenland woonachtige erflater slechts de in Nederland gevestigde ondernemingen en onroerende zaken belast. Dus bij deze laatste erflater valt het in het buitenland aanwezige vermogen buiten de Nederlandse heffing. Stel een inwoner uit België overlijdt en tot zijn nalatenschap behoort een woning in Antwerpen (B), een onderneming in Terneuzen (NL) en een vakantiewoning in Normandië (Fr). Tevens heeft hij bankrekeningen bij locale vestigingen in alle drie de landen. Op grond van het bronstaatbeginsel moeten de erfgenamen alleen over de onderneming in Terneuzen successierecht in Nederland betalen. Als de erflater een inwoner van Nederland was met een onderneming in België en een vakantiewoning in Frankrijk moeten de erfgenamen over de hele nalatenschap in Nederland successierecht betalen. Ook België hanteert het woonplaatsbeginsel. In sommige landen zoals Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk wordt voor het successierecht zowel aangeknoopt bij de woonplaats van de erflater als bij de woonplaats van de erfgenaam. Als dus een inwoner van Nederland overlijdt en zijn erfgenaam woont in Duitsland, moet deze laatste in Duitsland successierecht betalen. Hij moet echter ook voor zijn erfdeel in Nederland successierecht betalen. Dus hij moet dubbel betalen! Voorkoming van dubbele belasting vindt plaats door verdragen, of door middel van een nationale regeling. Tussen Nederland en Duitsland is geen verdrag afgesloten met betrekking tot het successierecht, zodat in het laatste voorbeeld de nationale regeling uitkomst moet bieden. De daadwerkelijk in Nederland verschuldigde belasting wordt proportioneel verrekend met in Duitsland verschuldigde belasting. Spanje hanteert als aanknopingspunt de woonplaats van de verkrijger. Aangezien dit uitgangspunt afwijkend is van hetgeen vele andere landen hanteren, kan eenvoudig dubbele heffing ontstaan, of een tegenovergesteld effect worden bereikt, zodat de erfenis onbelast is. Stel een Nederlandse man emigreert in 1990 naar Spanje en overlijdt in Zijn kinderen wonen in Nederland en erven de bankrekening en de effectenportefeuille die bij een Nederland bank was aangehouden. In deze situatie is noch in Spanje, noch in Nederland successierecht verschuldigd, aangezien de man ook niet fictief in Nederland woonde, door het verstrijken van de tienjaarstermijn. Had deze man echter in Spanje specifieke bezittingen, zoals een woning, een levensverzekeringsovereenkomst met een Spaanse levensverzekeringsmaatschappij of een bankrekening bij een Spaanse bank, dan moesten de erfgenamen wel in Spanje successierecht betalen. Spanje hanteert dus net zo als de meeste landen ook het bronstaatbeginsel. Hiernaast zijn er landen die de nationaliteit van de erflater als aanknopingspunt hebben, zoals de Verenigde Staten. De nalatenschap van een erflater met de Amerikaanse nationaliteit, die inwoner van Nederland was wordt zowel in Amerika, als in Nederland belast. Er zijn echter ook landen die geen successierecht heffen, zoals Italië en Israël. Voorkoming dubbele belasting Het is duidelijk hoe dubbele heffing ontstaat en dat de dubbele heffing in voorkomende gevallen kan worden voorkomen. Dubbele heffing ontstaat als gevolg van verschillende aanknopingspunten van de diverse landen, zoals bij de woonplaats van de erflater, of van de verkrijger. Daarnaast kan dubbele heffing ontstaan bij de samenloop van het woonplaatsbeginsel en het bronstaatbeginsel, zoals in de situatie van Frits die inwoner van Nederland was, met een bankrekening bij een Spaanse bank, of een verzekeringsovereenkomst bij een Spaanse verzekeringsmaatschappij. In sommige situaties is deze samenloop te voorkomen, zoals bij een bankrekening, maar bij een woning wordt dat lastiger. Als sprake is van dubbele heffing is het de vraag of deze door bijvoorbeeld Nederland, of Spanje wordt verminderd. Dit kan worden bereikt als er een Verdrag ter voorkoming van dubbele belasting voor het successierecht is. Nederland heeft verdragen ter voorkoming van dubbele successiebelasting afgesloten met Finland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Noord-Ierland, Israël, Oostenrijk, Verenigde Staten van Amerika, Zweden en Zwitserland. 20