Bestuursopdracht aanbesteding jeugdhulp 2018

Transcriptie

1 Bestuursopdracht aanbesteding jeugdhulp 2018 Inhoud 1. Inleiding en situatieschets Wat willen we bereiken? Scope en afbakening Doel van de opdracht Aanpak... 6 a. Fasering... 6 b. Planning op hoofdlijnen... 6 c. De voorbereidingsfase... 6 d. Projectorganisatie... 8 e. Communicatie en participatie Financiën Kaders

2 1. Inleiding en situatieschets Voorliggende bestuursopdracht beschrijft de uitgangspunten en werkwijze voor de nieuwe aanbesteding jeugdhulp. Een nieuwe aanbesteding is noodzakelijk, omdat de rechter ook in hoger beroep - heeft bepaald dat niet tot definitieve gunning kan worden overgegaan in de aanbestedingsprocedure jeugdhulp die in april 2016 is gestart. Om zorgcontinuïteit te garanderen zijn voor de duur van deze aanbestedingsprocedure tijdelijke overbruggingsovereenkomsten gesloten met jeugdhulpaanbieders. Deze vormen echter geen permanente oplossing. Voorliggende bestuursopdracht beschrijft de uitgangspunten en werkwijze voor de nieuwe aanbesteding jeugdhulp. Kern van het arrest Kern van het geschil in de juridische procedure op de aanbesteding jeugdhulp waren de voorwaarden van de integrale opdracht in relatie tot de proportionaliteit van de risicoverdeling tussen aanbieder en de gemeenten. Het arrest onderschrijft het idee om de jeugdhulp als integrale opdracht bij één aanbieder te beleggen in combinatie met een plafondbudget en eisen m.b.t. wachtlijsten als sturingsinstrument om de effectiviteit en de efficiency van de jeugdhulp te vergroten. De rechter oordeelt de risicoverdeling disproportioneel, door de combinatie van voorwaarden die aan de integrale opdracht zijn gesteld, en de onvoldoende onderbouwing van de hoogte van het plafondbudget. Daarbij acht zij verder dat gezien de risicoverdeling er meer gedetailleerde informatie over de opdracht moet worden verstrekt, zodat een inschrijver zich beter een oordeel over de transformatiemogelijkheden en het risico kan vormen. Onze visie op de organisatie van de jeugdhulp en het concept van de integrale opdracht staan in het arrest niet ter discussie. Het arrest biedt concrete aanknopingspunten hoe de voorwaarden bij een heraanbesteding kunnen worden aangepast. Het idee van een integrale opdracht is ook in de markt goed ontvangen en kent ook veel belangstelling van andere gemeenten en experts. Wat vooraf ging De gemeente Alphen aan de Rijn en Kaag en Braassem willen het verschil maken voor haar inwoners en het beter en anders doen in het Sociaal Domein. We organiseren de uitvoering in het Sociaal Domein op basis van uitgangspunten die in het beleidsplan Beter voor Elkaar ( ) en Beter voor Elkaar 2017 (Alphen aan den Rijn) en de Maatschappelijke Agenda 2.0 (MAG 2.0) (Kaag en Braassem) zijn vastgelegd. Waar dat kon hebben we dit direct per 1 januari 2015 (de ingangsdatum van gedecentraliseerde taken in het sociaal domein) gedaan. Voor de organisatie van de jeugdhulp geldt dat in 2015 en 2016 de toegang is belegd in de JGT s en het kernteam, maar dat de gespecialiseerde jeugdhulp nog was gecontracteerd op basis van zorgcontinuïteit en niet gericht was op verbetering/transformatie van de jeugdhulp. In 2015 en 2016 is de jeugdhulp regionaal gecontracteerd door het TWO jeugdhulp in opdracht van Holland Rijnland. 2

3 De gemeenten Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem hebben besloten om in 2016 gezamenlijk een inkooptraject te starten, gericht op contractering van de jeugdhulp die volgt uit onze visie op het sociaal domein. De basis hiervoor ligt in notitie Beter voor elkaar uit Alphen aan den Rijn en de MAG 2.0 uit Kaag en Braassem. Hierbij is gekozen om de inkoop van de jeugdhulp grotendeels lokaal vorm te geven. De gemeenten Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem geven dit inkooptraject gezamenlijk vorm. De contractering van het gedwongen kader (jeugdhulp die de uitvoering van de rechterlijke maatregelen betreft) is regionaal gecontracteerd. In april 2016 zijn de colleges van Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem de aanbestedingsprocedure Ruimte voor de professional, beter voor het kind gestart. In juli 2016 is overgegaan tot voorlopige gunning aan Go voor jeugd. Het consortium van Rivierduinen heeft een kort geding aangespannen tegen de aanbesteding en de gunningsbeslissing. Het vonnis van de voorzieningenrechter (oktober 2016) en later in hoger beroep - het arrest van het Hof (februari 2017) luidt dat we niet tot definitieve gunning over kunnen gaan en dat tot heraanbesteding moet worden overgegaan. Er zijn overbruggingsovereenkomsten gesloten met jeugdhulpaanbieders om zorgcontinuïteit te garanderen voor onze inwoners. Deze overbruggingsovereenkomsten zijn ingegaan op en lopen tot het moment dat een nieuwe jeugdhulpaanbieder is gecontracteerd. 2. Wat willen we bereiken? De jeugdhulp wordt zo ingericht dat er een basis is gelegd voor een integraal stelsel van jeugdhulp en ondersteuning vanuit de visie op het sociaal domein, zoals beschreven in Beter voor Elkaar ( ) en Beter voor Elkaar 2017 en de MAG 2.0. In de uitvoering wordt de basis gelegd voor een vernieuwende werkwijze in het sociaal domein. Hierin zijn de uitgangspunten uit Beter voor Elkaar ( ) en Beter voor Elkaar 2017 en de MAG 2.0 geborgd. Concreet willen we bereiken dat in de inkoop jeugdhulp een vernieuwing wordt ingebracht, die meer uitgaat van de oplossing die de inwoner nodig heeft in plaats van de producten die we in het oude systeem van jeugdhulp kenden; we willen de slag maken van aanbodgericht naar vraaggericht. Hiermee willen we bereiken dat er een stelsel ontstaat dat een samenhangende, passende oplossing voor een jeugdige (in de context van het gezin) biedt en dit op een efficiënte manier uitvoert. De centrale beleidsuitgangspunten om tot toekomstbestendige jeugdhulp in beide Gemeenten te komen en zoals beschreven in Beter voor Elkaar ( ) en Beter voor Elkaar 2017 en de MAG 2.0, zijn als volgt bepaald: De inwoner centraal. Integrale benadering. Inzetten op preventie. Inzetten op duurzame oplossingen. Aandacht voor overgang naar een volgende levensfase (met name jaar). 1 Vastgesteld door de gemeenteraad van Alphen aan den Rijn in december

4 Hulp en ondersteuning dichtbij. Gebiedsgerichte benadering, aansluitend op de wijkindeling die door de gemeente Alphen aan den Rijn en de gemeente Kaag en Braassem worden gehanteerd in de uitvoering van het sociaal domein. Sturingsfilosofie: sturen op maatschappelijke doelen en effecten, zie paragraaf Denken in oplossingen in plaats van producten / passend aanbod. Bekostiging: van producten naar resultaat. Partnerschap en contractmanagement / bouwen op vertrouwen. Maatwerk en integrale aanpak: weg van schotten en kokers naar hulp op maat. Marktordening: een stevig en innovatief zorg- en hulpverleningslandschap. Efficiëntie en beperken onnodige bureaucratie. Regionale samenwerking als dat voor onze inwoners toegevoegde waarde heeft. De inkoop jeugdhulp biedt tevens een antwoord op de benodigde verbeteringen van de jeugdhulp die aanleiding waren voor de decentralisatie van de jeugdhulp en die in de jeugdwet zijn vastgelegd: Het huidige jeugdzorgstelsel is te versnipperd. De samenwerking rond gezinnen schiet tekort. De druk op de gespecialiseerde zorg is te groot. Afwijkend gedrag wordt te snel gemedicaliseerd. De uitgaven blijven stijgen. Overbehandeling én onderbehandeling. Met de Jeugdwet wordt beoogd deze knelpunten op te lossen en wordt het stelsel ingrijpend gewijzigd. De stelselwijziging is geen doel, maar een middel om een concrete omslag (transformatie) in de zorg voor jeugd te realiseren. 3. Scope en afbakening In de opgave in het sociaal domein staat de inwoner centraal. De ondersteuning van onze inwoners en preventie vanuit het voorliggend veld wordt geboden vanuit verschillende contracten die met name op de grenzen van de contracten goed met elkaar moet worden verbonden. Daarnaast is ook afstemming nodig in de ketensamenwerking, op onderdelen waar de ondersteuning niet vanuit de gemeente wordt gecontracteerd, maar vanuit samenwerking met andere verantwoordelijke partijen wordt vormgegeven (bijv. passend onderwijs, zorg, etc.). De scope van voorliggende bestuursopdracht betreft de aanbesteding jeugdhulp en waar relevant de verbinding met aanpalende contracten/ketensamenwerking, die als geheel de integrale ondersteuning van gezinnen vormen. De reikwijdte van de aan te besteden opdracht omvat in ieder geval de wettelijke taken die voortvloeien uit de Jeugdwet 2 minus de onderdelen waaraan een rechterlijke maatregel ten grondslag ligt. Deze laatsten maken onderdeel uit van de regionale inkoop jeugdhulp voor 2 Wet van 1 maart 2014 inzake regels over de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen. 4

5 het samenwerkingsverband Holland Rijnland voor de jaren 2017 tot en met De eventuele jeugdhulp ten behoeve van jeugdigen en hun ouders die uit de rechterlijke maatregelen kan voortvloeien, maken wél onderdeel uit van de opdracht. 4. Doel van de opdracht Het doel van deze opdracht is een nieuwe jeugdhulpaanbieder te contracteren, waarbij we uitgaan van bovenstaande uitgangspunten. Het streven is dat op 1 januari 2018 de nieuw gecontracteerde jeugdhulp operationeel is. De volgende zaken zijn dan gerealiseerd: lokaal is jeugdhulp gecontracteerd voor het deel van de jeugdhulp waarop de lokale aanpak van toepassing is; overgangsregeling van bestaande cliënten is vastgesteld, afspraken met betrokken partijen zijn gemaakt en regeling is uitgevoerd voor cliënten voor wie dat op relevant is; indien nodig zijn afspraken gemaakt met bestaande partijen om de continuïteit voor cliënten nog een periode in 2018 te kunnen garanderen (warme overgang); uitvoering door gecontracteerde partij is operationeel; toegang jeugdhulp is geregeld als onderdeel van integrale toegang; het contract is afgestemd op de afspraken met betrekking tot het gedwongen kader, dat regionaal is gecontracteerd door het TWO. Met name doorverwijzing en financiële afspraken zijn goed geborgd, waardoor voor de jeugd van Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem een doorlopende lijn in ondersteuning is geborgd; afstemming met aanpalende contracten (bijv. Tom in de buurt, Boost, Driemaster, schuldhulpverlening) is vastgelegd; randvoorwaarden voor uitvoering die onder gemeentelijke verantwoordelijkheid vallen is operationeel: o budget beschikbaar gesteld en verwerkt in begroting o afspraken over informatievoorziening gemaakt en geïmplementeerd o rechtmatigheid geregeld (inclusief kpi s, monitoring en verantwoording) o mandatering geregeld o administratieve afhandeling ingeregeld o evt. wijzigingen die voortkomen uit de inhoudelijke voorbereiding van het inkoopproces zijn vastgelegd in verordening en nadere regels; alle betrokken partijen zijn geïnformeerd (nog op te stellen communicatieplan is uitgevoerd); interne medewerkers zijn geïnformeerd; afspraken over bezwaar en beroep procedure voor cliënten zijn vastgelegd en geïmplementeerd 3. 3 Hier wordt bezwaar en beroep van de cliënt bedoeld, niet bezwaar en beroep tijdens de inkoopprocedure 5

6 5. Aanpak a. Fasering Deze opdracht bestaat uit drie fasen. Voor de implementatiefase wordt te zijner tijd een gedetailleerd plan van aanpak opgesteld, afhankelijk van de keuzes die nog dienen te worden gemaakt, en van de uitkomsten van de inkoopprocedure. Fase Beschrijving Beoogd resultaat Voorbereidende fase In deze fase wordt intern en extern informatie opgehaald om in detail in te kunnen vullen hoe de opdracht en inkoopprocedure eruit gaan zien Besluitvorming start inkoopprocedure (vorm, bestek, aard en omvang van de opdracht, financien en duur, afbakening en randvoorwaarden voor uitvoering) Aanbestedingsprocedure Deze fase betreft de uitvoering van de inkoopprocedure zelf: van publicatie van de opdracht tot definitieve gunning van het contract. Gegund contract Plan van aanpak voor implementatie Plan van aanpak voor overgangsoperatie (personeel en clienten) Implementatie Implementatie na gunning. Een deel van het voorbereidende werk dat door de gemeente moet gebeuren kan al gedurende de inkoopprocedure plaatsvinden (is inzichtelijk na afronding eerste fase) Uitvoering nieuw gecontracteerde jeugdhulp operationeel b. Planning op hoofdlijnen De planning op hoofdlijnen wordt in onderstaande figuur schematisch weergegeven: Opdracht. (B&W) Voorbereiding Aanbestedingsprocedure Implementatie Maart 2017 juni2017 Eind sept c. De voorbereidingsfase Het uitgangspunt voor de start van de voorbereidingsfase is de notitie Voorbereiding Beter voor elkaar 2017 en de MAG 2.0. In de voorbereidingsfase zal meer in detail worden uitgewerkt hoe de voorgestelde aanpak voor de inkoop van de jeugdhulp er uit zal zien en worden de inkoopdocumenten opgesteld. De integrale opdracht zoals deze in 2016 is vormgegeven blijft in het arrest overeind en vormt daarmee een belangrijk uitgangspunt. Tegelijkertijd is het van belang dat de nieuwe aanbesteding dient aan te sluiten bij de kennis en inzichten van nu en in het bijzonder het arrest. De opdracht moet zowel een optimale uitwerking zijn van wat we inhoudelijk willen bereiken, wat juridisch toelaatbaar is en wat als haalbaar wordt gezien door de markt. Belangrijke input voor de uitwerking van de opdracht is: 1. de inhoud van het arrest; 2. verbeterpunten op basis van evaluatie vorige procedure; 6

7 3. input van aanbieders, cliënten, ketenpartners; 4. aanpassingen op basis van actuele situatie. Uitwerkingen op basis van de vier punten worden getoetst in marktconsultaties. De voorbereidingsfase wordt afgerond met besluitvorming door het college over de start van de inkoopprocedure. Activiteiten in de voorbereidingsfase maart april mei juni Vaststellen opdracht B&W Informeren raad Gesprekken inschrijvers vorige aanbesteding, andere gemeenten, experts Marktconsultatie Participatietraject JGT s/kernteam Participatietraject huisartsen/onderwijs/ jgz Cliëntenparticipatie Afstemming ketenpartners en interne samenwerkingspartners Financieel - Onderbouwing budget - Beschikbaar stellen middelen Informatievoorziening Juridisch Vertaling juridische punten uit arrest Uitwerken integrale opdracht: - Arrest - Verbeterpunten - Input uit bovenstaande trajecten Uitwerking gunningsprocedure Schrijven aanbestedingsdocument en Publicatie aanbesteding (B&W) 7

8 d. Projectorganisatie De projectorganisatie wordt als volgt ingericht. Bij de start van een volgende fase kan dit worden aangepast aan de inhoudelijke opgave na besluitvorming van de ambtelijk en bestuurlijk opdrachtgever. Projectsturing Stuurgroep inkoop jeugdhulp Bestuurlijk opdrachtgever Han de Jager (portefeuillehouder jeugd AadR) Henk Hoek (portefeuillehouder jeugd K&B) Ambtelijk opdrachtgever Projectleider Ambtelijke ondersteuning Han de Jager Ambtelijk opdrachtgever: Anton van Genabeek Projectleider Anja Krijnberg Ambtelijk coördinator K&B Judith van der Zwaan De gemeente Alphen aan den Rijn treedt op als aanbestedende dienst namens beide gemeenten en is daarom opdrachtgever van het project. Door middel van regulier overleg tussen bestuurlijk opdrachtgever/ambtelijk opdrachtgever/ projectleider wordt sturing gegeven aan de voortgang en inhoud van het project. Besluitvorming vindt plaats via de reguliere besluitvormingsprocedures. De colleges worden regelmatig meegenomen over de voortgang en inhoudelijke opgave. Beide gemeenteraden worden regelmatig geïnformeerd. Projectteam Rol/functie Projectleider Expertise jeugd en contractmanagement Expertise jeugd en contractmanagement Inkoop Jurist Financieel adviseur Integrale toegang Informatievoorziening Communicatie Projectondersteuning Afdeling MO Alphen aan den Rijn MO Alphen aan den Rijn Kaag en Braassem JZI JZI Financiën Serviceplein I&A Com MO 8

9 Het projectteam wordt gevormd door een mix van deelnemers uit de projectorganisatie van 2016 en nieuwe deelnemers. Hiermee wordt continuïteit en vernieuwing gecombineerd. e. Communicatie en participatie Het belang van een goed communicatie en participatie traject is - gezien de verandering voor de doelgroep, aanbieders en het gehele veld groot. Ook communicatie naar de gemeenteraden en onze samenwerkingspartners in de regio is van belang. Er wordt een apart communicatie en participatietraject opgesteld. Cliënten/adviesraden, medewerkers van het JGT/kernteam en stakeholders worden meegenomen in het opstellen van communicatie-uitingen aan de doelgroep. 6. Financiën Uit het arrest kunnen we opmaken dat we voor de onderbouwing voor het budget dat we beschikbaar stellen niet uit kunnen gaan van de rijksbijdrage en het objectief verdeelmodel dat daar aan ten grondslag ligt. Daarbij speelt een rol dat de overgang van de huidige naar de nieuwe situatie (in termen van beschikbare middelen) acceptabel moet zijn. Dit betekent dat de huidige beschikbare middelen waarschijnlijk niet voldoende zullen zijn en dat in ieder geval naar een acceptabel ingroeipad moet worden gekeken. De prognose voor benodigde middelen wordt meegenomen in resp. de kadernota en de perspectiefbrief De voorbereidingskosten worden uit bestaande budgetten gefinancierd. 7. Kaders Jeugdwet Arrest Beter voor elkaar Beter voor elkaar 2017 MAG 2.0 Regionaal inkoopplan 9