Help! Crisis in de tent!
|
|
- Lieven van Dijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Help! Crisis in de tent! Crisiscommunicatie voor vrijwilligersorganisaties Van het ene op het andere moment kunt u er als vrijwilligersorganisatie midden in zitten; een crisis!! De penningmeester is er met het geld vandoor gegaan, één van uw vrijwilligers blijkt verdacht te worden van seksuele intimidatie, uw organisatie wordt beticht van belangenverstrengeling of slecht management of er is sprake van een ramp of ongeluk. Journalisten hangen aan de telefoon met lastige vragen, boze leden of klanten willen een verklaring en ook de gemeente en uw subsidiegever willen opheldering. Wat nu? Een crisis is nog geen echte ramp! Tenminste als u als organisatie snel handelt en laat zien dat u de situatie goed onder controle hebt. En als u de media en de direct betrokkenen van de juiste informatie voorziet. De eerste 24 uur van een crisis zijn doorslaggevend en kan voorkomen dat de crisis escaleert. CIVIQ deed onderzoek naar crises in vrijwilligersorganisaties door middel van diepte-interviews met 9 landelijke vrijwilligersorganisaties. U leest hier de conclusies uit dit onderzoek. In dit document vindt u: 1. Meer informatie over crises 2. Tips hoe u een crisis kunt voorkomen 3. Tips over hoe u het beste kunt handelen in een crisis 4. Verschillende voorbeelden van crises, inclusief specifieke tips 5. Handige links 1. Wanneer is er sprake van een crisis? Problemen komen in elke vrijwilligersorganisatie voor, maar wanneer noem je een situatie nu een crisis? Een definitie: Een crisis is een noodsituatie, een onverwachte gebeurtenis die snel tot grote immateriële schade kan leiden. (bron: Goed nieuws in kwade tijden, Paul Stamsnijder) Een crisis kan 1001 oorzaken hebben, maar heeft vaak de volgende kenmerken: Er is een gebrek aan informatie, tijd en eensgezindheid en de situatie is niet georganiseerd. Uiteenlopende stakeholders zijn betrokken bij de situatie of gaan zich ermee bemoeien. Denk aan: klanten, subsidiegevers, pers, etc. Vaak roept de situatie emotionele reacties op, zoals paniek, angst of boosheid. Een crisis komt onverwachts en binnen mum van tijd zit uw organisatie er middenin. Gelukkig duurt een crisis vaak niet langer dan 3 tot 4 weken. Net als bedrijven en profit-organisaties kunnen vrijwilligersorganisaties te maken krijgen met crises. De aard van de crises verschilt in veel gevallen ook niet veel met die van bedrijven. Denk aan: Het extern communiceren van verkeerde informatie Seksuele intimidatie Het overlijden van vrijwilligers of deelnemers tijdens een activiteit De vermissing van een vrijwilliger Klachten van de doelgroep die in de media worden belicht Uitbreken van ziekte onder de leden van een vereniging Geld dat is weggedrukt door iemand van het bestuur Bestuurslid maakt misbruik van de kennis van de organisatie in het voordeel van de concurrentie Verlies van de regie over de organisatie door teveel uit te besteden
2 2. Voorkomen is beter dan. Een probleem in uw organisatie of een fout, die u heeft begaan, wordt steeds sneller een crisis. De afstand tussen de media en burgers is klein. Bovendien kunnen uw ontevreden klanten, leden of deelnemers ook zelf over uw fouten of problemen publiceren op websites. Voorkomen is beter dan genezen, dus het is goed om u voor te bereiden op een eventuele crisis. Een aantal tips: Leg dossiers aan! Bewaar alles goed en leg afspraken altijd vast. Maak een risico-analyse. Schat in wat de risico s van uw organisatie zijn en speel hierop in. Bedenk wat de consequenties van een actie of project zijn, of er eventueel alternatieven zijn en wat dáár de eventuele gevolgen van zijn. Analyseer klachten altijd goed en speel erop in. Vraag om feedback. Een ander ziet soms iets aankomen wat jijzelf nog niet ziet. Zorg voor interne heldere procedures. Maak beleid rondom risico s, die voor uw organisatie reëel zijn (bijvoorbeeld beleid op het gebied van seksuele intimidatie voor een organisator van kindervakantieweken). Benoem een speciale vertrouwenspersoon. 3. Tips voor het omgaan met crisis Als uw organisatie, ondanks alle preventiemaatregelen, toch te maken krijgt met een crisis, dan is het belangrijk een aantal regels in acht te houden. Uw reactie op de crisis is namelijk bepalend en kan werken als olie op het vuur. De geïnterviewde organisaties hebben uit hun crises de volgende lessen geleerd. Hier de do s: Tel eerst tot tien! Neem tijd voor een adempauze. Wacht niet te lang met reageren en breng al het slechte nieuws in één keer naar buiten. Wees open en eerlijk. Geef uw ongelijk meteen toe en geef aan wat u ervan geleerd hebt. Communiceer meteen de juiste boodschap en doe dat kort, helder en zakelijk. Laat geen ruimte voor insinuaties. Benoem alleen feiten en blijf zakelijk. Maak een diepe knieval als uw organisatie zelf fout zit. Geef nooit anderen de schuld. Leg de regie van een crisis bij een klein team, waaronder de directeur. Benoem één woordvoerder! Leg elke stap in het proces vast. Houd de interne communicatie zoveel mogelijk beperkt tot het crisisteam. Voorkom praatjes in de wandelgangen. Laat zien wat uw organisatie gedaan heeft om de situatie te voorkomen en welke maatregels u heeft getroffen om de crisissituatie te keren. Schakel indien nodig extern advies in, zoals een communicatiebureau of advocaat. Gebruik verschillende externe communicatiemiddelen (website, persberichten, gids) Wat moet u vooral NIET doen? Hier de don ts: De informatie over de ramp of ongeval druppelsgewijs naar buiten brengen. Geen commentaar geven op vragen van journalisten of klanten. Feiten vermengen met gevoel of uw eigen interpretatie op de gebeurtenis. Verschillende mensen het woord laten voeren voor uw organisatie.
3 Een crisis duurt gelukkig niet lang, maximaal zo n 3 a 4 weken. In het boek Goed nieuws in kwade tijden; crisiscommunicatie in de praktijk (Stamsnijder P, 2002) worden de fasen in een crisis vergeleken met de groeistadia van de mens. Een handig overzicht over hoe u moet communiceren in de verschillende stadia van een crisis. Fase Wat doen de media? Hoe communiceert u? Conceptie De fout of ongeval in uw Erken het incident. organisatie komt in het Verzamel alle informatie. nieuws. De media stellen het incident centraal Vang de gedupeerden op. Kondig een intern onderzoek aan. Geboorte Het incident is geen nieuws meer, maar media besteden nu aandacht aan de gevolgen van het incident. Informeer alle betrokken doelgroepen feitelijk (wat moeten uw klanten/leden doen?). Kondig maatregelen aan. Breng de realiteit onder de aandacht. Luister naar betrokken partijen en stel vragen. Nodig de media uit voor een gesprek. Toon echte interesse. Groei Uw crisis komt meer op de achtergrond, media stellen de oorzaken van het incident centraal. Communiceer feiten (bijvoorbeeld de eerste resultaten van uw onderzoek of van de getroffen maatregelen). Zorg dat stakeholders positief naar buiten treden. Volwassenheid Media behandelt uw crisis in de vorm van commentaar Communiceer uw mening. (o.a. columns) of analyse. Geef inzicht in de leerpunten van de organisatie. Evalueer en stuur bij als dat nodig is. Ouderdom Uw crisis is oud nieuws geworden. De media Zorg voor structurele (beleids-)maatregelen. herkauwt hoogstens het Toon geduld. incident en de mediaaandacht Organiseer nazorg. verflauwt. Bron (vrij vertaald): Goed nieuws in kwade tijden; crisiscommunicatie in de praktijk (Stamsnijder P, 2002)
4 4. Crises in beeld U leert het meest van uw eigen fouten! Een crisis meemaken is echter een dure les! Leer daarom van de crises van anderen. Drie, geanonimiseerde, organisaties vertellen in de onderstaande casussen over de crisis in hun organisatie. Over hoe zij gehandeld hebben in de moeilijke situatie en welke lessen zij geleerd hebben. Casus 1: Seksueel misbruik of ongewenst gedrag We bestonden uit een leuke club mensen en hadden altijd veel plezier in het jaarlijks organiseren van kinderactiviteiten. Op een dag vroeg een van de ouders een persoonlijk gesprek aan met de voorzitter. In dat gesprek gaf deze ouder aan dat hun kind niet meewilde doen aan de activiteiten, boos werd en zich terugtrok als erover gesproken werd. Bij herhaaldelijk doorvragen had hun kind verteld dat er iets gebeurd was. Op dat moment kan je je het bijna niet voorstellen. Wie doet nou zoiets? En dan ook nog iemand die je zo goed kent! We zaten met onze handen in het haar en waren compleet verward. De emoties liepen hoog op. Hoe kwam het dat we dat nooit gezien hadden? Hoe moesten we hiermee omgaan? We merkten dat onze organisatie hier totaal niet op was voorbereid. Uiteindelijk hebben we er een vertrouwenspersoon van onze landelijke koepelorganisatie bijgehaald om ons in bij dit proces te ondersteunen. Zonder haar had onze organisatie vast en zeker niet meer bestaan. Het zal je als organisatie maar gebeuren. Ineens wordt een jeugdleider verdacht van seksuele intimidatie. Het is nota bene iemand die al jarenlang actief is in de vereniging en die altijd zo leuk met de kinderen omging. Helaas kan dit soort ongewenst gedrag overal voorkomen. En soms vaker dan u denkt. Naast een enorme impact op het slachtoffer, zijn de gevolgen voor de rest van de doelgroep en de organisatie niet te overzien. Hoe kan je hier als organisatie het beste mee omgaan? Wat kan je als organisatie doen om dit te voorkomen? Hieronder vindt u een aantal tips ter preventie en tips voor het omgaan met zo n crisis. Tips voor preventie Zorg altijd voor een zorgvuldige selectie of aannameprocedure. Vraag bij twijfel referenties of doe navraag bij andere vrijwilligersorganisaties die met jeugd werken. Zorg ervoor dat vrijwilligers een verklaring van goed gedrag moeten afleggen. Zorg dat handelen volgens een protocol formeel verplicht is, indien er sprake is van een crisis. Dit zorgt voor duidelijkheid als mensen in actie moeten komen. Leg formeel vast dat alle klachten en signalen die eventueel op misstanden kunnen duiden onmiddellijk onderzocht moeten worden. Verzorg trainingen over het signaleren van ongewenst gedrag waardoor vrijwilligers beter leren signaleren. Maak een zwarte lijst die eerst gecheckt moet worden alvorens iemand vrijwilliger kan worden. Tips voor het omgaan met crisis Neem meldingen van wie dan ook (ouders, kinderen, vrijwilligers) altijd serieus! Geef een melding direct door aan een eindverantwoordelijke (leidinggevende, coördinator, directeur). Formeer een tweemanschap en spreek een onderlinge taakverdeling af. Houd altijd in een logboek elke stap bij die waar en wanneer wordt gezet! Voer per tweetal een gesprek met betrokkenen en zet zaken op een rij. Verwijs waar nodig naar gespecialiseerde hulpverlening. Geef aan dat ouders de mogelijkheid hebben aangifte te doen bij de politie. Voer per tweetal een gesprek met degene waarop de melding van toepassing is. Verwijs ook hier indien nodig naar gespecialiseerde hulp. Spreek een tijdelijke non-actiefstelling af met degene waarop de melding betrekking heeft en leg dit schriftelijk vast. Lukt dat niet, overweeg dan een schorsing. Maak altijd een gespreksverslag dat aan betrokkenen wordt voorgelegd. Draag zorg voor een heldere interne communicatie. Voorkom een geruchtencircuit door bijtijds en volledig te communiceren.
5 Beleg eventueel een ouderavond. Geef daarin zoveel mogelijk openheid van zaken en scheidt daarbij feiten en vermoedens. Leg op rustige manier uit hoe tot nu toe gehandeld is en hoe verder wordt gehandeld. Voorkom paniek! Informeer de betrokken ouders over de wijze van aanpak en voortgang. Vraag indien de zaak erg gevoelig ligt of als er sprake is van heftige emoties, eventueel een externe vertrouwenspersoon om ondersteuning. Afhankelijk van de voortgang (veroordeling of niet, vermoedens blijven of zijn geheel weggenomen) kan sprake zijn van functieontheffing, ontzetting uit het lidmaatschap, dan wel dat de betreffende persoon dezelfde functie of een andere functie gaat vervullen. Registreer, in het geval er meerdere afdelingen van de organisatie zijn, mensen die de organisatie schade hebben aangebracht. Dit voorkomt dat zij zich elders weer kunnen aanmelden. Wat moet je nooit doen? Suggesties en vermoedens uitspreken Schuldvraag aan de orde stellen Onderzoeksrechter spelen Links (onder het kopje gezondheid) Casus 2: De penningmeester is er met het geld vandoor! Van leden van organisaties wordt verwacht dat zij hun contributiegeld tijdig betalen. Anders kunnen deze organisaties immers niet aan hun verplichtingen voldoen, zoals het betalen van de zaalhuur, benodigde materialen en het vormgeven van activiteiten. Maar, wat als de penningmeester er met de kas vandoor is? Wat als achteraf ineens blijkt dat rekeningen niet betaald zijn? En activiteiten niet meer plaats kunnen vinden? En er sprake is van financieel wanbeleid? Onderstaande tips laten zien wat te doen als uw organisatie in een crisis zit omdat de penningmeester er met de kas vandoor is. Maar ook hoe u dit kunt voorkomen. Hoe voorkom ik een dergelijke situatie? Zorg voor bestuurders met de juiste kwaliteiten voor het uitvoeren van hun taak. Stel.. u neemt iemand als penningmeester in het bestuur op zonder dat deze persoon over voldoende bekwaamheden beschikt voor zo'n functie en er komt financiële wanorde uit voort. Dan zal de rechter u aansprakelijk (kunnen) stellen op grond van onbehoorlijk bestuur. Beschrijf de bevoegdheden van bestuursleden helder in de statuten en het huishoudelijk reglement van uw organisatie. Zorg altijd voor concrete afspraken met de kascommissie over kascontrole. Zorg dat de kascontrole daadwerkelijk goed en zorgvuldig wordt uitgevoerd! Hoe kan ik formeel het beste handelen? Formeer direct een tweemanschap uit het bestuur om de zaak te onderzoeken. Betrek desgewenst een vertrouwenspersoon van buiten, bijvoorbeeld iemand van de vrijwilligerscentrale of sociaal raadslieden, om als objectief persoon mee te denken over een goede aanpak van de crisis. Achterhaal wat feitelijk het probleem is door afzonderlijk in gesprek te gaan met alle directe betrokkenen (penningmeester en overige bestuursleden). Stelregel is om onafhankelijk met alle partijen te praten. Stel daarbij altijd de vraag hoe men het wil of kan oplossen. Mochten de gesprekken de fraude bevestigen? Blokkeer dan direct het rekeningnummer! Leg bij elke stap alles schriftelijk vast! Zoek uit wat precies de omvang van de fraude is en om welk bedrag het gaat.
6 Spreek de penningmeester mondeling én schriftelijk aan door een aangetekende brief te sturen waarin de feiten vermeld staan. Geef daarin een termijn aan waarop de betreffende persoon kan reageren om het op te lossen. Wil en kan de persoon het terug betalen? Spreek dan een aflossingstermijn af. Kan de persoon het niet terugbetalen, stel dan de persoon in gebreke en doe aangifte bij de politie. En als laatste de meldingsplicht. U moet de schuld, al dan niet verwijtbaar, melden aan het hoogste orgaan binnen uw organisatie. Bij verenigingen is dat de Algemene Vergadering. Niet wanneer het gaat om kleine bedragen (bijvoorbeeld 100,-) maar wel wanneer het gaat om een, voor de organisatie, aanzienlijk bedrag (bijvoorbeeld ,-). Verder moet u het melden, indien van toepassing, aan de belastingdienst, de premie heffende instanties, de pensioenfondsen en de schuldeisers. Hoe kan ik dit het beste communiceren? Maak zo snel mogelijk afspraken over hoe negatieve publiciteit kunt voorkomen. Stel één persoon aan waar mensen uit de organisatie met vragen over de kwestie terecht kunnen. Spreek ook af wie de woordvoerder is voor de buitenwereld. Afhankelijk van de omvang van de fraude stelt u de rest van uw organisatie in kennis in een extra bijeenkomst. In zowel het intern (eigen organisatie) als extern contact (buitenwereld) is het van belang eerlijk te zijn over de feiten. Geef ook aan hoe u tot nu toe gehandeld heeft en wat de vervolgstappen zijn. Is er sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid? In principe is de penningmeester hoofdelijk aansprakelijk. Immers, hij is niet bevoegd om er met de kas vandoor te gaan en had hiervoor ook geen toestemming van de andere bestuursleden. Maar is er sprake van wanbestuur (de kas is bijvoorbeeld niet goed gecontroleerd), dan zijn alle bestuursleden hoofdelijk aansprakelijk. Indien een bestuurslid wel binnen de regels van statuten en huishoudelijk reglement handelt, is dit bestuurslid niet persoonlijk aansprakelijk. Alleen de vereniging is dan aansprakelijk. Als zowel de vereniging als een bestuurslid persoonlijk aansprakelijk zijn, dan wordt het geld in de regel verhaald op degene waar het meest te halen valt. Links Bestuursaansprakelijkheid Casus 3: Negatieve pers In december hebben we altijd een campagne om donateurs te werven. Omdat we normaliter een redelijk traditionele organisatie zijn, wilden we eens wat anders. We kozen voor een ludieke actie. Daarvoor huurden we een extern communicatiebureau in die met ons idee aan de slag ging. Ze kwamen met het plan te werken met actievoerders en spandoeken. Dit was gezien de aard van onze organisatie wel gewaagd, maar omdat we eens wat anders wilden gingen we overstag. Het communicatiebureau regelde ook de uitvoering. De ochtend in december leek goed te gaan: er kwam veel lokale en regionale pers op af. Echter, toen een journalist met de actievoerders ging praten waarom ze dit deden, kwam hij erachter dat de actievoerders waren ingehuurd. De actievoerders konden niet goed verwoorden wat ze deden en waarom het van belang was om donateur te worden van onze organisatie. Dit kwam vervolgens erg negatief in de krant: organisatie X huurt actievoerders in!. Wij hadden er zelf geen moment bij stil gestaan hoe dit door de buitenwereld opgepakt zou worden. Uiteindelijk heeft het ons zeker donateurs gekost! Tips voor preventie Geef nooit zonder goede reden de regie van uw organisatie uit handen. Leid (externe) mensen op over de doelen en het beleid van uw organisatie, zodat zij beslagen ten ijs komen. Zorg in de regel altijd dat de identiteit van uw organisatie (wie u feitelijk bent) en uw imago (de uitstraling naar buitenwereld) in overeenstemming zijn. o Wilt u toch werken aan een ander imago, weet dan precies waarom u dat wilt, wat u wilt bereiken en hoe u dat gaat doen.
7 o Probeer het effect op de buitenwereld altijd zo goed mogelijk in te schatten bijvoorbeeld door het maken van een risico-analyse. Geef nooit zonder goede reden de regie van uw organisatie uit handen. Tips voor het omgaan met crisis Formeer een team die de regie heeft over de interne en externe communicatie. Benoem één persoon als woordvoerder. Voorkom een geruchtencircuit door bijtijds en volledig te communiceren. Geef openheid van zaken en ga in op de feiten. Leg uit hoe dit zo is gekomen en wat je er aan gaat doen. Als u daadwerkelijk zelf een fout heeft gemaakt, geef dat dan toe. Gebruik verschillende communicatiemiddelen om uw doelgroep te bereiken (mail, website, persberichten, brief aan donateurs). Wat moet je nooit doen? Ontkennen Schuldvraag aan de orde stellen Links Hulp nodig? Overzicht van organisaties voor rechtshulp Rechtspraak Rechtshulp Nederland Organisatie zonder winstoogmerk, voortgekomen uit de vroegere Bureaus Rechtshulp. Conflictoplosser.nl Helpt gratis bij het vinden van een oplossing. Jurofoon Gratis bijstand bij eenvoudige juridische hulpvragen Kamers van Koophandel Voor allerhande vragen en informatie rondom verenigingen en stichtingen. Ook seminars ed. Achtergrondinfo Held of underdog in crisiscommunicatie : welk verhaal vertel je? De checklist van de crisisexpert : onmisbare tools in tijden van nood
8 Modellen van C : strategische communicatie in 62 verrassende modellen, onderdeel Crisiscommunicatie : Waarom is de katalysator de sleutel tot crisismanagement? Het crisiscommunicatieplan Boeken over crisiscommunicatie (Crisis)communicatiebureau s Het prbureau, Amsterdam BB Communicatie, Nijmegen Het onderzoek naar crisiscommunicatie in vrijwilligersorganisaties en bijbehorende publicatie Help! Crisis in de tent zijn mogelijk gemaakt door het ministerie van VWS. Vanaf 1 januari 2007 maakt CIVIQ deel uit van MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling. MOVISIE verzamelt, ontwikkelt en verspreidt kennis en adviseert op het gebied van welzijn, zorg en sociale veiligheid. MOVISIE werkt voor en samen met overheden, burgerinitiatieven, vrijwilligers -en professionele organisaties met als doel de participatie en zelfredzaamheid van burgers te vergroten.
Stappenplan bij een incident VO
Stappenplan bij een incident VO Hieronder staan acties beschreven die ondernomen kunnen worden als er sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen leerlingen. Voor sommige acties geldt dat
Nadere informatieVERTROUWENSPERSOON. z.v.v. Blauw Wit 66
VERTROUWENSPERSOON z.v.v. Blauw Wit 66 Februari 2015 1 Inhoud 1. Doel en aanpak pag. 3 2. Regelement vertrouwenspersoon pag. 5 Vastgesteld door het bestuur d.d. 2 februari 2015 - Holten 2 De vertrouwenspersoon
Nadere informatieSamenvatting, informatie en verwijzingen
HAND-OUT Samenvatting, informatie en verwijzingen In deze handout vatten we de belangrijkste informatie uit de bijeenkomst over veilig jeugdwerk samen. Deze handout is niet uitputtend en in veel gevallen
Nadere informatieStappenplan bij een incident PO
Stappenplan bij een incident PO Hieronder staan acties beschreven die ondernomen kunnen worden als er sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen. Voor sommige acties geldt dat ze
Nadere informatieWERKBLADEN Seksuele intimidatie
WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker
Nadere informatieREACTIEPLAN LOKAAL NIVEAU. groen geel rood zwart Inschatten mate van ernst bij vermoeden, onthulling of vaststelling
WAT? Dit plan beschrijft de stappen die een lokale groep kan zetten bij een vermoeden, onthulling of vaststelling van seksueel (grensoverschrijdend) gedrag of seksueel misbruik t.a.v. de leden. Het is
Nadere informatieVerkeersongeluk. Misdrijf. Calamiteit. Praktisch. Slachtofferhulp Nederland Veelzijdig deskundig
Misdrijf Verkeersongeluk Calamiteit Juridisch Emotioneel Praktisch Veelzijdig deskundig biedt juridische, praktische en emotionele hulp aan slachtoffers van een misdrijf, calamiteit of verkeersongeluk.
Nadere informatieDe Vertrouwenspersonen
De Vertrouwenspersonen Jeugdafdeling v.v. De Alblas Patty Biemond Vertrouwenspersoon v.v. De Alblas M 06 41762122 E patty.biemond@xs4all.nl W www.vvdealblas.nl Willy Heussen Vertrouwenspersoon v.v. De
Nadere informatieProtocol Digitaal pesten
Protocol Digitaal pesten 2 1 Inleiding 1.1 Doelstelling 3 1.2 Beleid 3 1.3 Voorwaarden beleid 3 2. Achtergrondinformatie 2.1 Wat is digitaal pesten? 3 2.2 Waarom is digitaal pesten zo erg? 3 2.3 Signalen,
Nadere informatieVoorbeeld meldprotocol. Preventie Seksueel Misbruik Vrijwillig Jeugdwerk
Voorbeeld meldprotocol Preventie Seksueel Misbruik Vrijwillig Jeugdwerk Voorbeeld Meldprotocol Dit protocol beschrijft hoe je moet handelen bij situaties waarin sprake is van (vermoedens van) seksueel
Nadere informatiePROTOCOL CALAMITEITEN EN ONVERWACHTE SITUATIES
PROTOCOL CALAMITEITEN EN ONVERWACHTE SITUATIES Naam Trefwoorden Gastouderbureau Identificatie protocol Protocol calamiteiten en onverwachte situaties Formulier registratie ongevallen All Kidz Nederland
Nadere informatieSTICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO
STICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO OPENBAAR PRIMAIR ONDERWIJS HENGELO OV. PROTOCOL AGRESSIE EN GEWELD (TUSSEN OUDERS EN SCHOOL) Indien er sprake is van een calamiteit in de zin van geweld op school kan het
Nadere informatieKinderen op bezoek op de intensive care
Kinderen op bezoek op de intensive care Handreiking voor ouders mca.nl Inhoudsopgave Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 1 Hoe bereid
Nadere informatieLesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8
Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieHulp bij het herstel. Als slachtoffer kunt u bij. Slachtofferhulp Nederland terecht. voor kosteloze ondersteuning op
Hulp bij het herstel Als slachtoffer kunt u bij Slachtofferhulp Nederland terecht 0900-0101 (lokaal tarief) voor kosteloze ondersteuning op emotioneel, praktisch en juridisch gebied. Bent u slachtoffer
Nadere informatieADHD en lessen sociale competentie
ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieHulp bij het herstel. Als slachtoffer kunt u bij. Slachtofferhulp Nederland terecht. voor kosteloze ondersteuning op
Hulp bij het herstel Als slachtoffer kunt u bij Slachtofferhulp Nederland terecht voor kosteloze ondersteuning op emotioneel, praktisch en juridisch gebied. Bent u slachtoffer van een misdrijf, zoals een
Nadere informatieRADIOTHERAPIE. Handvatten Crisiscommunicatieplan. 29 november 2013
RADIOTHERAPIE Handvatten Crisiscommunicatieplan 29 november 2013 INDEX I. Voorbereiding... 2 1. Leiding... 2 2. Expertise... 2 3. Communicatie... 2 4. Informatie... 2 5. Ondersteuning... 2 II. Crisiscommunicatieplan...
Nadere informatie8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA
53 8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA Media Afhankelijk van de omstandigheden kan het verstandig zijn om de media proactief te benaderen op het moment dat een afdeling van de school zwak of zeer zwak wordt. Bij
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieFeedback. in hapklare brokken
Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,
Nadere informatieVeiligheid van kinderen preventie seksueel misbruik
Veiligheid van kinderen preventie seksueel misbruik Even voorstellen Marijke Lammers, MOVISIE Adviseur, trainer en auteur bejegeningsvraagstukken en preventie & aanpak seksueel en huiselijk geweld. Veel
Nadere informatieIs een crisis via sociale media te beheersen? Door: Sonja Utz & Friederike Schultz
Is een crisis via sociale media te beheersen? Door: Sonja Utz & Friederike Schultz Op 5 januari 2011 woedde een enorme brand in een chemisch bedrijf in Moerdijk en een grote rookwolk trok over de regio.
Nadere informatieMeldcode Excellent Leven Stappenplan Ouderenmishandeling, Huiselijk geweld, Kindermishandeling
Meldcode Excellent Leven Stappenplan Ouderenmishandeling, Huiselijk geweld, Kindermishandeling Stap 1 Vermoeden van mishandeling klik hier Stap 2 Overleg Stap 3 Informatie verzamelen Stap 4 Actie Stap
Nadere informatieHulp voor achterblijvers van vermiste personen
Pauzemonument in Utrecht Hulp voor achterblijvers van vermiste personen In deze folder vindt u praktische tips en leest u wat u kunt regelen als achterblijver van een vermiste. Slachtofferhulp Nederland
Nadere informatieVOORAF TIJDENS NA DE CRISIS. Basisrichtlijnen voor crisismanagement binnen de chemische industrie, kunststoffen en life sciences
VOORAF TIJDENS NA DE CRISIS Basisrichtlijnen binnen de chemische industrie, kunststoffen en life sciences Basisrichtlijnen vooraf VOORAF Maak iemand binnen uw onderneming die de directie kan vertegenwoordigen
Nadere informatieVoorwoord 7 Leeswijzer 9
Inhoudsopgave Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Deel I Traumatische ervaringen 1 Wat kinderen kunnen meemaken 15 2 De reacties van kinderen op trauma 21 3 De impact op het gezin en de school 33 Deel II Kinderen
Nadere informatieFeedback geven. Feedback kan positief en negatief zijn. Negatieve feedback geven is moeilijk
2 12 Feedback geven Feedback is een boodschap over het gedrag of de prestaties van een ander. Feedback is onmisbaar als je met anderen samenwerkt. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen dat het werk van de
Nadere informatieTerrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Nadere informatieWorkshop Communicatie en Media
Workshop Communicatie en Media Vraagstelling Ondersteuning bij aandacht voor de media Hulp bij communicatieverbreding en verbetering in de regio Aandacht voor verbetering van promotiebeleid Instrumenten,
Nadere informatieOpleidingsgids Compaijen C&C
Opleidingsgids Compaijen C&C Compaijen Crisismanagement & Communicatie, Johan Huizingalaan 763A, 1066 VH Amsterdam E: tom@compaijen.com; T: 020-2617649; KvK: 67578713; www.compaijen.com 1 De opleidingen
Nadere informatie1. Hoe vaak komt het voor en wat is het risico dat het bij onze organisatie gebeurt?
Vragen van bestuurders 1. Hoe vaak komt het voor en wat is het risico dat het bij onze organisatie gebeurt? Echt betrouwbare cijfers over hoe vaak seksueel grensoverschrijdend gedrag
Nadere informatieeflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen
eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatiePREVENTIEF BELEID GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG ZV DE GELENBERG
PREVENTIEF BELEID GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG ZV DE GELENBERG Vastgesteld door het bestuur d.d. 01 augustus 2018 Preventief beleid grensoverschrijdend gedrag ZV de Gelenberg d.d. 01-08-2018 Definitief Pagina
Nadere informatieReputatie en cybercrime
Reputatie en cybercrime Platform Outsourcing Erwin van Dijkman Bex*communicatie 11 december 2018 Over reputatiemanagement bij/na crises Gericht op herwinnen/herstellen van vertrouwen (of het behouden of
Nadere informatieBijlage 5 Voorbeeld meldprotocol grensoverschrijdend gedrag
Bijlage 5 Voorbeeld meldprotocol grensoverschrijdend gedrag Dit voorbeeld van een meldprotocol gaat uit van de aanwezigheid van een meldteam en zaakcoördinator. Let wel: voor cliënten is het belangrijk
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht
Nadere informatieALS UW KIND BETROKKEN IS BIJ PESTEN
ALS UW KIND BETROKKEN IS BIJ PESTEN Pesten komt veel voor. In Nederland wordt één op de vijf kinderen gepest. Of ze pesten zelf. Daarnaast zijn veel kinderen als meeloper betrokken bij pesten. Kinderen
Nadere informatieKlachtenregeling. Als u niet tevreden bent. Informatie voor jongeren/(pleeg)ouders/verzorgers
Klachtenregeling Informatie voor jongeren/(pleeg)ouders/verzorgers Niet tevreden? Wat kunt u doen? Een klacht.? Blijf er niet mee rondlopen! Overal waar mensen met elkaar werken gaat wel eens iets fout.
Nadere informatieZelfdoding in het jeugdwerk. Crisissituaties
Zelfdoding in het jeugdwerk Crisissituaties 18 Je kan heel wat uiteenlopende crisissituaties tegenkomen waarbij iemand denkt aan zelfmoord, een poging onderneemt of dreigt een poging te doen. Het is meestal
Nadere informatieTACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST
TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke
Nadere informatiePestprotocol BS de Kersenboom
Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen
Nadere informatieALS UW KIND BETROKKEN IS BIJ PESTEN
ALS UW KIND BETROKKEN IS BIJ PESTEN Pesten komt veel voor. In Nederland wordt één op de vijf kinderen gepest. Of ze pesten zelf. Daarnaast zijn veel kinderen als meeloper betrokken bij pesten. Kinderen
Nadere informatieIII. Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling
III. Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling Stap 1 In kaart brengen van signalen Stap 1: In kaart brengen van signalen De beroepskracht: observeert; raadpleegt
Nadere informatieMeldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO)
Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO) Relatie ander beleid: Zorgkinderen Protocol seksueel misbruik door beroepskracht Route bij grensoverschrijdend gedrag tussen
Nadere informatieWERVEN VAN VRIJWILLIGERS
WERVEN VAN VRIJWILLIGERS Situering In vele kerken en andere organisaties is men steeds weer op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Zeker bij de kerken treedt de vergrijzing van de vrijwilligers sterk in. Het
Nadere informatieSpel: Wat heb ik geleerd dit jaar?
Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.
Nadere informatieCommunicatie op de werkvloer
Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieu hebt letselschade 38114 12.14
u hebt letselschade 2 Een gespecialiseerde letselschadejurist behandelt uw zaak In de rij voor het verkeerslicht rijdt iemand achterop uw auto. Bij het voetballen breekt u een been na een tackle van een
Nadere informatieMeldprotocol. Hospice en verblijfhuis Plattelandshoés. 1. Wat is seksueel misbruik? Wat zegt de wet? Definitie
Hospice en verblijfhuis Plattelandshoés Meldprotocol Dit protocol beschrijft hoe je moet handelen bij situaties waarin sprake is van (vermoedens van) seksueel misbruik/ongewenst gedrag en hoe en bij wie
Nadere informatieLeer uw kind De Ondergoedregel.
1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.
Nadere informatieStappenschema 1: De vraagouder heeft een vermoeden dat het kind in het gastgezin wordt mishandeld
Stappenschema 1: De vraagouder heeft een vermoeden dat het kind in het gastgezin wordt mishandeld Fase 1: De vraagouder heeft een vermoeden De vraagouder legt de waarnemingen( eventueel) aan de gastouder
Nadere informatieHoe bespreek ik functioneren bij een zwaarwegend incident?
Hoe bespreek ik functioneren bij een zwaarwegend incident? Soms zijn er situaties waarin je direct in moet grijpen op het functioneren van je medewerker. Zoals bij een zwaarwegende incidenten. Niet gemakkelijk,
Nadere informatieMELDPROTOCOL SEKSUEEL MISBRUIK/ONGEWENST GEDRAG
MELDPROTOCOL SEKSUEEL MISBRUIK/ONGEWENST GEDRAG Inhoudsopgave 1. Wat is seksueel misbruik?... 2 Wat zegt de wet?... 2 Definitie... 2 Om welke gedragingen gaat het?... 3 2. Signaleringstaak trainers/coaches,
Nadere informatieGeanonimiseerd voorbeeld crisisaanpak van een corporatie
Geanonimiseerd voorbeeld crisisaanpak van een corporatie Stap 0: De herkenning Deze stap is wezenlijk. We moeten een crisis namelijk als zodanig herkennen! Omdat medewerkers op veel verschillende terreinen
Nadere informatiecrisissituatie? hoe bereid je je voor?
crisissituatie? hoe bereid je je voor? crisissituatie? hoe bereid je je voor? crisishandboek 1 inleiding Als zelfstandige onthaalouder maak je elke dag werk van een veilige opvang. Toch kan ook jij geconfronteerd
Nadere informatieWat doet NIM Maatschappelijk Werk?
Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis
Nadere informatieAan de slag blijven. Schematisch overzicht van thema s, leerdoelen en inhoud
Schematisch overzicht van thema s, leerdoelen en inhoud Jezelf presenteren De medewerker moet zichzelf goed presenteren. Bijvoorbeeld door er schoon en verzorgd uit te zien. Zo laat hij/zij een goede indruk
Nadere informatieCommunicatie tijdens de eerste 24 uur van een crisis/incident
Communicatie tijdens de eerste 24 uur van een crisis/incident Introductie Introductie Er doet zich een ernstig incident (crisis) voor. In deze uitgave staat beschreven welke communicatiestappen je het
Nadere informatieEr is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.
PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,
Nadere informatiePsychosociale ontwikkeling
Psychosociale ontwikkeling De psychosociale ontwikkeling van het kind Reeds in de baarmoeder ontstaat er een wisselwerking tussen ouder en kind. De baby is al vertrouwd geraakt met de stem van de ouder
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieOmgaan met klachten volgens de BOOS-formule
Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Een klacht is een kans. Wanneer een klant de moeite neemt om zijn onvrede te laten blijken, biedt dat je de mogelijkheid de klant alsnog tevreden te stellen
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieWat te doen bij een klacht?
Wat te doen bij een klacht? ouders / verzorgers / kinderen / medewerkers Klagen mag! Klagen heeft voor veel mensen een negatieve klank. Het uiten van een klacht kan echter juist bijdragen tot het verbeteren
Nadere informatieSTAPPENPLAN VOOR EEN ROOKVRIJE SPEELTUIN
STAPPENPLAN VOOR EEN ROOKVRIJE SPEELTUIN WAT IS EEN ROOKVRIJE SPEELTUIN? De hele speeltuin is rookvrij. Zonder uitzonderingen. De rookvrije regels staan in het reglement en in de speeltuin wordt met bordjes
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatie7.5 HANDELINGSINSTRUCTIES AGRESSIE AAN DE TELEFOON
7.5 HANDELINGSINSTRUCTIES AGRESSIE AAN DE TELEFOON Onderdeel van de Arbocatalogus Agressie en Geweld 2.0, sector Gemeenten Doelgroep Inhoud Coördinator agressie en geweld, leidinggevenden en medewerkers
Nadere informatieProtocol 2: het vermoeden van seksuele intimidatie tussen kinderen onderling in de schoolsituatie.
Pagina 1 van 7 2.2.10. PROTOCOL PREVENTIE MACHTSMISBRUIK Bron:: JGZ protocol PMM - concept 4 GGD Hart voor Brabant Moet iedereen het weten? Draaiboek bij crisissituaties seksuele intimidatie in het primair
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieBlijf er niet mee zitten! Informatie over de klachtenregeling
Blijf er niet mee zitten! Informatie over de klachtenregeling 1 Blijf er niet mee zitten! Bij Koraal Groep komen mensen op de eerste plaats. We vinden het belangrijk dat cliënten tevreden zijn over onze
Nadere informatieProtocol machtsmisbruik / meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
geweld en kindermishandeling Doelgroep: Directies, leerkrachten en interne contactpersonen in primair onderwijs In deze protocollen beperken we ons tot een korte beschrijving van de taken die de interne
Nadere informatieZelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt
Nadere informatieKinderen op bezoek op de Intensive Care
Kinderen op bezoek op de Intensive Care Informatie voor ouders/verzorgers Als een ouder of een familielid op de Intensive Care is opgenomen, kan dit voor kinderen veel vragen oproepen. Kinderen hebben
Nadere informatieGedragscode. Gewoon goed doen
Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel
Nadere informatieMELDPROCEDURE MISSTANDEN. Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland
MELDPROCEDURE MISSTANDEN Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland INLEIDING INHOUDSOPGAVE Bij Transdev Nederland willen we op een zo eerlijk en integer mogelijke
Nadere informatieMolenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl. Protocol voor opvang bij ernstige incidenten. Sint Clemensschool
Molenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl Protocol voor opvang bij ernstige incidenten Sint Clemensschool School Sint Clemensschool Bevoegd gezag Stichting Catent Bestuursnummer
Nadere informatieMeldprotocol voor vrijwilligers van Dorpsraad Wijbosch
Meldprotocol voor vrijwilligers van Dorpsraad Wijbosch Dit protocol beschrijft hoe je moet handelen bij situaties waarin sprake is van (vermoedens van) seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag en
Nadere informatie3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast
Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je
Nadere informatieKLACHTEN OP SCHOOL. Klachten op school
KLACHTEN OP SCHOOL Klachten op school KLACHTEN OP SCHOOL Soms vinden op school gebeurtenissen plaats waar ouders, leerlingen of personeelsleden problemen mee hebben. Bij ons op school zet iedereen zich
Nadere informatieAls een ramp de school treft: Hoe om te gaan met incidenten op scholen? Ine Spee. MBO-Raad, Platform Veiligheid 28 maart 2013.
Als een ramp de school treft: Ine Spee Hoe om te gaan met incidenten op scholen? Ine Spee MBO-Raad, Platform Veiligheid 28 Achtergronden Calamiteitenteam KPC Groep 2000- gratis ondersteuning voor scholen
Nadere informatieAchterdochtig gedrag. Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Achterdochtig gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken.
Achterdochtig gedrag Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Achterdochtig gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken. Wat is achterdochtig gedrag? Dementie kan ervoor zorgen dat
Nadere informatieCommuniceren met de achterban
1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk
Nadere informatieSuïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online
Suïcidepreventie Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online Missie en visie @113 Taboe op praten over zelfmoord doorbreken Drempels bij zoeken en vinden van hulp verlagen Landelijk
Nadere informatieKinderen op bezoek intensive care Handreiking voor ouders.
Kinderen op bezoek intensive care Handreiking voor ouders www.nwz.nl Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 3 Hoe bereid ik mijn kind voor
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieDeze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.
Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP
Nadere informatieOnline Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week
onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming
Nadere informatieFINANCIËN. voor sportverenigingen. Cursussen en workshops PARTNER IN BEWEGING
ACTIEF VOOR Sportorganisaties Maatschappelijke organisaties Onderwijs Overheden FINANCIËN Cursussen en workshops PARTNER IN BEWEGING voor sportverenigingen INTRODUCTIEWORKSHOP KASCOMMISSIE De Nederlandse
Nadere informatieIn gesprek gaan met ouders in verband met een vermoeden van kindermishandeling
In gesprek gaan met ouders in verband met een vermoeden van kindermishandeling 1. Aandachtspunten voor een gesprek met ouders i.v.m. een vermoeden van kindermishandeling: Als je je zorgen maakt over een
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatieJaarverslag Vertrouwenswerk Naam Onderneming jaartal
Jaarverslag Vertrouwenswerk Naam Onderneming jaartal 3a. Standaard jaarverslag 1 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag van de vertrouwenspersoon van over het jaar . In dit jaarverslag
Nadere informatieIedereen die sport moet dit kunnen doen in een veilige omgeving.
Iedereen die sport moet dit kunnen doen in een veilige omgeving. Het is van belang dat iedereen die op enigerlei manier betrokken is bij ZV De Vennen zich veilig en vertrouwd voelt. Dit betekent niet alleen
Nadere informatieGEBRUIKSCODE SOCIAL MEDIA
GEBRUIKSCODE SOCIAL MEDIA oktober 2013 Uitvoering: Alle Dijk, bovenschools ICT er (namens de ICT-werkgroep) Instemming GMR op 14 november 2013 Vastgesteld op 15 november 2013 WAAR GAAT DEZE WERKINSTRUCTIE
Nadere informatieVolleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg
Volleybalvereniging Woudenberg Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon 1 1 Inleiding Binnen de Volleybalvereniging Woudenberg vinden we dat we met respect met elkaar moeten omgaan. Stelregel is:
Nadere informatie