jaarverslag 2013 JAARVERSLAG 2013

Transcriptie

1 jaarverslag 2013 JAARVERSLAG 2013 Vereniging Bouwen met Staal Postbus AD Zoetermeer tel. (079) fax (079) internet 1

2 vereniging Bouwen met Staal 2

3 jaarverslag 2013 Inhoud ALGEMEEN Voorwoord 5 Bestuur en commissies 9 Ereleden en Penninghouders Algemeen Bestuur Dagelijks Bestuur Secretariaat Beleidscommissie Kennisoverdracht/Verenigingsactiviteiten 9 Kenniscommissie Projectencommissie Commissie Avondsessies Jury StudentenSTAALprijs 2013 Technische commissies: 11 Duurzaamheid van staalconstructies, TC1 Brandveiligheid staalconstructies, TC3 Koudgewalste profielen en sandwichpanelen, TC7 Stabiliteit, TC8 Verbindingen, TC10 Bruggen, TC21 Utiliteitsbouw, TC22 Constructeursregister 13 Bestuur Raad van Toezicht Toetsingscommissie Commissie van Beroep Bestuursvertegenwoordiging in de volgende organisaties: 14 Bestuur Stichting Bouwen met Staal Bestuur IABSE Nederland Bestuur Stumico CONSTRUCTEURSREGISTER RC/RO 15 OPLEIDINGEN EN CURSUSSEN Opleidingen staalconstructies: 16 Staalbouwkundig Detailleren BmS B-module Staalbouwkundig tekenaar/constructeur BmS Staalconstructeur BSEng Staalconstructeur BmS/MSEng Cursussen 20 Dynamica van vloeren beginner Dynamica van vloeren gevorderden cursus NEN-EN 1090, lassen in één middag cursus NEN-EN 1090, vervaardigen van staalconstructies in één dag cursus Staalconstructie (incompany) 3

4 vereniging Bouwen met Staal cursus Offshore (incompany) opfriscursus Verbindingen ACTIVITEITEN VOOR STUDENTEN StudentenSTAALprijs 23 studentenstaaldag AVONDSESSIES, PROJECTBEZOEKEN, EXCURSIES EN STUDIEDAGEN Avondsessies 25 Projectbezoeken Studiedagen Symposium PUBLICATIES VAN BOUWEN MET STAAL Vaktijdschrift Bouwen met Staal 32 Nieuwe serie Eurocode boeken Overig nieuw verschenen publicaties FINANCIEEL VERSLAG 2013 Jaarrekening 2013 van de vereniging Bouwen met Staal 33 4

5 jaarverslag 2013 VOORWOORD Aanscherping van de strategie In 2012 is het bestuur gestart met het ontwikkelen van een nieuwe visie en strategie om Bouwen met Staal klaar te stomen voor de toekomst. In 2013 heeft het bestuur deze visie en strategie vertaald naar concrete projecten en activiteiten. De (bouw)wereld is op dit moment in crisis, bouwvolumes zijn sterk afgenomen, de behoefte aan architecten- en ingenieursdiensten is teruggelopen. De bouw is veranderd. Van een sterk volume gedreven markt, waarbij de projectontwikkelaars bepaalden wat en hoe er gebouwd werd, gaan we over naar een vraaggestuurde markt met kleinere volumes. Bouwen met Staal moet op tijd schakelen om relevant te blijven in de toekomst. De relevantie van Bouwen met Staal zal vooral (ver)bindend zijn van de keten. Op welke manier kan Bouwen met Staal het aanbod dichter bij de vraag brengen zodat staal het verbindend materiaal van keuze is, nu en in de toekomst Binden in de staalketen Netwerkbijeenkomsten (Nationale Staalbouwdag, Avondsessies, etc.) Opleidingen, cursussen en boeken voor de hele staalketen Verbreding naar infra en offshore Verbinden met andere ketens Ontwikkelen concepten (met andere materialen/systemen) Tactische samenwerkingsverbanden (Betonvereniging, NIL, etc.) Doorschakelen naar de vraag Ontwikkeling strategische netwerken (Goldmember netwerk) Strategische samenwerkingsverbanden (FME, Bouwend Nederland, etc.) Strategische projecten (demoprojecten duurzaamheid) In 2012 zijn de PC (Projectencommissie) en de KC (Kenniscommissie) van start gegaan. Aan alle TC s is gevraagd voorstellen in te dienen bij de PC voor uitvoering in De actieve TC s en hallenteam hebben in totaal 30 projecten ingediend en gepresenteerd voor de PC. Deze bijeenkomst werd positief ervaren doordat de vraag en financiers met elkaar in contact kwamen. Uiteindelijk hebben 7 projecten voor 2013 een financiële bijdrage ontvangen. De KC is ook een keer bij elkaar gekomen, en heeft besloten weer bij elkaar te komen nadat het bestuur definitief haar visie en missie voor Bouwen met Staal heeft bepaald. 5

6 vereniging Bouwen met Staal Leden, Goldmembers, aantallen en activiteiten Het aantal Goldmembers is in 2013 stabiel gebleven. In september werd een bijeenkomst met aandacht voor de economie gehouden bij De Baak in Driebergen Als gastspreker was Arnoud Boot uitgenodigd. Prof. dr. Arnoud Boot is hoogleraar Corporate Finance en Financiële Markten en director van het Amsterdam Center for Law & Economics aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is tevens kroonlid van de Sociaal Economische Raad en Lid van de Bankraad (DNB). Hij wist zijn toehoorders helder de oorzaken van de financiële crises uit te leggen en hoe onze toenmalige regering de crisis versterkte. Arnoud Boot had zich ook verdiept in onze bouwgerelateerde wereld en verwachtte geen spectaculaire veranderingen op korte termijn. De sessie werd door de deelnemers als inspirerend ervaren en de moeite waard. Verenigingsactiviteiten De verschillende activiteiten die voor de leden worden georganiseerd blijven zeer goed bezocht. Het symposium Voor en door staalconstructeurs werd dit jaar georganiseerd bij Zonneveld ingenieurs in het gerenoveerde postsorteer kantoor in Rotterdam. Met meer dan 80 deelnemers kunnen we terug zien op een succesvol evenement. De studentenstaalprijs kende dit jaar een klein aantal deelnemers (7), Geen kwantiteit, wel kwaliteit: Hoewel het aantal inzendingen een diepterecord bereikte, is de studentenstaalprijs 2013 traditiegetrouw uitgereikt tijdens de Nationale Staalbouwdag op 10 oktober Dat had alles te maken met de kwaliteit van een aantal inzendingen. Frappant genoeg zitten veel afstudeerders op hetzelfde spoor: materiaalbesparing en constructieve efficiëntie. Ook dit jaar zijn wederom een aantal valorization-projecten samen met M2i uitgevoerd. Het doel van valorization projecten is bestaande kennis naar de markt te brengen. Bouwen met Staal is voor M2i een goede partner vanwege het grote netwerk dat BmS heeft binnen het MKB. Een vervolg is gegeven aan het project BIM voor de staalbouw, samen met bedrijven de toepassing van BIM in de staalbouw laagdrempelig te maken zal het laatste jaar zijn waarin met M2i valorization projecten gedaan kunnen worden. In 2014 stopt de subsidie. Technische commissies Een aantal TC s (Technische Commissie) is in 2013 is actief geweest, zoals de TC1 (duurzaamheid), TC3 (brand), TC8 (stabiliteit). Constructeursregister In 2013 heeft het Constructeursregister zich verder ontwikkeld. Het aspirant-ledental van 450 is vrijwel gelijk aan het aantal aspirant-leden in Het aantal Registerconstructeurs (RC) is gegroeid van 365 in 2012 naar 440 in 2013 en het aantal Registerontwerpers van 85 in 2012 naar 92 in De aanwas van nieuwe aspirant-leden van het register stagneert. De reden hiervoor is tweeledig: de overgangsregeling werd in 2013 aangescherpt. De aankondiging van de aanscherping heeft veel constructeurs er toe bewogen zich nog in 2012 in te 6

7 jaarverslag 2013 schrijven, de aanhoudende crisis in de bouw, de meeste bureau s hebben hun constructeurs al voor Registerconstructeur of Registerontwerper aangemeld. In 2012 zijn gesprekken gestart met de TIS en CoBC om een toetsing voor een Registertoetser bij het Constructeursregister onder te brengen. De overgang van publieke naar private toetsing van de constructieve veiligheid heeft dit proces versneld. In 2013 zijn deze gesprekken voortgezet en concrete voorstellen gedaan over de samenstelling van de Toetsingscommissie en het opstellen van procedures voor Registertoetser. In 2013 zijn de uitgaven voor het register sterk beperkt en is er een kleine winst gemaakt. Alle voorbereidingen zijn getroffen voor de verzelfstandiging van het register in de vorm van een aparte stichting. Een voorzitter is aangetrokken: Marc Unger van Pro Rail. Daarnaast maken Frens Pries, namens de Betonvereniging en Frank Maatje namens Bouwen met Staal deel uit van het bestuur. De financiële verantwoordelijkheid zal voorlopig blijven liggen bij Betonvereniging en Bouwen met Staal. Toekomst De crisis is voelbaar in de (staal)bouw. Sinds 2007 gaan de bouwvolumes achteruit. Ook de ingenieursbureaus voelen de crisis. Bereidheid tot investeren bij de achterban is laag, vooral de belangstelling voor cursussen loopt terug. De algemeen geldende opinie is dat de volumes van voor de crisis voorlopig niet meer terugkomen en dat de markt zich daarop moet instellen. Toch zijn er ook veel kansen voor staal. Staal is een flexibel bouwproduct dat zich gemakkelijk laat combineren met andere materialen zoals kunststof en beton. Tevens laat het zich gemakkelijk combineren in geïntegreerde bouwconcepten. Verder zijn er op dit moment ook bouwmarkten waar het wel goed gaat zoals: de industrie, offshore, infrastructuur. Wij zullen ons als Bouwen met Staal meer op deze toepassingen moeten gaan richten met onderzoek en kennisoverdracht. De komende tijd wordt de focus gezet op offshore. Ook in de duurzame oplossingen liggen er kansen voor staal. Kortom voldoende kansen voor de staalindustrie in de komende jaren. Wel zullen wij bereid moeten zijn van de gebaande paden af te wijken en ons flexibel op te stellen. Frank Maatje Secretaris Juni

8 vereniging Bouwen met Staal gold members bedrijfsleden studenten lid via bedrijf junio/senior totaal leden studenten junior/seniorleden bedrijfsleden Gold Members Lid via bedrijf Totaal

9 jaarverslag 2013 BESTUUR EN COMMISSIES ERELEDEN ir. W.J. ter Brugge ir. J.W.B. Enserink ing. R. Lutke Schipholt ir. F.H. Rolf prof.ir. J.W.B. Stark ir. R. van de Waal PENNINGHOUDERS ing. G. de Man ALGEMEEN BESTUUR ing. E. Bakker Ingenieursbureau Amsterdam, Amsterdam ing. J.W.J. van den Bersselaar penningmeester Jos van den Bersselaar Constructie bv, Udenhout ir. W. van den Brink Tebodin Netherlands, Hengelo ing. W.M.E. Gijsen ArcelorMittal Staalhandel, Born W. Helmens Mammoet Europe b.v., Schiedam drs.ir. B. Hoekstra Bonnema Tata Steel, IJmuiden ir. M.P. Horikx Hogeschool van Amsterdam, Amsterdam ir. M.F. de Keizer DCS Drecht Coating Service bv, Moerdijk ir. A. Lanser Iv-Consult bv, Papendrecht ing. K. Larooij Prorail, Utrecht ing. B. van Leeuwen Movares Nederland bv, Utrecht ir. F. Maatje Bouwen met Staal, Zoetermeer ir. H. Markvoort Mammoet Holding bv, Schiedam dr. ir. J. Mennink TNO, Delft ir. A. Milenkovic Grontmij Nederland bv, De Bilt ing. B.P. Nieswaag DG Rijkswaterstaat, dienst infrastructuur, Utrecht ing. N. Noorlander Hollandia bv, Krimpen aan den IJssel secretaris ir. J.F.C. van Pelt Movares Nederland bv, Utrecht ir. J.H. Reusink Gemeentewerken, Rotterdam ir. O. Schaaf TNO Bouw, Den Haag ir. A.G. van der Sluis Van Rossum RI Amsterdam bv prof. ir. H.H. Snijder TU, Eindhoven, Bouwkunde ir. A. Witry ArcelorMittal Commercial Sections Benelux DAGELIJKS BESTUUR ing. E. Bakker ing. J.W.J. van den Bersselaar drs.ir. B. Hoekstra Bonnema ir. F. Maatje ing. B.P. Nieswaag ir. J.F.C. van Pelt SECRETARIAAT voorzitter voorzitter KOD penningmeester secretaris voorzitter Alle werkzaamheden t.b.v. de vereniging zijn uitbesteed aan de stichting Bouwen met Staal. Ir. F. Maatje is in de stichting Bouwen met Staal als secretaris van de vereniging verantwoordelijk voor de uitvoering van het verenigingsbeleid. 9

10 vereniging Bouwen met Staal BELEIDSCOMMISSIES KENNISCOMMISSIE ir. J.A. Bunkers Gemeente Rotterdam ir. M.P. Horikx Hogeschool van Amsterdam, Amsterdam ing. J.G. van Leeuwen Gemeente Almere ir. F. Maatje Bouwen met Staal, Zoetermeer ing. B.P. Nieswaag voorzitter DG Rijkswaterstaat, dienst infrastructuur, Utrecht dr. ir. R.J.M. Pijpers TNO, Delft ing. R.J. Stark IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam ir. W.M. Visser Iv-Consult b.v., Papendrecht ir. J. Hartog TNO Ruimte en Infrastructuur, Delft mw. ir. I. Hulshof Hulshof architecten, Delft ir. J.G. Kraus HaskoningDHV Nederland, Rotterdam ir. F. Maatje Bouwen met Staal, Zoetermeer ir. J.H. Pesman Cepezed bv, Delft ir. W.M. Visser Iv-Consult bv, Papendrecht ing. J.P. van der Windt Ingenieursbureau Zonneveld bv, Rotterdam secretaris voorzitter PROJECTENCOMMISSIE R.W. Geenen ODS b.v., Barendrecht dr.ir. A.F. Hamerlinck Bouwen met Staal, Zoetermeer drs.ir. B. Hoekstra Bonnema voorzitter Tata Steel, IJmuiden ing. J.T. van de Kerkhof RijnDijk Construction, Schagen Ing. F.E. Vasquez Metaalunie, Nieuwegein COMMISSIE AVONDSESSIES ing. J.M. Krielaart Mercon Steel Structures, Gorinchem ir. H.G. Krijgsman ABT bv. Delft ir. A. Lanser Iv-Consult bv, Papendrecht ir. F. Maatje Bouwen met Staal, Zoetermeer ir. J.H. Reusink Gemeentewerken, Rotterdam voorzitter & secretaris JURY STUDENTENSTAALPRIJS 2013 ir. D.D. de Gunst Hans van Heeswijk architect bna bv, Amsterdam 10

11 jaarverslag 2013 TECHNISCHE COMMISSIES DUURZAAMHEID, TC1 ir. M. Aalstein Ingenieursbureau Amsterdam, Amsterdam ir. R. Blok Technische Universiteit Eindhoven ir. S. Greven, Ingenieursbureau Amsterdam, Amsterdam ir. M. van der Heijde, Movares Nederland bv, Utrecht ir. J.P. den Hollander Bouwen met Staal, Zoetermeer ir. T. Huijsmans HaskoningDHV Nederland, Rotterdam ir. H.J. Kuijer ABT bv, Delft ir. J. van der Lans Tata Steel, IJmuiden ir. B. van Leeuwen Movares Nederland bv, Utrecht ir. B. Spaargaren Grontmij bv, De Bilt ir. S.S. Tollenaar Grontmij bv, Houten r. W.M. Visser Iv-Consult bv, Papendrecht BRANDVEILIGHEID STAAL- CONSTRUCTIES, TC3 ing. L.H.M. Cleef Rockwool Benelux bv, Roermond dr.ir. A.F. Hamerlinck Bouwen met Staal, Zoetermeer ir. A.W.T.M. Heeman Rijksgebouwendienst, Den Haag ir. D.W.H. Jansen DHV bv, Eindhoven ing. R. van der Klis Reppel BV, Dordrecht M. van Leeuwen Verbond van Verzekeraars, Den Haag ir. J. Niermeijer Tata Steel, IJmuiden ir. L.M. Noordijk Efectis Nederland bv, Delft ir. N.J. van Oerle Peutz bv, Mook R. Schage Gemeentelijke Brandweer Hengelo ing. W.G.H.M. Simons Promat bv, Utrecht secretaris voorzitter secretaris ing. R.J. Stark IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam ir. P.A.H.J. Steenbakkers Arup, Amsterdam P. van Tongeren Smits Bedrijven, Gemert T.G. van der Waart Efectis Nederland bv, Bleiswijk ir. C. de Wolf Architectenbureau cepezed, Delft R.H.B. Weghorst Kingspan, Tiel KOUDGEVORMDE PROFIELEN EN BEPLATING, TC7 ir. R. Abspoel TU Delft, CiTG M.A. Barendsz Bouwen met Staal, Zoetermeer N. Blauwiekel M3C Ingenieursbureau, Maasbommel R. Duisters Rockwool Benelux bv, Roermond ir. D.H. Groeneveld InterDam Projects, Ridderkerk dr.ir. H. Hofmeyer Technische Universiteit Eindhoven C. Jentink Tata Steel, IJmuiden ir. J.H.Th.O. Kettlitz Kettlitz Gevel- en Dakadvies, Rijswijk prof.ir. J.W.B. Stark Maatschap Stark, Delfgauw ir. H.M.G.M. Steenbergen TNO, Delft ir. C.J. Tilburgs Nedcon Magazijninrichting bv, Doetinchem ir. R. Timmerman SAB-Profiel/ Corus Building Systems, IJsselstein M. Versteeg Bijlbouw bv, Alblasserdam ing. J. van der Wijst Gemeente Eindhoven C. van Zandwijk CFP Engineering, Ridderkerk STABILITEIT, TC8 prof.ir. F.S.K. Bijlaard TU Delft, CiTG ir. A.W.A.M.J. van de Bogaard Auctore Beneficio, Veghel voorziter voorzitter mentor mentor 11

12 vereniging Bouwen met Staal ir. E.L.M.G. van den Brande Indaver, Mechelen (B) ir. R.H.J. Bruins ingenieursbureau Wassenaar, Haren ing. A.D. van den Dool Iv-Bouw en Industrie, Papendrecht ir. R.M.J. Doomen Pieters Bouwtechniek Delft bv ir. S.W.H. Droste Bartels Ingenieursbureau, Enschede ir. M. Eversdijk ABT bv, Velp ir. T. Graafland Gemeentewerken Rotterdam ir. W. Kragting HaskoningDHV Nederland, Den Haag dr.ir. J. Maljaars TNO Bouw, Delft ir. B. Potjes Bouwen met Staal, Zoetermeer ir. L. Quirijnen Iemants, Arendonk (B) ir. F. Roebroek Heijmans, Rosmalen ir. F.I. Romo-Leroux Fluor bv, Haarlem prof.ir. H.H. Snijder TU Eindhoven, fac. Bouwkunde. ir. C. Speksnijder Mercon Steel Structures bv, Gorinchem ir. H.M.G.M. Steenbergen TNO Bouw en Ondergrond, Delft dr.ir. P.A. Teeuwen Witteveen + Bos, Deventer ir. D. Tjepkema Arup, Amsterdam ing. P.M.S.E. Witte Gemeente Haarlem secretaris voorzitter VERBINDINGEN, TC10 E. Belder secretaris Iv-Consult bv, Papendrecht prof.ir. F.S.K. Bijlaard TU Delft, CiTG ing. M.P.H. Boots Eckhart Engineering, woerden ir. J.A. Bunkers (parttime) Gemeente Rotterdam, ds+v, BWT, OBC ir. A.M. Gresnigt TU Delft, CiTG ir. M.R.C. van der Heijde Movares Nederland bv, Utrecht ing. J.T. van de Kerkhof Rijndijk Engineering BV, Eindhoven ir. J. Koot Schalkhaar ir. A. Lanser Iv-Consult bv, Papendrecht ir. H.M.G.M. Steenbergen TNO Bouw en Ondergrond, Delft J.A.L.M. Verhoeven Jos van den Bersselaar Constructie bv, Udenhout ir. A.J.M. Vos EVR Anssems Staalconstructeurs, Duiven ing. D. Wiglema Jef de Meijer BV, Wernhout BRUGGEN, TC21 R.C.J.M. Heller Gemeentewerken Rotterdam ing. B.H. Hesselink Movares Nederland bv, Utrecht ir. K.G. Kaashoek HSM Steel Structures, Schiedam Ir. J.H. Reusink Gemeentewerken Rotterdam dr.ir. A. Romeijn TU Delft, CiTG J. den Toom Rijkswaterstaat Bouwdienst, Utrecht S. Wierda Iv-Bouw & Industrie bv, Papendrecht UTILITEITSBOUW, TC22 ir. R. Abspoel TU Delft ing. E.J.L.A. van Caulil Bartels Ingenieursbureau, Apeldoorn dr.ir. A.F. Hamerlinck Bouwen met Staal, Zoetermeer ir. H.G. Krijgsman ABT bv, Delft J. Roosendaal ASK-Romein Roosendaal bv ing. J.P. van der Windt Ingenieursbureau Zonneveld bv, Rotterdam voorzitter voorzitter voorzitter 12

13 jaarverslag 2013 CONSTRUCTEURSREGISTER Het bestuur, de Raad van Toezicht, de Toetsingscommissie en de Commissie van Beroep zijn gemeenschappelijke commissies met de Betonvereniging. BESTUUR ir. F. Maatje Bouwen met Staal, Zoetermeer dr.ir. F. Pries Betonvereniging, Gouda ir. M.K. Unger ProRail AKI, Utrecht RAAD VAN TOEZICHT ir. J. Dekkers Betonvereniging prof.ir. F. van Herwijnen Constructeursplatform ir. M.A. op t Hof Rijkswaterstaat ir. A.C.A.M. Keusters VIB ing. J.G. van Leeuwen COBc ir. F.H. van der Linde NLingenieurs ir. J.F.C. van Pelt Vereniging Bouwen met Staal ir. J. Reneman KIVI NIRIA ing. G.K. van der Wal Prorail mr. N. Zandvliet Neprom voorzitter voorzitter Gemeentewerken Rotterdam ir. C.A.J. Sterken BAM Utiliteitsbouw, Bunnink ir. R. Van de Waal Iv-Groep, Papendrecht ir. R.H. Wiltjer IMd Raadgevend Ingenieurs, Rotterdam COMMISSIE VAN BEROEP mr. R.H. Meeuwse-Simon Jurist prof.ir. H.H. Snijder Staalspecialist dipl.ing. J.N.J.A. Vambersky Betonspecialist TOETSINGSCOMMISSIE ir. J. Galjaard ABT bv, Arnhem ir. P. Hoes Betonvereniging, Gouda prof. ir. A.Q.C. van der Horst BAM Infraconsult, Gouda ing. H.P. van der Horst Movares, Utrecht ir. S.H.U. Huitema Van Hattem en Blankevoort, Woerden ir. F.J. Kaalberg Witteveen en Bos, Amsterdam ir. F.H. Middelkoop Corsmit, Voorburg ir. J.H. Reusink secretaris voorzitter 13

14 vereniging Bouwen met Staal DE VERENIGING BMS HEEFT RELATIES EN/OF BESTUURSVERTEGENWOORDIGIN G IN DE NAVOLGENDE ORGANISATIES: BESTUUR STICHTING BOUWEN MET STAAL ing. E. Bakker vereniging Bouwen met Staal ing. J.W.J. van den Bersselaar Samenwerkende Nederlandse Staalbouw drs.ir. B. Hoekstra Bonnema Tata Steel, IJmuiden ir. J.F.C. van Pelt vereniging Bouwen met Staal ing. B.P. Nieswaag DG Rijkswaterstaat, dienst infrastructuur, Utrecht vereniging Bouwen met Staal BESTUUR IABSE NEDERLAND International Association for Bridge and Structural Engineering, aangesloten bij Betonvereniging en vereniging Bouwen met Staal A. de Boer ing. B.H. Hesselink PMSE Movares Nederland, Utrecht prof.ir. A.Q.C. van der Horst Delta Marine Consultants bv, Gouda ir. C.P.M. Kuilboer Bouwdienst Rijkswaterstaat, Tilburg ir. F. Maatje secretaris/penningmeester Bouwen met Staal, Zoetermeer prof.ir. D.G. Mans Meged Engineering & Consultancy, Zoetermeer prof.dr.ir. J.G. Rots TU Delft, Bouwkunde prof.ir. H.H. Snijder TU Eindhoven, Bouwkunde dr.ir. F. Pries Betonvereniging, Gouda prof.ir. A.C.W.M.Vrouwenvelder TNO, Delft voorzitter B. de Bevere Ballast Nedam, Utrecht dr. ir. ing. E. Dado TU Delft ir. J.C. Galjaard Van Hattum & Blankevoort, Woerden ir. H. Oogink SCIA W+B Software, Arnhem dr.ir. F. Pries Betonvereniging, Gouda N. Ruikes Itannex bv, Almelo ing. R.C.J. van Tongeren Arcadis Nederland bv, Arnhem secretaris penningmeester voorzitter BESTUUR STUMICO Studievereniging microcomputers, aangesloten bij Betonvereniging en vereniging Bouwen met Staal 14

15 jaarverslag 2013 CONSTRUCTEURSREGISTER RC/RO Het Constructeursregister RC/RO is een organisatie die de kwaliteit van constructeurs bewaakt en de deskundigheid bevordert. De aangesloten constructeurs zijn dé professionals in de civiele en bouwkundige sector en willen dit ook blijven. Zij beschikken over aantoonbare kennis en kunde. Voor een opdrachtgever is het van groot belang dat hij zaken doet met de constructeur die voldoet aan zijn eisen, verwachtingen en wensen. Een constructeur die aangesloten is bij het Constructeursregister RC RO biedt de opdrachtgever de zekerheid dat hij te maken heeft met een professional die voldoende kennis en kunde in huis heeft. Aantal leden 2013: Kandidaatleden 445 Registerconstructeurs 440 Registerontwerpers 92 Het Constructeursregister RC RO ziet de registerconstructeur als een ervaren constructeur met voldoende opleiding, kennis en ervaring op het gebied van construeren. De registerontwerper beschikt over ruime kennis en ervaring als ontwerper. Bij (complexe) bouwwerken maakt de registerontwerper binnen het ontwerpteam in brede zin de technische keuzes en afwegingen. Tevens draagt de registerontwerper de verantwoording om te komen tot een goed afgewogen technisch ontwerp. 15

16 vereniging Bouwen met Staal OPLEIDINGEN EN CURSUSSEN OPLEIDINGEN STAALCONSTRUCTIES, GEORGANISEERD DOOR DE STICHTING BOUWEN MET STAAL In 2013 zijn vijf opleidingen uitgeschreven: Staalbouwkundig detailleren BmS, september (niet van start gegaan) B-module (niet van start gegaan) Staalbouwkundig tekenaar/constructeur BmS (1 e jaar 10 cursisten, 2 e jaar 17 cursisten) Staalconstructeur BSEng (voorheen HBO + ) (10 cursisten) Staalconstructeur BmS (MSEng) (1 e jaar 10 cursisten, 2 e jaar 15 cursisten) Opleidingsstructuur 16

17 jaarverslag 2013 Overzicht niveau, resultaat, opbouw, duur en mogelijke functies en opleiding. Opleiding niveau resultaat opbouw Duur mogelijke functies na opleiding benodigde vooropleiding Staalbouwkun dig detailleren BmS MBO certificaten en diploma 120 uur 20 middagavonden à 8 uur (1 jaar) medewerker teken- of ingenieursbureau VMBO B-module (wiskunde en mechanica) MBO certificaat 52 uur 13 avonden à 4 uur aankomend tekenaar/ constructeur MBO Bk, WW of Wtb Staalbouwkun dig tekenaar/ constructeur BmS post- MBO certificaten en diploma 208 uur 208 uur 26 middagavonden à 8 uur (1e jaar) 26 middagavonden à 8 uur (2e jaar) (ervaren) tekenaar/ constructeur diploma MBO Bk, WW of Wtb Staalconstruc Teur BSEng Staalconstructeur BmS MSEng HBO post- HBO diploma diploma en titel: Master of Structural Engineering 168 uur 189 uur 189 uur 28 middagavonden à 6 uur (1 jaar) 32 middagavonden à 6 uur (1e jaar) 30 middagavonden à 6 uur (2e jaar) projectleider, (aankomend) constructeur/ ontwerper groepsleider, projectleider, (ervaren) constructeur/ ontwerper diploma HBO Bk, WW of Wtb (niet constructief afgestudeerd) diploma HBO Bk, WW of Wtb (constructief afgestudeerd) 17

18 vereniging Bouwen met Staal KORTE OMSCHRIJVINGEN VAN DE INHOUD VAN DE OPLEIDINGEN Staalbouwkundig Detailleren BmS Het doel van de opleiding Staalbouwkundig Detailleren BmS is dat een cursist op aanwijzing werktekeningen kan maken en eenvoudige verbindingen van constructiedelen kan uitwerken. De cursist doet kennis op van maatvoering, detaillering (geen berekening), toepassing bouttabellen en bouwkundige voorzieningen voor derden. Deze éénjarige opleiding, bestaande uit 4 modulen van 56 uren, is bedoeld als vooropleiding voor Staalbouwkundig tekenaar/constructeur BmS. De leerstof omvat o.a. het volgende vakkenpakket: basiskennis wiskunde/rekenvaardigheid (52 uur); basiskennis mechanica (36 uur); materiaal- en profielkunde (20 uur); staalbouwkundig tekenen (116 uur). De éénjarige opleiding wordt afgesloten met een examen. B-module (wiskunde en mechanica) Met deze opleiding worden geslaagde MBO-ers op constructief MBO-niveau gebracht met betrekking tot de vakken mechanica en wiskunde. Na het behalen van het examen krijgt de cursist een certificaat en heeft de cursist toegang tot de tweejarige opleiding Staalbouwkundig tekenaar/constructeur BmS. De leerstof omvat het volgende vakkenpakket: wiskunde/rekenvaardigheid (26 uur); mechanica (26 uur). De opleiding duurt 13 weken en wordt afgesloten met een examen. Staalbouwkundig tekenaar/constructeur BmS De tweejarige opleiding is bedoeld voor diegene, die reeds werkzaam zijn in de staalconstructiebranche en/of bouwkundige dan wel civiele sector. Het doel van deze opleiding is technisch afgestudeerde MBO-ers op te leiden tot een volwaardig staalbouwkundig tekenaar/constructeur met een goede theoretische onderbouwing. Naast het geven van theorielessen wordt aandacht besteed aan het maken van rekenvoorbeelden. Tekenvaardigheid wordt niet op de cursus gedoceerd. De cursist krijgt wel een aantal tekenopdrachten mee naar huis. Het eerste jaar is algemeen vormend. In het tweede jaar ligt de nadruk geheel op het dimensioneren en berekenen van staalconstructies. De leerstof omvat o.a. het volgende vakkenpakket: wiskunde (24 uur, 1 e jr); mechanica van constructies (56 uur en 64 uur, 1 e jr resp. 2 e jr); staalconstructies (68 uur en 80 uur, 1 e jr resp. 2 e jr); toepassing van de voorschriften (64 uur, 2 e jr); materiaalkunde (20 uur, 1 e jr); fabricage, montage en afbouwconstructies (40 uur, 1 e jr). 18

19 jaarverslag 2013 De tweejarige opleiding wordt afgesloten met een examen. Geslaagden kunnen doorstromen naar Staalconstructeur BSEng (voorheen HBO + ). Staalconstructeur BSEng Er is nog steeds behoefte aan civiel opgeleide constructeurs. Om tegemoet te komen an de behoefte aan snel inzetbare constructeurs organiseren Bouwen met Staal en Betonvereniging o.a. deze opleiding voor niet of in onvoldoende mate constructief afgestudeerde HBO-ers. Doel van de opleiding is de deelnemers basiskennis bij te brengen, die vereist is om zelfstandig constructieberekeningen te kunnen maken. Daartoe wordt de cursist getraind in constructieve vaardigheden op HBO-niveau. Het lesprogramma bestaat voor ca. 80% uit algemene vakken (bijv. mechanica en construeren algemeen; beton, staal en hout) en voor ca. 20% uit staalgebonden vakken. De opleiding wordt afgesloten met een examen. Geslaagden kunnen doorstromen naar Staalconstructeur MSEng (2 jarige opleiding). Staalconstructeur BmS MSEng Bouwen met Staal en Betonvereniging organiseren in samenwerking met 3 hogescholen t.w.: Rotterdam, Den Haag en s-hertogenbosch en de TU Delft de post-hbo-opleiding Constructeur BmS resp. BV, waarbij opgeleid wordt tot staal-, respectievelijk betonconstructeur. In twee jaar tijd krijgt de cursist zoveel bagage mee, dat hij of zij constructies van gebouwen en andere bouwwerken kan ontwerpen en berekenen. Het ontwikkelen van constructief inzicht krijgt tijdens de opleiding veel aandacht. Door de gekozen structuur worden de algemene vakken gemeenschappelijk gegeven. Indien de cursist na het behalen van het diploma ook het andere diploma wil halen, dan krijgt hij vrijstellingen voor de algemene vakken en bespaart daarmee bijna een jaar aan studielast. De cursisten verkrijgen de titel Master of Structural Engineering (MSeng). De Meesterproef is een zelfstandige toetsing waarbij constructeurs kunnen aantonen dat zij een bepaald niveau hebben. In de praktijk moet dit nog verder uitgewerkt worden. 19

20 vereniging Bouwen met Staal Cursussen In 2013 zijn 7 cursussen uitgeschreven: Dynamica van vloeren beginner (1 middag-avond, totaal 24 cursisten) Dynamica van vloeren gevorderden (1 middag-avond, totaal 32 cursisten) cursus NEN-EN 1090, lassen in één middag (1 middag, 9 cursisten) cursus NEN-EN 1090, vervaardigen van staalconstructies in één dag (1 dag, 16 cursisten) cursus Staalconstructie (incompany) (2x 15 cursisten) cursus Offshore (incompany) (15 cursisten) opfriscursus Verbindingen (8 cursisten) NEN-EN 1090, lassen in één middag De NEN-EN 1090 heeft een grote invloed op de werkzaamheden van opdrachtgevers, ontwerpers, ingenieursbureaus, tekenbureaus en staalconstructiebedrijven. NEN-EN is in augustus 2008 gepubliceerd en bevat de technische eisen voor de vervaardiging van staalconstructies. Deze norm is gewoonlijk van toepassing op overeenkomsten voor het leveren van staalconstructies en is bovendien de technische invulling van de CE-markering. Tevens is Eurocode 3, die met de invoering van het nieuwe Bouwbesluit (naar verwachting 1 januari 2012) verplicht wordt, gebaseerd op de aanname dat de fabricage en montage voldoen aan EN 1090 (art. 1.3) Een belangrijk hoofdstuk in EN is hoofdstuk 7 over het lassen. In worden eisen gesteld aan de lascoördinator, de kwaliteitsbeheersing van het lasproces, de lasmethodekwalificaties, de lasserskwalificaties, de lasprocedures, de keuring en beproeving van het laswerk, enzovoort. Deze zaken gaan met name de mensen aan die verantwoordelijk zijn voor het laswerk en voor de inspectie daarvan. Gewoonlijk zijn dit de lasspecialisten binnen een bedrijf. Om deze reden heeft Bouwen met Staal besloten om de module lassen uit de EN 1090 cursus nu afzonderlijk aan te bieden. Daarmee wordt enerzijds bereikt dat er alleen mensen aan deelnemen waarvoor de stof van toepassing is en anderzijds wordt bereikt dat de lasspecialisten alleen dit gedeelte van de cursus kunnen volgen en niet belast worden met onderwerpen uit de EN 1090 waar zij nooit mee te maken hebben. NEN-EN 1090, vervaardigen van staalconstructies (inclusief CE markering) in één dag De NEN-EN 1090 heeft een grote invloed op de werkzaamheden van opdrachtgevers, ontwerpers, ingenieursbureaus, tekenbureaus en staalconstructiebedrijven. In NEN-EN is de CE markering van staalconstructies geregeld. Deze norm 20

21 jaarverslag 2013 is sinds per 1 januari 2011 als een geharmoniseerde Europese Productnorm van kracht en na het aflopen van de overgangsperiode op 1 juli 2012 zal de CEmarkering voor alle constructieve staal- en aluminium constructies en onderdelen daarvan verplicht zijn. NEN-EN is in augustus 2008 gepubliceerd en bevat de technische eisen voor de vervaardiging van staalconstructies. Deze norm is gewoonlijk van toepassing op overeenkomsten voor het leveren van staalconstructies en is bovendien de technische invulling van de CE-markering. Tevens is Eurocode 3, die met de invoering van het nieuwe Bouwbesluit verplicht wordt, gebaseerd op de aanname dat de fabricage en montage voldoen aan EN 1090 (art. 1.3). Deze cursus is onder andere bedoeld voor bestekschrijvers, constructeurs, medewerkers van architectenbureaus, constructiebedrijven, overheidsinstanties en opdrachtgevers. Cursus Staalconstructies De cursus gaat in op de belangrijke aspecten rondom het ontwerpen van staalconstructies. Is voor de krachtsinleiding het beoogde lijf van de ligger voldoende sterk? Zijn de gestapelde portalen voldoende stabiel? Zijn de verbindingen goed gekozen en gedetailleerd? Hiertoe komt ook de nodige mechanica aan bod. In de paar intensieve cursusdagen worden de hoofdzaken en fenomenen aangegeven en hoe daar mee om te gaan. Kennis van de behandelde onderwerpen maakt het onderkennen hiervan in constructies mogelijk. Bovendien geeft meer inzicht ook de mogelijkheid economischer en veiliger te construeren. Een zwaarder profiel of verstijvingsschotten zijn lang niet altijd noodzakelijk. De focus van de behandelde staalconstructies ligt bij hulpconstructies. Cursus Offshore In vier middag-avonden behandelt de cursus de volgende onderwerpen; LRFD vs ASD (background safety philosophy, reliability analysis), EN Strength and Stability of beams, columns and frames, EN en Keuze staalkwaliteit en hoge sterkte staal, EN : Bolts and pins, EN : Design of welds, EN : Welded connections, EN : Plates, Initial buckling theory, Effective width theory, unstiffened and stiffened plate panels, stiffeners with open cross section (I, L and T), EN : Shells, Finite Element Method: principles, elements, meshes, loading, materials models, structural safety verification using Finite Element Methods. De vijfde middag-avond wordt gebruikt voor voorbeelden en discussie. Opfriscursus Verbindingen De cursus is bestemd voor junior-constructeurs die bekend zijn met verbindingen, maar niet genoeg ervaring hebben om te kunnen deelnemen aan de Workshop Verbindingen. Binnen de opfriscursus wordt onder andere aandacht besteed aan Eurocodes en bout-, las- en T-stuk-berekeningen volgens Eurocodes. Het is mogelijk om de cursus te volgen zonder aan de workshop deel te nemen. 21

22 vereniging Bouwen met Staal Dynamica van vloeren (beginners) Deze praktische cursus geeft een introductie tot de trillingsproblematiek en de praktijkrichtlijn Trillingen van vloeren door lopen. De cursus richt zich op ontwerpers en rekenaars die in hun bouwkundige of civiele opleiding niet of nauwelijks onderwijs in dynamica hebben gehad, maar in hun werk wel met dat onderwerp te maken hebben. Tijdens de uitgebreide inleiding worden de bewegingsvergelijking en begrippen als vrije trilling, eigenfrequentie, modale massa en demping uitgelegd. Vervolgens wordt nader ingegaan op de handrekenmethode uit de praktijkrichtlijn en zullen de cursisten aan de hand van rekenvoorbeelden met de richtlijn leren werken. Tenslotte zijn er praktische tips ter verbetering van vloerconstructies. De cursist wordt verzocht om zelf een laptop mee te nemen. Deelnemers ontvangen de praktijkrichtlijn en nieuw ontwikkelde rekensoftware waarmee oefenopgaven worden gedaan. Deze middag introduceert ontwerpers en rekenaars, die in hun opleiding geen dynamica hebben gehad, in de trillingsproblematiek en de handrekenmethode uit de praktijkrichtlijn Trillingen van vloeren door lopen. Dynamica van vloeren (gevorderden) Na een snelcursus dynamica wordt redelijk uitgebreid ingegaan op de praktijkrichtlijn Trillingen van vloeren door lopen. De cursus richt zich op ontwerpers en rekenaars die in hun bouwkundige of civiele opleiding en in hun werk ervaring hebben opgedaan met de trillingsproblematiek. Tijdens de korte inleiding komen naast de basisbegrippen ook de overdracht en resonantie aan bod. Vervolgens wordt nader ingegaan op de handrekenmethode en de overdrachtsmethode uit de praktijkrichtlijn. De cursisten leren aan de hand van rekenvoorbeelden met de richtlijn werken. Tenslotte zijn er praktische tips ter verbetering van de trillingsprestaties van vloerconstructies en gebouwen. De cursist wordt verzocht om zelf een laptop mee te nemen. Deelnemers ontvangen de praktijkrichtlijn en nieuw ontwikkelde rekensoftware waarmee oefenopgaven worden gedaan. 22

23 jaarverslag 2013 ACTIVITEITEN VOOR STUDENTEN StudentenSTAALprijs 2013 Voor het studiejaar 2012/2013 heeft de Vereniging Bouwen met Staal prijzen ter beschikking gesteld voor afstudeerwerk van studenten aan de Hogescholen, de Academies van Bouwkunst en de Technische Universiteiten in Delft en Eindhoven. De StudentenSTAALprijs brengt waardering tot uiting aan studenten, die in de laatste fase van hun opleiding een belangrijk gedeelte van hun afstudeerwerk aan staal hebben gewijd. Het afstudeerwerk kan een ontwerp, constructie, onderzoek, productontwikkeling of een combinatie daarvan zijn. De jury heeft de volgende inzendingen, verdeeld over 6 categorieën, beoordeeld: Techniekprijs aantal inzendingen Hogeschool niveau (Bk en Ct) 1 Universitair niveau (TU s, Bk en Ct) 2 Architectuurprijs Hogeschool niveau (Bk en Ct) 0 Universitair niveau (TU s Bk en Academie van Bouwkunde) 2 Onderzoeksprijs Hogeschool niveau (Bk en Ct) 1 Universitair niveau (TU s (Bk en Ct), Academie van Bouwkunde) 1 TOTAAL 7 In elke categorie kan de jury, naast een eerste prijs van 750,- en een tweede prijs van 400,- ook een eervolle vermelding toekennen. Additioneel kan in één van de categorieën nog een inventiviteitsprijs van 800,- worden toegekend, gesponsord door de stichting De Van Bentum Prijs. Er zijn drie eerste prijzen toegekend in techniek, architectuur en onderzoek; alledrie op universitair niveau. Criteria voor de beoordeling zijn: de wijze waarop staal in het project is toegepast; originaliteit en esthetica; inventiviteit bij ontwerp en onderzoek; economie van het ontwerp. duurzaamheid in het ontwerp Jury Op maandag 2 september 2013 vond de beoordeling plaats door een jury, die als volgt was samengesteld: ir. J.H. Pesman (voorzitter), Cepezed bv, Delft ir. D.D. de Gunst, Hans van Heeswijk Architecten, Amsterdam ir. J. Hartog, TNO Bouw en Ondergrond, Delft ir. I. Hulshof, Hulshof Architecten, Delft ir. J.G. Kraus, DHV Bouw en Industrie, Rotterdam ir. W.M. Visser, Iv-Consult bv, Papendrecht 23

24 vereniging Bouwen met Staal ing. J.P. van der Windt, Ingenieursbureau Zonneveld, Rotterdam ir. F. Maatje, Bouwen met Staal, Zoetermeer, secretaris Alle inzendingen staan beschreven in het vaktijdschrift Bouwen met Staal, nummer 235 (okt. 2013), blz. 49 t/m 57. StudentenSTAALdag 2013 Op vrijdag 17 mei 2013 waren 60 studenten Bouwkunde en Civiele Techniek bij Tata Steel in IJmuiden voor de jaarlijkse StudentenSTAALdag. De dag is gratis toegankelijk voor studenten van universiteiten en hogescholen. Doel is om de constructeurs, architecten, bouwkundigen en opdrachtgevers van de toekomst, vertrouwd te maken met het bouwmateriaal staal. Het lezingenprogramma in de ochtend stond met het thema Jong geleerd, jong gedaan in het teken van carrièrekansen voor young professionals in de bouw. Er waren lezingen door Magali Wainer en Ganesan Palaniswamy (Tata Steel), Anne Blom (Movares en YouCon), Joost Körver (Wiel Arets Architecten) en Erjan Sprakel (Kondor Wessels Projecten). Na de lunch was er een rondrit over het Tata-terrein en werden de Warmbandwalserij, de Dompelverzinklijn en het Product Applicatie Centrum bezocht. 24

25 jaarverslag 2013 AVONDSESSIES, PROJECTBEZOEKEN, EXCURSIES EN STUDIEDAGEN AVONDSESSIES Avondsessie Centraal Staal op 10 april 2013 Voor de avondsessie bij Centraalstaal International te Groningen hadden 73 mensen zich aangemeld. Centraalstaal International is gespecialiseerd in bijzondere 3D-staal-constructies: blob-achtige monocoques in elke gewenste vorm. In deze avondsessie zijn verschillende aspecten behandeld: geschiedenis en mogelijkheden; design en voorstudie, inclusief budgettering; mogelijke 3Dvormen; software, productie, materialen en technische details. Van de twee Nederlandse projecten (CS Arnhem en Infoversum) kwamen verschillende projectpartners aan het woord én de productie in de hal werd bekeken. Avondsessie BRS, Moerkapelle op 30 mei 2013 De avondsessie bij BRS Building Systems te Moerkapelle werd door 58 mensen bezocht. De bezoekers kregen een gevarieerd lezingenprogramma door medewerkers van BRS aangeboden: Na de presentaties volgde een rondleiding door de productiehal en het terrein met proefstellingen. Building Systems ontwerpt, engineert, produceert en monteert unieke staal- en glasconstructies. Van daken tot gevels, van luifels tot daklichten, liftschachten en bijzondere kunstwerken. De nadruk ligt op constructieve kwaliteit, afwerking en duurzaamheid. Of het nu om constructieve oplossingen met glas gaat zoals met Freeformglass of met glazen liggers of de integratie van nieuwe materialen of technieken zoals PV cellen of lasergelaste scherpkantige profielen. Avondsessie Produlas, op 12 juni 2013 In samenwerking met Construsoft, Kersten Europe, en Yaskawa Benelux is een avondsessie bij Produlas Verbindingstechniek te Oosterhout georganiseerd met het thema Robotica. Produlas presenteerde de nieuwste ontwikkelingen met betrekking tot de staalbouw. De avondsessie werd door 102 mensen bezocht. Avondsessie Reppel op 14 november 2013 De avondsessie bij Reppel bv te Dordrecht werd door 55 mensen bezocht. De medewerkers van Reppel boden lezingen aan over: innovatieve en duurzame vloersystemen, een inspirerende kijk op de toepassingsgebieden van de vloersystemen die REPPEL levert als vloeroplossing in bouwprojecten; brandveiligheid van de vloer- en draagconstructie; ontwerpflexibiliteit met het OP- DECK vloersysteem en ICF bouwsystemen Reppel b.v. Bouwspecialiteiten is sinds 1930 actief als producent en leverancier van staalplaat vloersystemen. Door actief in te spelen op de wensen uit de markt, innoveren de toepassingsgebieden van deze vloeroplossingen naadloos mee met de nieuwste bouwmethodieken. 25

26 vereniging Bouwen met Staal PROJECTBEZOEKEN Themamiddag In detail met Cepezed, 12 december deelnemers doelgroepen: architecten en opdrachtgevers Tijdens de themamiddag In detail met Cepezed maakten architecten en opdrachtgevers persoonlijk kennis met de visie, aanpak en uitkomsten van het bouwkundig ontwerpen en detailleren van architectenbureau Cepezed. Naast Cepezed zelf, lieten enkele vaste partners van het bureau weten hoe zij de ontwerpen van Cepezed vertalen in hun eigen engineering, productie en uitvoering van draagconstructies, daken en gevels. Na het lezingenprogramma werd bezoek gebracht aan de bouw van een van de jongste Cepezed-ontwerpen: het Beneluxhoofdkantoor van technologieconcern 3M op het Science Park Technopolis aan de A13 in Delft. Inleiders: Jan Pesman (Cepezed), Tjibbe van der Werff (BRS), Rob Stark (IMd Raadgevende Ingenieurs), Ingenieursbureau SmitWesterman, Cordeel Nederland, BRS Groep en Wim de Jonge (Hanse Staalbouw), Ronald Faas (3M) Projectbezoek Den Haag Nieuw Centraal, 19 december deelnemers doelgroepen: architecten en opdrachtgevers 26

27 jaarverslag 2013 Vanaf september 2014 is Station Den Haag Centraal: Den Haag Nieuw Centraal, een overzichtelijke, toegankelijke en uitnodigende terminal voor alle vormen van openbaar vervoer (trein, tram en bus) van en naar de Hofstad. Het project is één van de zes Nieuwe Sleutel Projecten van de Rijksoverheid en vormt het hoofdbestanddeel van het masterplan van opdrachtgevers ProRail en Gemeente Den Haag om het Haagse stationsgebied vitaal en toekomstbestendig te maken. De stationsvernieuwing omvat onder meer drie nieuwe gevels en een reusachtige overkapping in staal en glas. Inleiders: Pieter van Rooij (Benthem Crouwel Architecten), Bas van Ooijen (Grontmij, Bouw & Vastgoed) en Raymond de Groen (Strukton). 27

28 vereniging Bouwen met Staal STUDIEDAGEN Masterclass unity checks plooistabiliteit voor stalen bruggen, 5 maart 2013 De masterclass is door 88 mensen bezocht. De organisatie was in handen van TNO, het secretariaat werd door Bouwen met Staal uitgevoerd. De masterclass vond plaats bij de TU Delft. Studiereis Cimolai, 28 maart 2013 Bouwen met Staal en Iv-Consult organiseerden een bedrijfsexcursie op 28 en 29 maart, waar 45 mensen aan deelnamen. Er werden twee productielocaties van het Italiaanse staalconstructiebedrijf Cimolai bezocht dat duizenden onderdelen van zestien nieuwe sluisdeuren voor het Panamakanaal produceert. In Polcenigo worden de staalplaten voorbereid, bewerkt en deels geprebariceerd en/of verstijfd met T-profielen. De dependance in S. Giorgio di Nogaro is verantwoordelijk voor het samenstellen naar grote (sub)segmenten en uiteindelijk naar de twintig blokken per sluisdeur die op het buitenterrein tot één geheel worden gestapeld en afgelast. De zestien deuren worden in opdracht van de in 2009 opgerichte Grupo Unidos el Canal uitgevoerd voor in totaal 237 miljoen. Seminar Integrale keuze van vloeren Op donderdag 26 september 2013 vond bij Tata Steel in IJmuiden het seminar Integrale keuze van vloeren plaats. De circa 40 bezoekers kregen onder voorzitterschap van Ralph Hamerlinck lezingen voorgeschoteld over diverse vloersystemen, waaronder de Slimline vloer, het Comflor-systeem, de Lewis zwaluwstaartplaat en tussenvloeren van koudgevormd materiaal. In inleidende presentaties sprak Michiel Visscher over het opvallende project Karel Doorman in Rotterdam en werd door Wim Verburg ingegaan op flexibele vloeren die de levensduur van gebouwen verlengen. Dit onderwerp is uitgediept in de publicatie Duurzame stalen vloersystemen die gratis beschikbaar is Workshop verbindingen, 6 november 2013 De verbindingen in een staalconstructie zijn essentieel. Een constructie staat of valt met de koppeling van de constructie-onderdelen en de detaillering ervan. Het bepaalt het verschil tussen een 'goede' en 'slechte' constructie. Meer bepaald: de (on)economische maakbaarheid en uitvoerbaarheid van verbindingen dragen in belangrijke mate bij aan het succes van een goede constructie. Dat wordt niet vanuit een opleiding meegegeven. Bovendien sluit de theorie van de constructief ontwerper niet a priori goed aan op de praktijk van de staalbouwkundig constructeur. Daarom organiseerden Bouwen met Staal en de Samenwerkende Nederlandse Staalbouw (SNS) een workshop Verbindingen' op 6 november De opzet: zes groepen van zes jonge constructeurs bediscussiëren onder leiding van acht 'door de wol geverfde' senior constructeurs de finesses van een verbinding. Doel: inzicht geven in de kritische punten voor de krachtsafdrachten met een praktische 28

29 jaarverslag 2013 vertaling naar de productie in de fabriek en montage op de bouwplaats. Het concept blijkt succesvol en zal worden voorgezet in Seminar BIM voor de staalbouw, 12 november 2013 De staalbouwsector is een voortrekker in het gebruik van BIM. Tachtig procent van de staalbouwers werkt al samen met andere projectpartners in een 3Domgeving met BIM (Building Information Modelling), maar binnen de markt leeft nog een groot aantal vragen. Tijdens het seminar bleek dat BIM een gereedschap voor vernieuwing is, waarbij de koppeling en uitwisseling van informatie in BIM van essentieel belang zijn. Een open BIM-server moet de weg leiden. Er waren op zeventig geïnteresseerden, die uitgebreid werden bijgepraat TC 7 Koudgevormde profielen en beplating Op 27 november 2013 vond op de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Eindhoven een bijeenkomst plaats van TC7. Naast de vaste leden waren gasten uitgenodigd die werkzaam zijn in de dak- en gevelbeplating, sandwichpanelen en koudgevormde profielen. De opkomst was groot met circa 30 personen. Na de kennismakingsronde volgende lezingen over de geschiedenis van bouwen en construeren met koudgevormd materiaal en onderzoek dat in dit kader is uitgevoerd aan de TU/e. Na een bezoek aan het Pieter van Musschenbroek Laboratorium en een discussie over mogelijke onderwerpen die door TC7 opgepakt kunnen worden, werd de middag afgesloten met een bezoek aan de witte koepel met modelwoningen van de Polynormwoning, de ISB-woning en de IFD-woningen. Avondseminar brandveiligheid, 4 december deelnemers Congrescentrum Engels, Rotterdam doelgroepen: architecten, constructeurs, medewerkers brandweer, medewerkers bouwtoezicht Het avondseminar Brandveilig bouwen met staal belichtte twee thema's die op dit moment in het brandpunt van de belangstelling staan: brandcompartimenten en brandwerende verf. Vier gerenommeerde professionals uit de ontwerp- en 29

30 vereniging Bouwen met Staal (brand)adviespraktijk bieden u praktisch, direct toepasbaar antwoord op 'brandende' vragen over het brandveilig compartimenteren van (stalen) bedrijfsgebouwen en het verantwoord toepassen van brandwerende verf (opschuimende coating) op staalconstructies. Inleiders: Ralph Hamerlinck (Bouwen met Staal en Adviesbureau Hamerlinck), Klaas Jan de Boer (Oranjewoud), Tim van der Waart van Gulik (Efectis Nederland) en Niels Oudenaarden (Oskomera). Themamiddag beweegbare bruggen, 12 december 2013 De themamiddag is door 198 mensen bezocht. De organisatie was in handen van TNO, het secretariaat werd door Bouwen met Staal uitgevoerd. De bijeenkomst vond plaats bij de TU Delft. 30

31 jaarverslag 2013 SYMPOSIA 8 e Symposium Voor en door staalconstructeurs, 28 november 2013 Dit jaar vond alweer het 10 e symposium Voor en door staalconstructeurs plaats in het nieuwe kantoor van Zonneveld Ingenieurs. Meer dan 80 belangstellenden waren op het seminar afgekomen. Onder het voorzitterschap van Bert Snijder (TU/e) werden er 8 interessante lezingen gegeven over uiteenlopende onderwerpen. 31

32 vereniging Bouwen met Staal PUBLICATIES VAKTIJDSCHRIFT BOUWEN MET STAAL Het vaktijdschrift Bouwen met Staal is officieel orgaan van de vereniging Bouwen met Staal. Leden ontvingen vijfmaal het tijdschrift als onderdeel van hun lidmaatschap. nummers Bouwen met Staal verschenen in BOEKEN In 2013 zijn de volgende publicaties verschenen. Het betreft: Geometrische Vormen ISBN , formaat 16x22 cm, 136 p. (BmS-leden 14,75, niet leden 14,75), 1 e druk, 2013 Wegen naar nieuw leven. Opwaarderen bedrijfsgebouwen Bouwen met Staal, formaat A4, 28 p. (BmS-leden 7,50, niet leden 7,50) 1 e druk, 2013 GTS 2013 ISBN , formaat 23x25 cm (verdekt wire-o), 176 p. (BmS-leden 97,50, niet-leden 115,00), 1 e druk, 2013 Wegwijzer Constructiestaal Bouwen met Staal, ISBN , formaat 10x17 cm, 148 p. (BmS-leden 9,75 niet-leden 9,75), 2 e druk, 2013 Tot en met 2013 zijn verschenen: Staal-beton (Eurocode 4) ISBN , formaat 23x25 cm, 228 p. (BmS-leden 78,50, niet leden 87,50), 1 e druk, 2009 Brand (Eurocode 3) ISBN , formaat 23x25 cm, 148 p. (BmS-leden 53,00, niet leden 57,50), 1 e druk, 2010 Krachtswerking (Eurocode 0, 1 en 3) ISBN , formaat 23x25 cm, 284 p. (BmS-leden 98,50, niet leden 109,50), 1 e druk, 2011 Verbinden (Eurocode 3) ISBN , formaat 23x25 cm, 208 p. (BmS-leden 75,00, niet leden 83,50), 1 e druk, 2012 Staalprofielen ISBN , formaat 16x22 cm, 238 p. (BmS-leden 42,00, niet leden 46,50), 2 e druk,

33 jaarverslag 2013 De Stichting Bouwen met Staal is uitgever van de hiervoor genoemde studieboeken en overige publicaties. Leden van de vereniging krijgen uit hoofde van hun lidmaatschap korting op de meeste publicaties. Prijswijzigingen voorbehouden. 33