DE SPV IN DE VERSLAVINGSZORG
|
|
- Erna Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE SPV IN DE VERSLAVINGSZORG Inleiding In de verslavingszorg is er al enige jaren een toenemende belangstelling voor het beroep van de sociaal psychiatrisch verpleegkundige (SPV). Daar zijn verschillende redenen voor aan te voeren, waaronder het toenemende alcohol- en druggebruik in Nederland en de steeds grotere groep cliënten die zich aandienen in de verslavingszorg met langdurige verslavingsproblematiek gecombineerd met psychopathologie. Ten eerste maak ik u wegwijs in de verschillende opvattingen op het gebied van de verslaving. Daarna beschrijf ik iets over de ontwikkeling van het alcohol en druggebruik in onze samenleving. Dan volgt er een omschrijving van de doelgroep en vervolgens wordt het onderwerp diagnostiek aangestipt. Tenslotte in het kort een weergave van de reclasseringstaken in de verslavingszorg, want ook daar krijgt de SPV die werkzaam is in de verslavingszorg zeker mee te maken. Ik eindig met een korte samenvatting. Opvattingen over verslaving Een terugkerend gespreksonderwerp in de verslavingszorg zijn de verschillende opvattingen die heersen op het gebied van verslaving. Die opvattingen sluiten meestal nauw aan bij of komen voort uit de normen en waarden die men hanteert. Vaak zijn de opvattingen en normen zwaar beladen. Dat geldt zowel voor hulpverleners als voor andere mensen uit de bevolking. Somatisch-medisch model Aanhangers van het somatisch-medisch model zien verslaving aan alcohol en/of drugs als een puur lichamelijke aandoening. Deze aandoening is dan ontstaan als gevolg van een langdurig gebruik van deze stoffen, hoewel in sommige gevallen wordt verondersteld dat reeds voor het gebruik een aanvang nam sprake was voor een bepaalde overgevoeligheid. Bij het hanteren van dit model wordt veel aandacht besteed aan de lichamelijke gevolgen van langdurig gebruik van alcohol en drugs. Belangrijke behandelingswijzen vloeien voort uit de somatische medische gedachtengang b.v. de behandeling van heroïneverslaafden met methadon. Ada van der Wel Ada werkt als sociaal psychiatrisch verpleegkundige in de Jellinekkliniek. Daar begeleid ze mensen met langdurige verslavingsproblematiek (alcohol) gecombineerd met psychiatrische problemen. Een belangrijke taak hierbij is het opbouwen van een hulpverleningsnetwerk ten bate van de cliënten op de afdeling. Het psychiatrisch model Verslaving moet worden gezien als een symptoom van een onderliggende psychiatrische stoornis. Deze stoornis moet onderkend en vervolgens behandeld worden; de verslaving zal dan vanzelf verdwijnen. Indien men probeert het alcohol en druggbruik terug te dringen zonder iets te doen aan de onderliggende oorzaken is de behandeling gedoemd te mislukken.
2 8 SP nr 39 december 1994 Het gedragstherapeutisch model Verslaving aan alcohol en/of drugs wordt bij dit model beschouwd als een aangeleerd gedragspatroon. Men gaat er van uit dat de set en setting waarbinnen men verslaafd is geraakt, en het levenspatroon wat men als verslaafde heeft aangeleerd, van veel grotere betkenis zijn dan eventuele moeilijkheden in de prille jeugd, dan wel psychiatrische stoornissen. Wat betreft de behandeling gaat men uit van de gedachtengang dat diverse vormen van aangeleerd gedrag, mits de juiste techniek wordt gebruikt ook weer kunnen worden afgeleerd Het sociale model Aanhangers van het sociale model zoeken de oorzaak van het enorm toegenomen alcohol en druggebruik in de huidige maatschappij. De problemen van deze tijd, waarbij we kunnen denken aan de vervreemding, de werkeloosheid, de problemen van de minderheidsgroeperingen, de verkrotting van oude wijkenenz. zouden de oorzaak zijn van alcohol en drug verslaving. (het zgn.macro-socialemodel) Aanhangers van het micro-sociale model zien verslaving als een overmatiggebruik van alcohol of drugs als een ignaal: als een syntoom van een ernstige relatiestoornis tussen mensen. Het aanvaardingsmodel Bij dit model worden mensen die verslaafd zijn meer gezien als medemensen die van de normen afwijken, doch verder in hun anders zijn aanvaard worden. Het is de enige denkwijze die de verslaafde als verslaafde aanvaardt. In de behandeling wordt er van uit gegaan dat de verslaving blijft maar dat mensen wel behoefte hebben aan gewone elementaire opvang. 'Spv-model' Voor de SPV in de verslavingszorg is het belangrijk zich te realiseren dat zij met een cliëntengroep in aanraking komt waarbij de mensen zelf nauwelijks of geen hulpvraag hebben. Niet zelden gaat het om mensen die dakloos zijn. Soms komt de hulpvraag vanuit de omgeving, zoals familie of overheid. Er is een groep van mensen die op zichzelf geen enkele motivatie tot veranderingen toont, vaak onder invloed van een drug, medicatie en/of alcohol is, en die niets ander wil dan gewone elementaire opvang. Het aanvaardingsmodel past mijn inziens het best bij de omgang met deze cliëntengroep. Het is daarom uitermate belangrijk dat de SPV zich bewust is van haar houding en opvatting ten opzichte van de verslaafde. Alcohol en drugs in onze samenleving Vanaf 1952 tekent zich een sterke stijging van het alcoholgebruik in Nederland af. Tussen 1960 en het begin van de jaren tachtig verdrievoudigde de alcoholconsumptie. In 1983 dronken we per hoofd van de bevolking 8,9 liter pure alcohol. De laatste jaren is het gebruik licht gedaald. Het laatste officiële cijfer is van 1990: 8,2 liter. Dat staat voor 668 glazen per hoofd van de bevolking. Gezien deze cijfers kan men er rustig van uit gaan dat de alcoholconsumptie ook bij mensen met psychiatrische problemen toeneemt. In de praktijk blijkt inderdaad dat het alcoholgebruik onder de groep chronische psychiatrische patiënten is toegenomen. Het feit dat mensen minder langdurig worden opgenomen speelt hierbij een rol.
3 SP nr 39 december Het druggebruik in Nederland is nog maar betrekkelijk recent. In 1971/1972 werd de heroïne in ons land geïntroduceerd en vanaf die tijd heeft het harddrugprobleem zich ontwikkeld tot de vorm zoals we het nu kennen. Vooral de groep van langdurige verslaafde druggebruikers veroorzaakt veel maatschappelijke problemen en zij doen een beroep op allerlei gezondheidsinstellingen. Daar kom ik straks nog op terug. Momenteel zijn er drugverslaafden in Nederland. Daar tegen over staat dat ongeveer mensen alcoholproblemen hebben. De helft van deze groep drinkt meer dan 12 glazen alcohol per dag. Doelgroep De laatste jaren heeft er zich in de verslavingszorg een nieuwe cliëntengroep aangemeld. Deze cliëntengroep valt in de categorie: cliënten met een langdurige verslavingsproblematiek gecombineerd met psychopathologie. Dit noemt men ook wel complexe verslavingproblematiek. Dan heb ik het over een verwevenheid van verschillende factoren zoals: polydruggebruik, somatische problemen, (b.v.een groot risico op AIDS), veel criminaliteit, een slechte psychische situatie, sociale problemen, multiculturele problematiek en ouderkind problemen. Een gevalsbeschijving Joop Smid is een 38 jarige man die sinds twee jaar zonder vaste woon-en verblijfplaats is. Wegens overlast en het maken van veel lawaai is hij op aandringen van de buurt uit zijn woning gezet. Cliënt drinkt alcohol sinds zijn 16e jaar en de laatste 3 jaar heeft hij ook heroïne gebruikt waar hij momenteel weer van af is. Wel rookt hij al jaren een aantal joints per dag. Vanaf 1979 is hij 5 maal opgenomen geweest in een psychiatrisch ziekenhuis en de diagnose in de ontslagbrief is: chronische psychose. De prognose is "draaideur patiënt". Hij leeft gedeeltelijk in een schijnwereld, heeft grootheidswanen en is erg geïnteresseerd in het spiritualisme. Zijn realiteitsbesef is soms gering. Zijn linkerbeen is geamputeerd. Een terugkerende zorg is een infectie aan de amputatie stomp die hij matig verzorgt. Controles komt hij maar af en toe na. Het contact met de familie is verbroken, zijn broers en zusters willen niets met hem te maken hebben, zijn vader is overleden en zijn moeder is oud en ziek. Regelmatig zit Joop vast op het politie bureau, soms voor diefstal, soms voor overlast. In 1990 heb ik een reclasseringsrapport geschreven op verzoek van de rechter-commissaris. Sinds die tijd ben ik naast zijn hulpverleenster ook zijn reclasseringswerkster. Momenteel is er opnieuw een verzoek binnen gekomen voor een rapportage maar bewuste cliënt is onvindbaar. De begeleiding wordt gedaan in de vorm van het case-management. Contact en overleg met instanties en personen waar cliënt mee in aanraking komt staat hierbij op de voorgrond. Er is contact met de RIAGG, huisarts, advocaat, politie, sociale dienst en specialist. Helaas zijn de laatste ontwikkelingen in de ambulante verslavingszorg niet al te rooskleurig. Er wordt fors bezuinigd wat betekent dat er geen tijd beschikbaar is voor dit soort intensieve begeleiding zoals het case-management.
4 10 SP nr 39 december 1994 Juist deze cliënt (en hij is niet de enige) vraagt om een intensieve en langdurige begeleiding. Het gevolg van de bezuinigingen is dat een aantal cliënten die grote intensiteit van zorg vragen "tussen de wal en het schip vallen". Bij bovenstaande casus kom ik op mijn onderwerp "De SPV in de verslavingszorg" Het is voor mij duidelijk dat een SPV de aangewezen persoon is bij het begeleiden van mensen met een complexe verslavingsproblematiek. De taakstelling van de SPV is breed georiënteerd: zij intervenieert op zowel lichamelijk, het psychisch, als het sociaal functioneren. De SPV kan er toe bijdrage dat er een meer op psychische problematiek gerichte hulpverleningsattitude ontstaat. In de praktijk is vaak onduidelijk welke instantie verantwoordelijk is voor de cliënt. Door de meervoudige problemen wordt de cliënt nog weleens doorverwezen of hij/zij klopt zelf bij verschillende instanties tegelijk aan. Voor een overzichtelijke hulpverlening is het belangrijk dat het hulpcircuit ingeperkt wordt op basis van afspraken tussen hulpverlener en cliënt, maar ook tussen hulpverlening onderling. Het moet onmogelijk gemaakt worden dat verslaafde personen met psychiatrische problematiek voortdurend heen en weer worden verwezen tussen verslavingszorg en GGZ-instellingen. Er moet duidelijkheid komen over welke instantie de eindverantwoordelijkheid heeft voor de zorg van cliënten met complexe verslavingsproblematiek. De verslavingszorg zou daar een belangrijke taak in kunnen hebben mits het personeel in aantal wordt uitgebreid en gezorgd wordt voor voldoende deskundigheid. De SPV zou gezien haar opleiding hier een belangrijke rol in kunnen hebben. Diagnostiek Nog steeds vindt er onvoldoende diagnostiek plaats in de verslavingszorg en dat is jammer want er is grote behoefte aan. Als reden hiervoor is op te geven dat de relatie tussen gebruik van middelen en psychische stoornissen vaak ingewikkeld en ook vaak verschillend is (Geerlings, 1990) Naar schatting 20%-50% van de mensen met alcohol- en drugproblemen die in de hulpverlening terechtkomen lijdt aan een psychische stoornis, anders dan het gebruik. Vooral affectieve stoornissen komen voor in iets mindere mate angst- en persoonlijkheidsstoornissen. Anti sociale persoonlijkheden komen veel voor, evenals afhankelijkheid van psychotrope stoffen. Een groot onderzoek naar persoonlijkheid van mensen met alcohol problemen heeft weinig opgeleverd: er bestaat niet zoiets als een persoonlijkheid van alcoholafhankelijken. In de klinische praktijk treft men gewoonlijk mensen aan met sterke minderwaardigheidsgevoelens en een lage frustratietolerantie. Het frequent voorkomen van psychische stoornissen gerelateerd aan verslavingsproblematiek bemoeilijkt de diagnose met betrekking tot eventuele psychopathologie. Bij symptomen als angst, depressiviteit, schuldgevoelens, negatief zelfbeeld en verwardheid van gebruikers is het van belang een zorgvuldig onderscheid te maken tussen onthoudingsverschijnselen, normale reacties op veelal beroerde sociale en lichamelijke situatie, en tekenen van onderliggende pathologie. Een belangrijk aandachtspunt bij bovenstaande problemen is dat een SPV in de verslavingszorg de
5 SP nr 39 december kenmerken van het junkiesyndroom ( Van Epen 1983, Els Noorlander 1985) kan onderscheiden van de eventuele psychopathologie. Reclasseringstaken bij het Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs (CAD). Een ander aspect van de werkzaamheden bij het CAD vormen de reclasseringstaken. Het CAD heeft van oudsher een reclasseringsfunctie en wel ten aanzien van verslaafde delinquenten. Hieronder verstaat men die personen bij wie verondersteld wordt dat er sprake is van problematisch gebruik van psychotrope stoffen, alcohol, drugs, medicijnen en/of gokverslaving. De taken werden uitgevoerd door maatschappelijk werkers maar het is onontkoombaar dat ook de SPV deze taken voor haar rekening neemt. Hierbij in acht nemend dat men de reclasseringsactiviteiten beperkt tot de doelgroep "complexe verslavingsproblematiek". Een reclasseringswerker moet bij het aanvaarden van haar werkkring de eed of belofte afleggen, dat zij haar taak overeenkomstig de gestelde voorschriften naar eer en geweten zal vervullen. Zij ontvangt een namens de Minister van Justitie getekend legitimatiebewijs waarmee zij vrije toegang heeft tot de inverzekeringsgestelde en gedetineerden in politiebureaus en penitentiaire inrichtingen,. De meest voorkomende reclasseringsactiviteiten zijn: de vroeghulp Vroeghulp wordt verleend in de fase vanaf het moment van insluiting van verdachte op het politiebureau tot beëindiging van de inverzekeringstelling. Het doel van de vroeghulp is: het bieden van concrete hulp, het verlenen van psycho-sociale hulp en het leveren van een bijdrage aan het justitiële beslissingsproces. voorlichtingsrapportage Hiermee wordt bedoeld dat men schriftelijk informatie verstrekt aan de Rechterlijke Macht met het oog op de strafrechtelijke afdoening/afhandeling van één of meerdere gelijktijdig lopende strafzaken. Doelstellingen van een voorlichtingsrapport zijn: A Dienstverlening aan justitie bedoeld om de strafrechtelijke instanties inzicht te verschaffen in de persoon van de dader teneinde deze in staat te stellen in de te nemen beslissingen op adequate wijze recht te doen. bedoeld om de mogelijke gevolgen aan te geven, die een eventuele strafoplegging voor de verdachte en zijn omgeving kan veroorzaken. B Hulpverlening aan cliënt Via de voorlichtingsrapportage kan er een aanbod tot hulpverlening worden gedaan aan de cliënt. Belangrijk is dat de hulpverlening kan worden ingepland in het vaak al bestaande behandelingsplan. Ook kan de aanvraag tot rapportage bedoeld zijn om een ingang te bieden voor hulpverlening met betrekking tot gesignaleerde dan wel veronderstelde problematiek, die niet direct verband houdt met justitiële ingrijpen (b.v. psychiatrische of relationele problematiek). Begeleiding rechtszitting Het bijwonen van een terechtzitting biedt de mogelijkheid om een nadere toelichting te geven op eerdere verstrekte schriftelijke rapportage.
6 12 SP nr 39 december 1994 Artikel 47 gevangenis maatregel Toepassing van artikel 47 houdt in: verslaafden die veroordeeld zijn tot gevangenisstraf de mogelijkheid bieden van een behandeling in een verslavingskliniek. Artikel 47 staat momenteel zeer in de belangstelling. De reden hiervan is dat de overheid steeds meer geneigd is de verslaafde gedetineerden in aanmerking te laten komen voor deze maatregel. Bij voortijdig vertrek uit de verslavingskliniek kan de straf alsnog ten uitvoer worden gelegd. Op dit moment worden er plannen uitgewerkt om mensen die regelmatig problemen ondervinden van gebruik van drugs, alcohol en gokken en ten gevolge daardoor geregeld in aanraking komen met justitie te laten kiezen tussen twee alternatieven. Gevangenisstraf of opname in een verslavingskliniek. Dit plan heet "Drang op Maat". Samenvatting Tot zover mijn verhaal over de huidige ontwikkeling in de ambulante verslavingszorg. Ik heb geprobeerd u uit te leggen waarom een SPV in de verslavingszorg thuis hoort en welke cliëntengroep in aanmerking komt voor begeleiding door de SPV. Natuurlijk zijn er meer argumenten te bedenken maar gezien het tijdgebrek beperk ik me tot dit verhaal. In het algemeen kun je stellen dat er behoefte is aan meer psychiatrische kennis in de verslavingszorg. Deze is onder andere essentieel voor een verbetering van de diagnostiek. Hieraan bestaat grote behoefte. De SPV kan er bovendien toe bijdragen dat er een meer op psychische problematiek gerichte hulpverleningsattitude ontstaat. Voor de duidelijkheid en het gemak heb ik gekozen voor de vrouwelijke vorm, waar "zij" wordt gezegd wordt ook "hij" bedoeld. Literatuurlijst - Driessen F.M.H.M. Methadoncliënten in Nederland. In opdracht van het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Bureau Driessen Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek en Advies Epen J.H. van De drugs van de wereld, de wereld van de drugs. Stafleu Vandereyken W., Hoogduin C.A.L., Emmelkamp P.M.G. Handboek psychopathologie deel 1. - Laanen H.A.M. van Handboek voor het (CAD) Reclasseringswerk Lemmers F. werkplan "Drang op Maat" Nationale Raad voor Volksgezondheid. Advies Complexe Verslavingsproblematiek. Uitgebracht door de staatssecretaris van WVC. November Noorlander E.A. Psychiatrie en drugshulpverlening. Tijdschrift voor Psychiatrie mei 1991.
Achtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ
Achtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ Specifieke groepen binnen de GGZ 1 2 Achtergronddocument bij advies Hoogspecialistische GGZ 1 Inleiding In dit achtergronddocument bespreekt de commissie
Nadere informatieA Adviesaanvraag Toepassing van (genees-)middelen bij de behandeling van drugverslaving dd 6 april 1993
Bijlage A Adviesaanvraag Toepassing van (genees-)middelen bij de behandeling van drugverslaving dd 6 april 1993 De Voorzitter van de Gezondheidsraad ontving de volgende brief, gedateerd 6 april 1993, nr
Nadere informatieVolwassenen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid
Volwassenen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Verslavingszorg Introductie Verslavingszorg verleent hulp aan volwassenen met problematisch gebruik van alcohol, drugs, medicijnen, gameverslaving en met
Nadere informatieAanmeldingsformulier:
Aanmeldingsformulier: Wat van belang is: Print dit aanmeldingsformulier uit en vul het daarna zo compleet mogelijk in. Moeilijk?, dat valt wel mee. Kom je er niet uit, vraag dan de hulpverlening om advies.
Nadere informatieForensisch Beschermd Wonen Het Hoogeland. informatie voor verwijzers
Forensisch Beschermd Wonen Het Hoogeland informatie voor verwijzers Forensisch Beschermd Wonen Het Hoogeland Informatie voor verwijzers Forensisch Beschermd Wonen Het Hoogeland biedt in een open setting
Nadere informatieInformatie Piet Roordakliniek. Tactus
Informatie Tactus Behandelaanbod Forensische Verslavingskliniek De is een forensische verslavingskliniek en biedt behandeling aan cliënten die veelvuldig met justitie in aanraking zijn gekomen, langdurig
Nadere informatieinformatie voor cliënten FACT-team
informatie voor cliënten FACT-team FACT-team Voor een grote groep mensen is het leven moeilijk. Zij hebben niet alleen last van psychiatrische klachten, zoals bijvoorbeeld somberheid of het horen van stemmen,
Nadere informatieEen stap verder in forensische en intensieve zorg
Een stap verder in forensische en intensieve zorg Palier bundelt intensieve en forensische zorg. Het is zorg die net een stapje verder gaat. Dat vraagt om een intensieve aanpak. Want onze doelgroep kampt
Nadere informatieVerslaving, criminaliteit en resocialisatie
Verslaving, criminaliteit en resocialisatie A. de Vries* De Werkgroep is van mening dat een geïntegreerd behandelplan, waarin zowel aandacht wordt gegeven aan de verslavingsproblemen als aan de persoonlijkheidsproblemen,
Nadere informatieVERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
vra2007vws-16 24 077 Drugbeleid VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld... 2007 In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport bestond er bij enkele fracties behoefte een aantal
Nadere informatiePost-hbo opleiding seksuologie
Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo
Nadere informatieCentrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht
Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht Vaardig en veilig verder helpen Een diversiteit aan mensen In Veldzicht bieden we een beschermde omgeving voor het intensief behandelen van mensen met
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag
Nadere informatieGedwongen opname met een IBS of RM *
Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke
Nadere informatieSamenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013.
Samenwerking met de politie Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013. Inleiding Samenwerking waarom? Samenwerking hoe? Knelpunten: Informatie uitwisseling,
Nadere informatieAlgemene Informatie. Mondriaan. Informatie voor cliënten. Verslavingszorg. voor geestelijke gezondheid
Algemene Informatie Informatie voor cliënten Verslavingszorg Mondriaan voor geestelijke gezondheid Uw hulpvraag staat bij ons centraal. Wie zijn wij? De Divisie Verslavingszorg is één van de vijf divisies
Nadere informatieBehandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring
Behandeling van verslaving en comorbiditeit de Noord Nederlandse ervaring Gent 14 nov2014 Primaire problematiek naar voorkomen in bevolking en % in behandeling 1 Setting van hulp in VZ VNN 34 ambulante
Nadere informatieHelp, mijn man heeft een dwangstoornis
Help, mijn man heeft een dwangstoornis Partnerrelatietherapie om hem van zijn probleem af te helpen. Hij is veranderd, reageert anders sinds geboorte zoontje. Het is een ziekte, hij heeft psychiatrische
Nadere informatieDe beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen
De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig
Nadere informatieFamiliewerking CAT Gent
Familiewerking CAT Gent deelwerking CCG ECLIPS Congres Geestelijke Gezondheidszorg Gent, 15 september 2010 Tomas Van Reybrouck Speerpunten werking CAT: Ambulante werking voor mensen met verslavingsproblematiek
Nadere informatieSamenwerking SPV PI Zwolle en ACT
FORENSISCHE PSYCHIATRIE Samenwerking SPV PI Zwolle en ACT Even voorstellen Annemarie de Vries SPV bij het ACT team Dimence Zwolle Elles van der Hoeven SPV bij de PI Zwolle locatie Penitentiair Psychiatrisch
Nadere informatieWERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN
WERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN Huisartsenpraktijk (huisarts en/of POH) levert 1 e lijns zorg, d.w.z. doet diagnostisch onderzoek en behandeling t.b.v. álle inwoners in thuissituatie
Nadere informatieTrauma en verslaving. Mondriaan. Verslavingszorg. Informatie voor patiënten
Verslavingszorg Trauma en verslaving Als u naast uw verslaving ook last heeft van een nare of ingrijpende gebeurtenis uit uw verleden Informatie voor patiënten Mondriaan voor geestelijke gezondheid Trauma
Nadere informatieMentrum SAMEN WERKEN AAN HERSTEL EN EEN WAARDEVOL LEVEN. Onderdeel van Arkin
Mentrum SAMEN WERKEN AAN HERSTEL EN EEN WAARDEVOL LEVEN Onderdeel van Arkin Ieder mens is waardevol. Mentrum behandelt mensen met langerdurende ernstige problemen op het gebied van psychiatrie en/of verslaving.
Nadere informatieWie zijn onze patiënten?
In deze folder vertellen wij u graag wat meer over Forensisch Psychiatrisch Centrum de Kijvelanden. De Kijvelanden behandelt mensen met een psychiatrische stoornis. De rechter heeft hen tbs met bevel tot
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 98 34 www.rijksoverheid.nl Kenmerk
Nadere informatiePoliklinische behandeling
Poliklinische behandeling Ouderen Poliklinische behandeling Introductie Mondriaan Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van 65 jaar en ouder, die behoefte hebben aan behandeling,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 111 Vragen van de leden
Nadere informatie(Net)werking van een PAAZ
(Net)werking van een PAAZ Frederic Ulburghs (hoofverpleegkundige) en Henrik Palmans (psychiatrisch verpleegkundige) Voorstelling PAAZ Enkele cijfers: +/- 13 FTE verpleegkundigen +/- 3 FTE psychologen +/-
Nadere informatieOorzaken verslaving - afhankelijkheid
Oorzaken verslaving - afhankelijkheid De reden dat iemand een verslavingsprobleem ontwikkelt kent een veelheid aan mogelijke oorzaken. En dit verslavingsproces is ook nog eens per persoon verschillend.
Nadere informatieAanmeldingsformulier cliënt
Aanmeldingsformulier cliënt Toelichting: Indien je voor het beantwoorden van de onderstaande vragen meer ruimte nodig hebt om te schrijven, gebruik dan gerust extra papier en stuur dat mee. We vinden het
Nadere informatieExterne brochure : toelichting
Externe brochure : toelichting Doel: profilering Veldzicht Doelgroep: stakeholders Veldzicht Optionele uitwerking: boekje centrum voor transculturele psychiatrie VAARDIG EN VEILIG VERDER HELPEN In Veldzicht
Nadere informatieToReachIt. Acceptance is the beginning of change!!!
ToReachIt Acceptance is the beginning of change!!! Acceptance is the beginning of change! Inhoudsopgave Voorwoord 1. Inleiding 1.1. Wat ontbreekt er in Nederland aan begeleiding voor onze doelgroep volgens
Nadere informatieWERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN
WERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN Begripsbepaling De werkgroep hanteert het NHG Standpunt. Kwetsbare ouderen zijn: ouderen met complexe problematiek, die diverse aandoeningen hebben
Nadere informatieVerdiepingsstage Dubbele diagnose. Loodds. informatie voor aios
Verdiepingsstage Dubbele diagnose Loodds informatie voor aios Verdiepingsstage Dubbele diagnose Loodds Gaat je interesse uit naar psychiatrie in combinatie met een verslaving? Dan biedt Delta een verdiepingsstage
Nadere informatieSamenvatting. Onderzoeksvragen
Samenvatting Om de relatief hoge recidive onder (ex-)gedetineerden terug te dringen, wordt al tijdens detentie gewerkt aan re-integratie. Een belangrijk onderdeel van het re-integratiebeleid is het werken
Nadere informatiePsychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking'
DEMENTIE 31JAN2001 Psychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking' Steeds meer ouderen blijken zichzelf en hun woning te
Nadere informatiePreventie en voorlichting
Preventie en voorlichting Verslavingszorg Preventie en voorlichting Verslavingszorg Mondriaan voor geestelijke gezondheid Verslavingszorg Preventie en voorlichting Doordacht dynamisch! Colofon Tekst Afdeling
Nadere informatiePsychiatrische Intensieve Thuiszorg
Psychiatrische Intensieve Thuiszorg Informatie voor cliënten en familie Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Psychiatrische Intensieve Thuiszorg De Divisie Ouderen is een onderdeel van
Nadere informatieJustitiële Verslavingszorg. De reclassering
Justitiële Verslavingszorg De reclassering JVz is een onderdeel van Inforsa, een instelling gespecialiseerd in intensieve en forensische zorg. JVz biedt reclasseringsprogramma s voor mensen die - mede
Nadere informatieAngst de baas voor 55+
Angst de baas voor 55+ Ouderen Angst de baas voor 55+ Introductie Ben ik mijn angst de baas? Ieder mens is wel eens bang. Gelukkig maar, want angst kan mensen waarschuwen voor gevaar. Angst is pas een
Nadere informatieNee Ja, hoeveel? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u een datum wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.
Algemene Gegevens Gegevens klant Naam Geboortedatum BSN Klantnummer Zijn er kinderen aanwezig? Gegevens aanbieder Nee Ja, hoeveel? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Naam ondersteuner Contactgegevens
Nadere informatieonderdeel van Mondriaan Patiëntenfolder Polikliniek
onderdeel van Mondriaan Patiëntenfolder Polikliniek Radix Forensisch Poliklinisch U bent aangemeld bij de polikliniek van Radix, onderdeel van Mondriaan. Deze aanmelding is gedaan door uw reclasseringswerker,
Nadere informatieSamenvatting. Adviesvragen
Samenvatting Adviesvragen Een deel van de mensen die kampen met ernstige en langdurige psychiatrische problemen heeft geen contact met de hulpverlening. Bij hen is geregeld sprake van acute nood. Desondanks
Nadere informatiePreventie en voorlichting
Preventie Preventie en voorlichting Introductie De afdeling preventie geeft voorlichting en advies over genotmiddelen aan jongeren, ouders en professionals. Verslavingszorg verleent hulp aan volwassenen
Nadere informatieInformatie voor werkgevers
Informatie voor werkgevers Werk en verslaving Informatie voor werkgevers Werk en verslaving Het aantal verslaafden aan alcohol, drugs en medicijnen in Nederland groeit. Het merendeel van deze mensen heeft
Nadere informatieDeeltijdbehandeling. Mondriaan. Informatie voor cliënten. Ouderen. voor geestelijke gezondheid
Deeltijdbehandeling Informatie voor cliënten Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Deeltijdbehandeling De Divisie Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van
Nadere informatieSchizofrenie en comorbide verslaving
Schizofrenie en comorbide verslaving Wilma Reesink GGZ Verpleegkundig Specialist GGNet Apeldoorn Workshopindeling: 1. Stellingen bespreken aan de hand van het Lagerhuismodel met doel: kennis testen, dilemma
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Maarten Boogert, soc. psych. verpleegk Divisie Ouderen / 24 uurdienst Mondriaan Zorggroep Heerlen Doelgroepen m.b.t hulpverlening van SPV- er : Acute psychiatrische
Nadere informatieBegeleid Wonen. www.st-neos.nl. Maatschappelijke opvang en aanpak huiselijk geweld
Begeleid Wonen www.st-neos.nl Maatschappelijke opvang en aanpak huiselijk geweld De stichting Neos is een organisatie voor maatschappelijke opvang en aanpak huiselijk geweld. De organisatie richt zich
Nadere informatieSamen eenzaam. Frida den Hollander
Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben
Nadere informatieGedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist
Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist Deel 1: Wet op de gedwongen opname Deel 2: problematisch middelengebruik Toetsing van de wet bij verslaving Geesteszieke
Nadere informatieHoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat?
Scheiding der machten De rechters zijn gescheiden www.rechtvoorjou.nl Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Maak de volgende oefeningen met behulp van de informatie op de website*. Naam Leerling:...Klas:...
Nadere informatieMistral DTOX, een goed begin is het halve werk. Edwin Spapens GZ-Psycholoog Mistral DTOX & Mistral Kliniek
Mistral DTOX, een goed begin is het halve werk. Edwin Spapens GZ-Psycholoog Mistral DTOX & Mistral Kliniek Cluster jeugd Preventie, inclusief minimale interventie van 1-3 gesprekken I- hulp (ambitie ook
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 21 oktober 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres: Postbus 20350, 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl 157617-111785-VGP
Nadere informatiePoliklinische behandeling
Poliklinische behandeling Ouderen Poliklinische behandeling Introductie Mondriaan Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van 65 jaar en ouder, die behoefte hebben aan behandeling,
Nadere informatieDagbehandeling. Ouderen
Dagbehandeling Ouderen Dagbehandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling, ondersteuning en begeleiding aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen
Nadere informatieProtocol ADHD bij verslaving 139
Bijlage 12 Checklist Coaching Protocol ADHD bij verslaving 139 CHECKLIST ADHD-COACH Naam Cliënt: Naam Coach: Geboortedatum cliënt dag maand jaar De start van dit coordinerende coachingstraject vindt plaats
Nadere informatieDementiepoli. Ouderen
Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.
Nadere informatieWerken in sph. Maria van Deutekom Britt Fontaine Godelieve van Hees Marja Magnée Alfons Ravelli
Verslaafden Werken in sph Redactie: Dineke Behrend Maria van Deutekom Britt Fontaine Godelieve van Hees Marja Magnée Alfons Ravelli 2 Verslaafden Auteur: Hans van Nes Bohn Stafleu Van Loghum Houten, 2004
Nadere informatieOver de grens bij (on)toerekeningsvatbaarheid, slachtoffer- en daderschap in de forensische psychiatrie. Swanny Kremer
Over de grens bij (on)toerekeningsvatbaarheid, slachtoffer- en daderschap in de forensische psychiatrie Swanny Kremer 24 November 2017 Programma 2 Wie is Swanny Kremer? Vooraf Daderschap en slachtofferschap
Nadere informatieBemoeizorg Parkstad. Wat is bemoeizorg? Bemoeizorg Parkstad
Volwassenen Bemoeizorg Parkstad 5 8 10 2 6 4 9 1 3 7 Wat is bemoeizorg? Bemoeizorg is de ongevraagde bemoeienis van hulpverleners met mensen die hulp nodig hebben, maar daar zelf niet om vragen of deze
Nadere informatieBeter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen?
Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Richtlijnen Casus IDDT Richtlijnen, wat zeggen ze niet! Richtlijnen Dubbele Diagnose, Dubbele hulp (2003) British
Nadere informatieDe Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.
Op zoek naar waardevolle contacten De werkgroep Week van de Psychiatrie organiseert van 26 tot en met 31 maart 2012 de 38e Week van de Psychiatrie. Het thema van de Week van de Psychiatrie 2012 is Contact
Nadere informatie20 man 15 vrouw. depressie paranoia psychose
Dubbele Diagnose Patricia v.wijngaarden-cremers, psychiater Circuitmanager Verslavingspsychiatrie Dimence Inhoud - Inleiding - Gebruik onder Nederlandse Jongeren - Psychiatrische Comorbiditeit - Wat is
Nadere informatiePresentatie verdiepingssessie inkoop Jeugd-AWBZ. Vrijdag 13 juni 2014
Presentatie verdiepingssessie inkoop Jeugd-AWBZ Vrijdag 13 juni 2014 Wie zijn we? Ons Tweede thuis is een organisatie ten dienste van ongeveer 2000 mensen met een verstandelijke, meervoudige of lichamelijke
Nadere informatieKorsakov. Kliniek. Centrum voor cognitieve stoornissen bij alcohol
> Divisie Verslavingszorg Korsakov Kliniek Centrum voor cognitieve stoornissen bij alcohol Informatie voor CLIËNTEN EN FAMILIE < > ALGEMENE INFORMATIE Met deze brochure willen wij u nader kennis laten
Nadere informatieDeeltijdbehandeling. Ouderen
Deeltijdbehandeling Ouderen Deeltijdbehandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling, ondersteuning en begeleiding aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan
Nadere informatieBemoeizorg Parkstad. Volwassenen
Bemoeizorg Parkstad Volwassenen Bemoeizorg Parkstad 7 1 2 3 4 8 5 9 10 6 Wat is bemoeizorg? Bemoeizorg is de ongevraagde bemoeienis van hulpverleners met mensen die hulp nodig hebben, maar daar zelf niet
Nadere informatieVerslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan
ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms
Nadere informatieMultiproblem gezinnen met NAH, een uitdaging? Myriam Meutgeert, gezinscoach Karin van Ophem, consulent NAH & Jeugd en Gezin
Multiproblem gezinnen met NAH, een uitdaging? Myriam Meutgeert, gezinscoach Karin van Ophem, consulent NAH & Jeugd en Gezin Programma workshop Definitie multiproblem gezin Actieve bijdrage, stellingen
Nadere informatieForensisch Psychiatrisch Centrum de Kijvelanden. Over TBS
Forensisch Psychiatrisch Centrum de Kijvelanden Over TBS In deze folder vertellen wij u graag meer over Forensisch Psychiatrisch Centrum de Kijvelanden en in het bijzonder over tbs. De Kijvelanden behandelt
Nadere informatieHet Centraal AanmeldPunt voor druggebruikers in de gevangenis
Het Centraal AanmeldPunt voor druggebruikers in de gevangenis 1. Inhoud van het CAP Het centraal aanmeldpunt drugs of kortweg CAP, wil alle gedetineerden met een drugprobleem ondersteunen in hun zoektocht
Nadere informatieACT en FACT: zorg en behandeling in de maatschappij
ACT en FACT: zorg en behandeling in de maatschappij ACT en FACT: zorg en behandeling in de maatschappij Gecertificeerde zorg voor mensen met met ernstige psychiatrische ernstige psychiatrische aandoeningen
Nadere informatieDementiepoli. Ouderen
Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.
Nadere informatieIPS en Begeleid Leren
IPS en Begeleid Leren Symposium IPS Arbeidsreïntegratie met de beste papieren? Amersfoort, 30 maart 2006 Lies Korevaar Programma Workshop Welkom Doelstelling workshop Inleiding Doelgroep Begeleid Leren-programma
Nadere informatieBZ11A. Bemoeizorg. post-hbo opleiding. Assertieve psychiatrische hulp aan zorgmijders. mensenkennis
BZ11A post-hbo opleiding Bemoeizorg Assertieve psychiatrische hulp aan zorgmijders mensenkennis Post-hbo opleiding bemoeizorg Assertieve psychiatrische hulp aan zorgmijders In onze samenleving zijn er
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatie(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden
Improving Mental Health by Sharing Knowledge (Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Congres sociale verslavingszorg 12 juni 2013 Laura Neijmeijer Doelgroep: mensen met langdurende of blijvende ernstige
Nadere informatieMijn hersenletsel. Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting:
Mijn hersenletsel Ik heb moeite met het vasthouden of verdelen van mijn aandacht. Ik ben snel afgeleid. Ik heb moeite om alles bij te houden/de wereld gaat zo snel. Ik heb moeite met flexibiliteit en veranderingen.
Nadere informatieBemoeizorg. mensenkennis. Assertieve psychiatrische hulp aan zorgmijders. post-hbo opleiding
post-hbo opleiding Bemoeizorg Assertieve psychiatrische hulp aan zorgmijders mensenkennis Post-hbo opleiding bemoeizorg Assertieve psychiatrische hulp aan zorgmijders In onze samenleving zijn er meer dan
Nadere informatieMonitor. alcohol en middelen
Gemeente Utrecht, Volksgezondheid Monitor www.utrecht.nl/gggd alcohol en middelen www.utrecht.nl/volksgezondheid Thema 3 Gebruik van de verslavingszorg in Utrecht - 2012 1 Colofon Uitgave Gemeente Utrecht,
Nadere informatiePost-hbo opleiding bemoeizorg. Ik vond alle docenten top! Veel passie voor het werk, dit stralen ze uit naar de groep. evaluatie deelnemer
mensenkennis Post-hbo opleiding bemoeizorg Ik vond alle docenten top! Veel passie voor het werk, dit stralen ze uit naar de groep. evaluatie deelnemer Bemoeizorg Hulpverleners in de bemoeizorg hebben te
Nadere informatieIrisZorg. verslavingszorg. en maatschappelijke opvang. dicht bij mensen, ver in zorg
IrisZorg verslavingszorg en maatschappelijke opvang dicht bij mensen, ver in zorg > IrisZorg: dicht bij mensen, ver in zorg Bij IrisZorg kan iedereen rekenen op de deskundigheid en betrokkenheid van onze
Nadere informatiePolikliniek. Forensische Psychiatrie
Polikliniek Forensische Psychiatrie Wij zijn er voor mensen die grensoverschrijdend of strafbaar gedrag vertonen en hierdoor met politie of justitie in aanraking dreigen te komen of dit al zijn geweest.
Nadere informatieDE SPV IN DE ALLEDAAGSE PRAKTIJK VAN DE
DE SPV IN DE ALLEDAAGSE PRAKTIJK VAN DE VERSLAVINGSZORG Inleiding Dit artikel is een pleidooi voor de verbetering van zorg bij duo problematiek. Al negen jaar werk ik in de verslavingszorg en doe dit nog
Nadere informatieDementiepoli. Mondriaan. Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen. Ouderen. voor geestelijke gezondheid
Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Dementiepoli Als je geheugen je in de steek laat... September 2011 Copyright Mondriaan
Nadere informatieBalanceren tussen hoop en wanhoop
i n e vo or h a m Balanceren tussen hoop en wanhoop vo or a f In deze bijdrage staat het Leger des Heils centraal. Het Leger des Heils doet veel voor mensen, die te kampen hebben met chronische verslaving
Nadere informatieMIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN. Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein
MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein 28 november 2014 Middelengerelateerde problematiek 1. Algemeen A. Middelengebruik in België B. Gevolgen:
Nadere informatieIs iemand in jouw omgeving verslaafd?
Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie
Nadere informatieProefexamen PsBK3. Centraal Exameninstituut Complementaire Zorg
Proefexamen PsBK3 Centraal Exameninstituut Complementaire Zorg Dit proefexamen PsBK3 bestaat uit 2 cases met bijbehorende open vragen. Het werkelijke examen PsBK3 bestaat uit 6 cases met bijbehorende open
Nadere informatieGeneralistische basis ggz
Generalistische basis ggz Informatie voor patiënten Generalistische basis ggz U bent door uw huisarts verwezen voor behandeling naar de Generalistische Basis GGZ (GB-GGZ) van Mondriaan. Mondriaan Generalistische
Nadere informatie1 april 2019 Kenmerken ggz-jeugdigen met blijvende behoefte aan verblijf. Position Paper Toegang Wlz voor jeugdigen GGZN/FO/RIBW/gdun/232227/2019
Aan de Vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de Tweede Kamer der Staten Generaal T.a.v. mevrouw H. Post griffier Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum Bijlage(n) 1 april 2019 Kenmerken
Nadere informatieInhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland
Polls drugsweb Kun je op eigen houtje van drugs afkomen Ja: 85% Moeten we minder gaan drinken Ja: 57% Bang om verslaafd te worden Ja: 21% Drugs meenemen naar buitenland Ja: 73% Wiet is een harddrug Ja:
Nadere informatieGeneralistische basis ggz
Generalistische basis ggz Informatie voor patiënten Generalistische basis ggz U bent door uw huisarts verwezen voor behandeling naar de Generalistische Basis GGZ (GB-GGZ) van Mondriaan. Mondriaan Generalistische
Nadere informatiePositioneren van de SPV
Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie
Nadere informatieProtocol RM psychogeriatrie Gooi & Vechtstreek
Protocol RM psychogeriatrie Gooi & Vechtstreek Netwerk Dementie Gooi & Vechtstreek Januari 2013 INLEIDING Dit protocol is tot stand gekomen vanuit het Netwerk Dementie Gooi & Vechtstreek. De volgende personen
Nadere informatiePOP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen.
POP polikliniek voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap U heeft een afspraak op de POP-poli. Dit betekent Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). In de POP polikliniek
Nadere informatieGeachte patiënt, J. van den Hoogen B. van Drenth, huisartsen
Geachte patiënt, Nu u zich in onze praktijk heeft aangemeld, nodigen wij u uit voor een kennismakings-gesprek. Het voornaamste doel hiervan is om met elkaar kennis te maken. Daarnaast willen wij ook zicht
Nadere informatie