info voor patiënten Cochleair implantaat Vooronderzoeken

Transcriptie

1 info voor patiënten Cochleair implantt Vooronderzoeken

2 01. Inleiding Om na te gn of u een goede kandidt bent voor een cochleair implantt (CI) moeten enkele vooronderzoeken gebeuren. Die vooronderzoeken zijn ook nodig om het nvrgdossier voor terugbetaling op te stellen. Enkel patiënten die n beide oren ernstig gehoorverlies hebben en die onvoldoende functionele winst boeken met klassieke hoortoestellen komen voor terugbetaling in nmerking. Het RIZIV lt ongeveer drie mnden na de indiening van het dossier weten of het CI terugbetld wordt. 02. Afsprk bij de NKOarts: eerste consultatie Tijdens de eerste consultatie onderzoeken we uw gehoor en eventuele andere klachten (oorsuizen, evenwichtsstoornissen, ). Als we op basis van dit onderzoek denken dat u in nmerking komt voor een cochleair implantt, leggen we een afsprk vast voor een uitgebreid gehooronderzoek, een logopedisch vooronderzoek, een psychologisch vooronderzoek, een CT-scan en een MRI-scan. Bij kinderen plannen we meestal ook een motorisch onderzoek bij de kinesist en een evenwichtsonderzoek. Ook bij volwassenen kan een evenwichtsonderzoek worden voorzien. We groeperen de afspraken in de mate van het mogelijke op een ntal dagen zodat u zich niet te vk hoeft te verpltsen. Het secretarit van het CI-team legt de afspraken vast. Hieronder geven we wat meer uitleg over deze onderzoeken. Ze kaderen in een bilan. Dat betekent dat ze grotendeels worden terugbetld door uw ziekteverzekering.

3 03. Afsprk bij de audioloog De audioloog brengt uw huidig gehoor in krt en onderzoekt uw gehoor met en zonder hoortoestellen in verschillende testcondities. Er worden zowel een toonaudiogram, een sprkaudiogram, een foneemdiscriminatietest als een BERA-onderzoek afgenomen. Deze consultatie duurt anderhalf uur. Gehoortest toonaudiometrie Aan de hand van het toonaudiogram stellen we de grd en de rd van het gehoorverlies vast. We bepalen de gehoordrempels van beide oren voor verschillende frequenties. Een gehoordrempel is het lgste geluidsniveau dat u kan horen, en dit voor verschillende tonen. Een gehoordrempel wordt uitgedrukt in decibel (db). We voeren deze test uit met en zonder uw hoorapparaten. Sprkaudiometrie Bij een sprkaudiogram krijgt u een reeks korte woorden (soms ook zinnen) te horen op verschillende luidheidsniveaus. Die woorden moet u herhalen. Foneemdiscriminatietest Via een foneemdiscriminatietest onderzoeken we of u verschillende klankenparen van elkr kan onderscheiden. Deze test wordt meestal afgenomen n een constant geluidsniveau en met hoortoestellen. In We kunnen deze test al op heel jonge leeftijd afnemen. BERA-onderzoek Een BERA-onderzoek gt op een objectieve manier het gehoor na. U hoeft tijdens de test zelf niets te doen. Via de hoofdtelefoon hoort u klikgeluiden. U hoeft dr niet op te reageren. Tijdens de test mag u rustig blijven liggen of zelfs slapen. De reactie van de gehoorzenuw op de auditieve stimulatie wordt opgemeten n met meetelektroden op uw huid. Enkel patiënten die op basis van bovenstnde testen een ernstig gehoorverlies blijken te hebben en die onvoldoende functionele winst boeken met hun hoortoestellen komen in nmerking voor de terugbetaling van een CI. COCHLEAIR IMPLANTAAT 3

4 04. Afsprk bij de logopedist We doen een ntal korte onderzoeken nr uw sprkperceptie mét en zonder lipbeeld. De logopedist gt ook na in welke mate het gehoorverlies een impact heeft op de communicatie in familiale, sociale en professionele context en op uw eigen sprkproductie. Deze evaluatie duurt ongeveer 1 uur. Als blijkt dat uw lipleesvrdigheden nog niet optiml zijn, kunnen we in overleg met u beslissen om een ntal sessies lipleestraining te plannen. Liplezen blijft immers belangrijk, zelfs met een cochleair implantt. 05. Afsprk bij de psycholoog Een ernstig gehoorverlies heeft vk een grote impact op uw dagelijks leven en op uw psychosocil welzijn. In een verkennend gesprek peilt de psycholoog nr de gevolgen van uw slechthorendheid op uw levenskwaliteit, communicatiemogelijkheden, sociale contacten, werk, zelfredzmheid, Drnst bespreekt u met de psycholoog uw verwachtingen en motivatie voor cochleaire implantatie. 06. Afsprk voor radiologisch onderzoek Radiologische onderzoeken (CT-scan en MRI) zijn noodzakelijk om na te gn of het slakkenhuis (deel van het binnenoor) goed gevormd en open is. Dat is belangrijk omdat tijdens de operatie de elektrode in het slakkenhuis moet geschoven worden. Drnst kunnen we via deze scans nagn of u een gehoorzenuw hebt. De gehoorzenuw moet intact zijn ngezien een CI de gehoorzenuw elektrisch stimuleert. Deze prikkels worden vervolgens via de auditieve zenuwbn nr de hersenen geleid.

5 07. Afsprk voor vestibulair en motorisch onderzoek Deze onderzoeken gebeuren om na te gn of het evenwichtsorgn, dat ook in het oor ligt, optiml functioneert. Bij kinderen evalueren we ook de motorische ontwikkeling. Een vertrgde motorische ontwikkeling kan immers het gevolg zijn van een probleem in het evenwichtsorgn. De functie van het evenwichtsorgn kan onderzocht worden n de hand van verschillende testen: Video-hoofdimpulstest Het hoofd van de patiënt wordt enkele keren snel nr links en rechts bewogen. Door de reactie van de ogen kunnen we de werking van het evenwichtssysteem evalueren. Collisch vestibulair geëvoceerde myogene potentialen (cvemp) test U krijgt via dopjes in de oren of via een beentriller (trillend blokje achter het oor) luide geluiden ngeboden. Zo wordt een van de vijf delen van het evenwichtsorgn, namelijk de sacculus, geprikkeld. Het antwoord op de geluiden wordt gemeten ter hoogte van een spier in de nek. Dristoelonderzoek Bij de dristoeltest wordt u rondgedrid in een verduisterde kamer. U krijgt kleefelektroden rond de ogen. Via de opgemeten oogbewegingen bestuderen we de evenwichtsfuncties. COCHLEAIR IMPLANTAAT 5

6 Calorisch onderzoek (enkel bij patiënten ouder dan 2 jr) U krijgt een kleine hoeveelheid warm en koud water of warme en koude lucht in de gehoorgang gespoten worden terwijl u op uw rug ligt. Via kleefelektrodes op uw voorhoofd en rond uw ogen kunnen we de oogbewegingen in krt brengen en de werking van het evenwichtssysteem evalueren. Motorisch onderzoek (enkel bij kinderen) Motorische testen evalueren hoe goed een kind kan kruipen, zitten, stappen, fietsen, lopen, springen, op één been stn, Nst deze motorische mijlpalen onderzoeken we ook de bewegingskwaliteit. 08. Afsprk bij de NKOarts: tweede consultatie Tijdens deze consultatie bespreken we de resultaten van alle vooronderzoeken met u. We laten u dan weten of u al dan niet in nmerking komt voor een CI. Als dat het geval is, beslissen we n welk oor het CI zal worden gepltst en leggen we een operatiedatum vast. We maken ook al de praktische afspraken voor de opname en de operatie. Vk gebeurt dit in overleg met de verpleegkundige die verantwoordelijk is voor de operatieplanning. 09. Informatiesessie bij de audioloog Tijdens deze informatiesessie nemen we ruim de tijd om te antwoorden op al uw vragen over het CI. De verschillende systemen, de operatie, de te verwachten resultaten, revalidatie, praktische informatie, komen n bod. Soms krijgt u een deel van deze informatie al tijdens het eerste consult bij de audioloog. U krijgt voldoende mondelinge en schriftelijke informatie zodat u goed geïnformeerd bent. We kiezen samen het merk, de kleur en de drgopties van het uitwendige deel van het CI. Voor deze sessie voorzien we miniml 1 uur.

7 Als u beslist om door te gn met de implantatie, stellen we het nvrgformulier voor terugbetaling door het RIZIV op. 10. Operatie U wordt de dag voor de operatie opgenomen. De dag van de operatie komt u nuchter nr het ziekenhuis. Dat betekent dat u niet meer mag eten en/of drinken vanaf middernacht. De ingreep zelf duurt ongeveer anderhalf uur. Tijdens uw verblijf in het UZ Gent (meestal in dagziekenhuis) krijgt u een verband rond uw oor. U zal over het algemeen weinig of geen pijn hebben na de operatie. Soms kan u wat evenwichtsklachten hebben. Deze verdwijnen na een pr weken. Soms nemen de klachten van oorsuizen direct na de operatie toe. Dat is te wijten n het feit dat het binnenoor tijdens de operatie wordt geopend en de elektrode wordt opgeschoven. We zien in de meeste gevallen dat deze klachten na een pr dagen of weken opnieuw verdwijnen. 11. Postoperatieve controle bij de NKO-arts Een tiental dagen na de implantatie wordt u verwacht bij de NKO-arts voor controle van de wondnd. Meer informatie over de periode na de implantatie (revalidatie) vindt u in de brochure Wat na CI? 12. Vaccinatie Mensen met een cochleair implantt (CI) hebben een licht verhoogde kans op hersenvliesontsteking (meningitis). De kans dat u een hersenvliesontsteking krijgt blijft zeer klein, mr ngezien het een ernstige ziekte is, raden we kinderen en volwassenen met een cochleair implantt n om zich bijkomend te laten vaccineren tegen pneumokkenbacteriën voor en na de cochleaire implantatie. Het is belangrijk om alle vaccinaties die u of uw kind kreeg te registreren in het vaccinatieboekje en ze ook te laten bijhouden door de kinderarts en/of huisarts. COCHLEAIR IMPLANTAAT 7

8 Hieronder vindt u het vaccinatieadvies. Dit advies geldt op twee voorwrden: Uw kind volgt het vaccinatieschema van Kind en Gezin (of heeft het gevolgd). U of uw kind heeft geen ngetoonde ziekte van het immuunsysteem. Als u of uw kind niet n deze voorwrden voldoet, moet in overleg met uw behandelend arts of kinderarts een vaccinatieschema op mt opgesteld worden. Vaccinatieschema Kinderen van 2 tot 12 mnden oud Uw kind krijgt op de leeftijd van 8 weken, 16 weken en 12 mnden een vaccinatie met een geconjugeerd pneumokkenvaccin (Prevenar 13 of Synflorix). Na de tweede verjrdag wordt één dosis van een 23-valent polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) toegediend. Dit 23-valent polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) moet levenslang om de vijf jr herhld worden. Kinderen tussen 12 mnden en 5 jr Na de tweede verjrdag wordt één dosis van een 23-valent polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) toegediend. Dit 23-valent polysaccharide vaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) moet levenslang om de vijf jr herhld worden. Kinderen ouder dan 5 jr Ten ltste twee weken voor de cochleaire implantatie moet één dosis van het 13-valent geconjugeerd pneumokkenvaccin (Prevenar 13) toegediend worden, gevolgd door één dosis van het 23-valente polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) na een periode van minstens 8 weken. Het 23-valent polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) moet levenslang om de vijf jr herhld worden. Volwassenen vanaf 19 jr Als u nooit eerder werd gevaccineerd met het 23-valent polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune): Ten ltste twee weken voor de cochleaire implantatie moet één dosis van het 13-valent geconjugeerd pneumokkenvaccin (Prevenar 13) toegediend worden, gevolgd door één dosis van het 23-valente polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) na een periode van minstens 8 weken. Het 23-valent polysaccharide vaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) moet levenslang om de vijf jr herhld worden.

9 Als u in het verleden al werd gevaccineerd met het 23-valent polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune): Eén dosis van het 13-valent geconjugeerd pneumokkenvaccin (Prevenar 13) moet minstens 1 jr na het 23-valente polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) worden toegediend. Het 23-valent polysaccharidevaccin (Pneumo 23 of Pneumovax of Pneumune) moet levenslang om de vijf jr herhld worden. 13. Kosten Vooronderzoeken De vooronderzoeken bij de NKO-arts, audioloog, logopedist, psycholoog en kinesitherapeut kunnen in het kader van een multidisciplinair bilandossier gedeeltelijk worden terugbetld door uw ziekteverzekering. Voorwrde is wel dat alle vooronderzoeken worden uitgevoerd binnen een vaste tijdsperiode (3 mnden). Als u dus niet nwezig kan zijn bij een van de vooronderzoeken, meld dat dan zo snel mogelijk n het CI-secretarit. Als u tijdens deze bilanfase niet opdgt voor een of meerdere vooronderzoeken en er dus geen multidisciplinair bilandossier kan worden afgesloten kan u de vooronderzoeken zelf ngerekend krijgen. Operatie Als het RIZIV het nvrgdossier goedkeurt, betlt uw ziekteverzekering de kosten voor het CI grotendeels terug. De totale kost bedrgt ongeveer euro (implantt, sprkprocessor, chirurgie, anesthesie, hospitalisatiekost, ). Voor de operatie moet u rekenen op een bijkomende kost van ongeveer 400 euro als u in een meerpersoonskamer ligt. Als u een eenpersoonskamer verkiest, loopt de eigen bijdrage flink op. Hebt u een hospitalisatieverzekering, dan kunnen deze bijkomende kosten volledig vergoed worden, afhankelijk van uw verzekeringspolis. Drnst rekent het ziekenhuis ook een eigen bijdrage van 150 euro n voor het CI. Revalidatie Na de implantatie starten we met revalidatie. We voorzien medische opvolging bij de NKO-arts, afspraken bij de audioloog voor de afstelling van het CI, een postoperatief gesprek met de psycholoog en hoortraining bij de logopediste. Voor meer informatie verwijzen we nr de brochure Wat na CI?. COCHLEAIR IMPLANTAAT 9

10 Bilaterale implantatie Sinds februari 2010 wordt bilaterale implantatie terugbetld voor kinderen jonger dan 12 jr. Patiënten ouder dan 12 jr dragen zelf de kosten van een contralaterl implantt. Een ntal firma s geeft echter wel een korting op de nkoop van een contralaterl CI. Voor meer informatie kan u het CI-team contacteren. 14. Contact In elke fase van de voorbereiding op de inplanting van een cochleair implantt kan u vragen of bedenkingen hebben. Als u niet de kans kreeg om die te bespreken op een van de rdplegingen kan u steeds contact opnemen met het CI-team. Ook als een geplande afsprk niet kan doorgn, kan u ons het best contacteren via: Dienst Neus-, keel- en oorheelkunde Secretarit Centrum voor gehoor- en sprkrevalidatie Ter Sprake / CI-team Ingang 69, route 690 rd.tersprake@uzgent.be Tel Fax

11 NKO-arts Eerste consultatie Secretarit Afspraken maken Audioloog Tests en/of infosessie Logopedist Tests Psycholoog Gesprek Radiologie CT en MRI NKO-arts Tweede consultatie Audioloog Infosessie Secretarit Verdere afspraken NKO-arts Derde consultatie pre-operatief Verpleegkundige Afsprk operatie Operatie Verblijf ziekenhuis Audioloog Eerste fitting NKO-arts Postoperatief consult Logopedist Start revalidatie Psycholoog Start revalidatie COCHLEAIR IMPLANTAAT 11

12 Dienst Neus-, keel- en oorheelkunde Secretarit CI-team Ingang 69, route 690 Tel Fax Deze brochure werd enkel ontwikkeld voor gebruik binnen het UZ Gent. Alle rechten voorbehouden.niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbr gemkt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgnde schriftelijke toestemming van het UZ Gent. Nevelland Graphics cvba-so Januari 2017 V03 (520) v.u.: Eric Mortier, afgevrdigd bestuurder UZ Gent, De Pinteln 185, 9000 Gent UZ Gent Postadres De Pinteln 185 Toegang C. Heymansln B 9000 Gent T: +32 (0) info@uzgent.be volg ons op