CODEX CIVICUS Endorfinen van distaal naar normaal Voetje van de vloer. Niets aan de handjes. Sausjes van onzin

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "CODEX CIVICUS Endorfinen van distaal naar normaal Voetje van de vloer. Niets aan de handjes. Sausjes van onzin"

Transcriptie

1 CODEX CIVICUS Endorfinen van distaal naar normaal Voetje van de vloer Jelles Niets aan de handjes Licht verteerbaar Sausjes van onzin Nummer 3, juni 2009

2 U kent Chemodol, de hypo-allergene afwasbare massage-olie. Maar Chemodis heeft meer massage-oliën. Zoals Chemotherm, een massage-emulsie met milde en verantwoorde warmtewerking. Het zuiver plantaardige Olivine, zonder conserveermiddelen en emulgatoren. Chemovine, speciaal voor de sterk behaarde huid. En, speciaal voor de overgevoelige huid, Chemoderm met natuurlijke werkstoffen en de ongeparfumeerde Baselin Emulsion met biologische eigenschappen. Uw leveranciers kunnen u er alles over vertellen. Of bel voor meer informatie: 0800-chemodis ( ). BMS MESSAGE Chemodis B.V. Postbus 9160, 1800 GD Alkmaar. Telefoon (072) , fax (072)

3 Colofon BMS Message, jaargang 17, nummer 3 BMS Postbus AA Sliedrecht info@bms-belangenvereniging.nl Redactie Passiebloem AK Rotterdam info@bms-belangenvereniging.nl Leden administratie Postbus AA Sliedrecht info@bms-belangenvereniging.nl Verschijning Februari April Juni September November Kopijdatum 12 januari 15 maart 10 mei 16 augustus 25 oktober Drukwerk en vormgeving Romec Designs info@romec-designs.nl Drukkerij de Potter Weg en Land DB Bergschenhoek info@depotter.nl Advertentie-index Chemodis 2 Stehmann 5 Visrestaurant Marktzicht 9 Meersport 14 Mariële Broeders 14 Heathlove 15 Therapeuten-Register.nl 15 Spaarwinkelen.nl 19 Toco Tholin 21 IVS Opleidingen 24 Lopharm 24 Fijne vakantie en tot september! Adverteren Telefoon: (078) info@bms-belangenvereniging.nl 2009 BMS BELANGENVERENIGING Inhoud Codex civicus Endorfinen 4 Betalen voor een bezoek aan de eerste hulp? 6 Van distaal naar normaal Veotje van de vloer 7 Alternatief bekeken Heliotherapie 9 Jelles Niets aan de handjes? 10 Boekbespreking 12, 20 Gen plotse hartdood ontdekt 12 Reunie IVS Opleidingen 12 Reanimeren 13 Workshop Van winkelwagen tot koekenpan 15 Sleutel in de strijd tegen overgewicht 16 Kalender 17 Licht verteerbaar Sausjes van onzin 18 Uit de pers 21 Sportverzorging 23 bms MESSAGE

4 Codex civicus Endorfinen Pijn wordt door de International Association of Pain, onder andere, bezien als een onaangename sensatie en dat zal iedereen die pijn lijdt natuurlijk beamen. Het behandeldoel van menig therapeut is dan ook gericht op het ombuigen van deze onaangename sensatie naar een aangena(a)m(er) gevoel. Pijnstilling is een speerpunt van vele therapieën en wanneer er aan de grondleggers ervan gevraagd wordt hoe dit pijnstillende effect zoal bereikt wordt en welke mechanismen daaraan ten grondslag liggen dan komt men vaak op proppen met de endorfinen theorie. BMS MESSAGE

5 Codex civicus Peter Burger Endorfinen zijn de lichaamseigen, pijnstillende, opiumachtige stofjes waar hardlopers zo aan verslaafd kunnen raken. Zelf hoor en lees ik er vaak over, maar krijg dan wel het idee dat het een beetje te pas en te onpas gebruikt wordt. De hoogste tijd dus om eens wat achterliggende informatie over deze plezier-stofjes aan het papier toe te vertrouwen. Lichaamseigen Begin jaren 70 werd er in de literatuur voor het eerst melding gemaakt van specifieke receptoren of bindingsplaatsen in het centrale zenuwstelsel (en elders in het lichaam) voor morfine- of opiaatachtige stoffen. Stoffen met een pijnstillend effect. Vervolgens werden verschillende vormen van endogene, lichaamseigen, morfine-achtige stoffen aangetoond. De belangrijkste zijn: beta-endorfine (het grotere neuro-eiwit-molecuul), dynorfine een kleiner eiwit en enkefaline (van deze drie het kleinste neuro-eiwit molecuul). Tezamen worden ze meestal gevat onder de noemer endorfinen. Al deze endorfinen zijn qua bouw afgeleid van een basismolecuul, een stof die in de hypofyse wordt gemaakt en waaruit ook een hormoon (ACTH) wordt gemaakt dat de aanmaak van cortisol regelt in het bijnierschors. Het is interessant te weten dat, net als cortisol, endorfinen een belangrijke rol spelen bij stresssituaties en dan speciaal met betrekking tot pijnstilling/analgesie. Pijn Pijn is een complex verschijnsel en kan zijn oorsprong hebben op verschillende niveaus in het lichaam en in het zenuwstelsel. Zo heeft pijn lokale, fysieke aspecten, maar spelen emotionele en mentale facetten ook een niet te verwaarlozen rol. Er zijn bindingsplaatsen gevonden voor endorfinen in de celmembraan van de zenuwvezels die het signaal voortbrengen dat pijn kan veroorzaken, maar er bevinden zich ook receptoren voor endorfinen op cruciale emotionele en mentale plaatsen in het brein alwaar de beïnvloeding door de endorfinen plaats kan vinden. Deze pijnstilling door endorfinen blijkt dus ook op verschillende niveaus tot stand te komen. In de zoektocht naar pijnmedicatie op basis van de endorfinen-theorie kwam men erachter dat het toch niet zo gemakkelijk is om één ideale pijnstiller te ontwerpen. Verschillende soorten morfine-achtige stofjes, met verschillende soorten receptoren op verschillende plekken in het lichaam en in het zenuwstelsel maakte het aantal mogelijkheden voor een eenvoudige wetenschapper moeilijk te overzien. Andere effecten Naast het pijnstillende effect hebben endorfinen ook nog invloed op de temperatuur- en bloeddrukregulatie, het honger- en dorstgevoel en het sexuele gedrag. Tijdens tijden van pijn en stress komen de endorfinen je helpen deze barre tijden door te komen. Stress is een heel breed begrip, maar bewegen/sporten kan heel goed bezien worden als een stressor. De verzuring van het bloed en het weefsel, als gevolg van inspanning, kan heel gevaarlijk zijn voor het individu. Zo n toestand is dan voor de hypothalamus en de hypofyse een reden om endorfinen vrij te maken. Het euforische, pijnstillende gevoel laat je, op korte termijn, de stresstoestand doorkomen. Verslavend Tijdens inspanning kunnen de waarden endorfinen wel 5 keer zo hoog zijn als in rust, je moet daar echter wel minimaal 30 minuten voor sporten. Het lichaam went snel aan die toegenomen waarden van endorfinen en je zal dus steeds meer moeten doen om de waarden evenveel te laten toenemen. Het is dus als met een verslaving, je moet steeds meer nemen: geen morfine, maar more fine. Tijdens inspanning kunnen de waarden endorfinen wel 5 keer zo hoog zijn als in rust. Als beta-endorfine uitwendig wordt ingenomen heeft het ook een verslavend effect, gelijk aan opiaten. Het meest verslavend blijkt het pijndempende, euforische, ontspannende gevoel te zijn. Er wordt zelfs, sinds de 18e eeuw al, gesproken over een orgasme-achtig effect. In de engelse literatuur komt het woord pleasure regelmatig voor als over endorfinen wordt gesproken. Geoefende hardlopers blijken naar dit gevoel op zoek te gaan. Ik dacht altijd dat hardlopers ergens voor wegliepen, maar nu weet ik waar ze zo vaak en zo ver naar toe lopen. Reageren? peter@bms-belangenvereniging.nl De Codex Medicus, het handschrift of handboek van de geneeskunde was de inspiratiebron voor het ontstaan van de naam Codex Civicus, het handschrift van een burger. In deze rubriek behandel ik diverse onderwerpen bekeken door een Westerse of door een Oosterse bril. bms MESSAGE

6 Betalen voor bezoek aan eerste hulp? Patiënten die zich zonder doorverwijzing op de eerste hulp in het ziekenhuis melden, moeten straks mogelijk de portemonnee trekken. Minister Klink (volksgezondheid) overweegt volgens ingewijden een eigen bijdrage in te voeren voor patiënten die niet eerst langs de huisartsenpost gaan, maar direct bij de spoedeisende hulp aankloppen. Hoe hoog die eigen bijdrage gaat worden, is nog niet bekend, maar het zou kunnen oplopen tot enkele tientjes per keer. UIT DE PERS De maatregel past in het voornemen van Klink om meer zorg over te hevelen van de overbelaste ziekenhuizen naar de huisartsen. Hij wil voorkomen dat mensen voor allerlei wissewasjes aan de bel trekken in een ziekenhuis, terwijl ze ook prima door de huisarts geholpen kunnen worden. Klink moet een gat van bijna een miljard euro dichten op zijn begroting. Naast invoering van een eigen bijdrage voor de zogenoemde zelfverwijzers en snoeien in de salarissen van specialisten (die bijna een half miljard hoger uitvielen dan verwacht) overweegt hij te snijden in het basispakket van de ziektekostenverzekering. Mogelijk worden maagzuurremmers straks niet meer vergoed, behalve voor chronisch zieken. Ook wordt er misschien gesnoeid in de vergoeding voor een bezoek aan de psycholoog. Bron Telegraaf BMS MESSAGE

7 Van distaal naar normaal Voetje van de vloer Ik loop inmiddels al heel lang mee in de wereld van de diagnostiek, blessures en blessurebehandeling en heb de meeste aandoeningen van het bewegingsapparaat óf wel een keer gezien of ben betrokken geweest bij de behandeling. Toch word je af en toe nog geconfronteerd met iets nieuws, waar je het bestaan wel van weet of je er wat bij voor kan stellen, maar wat je nog nooit gezien of behandeld hebt. Mede, omdat het dan iets is wat vrij zelden voorkomt. Onlangs maakte ik zo n geval mee. Het slachtoffer? Ikzelf! VAN DISTAAL NAAR NORMAAL Hans van der Weijden Het betrof een ruptuur van de fascia plantaris, de bindweefselplaat aan de voetzoolzijde die zorgt voor statische ondersteuning van de voetzoolbogen en dynamische schokdemping. Een irritatie van deze voetzool is minder zeldzaam, die kom ik regelmatig bij sporters tegen. Men noemt dit dan een fascitis plantaris. Wat hierbij ontstaat is een degeneratie van het collagene weefsel, waaruit deze fascie grotendeels bestaat. Fascitis is dus ook hier weer, als bij meer van de -itis beelden in het bewegingsapparaat, geen chronische ontsteking maar een chronische degeneratie van het weefsel. Natuurlijk ging ik voor mezelf op zoek naar mogelijke oorzaken. Hier volgen er een paar: beenlengteverschil, overpronatie, scheenbeentorsie, femorale anteversie, zwakte gastrocnemius, achillespees en andere onderbeenspieren, platvoeten, holvoeten, obesitas en ga zo nog maar even door. Het komt relatief gezien ook wat meer voor bij oudere volwassenen, door vermindering in helende capaciteit van het lichaam en afnemende intrinsieke spierkracht, dus die ouderdom zal bij mij wel de oorzaak zijn. Overmatig gebruik echter is de meest voorkomende oorzaak boven al deze eerder genoemde anatomische onvolkomenheden. Daar ik geen echt actieve sporter meer ben, moest ik toch even evalueren, waarom ik dit nu opgelopen heb. Oorzaak zoeken Ik loop één keer per week 10 kilometer hard en geef korfbaltraining, waar ik zo nu en dan zelf mee doe. Achteraf bleek ik op de gemaakte foto een hielspoor te hebben. Dit is iets wat natuurlijk wel een oorzaak kan zijn voor de waarschijnlijk opgetreden overbelasting. Een hielspoor is een afwijking die regelmatig voorkomt, maar waar ook niet altijd klachten aan zijn verbonden. Enkele weken voor dit trauma heb ik een korfbalwedstrijd gepeeld en ben na een sprongduel op deze hiel terecht gekomen. De weken erna merkte ik s-morgens met opstaan dat het wat gevoelig was. Deze sprong had dus waarschijnlijk wat irritatie en mogelijk wat microruptuurtjes veroorzaakt in de hiel ter plaatse van het hielspoor. De ochtend na het trauma heb ik bij mezelf een echo verricht en daar bleek ook dat de aanhechtingspees sterk verdikt was, wat op een tendinitis wees. bms MESSAGE

8 Hans van der Weijden is van oorsprong radiodiagnostisch laborant. Na de opleiding sportmassage heeft hij zich gespecialiseerd in echografie. Zijn beroep als laborant heeft hij inmiddels ingeruild voor het docentschap. Hans is docent bij het Albeda College in Rotterdam en IVS Opleidingen in Tilburg en Den Bosch. Hij geeft les in de vakken anatomie, fysiologie, pathologie, EHBO en reanimatie. Dit alles heeft er dus toe geleid dat het geheel toch blijkbaar zo was verzwakt dat een vrij onschuldige beweging bij de training de avond ervoor, verantwoordelijk moet zijn geweest voor grotere ruptuur van een deel van de fascie. Dit werd mede bevestigd door de botspatjes ter plaatse van het hielspoor. Conclusie Veel pijn niet meer kunnen belasten van de voet en voorlopig 4 weken gips. Wat staat me nu te doen? Rust blijkt van alle behandelmethoden het best te zijn. Ik schrok wel van de literatuur want sommige schrijvers hebben het over een revalidatietijd van 6 tot 18 maanden. De literatuur wijst uit dat men daarna veel aan allerlei soorten stretchings oefeningen moet gaan doen van voet en onderbeenspieren. Een tweede reden voor succes is een juiste sportschoen qua pasvorm en demping. Nachtspalken staan als derde optie met grote kans op succes genoemd. Orthopedische steunmaterialen, medicijnen, taping, shockwave therapie en corticosteroid injecties en operatie kunnen helpen, maar resulteren vaak in minder succesvolle resultaten dan de eerstgenoemde. Second opinion Weet ik nu voldoende en ga ik af op wat de behandelend orthopeed zegt, of vraag ik, na het zelf uitzoeken van allerlei zaken, nog om een second opinion? In mijn geval niet, maar het is wel een gegeven dat ik in zijn algemeenheid mee wil geven. Er wordt namelijk in de medische wereld steeds meer een second opinion aangevraagd, hetgeen de belasting op de toch al met grote wachtlijsten geplaagde medische wereld, vergroot. Is het aanvragen van een second opinion gerechtvaardigd? Natuurlijk worden er fouten gemaakt door specialisten en natuurlijk worden er daarbij verkeerde diagnoses gesteld of verkeerde behandelmethoden voorgeschreven die door een second opinion worden rechtgezet, maar in hoeveel gevallen blijkt dit terecht? Een second opinion hoeft in mijn opinie niet altijd een negatieve lading te hebben MANUELE LYMFEDRAINAGE MLD voor sportmasseurs Uit de conclusie van een groot onderzoek, blijkt dit niet het geval te zijn. Nog steeds blijken de meeste second opinions alleen maar te worden aangevraagd, omdat het de patiënt aan voldoende uitleg en informatie ontbreekt vanuit de behandelend arts, of dat de patiënt wat extra geruststelling of hoop zoekt. De meeste patiënten zoeken alleen maar nog meer zekerheid of bevestiging van het ziektebeeld dat bij hen is gediagnosticeerd. Voorbeeld Hier een willekeurig getallen voorbeeld van een onderzoek dat gehouden is bij 450 patiënten met kanker in een ziekenhuis in Nederland, welke een second opinion hebben aangevraagd. Bij slechts 3% van deze groep werd een andere diagnose gesteld. Bij 20% was de diagnose hetzelfde, maar werd de behandeling op punten wat aangepast. Bij 77% veranderde er dus in feite niets na deze tweede beoordeling. Iedereen denkt waarschijnlijk: Je zal maar bij die 3% zitten., maar als je goed naar patiënten luistert is hier toch winst te behalen. Een second opinion hoeft in mijn opinie niet altijd een negatieve lading te hebben. Je kan ook samen met je behandelend arts, zonder dat hij/zij een fout gemaakt heeft, maar het gewoon niet meer weet, een second opinion aanvragen. Hieruit blijkt wederom hoe belangrijk aandacht en voorlichting is. Jullie zullen dit als perimedische specialisten waarschijnlijk ook wel meemaken. Geef dus ruime informatie en uitleg en luister naar de onzekerheden van je cliënten. Natuurlijk moet je ook bij twijfel of je het zelf wel juist hebt beoordeeld niet schromen om zelf, in samenspraak met je cliënt een second opinion aan te vragen Wat doe ik? Ik vraag geen second opinion aan en hobbel voorlopig maar door op mijn krukken en hoop dat ik mijn volgend artikel weer kan schrijven met mijn beide benen op de grond. Reageren? hans@bms-belangenvereniging.nl BMS MESSAGE

9 Alternatief bekeken Heliotherapie De Deen Finsen ( ) heeft deze lichttherapie opnieuw gepropageerd als medische behandelingsmogelijkheid. Hij behandelde met succes mensen met lupus. In Nederland is vooral Dr. D.G.Mulder bekend geworden om zijn lichttherapie. Hij opende in 1923 het Medisch Radiologisch Instituut in Bandung (Indonesië), waar het licht van de zon vervangen werd door het zelfde soort licht, maar dan van elektrische lampen. In 1938 werd in Den Haag de eerste Nederlandse Lichtinrichting opgericht. Dosering Zonder zon is leven onmogelijk. Een te grote hoeveelheid zon verzengt alles wat leeft. De juiste dosering van het zonlicht is dan ook belangrijk. Acute overdosering leidt tot verbranding van de huid. Chronische overdosering geeft een bruine huid, die rimpelig en atrofisch wordt. De huid is dan niet gezond en kan zijn functies als zuiveringsorgaan van de lichaamssappen niet meer optimaal verrichten. Een tekort aan zonlicht geeft eveneens een ongezonde huid. De huid, die het contactorgaan is tussen buitenwereld en het inwendige lichaam, heeft energie nodig om goed te functioneren. Zonlicht kan deze energie geven en daarmee de werking van de huid verhogen., zodat de afvalstoffen in het lichaam gemakkelijk kunnen worden uitgescheiden. Het gevolg is dan ook dat de vitale krachten van de patiënt toenemen. Zonlicht kan men direct ontvangen in de buitenlucht. Gezien ons klimaat is dat niet altijd mogelijk, vandaar dat men op kunstmatige wijze de zonlichttherapie bedrijft met behulp van lampen. Ook voor de lichttherapie geldt, dat men zelden symptomatisch (soms bij lokale ontstekingen) behandelt. Men geeft een behandeling aan de totale mens, zodat deze met versterkte vitale krachten zijn klachten overwint. Bij deze lichttherapie maakt men gebruik van warmtelampen (zichtbaar licht en infrarood) van 1000 watt en ultravioletstralers van 400 tot 700 watt. De lampen zijn aangebracht in het plafond van een lichtkamer (met aluminium wanden) of ze zijn geplaatst in een beweegbare straler, die geconcebtreerd licht op de patiënt werpt. Na het lichtbad volgt een koude douche. Indicaties voor lichttherapie zijn onder andere: oververmoeidheid, infectieziekten, rachtis, anorexia, reuma, astma en huidaandoeningen. De informatie in deze rubriek wordt u ter kennisgeving aangeboden en mag niet worden gezien als een oordeel over de effectiviteit door de BMS. De zee... daar ligt onze kracht Een visje. Rauw, gegrild, gestoomd of gebakken. Ach, het maakt eigenlijk niets uit. Als het maar bij Visrestaurant Marktzicht te Dordrecht is! Gratis culinaire surprise bij uw diner op vertoon van uw carte d identité! Diner vanaf uur. Lunch op afspraak. Parkeren in de buurt. Gesloten op zondag en maandag. Varkenmarkt BR Dordrecht (078) Kreeft en oesters uit eigen homarium. bms MESSAGE

10 Jelles Niets aan de handjes Niets is zo belangrijk bij je werk als kunnen werken met goed gereedschap. Voor ons masseurs is het dus van het grootste belang dat er niets vervelends met je handen gebeurd. Groot was dan ook de schrik toen ik op een avond opeens ontdekte dat mijn handen onder de uitslag zaten! Vlug dus maar alle klanten afgebeld en een afspraak bij de huisarts gefixt. BMS MESSAGE 10

11 Mariëlle van Broekhoven-Broeders is in juni 2007 afgestudeerd als massagetherapeut bij IVS Opleidingen. Sinds 2004 heeft zij een eigen praktijk: Mariëlle Broeders Natuurgeneeskundig Therapeute in Dongen. Deze rubriek is voor mij een leuke manier om eens over vanzelfsprekendheden na te denken, zaken vanuit de kant van de student te belichten of dingen uit te werken waar jij vanuit jouw optiek meer duidelijkheid over zou willen hebben. JELLES Mariëlle van Broekhoven-Broeders Geen klanten, drie bezoeken aan de huisarts, twee zalfjes, steeds ergere klachten, één bezoek aan de dermatoloog en vier weken later bleek dat ik last had van een handeczeem uitbraak gecombineerd met een schimmelinfectie! Met alweer een vreselijke hormoonzalf en een schimmeldodende pillenkuur van zes(!) weken (waarvan ik nu nog licht afgeef in het donker) werd ik weer richting huis gestuurd. Groot was de frustratie. Zo lang kon ik m n praktijk toch niet sluiten? Ik zou al m n klanten verliezen. En dus ook mijn inkomen. Zo lang gebouwd aan een uiteindelijk veel te over-bomvolle praktijk en nu zou in één klap alles weg zijn. De dermatoloog had het vast helemaal fout. Ik ben immers veel te eigenwijs om ooit last te kunnen krijgen van eczeem of een schimmelinfectie! Noodrem Eenmaal uitgeraasd, -gestuiterd en -gejankt kwam het bewustzijn weer enigszins terug en ging de knop om. Als het dan toch moest was dit misschien wel het juiste moment om even een sabathical te nemen. Want of het nou vanwege de puppie- of girlpower kwam, in ieder geval vond ik altijd dat ik er alles wel even bij en naast kon doen. Maar ondertussen liep ik stiekem al bijna twee jaar op m n tandvlees. Superduidelijk dus weer dat lichaam en geest samen onder één hoedje spelen. Mijn lijf had aan de noodrem getrokken. Genoeg was genoeg! Het uitgelezen moment dus om mezelf, en waar ik in Godsnaam allemaal mee bezig was, weer eens goed onder de loep te nemen. Het was wel heel erg duidelijk dat de balans in m n leven weer eens totaal zoek was. Te lijf Ondertussen werd de pillenkuur braaf geslikt maar de cortico-zalf werd al na een paar keer smeren (die ik eigenlijk al te veel vond) aan de kant gemikt. Ik ging het zelf wel oplossen door aan te vullen met goede supplementen. Gewapend met een goede multi (vitaminen), omega 3 en 6 vetzuren en een pro-biotica kuur ben ik zowel de huidproblemen als de stress te lijf gegaan. (Nu ik het zo zie staan is het eigenlijk wel een rare uitspraak: te lijf. Alsof je tegen je lichaam vecht terwijl het juist een vertroetelbeurt was.) Vreselijk ben ik ingestort, overspannen geweest, depressief, afgeknapt, opgebrand, supergefrustreerd, you name it, het is allemaal voorbij gekomen. Veel gesprekken gevoerd met iemand die me heel goed de spiegel voorhield en me van tijd tot tijd broodnodig een flinke trap onder m n achterste kon geven. Voor het eerst! Want ook hier ben ik altijd te eigenwijs voor geweest. Mensen helpen was immers mijn taak en zelf had ik toch immers genoeg bagage om uit te kunnen pluizen waar ik nog wat aan mezelf moest werken om in balans te blijven. Beslissingen Hoe eigenwijs kun je zijn! In ieder geval gaat het nu voorzichtig aan weer goed en begin ik over een paar weken weer met werken. Ik heb een aantal drastische beslissingen voor mezelf genomen om niet meteen weer over de flos te gaan onder andere m.b.t. mijn werktijden. Maar ook over allerlei dingen die ik nog naast m n werk deed zoals het schrijven voor de Message. Ik heb het altijd ontzettend leuk gevonden om voor dit blad te mogen schrijven. Vrije tijd is momenteel echter het grootste goed dat ik heb. En een broodnodige factor om de balans met m n werk te kunnen houden. Vandaar dat dit, in ieder geval voorlopig, het laatste stukje van mijn hand voor dit blad zal zijn. Wat schiet jij nu eigenlijk op met al die bovenstaande informatie? Behalve dat je nu weet dat mijn column stopt. Om me heen heb ik het bij meer collega s zien gebeuren. We worden soms een beetje het slachtoffer van ons eigen succes. De verleiding om steeds meer klanten in te plannen als je praktijk toppie loopt is erg groot. Trap echter niet in dezelfde valkuil als ik en denk goed aan jezelf. Plan geregeld wat vrije tijd in, gewoon voor jezelf. Klanten die jou goed vinden blijven toch naar je terugkomen. Ook als je wat meer op je strepen gaat staan. Het blijkt wel.ik ben helemaal geen klanten kwijtgeraakt zelfs na ruim drie maanden niet gewerkt te hebben. Ze staan zelfs te dringen om weer terug te mogen komen. Denk aan jezelf, denk aan je handjes, dan is er niets aan de hand. Reageren? jelles@bms-belangenvereniging.nl 11 bms MESSAGE

12 Boekbespreking Jeugdsport, een verhaal apart Kinderen en jongeren in de sportvereniging worden in dit werkboek gezien als een verhaal apart. Sport voor de jeugd is een ander verhaal dan sportbeoefening door volwassenen. Zo wordt de jongste groep kinderen in dit werkboek getypeerd als spelend in de sport. Ze krijgen de kans spelend de sport te verkennen, zonder dat de regels en de technieken van de sport worden opgelegd. Kinderen vanaf een jaar of acht staan al weer heel anders in de wereld. Ze zijn nieuwsgierig, ze willen zichzelf uittesten en ze willen de vaardigheden van de sport graag onder de knie krijgen. Ze staan lerend in de sport. En de oudere jeugd, zo vanaf een jaar of twaalf, droomt misschien stilletjes nog wel eens van een plaats in de olympische ploeg maar de meesten zijn realistisch genoeg om te weten dat daarvoor het talent ontbreekt. Maar gelukkig blijft er nog heel veel moois over, zoals de spanning van de wedstrijd, de trots als je weer iets van je tijd hebt afgehaald, het plezier dat je hebt met je vrienden en vriendinnen in de club. Naast verschillen in ontwikkeling zijn er ook verschillen in persoonlijkheid en culturele achtergrond, waarmee de club moet leren omgaan. En daarvoor is Jeugdsport Een verhaal apart bedoeld. Trainers, bestuursleden, leden van de jeugdcommissie, allen kunnen hieruit ideeën putten. Wanneer men de ervaringen van de jeugd beter kent, is de kans groter dat er ook een beter jeugdbeleid ontstaat. Met name de oudere jeugd wordt rechtstreeks aangesproken om de schouders te zetten onder een aantal clubtaken. In deze zin probeert het werkboek ook handen en voeten te geven aan één van de belangrijkste doelstellingen van het project Jeugd in Beweging: het stimuleren van jeugdparticipatie. Jeugdsport Een verhaal apart bevat een groot aantal verkleind weergegeven werkbladen om allerlei onderzoekjes in de club te kunnen doen. De werkbladen zelf kunnen van het Internet worden gedownload en vervolgens gemakkelijk aan de situatie van de club worden aangepast. Bij elke paragraaf staan bovendien tips vermeld. Het over-all doel van dit werkboek is een bijdrage te leveren aan een mooie tijd voor de jeugd in de sportvereniging. Type Paperback Auteur(s) A. Bulsman, J. Middelkamp Uitgever Reed Business ISBN Pagina s 287 Prijs E 19,50 (bol.com) Uit de pers Gen plotse hartdood ontdekt Bij driehonderd mensen afkomstig uit tien families uit de omgeving van Gouda en Woerden is een gen ontdekt dat verantwoordelijk is voor plotse hartdood op jonge leeftijd. Door de ontdekking kan bij hen een inwendige defribillator worden geïmplanteerd waardoor hun hart niet zomaar stopt met kloppen. De leden van de families die het gen niet bezitten, lopen geen gevaar. Speurtocht Het onderzoek is uitgevoerd onder leiding van hoogleraar cardiologie Arthur Wilde aan het AMC. De onderzoekers maakten een genetische speurtocht waarbij drie families waarin de ziekte voorkomt het uitgangspunt vormden. Via stamboomonderzoek vonden ze een gemeenschappelijke 18de-eeuwse voorvader, de stamvader met het afwijkende DNA. In de families met de aandoening sterft een kwart van de familieleden voor het 50ste levensjaar aan onverklaarde hartritmestoornissen. De mensen overlijden zonder waarschuwing vooraf en ook bij klinisch onderzoek worden geen afwijkingen gevonden. Hoogleraar Wilde noemt de ontdekking een doorbraak voor een kleine groep met een bijzonder ernstige hartafwijking. Er lopen zeker meer families rond die ook van deze voorvader afkomstig zijn. We hopen dat we hen kunnen opsporen. Reünie IVS Opleidingen Op vrijdagavond 3 juli a.s. organiseert IVS Opleidingen voor het eerst in 28 jaar een reünie! De feestelijkheden zullen plaatsvinden in de Ambachtsherenzaal van zalencentrum De Lockhorst, Sportlaan 1 te Sliedrecht. Omdat deze zaal een maximale capaciteit van 400 personen heeft en om teleurstelling te voorkomen, wordt u vriendelijk verzocht om u via de website van IVS Opleidingen aan te melden voor deze spetterende feestavond met live muziek. Het meenemen van 1 introducé is toegestaan. Een toegangsbewijs zal, na aanmelding, naar u worden verstuurd. Link BMS MESSAGE 12

13 Reanimeren Mijn partner kreeg een hartstilstand terwijl we in de auto zaten. Hij leeft nog door vakkundige reanimatie door omstanders. Ik ben daar heel blij om. De boodschap is heel duidelijk: reanimatie kan levens redden! De meeste deelnemers aan de Stelling van de Dag zouden graag zien dat iedereen boven de 16 jaar een slachtoffer zou kunnen reanimeren bij een hartstilstand. Driekwart is hier voorstander van. Het gros van de tegenstanders is niet tegen reanimatie zelf, maar het moet niet dwingend opgelegd. De campagne is goed bedacht, maar het moet niet verplicht zijn. Een cursus volgen moet vrijwillig zijn omdat niet iedereen daar tegen kan en stress kan veroorzaken, betoogt een respondent. Dit argument wordt vaker aangehaald door anderen. Je krijgt er altijd onverwacht mee te maken en je moet het ook maar kunnen. Mijn partner kreeg een hartstilstand terwijl we in de auto zaten. Voor sommigen is de stressfactor een reden om het leeftijdcriterium naar boven bij te stellen. Zo schrijft iemand: Het lijkt een goede zaak, maar ik vind 16 jaar nog erg jong, vanaf 18 jaar lijkt mij beter. Een ander vindt dat reanimisten nog ouder moeten zijn. Vanaf 21 jaar en ouder, luidt het kort maar krachtig. 13 bms MESSAGE

14 Scholen De meerderheid vindt het een goede zaak als middelbare scholen in Nederland een reanimatiecursus in het lespakket zouden opnemen. Goede zet om op middelbare scholen hier les in te geven. Maar stellen enkelen streng: dit mag niet ten koste gaan van het reguliere onderwijs. Kosten Wat sommigen wel tegen de borst stuit, is dat er door particulieren zelf betaald moet worden voor een cursus reanimatie. Als je een cursus volgt, moet je hem zelf betalen en dat vind ik weer te gek voor woorden, klinkt het ontevreden. Maar bij een aanvullende zorgpolis zijn de kosten vaak terug te krijgen via de verzekeraar. Hartverwarmend zijn de reacties die duidelijk laten zien dat men nog betrokken is bij zijn of haar medemens. Ik denk dat dit soort kleine dingen om mensen te onderwijzen hoe hulp te verlenen nooit kwaad kan en het mensenlevens kan redden. Of: In deze individualistische maatschappij moet je toch hart voor je medemens hebben. Terecht wijzen deelnemers erop dat er al heel veel hulpverleners in Nederland vrijwillig en op eigen kosten cursussen hebben gevolgd. Vele EHBO ers zetten zich al jaren in en doen dit veelal op eigen kosten. Ongeveer 35 procent van de bevolking van 18 jaar en ouder is reanimist. Gezien de schrikbarende cijfers van de Nederlandse Hartstichting, per week worden 300 Nederlanders getroffen door een hartstilstand, is het van belang dat meer mensen de juiste hulp kunnen bieden. Bovendien gaat het vaak om bekenden, want in 70 tot 80 procent van de gevallen is de plaats meestal thuis. De meesten weten wel dat door binnen 6 minuten de juiste hulp te bieden, je de overlevingskans ontzettend vergroot van het slachtoffer. Zo n 45 procent van de deelnemers is al reanimist, terwijl 55 GROOTHANDEL IN SPORTVERZORGINGS-, EHBO/BHV- EN PEDICURE ARTIKELEN procent nog geen cursus heeft gevolgd. In de reacties geven sommigen wel aan dat zij van plan zijn om de cursus te gaan volgen. Kennis Toch ontbreekt bij velen wel de kennis over een hartstilstand. Zo antwoordt één op de vijf dat een hartstilstand te herkennen is doordat het slachtoffer pijn op de borst heeft met uitstraling naar arm, rug en onderkaak. Maar dit is typisch voor een hartaanval. Bij een hartstilstand is sprake van bewustzijnverlies bij het slachtoffer en het optreden van een onregelmatige of geen ademhaling. Natuurlijk MeerSport lukt niet elke reanimatie. Dat hebben enkele deelnemers zelf ervaren. Als coördinator strandbewaking te Vlissingen heb ik diverse malen reanimatie uitgevoerd, maar met wisselend succes. Niet verrassend is dat ervaring met een hartstilstand van een familielid mensen bewuster maakt. Mijn vader is hartpatiënt. Na de eerste keer heb ik alles geleerd wat ik moest leren en zie nu het belang ervan in. Maar wat was ik blij met 112. Bron Telegraaf Als u het niet vraagt zult u het nooit weten, dus vraag naar onze prijslijst of kom gerust eens langs in onze winkel/showroom. Leverancier van o.a. Biofreeze, Chemodis, Volatile, Toco BSN Medical, Mueller, Gehwol en Laufwunder, Curetape en Kinesiotape en ook draagbare en vaste massagebanken/stoelen en de diverse toebehoren. Doe meer met MeerSport! Openingstijden: Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag uur uur uur uur uur J.A. Beyerinkstraat 5a 2912 AA Nieuwerkerk a/d IJssel Telefoon (0180) Fax (0180) info@meersport.nl Website BMS MESSAGE 14

15 Van winkelwagen tot koekenpan Het assortiment van de gemiddelde supermarkt bevat meer dan artikelen. Keuze genoeg dus, maar wat kan er in de winkelwagen en welke prodcuten kan je misschien maar beter in het schap laten liggen? workshop Op 5 juni organiseert IVS Opleidingen te Dordrecht de workshop Van winkelwagen tot koekenpan. De workshop duurt 3 uur. Deelnemers aan de workshop krijgen diverse handvatten aangereikt waarmee betere keuzes gemaakt kunnen worden. Na de workshop zullen de deelnemers meer bewust zijn over wat voedingsmiddelen, zowel positief als negatief, met of voor de gezondheid kunnen doen. Naast advies worden ook praktische tips gegeven over de bereiding van voeding. Voorbeeld Veel mensen denken gezond te koken door te bakken met zonnebloemolie, dit is echter zeer ongezond. Zonnebloemolie is niet geschikt om te verhitten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Feiten en fabels over brood en margarine Goede een slechte E-nummers. Light producten. Geraffineerde producten? De bio-industrie De voedingswaarde van hedendaagse voeding, macro- en micronutriënten Het lezen van een ingrediëntendeclaratie Vermoeidheid Hypoglycemie Hart- en vaatziekten Allergieën en eczeem Overgewicht Gedragsproblemen De suikermaffia Het nut van voedingssupplementen De koelkastanalyse Kosten Deelname kost E 45,00. Voor BMS-leden is dit E 41,50. Link Gratis vermelding op Therapeuten-Register.nl is een onafhankelijk, doorzoekbaar, register voor therapeuten en andere specialisten in de para- en perimedische gezondheidszorg. Therapeuten-Register.nl is uitstekend te vinden met o.a. Google.. Met uw (gratis) vermelding bent u dat dus ook! Plus-vermelding Een plus-vermelding valt extra op en biedt vele extra s. Met de kortingscode: BMSMSSGE krijgen lezers van de 'Message' 40% korting op de kosten van een Plus-vermelding. 15 bms MESSAGE

16 Bruin (baby)vet aangetoond bij volwassenen Sleutel in de strijd tegen overgewicht Bruin vet, ook wel babyvet genoemd, zou wel eens de sleutel tot de oplossing kunnen zijn van het toenemende probleem van zwaarlijvigheid in de Westerse wereld. Die conclusie is gerechtvaardigd op basis van onderzoek door Dr. Wouter van Marken Lichtenbelt en collega s van de vakgroep Humane Biologie van het Maastricht UMC+, in samenwerking met de afdelingen Nucleaire Geneeskunde en Algemene Heelkunde. Het onderzoek van Van Marken Lichtenbelt en zijn collega-onderzoekers wordt vandaag gepubliceerd in het gezaghebbende Amerikaanse vakblad The New England Journal of Medicine. BMS MESSAGE 16

17 Kalender 1eNVVS Stoelmassage 7 en 14 juni Stoelmassage 7 en 14 november Reflexzone voetmassage 5 november Bindweefselmassage 7 januari 2010 Meer informatie: 1eNVVS Telefoon: (010) / adres: info@eerste-nvvs.nl Website: PET/CT-scan van bruin vet. In thermoneutrale omgeving (links) geen bruin vet geactiveerd. In de kou (rechts): bruin vet geactiveerd. Het is algemeen bekend dat bruin vet voorkomt bij kleine zoogdieren en baby s en kan zorgen voor extra warmteproductie in de kou. Veel zoogdieren gebruiken bruin vet om hun lichaam te verwarmen, bijvoorbeeld na een winterslaap. Baby s gebruiken bruin vet om bij kou hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Na de eerste levensjaren, zo luidde het dogma, gaat bruin vet bij de mens nagenoeg verloren. Lang is dan ook gedacht dat volwassenen nauwelijks bruin vet hebben. Uit het onderzoek aan het Maastricht UMC+ blijkt nu dat volwassenen wel degelijk aanzienlijke hoeveelheden bruin vet bezitten. Bij 95% van de onderzochte proefpersonen werd actief bruin vet aangetoond. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat de hoeveelheid bruin vet in slanke proefpersonen significant hoger is, vergeleken met mensen met overgewicht of obesitas. Het ene vet is het andere niet Wit vet zorgt voor energie (vet) opslag in het lichaam. Maar bruin vet gebruikt juist energie (vet). Bruin vetweefsel is in feite een centrale verwarming die aan en uit kan staan. Blootstelling aan kou zet de kachel aan, maar overvoeding mogelijk ook. Van Marken Lichtenbelt en collega s onderzochten systematisch het effect van kou op de energiehuishouding en combineerde dit met een geavanceerde PET/CT-scan. Daartoe verbleven gezonde, slanke mannen en mannen met overgewicht of obesitas gedurende een paar uur in een koele ruimte. Er werd net niet gerild, maar het was wel zo koud dat het bruine vet geactiveerd werd. Het bruine vet werd aangetoond met een radioactief label. Deze merkerstof wordt veel gebruikt bij medisch onderzoek naar kanker. Eerder was de aanwezigheid van bruin vet al incidenteel waargenomen bij sommige kankerpatiënten bij wie een PET/CT-scan werd uitgevoerd. De scans worden dan als het ware vertroebeld door het bruine vet. s-winters werd dit vaker waargenomen dan s-zomers. Wat bij kankeronderzoek als storend werd ervaren, werd in het onderzoek van Van Marken Lichtenbelt juist uitgebuit, door de proefpersonen systematisch aan kou bloot te stellen. De hoeveelheid door koude geactiveerd bruin vet varieerde aanzienlijk tussen de proefpersonen. Nader onderzoek gaf aan dat er een duidelijke negatieve relatie is tussen de hoeveelheid bruin vet en de zogenoemde body mass index (BMI), de hoeveelheid lichaamsvet. Met andere woorden : hoe zwaarder of hoe vetter de persoon, hoe minder bruin vet. Er was één proefpersoon zonder bruin vet. Dat bleek de zwaarste proefpersoon te zijn met een BMI van boven de 35 kg/m2. Interessant is dat de meeste proefpersonen met overgewicht weliswaar relatief weinig bruin vet hebben, maar dat dit nog wel aanwezig is. Dat betekent dat wellicht door de juiste interventie de hoeveelheid bruin vet weer kan toenemen. Knaagdieren Het onderzoek van Van Marken Lichtenbelt en collega s komt op een moment van vergrote belangstelling voor het fenomeen bruin vet. Recent zijn interessante ontdekkingen gedaan over het ontstaan ervan. Het is al langer bekend dat knaagdieren wit vet kunnen omzetten in bruin vet. Onlangs is het mechanisme dat daaraan ten grondslag ligt, deels opgehelderd. Tevens is duidelijk dat spierweefsel en bruin vet nauw verwant zijn. Nu blijkt dat de volwassen mens ook aanzienlijke hoeveelheden bruin vet heeft, is onderzoek naar lifestyle dan wel farmacologische interventie een interessante optie in de strijd tegen overgewicht. Bron Hartgenoten Kalender IVS Opleidingen Van winkelwagen tot koekenpan 5 juni Anamnestische vaardigheden Start 8 juni PR en marketing 17 juni Oefentherapie Start 4 september Theorie van de sport- en massagetherapie Start 7 september Theorie van de sport- en massagetherapie Start 8 september Medische kennis HBO-niveau Start 9 september Lymftaping en MLD bij littekenbehandeling 11 september Medische kennis HBO-niveau Start 11 september Personal health coaching Start 16 september Manuele lymfedrainage Start 18 september Massagetherapie (3-jarig) Start 22 september Massagetherapie (2-jarig) Start 24 september Haptonomische ontspanningsmassage Start 29 september Gespecialiseerde tape- en bandagetechnieken Start 29 oktober Meer informatie: IVS Opleidingen Telefoon: (078) adres: info@ivsopleidingen.nl Website: 17 bms MESSAGE

18 Margriet Udding geeft in haar praktijk voor voeding en welzijn in Rotterdam voedingsadviezen, bio- en neurofeedback. Daarnaast is zij parttime docent bij Zadkine Sport en Bewegen en verzorgt zij bij IVS Opleidingen in Dordrecht diverse voedings-gerelateerde workshops en cursussen. Licht verteerbaar Sausjes van onzin BMS MESSAGE 18

19 In deze drukke tijden mogen we onze levensmiddelenfabrikanten dankbaar zijn dat zij ons leven een stukje makkelijker maken. Binnen 15 minuten zetten we heerlijke kantonese kip op tafel. We hoeven dit fantasierijke fabrieksvoer alleen nog maar aan te vullen met kip en voorgesneden groenten met hier en daar een verdwaalde vitamine. Toch zit er een addertje onder het gras. LICHT VERTEERBAAR Margriet Udding Van distaal naar normaal COK Veel van deze maaltijden worden verrijkt met de smaakversterker mononatriumglutamaat. We komen mononatriumglutamaat ook tegen als mononatriumglutaminaat, MSG, vetsin of E621. Voor vele levensmiddelenproducenten is E621 een magisch middel. Het lijkt erop dat mononatriumglutamaat een onmisbaar onderdeel van onze voeding is geworden. Vele soepen, bouillons, sauzen, vleeswaren, kant-klaarmaaltijden, chips, nootjes en fastfoodproducten bevatten mononatriumglutamaat. Wat doet het? Het eerste probleem van mononatriumglutamaat is dat het het verzadigingsgevoel verstoord. We blijven dooreten terwijl we al verzadigd zijn. Deze eetlustverhogende werking draagt o.a. bij aan het ontstaan van overgewicht. Het tweede ongewenste effect is dat het schade kan toebrengen aan de hersenen, het heeft een neurotoxische werking. Vooral jonge kinderen, zwangeren en borstvoedende vrouwen moeten extra voorzichtig zijn met E621. Om het schadelijke effect van E621 te verkleinen is het belangrijk om voldoende vitaminen, mineralen, anti-oxidanten, essentiele vetzuren en vezels binnen te krijgen. Paradoxaal aan dit verhaal is dat veel producten waar juist E621 is aan toegevoegd, nog weinig van de voorgenoemde beschermende stoffen bevatten. Wie of wat heeft er baat bij mononatriumglutamaat? Product Pure smaken en pure producten worden niet veel meer geconsumeerd. Groenten groeien in de kassen op watjes en niet meer op de volle grond. Het jachtige karakter van onze Koopt u wel eens iets via het internet? Wist u dat u bij de meeste aankopen geld terug kunt ontvangen? Spaarwinkelen of cashback shopping is een nieuwe, slimme manier van winkelen op het internet waarbij u steeds een gedeelte van uw besteding weer terug kunt ontvangen; een soort korting achteraf dus. Als u toch al winkelt op het internet is dat dus makkelijk verdiend! Ontvang geld terug bij: Bol.com, Free Record Shop, Wehkamp, Expedia.nl, Apple Store, Sport-Thieme, Bruna, KLM en nog veel meer bms MESSAGE

20 Boekbespreking Eerste hulp bij sportongevallen Eerste Hulp bij Sportongevallen leert de cursist in woord en beeld wat er moet gebeuren als iemand tijdens het sporten geblesseerd raakt, hoe dat moet gebeuren, en waarom. Ook wordt aandacht besteed aan het nemen van preventieve maatregelen om letsel te voorkomen. Dit boek bevat de complete leerstof voor het certificaat Eerste Hulp bij Sportongevallen en sluit aan op het Oranje Kruis Boekje, de officiële handleiding tot het verlenen van Eerste Hulp, en Verbandleer en Kleine Ongevallen. maatschappij zien we weerspiegelt in onze groenten; deze moeten veel sneller groeien. De smaak is het kind van de rekening geworden. De focus ligt meestal op het uiterlijk. Wie kent nog de appeltjes van vroeger met die heerlijke ouderwetse appelsmaak? Om toch smaakvolle producten te maken wordt er een goocheltruc toegepast; mononatriumglutamaat. Een andere reden is de factor tijd. Het moment van bereiden en consumeren van de maaltijden liggen zo ver uiteen dat er weer gegoocheld moet gaan worden; mononatriumglutamaat. Ookal doet de fabriekskok nog zo zijn best, een verse smakelijke maaltijd die pas over een week of zelfs een maand gegeten gaat worden kan hij niet maken zonder trucage toe te passen. Levensmiddelenproducent Een levensmiddelenproducent verdient het meeste aan producten met een zogenaamde meerwaarde. Aan alleen wortelen wordt niet zoveel verdient. Daarom zijn de marketeers uitgevonden. Marketeers verkopen wortels in een sausje van onzin. Helaas bevat dat sausje meestal, ja u raadt het al, mononatriumglutamaat. Hoe meer wij dooreten van die producten met die sausjes, hoe meer een producent verdient. Tot nu toe klinkt het nog allemaal heel logisch, niet waar? naam van het product hoeven te wijzigen. De consument let niet meer op de smaak, maar op de inspirerende namen van gerechten en kleurrijke verpakkingen. Consument Wij als consument zijn niet perse overgeleverd aan de gerechten van de fabrikanten met wonderlijke namen en prikkelende verpakkingen. Wij kunnen zelf ook het heft in handen nemen. De smaakpapillen van de meeste kinderen en volwassenen zijn opgevoed met sausjes van onzin. Dit is dus het referentiekader van de verwaarloosde smaakpapillen. Met andere woorden, wij kennen niet meer de smaak van pure producten. De situatie is niet hopeloos; onze smaakpapillen doen er enkele weken over om vervangen te worden. Misschien leren we dan weer de echte smaken van de fabriekssmaken te onderscheiden. Door zelf sauzen en soepen te maken, en zoveel mogelijk met verse producten te koken zult u minder mononatriumglutamaat binnen krijgen. Biologische vleeswaren mogen geen mononatriumglutamaat bevatten. En kijk eens op de verpakking voordat u een product met een sausje van onzin koopt. Na enkele weken smaken tomaten naar tomaat en fastfood naar meer. Type Paperback Auteur(s) H. Langenhortst Uitgever Thieme-Meulenhoff ISBN Pagina s 152 Prijs E 15,95 (bol.com) De smaakinflatie viert hoogtij. De marketeers maken hier dankbaar gebruik van omdat zij alleen maar de verpakking en de Reageren? margriet@bms-belangenvereniging.nl BMS MESSAGE 0

21 Uit de pers Vezels bij de lunch U kunt uw lunch vezelrijk net zo zorgvuldig kiezen als hun schoenen. Onderzoekers van de van de patiënten niet eerst langs de huisarts voor een verwijzing. ondergaan gemiddeld een kortere, andere en effectievere behandeling. Volgens de Nivelonderzoekers zijn patiënten die rechtstreeks gaan, wellicht gemotiveerder om actief aan hun behandeling bij te dragen en adviezen van de fysiotherapeut op te volgen. Pinda-allergie Door kinderen met een pindaallergie dagelijks een kleine hoeveelheid pinda-extract te geven, bouwen ze tolerantie op tegen de aardnoot. Sommigen komen zelfs van hun allergie af, stellen onderzoekers van de de medische faculteit van de Dukeuniversiteit en het Arkansas Kinderziekenhuis. maken door te kiezen voor volkorenbrood of meergranenbrood. Ook mueslibrood bevat, onder andere door de rozijnen en noten, vezels. Donker roggebrood spant de kroon met 3 gram vezel per sneetje.ter vergelijking: een snee volkorenbrood bevat 1,6 gram vezels en een snee witbrood 0,9 gram. Maar ook door groenten en fruit toe te voegen aan uw lunch bent u vezelrijk bezig. Beleg uw boterham met kaas ook met plakjes tomaat en een paar blaadjes sla. Vezels zijn goed voor de stoelgang, het gewicht en beschermen tegen coronaire hartziekten zoals hypertensie, atheriosclerose en trombose. Dagelijks heeft u zo n 35 g nodig. Kunstgewrichten voor sporters Atleten moeten kunstgewrichten universiteit van Leeds zijn bezig met de ontwikkeling van implantaten die goed passen bij de leefstijl van individuen. Zo zijn hardlopers gebaat bij knie- en heupgewrichten die bestand zijn tegen de klappen op het wegdek. Daarentegen moeten implantaten van wielrenners sterk genoeg zijn om de druk van de benen op de pedalen te weerstaan. De aangepaste implantaten zijn wel veel duurder dan gewone kunstgewrichten, maar gaan ook langer mee. Vaker direct naar de fysiotherapeut Steeds meer mensen gaan rechtstreeks naar de fysiotherapeut. Eind 2007 ging volgens de onderzoeksinstelling 35 procent Mensen die zonder verwijzing naar de fysiotherapeut gaan, De onderzoekers waarschuwen dat meer studie nodig is en ouders het niet lukraak thuis moeten uitproberen. Het onderzoek naar de pinda-allergie is volgens hen wel veelbelovend. De studie begon vijf jaar geleden. Enkele tientallen kinderen werden een paar jaar lang gevolgd. De proefpersonen kregen dagelijks eerst een duizendste deel van één pinda. Tien maanden later kregen ze vijftien pinda s per dag. Uiteindelijk bleken ze allemaal minder allergisch te worden. 21 bms MESSAGE

22 Sportverzorging binnen de hedendaagse voetbalvereniging (slot) Net mijn cursus sportmassage afgerond leek het me helemaal geweldig om als verzorger aan de slag te gaan bij een sportvereniging. INGEZONDEN Twee weken later wordt ik gevraagd om op de buitengewone vergadering aanwezig te zijn. Dinsdag om half 9 in de kantine van het clubhuis. Ok, denk ik, Daar gaat ie dan. Keurig op tijd en ietwat onwennig kom ik de kantine binnen en zie de tafels in een U- vorm opgesteld staan. Koffie? klinkt er een stem. Ja graag, zwart met een beetje suiker of een zoetje. zeg ik automatisch. Na enige ogenblikken komt de voorzitter binnen, ik herken hem nog van het sollicitatiegesprek. Hij neemt plaats achter het midden van de tafel. Goeienavond mannen!, bast zijn stem door de kantine, Welkom bij deze buitengewone vergadering die bijeengeroepen is door de trainer van de selectieelftallen. Het gaat vanavond alleen maar over een andere trainingsaanpak die hij voorstelt en hij wilde de verzorger er met alle geweld bijhebben. Ik zelf begrijp dat niet zo goed maar we zien wel waar het toe leidt. Trainer? De trainer staat op en begint wat onwennig: Dank u wel voorzitter, ja nou ja een andere trainingsaanpak is misschien wel een beetje te veel van het goede maar eh, ik was laatst bij de verzorger omdat ik wat last van mijn kuit had en toen raakten we aan de praat weet je, over blessures en herstel en zo. Toevallig hebben we de laatste tijd flink te kampen met blessures en de jongens denken alleen maar aan spelen. Nou trainen ze ook niet zo optimaal, studie, vriendinnetjes enzovoort, je weet hoe dat gaat toch? Nou zei de verzorger dat hij dacht dat misschien hersteltraining wel interessant kon zijn, toch verzorger? Alle ogen in de kantine kijken ogenblikkelijk mijn kant op. Ik hoor mijn hartslag in mijn keel bonken en brengt uiteindelijk de eerste woorden met veel moeite uit. Ja dat is zo. Ik begin een droge mond te krijgen en neem een slokje water. Iedereen wacht op het vervolg en ik begin: Tijdens mijn opleiding sprak de docent altijd over het fietsenmaker-principe, net als wanneer je als vader honderd keer tegen je zoon zegt dat ie niet met zijn fiets tegen de stoep op moet rijden omdat jij dan de lekke banden steeds moet plakken. Zo is het met verzorging ook, weet u, de trainer wil met alle geweld de beste mensen opstellen natuurlijk maar vergeet wel eens voor het gemak dat ze nog niet helemaal voor 100% hersteld zijn, dus als die dan een wedstrijd ingaan, vallen ze meestal na de wedstrijd weer uit vanwege aanhoudende klachten. Ik, als verzorger moet dat dan allemaal weer oplossen en ze speelklaar krijgen, net als de fietsenmaker die die lekke banden moet herstellen. Als je in plaats van direct weer met de groep mee trainen eerst een aantal speciale trainingen laat doen, conditieopbouw, lichte techniekoefeningen en een beetje met de bal voor het balgevoel en je laat dat onder begeleiding van een speciale trainer en de verzorger doen dan heb je uiteindelijk alleen maar profijt van deze investering. Zo denk ik dan, dat is er maar uit. En hoeveel denk je dan dat dat moet kosten en wie dat moet doen? klinkt de stem van de voorzitter. Eh, nou dat weet ik niet precies maar het toeval wil dat ik zelf ook een aardige voetballer ben geweest en ook verstand heb van blessures dus ik zou het best wel een seizoen willen proberen om te kijken wat het oplevert. Dat betekent dat jullie mij wat meer zouden moeten gaan betalen dan alleen maar voor de verzorging en dan doe ik het er wel bij. Als het moet wil ik zelfs wel een cursus BMS MESSAGE

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

SLIM een revolutionaire visie

SLIM een revolutionaire visie SLIM een revolutionaire visie Heeft u er wel eens aan gedacht dat uw gewichtstoename niets met te veel eten of te weinig beweging te maken hoeft te hebben? Dat klinkt misschien vreemd, maar recent wetenschappelijk

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters

Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters Kun jij de verleiding niet weerstaan als je versgebakken cake ruikt? Ga je eten als je verdrietig, boos, of gespannen bent? Lukt het je niet

Nadere informatie

Eerste hulp bij PCOSklachten

Eerste hulp bij PCOSklachten Eerste hulp bij PCOSklachten WIE BEN IK? Ik ben Anita en ik woon in Amersfoort. In 2010 stopte ik met de pil om erachter te komen of mijn cyclus op gang zou komen. Op dat moment was ik 28 jaar. Mijn nicht

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Anorexia. Inleiding. Wat betekent Anorexia Nervosa nu eigenlijk?

Anorexia. Inleiding. Wat betekent Anorexia Nervosa nu eigenlijk? Anorexia Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over Anorexia nervosa. Anorexia is een ernstige ziekte waarbij degene die het heeft zichzelf min of meer uithongert. Deze patiënten zijn dan ook extreem mager.

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Management summary Schuttelaar & Partners 001-01.ppt december 00 Marieke Gaus Context en doel van het onderzoek Doel onderzoek Het onderzoek wordt uitgevoerd

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door S woorden 25 januari keer beoordeeld. [Naam] klas: [Datum] Vakdocent: Mentor: Inleiding

5,7. Samenvatting door S woorden 25 januari keer beoordeeld. [Naam] klas: [Datum] Vakdocent: Mentor: Inleiding Samenvatting door S. 1663 woorden 25 januari 2016 5,7 3 keer beoordeeld Vak Biologie [Naam] klas: [Datum] Vakdocent: Mentor: Inleiding In dit verslag ga ik het hebben over wat gezond leven is en hoe je

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

Verzekeringen & erfelijkheid

Verzekeringen & erfelijkheid Verzekeringen & erfelijkheid U wilt een levens- of arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten? Hier vindt u de www.bpv.nl antwoorden op veelgestelde vragen over erfelijkheid en het aanvragen van een verzekering.

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Uw verzekering snel en digitaal

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2. Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Vaders zijn ook zwanger Een man en zijn negen maanden

Vaders zijn ook zwanger Een man en zijn negen maanden Vaders zijn ook zwanger Een man en zijn negen maanden Eerste druk, oktober 2012 2012 Mark Schell Portretfoto: Heidy IJsveld isbn: 978-90-484-2682-9 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Jongeren Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Vragen? Voor wie is deze brochure? Je hebt deze brochure gekregen omdat je autisme hebt of nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode

Nadere informatie

Het koninkrijk van God vlakbij

Het koninkrijk van God vlakbij Het koninkrijk van God vlakbij Dit werkboek is van : Cellessen voor kinderen van 8-12 jaar Serie lessen voor kleine groepen; leeftijd 8-12 jaar Lessen zijn geschreven op basis van het boek Natuurlijk BOVENnatuurlijk

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

hart Ouderschap vanuit je Lida van Ruijven-Bank Een natuurlijke visie op ouderschap dragen van je kind

hart Ouderschap vanuit je Lida van Ruijven-Bank Een natuurlijke visie op ouderschap dragen van je kind Ouderschap vanuit je hart ouderschap dragen van je kind Een natuurlijke visie op slapen borst(op)voeding voedselallergie en vele andere onderwerpen Lida van Ruijven-Bank Uitgeverij Akasha Inhoud Voorwoord

Nadere informatie

Ik ga nu wat foto s geven om je een indruk te geven van de afgelopen 4 weken:

Ik ga nu wat foto s geven om je een indruk te geven van de afgelopen 4 weken: Korte impressie; hoe de cursus was: De term welvaartsziekte is toch wel bekend? Ziekten die voortkomen uit een ongezonde levensstijl. Veel zitten, weinig beweging, stress, te veel.te vet te zout eten,

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Informatie hartrevalidatie / Adviezen voor thuis

Informatie hartrevalidatie / Adviezen voor thuis Revalidatie / Cardiologie Hartrevalidatie Informatie hartrevalidatie / Adviezen voor thuis Inleiding Er is met u gesproken over het hartrevalidatieprogramma. Om te beoordelen of u in aanmerking komt voor

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren!

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren! Gelukkig zijn kun je leren! Gelukskoffercoaching Missie GELUKKIG ZIJN KUN JE LEREN Gelukskoffercoaching wil kinderen op jonge leeftijd positief ondersteunen in hun individuele emotionele ontwikkeling.

Nadere informatie

Intakeformulier. Datum:.Plaats: Voornaam: Achternaam:... Geboortedatum:... Leeftijd:.. Geboorteplaats: Straat: NR.. Postcode:..

Intakeformulier. Datum:.Plaats: Voornaam: Achternaam:... Geboortedatum:... Leeftijd:.. Geboorteplaats: Straat: NR.. Postcode:.. Intakeformulier Het intakeformulier geeft uw Personal trainer een beeld van uw fysieke capaciteiten, en zo nodig medische achtergrond. Hierbij worden er een aantal persoonlijke vragen gesteld om aanvullend

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis...

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis... Naam: School: Groep: 8 Laurens Tap De Trinoom Datum: 10 december 2012 Hoofdstuk: Inhoudsopgave Pagina 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...2 Voorwoord...3 Inleiding...3 Hoofdstukken...4 1. Wat is een verpleeghuis?...4

Nadere informatie

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie? Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Spreekbeurt over ZOUT

Spreekbeurt over ZOUT Wat is zout? Zout zit in bijna alle voedingsmiddelen die we eten. Zelfs in die producten waarin je het helemaal niet verwacht, zoals zoete koeken en zoete drop. Zout geeft smaak aan het eten. En het zorgt

Nadere informatie

5 Daags Afvalprogramma

5 Daags Afvalprogramma 5 Daags Afvalprogramma Dag 1 Dieetsnel.nl De eerste dag van mijn dieet is aangebroken, het zal je vast meevallen wat er vandaag op het menu staat! s Morgens 2 crackers met melk, s middags 2 boterhammen

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die

Nadere informatie

Algemene informatie. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed -

Algemene informatie. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed - Algemene informatie Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed - 1 U zult misschien wel schrikken als u leest dat drie maanden na ontslag ongeveer 30% van de ouderen die behandeld

Nadere informatie

Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren!

Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren! Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren! KAN KANKER VOORKOMEN WORDEN? Kanker is in Nederland doodsoorzaak nummer één. Preventie is daarom van groot belang. Er zijn helaas geen garanties op

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is. De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen

Nadere informatie

Inleiding. Reumatische ziekten

Inleiding. Reumatische ziekten De reumatoloog Inleiding Ieder jaar bezoekt een groot aantal mensen de huisarts met klachten van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren, pezen en botten). Vaak is de huisarts in staat de diagnose

Nadere informatie

Werkboek Inkijk Exemplaar. Het mooiste wat je kunt worden, is jezelf!

Werkboek Inkijk Exemplaar. Het mooiste wat je kunt worden, is jezelf! Werkboek Inkijk Exemplaar Het mooiste wat je kunt worden, is jezelf! Inleiding Voordat jullie beginnen Ik zal mij eerst even kort voorstellen: ik ben Maaike en Ziezo! is mijn eigen kindercoach praktijk.

Nadere informatie

7 tips. voor een betere nachtrust

7 tips. voor een betere nachtrust 7 tips voor een betere nachtrust Word jij 90 jaar oud en heb je een goede nachtrust? Dan heb je 32 jaar van je hele leven geslapen. Zonde van je tijd? Juist niet! In dit E-book lees je waarom slaap onmisbaar

Nadere informatie

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen

Nadere informatie

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Gescheurde achillespees Achillespeesruptuur

Gescheurde achillespees Achillespeesruptuur Uw behandelend arts heeft bij u een gescheurde achillespees geconstateerd. Deze brochure geeft u een overzicht van de klachten en oorzaak van een gescheurde achillespees (achillespeesruptuur) en de meest

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

HAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER. Voedingsdagboek. Mariska Sprado 12062804 24/09/2012

HAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER. Voedingsdagboek. Mariska Sprado 12062804 24/09/2012 HAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER Voedingsdagboek Mariska Sprado 12062804 24/09/2012 TOTALE ENERGIE-INNAME EN ENERGIEPERCENTAGES Totale energie-inname Dag 1 9852 kj

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

2010 Marco Honkoop NLP coaching & training

2010 Marco Honkoop NLP coaching & training 2010 Marco Honkoop NLP coaching & training Introductie Dit ebook is gemaakt voor mensen die meer geluk in hun leven kunnen gebruiken. We kennen allemaal wel van die momenten dat het even tegen zit. Voor

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

I n l e i d i n g. Deze brochure bestaat uit twee delen: 1. Een verhaal waarin Kids in Action wordt uitgelegd voor kinderen (pagina 4 t/m 10).

I n l e i d i n g. Deze brochure bestaat uit twee delen: 1. Een verhaal waarin Kids in Action wordt uitgelegd voor kinderen (pagina 4 t/m 10). Leefstijlprogramma voor kinderen en jongeren met overgewicht (begeleiding door kinderarts, beweeg- & leefstijladviseur, fysiotherapeut en diëtist) Wat beweegt jou? Kids in Action 2 I n l e i d i n g Kids

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan?

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer

Nadere informatie