W.F.O. EN W.CH. STRICKER

Transcriptie

1 W.F.O. EN W.CH. STRICKER TWEE GENERATIES HUISARTSEN IN ROTTERDAM-DELFSHAVEN DOOR B.H.CH. STRICKER Op 24 mei 1995 overleed dr. Willem Charles Strieker, die tot zijn 72ste jaar praktizerend huisarts was in het pand aan de Mathenesserlaan nr. 358 te Rotterdam. Hij had de praktijk overgenomen van zijn vader dr. Willem Frederik Otto Strieker ( ), die op zijn beurt de opvolger was van dr. D.J. van Rijn ( ), een bekend huisarts te Delfshaven. De lotgevallen van deze twee generaties huisartsen geven een aardig inzicht in de ontwikkeling van de huisartsengeneeskunde. Net als de overige medische disciplines maakte dit laatste specialisme een sterke ontwikkeling door. Aanvankelijk was de vrij gevestigde - als 'huisarts' praktizerende - arts tot elke medische handeling bevoegd. Zo is bekend dat Van Rijn nog zelf een amputatie verrichtte bij een patiënt thuis, een handeling die een huisarts nu voor een medisch tuchtcollege zou brengen. Het zelf verrichten van bevallingen - bij stedelijke huisartsen in de zestiger jaren in toenemende mate uit de gratie - vormde in het begin van deze eeuw een vanzelfsprekend onderdeel van elke huisartsenpraktijk. W.F.O. Strieker werd als arts-assistent onder andere nog opgeleid in het Coolsingelziekenhuis door dr. A.A. Hijmans van den Bergh, die naam zou maken als ontdekker van de bepaling van bilirubine bij patiënten met leverziekten en die later hoogleraar werd in de Inwendige Geneeskunde te Utrecht. Een uitgebreide beschrijving door Strieker van een patiënt met acromegalie - een ziekte die door de uitscheiding van groeihormoon leidt tot sterke vergroting van onder andere handen, voeten, tong en oren - in het TVecfer/tfrtfifc 77/dsc/ir(/'/ voor Ge/ïees/rimcfe van 1909 toont nog eens hoe zeer de toenmalige diagnostiek voornamelijk op lichamelijk onderzoek berustte. Beschrijving van laboratoriumbepalingen of röntgenfoto's treft men nauwelijks aan. Overigens neemt het laboratoriumonderzoek pas een hoge vlucht in de jaren vijftig en zestig van deze eeuw. Zo ligt bijvoorbeeld zelfs in het befaamde Leer&oe/: öfer ƒ/?- van Hijmans van den Bergh uit 1940 nog in 454

2 . Dr. tt.f.o. (7550-/945A k t 5P.

3 belangrijke mate de nadruk op de diagnostiek van het lichamelijke onderzoek. In de jaren rond 1910 was nog geen sprake van grote verschillen in medisch handelen tussen een ziekenhuisarts en vrijgevestigd huisarts. In 1909 nam Strieker de praktijk over van Van Rijn in de door Rotterdam geannexeerde gemeente Delfshaven. Voorbij de Schans kon men toen vanuit het doktershuis aan de Aelbrechtskolk nr. 57 over de weilanden Schiedam zien liggen. In 1915 vestigde hij zich als een der eerste artsen in de toen net bebouwde Mathenesserlaan. W.F.O. Strieker was een markante persoonlijkheid, die als nieuwigheid een eigen ziekenfonds stichtte. Tevens wist hij een grote praktijk te combineren met activiteiten als politie-arts, arts bij de Nederlandse Spoorwegen, en bedrijfsarts bij de werf Wilton. Men dient daarbij te bedenken dat praktijken met een omvang van 3000 a 4000 patiënten niet ongewoon waren, terwijl de huidige normpraktijk rond de 2400 patiënten ligt. Bij epidemieën, zoals de Spaanse griep in 1918, kreeg een huisarts nauwelijks rust. In zijn schaarse vrije tijd leefde W.F.O. Strieker zijn grote belangstelling voor de natuur uit. In diverse stadstuinen liet hij bomen planten. Tevens was hij een groot vogelkenner. Zijn zoon W.Ch. Strieker (geboren 18 september 1913), die in 1939 in Leiden afstudeerde, representeerde de tweede generatie. Na het vervullen van zijn militaire dienstplicht, waarin hij in de meidagen van 1940 gelegerd bij de pontonniers-torpedisten zware gevechten meemaakte rond het eiland van Dordrecht en de Moerdijkbruggen, was hij arts-assistent bij de chirurg dr. J.B. Kosters ( ) in het Havenziekenhuis. Bij Engelse bombardementen werd van hem als assistent-geneeskundige verwacht dat hij de brandbommen van het dak van het ziekenhuis zou schoppen, een activiteit waarover hij met smaak kon vertellen. Na een jaar als arts bij de Staatsmijnen te hebben gewerkt, keerde hij in de zomer van 1944 terug naar Rotterdam om zijn vader te helpen die door een lichte beroerte was getroffen. Door Strieker werd een aantal vernieuwingen in de praktijkvoering aangebracht. Naast het Duitse handboek over de farmacotherapie van Rudolf Franck, waarin de zegeningen van de in 1932 bij IG Farben door Domagk ontdekte sulfonamiden al een prominente plaats krijgen, introduceerde hij een nieuwe bloeddrukmeter. Deze spatte, tot leedvermaak van zijn vader, bij de eerste de- 456

4 PO. Dr. ^. C/J. Sf/vcter <79/5-/995>. Co//ec//e W.F. O.

5 monstratie uit elkaar, waarbij de kwikbolletjes over de vloer rolden. Volgens zijn vader was een dergelijke meter ook onzinnig omdat hij zelf wel aan iemands pols meende te kunnen voelen of de bloeddruk verhoogd was. Kort na de oorlog verschenen de penicillines, die in de Verenigde Staten door Fleming waren ontwikkeld. Louter op basis van 'horen zeggen' wisten wetenschappers van Gist Brocades in Delft in het diepste geheim zelf penicillines te ontwikkelen. Wegens de schaarste aan laboratoriummateriaal gebeurde dat in melkflessen. Mede dank zij deze eigen produktie konden Nederlandse artsen vrij snel na de oorlog over penicillines beschikken bij de behandeling van infecties bij hun patiënten. Deze ontwikkelingen hadden een belangrijke invloed op de praktijkvoering, daar veel infecties nu thuis behandeld konden worden. Willem Charles Strieker was een huisarts die desnoods drie keer per nacht zijn bed uitkwam om hulp aan zijn patiënten te verlenen. Een man die hogelijk door zijn patiënten gewaardeerd werd, dagelijks drie keer spreekuur hield, op zaterdag ook patiënten ontving en lange tijd een van de grootste huisartsenpraktijken van Rotterdam had. Jarenlang had hij om het andere weekeinde dienst, hetgeen hij zonder tegenzin deed. Hij was arts van verschillende bejaardenhuizen en deed de scheepskeuringen van de rederij Van Nievelt Goudriaan & Co. Voor zijn patiënten was hij tot op hoge leeftijd een geroutineerd maar bescheiden huisarts met grote inzet. Het was een man die goed kon luisteren en troosten. Voor zijn kinderen was hij een toegewijd vader, een gaaf en integer mens met een grote mentale kracht. Met hem ging een huisarts van de oude stempel heen. 458