Geworteld in Westland De geschiedenis van bedrijven die tenminste 50 jaar in Westland gevestigd zijn

Transcriptie

1 Geworteld in Westland De geschiedenis van bedrijven die tenminste 50 jaar in Westland gevestigd zijn 1

2 Van der Valk Systemen 1959 Kwekerij Zwethlande Technisch Installatiebedrijf Schwagermann 1955 Potplantenbedrijf J&P ten H 1950 KP Holland 1946 Eekhout Bouw 1947 Marel Loonwerk 1945 Jac. Van Zeijl & Zonen, Bagger- en b Keurslager Poleij 1939 Schram Constructie De Lier BV / Schram Hekwerk bv 1936 Fresiakwekerij P.D. Li 1932 Kwekerij Meerrust 1932 Bakkerij Van Malkenhorst 1933 Verkade Klimaat 1931 Bakkerij Paul Schalke 1929 Enorm Brabander bv 1928 Best Fresh Group / Valstar Holland 1929 Levoplant 1926 Slagerij Aad Groenewegen Duijnisveld kasconstracties 1919 Kwekerij Jan van der Knaap 1920 Kwekerij Sjaak van Schie 1919 Kwekerij Zeurniet Vellekoop Juwelier Droog Beheer bv 1901 Schut Sanitair Voorberg schoenen 1855 Bouwgroep Hofman

3 Borgdorff Makelaars 1966 Dave van der Meer Bloemen bv 1959 Priva ave bv eschoeiingswerken Bouwbedrijf Jongerius 1948 Metaalhandel Wim de Voeght 1945 Kubo Groep 1945 Van Onselen Aubergines 1946 WPK 1940 evaart & Zn 1935 Leo de Jong Transport 1933 Strandpark Vlugtenburg 1932 Batist Gerbera 1932 Café bij t Hof Van Staalduinen 1931 Noordam Plants 1928 Alumat Zeeman 1929 Van Beurden Carosseriefabriek 1927 Van Mierlo Bouw & Ontwikkeling van daalen transport 1921 Keurslager Van Leeuwen 1919 Staalduinen Logistics Transportbedrijf Cargoboss 1899 Potplantenproductiebedrijf F. Hofland & Zn Drukkerij Van Deventer

4 4

5 5 Inhoudsopgave Geworteld in Westland Voorwoord 5 Voorberg schoenen Bouwgroep Hofman Potplantenproductiebedrijf F. Hofland & Zn Schut Sanitair Transportbedrijf CARGOBOSS van daalen transport Vellekoop Juwelier Droog Beheer bv Kwekerij Zwethlande Kwekerij Jan van der Knaap Sjaak van Schie bv Keurslager van Leeuwen Noordam Plants Keurslager Poleij Fresiakwekerij P.D. Lievaart & Zn Potplantenbedrijf J&P ten Have bv Dave van der Meer Bloemen bv Bakkerij Van Malkenhorst Levoplant Batist Gerbera Technisch Installatiebedrijf Schwagermann Van Mierlo Bouw & Ontwikkeling Strandpark Vlugtenburg Enorm Brabander Bouwbedrijf Jongerius Firma Gebroeders van Onselen Jac. van Zeijl & Zonen, Bagger- en beschoeiingswerken Slagerij Aad Groenewegen Schram Constructie De Lier BV / Schram Hekwerk bv Best Fresh Group / Valstar Holland Staalduinen Logistics Alumat Zeeman Verkade Klimaat WPK Borgdorff Makelaars Van der Valk Systemen Marel loonwerk Bakkerij Paul Schalke Kwekerij Zeurniet Eekhout Bouw Kwekerij Meerrust Priva KP Holland Van Beurden Carosseriefabriek Leo de Jong Transport Drukkerij Van Deventer bv Duijnisveld Kasconstructies Metaalhandel Wim de Voeght Café bij t Hof Van Staalduinen KUBO

6 6 Foto: Archief Thierry Schut

7 7 Voorwoord Geworteld in Westland Geworteld in Westland. Een prachtig gekozen metafoor in het licht van de verhalen in dit boekwerk, want hier krijgen we een inkijkje in familiegeschiedenis, in de verhalen van loten uit een stamboom die Westland hebben gemaakt tot wat ze nu is, het Silicon Valley van de glastuinbouw. Al die tuinders, fabrikanten en middenstanders uit deze verhalen van familiebedrijven toonden het lef, het doorzettingsvermogen en de inventiviteit om de eerste veilingen op te zetten, de schuit te vervangen door een vrachtwagen, kolen te vervangen door gas of om nieuwe producten in de markt te zetten en dat vaak tegen de stroom in. Van oorsprong ben ik niet in Westland geworteld, maar wel vlakbij, in Rotterdam-Pernis. Dus eigenlijk ben ik verpot, maar eenieder die de mores van Westland overneemt, gedijt goed op Westlandse grond. Dan doel ik op een mentaliteit van hard werken, niet zeuren, beloftes nakomen, gewoon doen en je niet op je kop laten zitten. Geworteld in Westland ademt die mentaliteit. De verhalen vertellen over de van oorsprong kleinschalige bedrijfjes, waar familieleden een steentje bijdroegen, waar oog was voor de potentie van innovatie, waar het credo niet behoudend en bedachtzaam was, maar vooruitstrevend en vrij van vaststaande conventies. Ter illustratie drie citaten uit het boek die dat onderschrijven, typerend voor de Westlander: We waren jong en sterk, gewend om aan te pakken, Zonder doordouwen word je niks en tot slot Hier moet alles een tien hebben. Aanpakken, doordouwen en daarbij het hoogste nastreven, oftewel: vanuit een goed idee worden de schouders eronder gezet. Harde arbeid is een ding, maar het werkt pas echt als je voorop durft te lopen, werkt vanuit een idee. Het verleden wijst uit dat Westlandse bedrijven daar sterk in zijn geweest. Ze durfden open te staan voor nieuwe markten en producten, voor innovatie. Zo zijn de bedrijven uit dit boek groot geworden. Zo is Westland groot geworden. Dit sterke individuele arbeidsethos leidt echter nog niet tot een sterk Westland als geheel. Het Westland dat ik gedurende mijn ambtstermijn heb leren kennen, is sterk omdat er een buitengewoon krachtige binding in de samenleving bestaat. Familie, buren, dorpsgenoten: inwoners staan in onze elf kernen voor elkaar klaar. Schouders worden niet alleen onder het werk gezet, ook je naasten kunnen steunen op die sterke schouders. In de vijftig verhalen opgetekend in dit boek, zien we dat ook Westlandse bedrijven oog hebben voor de medemens. Die instelling is in al die jaren niet veranderd in Westland. Denk alleen al aan het resultaat van de Beursvloer, een evenement waar jaarlijks talloze maatschappelijke doelen ondersteund worden door Westlandse bedrijven. Ondernemingslust, doorzettingsvermogen, inventiviteit en oog voor de medemens. In essentie zijn dit de Westlandse kernwaarden. Het zijn precies de eigenschappen die we nodig hebben om als Westland een belangrijke rol te blijven spelen op de wereldmarkt. Dit boek toont aan hoe ver je kan komen als je je ogen daar niet voor sluit, maar denkt in kansen. En die kansen vervolgens ook durft aan te grijpen. Bovendien tonen de verhalen aan dat je niet slechter wordt van hard werken. Deze familiebedrijven staan stuk voor stuk al decennia overeind en hebben hun sporen verdiend, in financieel, economisch en zeker ook maatschappelijk opzicht. Dat geldt trouwens ook voor dit boek, waar menig uurtje aan is besteed. En met succes, want met veel plezier las ik de sprekende verhalen, ondersteund door de mooie beelden en illustraties. Mijn complimenten aan Jan-Willem van den Beukel, die dit mooie project initieerde en vorm gaf aan de samenwerking tussen diverse partijen. Met fraai multimediaal resultaat. Sjaak van der Tak Burgemeester van Westland

8 8 Foto: Archief Thierry Schut

9 9

10 10

11 1852 Voorberg Schoenen Voorberg Schoenen is al sinds mensenheugenis met de stad s-gravenzande verbonden. Al in de 19e eeuw kon men bij een der voorvaderen van de huidige eigenaar terecht voor de aanschaf van een paar schoenen. Zo leverde overgrootvader Voorberg bijvoorbeeld hoge, waterdichte laarzen, bestemd voor de arbeiders die de Nieuwe Waterweg hielpen graven in de periode van 1863 tot De bakermat van het bedrijf ligt op het eiland Voorne-Putten. De Voorbergen waren daar kantenmaaiers. Ze hielden het gras aan de slootkanten kort. Lambregt Voorberg was, omstreeks 1827, de eerste schoenen Voorberg. Hij was, waarschijnlijk doordat hij een ongeluk had gehad, niet meer bij machte die lichamelijk zware arbeid te verrichten en ging daarom over tot het maken en repareren van schoenen. Zijn zoon Johannes ( ) kwam, door zijn huwelijk met Jannetje Ouwendijk ( ) in 1852, van Voorne-Putten naar de s-gravenzandse Heerenstraat, zoals de Langestraat toen nog heette. Opmerkelijk feitje: in dat pand zit de firma, weliswaar vele uitbreidingen en evenzoveel verbouwingen later, nog steeds. Johannes Voorberg werd in het begin van de 20e eeuw opgevolgd door zijn zoon Lambertus ( ). Electrische schoenmakerij L. Voorberg zoals in sierlijke letters op het raam stond, was in die tijd een schoenmakerij in de ware zin des woords. Samen met zijn personeel maakte Lambertus schoenen voor de verkoop. Geen modegevoelige artikelen zoals tegenwoordig. Ze moesten vooral stevig zijn en lang meegaan. Kleur, comfort en hoe ze eruitzagen, was van ondergeschikt belang. Lambertus had zes zonen. Zijn jongste zoon Cornelis ( ) werd geboren boven de winkel. Hij kwam in de periode tussen de twee wereldoorlogen in de zaak. Ook Cornelis was een nijver vakman waarbij veel Breeje Durpers het door hem gemaakte schoeisel kochten. Dat bleef zo tot na de Tweede Wereldoorlog. Langzaam werd het zelf fabriceren van schoenen minder en werden de eisen van de klant groter. Inmiddels was de vierde generatie Voorberg in de zaak gekomen. Ook deze, Leen ( ), had het levenslicht gezien tussen de schoenen. In hetzelfde pand als zijn voorvaderen, al stond dat vanwege een naamswijziging begin 20e eeuw inmiddels in de Langestraat. Leen had eerst de tuinbouwschool gevolgd, maar rolde desondanks toch in de schoenen. Ook hij was nog een echte volbloed ambachtsman. Een onder rijkstoezicht gediplomeerd schoenhersteller die het maken van schoeisel volledig meester was. Er waren echter veranderingen op komst. Steeds meer werden schoenen betrokken bij kleine fabriekjes uit Noord-Brabant. Eén keer per week trok Leen Voorberg daarheen om schoenen te kopen. De voorraad zit tussen de achterwielen, was een gevleugelde uitspraak van hem. Daarmee wilde hij zeggen dat wat de klant de ene week wilde hebben, maar niet beschikbaar was in zijn of haar maat, de andere week wel beschikbaar was. Hij wist precies waar hij moest zijn voor welke schoenen of laarzen en was er kind aan huis. Hij kon een aardig potje breken bij zijn leveranciers. Wilde hij voor een klant een paar bruine laarzen, maar waren er alleen zwarte voorradig, dan stonden een week later die bruine laarzen voor hem klaar. Dat kwam, doordat er veel mensen daar in Brabant s avonds nog wat bijklusten. Thuis in de garage werden dan de gevraagde artikelen gefabriceerd. De vijfde generatie Cees (Cornelis) Voorberg, ook geboren (1969) boven de schoenenwinkel aan de Langestraat, was tot zijn negentiende jaar niet in die winkel te vinden. Hoewel bij wijze van spreken geboren in een schoenendoos had de zaak niet meteen zijn interesse. Zoals bijna alle Westlanders werkte hij voor een extra zakcentje in de tuinbouw. De echte schoenenvonk sloeg min of meer pas over midden jaren tachtig. Cees stond in militaire dienst en werd gevraagd even bij te springen. Hij kreeg hiervoor van zijn superieuren oogstverlof en runde de zaak. Dat beviel zo goed dat hij zich hierna op het schoenenvak ging richten en zijn vakdiploma s haalde. Vanaf dat moment werkten vader Leen en zoon Cees samen. Dat ging goed. Ik heb niet veel gepuberd en als dat al wel zo was, ik was toch nooit thuis. Pa nam zijn zoon er wel eens tussen. Een anekdote uit die tijd vertelt dat de zoon een keer door zijn vader met een paar dozen schoenen naar het huis van een klant werd ge- ELECTRISCHE SCHOENMAKERIJ L. VOORBERG (STOND IN SIERLIJKE LETTERS OP HET RAAM) WAS IN DIE TIJD EEN SCHOENMAKERIJ IN DE WARE ZIN DES WOORDS. 11

12 12

13 stuurd. Wat pa wel en zoon niet wist, was dat deze dame één houten been had. Het moet een hilarisch moment zijn geweest toen de jonge Cees aan het aanpassen sloeg en er eerst een been moest worden aangeschroefd. Op zijn 64e ging vader Leen het wat rustiger aan doen. Nieuwe ideeën van de vijfde generatie Voorberg werden ingevoerd. De verkoop van koffers, tassen en sieraden werd afgestoten en er vond een verdieping plaats in de collectie schoenen. Ook werd het onder het regime van vader Leen al opgestarte segment steun- en gemakschoenen uitgebreid. Heden Wekelijks op pad naar Brabant om schoenen in te kopen is er al lang niet meer bij. Van inkoop tot in de winkel duurt tegenwoordig veel langer. Meer dan een half jaar. Voorberg gaat voor zijn inkoop naar Nieuwegein waar leveranciers hun producten tonen die nog vooral in Europa worden gemaakt. Cees Voorberg: Tunesië is het verst weg. Veel komt uit Portugal. Niet uit Azië vanwege het verschil in kwaliteit. De leveranciers waar wij mee werken hebben het daar wel geprobeerd, maar zijn daar van teruggekomen. Het contact met de klant noemt Voorberg een van de belangrijkste drijfveren om dit werk te doen. Je krijgt mensen van alle rangen en standen over de vloer en om die allemaal van goed advies te dienen en met een tevreden gevoel naar huis te laten gaan, daar schep ik voldoening in. t Is ook afwisselend werk. Het ene moment ben je bezig met het aanpassen van de eerste schoentjes bij een klein kindje en even later met het aanpassen van schoeisel bij een klant van in de negentig. Symbolisch eigenlijk. Van de wieg tot het graf, zeg maar. Ook ben je soms sociaal werker. Je kent de achtergrond van sommige klanten. Storten ze hun hart bij je uit. Tja, dat heb je als dorpswinkelier. Continu is Cees Voorberg bezig scherp te blijven. We hebben een goede naam en die willen we graag behouden. Voor je het weet ben je die kwijt. Goeie service, hoge kwaliteitsschoenen. Geen houding van zoek het maar uit. We zijn ook een generatiewinkel, waar mensen eerst met hun ouders naar toe komen en dan zelf weer met hun kinderen. En omdat we steeds vernieuwd zijn, ons aanpassen aan de moderne tijd, hebben we de onderneming die er nu is. Ook belangrijk zijn klanten met lastige voeten. Mensen die diabetes hebben. Of mensen die kanker hebben of hebben gehad. Die kunnen niet de eerste de beste sandaal aantrekken om het zo maar te zeggen. Een groeiende groep. Die willen we zo goed mogelijk bedienen. De winkel beslaat inmiddels de oppervlakte van vier ooit aparte pandjes waar in de loop van de jaren één winkel van gemaakt is:. Langestraat De laatste verbouwing dateert van Toekomst We blijven ons richten op die klanten, die op zoek zijn naar mooie, modieuze schoenen van een goeie kwaliteit. En daarnaast gaan we ons nog beter focussen op mensen met een verhaal rond een ziekte. Om hen goed te kunnen helpen. Ook belangrijk: modieuze schoenen met losse zooltjes. Wandelschoenen is nog zo n segment dat in de toekomst nog een enorme vlucht kan nemen. Wandelen is enorm populair, dat merken we wel als we een wandeltocht organiseren. Staan er gewoon vierhonderd deelnemers klaar. Aan een tweede winkel openen op een ander plek denkt Cees Voorberg niet. Als ik ooit nog eens een scheiding wil, ga ik daar over nadenken. Nee, je wilt de klanten toch gewoon goed helpen en dat kan dan niet meer. Een zesde generatie Voorberg komt er aan. Zoon Joost (1993) is podotherapie aan het studeren. Hij vindt het, geloof ik, wel leuk. Heeft eerst wat anders gedaan, maar zit nu dus op het schoenen- en voetenspoor. We zien het wel. Niks moet, geen dwang. Maar ik moet zeggen: ik vind het hebben van een opvolger, een zesde generatie Voorberg, wel leuk. In één ding verschilt die zesde generatie overigens nu al van de vorige, zo lacht hij: Ja, mijn zoon is niet, zoals ik, mijn vader en mijn opa, boven de zaak geboren, maar in het ziekenhuis. Niet alle tradities heb je in de hand.

14 14

15 15

16 Colofon Geworteld in Westland Idee Jan-Willem van den Beukel Auteurs Joke Wageveld en Cent Wageveld van Tekstbureau Westland en Esdor van Elten De teksten in dit boek zijn gebaseerd op informatie, verkregen uit interviews met verschillende generaties eigenaars van de bedrijven en derhalve niet geverifieerd. Tekstredactie Piet Klepke, Joke Wageveld en Cent Wageveld Eindredactie Jan-Willem van den Beukel Fotografie Thierry Schut Fotografie Samenstelling en vormgeving Brenda Renssen van Renssen ontwerpbureau Drukwerk Van Deventer Verder is medewerking verleend door Peter Smit, Jan Buskes en Paul van den Ende van het Historisch Archief Westland, Mees Overdevest van Meestec, Wim van Wensveen van RITV, Wilma Broch van Groot Westland en Ton Immerzeel van Westlands Museum 299 De redactie van Geworteld in Westland heeft haar best gedaan om alle rechthebbenden van de foto s in dit boek te benaderen en/of duidelijk de bron te vermelden. Mocht u onverhoopt toch menen de rechten te bezitten of de genoemde bron klopt niet, neem dan alstublieft contact op met hawestland@gemeentewestland.nl Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbenden. Uitgeverij Geworteld in Westland, 2016

17 300