INFOWIJZER. Procedurele module. Versie december van 120

Transcriptie

1 INFOWIJZER Procedurele module Versie december van 120

2 Wijzigingen versie december 2014 Hieronder vindt u een overzicht van de wijzigingen die werden aangebracht in de procedurele module. U vindt telkens een verwijzing naar de titel en de pagina van het desbetreffende onderwerp. Gewijzigde afspraken zijn van toepassing op alle aanvragen vanaf 1 januari BEVOEGDHEDEN VAPH 4. Waarvoor kan u niet bij het VAPH terecht? pg.12 Aanvragen voor minderjarigen worden voortaan ingediend bij de Intersectorale Toegangspoort. UITZONDERINGEN OP DE VERBLIJFSVOORWAARDEN 1. Bijzondere procedure behartenswaardige minderjarigen aanvragen bij de Intersectorale toegangspoort - pg. 36 De werkwijze voor het indienen van een aanvraag voor een minderjarige die niet voldoet aan de verblijfsvoorwaarden, wordt toegelicht. OPENBAARHEID VAN BESTUUR 2. Doorgeven van informatie aan derden pg. 40 Informatie aan derden kan niet gegeven worden zonder de toestemming van betrokkene. Deze toestemming kan gegeven worden bij het invullen van een aanvraagformulier of door het invullen van een toestemmingsformulier. Let op! in beide gevallen wordt de toestemming gegeven voor het dorgegeven van informatie betreffende de ingediende vraag. Deze toestemming blijft niet van toepassing en is dus niet meer bruikbaar bij een volgende aanvraag. Een MDT kan deze documenten niet gebruiken voor het opvragen van een kopie van een vroeger opgemaakt verslag. Dit kan dit enkel mits toestemming van de aanvrager en aan de hand van het daarvoor bestemde formulier Toestemming om een verslag door te sturen. TENLASTENEMING BUITEN HET NEDERLANDS TAALGEBIED 2. procedure pg. 54 De werkwijze voor de aanvraag van een tenlasteneming buiten het Nederlands taalgebied voor een minderjarige wordt toegelicht. DIENSTEN EN VOORZIENINGEN VOOR MINDERJARIGEN pg. 58 Indien het team indicatiestelling (Intersectorale Toegangspoort) beslist dat een minderjarige nood heeft aan handicap specifieke ondersteuning, kan de minderjarige beroep doen op ondersteuning vanuit de diensten van het VAPH. De ondersteuningsvormen werden naar aanleiding van de werking van de toegangspoort, omgezet naar typemodules. Een meerderjarige die beroep wil doen op ondersteuning vanuit het aanbod voor minderjarigen zal zijn aanvraag indienen bij de Intersectorale Toegangspoort indien het om een verlenging van de reeds genoten ondersteuning gaat. Indien het gaat om een allereerste aanvraag voor ondersteuning wordt de aanvraag bij het VAPH ingediend.

3 DIENSTEN EN VOORZIENINGEN VOOR MEERDERJARIGEN 1. Aanbod - pg.59 Sinds 1 januari 2014 staat het VAPH niet meer in voor erkenning en subsidiëring van pleegzorgdiensten. Flexibel aanbod voor meerderjarigen wordt sinds begin 2014 mogelijk. 6. Vervroegde instap procedure - pg.60 Een aanvraag voor een vervroegde instap in een voorziening voor meerderjarigen moet rechtstreeks bij het VAPH worden ingediend, ook als is betrokkene nog minderjarig op het moment van de aanvraag. ONDERSTEUNINGSVELDEN BINNEN DE ZORGSECTOR VAPH niet langer bevoegd voor pleegzorg pg. 63 Vanaf 1 januari 2014 staat het VAPH niet langer in voor de erkenning en de subsidiëring van de pleegzorgdiensten. Toelichting omtrent de mogelijkheden met de reeds eerder toegekende tickets. OVERGANG VAN MINDERJARIGHEID NAAR MEERDERJARIGHEID pg. 64 Minderjarigen dienen hun vraag tot ondersteuning in bij de Intersectorale toegangspoort, eens ze meerderjarig zijn moeten ze hun aanvraag indienen bij het VAPH. Hoe verloopt deze overgang? HET AANVRAAGFORMULIER - AANVRAAG VOOR ONDERSTEUNING pg. 72 Toelichting omtrent het gebruik van de elektronische versie van het aanvraagformulier, elektronische handtekening, 4. Ondertekening van andere documenten pg. 79 Toelichting omtrent de ondertekening van het PAB-aanvraagformulier, de Aanvraag voor tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal en de Vragenlijst wettelijke subrogatie. HET AANVRAAGFORMULIER - AANVRAAG VOOR ONDERSTEUNING 2. Het nieuw beschermingsstatuut pg. 76 Bij wet van 21 januari 2013, wet van 17 maart 2013 (aanpassingen en publicatie in het Belgisch Staatsblad op 14 juni 2013 is op 1 september het nieuw beschermingsstatuut in voege getreden. Meer info omtrent de praktische aanpak binnen de context van een aanvraag bij het VAPH volgt in een later stadium. BIJKOMENDE DOCUMENTEN VOOR EEN AANVRAAG TOT ONDERSTEUNING 3. Een eerste aanvraag naar hulpmiddelen en/of aanpassingen voor een minderjarige pg Vragen naar hulpmiddelen en/of aanpassingen voor minderjarigen blijven de bevoegdheid van het VAPH. Deze aanvragen worden afhankelijk van de situatie, bij de Toegangspoort of bij het VAPH ingediend. De verschillende situaties met de daarbij horende documenten worden opgelijst. 4. Een gewone vraag naar PAB voor een minderjarige pg. 83 Welke documenten zijn noodzakelijk bij een aanvraag PAB voor een minderjarige?

4 6. Ondersteuning door een doventolk voor een minderjarige pg. 84 Deze aanvragen worden afhankelijk van de situatie, bij de Toegangspoort of bij het VAPH ingediend. De verschillende situaties met de daarbij horende documenten worden opgesomd. DE PROVINCIALE EVALUATIECOMMISSIE PEC 2. Wanneer kan een aanvraag naar de PEC? pg. 85 Hier wordt verduidelijkt wanneer een aanvraag onvolledig zal voorgelegd worden aan de PEC en wanneer de aanvraag zal afgesloten worden. Er werden nieuwe afspraken gemaakt omtrent het versturen van rappels. Voortaan (voor alle aanvragen vanaf januari 2015) zullen teams pas na 6 maand een rappel ontvangen met de vraag het dossier binnen de 3 maand te vervolledigen. Voor het behoud van de datum toewijzing is het dus als team heel belangrijk zelf de termijnen op te volgen. Bij ontvangst van een rappel van het VAPH zal de termijn voor behoud van de datum toewijzing immers al verstreken zijn. AANVRAAG VOLGENS ART. 6BIS VERSNELDE PROCEDURE 2. Welke attesten? pg. 93 Naar aanleiding van een aantal vragen werd verduidelijkt dat attesten buitengewoon onderwijs kunnen gebruikt worden tot de leeftijd van 25 jaar. AANVRAAG VOLGENS ARTIKEL 8 PROCEDURE IN DRINGENDE SITUATIES 2. Welke ondersteuningsvormen? pg.96 Opsomming van de mogelijke ondersteuningsvormen via deze procedure. TWEEDE OF VOLGENDE AANVRAAG BIJ HET VAPH 2. Documenten bij een tweede of volgende vraag IMB voor een minderjarige pg. 100 Een tweede of volgende aanvraag IMB voor een minderjarige wordt rechtstreeks bij het VAPH ingediend, welke documenten zijn noodzakelijk? DATUM VAN TOEWIJZING 5. Datum van toewijzing bij de aanvraag van een doventolk pg. 102 Toelichting bij de bepaling van de datum van toewijzing bij een aanvraag van een doventolk. 7. Datum van toewijzing bij de aanvraag van een minderjarige pg De datum van toewijzing wordt bepaald afhankelijk van de situatie van de minderjarige. De verschillende situaties + de bepaling van de datum van toewijzing worden hier op een rijtje gezet. 8. Tussenkomst in de kosten pg Op basis van de datum van toewijzing wordt bepaald welke facturen in aanmerking komen voor terugbetaling. In een aantal specifieke situaties wordt een uitzondering gemaakt op de algemene

5 regel.(7.3 Uitzonderingen). Elke uitzondering wordt bekeken voor een minderjarige en een meerderjarige aanvrager. 9. Eerste of volgende vraag IMB? pg Om te weten welke facturen in aanmerking komen voor terugbetaling is het belangrijk te weten of we te maken hebben met een eerste of volgende aanvraag IMB. Een toelichting bij de verschillende situaties vindt u bij 7.4 Eerste of volgende vraag IMB? Aanvragen voor minderjarigen en meerderjarigen werden afzonderlijk besproken. Info die niet meer vermeld werd UITZONDERINGEN OP DE VERBLIJFSVOORWAARDEN 2. Verwijzing door de rechtbank of het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg Dergelijke aanvragen worden nu ingediend bij de Intersectorale Toegangspoort. DIENSTEN EN VOORZIENINGEN VOOR MINDERJARIGEN 1. Aanbod Het oorspronkelijk ondersteuningsaanbod (voor 1 september 2014) werd niet meer vermeld. Op pg. 58 vindt u de link naar de nota omtrent de omzetting van de oorspronkelijke ondersteuningsvormen naar de typemodules zoals die nu door de Intersectorale Toegangspoort worden gehanteerd. 2. Verlengde ondersteuning minderjarigen tot de leeftijd van 26 jaar Dergelijke aanvragen worden ingediend bij de Intersectorale Toegangspoort. ONDERSTEUNINSVELDEN BINNEN DE ZORGSECTOR 1. Ondersteuningsvelden voorkinderen en jongeren met een handicap Niet meer van toepassing sinds de start van de Intersectorale Toegangspoort (september2014). AANVRAAG VOLGENS ARTIKEL 7 - VOORLOPIGE PROCEDURE Was enkel mogelijk voor kinderen bij wie de handicap nog niet duidelijk was. Aanvragen voor kinderen worden nu behandeld door de Intersectorale Toegangspoort. AANVRAAG VOLGENS ARTIKEL 8 -PROCEDURE IN DRINGENDE SITUATIES Is enkel van nog van toepassing voor meerderjarigen. Aanvragen op basis van een vonnis van de jeugdrechter en een beslissing van het Comité Bijzondere Jeugdzorg worden niet meer bij het VAPH ingediend.

6 BEVOEGDHEDEN VAPH 9 Situering van het VAPH 9 Doelstelling VAPH 10 Waarvoor kan u bij het VAPH terecht? 10 Waarvoor kan u niet bij het VAPH terecht? 11 ERKENNING ALS MULTIDISCIPLINAIR TEAM BIJ HET VAPH 13 Wie kan een aanvraag tot erkenning als MDT indienen? 13 Hoe een aanvraag tot erkenning indienen? 14 Soorten erkenning 14 VERGOEDINGEN VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS 16 Algemene voorwaarden voor het betalen van een verslag 16 Procedureel 16 Inhoudelijk 17 Andere 18 MINIMALE KWALITEITSEISEN VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS 20 VOORWAARDEN VOOR HET INDIENEN VAN EEN VRAAG VOOR ONDERSTEUNING 21 HET BEGRIP HANDICAP VOLGENS HET DECREET 22 DE LEEFTIJDSGRENS 23 VERBLIJFSVOORWAARDEN ALGEMEEN 25 Werkelijk in Vlaanderen verblijven 25 Een voorafgaand verblijf in België aantonen 26 MOGELIJKE VERBLIJFSDOCUMENTEN 28 Vreemdelingenkaarten 28 Elektronische vreemdelingenkaart A 28 Elektronische vreemdelingenkaart B 30 Elektronische vreemdelingenkaart C 30 Elektronische vreemdelingenkaart D 31 2van 120

7 Elektronische vreemdelingenkaart D 31 Elektronische vreemdelingenkaart E 31 Elektronische vreemdelingenkaart E + 31 Elektronische vreemdelingenkaart F 31 Elektronische vreemdelingenkaart F+ 32 Elektronische vreemdelingenkaart H+ 32 Diplomaten 32 UITZONDERINGEN OP DE VERBLIJFSVOORWAARDEN 33 Vrijstelling van een voorafgaandelijk verblijf 33 Bijzondere procedure voor behartenswaardige minderjarigen 35 GEGEVENS VANUIT DE KRUISPUNTBANK (KSZ) 37 Algemene wettelijke basis voor het opvragen van informatie bij lokale besturen 37 Enkele specifieke situaties 37 Het is niet duidelijk of aanvrager de ouder is van de persoon met handicap 38 Uitmaken of het gaat om een onderbroken of niet onderbroken voorafgaand verblijf. 38 KSZ geeft niet aan of het om een politiek vluchteling/ vragen naar basis voor regularisatie 38 datum van definitieve ambtshalve schrapping 38 bisnummers 38 OPENBAARHEID 39 Recht op inzage 39 Doorgeven van informatie aan derden 39 Co-ouderschap 41 SAMENWERKINGSAKKOORD VLAANDEREN WALLONIE 45 Een inwoner van Wallonië wil beroep doen op een voorziening van het VAPH 45 Algemene principes 45 Procedure 46 Een inwoner van Vlaanderen wil beroep doen op een voorziening in Wallonië 47 Procedure 47 Een persoon met een handicap verhuist van Wallonië naar Vlaanderen 47 MOGELIJKHEDEN VOOR EEN INWONER VAN HET NEDERLANDS TAALGEBEID (ZONDER BRUSSEL HOOFDSTAD) 48 3van 120

8 COMMUNICATIE VANUIT HET VAPH MET EEN INWONER VAN EEN FACILITEITENGEMEENTE 49 MOGELIJKHEDEN VOOR EEN INWONER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 50 Combinatie PHARE VAPH 50 Procedure 50 Uitzondering 51 Persoon met een handicap verhuist van het Brussels hoofdstedelijk gewest naar Vlaanderen 51 MOGELIJKHEDEN VOOR EEN INWONER VAN DE DUITSTALIGE GEMEENSCHAP 52 TENLASTENEMING BUITEN HET NEDERLANDS TAALGEBIED 53 Algemeen principe 53 Procedure 53 Beslissing 55 Hoogte van de tegemoetkoming 55 Bijstand voor inwoners van Vlaanderen of het Brussels hoofdstedelijk gewest die in een bicommunautaire voorziening verblijven 55 ONDERSTEUNING VOOR PERSONEN DIE TIJDELIJK IN HET BUITENLAND VERBLIJVEN 57 Hulpmiddelen 57 Begeleid wonen 57 DIENSTEN EN VOORZIENINGEN VOOR MINDERDERJARIGEN 58 DIENSTEN EN VOORZIENINGEN VOOR MEERDERJARIGEN 59 Aanbod 59 Vervroegde instap vanaf de leeftijd van 16 jaar 59 Wie komt in aanmerking? 60 Procedure 60 MOGELIJKE COMBINATIE VAN OPVANG- EN BEGELEIDINGSVORMEN 61 Verduidelijking bij de tabel 61 4van 120

9 Combinatie van ondersteuning voor minderjarigen en ondersteuning voor meerderjarigen 61 ONDERSTEUNINGSVELDEN BINNEN DE ZORGSECTOR 62 OVERGANG VAN MINDERJARIGHEID NAAR MEERDERJARIGHEID 64 DOELGROEPEN BINNEN DE SECTOR ZORG 65 INDIVIDUELE MATERIELE BIJSTAND IMB 66 KENNISCENTRUM HULPMIDDELEN KOC 68 HET PERSOONLIJKE ASSISTENTIEBUDGET PAB 69 VERPLAATSINGS- EN VERBLIJFSKOSTEN IN KADER VAN HET GEWOON ONDERWIJS 70 Tegemoetkoming in de vervoerskosten 70 Tegemoetkoming in de verblijfskosten 70 AANVRAAG VOLGENS ART.2 GEWONE PROCEDURE 71 HET AANVRAAGFORMULIER AANVRAAG VOOR ONDERSTEUNING 72 Het begrip wettelijk vertegenwoordiger 72 Niet ontvoogde minderjarige 73 Verlengd minderjarige 74 Gerechtelijk onbekwaam verklaarde 74 Het voorlopig bewind 74 Gerechtelijk in de plaats gestelde (pro memorie) 75 Lastgeving 75 Nieuw beschermingsstatuut 76 Ondertekening van het aanvraagformulier 76 De persoon met een handicap is minderjarig (jonger dan 18 jaar) 76 De persoon met een handicap is meerderjarig (+18 jaar) 77 Vrijstelling van handtekening 77 De persoon met een handicap is overleden 78 De aanvraag is ondertekend door de pleegouder 79 Ondertekening van andere documenten 79 HET MULTIDISCIPLINAIR VERSLAG A Ondertekening van het MDV 80 5van 120

10 Ondertekening door de persoon met een handicap 80 Ondertekening door het multidisciplinair team 81 Versturen en bewaren van het MDV 81 BIJKOMENDE DOCUMENTEN BIJ EEN AANVRAAG TOT ONDERSTEUNING 82 Een eerste vraag naar hulpmiddelen en/of aanpassingen 82 Een eerste vraag naar hulpmiddelen en/of aanpassingen voor een minderjarige 82 Een (gewone) vraag naar PAB 83 Een (gewone) vraag naar PAB voor een minderjarige 83 Vraag voor ondersteuning door een doventolk 84 Ondersteuning door een doventolk voor een minderjarige 84 DE PROVINCIALE EVALUATIECOMMISSIE PEC 85 Samenstelling van de PEC 85 Wanneer kan een aanvraag naar de PEC? 85 De zitting van de PEC 85 De beslissing van de PEC 86 Een positieve beslissing 86 Een voornemen van beslissing 87 Een negatieve beslissing 87 DE HEROVERWEGINGSCOMMISSIE HOC 88 BEROEP BIJ DE ARBEIDSRECHTBANK 89 TERUGKOMEN OP BESLISSINGEN 90 Negatieve beslissingen 90 Positieve beslissingen 90 Positieve beslissingen die correct zijn 90 Positieve beslissingen die niet correct (in strijd met de regels) zijn 90 Uitzonderingen 91 DE BIJZONDERE BIJSTANDSCOMMISSIE BBC 92 AANVRAAG VOLGENS ARTIKEL 6 BIS VERSNELDE PROCEDURE 93 6van 120

11 Wie komt in aanmerking? 93 Welke attesten? 93 AANVRAAG VOLGENS ARTIKEL 7 BIS - SPOEDPROCEDURE PAB 94 Wie komt in aanmerking? 94 Hoe aanvragen? 95 AANVRAAG VOLGENS ARTIKEL 8 PROCEDURE IN DRINGENDE SITUATIES 96 Wie komt in aanmerking? 96 Welke ondersteuningsvormen? 96 Datum van toewijzing 97 TWEEDE OF VOLGENDE AANVRAAG BIJ HET VAPH 98 Wanneer een MDV bij een tweede of volgende aanvraag? 98 Documenten bij een volgende vraag naar hulpmiddelen en/of aanpassingen 99 Documenten bij een tweede of volgende vraag IMB voor een minderjarige 100 DATUM VAN TOEWIJZING 101 De datum van toewijzing 101 Bepaling van de datum van toewijzing 101 Datum van toewijzing bij de aanvraag van een incontinentieforfait 101 Datum van toewijzing bij de aanvraag van een mobiliteitshulpmiddel 102 Datum van toewijzing bij de aanvraag van een doventolk 102 Datum van toewijzing bij de aanvraag van een minderjarige 102 Tussenkomst in de kosten 103 Zorg 103 Hulpmiddelen en/of aanpassingen 103 Uitzonderingen 103 Eerste of volgende vraag IMB 104 OVERMACHT 106 Wie kan overmacht inroepen? 106 Wanneer overmacht inroepen? 106 Procedure 106 7van 120

12 Overmacht aanvragen 106 Stopzetten van de aanvraag na het inroepen van overmacht 107 RESIDUARITEIT EN WETTELIJKE SUBROGATIE 108 CENTRALE REGISTRATIE VAN ZORGVRAGEN CRZ 110 DE LIJN 111 SCHRAPPING VAN EEN DOSSIER 112 Gevolgen van de schrapping van een dossier 112 Ondersteuning vanuit de zorgsector 112 Het persoonlijke assistentiebudget - PAB 113 Individuele materiële bijstand IMB 113 Tewerkstelling VDAB 113 Gratis abonnement De Lijn 114 Procedure tot schrapping van een dossier 114 dossiergegevens na schrapping van het dossier 115 8van 120

13 BEVOEGDHEDEN VAPH 1. Situering van het VAPH Met de staatshervorming werd het welzijnsbeleid een regionale materie. Het welzijnsbeleid van de Vlaamse Gemeenschap is verspreid over verschillende sectoren: maatschappelijk opbouwwerk, armoedebestrijding, gezinshulp, bejaardenzorg, bijzondere jeugdbijstand, gehandicaptenbeleid, enzovoort. De verschillende sectoren in het welzijnslandschap richten zich elk naar een specifieke doelgroep: zoals naar migranten, bejaarden, het gezin, de persoon met een handicap. Om het welzijnsbeleid vorm te geven, zijn er enerzijds de overheidsdiensten en anderzijds de voorzieningen. De overheidsdiensten hebben een overkoepelende taak van het afstemmen van de vraag en het aanbod, van de nood van de doelgroep en de regelgeving van de diensten. Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) is een intern verzelfstandigd agentschap [IVA] met rechtspersoonlijkheid dat is opgericht via een decreet op datum van 7 mei Door te luisteren naar de ervaringen van de doelgroep en het werkveld zelf, en door nieuwe wetenschappelijke inzichten op de voet te volgen, adviseert het VAPH de minister in zijn beleid. Als overheidsdienst beschikt het VAPH echter niet over eigen voorzieningen of ambulante diensten. Zij erkent en subsidieert wel deze, vaak door privé-initiatieven opgerichte, voorzieningen en diensten. In het kader van Beter Bestuurlijk Beleid werden de bevoegdheden van inspectie en tewerkstelling overgeheveld naar andere agentschappen. Het VAPH nam de taken over van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap (VFSIPH). Dit fonds werd opgericht via decreet op datum van 27 juni Dit fonds nam indertijd zelf zowel de bevoegdheden over van het Rijksfonds voor Sociale Reclassering van de Mindervaliden (RSRMV) als van het Fonds voor Medische, Sociale en Pedagogische Hulp aan Gehandicapten. Dit fonds werd ook kortweg Fonds 81 genoemd, naar het nummer van het oprichtingsbesluit (koninklijk besluit nr. 81 van 10 november 1967). De benaming heeft niets te maken met het jaartal Het Fonds 81 stond in voor de opvang, behandeling en begeleiding via residentiële, semi-residentiële en ambulante voorzieningen. Over de toegang tot de voorzieningen besliste de gouverneur van elke provincie. Deze beslissingen zijn nu nog geldig en kunnen desgevallend worden uitgebreid tot ondersteuningsvelden. De Fonds 81-gegevens, grotendeels afkomstig uit het Centrum voor Overheidsinformatie (COI) kunnen geraadpleegd worden op het intranet : 1 Je kan daar zoeken op familienaam. Bij twijfel over de spelling kan een * worden gebruikt als vervanging van een stuk van de naam. Je vindt er volgende gegevens terug : identificatienummer bij COI, dossiernummer in Feniks, naam en voornaam, geboortedatum, adres, provincie, datum van de gouverneursbeslissing, opnamedatum, ontslagdatum, referentie van de gouverneur (dossiernummer bij de provincie)en de afdeling. Dit is een code van 9 cijfers, waarvan de laatste drie cijfers aangeven tot welke voorziening toegang werd verleend. 101 = internaat 201 = semi-internaat 1 In tegenstelling tot andere informatie in deze infowijzer is dit enkel van toepassing voor interne gebruikers. 9van 120

14 301 = dagcentrum 401 = OBC (-21 jarigen) 501 = tehuis werkenden 601 = tehuis niet-werkenden (bezigheid) 701 = kortverblijf 801 = pleeggezin 901 = nursingstehuis 2. Doelstelling VAPH Concreet verleent het VAPH een helpende hand aan mensen die het, ten gevolge van een handicap, minder gemakkelijk hebben dan anderen om zich in onze samenleving te kunnen integreren. Het VAPH voert een inclusief beleid voor personen met een handicap. De mening van het VAPH is immers dat de mate van (on)aangepastheid van de omgeving en maatschappij maakt dat iemand minder of meer hinder ondervindt van zijn functiebeperkingen. Het VAPH vindt dat personen met een handicap op een evenwaardige manier moeten kunnen deelnemen aan alle aspecten van het maatschappelijk leven. Daarom dringt het VAPH er in haar beleid steeds op aan bij andere overheidsdiensten om ook rekening te houden met personen met een handicap bij het nemen van beleidsmaatregelen. Zo voorzien de openbare vervoersmaatschappijen voor trein, tram, bus en metro reeds enkele vervoersfaciliteiten voor hun reizigers met een handicap, waaronder ook de gratis netabonnementen voor mensen met een handicap. 3. Waarvoor kan u bij het VAPH terecht? Het VAPH verleent financiële steun op meerdere domeinen: Personen met een handicap kunnen een tussenkomst genieten voor diverse vormen van hulpmiddelen en aanpassingen (aanpassing auto, brailleleesregel, aanpassingen aan de woning, ) in hun privésituatie op voorwaarde dat hierdoor hun sociale integratie wordt bevorderd. Dit is wat het VAPH de individuele materiële bijstand [IMB] noemt. De wettelijke basis hiervoor is het Besluit van de Vlaamse regering van 13 juli Het domein van de zorg omvat begeleiding aan huis of verblijf en begeleiding in een voorziening. Deze diensten bestaan zowel voor minderjarige als meerderjarige personen. Het VAPH betaalt deze diensten rechtsreeks aan de voorziening per begeleiding of voor de duur van het verblijf. Gebruikers zelf betalen een klein persoonlijk aandeel. Hiernaast erkent en subsidieert het VAPH verscheidene organisaties die aangepaste vrijetijdsactiviteiten organiseren voor personen met een handicap. Hoewel Vlaanderen over een heel scala aan vrijetijdsorganisaties beschikt, is het niet voor iedereen evident om aan deze activiteiten deel te nemen. De vrijetijdszorgorganisaties moeten zinvolle vrijetijdsbesteding garanderen voor personen met een handicap. De meeste van hen ontwikkelen en organiseren aangepaste activiteiten, anderen kiezen ervoor om personen met een handicap te stimuleren en te begeleiden bij activiteiten in een vrijetijdsorganisatie die zich niet specifiek richt op personen met een handicap. Bij hen ligt de 10van 120

15 nadruk meer op individuele vrijetijdsbemiddeling. Gebruikers betalen voor bepaalde aspecten van hun dienstverlening wel een persoonlijk aandeel. Voor de dienstverlening van vrijetijdszorgorganisaties hoeft men geen aanvraagprocedure bij het VAPH te doorlopen. Sinds 2001 bestaat ook de mogelijkheid dat mensen met een handicap via het Persoonlijke- Assistentiebudget [PAB] een assistent in dienst nemen om hen te helpen bij een aantal taken uit het dagelijks leven. De juridische grond voor dit PAB kan u nalezen in het Besluit van de Vlaamse Regering van 15 december Tenslotte kan men bij het VAPH onder bepaalde voorwaarden ook terecht voor een tegemoetkoming in de verplaatsings- en verblijfskosten in kader van het gewoon onderwijs. Deze vormen van ondersteuning (met uitzondering van de dienstverlening vanuit de vrijetijdsorganisaties) worden verder nog uitvoerig toegelicht. 4. Waarvoor kan u niet bij het VAPH terecht? Personen met een handicap moeten voor bepaalde aspecten, wanneer ze dit wensen, beroep doen op andere organisaties dan het VAPH. Hieronder krijgt u een overzicht van enkele belangrijke organisaties en hun verantwoordelijkheden. Ziekenfonds Bij deze instantie kan u terecht voor terugbetaling van kosten voor medicijnen, hospitalisatie en raadpleging bij specialisten, kinesisten, Ook voor bepaalde hulpmiddelen zoals hoorapparaten, prothesen en rolstoelen kan u zich tot hen richten. Het ziekenfonds zorgt er ook voor dat u een vervangingsinkomen krijgt wanneer u arbeidsongeschikt wordt. Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid Bij deze dienst kan u o.a. terecht voor een inkomensvervangende tegemoetkoming en integratietegemoetkoming, een tegemoetkoming hulp aan bejaarden, verhoogde kinderbijslag en een parkeerkaart. Niettegenstaande een persoon met een handicap niet in aanmerking komt voor een tegemoetkoming voor personen met een handicap (bv. omdat zijn inkomen te hoog is) kan hij - via een eenvoudigere erkenningsprocedure - zijn ongeschiktheid laten vaststellen teneinde bepaalde fiscale en sociale voordelen te bekomen. De formulieren die nodig zijn voor het bekomen van bepaalde voordelen kunnen bekomen worden bij de gemeenteadministraties. Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding [VDAB] Sinds 1 oktober 2008 berust de bevoegdheid over ondersteuning bij werk en beroepsopleiding voor personen met een handicap in Vlaanderen volledig bij de VDAB. Sindsdien moeten vragen voor tewerkstellingsmaatregelen dus gericht worden aan de provinciale VDAB-dienst arbeidshandicapspecialisatie. De persoon die een aanvraag indient, richt zich best naar de werkwinkel in de buurt of de VDAB-servicelijn. Wie aan het werk is, kan rechtstreeks de provinciale dienst arbeidshandicap van de VDAB contacteren. Ministerie van Onderwijs 11van 120

16 Voor specifieke begeleiding of hulpmiddelen in het kader van onderwijs kan de persoon terecht bij de specifieke diensten van het departement Onderwijs. Het VAPH kan onder bepaalde voorwaarden wel een tussenkomst verlenen voor verplaatsingskosten van en naar het gewoon lager, secundair of hoger onderwijs. De Intersectorale toegangspoort Op 1 maart 2014 startte, in opvolging van de voorstart in de provincie Oost-Vlaanderen, de implementatie van het nieuwe decreet Integrale Jeugdhulp. Een belangrijke wijziging is de werking van één intersectorale toegangspoort voor alle hulp die niet rechtstreeks toegankelijk is. Dit betekent in de praktijk dat vanaf 1 maart 2014 alle aanvragen voor om het even welke vorm van ondersteuning voor minderjarigen door de Intersectorale toegangspoort (ITP) behandeld worden. Het indicatiestellingsteam van de intersectorale toegangspoort beslist op basis van een uitgebreid verslag (A-document) of de minderjarige erkend wordt als persoon met een handicap. Dossiers van minderjarigen met een handicap, waarin de nood aan hulpmiddelen, een doventolk of tegemoetkoming in de reis-en verblijfskosten in het kader van gewoon onderwijs wordt erkend, worden voor verdere afhandeling overgemaakt aan het VAPH. De verschillende procedures bij dergelijke aanvragen worden verder in deze infowijzer toegelicht. 12van 120

17 ERKENNING ALS MULTIDISCIPLINAIR TEAM BIJ HET VAPH Het multidisciplinair team (MDT) vormt de eerste stap in de adviesverlening voor personen met een handicap. Het heeft als taak de persoon bij het aanvragen tot bijstand te adviseren en te begeleiden en dit door middel van een (gespecialiseerd) multidisciplinair verslag (MDV). Bij het indienen van een verslag houdt het team o.a. rekening met: de beperkingen van de persoon en de verwachte evolutie van de handicap; de persoonlijke ervaring van de persoon; de richtlijnen en nota s voor de MDT s; de inbreng van artsen en/of therapeuten die de persoon behandelen of behandeld hebben; de ervaringsdeskundigheid van andere personen met een handicap die vertrouwd zijn met gelijksoortige hulpmiddelen; de globale situatie van de persoon op vlak van wonen, activiteiten, ondersteuning en assistentie; het marktaanbod en de technologische ontwikkelingen en de prijs-kwaliteitverhouding van de hulpmiddelen; nagaan of er een alternatieve oplossing bestaat is hier een intrinsiek onderdeel van. Een team behoudt tevens haar onafhankelijkheid ten opzichte van leveranciers en producenten; de door het KOC ontwikkelde methodologie voor adviesverlening.. Een team wordt voor het opmaken van een verslag vergoed door het VAPH, het team vraagt er dus geen vergoeding voor aan de klant. 1 Wie kan een aanvraag tot erkenning als MDT indienen? Een organisatie die zich door het VAPH wil laten erkennen als multidisciplinair team [MDT] moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Het besluit van de Vlaamse Regering van 24 juli 1991 bepaalt dat de volgende centra en diensten erkend kunnen worden: de centra voor leerlingenbegeleiding georganiseerd, gesubsidieerd of erkend door de Vlaamse Gemeenschap; de centra voor maatschappelijk werk, erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap. Wegens hun organisatie en hun werking behoren ze tot een landsbond of verbond van ziekenfondsen; de diensten voor geestelijke gezondheidszorg ; de centra of diensten voor revalidatie die door het VAPH erkend zijn, of die met het RIZIV een revalidatieovereenkomst gesloten hebben als referentiecentrum voor motorische of respiratoire revalidatie bij kinderen; de door het VAPH erkende centra voor gespecialiseerde voorlichting bij beroepskeuze; 13van 120

18 de door het VPAH erkende centra voor observatie, oriëntering, medische, psychologische en pedagogische behandeling van gehandicapten; de centra voor ontwikkelingsstoornissen, door het VAPH gesubsidieerd; de observatiecentra, erkend of georganiseerd door de Vlaamse Gemeenschap in het kader van de gecoördineerde decreten voor bijzondere jeugdbijstand; de door het agentschap erkende centra voor observatie, oriëntering, medische, psychologische en pedagogische behandeling van gehandicapten; de kinderpsychiatrische ziekenhuisdiensten, erkend onder de kenletter K; Een bijkomende voorwaarde is de samenstelling van het team. Het team dat erkend wil worden moet minstens bestaan uit: een arts; een licentiaat in de psychologische of pedagogische wetenschappen; en een houder van een diploma van een basisopleiding van 1 cyclus in het hoger onderwijs, studiegebied sociaal-agogisch werk of een houder van het diploma van gegradueerde verpleegkundige, optie sociale verpleegkunde. De vertegenwoordigers van deze drie disciplines overleggen gezamenlijk en ondertekenen het multidisciplinair verslag dat de vraag van de persoon met een handicap ondersteunt. 2 Hoe een aanvraag tot erkenning indienen? Een dienst of organisatie die als multidisciplinair team wil erkend wil worden door het VAPH, moet daarvoor een schriftelijke aanvraag indienen. Uit deze aanvraag moet blijken dat het team voldoet aan de gestelde voorwaarden. De aanvraagformulieren zijn terug te vinden op onze website Soorten erkenning In eerste instantie dient men een basiserkenning aan te vragen. Met een basiserkenning kan een MDT multidisciplinaire verslagen opmaken voor vragen over de opname in een residentiële of ambulante voorziening voor meerderjarigen. Naast deze basiserkenning kan een team ook voor een aantal specifieke domeinen een erkenning aanvragen. Om in aanmerking te komen voor een specifieke erkenning is de basiserkenning een vereiste. 14van 120

19 Persoonlijke Assistentiebudget (PAB) Een MDT dat inschalingsverslagen wil opmaken om een vraag voor een PAB te ondersteunen moet een opleiding over het persoonlijke-assistentiebudget bijwonen. Deze vorming wordt door het VAPH georganiseerd. Individuele materiële bijstand [IMB] Teams die adviesrapporten willen opmaken voor hulpmiddelen en aanpassingen, moeten eveneens een opleiding volgen. Deze bestaat onder andere uit een segment over de methode voor adviesverlening die door het KOC werd ontwikkeld. Erkenning in het kader van RIZIV-rolstoelwetgeving Sinds 1 oktober 2005 is het één loketsysteem voor rolstoelaanvragen van toepassing. Dit één loketsysteem houdt in dat de persoon met een handicap zich niet langer bij twee instanties moet melden om een terugbetaling te krijgen voor een manuele of elektronische rolstoel. Daarom maakte het VAPH een afspraak met het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering [RIZIV] zodat ook de door het VAPH erkende multidisciplinaire teams inschalingen mogen opmaken voor alle doelgroepen van het RIZIV. De erkenning als zogenaamd RIZIV-team kan worden verkregen door op eer te verklaren dat een revalidatiearts en een ergotherapeut of kinesist deel uitmaken van het team. Bijkomende specifieke erkenningen kunnen aangevraagd worden met het specifiek aanvraagformulier, eveneens terug te vinden op onze website. In de overzichtstabellen die u op de website terugvindt, staan de specialisaties van de teams in de respectievelijke kolommen aangekruist ( - Adressen Multidisciplinaire Teams). 15van 120

20 VERGOEDINGEN VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS De MDT s worden door het VAPH vergoed voor de opmaak van verslagen. Voor de vergoedingen wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende soorten verslagen : 1. verslagen bij een eerste aanvraag voor ondersteuning en verslagen bij de volgende aanvragen; 2. PAB-inschalingsverslagen, afnames van het zorgzwaarte-instrument, multifunctionele functioneringsrapporten voor mobiliteitshulpmiddelen, verslagen van door het KOC erkende experten in materiële bijstand. De geïndexeerde bedragen van de vergoedingen worden telkens bij het begin van het kalender meegedeeld aan de MDT s via een infonota aan de teams. 1 Algemene voorwaarden voor het betalen van een verslag De teams worden vergoed voor het opmaken van een verslag indien aan de volgende voorwaarden voldaan is : 1. Er is nood aan een MDV/adviesrapport 2. het MDV/adviesrapport is duidelijk en volledig; 3. het team dient de schuldvordering in binnen het jaar na het bezorgen van het verslag; 4. de actuele vragen van de persoon met een handicap zijn zo veel mogelijk gebundeld. Om een éénduidige toepassing van deze principes te bekomen hieronder een verduidelijking. 1.1 Procedureel Er was geen nood aan een MDV/adviesrapport om de vraag te beoordelen Om hierin duidelijkheid te krijgen is het uiterst belangrijk de situatie van betrokkene uit te klaren. Werd er al eerder een vraag tot ondersteuning ingediend bij het VAPH, heeft betrokkene reeds ondersteuning genoten, zo ja welke, Hieronder een aantal situaties waarin het verslag niet kan vergoed worden. Er is al een positieve beslissing voor het hulpmiddel en/of de aanpassing. Uitzondering! indien het gaat om een eerste vraag individuele materiële bijstand sinds 2002 is er wel een MDV nodig. Er is al een positieve beslissing voor het ondersteuningsveld waaronder de gevraagde ondersteuning valt. Het gaat enkel om een vraag naar onderhoud en/of herstel van een hulpmiddel dat reeds eerder werd toegekend. Een aanvraag voor het incontinentieforfait. Het incontinentieforfait kan aangevraagd worden met het formulier : Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal. Uitzondering! er is wel een MDV nodig indien het gaat om een allereerste aanvraag bij het VAPH of de eerste aanvraag individuele materiële bijstand sinds Een aanvraag voor de aankoop van een rolstoel, duwwagen of buggy. De aanvraag gebeurt via het RIZIV, RIZIV-bundel volstaat. 16van 120

21 Uitzondering! er is wel een MDV nodig indien het gaat om een allereerste aanvraag bij het VAPH of de eerste aanvraag individuele materiële bijstand sinds Een aanvraag voor eenvoudige hulpmiddelen, refertebedrag tot 375 (deze hulpmiddelen zijn op de refertelijst aangeduid met *). Deze hulpmiddelen kunnen aangevraagd worden met het formulier : Vereenvoudigde aanvraag voor hulpmiddelen en aanpassingen Uitzondering! er is wel een MDV nodig indien het gaat om een allereerste aanvraag bij het VAPH of de eerste aanvraag individuele materiële bijstand sinds De persoon met een handicap kreeg in het verleden reeds een positieve beslissing voor het hulpmiddel, maar de refertetermijn is ondertussen verstreken. Dergelijke aanvraag kan ook met het formulier : Vereenvoudigde aanvraag voor hulpmiddelen en aanpassingen De aanvragen via een bijzondere procedure. Zie verder in deze infowijzer Specifieke procedures De vragen van de persoon zijn niet gebundeld Het is als multidisciplinair team erg belangrijk om samen met de aanvrager de behoeften en noden tot ondersteuning bij het VAPH zo goed mogelijk in kaart te brengen. Er moet gestreefd worden om de vragen tot ondersteuning van het VAPH zo veel mogelijk te bundelen. Een nieuwe aanvraag op korte termijn moet zo veel mogelijk vermeden worden. Het VAPH betaalt in principe slechts één schuldvordering per jaar (MDV en/of adviesrapport) tenzij er zich ernstige wijzigingen hebben voorgedaan in de situatie van betrokkene die op het moment van de vorige vraag nog niet voorzien konden worden. In dergelijk geval is het belangrijk dit grondig te motiveren in het verslag (welke veranderingen hebben zich voorgedaan? welke invloed hebben die wijzigingen op de nood aan bijstand? waarom kon deze vraag niet voorzien worden?...).op basis van deze motivatie zal de provinciale afdeling oordelen over het al dan niet betalen van de schuldvordering. De vraag is niet ontvankelijk Een verslag voor een eerste aanvraag van iemand die ouder is dan 65 jaar en voordien nog niet bij het VAPH of zijn rechtsvoorgangers gekend was; Een verslag voor een meerderjarige die duidelijk niet aan de verblijfsvoorwaarden voldoet; Een verslag voor hulpmiddelen die door de regelgeving duidelijk uitgesloten zijn; Een verslag voor een vraag om ondersteuning waarvoor het VAPH niet bevoegd is vb. tewerkstelling; Een verslag voor een vraag om ondersteuning die door het VAPH expliciet is uitgesloten. Schuldvordering is te laat De schuldvordering moet binnen het jaar na het bezorgen van het verslag ingediend worden. Na het verstrijken van deze termijn zal de schuldvordering niet meer betaald worden. 1.2 Inhoudelijk Het MDV/adviesrapport is onduidelijk en/of onvolledig Het principe geldt dat betaald wordt voor het geleverde werk. Het betalen van een verslag hangt af van de kwaliteit van het verslag, ongeacht hoe de PEC zal beslissen over de vraag. Het MDV en het 17van 120

22 adviesrapport vormen één geheel, dit betekent dat pas kan betaald worden wanneer beide in orde zijn. Een verslag kan om verschillende redenen onduidelijk of onvolledige beschouwd worden, zoals bijvoorbeeld het ontbreken van (actuele) diagnostische gegevens, onvoldoende zicht op de onderzochte alternatieven, onvoldoende motivering voor de gevraagde bijstand, De minimale kwaliteitseisen voor de teams geven duidelijk aan wat verwacht wordt van een kwalitatief, duidelijk en volledig verslag (MDV/adviesrapport). Zie verder in deze infowijzer Minimale kwaliteitseisen voor de multidisciplinaire teams Bij een onvolledig of onduidelijk verslag zal het team steeds gevraagd worden om verduidelijking en/of aanvulling van de noodzakelijke gegevens. Enkel wanneer deze informatie niet wordt aangeleverd of het verslag niet herwerkt wordt, zal beslist worden om de schuldvordering niet te betalen. Wanneer het MDT kan aantonen dat het ontbreken van informatie niet aan hen ligt (omstandigheden buiten hun wil), dan kan de PA alsnog beslissen om de schuldvordering te betalen. 1.3 Andere Meerdere schuldvorderingen bij combinatie van zorg- en IMB-vragen Er dient gestreefd te worden naar een integrale vraagbehandeling, waarbij het opsplitsen van vragen bij verschillende teams moet vermeden worden. Indien zowel vragen zorg als IMB aan de orde zijn, zal het verslag enkel kunnen opgemaakt worden door een team dat erkend is om beide vragen te behandelen. Een team dat niet alle vragen kan behandelen (geen erkenning voor IMB) heeft er alle baat bij om de persoon met een handicap indien nodig door te verwijzen naar een ander team. Er zal immers maar één schuldvordering betaald worden en in dergelijk geval zal enkel het team met de erkenning IMB vergoed worden. Dat team moet in principe beide vragen behandelen. Indien teams ervoor kiezen om samen te werken en de vragen op te splitsen, zullen onderlinge afspraken moeten gemaakt worden omtrent de betaling. Het VAPH zal slechts één schuldvordering (één team) betalen. Een schuldvordering voor een identiek verslag dat reeds betaald werd Wanneer in het verslag nauwelijks iets gewijzigd is ten opzichte van het vorig verslag, zal de schuldvordering niet betaald worden. Er werd in principe geen bijkomend werk geleverd. Wanneer de advisering in een adviesrapport werd overgenomen uit het verslag van een expert (dat ook door het VAPH bekostigd wordt), zal het team niet vergoed worden voor het opstellen van het adviesrapport. Twee verslagen voor éénzelfde vraag Wanneer voor éénzelfde vraag twee verslagen ingediend worden, zal het eerst ingediende verslag betaald worden. Als team is het belangrijk om bij de persoon met een handicap te informeren naar de eventueel lopende vragen bij andere teams. Verslagen met negatief advies die door het team bewust worden ingediend maar niet overeenstemmen met de vraag van betrokkene. Het is de taak van het team om de persoon met een handicap te informeren omtrent alle mogelijkheden van ondersteuning die door het VAPH kan geboden worden. Indien de persoon met een 18van 120

23 handicap een onrealistische vraag stelt wanneer het bijvoorbeeld duidelijk is dat betrokkene niet tot de doelgroep van het VAPH behoort is het de taak van het team om betrokkene daarop te wijzen. Enkel als de aanvrager er op staat dat de vraag wordt ingediend en er dus geen consensus is tussen de aanvrager en het team, wordt het verslag betaald. Het is wel noodzakelijk dat beide visies in het verslag duidelijk naar voor komen. Bij aanvulling of wijziging van de vraag tijdens een lopende procedure Wanneer tijdens de lopende procedure een bijkomend adviesrapport opgevraagd wordt of er worden bijkomende gegevens gevraagd, kan uiteraard slechts één betaling volgen. 19van 120

24 MINIMALE KWALITEITSEISEN VOOR DE MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS Het VAPH hecht belang aan een kwalitatief goede dienstverlening, zowel binnen de administratie van het VAPH zelf, als bij de voorzieningen die zij subsidieert en bij de multidisciplinaire teams. Het VAPH stelt daarom via wetten en regels eisen aan de kwaliteit van de dienstverlening. De minimale kwaliteitseisen voor de multidisciplinaire teams kunnen gezien worden als een belangrijke stap in dat gebied. Sinds 1 januari 2011 moeten alle multidisciplinaire teams voldoen aan minimale kwaliteitseisen. Vroeger werden de teams vooral gecontroleerd op formele kenmerken zoals bv. de aanwezigheid van de verschillende disciplines in het team. Het ministerieel besluit ter vastlegging van de minimale kwaliteitseisen van 12 november 2010 voegt naast een aantal organisatorische kenmerken voor het eerst ook inhoudelijke criteria toe. De minimale kwaliteitseisen kunnen opgedeeld worden in drie domeinen. Er zijn minimale kwaliteitseisen inzake: - de werking als team, gespecialiseerd IMB-team en gespecialiseerd PAB-team; - het verslag (d.i. het multidisciplinair verslag); - de werking van gespecialiseerde IMB teams met betrekking tot de uitvoering van hun specifieke opdracht. Een overzicht van alle minimale kwaliteitseisen, achtergrondinformatie, handige tips en voorbeelden vindt u terug in de infobundel op onze website. 20van 120

25 VOORWAARDEN VOOR HET INDIENEN VAN EEN VRAAG VOOR ONDERSTEUNING Om een aanvraag voor ondersteuning te kunnen indienen bij het VAPH, moet men aan een aantal voorwaarden voldoen: 1. er moet aangetoond worden dat betrokkene een handicap heeft volgens de definitie die door het VAPH wordt gehanteerd (handicap volgens het decreet) ; Zie verder in deze infowijzer : Het begrip handicap volgens het decreet 2. de persoon mag de leeftijd van 65 jaar nog niet bereikt hebben (leeftijdsgrens) ; Zie verder in deze infowijzer : Leeftijdsgrens 3. betrokkene moet aan bepaalde verblijfsvoorwaarden voldoen. Zie verder in deze infowijzer : Verblijfsvoorwaarden Vanaf 1 maart 2014 worden aanvragen voor ondersteuning van minderjarigen ingediend bij de Intersectorale Toegangspoort. 21van 120

26 HET BEGRIP HANDICAP VOLGENS HET DECREET De definitie van handicap vinden we in artikel 2, 2 van het basisdecreet van het VAPH ( ): Elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan de combinatie tussen functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren. De VAPH-definitie vertoont een duidelijke relatie met internationale definities, ook met deze in de nieuwe Internationale Classificatie van het Menselijk Functioneren, afgekort ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health), gepubliceerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO). Deze ICF is de revisie van de ICIDH (International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps) en de volwaardige en compatibele aanvulling op de ICD (International Classification of Diseases and Related Health Problems). Voor de definitie (ernst en langdurigheid) en voor de classificatie van psychische stoornissen o.m. gedrags- en emotionele stoornissen) baseert het VAPH zich ook op de DSM-IV-TR. Voor de bepaling van een verstandelijke handicap oriënteert het VAPH zich op de definitie van de American Association on Intellectual and Developmental Disabilities (AAIDD). Zie verder in de infowijzer - inhoudelijke module : Handicap 22van 120

27 DE LEEFTIJDSGRENS Juridische basis Artikel 20 van het decreet van 7 mei 2004 tot oprichting van het intern verzelfstandigd agentschap met rechtspersoonlijkheid Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Eén van de voorwaarden om als persoon met een handicap een eerste vraag tot bijstand te kunnen indienen bij het VAPH is dat de persoon met de handicap jonger moet zijn dan 65 jaar. De persoon mag bij zijn eerste aanvraag tot bijstand de volle leeftijd van 65 jaar niet hebben bereikt. Zoniet kan hij geen aanspraak maken op de dienstverlening bij het VAPH. Concreet betekent dit dat een persoon met een handicap ten laatste de dag vóór hij de leeftijd van 65 bereikt zijn eerste vraag tot bijstand bij het VAPH kan indienen. De aanvraagdatum wordt bepaald door de poststempel of de datum van het ontvangstbewijs van het aanvraagdocument. Valt deze datum op een maandag dan wordt de datum van de daar onmiddellijk aan voorafgaande zaterdag beschouwd als datum van indiening. De persoon die de aanvraag doet, alsook eventueel het multidisciplinair team dat hem bijstaat, dient er dus over te waken dat de aanvraag zo snel mogelijk wordt doorgestuurd naar het VAPH. Een persoon die bij het Rijksfonds, het Fonds 81, het VFSIPH of het VAPH erkend werd als persoon met een handicap vóór hij 65 jaar werd, kan gebruik blijven maken van de dienstverlening. In de huidige stand van de regelgeving is het zo dat de regelgever een persoon die erkend was bij het Fonds 81 of het Rijksfonds in principe beschouwt als een persoon erkend bij het VAPH. Dit betekent echter niet dat de erkenning als persoon met een handicap niet opnieuw beoordeeld kan worden. In principe kan een herziening evenwel alleen maar als er zich een wijziging in de toestand van de betrokken persoon heeft voorgedaan. Wat precies wordt bedoeld met een wijziging in de toestand wordt nergens nader omschreven en kan dan ook ruim geïnterpreteerd worden. Een persoon die erkend was bij het Rijksfonds of het Fonds 81 kan dus een ontvankelijke vraag tot bijstand indienen na de leeftijd van 65 jaar, maar dit betekent niet dat hij na de leeftijd van 65 jaar automatisch recht heeft op bijstand. Er moet vooreerst gekeken worden of hij voor de leeftijd van 65 jaar inderdaad een persoon met een handicap was in de zin van het decreet (argument is dat het VAPH geen bevoegdheid heeft inzake ouderenzorg, enkel inzake ondersteuning voor personen met een handicap en dan meer in het bijzonder met een handicap als omschreven in het decreet). Voor hulpmiddelen en aanpassingen kan men alleen nog een tussenkomst krijgen voor zover die verband houden met een handicap die al vóór deze leeftijd bestond. Het kan hierbij gaan om de handicap op basis waarvan hij bij het agentschap, het Vlaams Fonds, het Fonds 81 of het Rijksfonds erkend werd als persoon met een handicap. Het kan eventueel ook gaan om een handicap die niet eerder werd aangemeld. De persoon met een handicap kan dit bewijzen door het voorleggen van attesten uit een vorig dossier, of een officieel attest of uitspraak van een overheidsdienst, een verzekeringsinstelling, een ziekenfonds of een gerechtelijke instantie, waaruit blijkt dat de officiële vaststelling van de handicap gebeurd is voor de aanvrager 65 jaar geworden is. Een persoon met een handicap kan na de leeftijd van 65 jaar bijkomende ondersteuning vragen op basis van verergering van de handicap waarvoor hij reeds ondersteuning kreeg voor 65 jaar, ook indien de beperkingen zich op een ander domein manifesteren. 23 van 120

28 Een persoon met Multiple Sclerose die voor de leeftijd van 65 jaar op basis van motorische beperkingen bijstand kreeg vanuit het VAPH, kan na de leeftijd van 65 jaar ook nog bijstand krijgen voor beperkingen op een ander gebied, bv. de spraak, visuele beperkingen voor zover deze beperkingen terug te brengen zijn tot MS. Ook voor problematieken die vooral als ouderdomsgerelateerd bekend staan (zoals bv. artrose) kan men bijstand krijgen van het VAPH. De handicap moet wel al aanwezig zijn voor de leeftijd van 65 jaar. De beperkingen en participatieproblemen moeten dus voor de leeftijd van 65 jaar reeds in zodanige mate aanwezig zijn dat dit onder de definitie van handicap valt zoals gedefinieerd in het decreet. Het bepalen van de leeftijdsgrens van de doelgroep op 65 jaar is ingegeven vanuit de residuaire bevoegdheid van het VAPH, waardoor het VAPH rekening moet houden met het feit dat vanuit andere wetgevingen eveneens specifieke bijstandsvormen voor personen worden aangeboden. De zorg voor personen die na 65 jaar een handicap verwerven, is in principe toegewezen aan het ouderenzorgbeleid. Alle 65-plussers, ook zij die geen tijdige aanvraag bij het VAPH deden of hebben kunnen doen, hebben recht op toegang tot ouderenzorg. Deze visie van het VAPH werd reeds bevestigd door een arrest van het Arbitragehof. De leeftijdsgrens van 65 jaar die het VAPH aan de inschrijfbaarheid stelt, is niet in strijd met het grondwettelijk gelijkheids- en niet discriminatiebeginsel. 24 van 120