Aan de Gemeenteraad Agendapunt nr. 17. wijzigen Algemene plaatselijke verordening met betrekking tot verstrooien van crematie-as

Transcriptie

1 Gemeentebestuur Aan de Gemeenteraad Agendapunt nr. 17 Nummer St.w./VTE Datum 30 november 1998 Bijl.nr. 210 Onderwerp wijzigen Algemene plaatselijke verordening met betrekking tot verstrooien van crematie-as Wetswijziging Ons college heeft conform de Wet op de lijkbezorging (Wlb) op 20 mei 1986 de gehele begraafplaats aan de Nassauweg en de Zuidendijk aangewezen als permanent terrein voor asverstrooiing. Op 26 maart 1998 is de Wlb op enige punten gewijzigd. De wijziging heeft met name betrekking op het verruimen van de mogelijkheden van asbestemming. Voor de wetswijziging kon de as van een overledene alleen worden verstrooid boven open zee of op een daartoe permanent bestemd terrein. Verruiming asbestemmingen Reeds in 1994 gaf de minister van Binnenlandse Zaken (BiZa) aan de regels rondom de bestemming van as van overledenen te willen versoepelen door onder meer incidentele asverstrooiing mogelijk te maken. Incidentele asverstrooiing is verstrooiing die plaatsvindt buiten een daartoe permanent bestemd terrein. Het onderzoek van BiZa heeft uitgewezen dat incidentele verstrooiing vanuit milieu-optiek geen bezwaar oplevert en dat de verruiming beantwoordt aan een duidelijke maatschappelijke wens. Die maatschappelijke wens is bijvoorbeeld dat nabestaanden de as op een voor de overledene dierbaar plekje willen verstrooien. Incidentele verstrooiing wordt daarom in de praktijk vaak verstrooien op een dierbaar plekje genoemd. Een ander argument voor verruiming was dat sinds een aantal jaren de asbus mee naar huis mag worden genomen. Hoewel de as daaruit formeel niet mag worden verstrooid, is er in de praktijk geen zicht meer op en is het verbod op verstrooiing dus praktisch niet handhaafbaar. Hierbij past de opmerking dat sinds de beginjaren negentig in ons land nimmer signalen zijn vernomen dat eventuele illegale verstrooiing problemen heeft opgeleverd. Verwachtingen voor de praktijk Er tekent zich, zeker de laatste jaren, een toegenomen maatschappelijke belangstelling af voor rituelen rond het overlijden. Nabestaanden willen steeds vaker een persoonlijke invulling geven aan een uitvaartplechtigheid, grafbedekking, asbestemming en dergelijke. Voor wat betreft het omgaan met de as door nabestaanden verwachten wij dat dit op een piëteitsvolle wijze zal plaatsvinden. Er is geen aanleiding te veronderstellen dat hierbij misstanden zullen optreden.

2 - 2 - Algemene plaatselijke verordening (APV) De plek waar men zou willen verstrooien kan in principe overal zijn. Dit zal immers afhankelijk zijn van de binding van de overledene of zijn nabestaanden met die plaats. U kunt zich echter voorstellen dat verstrooiing op sommige plaatsen niet (altijd) wenselijk is. Uit de memorie van toelichting bij het wetswijzigingsvoorstel blijkt dat incidentele asverstrooiing niet aan een vergunningsysteem gekoppeld kan worden. De wetgever acht het bestaande instrumentarium voor gemeenten toereikend om regelend te kunnen optreden. In dit kader heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ter beperking van mogelijke overlast en het tegengaan van eventuele ongewenste asverstrooiingen op verzoek van het ministerie modelbepalingen voor de APV samengesteld. Door middel van de APV kunnen gemeenten asverstroooiing op bepaalde plaatsen uitdrukkelijk toestaan of juist uitdrukkelijk uitsluiten. Bij het nadrukkelijk aanwijzen van gebieden bestaat het gevaar dat voor zeer veel gebieden verstrooiing praktisch gezien onmogelijk worden gemaakt, hetgeen in strijd zou zijn met de wet. Wij hebben daarom bewust gekozen bepaalde gebieden uit te sluiten, hetgeen inhoudt dat verder overal mag worden verstrooid. Publieksvoorlichting Een apart aandachtspunt is uiteraard de publieksvoorlichting over begraven en cremeren in de meest brede zin. De Essenhof werkt op dit moment in het kader van de nieuwe huisstijl aan de restyling van brochures. In de brochures die naar verwachting begin 1999 gereed zullen zijn, zal onder meer ruime aandacht worden besteed aan de toegenomen mogelijkheden voor asbestemming en de regels die daaromtrent gelden. De projectgroep regelgeving heeft ingestemd met de Verordening tot wijziging van de Algemene plaatselijke verordening. Resumerend stellen wij u voor de Algemene plaatselijke verordening te wijzigen conform bijgaand ontwerp-besluit. De commissie sport, recreatie, toerisme, mediabeleid en stadsvervoer kan zich met dit voorstel verenigen. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van DORDRECHT de secretaris de burgemeester H.K.W. Bekkers J. Noorland - ontwerp -

3 Gemeentebestuur Nr. 17 De Raad van de gemeente Dordrecht; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 30 november 1998, nr St.w./VTE; gelet op artikel 90 van de Wet op de lijkbezorging; b e s l u i t : vast te stellen de volgende Verordening tot wijziging van de Algemene plaatselijke verordening (eerste wijziging) Artikel I Na paragraaf 7 van hoofdstuk 5 wordt toegevoegd: Paragraaf 8 Verstrooiing van as Artikel Begripsomschrijving In deze paragraaf wordt verstaan onder incidentele asverstrooiing: het verstrooien van as als bedoeld in de Wet op de lijkbezorging op een door de overledene of nabestaande(n) gewenste plek buiten een permanent daartoe bestemd terrein. Artikel Incidentele asverstrooiing is verboden op: a. verharde delen van de weg; b. gemeentelijke begraafplaatsen en crematoriumterreinen. 2. Burgemeester en wethouders kunnen een besluit nemen waarin voor een bepaalde termijn wordt verboden dat op andere plaatsen dan genoemd in het eerste lid asverstrooiing plaatsvindt. Artikel Incidentele asverstrooiing is verboden indien daardoor hinder of overlast wordt veroorzaakt voor derden. Artikel II Deze verordening treedt in werking op 1 januari 1999 en kan worden aangehaald als Eerste wijzigingsverordening Algemene plaatselijke verordening. Aldus besloten in de openbare vergadering van 8 december de secretaris de voorzitter

4 TOELICHTING Artikel De wet regelt thans dat de asbus ter beschikking kan worden gesteld aan een nabestaande die de zorg voor de asbus op zich neemt, waarna onder meer tot incidentele verstrooiing kan worden besloten. Daarnaast blijft de mogelijkheid as te verstrooien op open zee of op een daartoe permanent bestemd terrein. Zo n permanent terrein is bedoeld voor meerdere verstrooiingen gedurende langere tijd. Bij verstrooiing op zee of op een daartoe permanent bestemd terrein gaat het veelal bij nabestaanden niet zo zeer om de plaats waar verstrooid wordt, dan wel om het gegeven dat er verstrooid wordt. Verstrooiingen die plaatsvinden door of op last van de houder van een crematorium kunnen alleen plaatsvinden op daartoe permanent bestemd terrein of op open zee. Artikel Asverstrooiing is om uiteenlopende redenen niet op alle plaatsen even wenselijk. Dit geldt zeker voor plaatsen waar de as niet of nauwelijks in de bodem kan worden opgenomen en door de wind kan gaan dwarrelen. Dit speelt met name een rol op stoepen, straten, pleinen en dergelijke. Daarom is er een verbod opgenomen voor het verstrooien van as op de verharde delen van de weg. Gezien de mogelijke overlast die asverstrooiing op straten en dergelijke op kan leveren voor derden en de kans op het snelle verwaaien van de as, is het overigens niet waarschijnlijk dat nabestaanden de verharde delen van de weg zullen uitkiezen als plaats om de as te verstrooien. Het verbod zal dus naar verwachting geen wezenlijke beperking opleveren voor nabestaanden. Bij het maken van de bepalingen is de VNG uitgegaan van de begrippen "weg" en "openbaar water", zoals die reeds in de APV staan. De tekst daarvan luidt: "... A. Weg: 1. alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen of paden, met inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot de wegen of paden behorende bermen of zijkanten, alsmede de aan de wegen of paden liggende en als zodanig aangeduide parkeerterreinen; 2. de - al dan niet met enige beperking - voor het publiek toegankelijke pleinen en open plaatsen, parken, plantsoenen, speelweiden, bossen, stranden en andere natuurterreinen, ijsvlakten en aanlegplaatsen voor vaartuigen; 3. de voor het publiek toegankelijke stoepen, trappen, portieken, gangen, passages en galerijen, welke uitsluitend tot voor bewoning in gebruik zijnde ruimte toegang geven en niet afsluitbaar zijn; 4. andere voor het publiek toegankelijke, al dan niet afsluitbare stoepen, trappen, portieken, gangen, passages en galerijen; de afsluitbare alleen gedurende de tijd dat zij niet door of vanwege degene die daartoe naar burgerlijk recht bevoegd is, zijn afgesloten; 5. openbaar water. B. Openbaar water: alle wateren die - al dan niet met enige beperking - voor het publiek bevaarbaar of anderszins toegankelijk zijn...." Reeds in 1986 hebben burgemeester en wethouders beide gemeentelijke begraafplaatsen aangewezen als permanent verstrooiingsterrein. Deze aanwijzing maakt deel uit van het algehele begraafplaats- en crematoriumbeleid en in het bijzonder ten aanzien van het beleid rond allerlei vormen van asbestemmingen. Het openstellen van de begraafplaats - en crematoriumterreinen voor incidentele verstrooiingen zou daarin verstorend werken. Het begraafplaats- en het crematoriumterrein zijn expliciete voorbeelden van terreinen waar het vanuit een oogpunt van beheer bezwaarlijk is om incidenteel as te verstrooien. Zo zijn er wellicht meer. Vooralsnog zijn dergelijke terreinen echter niet bekend. De ontwikkelingen in de praktijk daaromtrent zullen worden afgewacht. Indien na verloop van tijd signalen binnenkomen, waaruit blijkt dat op andere terreinen incidentele asverstrooiing bezwaarlijk is, dan zal overwogen worden die onder lid 1 van artikel op te nemen.

5 - 2 - Voorts is het mogelijk dat het op bepaalde terreinen (vanwege daar te houden evenementen bijvoorbeeld) slechts tijdelijk onwenselijk is om as te verstrooien. Daarom is een mogelijkheid opgenomen om in die gevallen een terrein tijdelijk in verband met die bijzondere omstandigheden te onttrekken aan de mogelijkheid om er as op te kunnen verstrooien. Artikel Het verstrooien van as is en blijft een emotionele gebeurtenis. Zowel voor nabestaanden als voor omstanders die ermee worden geconfronteerd. Het is daarom van belang dat omstanders geen hinder ondervinden van de activiteit op zich en van de as die na de activiteit wordt achtergelaten. Een typerend voorbeeld is het verstrooien van as in de nabijheid van een groep mensen, terwijl er een stevige bries die kant uitwaait. Dit levert vanzelfsprekend een onwenselijke situatie op. Ook tot enige tijd na de verstrooiing kan as, bijvoorbeeld op de hiervoor aangegeven wijze, hinder opleveren voor omstanders. Daar moet tijdens het verstrooien rekening mee worden gehouden. Dit kan door de as bijvoorbeeld over een groter oppervlak te verspreiden, zodat deze eerder in de bodem wordt opgenomen. Een ander voorbeeld in dit geval is het verstrooien vanaf een gebouw of vanaf een balkon. Er zijn genoeg situaties denkbaar waarin dit hinder oplevert voor het publiek. Overigens is uit de toelichting bij het wetsvoorstel af te leiden dat het waarnemen door omstanders van de handeling op zich geen hinder oplevert. Door de wet op het punt van asverstrooiing te verruimen heeft de wetgever bewust aanvaard dat het publiek geconfronteerd kan worden met incidentele verstrooiing.