Quote Associaties Effecten. Voorwaarde voor goed functioneren van GV. Geloof voorwaarde voor begrip

Transcriptie

1 Supplement 5 Empathie & Aanvaarding Martin Walton, Hoe waait de wind? Interpretatie van geestelijke verzorging door cliënten in de ggz. Tilburg KSGV 2014 Trefwoordcluster Empathisch o Empathisch (31x) Interview (naam + Quote Associaties Effecten regelnr.) Dat je in kunt leven wat wat wat het met, doet, met je, als je psychisch ziek bent. Het ging op dat moment ook helemaal niet goed. En, ja, hoe ze het wist was mij een raadsel, want ik had haar niks verteld, voor de rest wist ook niemand het. Dat 'ie gewoon zelf besluit van hé, ik zie iets wat niet goed is en ik doe daar iets mee. En dat dat doet ze vaker, weet ik inmiddels. Voorwaarde voor goed functioneren van GV Maar ze heeft dat kennelijk, ja, gemerkt, aan hoe ik deed of niet deed en ja, toen heeft ze me een uur, anderhalf uur, apart genomen toen. Initiatief GV zorgt voor vertrouwen Op dat moment had ik zoiets van [zucht] waar bemoei je je mee? maar ik dacht ook zoiets van, nou, ik doe het maar, want ik moest inderdaad effe mijn verhaal kwijt. Voor mij geeft het wel een bepaald ver eh, trouwen in iemand, ja, daar eh, scoor je bij mij wel punten mee. Giny 175 Dat kan alleen maar iemand zeggen die op dat vlak autoriteit heeft. Waarvan je weet, dit is een gelovige die, ja, die dat kan invoelen. Geloof voorwaarde voor begrip Erkenning van ernst Mirthe 448 Zij sluit aan op, en ze haalt dingen aan die ze gelezen heeft ofzo. En eh. Ja, ze leeft zich ontzettend in. Link kennis en empathie Er gaat rust van uit, ik heb er veel aan. Mirthe Het is als ik in een bepaalde stemming ben, en zij ziet dat, dan weet ze al meteen in wat voor stemming ik ben. Hij kan zich inleven in de situatie van een patiënt in de geestelijke gezondheidszorg. Omdat hij zoveel mensen kent. Hij is zo meelevend, laat ik ook maar een beetje aan hem denken. Dat is eigenlijk precies zoals het moet zijn. Dat is voornamelijk het luisterende oor en het inspelen op wat jou bezig houdt. [ ] En de menselijkheid en het, de, vrijheid in het gesprek, en het minder therapeutische, het.. Die begrijpt ook gewoon hoe je je voelt. Dus dat is zijn deskundigheid: onderhuids... GV roept empathie op Nou, dan kan ik mijn hart luchten. En dan blijft zij heel rustig en dan laat ze toch altijd weer wat zien.. Verreweg de, belangrijkste kwaliteit van GV is mee luisteren, mee denken, naast je staan, in jouw positie kunnen kruipen, dat kan hij zo goed. Het doet gewoon goed.

2 Ja, het gevoel dat iemand, dat diegene eh, betrokken is, met mij. Ziet wie ik ben, waar ik mee zit, waar ik behoefte aan heb om over te praten. Iemand niet alleen naar je luistert, maar je ook begrijpt, wat je zegt. En kan invoelen wat je zegt. En ik denk dat geestelijke verzorging ook meer een, roeping is, dan een beroep, zoals de therapie. o Aandacht (29x) Aafkje 123 Aan de interesse, ik ervaarde gewoon de interesse in mij als persoon. En ook de de veiligheid en de vrijheid van ik kan hier alles aankaarten, ik kan hier alles zeggen. Veiligheid en vrijheid Ik voelde me behandeld als totaal mens. Zo vond ik mezelf eigenlijk stukje bij beetje terug. 341 Niet meteen afkappen of zeggen van: je bent niet wijs, maar wel serieus luisteren, waarom ik zo hopeloos wel eens was en aan mijn verliezen leed. Dichtbij staan, de ruimte geven Vrij kunnen praten 688 Altijd zei die weer als er wat is, kun je me altijd altijd bereiken. [ ] Dus wij praten wel regelmatig nog even bij, hij is nog wel betrokken. Contact blijven onderhouden op langere termijn Gevoel dat GV nog steeds geïnteresseerd is voelt prettig en fijn 284 Dat dat vond ik wel bijzonder, dat mensen toch gewoon, onthouden, omdat ze toch heel veel anderen zien. Maanden later wist GV nog wie persoon is en wat er toentertijd speelde Dan heeft ze echt aandacht voor je gehad. 603 GV vraagt na afloop van groepsessie of het wel goed gaat met de persoon Je werd er even uitgehaald en er was effe aandacht voor je en toen, ja, toen kwam er ook zoveel boven op dat moment. En dat was echt, het was opluchting, het was een rem op slechte dingen en ik zou willen zeggen, een schop onder je kont maar dan de de positieve variant ervan.

3 176 En mensen die daar aandacht aan besteden, dan denk ik van, ja, hoe kan dat nu? Door depressie vaak nihilistische wanen zij is in staat, om, je naar je gezonde kant te bewegen. Puck 391 Aandacht is heel belangrijk. Ik denk dat voor patiënten aandacht, uh, heel belangrijk is, en ik denk dat heel veel patiënten, uh, te kort komen. 467 en dat is wat je bij de geestelijk verzorger wel vindt, er wordt naar jou geluisterd. Er wordt beslist wat je wel en niet hebt en wat wel en niet goed voor je is, maar helemaal niet in overleg. Je wordt gezien zoals je bent, en je hoeft niet ergens in te passen, je hoeft niet te zeggen wat ze, willen horen. o Betrokken (22x) Aafkje 625 Iris 128 Ik, herinner me ook dat een geestelijke verzorger zei van, zou je dat wel doen. Dat was een hele fijne vrouw en ja die was betrokken. Ging vooral over geloof Dat heb ik niet als bemoeizucht ervaren maar als zorg en als goed zien wat er speelde. Geeft richting en houvast 952 Heel begaan is met de mensen en ook met eh, passie haar werk doet, heb ik de indruk. dat is moeilijk te, te objectiveren, of vast te leggen hè, of te meten. 301 Nico 209 Je bent toch bijna opgegeven, dat dat voel je zo, hè. Je moet niet bij mij zijn, ik ben niet de moeite waard, zo voelt dat. Het begint eigenlijk met zoiets van hoe gaat het met je? Maar ze bleef gewoon doorgaan, ik geloof ook een tijdlang dat de initiatieven op haar, van haar kwamen volgens mij. Ze had vertrouwen in me, en dat heb je nodig. Delen van belevenissen 259 Een beetje vragen wat me dan echt dwars zit, dus uh, een beetje de vinger op de wonden leggen. Niet vanuit zijn positie van ja ik moet jou dit of dat doen, maar ik moet jou opmonteren, nee, hij zit ook gewoon te denken: stel je voor dat ik in die positie zat. Dus grote empathie. Je hebt altijd wel, als ik dus weg ga, dat ik dan wel blij ben en dat ik dan denk van uh: nou het valt wel mee, laat ik maar weer gewoon doen Wat mijn behoefte is, en daar geeft het gesprek een draai aan. Dat je met een mens praat, maar GV kijkt naar behoeften en houdt daar rekening mee Beroep GV sterk verbonden met Betekent alles voor hem GV ziet door betrokkenheid Wie ik ben, waar ik mee zit,

4 dat 'ie daarachter de kennis heeft in de manier waarop 'ie reageert. Vertrouwelijkheid uitstralen, het gevoel dat iemand, dat diegene betrokken is, met mij. persoonlijkheid van beoefenaar waar ik behoefte aan heb om over te praten. Heeft alles voor mij betekent en betekent nog alles voor mij. 670 Hele directe vragen, ja. Als: waarom ben jij nooit verder gekomen? GV schat bepaalde intelligentie in En door hem is dat eigenlijk verder uitgebouwd en onderzocht, ik ben daar wel mee verder gegaan. Victor 479 GV heeft oprechte belangstelling GV fijner dan bijvoorbeeld mijn beste vriend Goed gevoel om zo n band op te bouwen o Begrijpen en of begrip (13x + 21x) Je voelde bij hem gewoon je op je gemak. En vooral begrepen. En niet, begrijpen dat 'ie denkt, dat doe ik maar, dan vinden ze me aardig. Nee, hij kwam gewoon met goeie dingen. Gevoel dat GV je begrijpt is meerwaarde van gesprekken, heeft te maken met een klik Toch dat hij dan de juiste antwoorden gaf of je serieus nam en niet op een klok gaat kijken, het is nu tijd, je moet gaan. GV wordt als heel waardevol ervaren Bepaalde dingen moet je toch meegemaakt hebben wil je iets toch voelen en snappen in het leven. Daar ben ik wel van overtuigd. En zij kwam heel, concreet met, ja maar, heb je hier dan al over nagedacht? In plaats van dat je alleen maar zegt van: gôh nee, dat is heel vervelend ja, kan gebeuren. Meedenken GV zorgt ervoor dat cliënt zich begrepen voelt Soms vond ik wel eens dat hij iets te makkelijk deed. Van ach, kom op, dat ik dacht van neee, zo voelt het toch echt niet, Want ik dacht dan, ja, jij kunt makkelijk praten, jij hebt eh, drie of vier kinderen, eh, jij weet niet precies hoe dat is, dat kun je allemaal makkelijk zeggen, jij komt 's avonds niet in een leeg huis. Dat geeft voor mij wel zoiets van hé, je, begrijpt ook wat ik zeg. Giny 169 Je zoekt iemand die, die veel ervaring heeft, die veel begrijpt, kan invoelen en en die ook weet hoe die daar mee om moet gaan. GV niet bang zijn om oplosbare, nare zaken te laten staan zoals ze zijn. Link begrijpen en empathie In de zin eh, hoeft hij niet altijd een oplossing, het is veel belangrijker naar mij toe geweest om te zeggen het is zoals het is. Giny Mijn eigen predikant die, ja, die Bemoedigd worden

5 312 had toch niet dát begrip ervoor vond ik zelf. Hadewig 989 Die probeert helemaal, in te leven, wat je heb meegemaakt en die begrijpt je. Dat voel je. Link empathie en begrijpen Gevoelskwestie? Doordat ze echt naar je luistert en niet meteen doorgaat naar haar eigen verhaal. Hadewig 1215 Ze ziet ook wel dat door die kracht van haar, ze kan zich niet voorstellen dat die angsten mij overheersen. Dat zegt ze ook eerlijk hè, dat vind ik fijn dat ze dat zegt hè. Gv begrijpt cliënt juist niet, maar daar door dat uit te spreken toch ook weer wel? Hadewig 698 Die zegt, mevrouw u ziet dingen, die een ander niet ziet. Dat weet hij gewoon. Spiritualiteit, door GV en sommige artsen begrepen Andere hulpverleners zijn meer met medicijnen bezig, die begrijpen dat niet. Wendelien 86 Zij begrijpt waar ik zit. Daardoor weet GV hoe ze daar op uh relativerend of uh stimulerend moet ingaan. o Dichtbij (12x) 339 Hij staat wat dichterbij, maar ook omdat hij daar gewoon, door zijn manier van doen de ruimte voor gaf. Niet meteen afkappen of zeggen van: je bent niet wijs, waarom doe je dat? Maar wel serieus luisteren. Dichtbij staan = serieus luisteren en niet afkappen 735 Ik heb op zich een hekel aan mensen heel dicht eh, bij, zowel fysiek als eh niet fysiek zeg maar. Daar ben ik wat, afstandelijk in. Ik heb het niet als storend ervaren dat ze zo dichtbij kwam op dat moment. Iris 739 Als ze met, als ze met met u en en mevrouw aanspreken dan, dat schept zo'n afstand. Link tutoyeren en dichtbij staan 278 In mijn geval, durf ik haar heel dichtbij laten, te laten komen. En dat kost moeite bij mij, om daar bij te komen. Als je heel moeilijk toegankelijk bent, of zo, dan gaat ze heel concrete, dan pakt ze dat heel concreet aan. Zo'n kaars opsteken, bijvoorbeeld. Ik keek er altijd wel naar uit. 674 GV moet heel dicht bij iemand kunnen komen. Hoe die zit, of waar GV brengt je daardoor dichter bij jezelf

6 Victor 674 die zich op dat moment. En daar positieve zaken uithalen. Ik ken GV ondertussen zo ontzettend goed, je dat staat wel heel dichtbij. Langdurig karakter van contact creëert nabijheid Trefwoordcluster Aanvaarding o Aanvaardend (6x) Jason 180 Olivia 535 Wendelien 152 Ik mag hier gewoon zijn zoals ik ben, dat hoort bij mij, mijn goede en minder goede kanten. Omdat ze iedereen accepteert zoals diegene is. Zij bleef in mij geloven, ondanks alle scheldpartijen en verbittering en negativiteit die er in mij huisde. Ik werd in jeugd en werk nooit geaccepteerd, niet in mijn werk, niet in mijn jeugd. Daaruit blijkt haar deskundigheid. Ze weet goed wat mensen nodig hebben. Ze zag iets goeds in mij. Stuk zelfvertrouwen. Dat was een verademing en dan kun je ook groeien. Dat heeft me geholpen. Dat heeft me gered van een misse geestelijke ondergang. o Niet oordelend (11x) Beatrijs 751 Konrad Wendelien 367 Wendelien 594 We konden bepaalde geloofsvragen open benaderen zonder meteen met antwoorden te komen. Je kon, je kon zeggen wat je wilde. Je kon praten met haar, en. Je werd niet veroordeeld. Je wordt niet met modder besmeurd als je nou toevallig iets vertelt wat niet zo goed is. Niet oordelend maar vriendelijk, van goh, zou je dat nou wel doen, 100 euro per dag aan gokken uitgeven? Ze ziet wel in dat alcoholisten ook mensen zijn. Belangrijkste kwaliteit van GV is tolerantie. Ze moeten al je nukken en grillen tolereren. Eigen ouders (confessioneel gereformeerd) zitten vast in hun denkbeeld en zijn zeer oordelend Andere mensen halen soms hun neus op Vertrouwelijkheid, inhoud gesprek niet door vertellen. Hij zou nooit een keuze afdwingen. Alleen moet ik niet met een slok op met haar praten, want dat vindt ze stinken. Link empathie Ik sta er veel vrijer in dan ik ooit heb gedaan, mede met hulp van GV denk ik. Ik vond het een rustpunt. Dan ga je zelf denken van nee, dat moet ik niet doen, ik moet mijn spaargeld wel bewaren.

7 o Openhouding (11x) Beatrijs Olivia 421 Hij gaf me alle ruimte en hij drong ook niet zijn humanisme op. Ze was ontzettend vrij in dingen. Het is ook niet zo dat er dingen worden opgedrongen of afgekapt. Er zijn gewoon geen vooroordelen. In het behandelplan heb je wel eens daar heb je die, die borderliner. Belangrijkste kwaliteit van GV: Dat ze goed met mensen om kunnen gaan. Niet met een bepaald soort mensen, maar heel open, om ze heen. Dat was zijn persoon maar ook de manier waarop hij daar als humanist in stond. We hebben een keer iemand gehad die begon een heel uitgebreid verhaal over zijn kerk. Dat, irriteert mij dan, want ik heb daar niks mee. En zij kan daar heel goed mee omgaan, met dat soort dingen. Prettig als mensen niet weten wat je mankeert Ik sta er veel vrijer in, hij gaf me alle ruimte. [ ] Maar mijn christen zijn bleef ook volkomen overeind staan. Mogelijkheid voor iedereen om in groepsgesprek dingen in te brengen En nu word je echt als mens bekeken.. GV praat met je op een manier dat je er wat aan hebt. o Respecterend of respect (14x) 183 Giny 470 Konrad 519 Nico 289 De mensen die hier net in kliniek zijn zijn soms wat warrig, en zij irriteert zich er niet aan en gaat er gewoon in mee. Er is zoveel respect, onderling, tussen patiënten, omdat je allemaal in hetzelfde schuitje zit. Dat je er voor jezelf iets van probeert te maken, en ook iets van, naar andere mensen toe en het eh, dat stukje naastenliefde, dat stukje, genegenheid naar elkaar, dat stukje respect naar elkaar. Die heeft altijd eh, een een grote eerbied voor eh voor de mensen om zich heen. Ruimte GV voorbeeldfunctie? Veiligheid in de groep, het verbindt enorm, je hoeft niet bang te zijn om iets raars te zeggen. Door GV het leven zien als een geschenk, het gaat over vrijheid en hoop en gaat dieper o Vertrouwen (22x)

8 In alle interviews Aafkje Beatrijs Frank 737 Hadewig Mirthe Interviewer vraagt naar respect voor persoon, integriteit en grenzen van cliënten. Deze vraag wordt bijna altijd beantwoord met ja of ja + zeker / absoluut. en een enkele keer met: weet ik niet. Vertrouwen speelt daar een heel belangrijk iets in. Door eh, door het vertrouwen wat wat ik in anderen ervaarde en wat in mij gesteld werd, bracht dat een genezend en helend proces op gang. Ik durfde GV, ondanks dat ik zo moeite heb met vertrouwen, eh toch vertrouwen te geven. Maar ik durf het wel met hem te bespreken, want dat doe je natuurlijk niet met iedereen. De vertrouwelijkheid van de gesprekken stond als een paal boven water. Dat was een must, ook voor ieder lid van de groep die meedeed. Gebed met GV Ze geeft je ook heel veel vertrouwen. Ik heb daar nooit, terwijl ik, ik ben als ik depressief ben, heel achterdochtig, Maar dat had ik bij haar helemaal niet. Dat vind ik goed van haar, je raakt niet afhankelijk van haar. Maar toch voelt het heel vertrouwd en heel zeker. Zij heeft ook veel vertrouwen in mij. Ze kent me soms beter dan ik mezelf. En ik laat het maar toe. Ik weet niet of er contact is met de behandelaar, maar ik vertrouw de hem daar wel in. Zelfs een beetje te veel. (20:642) Door contact GV op den duur God teruggevonden Groeiproces Dat komt door zijn beroep, hij heeft meer met leven en dood te maken, maar ook door zijn persoon. Wat er verteld werd bleef in de groep Vertrouwen is wederzijds Want dat is als je erg depressief bent, dan voelde ik me van God en alles en iedereen verlaten. Ja, dat, je vertrouwt dan dat het weer goed komt, je hebt er vertrouwen, je krijgt weer, een stukje dat je denkt, ik heb wel eens dat ik er was geweest, dat ik denk, ja, mijn angst is weg! Ik heb nu weer mijn oude oriëntatie zo in het leven weer terug en dat voelt heel goed. Heel vertrouwd ja, dat is toch eh, goed. Daar is ze heel klein mee begonnen. Dat ligt misschien ook aan degene Minder snel bloot geven in Door minder strak

9 229 die het geeft hè, hoe vertrouwt, wat je durft, de sfeer die er hangt. 694 Victor 109 Er is een bepaalde afstand, maar ook enorme betrokkenheid De groep is vijf jaar lang dezelfde gebleven. Dus die mensen vertrouw ik. therapeutische gesprekken Afstand maakt vertrouwelijkheid mogelijk Langdurig contact voorwaarde voor vertrouwen? geregisseerdheid blokkeert er niets, gaat het dieper en is het nuttiger Er moet een bepaalde afstand zijn, anders kun je niet, kun je niet helemaal vertrouwelijk zijn. Daar durf ik van alles wel te zeggen. o Welkom of uitnodigend (2x + 9x) Aafkje 580 Jason 359 Jason 537 Algemene indruk van geestelijke verzorgers is luisterend, niet op de voorgrond, uitnodigend. Kom maar als je iets wil hebben. Door de uitnodiging kom je met zijn allen in gesprek, op die manier word je er in meegezogen, ja. Luisteren = niet op de voorgrond aanwezig zijn In gesprek meegezogen worden, als positief ervaren Ik voelde me er welkom. Individuele gesprekken met GV niet ingekaderd in sessies, Er wordt samen gekeken naar wat er nodig is.