Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Rapportages OOW/USZO Nr. 23 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 12 mei Inleiding Hierbij doe ik u toekomen de rapportage OOW/USZO over het laatste kwartaal 1997 en de eerste twee maanden van In het Algemeen Overleg van 11 december 1997 met de vaste commissies voor Binnenlandse Zaken en voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen is vanuit deze commissies gevraagd de rapportages over het laatste kwartaal 1997 en het eerste kwartaal 1998 te combineren en op een zodanig tijdstip te versturen dat daarover voor het zomerreces kan worden gesproken. Toen is tevens aan de orde geweest het inmiddels verschenen rapport van de Algemene Rekenkamer inzake Totstandkoming en vormgeving USZO (Kamerstukken II, , nr. 1). In deze brief geef ik de belangrijkste feitelijke ontwikkelingen weer, aangevuld met de bevindingen van het kabinet daarover. In de bijlagen bij deze brief wordt de achtergrondinformatie gegeven, te weten de rapportage van de directie van USZO (bijlage 1) 1 en de onderzoeksresultaten van Coopers & Lybrand (bijlage 2) Verantwoordelijkheden ingaande 1 januari 1998 Per 1 januari 1998 valt het overheidspersoneel onder de werking van de WAO. De verantwoordelijkheid voor het in uitvoering geven aan USZO B.V. van de WAO berust per 1 januari 1998 bij het Lisv in zijn hoedanigheid van opdrachtgever voor de uitvoering van de werknemersverzekeringen. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is politiek verantwoordelijk. 1 Ter inzage gelegd bij de afdeling Parlementaire Documentatie. De minister van Binnenlandse Zaken heeft voor de uitvoering van de WAO door USZO B.V. geen verantwoordelijkheid. Wel is er voor de minister van Binnenlandse Zaken een rol als werkgever in de sectorraad waarin de sectoren Rijk, Politie en Rechterlijke Macht zijn vertegenwoordigd. KST29679 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 1998 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 1

2 De verantwoordelijkheid voor de voorbereiding van een adequate uitvoering van de WW/ZW zal blijven berusten bij de minister van Binnenlandse Zaken. Deze rapportage heeft uitsluitend voor het vierde kwartaal 1997 nog betrekking op de OOW. Ingaande 1 januari 1998 heeft de rapportage betrekking op de voorbereiding van de invoering WW/ZW voor overheidspersoneel. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de huidige wachtgeld- en werkloosheidsregelingen voor overheidspersoneel zal, zolang de WW/ZW niet is ingevoerd, blijven berusten bij de desbetreffende opdrachtgevers, zoals de ministers van Binnenlandse Zaken (Rijk), Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Defensie. 3. De invoering van de WW/ZW voor overheidspersoneel a. Besluitvorming inzake WW/ZW voor overheidspersoneel Het kabinet heeft besloten om de voorbereiding van de invoering van de WW en ZW voor overheidspersoneel te koppelen aan de besluitvorming ten principale over de invoering van de WW voor overheidspersoneel. Het kabinet heeft, in overleg met de diverse opdrachtgevers, tevens besloten de verbetering van de primaire processen onveranderd de hoogste prioriteit te geven. Dit laatste sluit aan bij de bevindingen van de Algemene Rekenkamer in het rapport Totstandkoming en vormgeving USZO. De Rekenkamer concludeert onder meer dat tot het jaar 2000 prioriteit gegeven moet worden aan de verbetering van de uitkeringsprocessen. Zoals ik u in mijn brief van 21 maart 1997 (Kamerstukken II, , nr. 10) heb gemeld, was het kabinet voornemens om aan de hand van een onderzoek in het kader van de WAZ-nota in 1998 een besluit te nemen ten aanzien van de WW voor overheidspersoneel. In de memorie van toelichting op de Wet OOW (Stb. 1997, 768) staat op dit punt vermeld: «over de invoering van de integrale WW (financiering, uitvoering en aanspraken) zal worden besloten mede op basis van de rapportage van het onderzoek. Indien de regering in 1998 zou beslissen dat de huidige WW zonder wijziging ten aanzien van het financieringsregime moet gelden voor de overheidssector, is invoering op zijn vroegst per 1 januari 1999 mogelijk.» Naar verwachting zal in de maand april 1998 het WAZ-onderzoek afgerond zijn. Het Kabinet verwacht later dit jaar het besluit inzake de WW/ZW voor overheidspersoneel te nemen. b. Overwegingen Het kabinet heeft de afgelopen maanden onderzocht of het mogelijk is per 1 januari 1999 tot invoering van WW/ZW over te gaan en tevens prioriteit te geven aan de uitvoering van de primaire processen. Er is gekeken naar de mogelijkheid de invoering van de WW via een groeimodel te laten verlopen. Daartoe heeft informeel overleg plaatsgehad met de overheidswerkgevers, het Lisv, het Ctsv en de centrales van overheidspersoneel. Er is geopperd om de WW niet voor het gehele overheidspersoneel tegelijk in te voeren, maar per overheidssector, te beginnen per 1 januari Ook de voorbereiding door USZO zou dit groeimodel volgen. Gebleken is echter dat een besluit over de invoering van de WW/ZW per sector (groeimodel) de besluitvorming compliceert. Invoering via dit Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 2

3 groeimodel vereist een ingewikkelde regelgeving, financiering en uitvoering. Gevoegd bij het feit dat de besluitvorming ten principale over de invoering van de WW voor overheidspersoneel nog niet heeft plaatsgevonden, acht het kabinet dit per saldo geen begaanbare weg. Het kabinet heeft USZO medio maart 1998 verzocht voor dit moment de voorbereiding van de uitvoering van de WW en de ZW per 1 januari 1999, te bevriezen tot na het besluit van het kabinet over de invoering. Indien besloten zou worden om de WW/ZW voor overheidspersoneel in te voeren, zal een planning gemaakt worden voor de voorbereiding daarvan, rekening houdend met het gegeven dat USZO een jaar nodig heeft om de invoering van de huidige WW/ZW voor te bereiden. Bij de planning zal ook het millenniumvraagstuk worden betrokken. Met bovengenoemd besluit heeft het kabinet tevens ruimte gehouden voor de verbetering van de primaire processen bij USZO. In het overleg met de diverse opdrachtgevers en USZO is gebleken dat al deze partijen daar onveranderd de hoogste prioriteit aan willen geven. Tevens sluit de keuze voor het primaire proces aan bij de bevindingen van de Algemene Rekenkamer. c. Invoeringsuitgaven De voorbereiding en invoering van de WAO zijn ingaande 1 januari 1998 afgerond. Voor deze activiteiten hoeft geen beroep meer gedaan te worden op het invoeringsbudget. Aangezien een besluit over de invoering WW/ZW voor overheidspersoneel later in 1998 zal worden genomen, is dit in de ogen van het Kabinet een goed moment om de eerste fase van de begroting en realisatie van de Invoeringsuitgaven OOW/USZO af te sluiten. De kosten in de eerste fase van het OOW-project zijn niet volledig toe te delen aan een deel WAO en een deel WW/ZW. Een aantal activiteiten, zoals Gemeenschappelijk Financieel Traject en de Verzekerdenadministratie, heeft betrekking op beide onderdelen. Voorts heeft USZO in het verleden een aantal activiteiten opgestart die, mede door externe omstandigheden, niet tot een product hebben geleid dat in uitvoering is genomen, zoals het project van de zogeheten RDH-machine en voorbereiding WW/ZW. USZO is momenteel bezig een kwantificering van de resterende kosten van de activiteiten van de eerste fase te maken. Van het totale meerjarig budget voor de invoeringsuitgaven van , (prijspeil 1995) is na 1997 nog ruim 20 miljoen beschikbaar. Gezien de ontwikkelingen m.b.t. de USZO-organisatie (zie par. 7) en de mogelijke ontwikkelingen inzake de organisatie van de sociale zekerheid, wordt momenteel met USZO van gedachten gewisseld over de vraag op welke wijze USZO zich kan voorbereiden op de uitvoering van WW en ZW. 4. WAO a. Overgang van WAO-conform naar WAO De minister van Sociale Zaken heeft mij over de conversie van de WAO-conforme regeling naar de WAO bericht dat deze goed is verlopen. Er behoefde niet te worden uitgeweken naar het zogeheten terugvalscenario. De accountantsdienst van USZO heeft aandacht besteed aan het verloop van de conversie en steekproefsgewijs geconstateerd dat dit verloop juist was. Na conversie zijn de steekproefgevallen wederom Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 3

4 gecontroleerd en voor zover er fouten in voorkwamen, voor de betaling van de maand januari 1998 gecorrigeerd. Tevens heeft de accountantsdienst van USZO vastgesteld dat de in 1997 nog lopende voorlopige WAO-conforme uitkeringen in november 1997 integraal en juist zijn overgezet in reguliere WAO-conforme uitkeringen. Deze categorie vormde daardoor geen risicofactor bij de conversie. De uitkeringsgerechtigden hebben ten aanzien van de overgang van WAO-conform naar WAO slechts beperkt navraag gedaan bij USZO naar de omzetting van WAO-conform in WAO en de betaling van de WAO-uitkering. Dit zou mede te danken kunnen zijn aan de uitvoerige voorlichtingscampagne. b. Kwaliteitsniveau uitvoering WAO In mijn brief van 2 december 1997 inzake de inwerkingtreding WAO (Kamerstukken II, , nr. 10) heb ik u meegedeeld dat voor de invoering van de WAO voor het kabinet het criterium geldt dat de invoering van de WAO op verantwoorde wijze kan plaatsvinden. In de brief is gemeld dat dit voor het kabinet inhoudt dat het gemiddelde kwaliteitsniveau van de uitvoering in 1998 tenminste het niveau heeft van de uitvoering van de WAO-conforme regeling eind De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid meldt dat er een foutenmeting heeft plaatsgehad over de nieuwe WAO-gevallen in het eerste kwartaal Die meting is volgens de minister van SZW nog niet representatief genoeg voor het antwoord op de vraag hoe de kwaliteitsniveau in 1998 zich verhoudt tot dat van c. Indexering Door USZO is in november 1997 besloten de WAO-uitkeringen niet in januari 1998, maar in april 1998 met terugwerkende kracht te indexeren. Over dit onderwerp heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid u bij zijn brief van 16 februari 1998 over de inkomensontwikkeling 1998 (Kamerstukken II, , nr. 6) geïnformeerd. In die brief is meegedeeld dat USZO expliciet heeft bevestigd de indexeringsproblematiek in april met terugwerkende kracht te zullen oplossen. d. Erkenning als UVI In het overleg van 11 december 1997 heb ik u gemeld dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid USZO als uitvoeringsinstelling zal erkennen. Op 31 december 1997 heeft de staatssecretaris van SZW de erkenning geformaliseerd. 5. Uitvoering wachtgeldregelingen en BWOO De uitvoering van de wachtgeldregelingen bij USZO Zoetermeer en USZO Defensie zijn verder verbeterd. USZO deelt mee dat m.b.t. de uitvoering bij USZO Zoetermeer over 1997 een goedkeurende accountantsverklaring is afgegeven. Ook voor USZO Defensie is over 1997 een goedkeurende verklaring afgegeven. Voor USZO Groningen is een foutenpercentage van 1,4% vastgesteld. Dit levert een verklaring met beperking op. Over de uitvoering van de BWOO-regeling deelde de Minister van OC&W mee dat hij met genoegen heeft geconstateerd dat de prestaties van USZO Groningen, zoals die zijn gemeten via de afgesproken prestatieindicatoren, duidelijk vooruitgaan. Op een aantal indicatoren is de norm al Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 4

5 gehaald, op een aantal andere is de norm in zicht. Zoals ook uit de rapportage van de USZO-directie zelf blijkt, ziet USZO mogelijkheden aan alle prestatie-indicatoren te voldoen. Een en ander neemt niet weg dat OC&W in samenspraak met USZO de ontwikkelingen nauwlettend zal volgen met het oog op de nader te nemen beslissing later dit jaar over doorgaan of niet doorgaan met USZO. Die beslissing zal worden genomen op het moment dat alle prestatienormen moeten zijn gerealiseerd (derhalve vanaf 1 juni a.s.) USZO-breed is een aantal activiteiten opgestart die een belangrijke rol spelen in de relatie met opdrachtgevers en cliënten, zoals het opstellen van een basispakket prestatie-indicatoren (opdrachtgevers) en de instelling van een USZO-breed cliëntenforum dat zich buigt over kwaliteit van de dienstverlening en de communicatie tussen USZO en de cliënt. 6. Millennium en invoering euro a. Millennium De USZO-directie meldt dat de realisatie van de vereiste aanpassingen in de USZO-systemen per organisatie-onderdeel wordt opgepakt. Daarnaast zijn er bij USZO systemen in gebruik die alliantiebreed worden aangepakt. Voor alle deelprojecten zijn plannen van aanpak opgesteld en geaccordeerd. Bij een aantal organisatie-onderdelen van de USZO is de realisatie van de vereiste aanpassingen in de USZO-systemen gestart in de maanden januari en februari Het betreft voor een deel een diepere scanning van de systemen en voor een deel het daadwerkelijk aanpassen van de systemen. Met de huidige inzichten zullen de totale kosten voor het gereed maken van alle relevante geautomatiseerde systemen (dus inclusief alliantiebrede systemen) van de USZO voor de 21e eeuw substantieel opwaarts bijgesteld moeten worden. Inhoudelijk ligt het project op planning. De verwachte einddatum is 1 januari b. Voorbereiding op de invoering van de euro Het in het eerste kwartaal van 1998 geplande vooronderzoek bij USZO om inzicht te krijgen in de omvang van de werkzaamheden voor de invoering van de euro is in volle gang. De rapportage van de bevindingen wordt in mei 1998 verwacht. 7. Fusie ABP/USZO De directie van USZO heeft meegedeeld dat de besturen van ABP en USZO zich hebben voorgenomen om tot een volledige fusie van de twee ondernemingen over te gaan, naar verwachting per 1 januari Het zal worden voorgelegd aan de ondernemingsraden van ABP en USZO. Over dit voornemen is reeds vanuit «Heerlen» contact geweest met Ctsv en Lisv. De fusie gaat verder dan de eerder beoogde alliantie. De eerste stap in het fusieproces zal op 1 januari 1999 gezet worden. Voor de duidelijkheid wordt hierna eerst de organisatiestructuur tót 1 januari 1999 uiteengezet en vervolgens de situatie conform het voornemen van ABP en USZO vanaf die datum. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 5

6 Structuur tot 1 januari 1999 Stichting USZO Stichting USZO Diensten USZO Groep B.V. USZO B.V. USZO Diensten B.V. De aandeelhouders van USZO Groep B.V. zijn de Stichting USZO en de stichting USZO Diensten. Vanaf februari 1998 is de heer Etty voorzitter van het bestuur van de Stichting USZO. Voor wat betreft de Stichting USZO Diensten is begin januari een personele unie met het ABP-bestuur gerealiseerd. De vertegenwoordigers van de minister van OC&W zullen in het bestuur van de Stichting USZO Diensten vooralsnog als waarnemer optreden. Naast een bestuurlijke verankering is er ook sprake van een verdergaande samenwerking op directieniveau tussen USZO en ABP. Vanaf begin januari 1998 is er sprake van samenwerking tussen USZO en ABP in de vorm van een alliantieraad. Daarnaast is de dienstverlening tussen beide bedrijven contractueel vastgelegd. Er is voorzien in de opvolging van de heer Ruys. Per 1 april 1998 is de heer Neervens, voorzitter directieraad ABP, statutair directeur van USZO Groep B.V. Met ingang van 1 juni 1998 is de heer S.J. van Driel benoemd tot directeur van USZO B.V. en USZO Diensten B.V. Voorgenomen structuur ingaande 1 januari 1999 Uitgangspunten bij het inrichten van de fusie zijn: een eenduidige aansturing van de beide bedrijven; gelijkwaardigheid van strategische prioriteiten van USZO en ABP; effectiviteit en slagvaardigheid van de bedrijfsvoering; toekomstvastheid, rekening houdend met de ophanden zijnde ontwikkelingen in het stelsel van de uitvoering van de sociale zekerheid; voldoen aan de relevante wettelijke kaders. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 6

7 overeenkomst Stichting USZO St. Pensioenf. ABP USZO B.V. (uvi) USZO Diensten B.V. directie = personele unie Als eerste stap in het fusieproces zal de private tak van de USZO Groep (USZO Diensten B.V.) op 1 januari 1999 volledig ABP-dochter worden. USZO Groep B.V. wordt dan opgeheven. De directies van USZO B.V. en USZO Diensten B.V. vormen een personele unie. Voorts zal de directeur van USZO B.V. deelnemen aan de Directieraadvergadering van de gefuseerde onderneming. Behalve deze verbindingen staat USZO B.V. als uvi los van de gefuseerde onderneming. De wijze van onderbrenging van USZO B.V.(uvi) in de gefuseerde onderneming hangt samen met de ontwikkelingen op het terrein van de organisatie van de sociale verzekeringen (OSV 2001). Het voordeel van de overgangsstructuur is dat het kan inspelen op vrijwel iedere denkbare variant van de OSV De besturen van ABP en USZO verwachten dat integratie van de uvi per 1 januari 2001 kan plaatsvinden en dan samenvalt met de wettelijk bepaalde wijziging van de structuur van het ABP. Met betrekking tot de premie-inning merk ik op dat deze per 1 januari 1999 gepositioneerd is bij USZO B.V. (uvi), waarmee de problematiek van de uitbesteding van USZO van deze taak aan derden niet meer aan de orde is. 8. Rapportage Coopers & Lybrand De algemene conclusie van Coopers & Lybrand is dat het verbeterde primaire proces bij USZO vertrouwen geeft in de toekomst. De resultaten van de second opinion maken duidelijk dat over het geheel genomen er een verbetering heeft plaatsgevonden van de kwaliteit van het primaire proces. Het feit dat een dergelijke verbetering onder moeilijke omstandigheden met wijzigende regelgeving, de overgang van WAO-conform naar WAO en grote externe druk is gerealiseerd, is volgens Coopers & Lybrand een knappe prestatie. Het is hierbij echter goed te beseffen dat deze verbeteringen mede tot stand zijn gekomen, juist dóór de relatief grote externe druk van opdrachtgevers en de politieke aandacht. Coopers & Lybrand benadrukt het belang van het blijvend nastreven van verbeteringen door USZO, ook wanneer die externe druk om welke reden dan ook minder zal worden. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 7

8 Voorlopig zijn er voldoende prikkels voor verdere verbetering, zoals de aankomende marktwerking en de daarbij behorende concurrentie. Wanneer USZO erin slaagt om die prikkels telkens te vertalen in effectief handelen, dan kan USZO volgens Coopers & Lybrand de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. 9. Conclusie Het kabinet concludeert dat het verbeterde primaire proces bij USZO voldoende vertrouwen geeft voor de toekomst. Tegelijkertijd is voorzichtigheid op zijn plaats, omdat ook is gebleken dat op onderdelen het kwaliteitsniveau van de uitvoering nog verhoogd moet worden. Ten aanzien van de rapportages over OOW en USZO van de Minister van Binnenlandse Zaken aan uw Kamer brengt mij dit, mede gezien de gewijzigde verantwoordelijkheidsverdeling, tot het volgende voorstel. en a. voor wat betreft de inhoud wordt aan de Kamer gerapporteerd over de ontwikkelingen op het terrein van (de invoering van) de WW/ZW voor overheidspersoneel, en b. voor wat betreft de frequentie wordt uitsluitend gerapporteerd wanneer zich belangrijke ontwikkelingen voordoen of hebben voorgedaan. Over de uitvoering van de WAO wordt door Lisv en Ctsv conform de Organisatiewet sociale verzekeringen gerapporteerd aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De uitvoering van de wachtgeldregelingen komt aan de orde in de desbetreffende departementale begrotingen. De Minister van Binnenlandse Zaken, H. F. Dijkstal Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 8