Wet normalisering rechtspositie ambtenaren

Transcriptie

1 Wet normalisering rechtspositie ambtenaren Naam Citeertitel Wet normalisering rechtspositie ambtenaren Wet normalisering rechtspositie ambtenaren Kamerstuk Datum indiening April 2017 Pagina 1 van 10

2 April 2017 In werking getreden wetsvoorstel Deze wet wijzigt de rechtspositie van ambtenaren. De arbeidsverhoudingen bij de overheid worden zoveel mogelijk gelijk getrokken met de arbeidsverhoudingen in het bedrijfsleven, behalve als er zwaarwegende argumenten zijn om dat niet te doen. De belangrijkste wijzigingen worden als volgt samengevat: medewerkers in dienst van een overheidswerkgever blijven ambtenaren. Ambtenaar is: degene die een arbeidsovereenkomst heeft met een overheidswerkgever. Er blijven dus gewoon ambtenaren en een ambtenarenstatus bestaan; een aantal groepen wordt uitgezonderd van de nieuwe wet. Deze groepen komen niet onder het private arbeidsrecht, maar behouden hun publiekrechtelijke aanstelling. Zij zijn geen ambtenaar in de zin van de nieuwe Ambtenarenwet. Hun bestaande publiekrechtelijke rechtspositie en rechtsbescherming blijven gelden. Het gaat met name om: (1) politieke ambtsdragers: bijvoorbeeld ministers, staatssecretarissen, gedeputeerden, burgemeesters en wethouders; (2) leden van de Hoge Colleges van Staat: leden van de Eerste en Tweede Kamer, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Nationale ombudsman; (3) leden van adviescolleges en zelfstandige bestuursorganen; (4) de rechterlijke macht: rechters, officieren van justitie en procureurs-generaal; (5) alle defensieambtenaren: zowel militair als burgerpersoneel; (6) alle politieambtenaren: politieagenten, rechercheurs en administratief en technisch personeel; (7) notarissen en gerechtsdeurwaarders; de (eenzijdige) aanstelling van zittende ambtenaren wordt automatisch omgezet in een (tweezijdige) arbeidsovereenkomst. Met ambtenaren die na inwerkingtreding van de nieuwe wet in dienst treden, wordt een arbeidsovereenkomst gesloten. De bepalingen van titel 10 boek 7 BW worden van toepassing; de privaatrechtelijke rechtsbescherming en het private ontslagstelsel gaan gelden, waaronder de preventieve ontslagtoets door UWV of kantonrechter. In plaats van bezwaar bij de eigen werkgever en beroep bij de bestuursrechter, komt de gang naar de kantonrechter. De hoogste rechter is niet meer de Centrale Raad van Beroep, maar de Hoge Raad; de wijze van totstandkoming van collectieve arbeidsvoorwaarden verandert. Het overeenstemmingsof meerderheidsvereiste uit het ambtenarenrecht komt te vervallen. Dit vereiste houdt in dat een akkoord met een meerderheid van de vakcentrales moet worden gesloten om een regeling met arbeidsvoorwaardelijke rechten of verplichtingen voor individuele ambtenaren in te kunnen voeren. Daarvoor in de plaats gaat het cao-recht gelden. Het cao-recht kent het beginsel van contractsvrijheid. Dat betekent dat sociale partners bij de overheid binnen de gestelde kaders vrij zijn in hun keuze Pagina 2 van 10

3 waarover en met wie zij een cao sluiten; de materiële arbeidsvoorwaarden van het overheidspersoneel veranderen niet door de nieuwe wet. Bij de omzetting naar een arbeidsovereenkomst blijven de aanspraken van de ambtenaren behouden; in de nieuwe Ambtenarenwet keren onderdelen van de vorige Ambtenarenwet terug. Het gaat om bepalingen die nauw verbonden zijn met het bijzondere karakter van het werken bij de overheid zoals ambtelijke waarden, het integriteitsbeleid, het afleggen van de eed of belofte, nevenwerkzaamheden, financiële belangen, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vereniging en de geheimhoudingsplicht en de procedure voor het melden van misstanden; de planning is erop gericht dat de nieuwe wet op 1 januari 2020 in werking zal treden. Tot de inwerkingtreding moet een grote hoeveelheid invoerings- en aanpassingswetgeving tot stand worden gebracht; het overgangsrecht regelt dat met inwerkingtreding van de nieuwe wet de aanstelling van een individuele ambtenaar van rechtswege (automatisch) wordt omgezet in een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht. De bestaande rechtspositieregelingen (ARAR voor rijksambtenaren en de CAR/UWO voor gemeenteambtenaren) blijven verbindend als waren het cao s, totdat door de betreffende overheidswerkgever een privaatrechtelijke cao is afgesloten. Ingediend bij de Tweede Kamer op 3 november Wet van 9 maart 2017 tot wijziging van de Ambtenarenwet en enige andere wetten in verband met het in overeenstemming brengen van de rechtspositie van ambtenaren met die van werknemers met een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht (Wet normalisering rechtspositie ambtenaren) (Stb. 2017/123). Artikel X treedt in werking met ingang van 28 maart De overige artikelen van deze wet treden in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip, dat voor de verschillende artikelen of onderdelen daarvan verschillend kan worden vastgesteld. Maart 2017 Pagina 3 van 10

4 Maart 2017 Wetsvoorstel met relevante ontwikkelingen In zijn brief deelt de minister mee zo spoedig mogelijk te zullen zorgdragen voor plaatsing van het initiatiefwetsvoorstel in het staatsblad en voor een inwerkingtredingsbesluit. De planning is erop gericht dat de initiatiefwet, tezamen met alle invoerings- en aanpassingswetgeving met ingang van 1 januari 2020 in werking treedt. Ingediend bij de Tweede Kamer op 3 november Brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 7 maart 2017 en brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 7 maart Januari 2017 Pagina 4 van 10

5 Januari 2017 Wetsvoorstel met relevante ontwikkelingen In zijn brief informeert de minister de Kamer over: de door het Hof afgewezen vordering van de Ambtenarencentrales waarin zij zich op het standpunt stellen dat eerst door de minister overleg met hen gevoerd zou moeten worden over het initiatiefvoorstel, voordat de regering tot bekrachtiging van het wetsvoorstel zou mogen overgaan; het implementatietraject normalisering rechtspositie ambtenaren. De planning is gericht op inwerkingtreding van de initiatiefwet normalisering rechtspositie ambtenaren, tegelijk met alle benodigde invoerings- en aanpassingswetgeving per 1 januari Ingediend bij de Tweede Kamer op 3 november Brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 20 januari November 2016 Pagina 5 van 10

6 November 2016 Wetsvoorstel met relevante ontwikkelingen Op 8 november is het wetsvoorstel door de Eerste Kamer aangenomen. De rechtspositie van ambtenaren (met uitzondering van een aantal groepen, waaronder rechters, officieren van justitie en een aantal werknemers bij politie en defensie) wordt hiermee gelijkgetrokken met die van werknemers in de marktsector. De komende drie jaar zal worden gewerkt aan invoeringswetgeving. Ingediend bij de Tweede Kamer op 3 november Brief van de minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties van 4 november Stemming van 8 november April 2016 Pagina 6 van 10

7 April 2016 Wetsvoorstel met relevante ontwikkelingen De indieners van het wetsvoorstel delen mede dat nadat overleg heeft plaatsgevonden met de minister van BZK niets meer in de weg staat aan voortzetting van de behandeling van het voorstel van wet. Ingediend bij de Tweede Kamer op 3 november Brief van de Tweede Kamerleden Van Weyenberg en Keijzer van 26 april Pagina 7 van 10

8 Wetsvoorstel met relevante ontwikkelingen De tweede nota van wijzigingen voorziet in hoofdzaak in het van het wetsvoorstel uitsluiten van politie en Openbaar Ministerie en enkele aanvullingen van het overgangsrecht, De derde nota van wijziging strekt tot het aanbrengen van technische wijzigingen. Ingediend bij de Tweede Kamer op 2 november Tweede nota van wijziging van 22 februari Amendementen van 20 en 22 maart. Derde nota van wijziging van 27 maart Pagina 8 van 10

9 Wetsvoorstel met relevante ontwikkelingen De behandeling van dit initiatief wetsvoorstel is uitgesteld nadat het kabinet heeft besloten dat het, gelet op de demissionaire status, aan een volgend kabinet is om te beslissen over het gevolg dat wordt gegeven aan de voorlichting van de Raad van State over de positie van weigerambtenaren. Ingediend bij de Tweede Kamer op 2 november Amendementen van 29 mei Brief van de indieners van 4 juni Brieven van de minister van BZ van 4 juni 2012, 7 juni 2012 en 22 juni Pagina 9 van 10

10 Nieuw wetsvoorstel Dit wetsvoorstel beoogt een zo groot mogelijke eenvormigheid tussen de rechtspositie van ambtenaren en werknemers tot stand te brengen. Het publiekrechtelijke en eenzijdige karakter van de ambtelijke aanstelling en de eenzijdige vaststelling van arbeidsvoorwaarden worden vervangen door de tweezijdige arbeidsovereenkomst, waarop in de meeste gevallen een collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing is. Daarmee wordt ook de publiekrechtelijke rechtsbescherming tegen handelingen en besluiten ten aanzien van ambtenaren beëindigd. Rechtsbescherming zal nog slechts privaatrechtelijk van aard zijn. In verband met de bijzondere positie van de overheid blijft artikel 3:14 BW van toepassing waardoor de overheidswerkgever de beginselen van behoorlijk bestuur zal moeten blijven toepassen bij de uitoefening van zijn bevoegdheden ingevolge een arbeidsovereenkomst. De benaming ambtenaar blijft gewoon bestaan. De Ambtenarenwet zal nog slechts die onderdelen regelen van de ambtelijke status die nauw verbonden zijn met het bijzondere karakter van het werken bij de overheid. Van de nieuwe wet worden militaire ambtenaren, de met rechtspraak belaste rechterlijke ambtenaren en benoemde ambtsdragers zoals ministers, staatssecretarissen, burgemeesters en de commissarissen van de Koningin uitgezonderd. Voorstel van wet en memorie van toelichting van 3 november Niets uit dit document mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever aan derden worden verstrekt. Hoewel de uiterste zorg is besteed aan de inhoud van deze Updates, aanvaarden de uitgever en de redactie geen aansprakelijkheid voor onvolledigheid of onjuistheid. - Deze pdf is gemaakt op Pagina 10 van 10