Blauwdruk Minor Agrologistiek Blauwdruk Minor Agrologistiek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Blauwdruk Minor Agrologistiek Blauwdruk Minor Agrologistiek"

Transcriptie

1 Blauwdruk Minor Agrologistiek 1

2 Opdrachtgever: Projectgroep: Projectleider: Directeur Projectnr.: Interreg IV-programma Oost-West-Poort (OWP) Frank van Gennip, Louis Corsten, Gerard Wijnen, Sjoerd Wensink, Jos van Kooij. Jos van Kooij Hans Aarts OWP Rapportnr.: 1.0 Datum: Januari 2014 Deze blauwdruk Minor Agrologistiek werd ontwikkeld in het kader van het Interreg IV-A Project Oost West Poort en was mogelijk dankzij de steun van volgende partners: 2

3 Voorwoord De tuinbouwsector in Nederland is geconcentreerd in een vijftal kernen waar intensieve tuinbouw plaatsvindt. Deze kernen noemen we Greenports. In een Greenport vinden we teeltbedrijven, veilingen, handelsbedrijven, tuinbouwtoeleveranciers, machinebouwers, gespecialiseerde ICT-bedrijven en natuurlijke de brede installatiebouw voor de food & flower en agrisector bij elkaar. Ook zijn er veredelaars en vermeerderaars van planten en zaden te vinden. De logistieke sector en kennisinstellingen die actief zijn in de wereld van food & flower, zitten er dicht bij het vuur. Doordat alle belangrijke partners bij elkaar zitten, is er intensieve uitwisseling van kennis en wordt er nauw samengewerkt. Fontys Hogeschool Venlo wil bij deze ontwikkeling natuurlijk een belangrijke rol spelen, omdat de regio ook enkele thema s heeft benoemd waarop flink wordt geïnvesteerd in de toekomst. Enkele van die thema s zijn slim produceren, reststroomverwaarding en agrologistiek. Alle thema s gaan in principe over innovaties die leiden tot meer opbrengst en/of lagere kosten. De Minor Agro Logistiek gaat hier in op de uitdagingen die de Agro-sector meebrengt op het gebied van de logistiek. J.A.H. Aarts Directeur Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek Venlo, Januari

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding Structuur en fasering van de Minor Agrologistiek Het begrip major en minor Samenhang & doel van de Minor Agrologistiek Ingangseisen Eindtermen minor Deelnemende opleidingen Studie-inhoud en opleidingsspecifieke delen Onderwijsvormen Toetsing minor

5 1. Inleiding De belangrijkste uitdaging waarop het project Oost West Poort (OWP) wenst in te spelen is de realisatie van een economische hefboom door de versterking van de economische en logistieke complementariteit tussen West-Vlaanderen (België) en de regio Venlo (Nederland). Een onderdeel van dit project is de versterking van de logistieke kennisinfrastructuur in beide regio s door de gezamenlijke ontwikkeling van concrete projecten op het vlak van toegepast wetenschappelijk onderzoek, kennisvalorisatie en ketenregie, vanuit of in nauwe samenwerking met de Universiteit van Maastricht, Fontys Hogescholen, de Katholieke Hogeschool Brugge Oostende (KHBO) en de Katholieke Hogeschool Zuid- West Vlaanderen (KATHO). In het kader van de kennisinfrastructuur wordt er een (uitgebreide) blauwdruk met betrekking tot een Minor Agrologistiek ontwikkeld die de basis zal zijn voor een nog op te zetten Minor Agrologistiek. Dit document bevat de gevraagde blauwdruk. 2. Structuur en fasering van de Minor Agrologistiek Agro-logistiek strekt zich uit over een breed gebied. Binnen de kassen worden hoogwaardige technieken toegepast zoals warmte- en vochtbeheersing, aardwarmte technologie, automatisch herkennen van bloeiniveau. Buiten de kassen wordt o.a. gebruik gemaakt van automatische plant- en teeltmachines. Daarnaast is de juiste aan- en afvoer van agri-producten in de gehele keten, zowel lokaal als globaal, van groot belang. Om het bovenstaande rendabel in praktijk te brengen is schaalvergroting en/of specialisering van belang en zal er een economische afweging plaatsvinden (bv. wat kost de automatisering), de toepassing van milieuvriendelijke technieken zal als marketingtool gebruikt worden om de verkoop te stimuleren. Vanuit bedrijfskundig oogpunt zullen inkoop, verkoop en marketing, kwaliteitszorg, ondernemingsfinanciering, management van bedrijfsprocessen, personeelszaken en bedrijfsstrategie de aandacht krijgen omdat de hier boven genoemde processen in elkaars verlengde liggen.? In deze minor zal elke deelnemende opleiding haar eigen specifieke kennis inbrengen. Uitgangspunt van de minor is, dat de studenten geplaatst worden in gesimuleerde praktijksituaties, waarin zij in teamverband werken. Het werken in teamverband (projectgroepen) bereidt studenten voor op hun latere beroepspraktijk. Hier wordt namelijk in multidisciplinaire projectteams (bestaande uit mensen vanuit verschillende disciplines en/of afdelingen) aan veranderingstrajecten gewerkt. In de opzet van de Minor Agrologistiek werken de studenten gezamenlijk 60% van de studietijd in teamverband en 40% van de studietijd volgen zij lessen bij hun eigen opleiding. In het gezamenlijke gedeelte (60%) verbreedt de student zijn kennis. Het deel dat onderwezen wordt in de eigen opleiding zorgt voor kennisverdieping. De structuur ziet er als volgt uit: Het totale minorprogramma omvat 30 EC s en bestaat uit de 3 sub-programma (figuur 1): Basisprogramma (6 EC s), wordt door de studenten gezamenlijk gevolgd (verbredend). Specialisme (1), wordt door de studenten in hun eigen studierichting gevolgd (verdiepend). Uitvoeren gezamenlijk project (1), wordt door de studenten gezamenlijk gevolgd (verbredend) Afsluitend project 1 VERBREDEND Opleiding 1 Onderwerp 1 Onderwerp 2 Opleiding 2 Onderwerp 1 Onderwerp 2 Onderwerp 3 Opleiding 3 Onderwerp 1 Onderwerp 2 Onderwerp 3 Onderwerp 4 Opleiding X Onderwerp 1 Onderwerp 2 Onderwerp n Specialisme 1 VERDIEPEND Totaal Minor 30 EC s Basisprogramma 6 EC s VERBREDEND Figuur 1: Structuur van de Minor Agrologistiek 5 De verschillende onderdelen van deze minor worden niet in een chronologische volgorde doorlopen. Gedurende de opleidingstijd van de minor zullen alle fasen parralel lopen. Zie (figuur 1).

6 3. Het begrip major en minor Binnen de universiteiten en hogescholen worden de begrippen major en minor gebruikt. Om deze begrippen voor eenieder toegankelijk te maken, volgt hier een uitleg. De totale bachelor-opleiding bestaat uit 240 European Credits ofwel EC s, studiepunten. Het aantal studiepunten / EC s is een maat voor de studiebelasting in uren. Een studiejaar (1680 studie-uren) komt overeen met 60 EC s Eén EC staat dus voor 28 studie-uren. HBO-bachelor-opleidingen worden vormgegeven volgens de Major-Minorstructuur. Dat betekent dat een bachelor-opleiding bestaat uit zowel een Major- als een Minorgedeelte. Het majorgedeelte omvat 210 EC s en de minor omvat 30 EC s, in totaal de gevraagde 240 credits noodzakelijk voor de bachelor-opleiding. De majorcredits worden behaald tijdens de reguliere studie inclusief stage- en afstudeerperiode. Bij de Fontysopleidingen is de minor in het derde studiejaar van het reguliere studieprogramma opgenomen. (De student kan er overigens voor kiezen de minor op een ander moment na het behalen van de propedeuse te volgen.) De doelstelling van een minor is dat de student een verbreding of een verdieping in zijn studie aanbrengt. Hij kan kiezen voor een van de volgende opties: Verbredende minor. De student volgt tijdens de bachelor-opleiding een opleiding in vakken die buiten zijn reguliere studiepakket liggen. Verdiepende minor. De student specialiseert zich in vakken die wel in zijn studiepakket zitten. Een minor kan zowel bij de eigen opleiding als ook bij andere opleidingen gevolgd worden. 4. Samenhang & doel van de Minor Agrologistiek Uitgangspunt bij economische ontwikkelconcepten in regio s met speerpunten in de agro- & foodsectoren is, dat met name op de cross-overs van de verschillende noodzakelijke kennisdomeinen echte innovatie ontstaat. Het is duidelijk dat voor de Nederlandse agro- & foodsector dit juist van belang is, omdat er grenzen zijn gekomen aan het verder doorontwikkelen van kostenbeheersing en rendementsverhoging. Innovatie is gevraagd om zich internationaal te kunnen onderscheiden en toegevoegde waarde te kunnen blijven leveren. Vanuit de groene kennisdomeinen wordt natuurlijk al flink ingezet op nieuwe technieken op alle vlakken. Echter vanuit bepaalde niet-specifieke kennisdomeinen zoals logistiek, techniek en marketing wordt een bijdrage gevraagd om de steeds breder wordende agro- & foodsectoren te helpen innoveren. Het spreekt daarom vanzelf, dat verbinding van deze domeinen met de wereld van groen, food en vers is gevraagd en de natuurlijke plek om deze brug te bouwen is in het HBO-onderwijs. Van de toekomstige managers in deze sectoren wordt integraal denken verwacht om levensvatbaar en winstgevend te kunnen blijven opereren. Daarnaast is de uitspraak Think Global, Act Local van toepassing. Met vervagende grenzen en uitdijende globalisering zal een internationale context bekend moeten zijn en van de managers in spe wordt een veelvoud aan handelingsperspectieven gevraagd. De minor Agrologistiek is bedoeld om toekomstige managers in de agro- & foodsector een ruimere kennis van en een bredere kijk op hun werk te geven. 5. Ingangseisen Een student kan in de volgende gevallen deelnemen aan de minor Agrologistiek: Propedeuse behaald: Voor deelname aan een minor dient de student de propedeuse van zijn major behaald te hebben Intake assessment: Als iemand zonder propedeusediploma wil deelnemen aan deze minor, kan hij om een intake-assessment vragen als er mogelijk sprake is van eerder verworven competenties. Het bewijs van de eerder verworven competenties kan de student gebruiken als onderbouwing van een verzoek om de minor te volgen. 6

7 6. Eindtermen minor Na het doorlopen van de Minor Agrologistiek beschikt de student over vakinhoudelijke kennis van: (Deel)systemen op het gebied van Agro-business zoals slim produceren, reststroomverwaarding en agrologistiek. Welke technieken beschikbaar zijn voor teelt- en productiesystemen van o.a. oogstsystematiek, klimaattechnologie, belichting, vision en robotica. De invloeden van bedrijfsstrategieën, omgeving, milieu, goederenstroom, informatiestroom en geldstroom op de logistiek Vaardigheden in het in groepsverband ontwerpen/werken op het gebied van Techniek, Infrastructuur en Logistiek. 7. Deelnemende opleidingen Vanuit Fontys Hogescholen (Nederland) wordt door Fontys Hogeschool Techniek & Logistiek (FHTenL) en Fontys International Business School (FIBS) aan de minor meegewerkt. Vanuit KATHO (België) door het KHBO. Aan deze minor nemen in beginsel de volgende opleidingen deel: Fontys Hogeschool Techniek & Logistiek - Informatica - Mechatronica - Logistiek & Economie (L&E) - Logistiek en Technische vervoerskunde (L&TV) Fontys International Business School F&FM - Food & Flower Management In een latere fase de KATHO / KHBO (België). 8. Studie-inhoud en opleidingsspecifieke delen A. Basisprogramma 6 EC s gemeenschappelijk B. Specialisme 1 B.1 Informatica Specialisme B.2 Mechatronica B.3 Logistiek & Technische Vervoerskunde B.4 Logistiek & Economie B.5.1 Food - Flower Management B.5.2 Food - Flower Management B.5.2 Food - Flower Management C Afsluitend project 12 EC s Gemeenschappelijk Hier onder een overzicht. 7

8 A. Basisprogramma 6 EC s gemeenschappelijk De inhoud van het basisprogramam geeft inzicht in de zo genoemde Perspectives in the AgroFoodComplex. Perspectives in the AgroFoodComplex, vraagt studenten uit verschillende disciplines (kennisdomeinen) om hun eigen perspectief te gebruiken, bijv engineering, logistiek. Vanuit dit perspectief worden op achtereenvolgens globale, Europese en regionale/lokale schaal verschillende relevante onderwerpen behandeld die niet tot de focusgebieden binnen hun eigen kennisdomein liggen. Denk hierbij aan zaken als wereldvoedselproblematiek, arbeidsverhoudingen in de internationale suplly chains van food, energievraagstukken, wet- en regelgeving, voedselveiligheid, ethische vraagstukken bij foodproductie en-consumptie, duurzaamheidsaspecten bij voedselzekerheid, etc. Samenvattend: er wordt gekeken op verschillende schalen naar economische -, politiek/juridische-, duurzaamheids- en consumentenaspecten van de agro & food sector In schemavorm: 8

9 B.1. Specialisme 1 (binnen de eigen opleiding Informatica) Vakgebied Specialisme Inhoud Informatica 1 Informatica bevindt zich op het snijvlak van de vakgebieden informatietechnologie en communicatietechnologie (informatica). Softwaretechnologie, Informatiesystemen Communicatietechnologie Zijn kernbegrippen. Actuele technologische ontwikkelingen met name in de Agro-business komen aan bod. Computer vision Machine learning (ML) Met behulp van een computer worden beelden geïnterpreteerd die met een camera zijn vastgelegd. De op deze wijze verkregen informatie kan vervolgens worden gebruikt om andere processen aan te sturen Met Computer Vision wordt oa visuele inspecties geautomaticeerd Herkenning gebasseerd op eigen waarneming Herkenning gebasseerd verborgen Markov filters Voorspelling gebasseerd op Bayes theorem. Machine learning (ML) is een verzameling van technieken, waarmee computers in staat worden gesteld om data te interpreteren. Zo wordt machine learning bijvoorbeeld gebruikt om verdachte patronen bij het gebruik van credit cards te identificeren, of om risico s in te schatten op basis van incomplete data. Relatie tussen ML en Kunstmatige Intelligentie (Artificial Intelligence). Relatie van ML in het gebied van ambient intelligence ML technieken in een ambient environment Verschil tussen begeleid en niet-begeleid leren (supervised and unsupervised learning). Werking van algoritmes beschrijven Schrijven van eenvoudig ML programma s Software Architectuur Software architectuur is het vakgebied dat zich bezighoudt met het beschrijven en analyseren van een systeem met behulp van modellen om tegemoet te komen aan het (dikwijls tegenstrijdige) eisenpakket dat is opgesteld door de belanghebbende partijen. Netwerktopologien en communicatiestandaards Sensoren netwerk en routing protocols Agents Martflow MaxSMP 9

10 B.2. Specialisme 1 (binnen de eigen opleiding Mechatronica) Vakgebied Specialisme Inhoud Mechatronica 1 De mechatronisch engineer ontwerpt, test/verifieert, verbetert, optimaliseert en/of repareert producten of productiemachines die een combinatie zijn van de vakgebieden: werktuigbouwkunde, elektronica/elektrotechniek, technische natuurkunde e technische informatica. De mechatronisch engineer benadert deze producten als geheel (systeembenadering) maakt basiskeuzes voor de elementen in een systeem en/of ontwerpt juist die elementen welke een combinatie zijn van de genoemde vakgebieden. systeemdenken, conceptkeuze, multidisciplinair methodisch ontwerpen, modelvorming en op systeemniveau meten, testen, analyseren, verbeteren, optimaliseren, repareren en/of klanten technisch adviseren zijn de competentiegebieden die in het bijzonder van toepassing zijn op de mechatronisch engineer Soft skills met betrekking tot communicatie / overtuigen / overdragen tussen de betrokken disciplines zijn een must naast zelfstandigheid/proactiviteit en het nemen van initiatief. Daarbij heeft hij (deels specialistische) kennis en vaardigheden m.b.t. de vakgebieden: robotica, automatiseringstechnologie, aandrijftechnologie, dynamisch gedrag mechanismen, regeltechniek, sensoren en visiontechnologie, virtualisatie/visualisatie, signaalbewerking en datacommunicatie, kennis van ontwerptools afkomstig uit de informatie technologie Machine vision Embedded Intelligence Robotica Machine Vision is de (camera)techniek die noodzakelijk is om beelden aan te bieden aan een computer die deze weer mbv Computer vision beoordeeld op van te voren vastgestelde parameter. Agents Wat is een beeld? Beeldresolutie Verlichting en optica Soorten en eigenschappen van beeldsensoren Soorten camera's en bussen: analoog, USB, IEEE1394, Camera Link, GigE, intelligente camera's Beeldverwerking (manipulaties op een afbeelding, de output is weer een afbeelding). Morfologie functies Beeld-analyse (de uitgang is een gevolg van een nummer, of pass / fail) Machine Vision Bij Embedded Intelligence wordt het creatieproces van de "voorgeprogrammeerd" intelligentie verlegd naar "zelflerend vanuit de interaktie" zoals dat door de voorstanders van Embodied Intelligence wordt gepropageerd [Pfeifer/Scheier/Bongard]. Kenmerkend voor deze stroming is de intensivering van de rol van de mechanika (en elektrotechniek) ten koste van de informatica; het resultaat is een evenwichtigere verdeling van complexiteit over de deelenemende disciplines. In de praktijk leidt dit bijna altijd tot goedkopere ontwerpen Robotica in de agrocultuur en de industriële automatisering. Robots die autononome tomaten of campignons plukken. Robots die onkruid onderscheiden van planten en hier adequate maatregelen treffen. Onderzoek van het microklimaat in kassen of in de buitenlucht zijn alle aspecten van het specialisme Robotica. Functies Toepassingen Bouwvormen Robots Aandrijving Meettechniek Inzetgebied Eind-tools (grijpers) Sensoren Periferie Aansturing/Besturing Regrammeren Veiligheid 10

11 B.3. Specialisme 1 (binnen de eigen opleiding Logistiek & Techniek) Vakgebied Specialisme Inhoud Logistiek & Techniek 1 In het logistieke traject zijn informatiestromen en goederenstromen in een Warehouse- en Productieomgeving het thema. Dat houdt in dat de kennis op het gebied van Informatiestromen en informatiesystemen, in de genoemde omgeving wordt verdiept, met name gericht op het kunnen uitvoeren van verbeterprojecten. De techniek komt aan bod bij het onderwerp Integraal ontwerpen van idee tot en met product. Warehouse Management,bt Agrologistiek Identificatietechniek Informatie Systeem Intergraal ontwerpen van product tot idee Warehouse Management (globaal) Informatiestromen Warehouse Management Systemen (WMS) Het kiezen van een WMS; Het inrichten van een WMS; Het implementeren van een WMS RFID Barcode Vision OCR Voice ERP Systeem Programma van eisen Functie blok schema Quality Function Deployment Waarde-analyse FMEA (failure mode and effect analysis) Koppeling hiervan richting ERP, PDM (product data management) en CAD/CAM waaronder AutoCAD Groepsopdracht herontwerp van een productieomgeving mbt Agrologistiek Het beschrijven, analyseren en komen tot verbetervoorstellen van processen in een productieomgeving in de praktijk.. Een model dat centraal staat in dit project is het Integrale Logistieke Concept (Zie hoofdstuk 2, Visser & van Goor, logistics: principles and practice 11

12 B.4. Specialisme 1 (binnen de eigen opleiding Logistiek & Economie) Vakgebied Specialisme Inhoud Logistiek & Economie 1 Omgeving, Organisatie en Management Besluitvorming Omgevingsinvloed Organisaties in ontwikkeling Hoe komen producten in winkels, bedrijven of thuis.? Hoe is het transport geregeld van de fabriek in Azïe naar de winkel? Hoe wordt de levertijd in de gaten gehouden? Hoe zorg je ervoor we geen nee hoeven te verkopen? Wat kost dit alles? Dit zijn aspecten van het vakgebied Logistiek en Economie. Organisatie Strategie Logistieke Processen Er zijn klassieke en moderne modellen om bedrijfstrategieën op te zetten. Beide modellen worden besproken De klassieke modellen geven de meeste inzicht in de reden van het bestaan van een onderneming Kennis van klassieke en moderne bedrijf strategieën Samenvoegen van de kennis over basisstructuur en controlestructuur in een totale operatieplan Kennis van structuren in een operatieplan Economie Om projecten uit te voeren in een afdeling worden, middels begrotingen, financiële middelen vrijgemaakt. De afdelingsmanager zal het benutte van de financiële middelen in het project controleren. Financiële KPI s geven de mogelijkheid om de organisatie te managen op vooraf gestelde criteria en de mogelijkheid geven deze te vergelijken met andere BU's Financiële KPI s Vergelijking ander BU s Lean Manufacturing Het centrale thema is de Lean-filosofie. Mbv de Lean filosofie zijn we in staat om processen te verbeteren. We concentreren ons op de algemene lean filosofie en de lean tools voor een productie-omgeving. We bespreken een lean project en de lean tools in detail. Kennis van: Lean - filosofie Lean tools Change Management Wat te doen om veranderingen door te voeren. Binnen de projecten en stages maak je verbeteringsvoorstellen. Welke stappen zijn noodzakelijk om verbetervoorstellen daadwerkelijk in te voeren. Structuur om verbeteringsvoorstellen: Te ontdekken In te voeren 12

13 B.5.1 Specialisme 1 (binnen de eigen opleiding Food - Flower Management) Vakgebied Specialisme Inhoud 1. Food perspectief Dit thema wordt benaderd vanuit de vraag hoe de wereldbevolking te voeden in Die benadering vindt plaats vanuit drie verschillende perspectieven: Het Food perspectief Het Ethisch perspectief Het economisch perspectief. Introductie Value chain Alternatieve methoden en nieuwe ontwikkelingen Wereldvoedselproblematiek in het algemeen Voedsel bijzonderheden Productie en consumptie Millennium doelen Milieu invloeden bv klimaat veranderingen Armoede Een waardeketen is een keten van activiteiten. Producten passeren de achtereenvolgende activiteiten van de keten en verwerven hierbij bij iedere activiteit enige waarde. De keten van activiteiten als geheel geeft het product hierbij meer toegevoegde waarde dan de som van de afzonderlijke delen. Organisatie van voedselproductie (industry structur). Landbouwkundige productie Toegevoegde waarde Wat brengt de toekomst op ons bord? Wordt het ambachtelijk of industrieel vervaardigd voedsel. Daarnaast staat duurzaam voedsel staat volop in de belangstelling. Het verduurzamen van de voedselproductie en de consumptiesystemen is een maatschappelijke trend Biologisch voedsel Fair Trade Nieuw ontwikkelingen (bv city farming) Milieuaspecten Regionale perspectieven Tegen gaan van verspilling (waste management) Eén van de oplossingen voor het wereldvoedselprobleem is het tegengaan van voedselverspilling. En die verspilling is overal: van boer tot consument en alle schakels daartussen. Meer dan 40% van het voedsel gaat verloren tussen ploeg en bord. Hoe wordt kan transparantie verhoogd door certificering. Cradel to cradel Onderdeel van de waardeketen Voedselveiligheid en certificering HACCP (risico analyse van kritische controle punten in relatie tot de waardeketen Business to Business & Business tot Consumer certificering Veiligheidsvoorschriften 13

14 B.5.2 Specialisme 1 (binnen de eigen opleiding Food - Flower Management) Vakgebied Specialisme Inhoud 2. Ethiek Perspectief Stel dat je medewerker van een internationale onderneming bent bv, Je bent werknemer van Unilever en je worden gezonden naar India. Wat is je reactie, wanneer een deel van de medewerkers niet wordt toegestaan om deel te nemen aan bepaalde gebeurtenissen omdat ze vrouw, moslim of "onaanraakbaren" zijn? Ga je dan protesteren en zeggen dat dit niet juist is? Misschien antwoord je Indiase collega alsvolgt "Dit is India en je bent onze gast. Denk je niet dat het een beetje arrogant is als u onze morele normen wilt voorschrijven? Ethiek, en meer in het bijzonder bedrijfsethiek, gaat over dit soort van morele dilemma's. In het eerste deel van de minor worden een aantal tools (theorieën en methoden) aangereikt die u kunnen helpen om uw eigen morele standpunten te bepalen. Oefening vind plaats met hulp van enkele case studies. Later in de cursus zult u deze theorieën toepassen bij concrete morele dilemma s gerelateerd aan de "World voedselproblematiek Zoals u zult zien, geeft de ethiek geen "kant-en-klare" antwoorden. Het kan je wel helpen om kritisch te beoordelen in hoeverre de eigen ideeën en morele normen samengaan met die van het bedrijfsleven en de samenleving. Op deze manier krijg je een moreel besef en waarde die je zal helpen hoe om te gaan met morele dilemma's in het bedrijfsleven om zodoende op een weloverwogen en verantwoorde manier een empathische levensstijl te ontwikkelen Utilitarisme Deontologie (plichtethiek) Virtue Ethics (deugdethiek) Is een ethische stroming die de morele waarde van een handeling afmeet aan de bijdrage die deze handeling levert aan het algemeen nut, waarbij onder algemeen nut het welzijn en geluk van alle mensen wordt verstaan. Is een ethische stroming, die uitgaat van absolute gedragsregels, vaak, maar niet altijd, gesteld als normen. Er wordt ook wel gesproken over plichtethiek. Iets wat slecht is, is volgens een deontoloog altijd slecht, ook als de uitkomst goed zou zijn, want er bestaat geen "goed" als zodanig; het enige wat goed zou kunnen zijn is de intentie, de goede wil, en die goede wil impliceert de aanvaarding van bepaalde morele wetten. De deugdenethiek is gebaseerd op een mens visie die ervan uitgaat dat het karakter van de mensen te vormen is door de opvoeding en onderwijs en door het geven van goede voorbeelden. B.5.3 Specialisme 1 (binnen de eigen opleiding Food - Flower Management) Vakgebied Specialisme Inhoud 3. Economisch Perspectief Micro-en macroeconomisch perspectief Economie met het concept van de vraag en aanbod markt wordt de vraag en aanbod en het consumentengedrag (combinatie van micro-en macroeconomisch perspectief) introduceren Recente literatuur, casestudies en empirische data worden gebruikt om het economisch perspectief te koppel aan Food`en Etisch perspectief. Basale economische principes verklaren de uitwerkingontwikkeling van de krachten die spelen op de vraag en aanbod markten en dit alles in de context van de wereldvoedselproblematiek Keuze en beslissingen Hoe komt het individu tot keuzen in het zakelijk verkeer met mogelijk het gevolg van fouten/mislukkingen in het optreden in de markten Waarom en hoe kan handel een positieve bijdrage (winst) opleveren. Inzoomend op agri -culture handel Principal agent theory De tegenstelling van handelen in eigenbelang en de principaal-agent theorie Student zal in staat moeten zijn om vanuit de theorie economische patronen en gedrag van individuen in deze omgeving te begrijpen. Vanuit huidige en vroegere marktmislukkingen zou de student e.e.a.leren voor toekomstige toepassingen. 14

15 C. Afsluitend project 12 EC s Gemeenschappelijk Xperience met "Autonome Robotica" 1 Dit project is gebaseerd rondom het thema "Autonome Robotica" en daarbij kijken we naar meer dan alleen het maken van de soft- en hardware. Ook aspecten als kostprijs, kwaliteit, testbaarheid, logistiek etc. komen uitgebreid aan de orde. Op strategisch niveau het schrijven van een bedrijfsplan om de haalbaarheid van een idee te onderzoeken dit mbv bedrijfs- en marktanalyse. Op operationeel niveau het gebruik van hulpmiddelen om het ontwerpproces uit te voeren. Kostenbewust bezig zijn is hierbij leading Dat betekent niet alleen aandacht voor het product, maar met name ook het proces eromheen. Tevens zal in dit project aandacht zijn voor een aantal aspecten die je in de praktijk nodig zult hebben, zoals techniek, kwaliteit, kosten. Elk individu van deze multifunctionele projectgroep zal zijn steentje moeten bijdragen: Het project moet aan de volgende voorwaarden voldoen: Embodyment (= presentation in an interface) Context awareness: (the 4 w s: who / what / where / when) Tele precentatie (beam me up skotty) Goedkope sensoren (<= 25 euro: webcam) Gebruik bestaande API s Data afhankelijkheid Verschillende modaliteiten (beeld, geluid, binary sensors) Het gebruiken van protocollen 9. Onderwijsvormen De aanpak van deze minor is een mix van activiteiten binnen en buiten de klas. In de geroosterde contacturen zijn dit: presentaties, films, discussies op basis van prikkelende papers en literatuur en de uitwerkingen van opdrachten door studenten die worden besproken. Daarnaast worden excursies georganiseerd door de studenten zelf naar verschillende bedrijven in de regio die op de een of andere manier bepaalde kennisdomeinen praktisch inzichtelijk maken binnen de agro & food sector waarin men opereert. Afgesloten wordt met een individueel uit te werken assignment en een presentatie voor de groep. 10. Toetsing minor Elk studieonderdeel wordt afzonderlijk getoetst en dient met een voldoende afgerond te worden 15

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Lean- & Proces Management De cursus Lean & Process Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD HBO-ICT INFORMATICA BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 2014-2015 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING, SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DE VIERJARIGE DEELTIJDOPLEIDING

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Inkoopmanagement & Procurement De cursus Inkoopmanagement & Procurement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;

Nadere informatie

Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland

Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland Lid stuurgroep Greenports Nederland Wat is een Greenport cluster van teeltbedrijven, veilingen, handelsbedrijven

Nadere informatie

creating tomorrow Logistiek en economie Hva techniek

creating tomorrow Logistiek en economie Hva techniek creating tomorrow 2013 2014 Logistiek en economie Hva techniek HVA TECHNIEK Logistiek en Economie 2013-2014 Het muziekfestival staat op de kalender, de artiesten zijn geboekt. Maar hoe komen al die onderdelen

Nadere informatie

Context. Instroom. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. 2 Een herkenbare leef- en werkomgeving. 3 Een herkenbare, wisselende leef- en werkomgeving.

Context. Instroom. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. 2 Een herkenbare leef- en werkomgeving. 3 Een herkenbare, wisselende leef- en werkomgeving. Context Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. 2 Een herkenbare leef- en werkomgeving. 3 Een herkenbare, wisselende leef- en werkomgeving. 4 Een herkenbare,

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Leiderschap bij Transities De cursus Leiderschap bij Transities duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties.

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Bedrijvendag 15 november 2018

Bedrijvendag 15 november 2018 Bedrijvendag 15 november 2018 De kracht van Delft De Haagse Hogeschool Delft is een nevenvestiging van de hoofdlocatie in Den Haag. Onze bedrijvendagen bieden een platform waarop u gemakkelijk 1-op-1 in

Nadere informatie

Persoonlijke BIM reis BIM reis Vink Bouw Papierloos bouwen. BIM Kerngroep

Persoonlijke BIM reis BIM reis Vink Bouw Papierloos bouwen. BIM Kerngroep Persoonlijke BIM reis BIM reis Vink Bouw Papierloos bouwen Ernst Bouma West Friese Poort Ik heb geen geheim van succes. Gewoon je best doen, iets leuk vinden en goede mensen om je heen verzamelen. Want

Nadere informatie

DIMAEN Brochure 2017 DIMAEN BV. 17 februari 2017 Rev.: 1.1. Page 1 of 5

DIMAEN Brochure 2017 DIMAEN BV. 17 februari 2017 Rev.: 1.1. Page 1 of 5 DIMAEN Brochure 2017 DIMAEN BV Page 1 of 5 DIMAEN BV "Connected Engineering" is onze samenvatting van het verbinden van disciplines, kennis en ervaring. Onze missie is: uitdagingen efficiënt omzetten in

Nadere informatie

End-note. Sven Noomen Wouter Heutmekers

End-note. Sven Noomen Wouter Heutmekers End-note Sven Noomen Wouter Heutmekers 2 Ok, en morgenvroeg? Voorstellen 25111978 14 8 4 6 23 25031981 12 3 1 1339 3 Think BIG Act SMALL 2011 Scale FAST 4 5 6 Visie & strategie Strategie Ondersteuning

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Controlling & Accounting De cursus Controlling & Accounting duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Filosofie

Curriculumevaluatie BA Filosofie Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit

Nadere informatie

Supply Chain Management in nieuw Europees perspectief

Supply Chain Management in nieuw Europees perspectief Supply Chain Management in nieuw Europees perspectief Dr.ir. Rob Kwikkers 02-06-2004 Fontys Hogescholen 1 Inleiding SCM is samenwerken in ketens van bedrijven taakverdeling communiceren partnerschap 02-06-2004

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Kick-off project Oost West Poort Venlo, 26 september 2011 Guido De Roo Projectcoördinator

Kick-off project Oost West Poort Venlo, 26 september 2011 Guido De Roo Projectcoördinator Kick-off project Oost West Poort Venlo, 26 september 2011 Guido De Roo Projectcoördinator Overzicht Presentatie Projectgegevens Uitdaging Doelstellingen Partners Overzicht activiteiten Projecttiming Pilootproject

Nadere informatie

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend.

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend. Naam student: Studentnummer: Evaluatieformulier meewerkstage CE In te vullen door de bedrijfsbegeleider van de stage biedende organisatie voorafgaand aan het eindgesprek met de stagedocent. De stagiair

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Engineering

Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Engineering Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Engineering Saxion. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

engineering BacHeloroPleIdIng voltijd 2016-2017

engineering BacHeloroPleIdIng voltijd 2016-2017 engineering BacHeloroPleIdIng voltijd 2016-2017 leerroutes: elektrotechniek, engineering, design and InnovatIon, ProdUct design en technische BedrIjFsKUnde creating tomorrow Engineering In het eerste deel

Nadere informatie

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING EN SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DEELTIJD NAAST JE WERK LEG JE MET EEN

Nadere informatie

FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE

FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE 2018-2019 PROGRAMMA Jouw profiel Na je opleiding: beroepen Opbouw studiejaren Studieprogramma Studievereniging BE Adam Verschil financiële opleidingen Wat biedt F&C?

Nadere informatie

MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN. 15 mei 2019 Maurice van Haperen

MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN. 15 mei 2019 Maurice van Haperen MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN 15 mei 2019 Maurice van Haperen Agenda Introductie Aanleiding, ontwikkeltraject Programma en toetsing Ervaringen Hoe verder Discussie / vragen en (eventueel) een bijdrage

Nadere informatie

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media

Nadere informatie

Master in de toegepaste economische wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica

Master in de toegepaste economische wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica 2018-2019 Master in de toegepaste economische wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica WAAROM HANDELSINGENIEUR IN DE BELEISDSINFORMATICA STUDEREN AAN UHASSELT? JE KAN EEN ONDERNEMING INNOVEREN

Nadere informatie

Bedrijvendag 9 maart 2017

Bedrijvendag 9 maart 2017 Bedrijvendag 9 maart 2017 De kracht van Delft De Haagse Hogeschool Delft is een nevenvestiging van de hoofdlocatie in Den Haag. Onze bedrijvendagen zijn kleinschaliger van opzet en komen er minder studenten

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

De toekomst van consultancy

De toekomst van consultancy De toekomst van consultancy Course Assignment Management Consulting 5 oktober 2013 Teska Koch 2518936 Teska.koch@hotmail.com Word count: 1.510 Een kijkje in de glazen bol: Wat is de toekomst van consultancy?

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity BM-Support.org STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT

KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity BM-Support.org STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR SUCCES OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Programma 5. Module Verandermanagement 6. Module Leadership 7. Module Ethiek 8. Module Strategie & Beleid 9.

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Programma 5. Module Verandermanagement 6. Module Leadership 7. Module Ethiek 8. Module Strategie & Beleid 9. 1 Inhoudsopgave Inleiding 4 Programma 5 Module Verandermanagement 6 Module Leadership 7 Module Ethiek 8 Module Strategie & Beleid 9 Rooster 10 Opleidingskosten 10 Netherlands Business Academy Postbus 6546

Nadere informatie

De Next Practice. Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement

De Next Practice. Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement De Next Practice Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement Sogeti & ontwikkeling van FB 2005 De Uitdaging 4 e industriële revolutie NU!! Digitale Economie 27% heeft op dit moment een

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Product Management De cursus Product Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties in Utrecht.

Nadere informatie

Curriculumherziening. Bacheloropleiding Informatiekunde. Eindtermen. Informatiekunde. Het eerste jaar. Bacheloropleiding 4/27/2010

Curriculumherziening. Bacheloropleiding Informatiekunde. Eindtermen. Informatiekunde. Het eerste jaar. Bacheloropleiding 4/27/2010 Bacheloropleiding Curriculum 2010-2011 Curriculumherziening Departement ß-faculteit Universiteit Utrecht onderwijs visitatie zelfevaluatie masteropleidingen bachelor informatiekunde vakgebied docenten

Nadere informatie

Niveaubeschrijvingen NLQF per descriptor met toelichting, versie 23 maart 2017

Niveaubeschrijvingen NLQF per descriptor met toelichting, versie 23 maart 2017 Niveaubeschrijvingen NLQF per descriptor met toelichting, versie 23 maart 2017 Context Descriptor Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie

Netherlands Business Academy. Postbus 6546 4802 HM Breda T. +31 (0)76-82 005 05. info@nlba.nl www.nlba.nl

Netherlands Business Academy. Postbus 6546 4802 HM Breda T. +31 (0)76-82 005 05. info@nlba.nl www.nlba.nl 1 Netherlands Business Academy Postbus 6546 4802 HM Breda T. +31 (0)76-82 005 05 info@nlba.nl www.nlba.nl 2 Inhoudsopgave Inleiding 4 Programma 5 Module Verandermanagement 6 Module Leadership 7 Module

Nadere informatie

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde 1. BoE domeincompetentie Analyseren (minimaal niveau eind major W: 3) (toelichting: deze omschrijving komt uit de Bachelor of Engineering (BoE))

Nadere informatie

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Wim Tindemans Manager Business Applications Business and Automation Solutions Egemin NV Agenda Probleemstelling Tegenstelling tussen

Nadere informatie

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

WORKSHOP 5. Quest: samen werken met bedrijven

WORKSHOP 5. Quest: samen werken met bedrijven WORKSHOP 5 Quest: samen werken met bedrijven Wilko Planje hogeschooldocent Werktuigbouwkunde bij IED van de HU Johan van Rijsbergen hogeschooldocent Technische Bedrijfskunde bij IED van de HU 16.15-17.15

Nadere informatie

Welkom bij Bedrijfskunde

Welkom bij Bedrijfskunde Welkom bij Bedrijfskunde Hogeschool Rotterdam Business School Hogeschool Rotterdam Business School Wie zijn wij? We gaan de volgende vragen beantwoorden Wat is Bedrijfskunde? Wat betekent Bedrijfskunde

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Technische Bedrijfskunde

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Technische Bedrijfskunde Where innovation starts Vakken eerste jaar Vakken eerste jaar In de major krijg je uiteenlopende vakken en projecten op het gebied van wiskunde, technische bedrijfskunde en integratie (het toepassen van

Nadere informatie

LIPSS LIPSS LIPSS LIPSS 21-9-2011. Inhoud van de presentaties. Inhoud van de presentaties. De sprekers. DOEL & RESULTAAT voor U

LIPSS LIPSS LIPSS LIPSS 21-9-2011. Inhoud van de presentaties. Inhoud van de presentaties. De sprekers. DOEL & RESULTAAT voor U Open ICT ketenplatform voor naadloze informatievoorziening in het logistieke systeem van de groothandelaar in bloemen en planten. De sprekers Kenlog : de bedrijfskunde Coena : de IT technologie DOEL &

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015 Erratum Studiegids Bacheloropleiding voltijd Technische Bedrijfskunde 2014-2015 2.5.1 Toelating hoofdfase In de studiegids Technische Bedrijfskunde voltijd 2014-2015 staat vermeld dat studenten kunnen

Nadere informatie

Major / Minor Periode Integrale leerlijn Conceptuele leerlijn Vaardighedenlijn Studieloopbaanlijn Titel Lang Onderwijseenheid Titel lang ToetsEenheid Major 1.1 Project Droombaan Project Droombaan 4 1.1

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus IT & Process Management De cursus IT & Process Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Persoonlijke BIM reis BIM reis Vink Bouw Papierloos bouwen. West Friese Poort. Ernst Bouma. BIM Kerngroep

Persoonlijke BIM reis BIM reis Vink Bouw Papierloos bouwen. West Friese Poort. Ernst Bouma. BIM Kerngroep Persoonlijke BIM reis BIM reis Vink Bouw Papierloos bouwen Ernst Bouma West Friese Poort Ik heb geen geheim van succes. Gewoon je best doen, iets leuk vinden en goede mensen om je heen verzamelen. Want

Nadere informatie

Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015

Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015 Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015 BA 1 CIW Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 7 collegewekeweken blok 1 weken blok 2 weken blok 3 3 toetsweken 7 college- hertoetsweek 2 toetsweken 7 college- hertoetsweek 2 toetsweken

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Masterclass Plan van Aanpak Schrijven De Masterclass Plan van Aanpak Schrijven duurt 1 dag en omvat 2 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Customer Relationship Management De cursus Customer Relationship Management (CRM) duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van

Nadere informatie

Workshop Biobased Ketens

Workshop Biobased Ketens Kennisdag Plant Dronten, 26 november 2013 Workshop Biobased Ketens Dirk Osinga (Nordwin College) Oene Schriemer (Hogeschool VHL) www. h o g e s c h o o l v h l. nl Achtergrond van de workshop Project

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor

Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor De opleiding interior design & Styling - hbo bachelor Mensen zien hun omgeving steeds meer als een verlengstuk van hun persoonlijkheid.

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor Masteropleidingen aan de na een economische professionele bachelor Prof. dr. Katrien Antonio Programmadirecteur Masters FEB Leuven Prof. dr. Tom Verbeke Docent Handelswetenschappen / Business Administration

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie 2012-2013

Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie 2012-2013 Bijlagen bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie 2012-2013 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding Met de opleiding wordt beoogd: - inhoudelijke kennis, vaardigheid en inzicht op het gebied van

Nadere informatie

Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015

Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015 Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 titel code week 1-7 colleges Introduction to Audiovisual Culture continue toetsing, wekelijks verschillende

Nadere informatie

Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning

Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning Helder &Wijzer Mijn opdrachten In een kort, blended programma In het kort Voor wie docenten/trainers die blended opdrachten willen leren ontwerpen en ontwikkelen

Nadere informatie

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3. Projecten 6 Project 6 doorlopend Totaal 41

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3. Projecten 6 Project 6 doorlopend Totaal 41 Schakelprogramma t.b.v. instroom van studenten van de HBO-bacheloropleiding Werktuigbouwkunde in de TU Delft masteropleiding Mechanical Engineering en daaraan gerelateerde masteropleidingen: Biomedical

Nadere informatie

Strategische marketing

Strategische marketing Strategische marketing Het semester is gericht op het ontwikkelen van strategisch inzicht. Niet zo gericht op het uit je hoofd kennen van theorie maar juist het kunnen herkennen van situaties en dan de

Nadere informatie

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie

Nadere informatie

EVC-Beroeps-Overstijgende-Competentiestandaard niveau 1

EVC-Beroeps-Overstijgende-Competentiestandaard niveau 1 EVC-Beroeps-Overstijgende-Competentiestandaard niveau 1 Context: Een herkenbare leef- en werkomgeving Bezit basale/algemene kennis van eenvoudige feiten en ideeën gerelateerd aan een beroep of kennisdomein.

Nadere informatie

Stadsboeren in Nederland

Stadsboeren in Nederland Stadsboeren in Nederland Door: ir. Rosanne Metaal Directie Europees Landbouwbeleid &Voedselzekerheid DG AGRO, Ministerie Economische Zaken Presentatie Alumni-netwerk, 12 november 2013, Uit Je Eigen Stad

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Post HBO Inkoopmanagement & Procurement De Post HBO opleiding Inkoopmanagement & Procurement duurt onge veer 5 maanden en omvat 10 colleges van 3 uur. U volgt de opleiding met 10-15 studenten in Utrecht.

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Ketenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos

Ketenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Ketenregisseur: hoe managet u het schaap met de vijf poten? Technology meets Business dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Inhoud Grote resultaten middels een unieke aanpak Bewezen resultaten in de industriële praktijk

Nadere informatie

Case Development Centre

Case Development Centre Case Development Centre Toepassing van cases in het onderwijs Kenniscentrum Innovatief Ondernemerschap Hoe kan Rotterdam bestaande kennis op nieuwe wijze inzetten om de innovatiegraad van de industrie

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32003 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Yuanyuan Zhao Title: Modelling the dynamics of the innovation process : a data-driven

Nadere informatie

Van component tot vision project

Van component tot vision project Techniek gaat prima samen. Van component tot vision project Al meer dan tien jaar is Data Vision de grootste distributeur van vision componenten in de Benelux met kantoren in Nederland en België. Data

Nadere informatie

Beoordelingscriteria afstudeervoorstel en voorstel ervaringsstage (opleiding Informatica Breda)

Beoordelingscriteria afstudeervoorstel en voorstel ervaringsstage (opleiding Informatica Breda) Beoordelingscriteria afstudeervoorstel en voorstel ervaringsstage (opleiding Informatica Breda) 1 Inleiding In deze notitie staan de criteria en indicatoren die de opleiding Informatica van Avans in Breda

Nadere informatie

Michigan State University inkoopbenchmarkmodel

Michigan State University inkoopbenchmarkmodel pag.: 1 van 5 Michigan State University inkoopbenchmarkmodel In 1993 is Professor R. Monczka aan de Michigan State University (MSU) een benchmarking initiatief gestart, waarin circa 150 (multinationale)

Nadere informatie

Bijlagen OER AVD opleiding Business IT & Management. Bijlage 3: Competenties BEHOREND BIJ DE BACHELOR OF ICT

Bijlagen OER AVD opleiding Business IT & Management. Bijlage 3: Competenties BEHOREND BIJ DE BACHELOR OF ICT Bijlagen R AVD 2016-2017 opleiding Business IT & Management Bijlage 3: Competenties BEHORD BIJ DE BACHELOR OF ICT De competenties waarover de afgestudeerde van de Bachelor of ICT beschikt zijn geformuleerd

Nadere informatie

CREaTINg TOmORROw TECHNISCHE BEDRIJFSKUNDE. Hva TECHNIEK

CREaTINg TOmORROw TECHNISCHE BEDRIJFSKUNDE. Hva TECHNIEK CREaTINg TOmORROw 2013 2014 TECHNISCHE BEDRIJFSKUNDE Hva TECHNIEK HVA TECHNIEK TECHNISCHE BEDRIJFSKUNDE 2013-2014 Technische Bedrijfskunde: méér dan bedrijfskunde, méér dan techniek Bij de opleiding Technische

Nadere informatie

Functiebeschrijving Business Architect

Functiebeschrijving Business Architect Functiebeschrijving 1. Algemene Gegevens Organisatie Functienaam Versie Auteur : [naam organisatie] : : 1.0 concept : Ad Paauwe a. Plaats in de organisatie De rapporteert aan de manager architectuur van

Nadere informatie

Brochure Managing Across the Lifecycle

Brochure Managing Across the Lifecycle Brochure Managing Across the Lifecycle Over Pink Elephant Bedrijfshistorie Pink Elephant is een Nederlandse IT onderneming die rond 1980 is ontstaan als bijverdienste van een drietal studenten aan de Technische

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Elektrotechniek 2014-2015

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Elektrotechniek 2014-2015 Erratum Studiegids Bacheloropleiding voltijd Elektrotechniek 2014-2015 2.5.1 Toelating hoofdfase In de studiegids Elektrotechniek voltijd 2014-2015 staat vermeld dat studenten kunnen worden toegelaten

Nadere informatie

Business Process Management

Business Process Management Business Process Management Prof. dr. Manu De Backer Universiteit Antwerpen Katholieke Universiteit Leuven Hogeschool Gent Wat is een bedrijfsproces? Een verzameling van (logisch) gerelateerde taken die

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Bijlage bacheloropleiding Informatica

Bijlage bacheloropleiding Informatica Bijlage bacheloropleiding Informatica 2011-2012 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Psychology & Technology

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Psychology & Technology Where innovation starts Vakken eerste jaar Vakken eerste jaar In de major krijg je uiteenlopende vakken en projecten op het gebied van psychologie, techniek en onderzoeksmethoden. Daarnaast heb je binnen

Nadere informatie

Integrated decision making. Op de ORTEC Plandag Donderdag 3 oktober, Fort Voordorp www.ortec.nl/plandag

Integrated decision making. Op de ORTEC Plandag Donderdag 3 oktober, Fort Voordorp www.ortec.nl/plandag Integrated decision making Op de ORTEC Plandag Donderdag 3 oktober, Fort Voordorp www.ortec.nl/plandag Integrated decision making 12-11-2013 2 Operatie Tactiek Strategie Integrated decision making Integrated

Nadere informatie

Informatie werkplekleren

Informatie werkplekleren Informatie werkplekleren Pabo Venlo 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Stagedagen Blz. 4 Stageweken Blz. 4 Jaaroverzicht 2014-2015 Blz. 5 Opleidingsprogramma Blz. 6 Propedeusefase Hoofdfase Afstudeerfase

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

Kracht door samenwerking. VDL Industrial Modules

Kracht door samenwerking. VDL Industrial Modules Kracht door samenwerking VDL Industrial Modules IN DE HIGH-TECH WERELD WAARIN U EN WIJ OPEREREN, DRAAIT ALLES OM EFFICIENCY: STREVEN NAAR REDUCTIE VAN KOSTEN EN UITBESTEDING VAN NIET KERNCOMPETENTIES.

Nadere informatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

Voorstelling Oost West Poort

Voorstelling Oost West Poort Voorstelling Oost West Poort Projectgegevens INTERREG IVA Grensregio Vlaanderen Nederland Startdatum: 16.12.2010 Einddatum: 15.08.2014 Budget: 1.576.682,45 (50% EFRO) www.oostwestpoort.eu Partners Met

Nadere informatie

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS STUDIEPROGRAMMA S VAN HET HOGER ONDERWIJS Je krijgt het studieprogramma van een opleiding (=studie) aan een universiteit en aan een hogeschool. In de tabellen zie je alle opleidingsonderdelen (= vakken,

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar major Technische Bedrijfskunde

Where innovation starts. Vakken eerste jaar major Technische Bedrijfskunde Where innovation starts Vakken eerste jaar major Technische Bedrijfskunde TU/e Bachelor College De Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) bundelt haar bacheloronderwijs in het Bachelor College. Als student

Nadere informatie

Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde

Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Inhoud: I. Eindtermen van de bacheloropleiding; II. Doorstroommasteropleidingen; III. Majoren en minoren

Nadere informatie

Collegevoorstel. Collegevoorstel. Ruimte en Economie. zaak_zaaknummer. Ja, zonder beperkingen Innovatieve en excellente stad

Collegevoorstel. Collegevoorstel. Ruimte en Economie. zaak_zaaknummer. Ja, zonder beperkingen Innovatieve en excellente stad zaak_id bericht_nummer Collegevoorstel bericht_id zaak_zaaknummer Ruimte en Economie Regnr 14/12057 B&W dd Openbaar Programma Ja, zonder beperkingen Innovatieve en excellente stad DT dd OR dd B&W dd OR

Nadere informatie