Te n n e s s e e. De glooiende

Transcriptie

1 De glooiende heuvels van Midden-Tennessee die geleidelijk overlopen in het ruigere Cumberland Plateau, vormden honderd jaar geleden het woongebied van mensen uit alle windstreken. Zij hadden hun paarden meegebracht waaronder Narraganset Pacers, Morgans, Engelse volbloeden en American Standardbreds. In het streven naar het ideale paard, ontstond hier door kruisingen de basis van een bijzonder paardenras die unieke gangen ontwikkelt: het Tennessee Walking Horse. 20 O k t o b e r N o v e m b e r Te n n e s s e e

2 Werkpa ard Doordeweeks gebruik voor licht ploegwerk op de boerderij, op zaterdag voor het vertier in de showring en op zondag voor de koets om het gezin naar de kerk te brengen, maakte de Tennessee Walker gewaardeerd in de staat Tennessee. Ook in het zuiden van de Verenigde Staten werden zijn comfortabele gangen en goede uithoudingsvermogen optimaal benut tijdens de lange ritten op plantages. In 1935 werd de eerste hengst geregistreerd en was het stamboek een feit. Vandaag de dag is dit nog steeds het enige wereldwijde stamboek. Na de Tweede Wereldoorlog maakt de opkomst van de tractor en de auto het niet makkelijk voor de Walker en wanneer dan ook nog eens een periode van droogte aanbreekt in de vijftiger jaren, betekent dat bijna het Walking H o r s e Amazone Plezier met paarden 21

3 De Tennessee Walker: Met een gemiddelde stokmaat van 1.55m is de Tennessee Walker een redelijk groot paard onder de gangenpaarden. Het hoofd van de Walker is aansprekend met heldere ogen, prominente neusgaten en goed gevormde oren, die gevolgd wordt door een vrij lange sierlijke hals. Verder heeft hij een schuine schouder, een redelijk korte rug en een kort kruis dat hem in staat stelt zijn lange achterbenen ver onder te brengen. Het gras waarmee de Tennessee Walker zich in oorsprong voedde was voedzaam, sappig en rijk aan mineralen, het zogenaamde bluegrass. Dit heeft gezorgd voor geharde, krachtige paarden met sterke, slanke benen die op harde hoeven staan. Het karakter is vriendelijk, intelligent en werklustig. De Walker wordt gezien in elke kleur, van zwart tot bont en het bijzondere champagne. Ook aftekeningen zijn toegestaan. De flinke bos manen en de staart worden doorgaans lang gelaten. einde voor de Tennessee Walker als licht werkpaard. De fokkerij van het ras wordt bijgesteld aan de nieuwe eisen voor het paard dat zich in de showring zeer populair mag noemen door zijn unieke bewegingen. Fokkerij De imponerende gangen en een gitzwarte kleur werden hoofddoel van de fokkers, die de handel zagen groeien en in goede tijden grote winsten in hun zak konden steken. Vanzelfsprekend ging de meerderheid mee in deze lucratieve stroming, alleen een enkeling wist de oervorm van de Tennessee Walker op waarde te schatten. Zo distingeerde een kleine groep koppige mensen zich van de massa en ging zijn eigen weg. Met de oorspronkelijke visie van dit prachtige ras in het achterhoofd, hielden deze mensen hengsten en merries uit bloedlijnen die al jaren in hun families waren en wisten zo origineel stamboek eu Nederlandse Tennessee Walker-vereniging klik op filmclips voor de gangen van de Walker Europees portal met trainers, fokkers en dekhengstenlijst fokkerij Little America, Maryan Zyderveld stoeterij Pleasure Gaits, Sandra van den Hof 22 O k t o b e r N o v e m b e r

4 de Tennessee Walker puur en oorspronkelijk te houden. Werd deze laatste groep mensen jarenlang genegeerd, vandaag de dag is er juist veel vraag naar deze foklijnen. Het oude type is zwaarder gebouwd dan het moderne, elegante showtype en bezit minder temperament waardoor deze paarden beter geschikt zijn voor de gemiddelde ruiter en menner. Gangen Naast het plezierige mensgerichte karakter is de Tennessee Walker gezegend met extra gangen die de Walk genoemd worden en waarnaar het ras vernoemd is. De meest bijzondere is de running walk, een vlotte viertakt gang met lange passen en een zichtbaar sterk stuwend en overstappend achterbeen, waarbij hoofd en hals ritmisch meeknikken. Sommige Walkers flapperen zelfs met hun oren of klikken met hun tanden in hetzelfde ritme mee. Met snelheden van negen tot veertien kilometer per uur kan een Walker dit tempo lange tijd volhouden, zonder vermoeid te raken terwijl de ruiter gemakkelijk en stil in het zadel zit. De flat walk is dezelfde gang in een lager tempo, een soort versnelde stap. De canter is een galop die op verschillende wijzen gereden kan worden. De meest opvallende is een verzamelde galop met een langzame, hoog rollende beweging, die door zijn schommelende beweging ook wel de schommelstoelgalop genoemd wordt. Al deze gangen van de Tennessee Walker zijn comfortabel voor de ruiter en maakt het paard ook geschikt voor mensen met rugproblemen. Veel Walkers hebben de mogelijkheid tot meer gangen zoals de rack, ook wel tölt genoemd, die wel gebruikt wordt bij endurance. Daarnaast wordt ook de fox trot (voorhand stap, achterhand glijdende draf ) en de stepping pace (laterale gang, oftewel beide benen van één kant van het lichaam tegelijk opgetild, maar onafhankelijk van elkaar neergezet) wel eens gezien. Popul ariteit In Amerika hebben deze kwaliteiten van het ras ertoe geleid dat er een explosieve groei in populariteit is. Ook de bereden politie maakt dankbaar gebruik van de capaciteiten van de Tennessee Walker. In Nederland echter, en eigenlijk heel Europa, is het ras niet erg bekend. Om een beeld te geven: Nederland telt ongeveer zeventig Walkers, België achttien en in heel Europa zijn er zo n Amazone Plezier met paarden 23

5 twintig fokkers bekend. Het gezegde onbekend maakt onbemind lijkt hiermee hand in hand te gaan, want enkele negatieve publicaties over wanpraktijken neigen de Walker in verkeerd daglicht te stellen. Onterecht, want het gaat hier om een selecte groep mensen in Amerika. Er wordt getracht met niet prettige methodes om de unieke gangen van het ras te manipuleren en uit te bouwen, waardoor het paard een overdreven en onnatuurlijk beeld laat zien van zijn bijzondere walks. Gelukkig betreft het maar een kleine groep gebruikers. Deze methodes zijn in Europa niet toegestaan. Veelzijdig In 1939 is The Tennessee Walking Horse National Celebration voor het eerst gehouden in Shelbyville, Tennessee, en is vandaag de dag de grootste Tennessee Walker wedstrijd ter wereld. Ook in Europa bestaan er verschillende kampioenschappen waarin de Walkers worden beoordeeld op hun gangen en exterieur. In Nederland kennen we het Nederlands Kampioenschap waar de Walkers worden uitgebracht op verschillende onderdelen, waaronder springen, barrelrace, gangencompetitie, Engels rijden, western rijden, trailrijden en keuringen aan de hand. Dit toont dat het Tennessee Walking Horse veelzijdig is en dat maakt dit bijzondere paard uitermate geschikt voor recreatief gebruik, onder het zadel en voor de kar. Liefhebbers van het ras beweren dat als je eenmaal kennis gemaakt hebt met een Walker, je nooit meer anders zal willen. Lees de volgende ervaringen maar van Maryan Zyderveld, Lies Hannink en Aad Dijksterhuis... Tekst: Nicole Kleine Staarman Foto s: Hypo Focus, Nicole Kleine Staarman (met credits) Little America In de het Limburgse Horst aan de Maas is Tennessee Walker fokkerij Little America gevestigd. De hengst waar het allemaal mee begon droeg de naam Lad s Black Buster en was de allereerste Walker in Nederland. Maryan Zyderveld haalde de zwarte hengst in 1986 als driejarige uit Duitsland en presenteerde hem in de jaren die volgden regelmatig in verschillende shows. Ik reed Buster met een dameszadel om de mensen te tonen hoe heerlijk comfortabel de gangen van een Tennessee Walker zijn, vertelt Maryan. Dit gebeurde natuurlijk in de walk, maar ook liet ik hem af en toe in rack lopen. Rack is een benaming voor tölt, een gang die veel Walkers bezitten. Volgens Maryan is het een gang waar veel Walker bezitters niet mee geassocieerd willen worden, maar vindt dit onzin. De rack is ook een comfortabele gang en het is fijn als je paard die goed beheerst. Buster is zelfs Europees kampioen Racking Horse geworden, waar ik meer dan trots op ben! Na een aantal jaren kocht Maryan er een zwarte Walker merrie bij, Shocker s Sweetheart. Wereldkampioen Postmark Delight onder het zadel, in eigendom van Mar yan Zyder veld Dat de Walker, en eigenlijk het gangenpaard in zijn geheel, nog erg onbekend was in Nederland kwam maar weer eens goed aan het licht toen Sweetheart een keer met een veulen op het terrein van de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht stond. Maryan was daar druk doende met haar postdoctoraal en liep met een van haar professoren langs haar merrie. Die professor keek naar het veulen en vroeg mij toen hoe lang deze al zo kreupel liep. Ik legde hem uit dat dit een normale gang was voor een Tennessee Walking Horse en dat zijn moeder ook zo liep. Toen Sweetheart haar gang ook toonde riep de professor uit: Dat paard loopt ook al zo gek! Moet je nagaan hoe een gemiddelde dierenarts naar een Walker keek, en nog steeds kijkt trouwens. Om tijdens de veterinaire keuringen de artsen een handje te helpen, traint Maryan haar paarden ook in de draf. Omdat veel keuringsartsen alleen geleerd hebben paarden op kreupelheid te keuren in draf kunnen rare situaties ontstaan. Dan is het handig een Walker ook in draf te kunnen tonen. Tot enkele jaren geleden was de fokkerij een hobby van Maryan, die al naar gelang het uitkwam af en toe een veulentje fokte en soms verkocht. Sinds enkele jaren heeft ze samen met haar partner Henk de fokkerij nieuw leven ingeblazen en gebruikt ze haar grote kennis van de Tennessee Walker om Walkers van goede bloedlijnen voort te brengen. We hebben nu drie kampioenshengsten staan die verschillend van type zijn en hun eigen unieke bloedlijnen en eigenschappen hebben. De palomino Leroy is er daar een van. Daarnaast zijn er vijf merries die we zorgvuldig hebben geselecteerd. Allemaal paarden waar we veel kanten mee op kunnen en zo een waardevolle aanvulling zijn voor het Tennessee Walking Horse in Europa. 24 O k t o b e r N o v e m b e r

6 Lies en Leon Na de dood van haar trouwe merrie (Hannoveraan x Volbloed) twijfelde Lies Hannink of ze een nieuw paard zou kopen. Ineens bedacht ze zich dat ze een aantal jaren daarvoor een artikel had gelezen over een betrouwbaar recreatiepaard met comfortabele gangen: de Tennessee Walker. In Amerika probeerde ze dit ras uit en was direct verkocht. Eenmaal in Nederland begon de zoektocht bij Stoeterij Pleasure Gaits. Eigenaresse Sandra van den Hof liet haar rijden op een ruin, die ze na even uitproberen al in haar eentje mee naar buiten nam. Normaal doe ik nooit dat soort dingen; ik ben heel voorzichtig met paarden die ik niet ken. Dit voelde echter zo vertrouwd.... Uiteindelijk nam Sandra haar mee naar een fokker in Duitsland waar Lies in eerste instantie een merrie koos. Eenmaal thuis liet ze de gemaakte video aan haar man zien, die haar wees op een ander paard dat ook in beeld kwam: de hengst Leon. Dat is jouw paard, waren de woorden die in haar geheugen gegrift staan. Ik was in eerste instantie afwijzend, maar mijn man was zo overtuigd dat we weer naar Duitsland afgereisd zijn. Leon was de eerste geïmporteerde Walker hengst van de Lies en Leon foto: Nicole Kleine Staarman fokker, Josef Holstermann, en al had hij een nieuwe dekhengst, hij was erg aan Leon gehecht. Ik moest hem echt overtuigen dat het paard het goed zou hebben bij mij. Vol trots toont Lies haar Leon, officieel Oliver s CrackerJack. Inmiddels zeventien jaar oogst zijn verschijning nog altijd bewondering: een gitzwarte vacht, lange manen en zachte, nieuwsgierige ogen. Terwijl ze vertelt, maakt de omgang van Lies met haar hengst duidelijk hoe goedaardig en respectvol hij naar haar is. Maar vergis je niet, zo in de omgang is hij rustig, maar leg je er een zadel op wordt hij meteen wakker. Hij heeft altijd zin in een buitenritje en is lekker voorwaarts, maar volledig te goeder trouw. Hij kijkt niet op of om, al vond hij het hangbuikzwijn op de weg laatst wel een erg gek ding, lacht ze. Omdat Lies al haar hele leven gewend was Engels te rijden heeft het wel even geduurd tot ze techniek eigen was van het rijden van een Walker. Het paard heeft de gangen er wel in zitten, maar als ruiter moet je leren hoe je deze rijdt. Wanneer je dit onder de knie hebt is het rijden van een Walker geweldig. Al moet ik eerlijk zeggen dat de bijzondere gangen niet de hoofdreden is waarom ik voor een Walker ben gevallen. Het is het karakter dat goud waard is. Amazone Plezier met paarden 25

7 Aad en May Dancer Aad Dijksterhuis is op zoek naar een fijn en deugdelijk recreatiepaard, wanneer hij Lies ziet rijden met Leon. Hij is onder de indruk van het paard en vraagt Lies het hemd van het lijf. Na haar verhaal wist ik dat een Walker precies was wat ik zocht. De Tennessee Walkers liggen niet voor het oprapen, maar dat geeft niet: Aad kiest voor een zoon van Leon, de door Josef Holstermann gefokte ruin May Dancer. Ik rij inmiddels al ruim drie jaar met Dancer en ben echt blij met hem. Ik ga overal met hem naartoe, hij vindt alles prima. Ook over de weg is hij uiterst betrouwbaar en ijzers heeft hij niet nodig; zijn hoeven slijten nauwelijks. Alleen de hoefsmid is er niet zo blij mee, hij werkt zich elke keer in het zweet om die keiharde hoeven te bewerken. Naast May Dancer staat er nog een zoon van Leon in het dorp. De zonen van Leon zijn wel duidelijk groter in maat. Aad: Dancer is 1.64m, dat is groot voor een Walker. De Europees gefokte Walkers Aad en May Dancerfoto: Nicole Kleine Staarman vertonen dat vaker, misschien heeft het te maken met de voeding. Bij deze maten komen andere gangen ook veel voor, zoals de telgang. Wanneer je dat niet wilt, moet je het paard goed trainen in de Walk. Dat is zo heerlijk comfortabel. Wanneer Dancer zijn baas opmerkt komt hij direct naar het hek. Hij lijkt qua karakter erg op zijn vader. Heel zachtaardig en af en toe erg koppig: dan wil hij rechtsaf waar ik links wil en gaat hij stilstaan. Dan blijf ik maar net zolang zitten tot hij besluit mij mijn zin te geven, vertelt hij met zichtbaar plezier. Walkers zijn absoluut niet sloom en erg betrouwbaar. Neem nou gisteren: we waren een buitenritje aan het maken en werden overvallen door een enorme onweersbui. Menig paard was in paniek weggevlucht. Wat doet Dancer? In eerste instantie reageerde hij helemaal niet, alleen bij de echte harde knallen keek hij een beetje verstoord op, alsof hij wilde zeggen: moet dat nou, al dat lawaai?