Handreiking Scheikunde

Transcriptie

1 Landelijke kennistoets voor de tweedegraads lerarenopleiding Handreiking Scheikunde studiejaar september 2016 Versie 2016/2017-1A

2 Inleiding Deze handreiking is opgesteld door vakdocenten van de lerarenopleidingen en biedt opleiders en studenten een houvast voor de selectie van leerstof en de voorbereiding op de landelijke kennistoets Scheikunde. De handreiking is een hulpmiddel voor een (niet limitatieve oriëntatie op wat de reikwijdte van de toets is. De kennisbasis Scheikunde bachelor blijft leidend voor de landelijke kennistoets. 2

3 Aardalkalimetaal alkaline earth metal Absorpiespetrum absoprtion spectrum Activeringsenergie (E a activation energy (E a Additiereactie addition reaction Adiabatische expansie adiabetic expansion Adsoberen adsorption Alkalimetaal alkali metal Amorf amorphous Amplitude amplitude Anode anode Apolair nonpolar Arbeid (w work (w Arrheniusvergelijking Arrhenius equation Atoom atom Atoommassa (A atomic mass (A Atoommodel atom model Atoomnummer (Z atomic number (Z Atoomstructuur atom structure Aufbauprincipe aufbau principle Azeotroop azeotrope Baseconstante (K b base-dissociation constant (K b Batterij battery Beginsnelheid initial rate Biochemie biochemistry Botsende-deeltjesmodel collision theory Brandstofcel fuel cell Breking refraction Bronspanning (V cell potential (E Brønsted-Lowrybase Brønsted-Lowry base Brønsted-Lowryzuur Brønsted-Lowry acid Brønstedtheorie Brønsted theory Buffercapaciteit buffer capacity Bufferoplossing buffer solution Calorimeter calorimeter Centrifugeren centrifugation Chemisch evenwicht chemical equilibrium Chemische binding chemical bond Chemische reactie chemical reactionn Chromatografie chromatography Concentratie concentration Concentratiebreuk Q reaction quotient (Q c Constante van Planck (h Planck s constant (h Covalente binding covalent bond Dampdruk (P vap vapor pressure (P vap Denaturatie denaturation 3

4 Deoxyribonucleïnezuur (DNA Destillatie Diffusie Dipoolinteractie Dipoolmoment (μ Dissociatie deoxyribonucleic acid distillation diffusion dipole interaction dipole moment (μ dissociation Edelgas noble gas Eenheidscel unit cell Eerste hoofdwet first law of thermodynamics Effusie effusion Eigenschap property Eiwit protein Eiwitsynthese protein synthesis Elektrochemie electrochemistry Elektrode electrode Elektroforese electrophoresis Elektrolyse electrolysis Elektrolyt electrolyte Elektrolytische cel electrolytic cell Elektrolytoplossing electrolyte solution Elektromagnetische straling electromagnetic radiation Elektron electron Elektronenaffiniteit (E ea electron affinity (E ea Elektronenconfiguratie electron configuration Elektronenoverdracht electron transfer Elektronspin electron spin Element element Elementenanalyse elemental analysis Eliminatie elimination Emissie emission Empirische formule empirical formula Endotherm endothermic Energie energy Energiediagram energy diagram Enkelvoudige binding single bond Enthalpie (H enthalpie (H Entropie (S entropy (S Enzym enzyme Equivalentiepunt equivalence point Erfelijkheid heredity Evenwichtsconstante (K c en K p equilibrium constant (K c and K p Evenwichtsvergelijking equilibrium equation Exotherm exothermic Extractie extraction 4

5 Filtreren Frequentie (v Fysische eigenschap filtration frequency (v physical property Galvanische cel galvanic cell Galvaniseren galvanizing Geactiveerd complex activated complex Geconjugeerd zuur conjugate acid Geconjugeerde base conjugate base Gefractioneerde destillatie fractional distillation Geïntegreerde snelheidsvergelijking integrated rate law Gemeenschappelijk-ion-effect common-ion effect Genetische code genetic code Genetische modificatie genetic modification Getal van Avogadro (N A Avogadro s number (N A Gibbs vrije energie (G Gibbs free-energy (G Golflengte (λ wavelength (λ Groep group Halogeen Herkristallisatie Hoofdgroepelement Hoofdkwantumgetal (n Hydrogenatie halogen recrystallization main-group element principal quantum number (n hydrogenation Indicatoren indicators Ion ion Ionbinding ionic bond Ionisatie-energie (E i ionization energy (E i Ionrooster ionic crystal Ionstraal ionic radius Iso-elektrisch punt (IEP isoelectric point (IEP Isomeren isomers Kathode cathode Kinetische energie (E k kinetic energy (E k Kristallijne stof crystalline solid Kunststof synthetic material Kwantum quantum Kwantumgetal quantum number Lewisbase Lewisstructuur Lewiszuur Lichtsnelheid Londonkracht Lewis base Lewis structure Lewis acid speed of light London dispersion force 5

6 Massagetal (A Massaprocent Materie Meervoudige binding Membraan Mengsel Metabolisme Mol (mol Molaire massa (M Molaliteit Molariteit Moleculaire geometrie Moleculaire stoffen Moleculaire vaste stof Molecuul Molecuulformule Molecuulmassa Molecuulrooster Molfractie (x Mutatie mass number (A mass percent matter multiple bond membrane mixture metabolism mole (mol molar mass (M molality molarity molecular geometry molecular materials molecular solid molecule molecular formula molecular mass molecular crystal mole fraction (x mutation Nauwkeurigheid Neerslagreactie Neutralisatiereactie Neutron Nomenclatuur Nucleïnezuur accuracy precipitation reaction neutralization reaction neutron nomenclature nucleic acid Octetregel Oplosbaarheid Oplosbaarheidstabel Oplossing Orbitaal Organische chemie Oxoniumion octet rule solubility solubility table solution orbital organic chemistry oxonium ion Periode Periodiek systeem PH PH-titratiecurve period periodic table ph ph titration curve Pi-binding (π-binding pi (π bond Polair polar Polaire covalente binding polar covalent bond Potentiële energie (E p potential energie (E p Precisie precision Primaire structuur primary structure Principe van Van t Hoff en Le Châtelier Le Châtelier s principle 6

7 Producten Proton Protonacceptor Protondonor products proton proton acceptor proton donor Quaternaire structuur quaternary structure Reactanten Reactie van de eerste orde Reactie van de nulde orde Reactie van de tweede orde Reactieve deeltjes Reactievergelijking Reactiewarmte / reactie-enthalpie (ΔH Redoxreactie Regel van Hund Reproductie Resonantie Ribonucleïnezuur (RNA Ringvorming Roosterenergie reactants first-order reaction zeroth-order reaction second-order reaction reactive particles chemical equation reaction enthalpy (ΔH redox reaction Hund s rule reproduction resonance ribonucleic acid (RNA ring formation lattice energy S-, p-, d- en f-orbitalen Sachariden (mono-, di- en poly- Scheidingsmethoden Secundaire structuur Sigmabinding (σ-binding Significantie Snelheidsvergelijking Sp 2 -hybride Sp 3 -hybride Spectraallijnen Spectrometrie Spectroscopie Sp-hybride Standaardelektrodepotentiaal (st. reductiepotentiaal Stereochemie Sterk elektrolyt Sterk zuur Sterke base Steroïden Stoïchiometrie Stoomdestillatie Structuurformule Sublimatie Substitutiereactie s-, p-, d- en f-orbitals saccharides (momo-, di- en poly- separation techniques secundary structure sigma (σ bond significance rate law sp 2 hybrid orbital sp 3 hybrid orbital spectral lines spectrometry spectroscopy Sp hybrid orbital standard reduction potential stereochemistry strong electrolyte strong acid strong base steroids stoichiometry steam distillation structural formula sublimation substitution reaction 7

8 Temperatuur (T Tertiaire structuur Thermochemie Thermodynamica Titratie Tweede hoofdwet temperature (T tertiary structure thermochemistry thermodynamics titration second law of thermodynamics Uitsluitingsprincipe van Pauli Pauli s exclusion principle Valentie-elektronen Valentieschil-elektronenpaarafstotingsmodel (VSEPR Vanderwaalsbinding Vergelijking van Nernst Verkorte celnotatie Verzeping Vet en olie Vetzuur Volume (V valence electrons valence-shell electron-pair repulsion model (VSEPR van der Waals interaction Nernst equation shorthand notation saponificiation fat and oil fatty acid volume (V Vormingswarmte / vormingsenthalpie (ΔH f enthalpie of formation (ΔH f Vriesdrogen freeze-drying Wet van Avogadro Wet van behoud van massa Wet van Boyle Wet van Charles Wet van Dalton voor partiële druk Wet van Faraday Wet van Graham Wet van Hess Wet van Lambert-Beer Avogrado s law law of mass conservation Boyle s law Charles s law Dalton s law of partial pressure Faraday s law Graham s law Hess s law Beer s law Zeven sieving Zout salt Zuur-base-indicator acid-base indicator Zuur-base-neutralisatiereactie acid-base neutralization reaction Zuurconstante (K z acid-dissociation constant (K a Zwak elektrolyt weak electrolyte Zwak zuur weak acid Zwakke base weak base 8