Verslag Gebiedsbijeenkomst Gouwebos Kwaliteitsimpuls Reeuwijkse Plassen 13 september 2016, uur, Clubhuis Antilope, Waddinxveen

Transcriptie

1 Verslag Gebiedsbijeenkomst Gouwebos Kwaliteitsimpuls Reeuwijkse Plassen 13 september 2016, uur, Clubhuis Antilope, Waddinxveen 1. Algemeen Er zijn 12 genodigden aanwezig (1 gemeente Waddinxveen, 1 gemeente Alphen/Antilope, 2 Antilope, 1 KNNV, 4 bewoners, waarvan 1 ook Vriend van Bentwoud, 1 Platform Gouwebos, 1 AV Boskoop). Voor Groenalliantie Midden-Holland zijn Maarten van Arkel, John Verheusen en Luc Korpel aanwezig. Gebiedsadviescommissielid Peter v.d. Berg (gemeente Waddinxveen) komt later. 2. Welkom en toelichting (Maarten van Arkel) Groenalliantie Midden-Holland wil bouwen aan een aantrekkelijk en duurzaam leefklimaat voor iedereen, natuur en biodiversiteit beschermen, een levendige regio realiseren en de groene recreatiegebieden en verbindingen goed onderhouden. Dat doet Groenalliantie in de Krimpenerwaard en rond de Reeuwijkse Plassen. In Groenalliantie nemen de provincie Zuid- Holland, de gemeenten Gouda, Waddinxveen, Bodegraven-Reeuwijk en Alphen a/d Rijn (kern Boskoop) deel. N.a.v. vragen legt Maarten uit dat Groenalliantie een bestuurlijk orgaan is dat is ontstaan uit een samengaan van de natuur- en recreatieschappen Reeuwijkse Plassen en Krimpenerwaard. G.Z-H (Groenservice Zuid-Holland) is de uitvoerende en ondersteunende organisatie van Groenalliantie. Als G.Z-H per 1/1/2017 samengaat met Staatsbosbeheer, wordt Staatsbosbeheer de uitvoerende en ondersteunende organisatie van Groenalliantie. Groenalliantie blijft bestaan. Omdat de recreatiegebieden ingericht zijn in de zeventiger jaren en de wereld en wensen van recreanten sindsdien veranderd zijn, is een kwaliteitsimpuls nodig. Vorig jaar zijn het Ontwikkelingsperspectief en het bijbehorende Uitvoeringsplan en Investeringsagenda voor de Krimpenerwaard gemaakt; die worden nu nader uitgewerkt en uitgevoerd. Dit jaar is het Reeuwijkse Plassengebied aan de beurt. Dit gebeurt onder het motto: meer te doen, beter te beleven, beter te zien. Groenalliantie wil niet in haar eentje bedenken welke kwaliteitsverbetering nodig is, maar in samenspraak met de gebruikers en belanghebbenden van de gebieden. Pagina 1

2 Vooraf is daarom gesproken met stakeholders, is een recreantenonderzoek gedaan, een leefstijlenanalyse gemaakt, een ruimtelijke analyse gemaakt en is onderzocht welk beleid er voor de gebieden is. Ook is er in het Gouwebos regelmatig een gebruikersoverleg. Dit zijn de bouwstenen voor een profilering en eerste schets van het Ontwikkelingsperspectief. Die presenteren we vanavond. Daarna willen we graag met de aanwezigen in gesprek om te horen of zij aanvullingen, verbeteringen of instemming hebben op of met dit Ontwikkelingsperspectief. Intussen is er ook een aantal quick wins voorgesteld die voor het zomerseizoen van 2017 moeten zijn uitgevoerd. 3. Presentatie bouwstenen en schets voor het Ontwikkelingsperspectief (John Verheusen) Ruimtelijke analyse: Het Gouwebos ligt als een groene buffer tussen Waddinxveen en Boskoop. De spoorlijn van Alphen aan den Rijn naar Gouda doorsnijdt het Gouwebos van noord naar zuid. Hierdoor valt het gebied in twee delen uiteen. De hoofdentree met parkeerplaats ligt in het noordwesten aan de N455, de provinciale weg van Boskoop naar Waddinxveen en is vanaf de N455 niet als entree van een groengebied herkenbaar. Het gebied fungeert vooral als groengebied voor de aangrenzende wijken in Boskoop en Waddinxveen. Bezoekers uit deze wijken maken vooral gebruik van andere ingangen. Aan de noordzijde (Boskoop) het Lindelaantje, de Mendelweg en het Wilgenlaantje; aan de zuidzijde (Waddinxveen) het Lindelaantje en het Wilgenlaantje. Aan de noordzijde is bij de Mendelweg een doorgang voor voetgangers en fietsers onder het spoor. Van oorsprong was Waddinxveen een woest gebied langs de rivier de Gouwe. Om landbouw te kunnen bedrijven is het gebied in de 11e en 12e eeuw ontgonnen. Gevolg van de ontwatering was dat het land begon te zakken en maatregelen tegen het water nodig waren. In de 15e eeuw was de grond zo drassig geworden, dat slechts veeteelt mogelijk was. Rond 1500 begon ook de afgraving van de veengronden om turf te winnen. Hierdoor zijn veenplassen ontstaan. In de tweede helft van de 19e eeuw werd het gebied drooggemalen en ontstond de Voorofsche Polder. De Drooggemaakte Putten, waarin het huidige Gouwebos ligt, is een afscheiding van deze polder. Rond 1930 is de spoorlijn aangelegd. Begin jaren zeventig van de 20e eeuw werden de eerste bomen gepland voor de aanleg van Gouwebos. In het gebied oostelijk van het spoor is het slagenlandschap als onderlegger te herkennen. In het westelijk deel is er met een landschapsontwerp een nieuwe laag aan het landschap toegevoegd. Het Gouwebos functioneert als twee groengebieden. In het westelijk deel ligt de meest intensief gebruikte zone aan de zuidkant waar enkele voorzieningen voor spel en sport zijn. Er zijn in dit deel verder veel bossages, er is weinig water en lanen en paden kronkelen door het gebied. Het hoofdpad is het fietspad van Boskoop naar Waddinxveen. Deels is dit een laan, maar niet volledig. In dit groengebied zijn nog andere lanen aanwezig, maar in de meeste gevallen niet volledig. Er is geen duidelijke hiërarchie in het padenstelsel. Dit alles maakt dat het westelijk deel onoverzichtelijk is. Dit in tegenstelling tot het oorspronkelijk ontwerp uit 1979 dat bestond uit een overzichtelijke vallei met bosranden en een eenvoudig romantisch padenstelsel. Het oostelijk deel is door herkenbare kavelstructuur in duidelijke eenheden te verdelen. Het oostelijk deel heeft veel bos en een rand van struweel en ruigte. Ook is er meer water dan aan de westzijde. In het noorden is een vallei met gazon. Daar is het gebruik het meest intensief. Sporten en spelen zijn hier gesitueerd. De voorzieningen zijn sober en verouderd. Er zijn ook hier veel paden, die geconcentreerd zijn in een beperkt gebied. De ruigte in het oosten is niet ontsloten. Het Wilgenlaantje, met aan weerszijden knotwilgen, is de rechtstreekse fietsverbinding tussen Waddinxveen en Boskoop. Deze vormt de oostelijke rand van het groengebied. Een (historisch) dijklichaam belemmert het zicht op de Voorofsche Polder, een gebied met veel weidevogels, maar over de dijk loopt een pad waarvandaan de polder goed te overzien is. Pagina 2

3 Het Gouwebos is vooral bedoeld voor de dagrecreant, die er weinig voorzieningen aantreft. De speel- en sportvoorzieningen zijn beperkt en verouderd. Het gebied is vooral geschikt om te wandelen (hond uitlaten) en doorheen te fietsen. De noord-zuidfietspaden zijn veel gebruikte scholierenroutes. De informatievoorziening is beperkt, bewegwijzering ontbreekt, evenals routeinformatie. Het meubilair in het groengebied lijkt niet vanuit een duidelijke visie geplaatst. Zo is het niet vanzelfsprekend dat op de meest interessante plekken bankjes staan. Recreantenonderzoek: De recreanten zijn over het algemeen erg positief over het gebied. Kwaliteiten: grote vijver, heuvel, veld met poel, lanen, (oude) bomen Aandachtspunten: hondenbeleid (poep, uitlaatservices, honden op het spoor), vervuiling, overlast door jongeren, brommers, hekken uitgang Waddinxveen, verouderde en saaie sportvoorzieningen, ontbreken speelvoorzieningen, informatievoorzieningen Kansen: omvormen bosvakken, meer biodiversiteit, verbeteren waterkwaliteit, veiligheid door dunnen beplanting, verbeteren sportvoorzieningen (voetbalveld, trimparcours), speelvoorzieningen, recreatievelden, BBQ plaatsen, meubilair, informatievoorzieningen Waarom komt men naar het gebied? De bevraagde bezoekers komen vooral om hun hond uit te laten of te sporten. Hardlopen en fietsen komen op de tweede plaats. Wat zoekt men in het gebied? De bezoekers zoeken bovenal rust en groen en verder een plek om te wandelen of sporten. Welke leefstijl past u? De bezoekers herkennen zich vooral in de groene leefstijl, d.w.z. dat rust en groen voor hen de belangrijkste kwaliteiten zijn. De tweede groep is lime, d.w.z. dat zij ook graag recreëren in het groen, maar dat ze daarbij ook de gezelligheid zoeken. Ze gaan graag met familie of vrienden op stap. Daarnaast zijn er enkele die ingetogen aqua herkennen, dus een luxere stijl van leven, maar wel graag recreëren in rust en groen. En hetzelfde geldt voor geel ; deze mensen willen meer sporten en actief zijn in het groen. Leefstijlenanalyse: In het Gouwebos is vooral de groene leefstijl aanwezig. Dat wil zeggen dat men er niet veel meer zoekt dan rust en groen. Enkele eenvoudige sportfaciliteiten en spelmogelijkheden voor kinderen zijn voor de gebruikers met de lime leefstijl, die wat meer actie en samen doen zoeken, gewenst. Stakeholdersgesprekken: In aanvulling op het recreantenonderzoek komt in de stakeholdersgesprekken nog naar voren dat er twee belangrijke (scholieren)fietsroutes door het bos lopen. Verder is het ontwikkelen van een verbinding met Bentwoud van belang om het Gouwebos ook voor anderen dan lokale gebruikers aantrekkelijk te maken. De stakeholders zijn positief over het Gouwebos zoals het nu is. Pagina 3

4 Beleids(voornemens)/Ruimtelijke ontwikkelingen: Er waren plannen voor een ecologische en recreatieve verbindingszone tussen het Gouwebos en Bentwoud. Deze zijn niet geeffectueerd, maar nog steeds wenselijk. Het grenst aan de oostkant aan de Voorofsche Polder, een belangrijk weidevogelgebied in beheer bij het Zuid-Hollands Landschap. Ontwikkelingsperspectief: Al deze zaken tezamen leiden tot de volgende schets van het Ontwikkelingsperspectief. In dit Ontwikkelingsperspectief zijn drie zaken van belang: profilering, zonering en inrichting. Profilering Het Gouwebos is een gebied voor groene en lime recreanten. Het is momenteel vooral van belang als groengebied tussen Waddinxveen en Boskoop, waar bewoners uit deze twee gemeenten met plezier gebruik van maken. Er gaan prachtige fietspaden door het gebied, die het Gouwebos aanhaken op een regionaal netwerk. Een groengebied met natuurkwaliteiten waar voor de bewoners uit de omliggende wijken voldoende te doen is en waar (fietsende) passanten kunnen genieten van het gebied. Van sport en spel nabij de entrees vanuit de wijken, de hond uit laten tot rustig wandelen in het groen waarbij enige variatie in rondjes mogelijk is. Een groengebied dat sociaal veilig is en waar de functies uitnodigen om hier gebruik van te maken.. Zonering Door de spoorlijn wordt het gebied in twee groengebieden gedeeld. Beide kennen een intensievere zone bij de stadsrand, waar sport en spel zich concentreren. In de oostkant aan de noordzijde; in de westkant aan de zuidzijde. Inrichting Voorgesteld wordt om de inrichting in het westelijk deel te vereenvoudigen en te variëren, met het ontwerp uit de vorige eeuw als referentie. Het aantal bossages wordt teruggebracht en een meer natuurlijke en gevarieerde opbouw van weiden met bloemrijke graslanden naar struweel naar bos aan de randen is gecreëerd. Bos aan de randen zorgt voor het gevoel er helemaal uit te zijn. Vereenvoudigen en variëren heeft ook betrekking op de paden, waar een duidelijker en leesbaarder ordening voor nodig is. Boven in de hiërarchie staan de lanen. Deze blijven in ieder geval in stand op de fietsroute van Boskoop naar Waddinxveen en de verbinding van de hoofdentree tot deze fietsroute. Andere paden zijn wandelpaden, aangelegd in een slingerende structuur. In het oostelijk deel heeft wordt ook de padenstructuur aangepast. Overtollige paden zijn verdwenen en door de ruigte wordt een nieuw pad aangelegd. De natuurbeleving is versterkt door struweel beleefbaar te maken vanaf de paden, een natuurlijke opbouw van oevers en bossages met zoom en mantel en een gevarieerd beheer. De entrees worden herkenbaar en krijgen een duidelijk beeldmerk. Bij elke entree is heldere informatie over het Gouwebos aanwezig. In het Gouwebos is eenheid in meubilair (picknicksets, banken, paaltjes, bewegwijzering, informatieborden, etc.) aanwezig. Plaatsen om honden uit te laten zijn duidelijk aangegeven. Pagina 4

5 In beeld: Pagina 5

6 Bespreken van het Ontwikkelingsperspectief per thema (halverwege wisselen van tafel) a. Paden, routes en voorzieningen Gouwebos (John Verheusen) Algemeen: Conflicten tussen hondenbezitters en sporters Struinpaden worden makkelijk een baggerzooi Verandering geeft onrust Westkant Gouwebos: Speelbos, speelveld en voetbalveld dichter bij de bebouwde kom aan de Waddinxveense kant, zodat mensen toezicht kunnen houden op hun kinderen Rand moet wel dicht blijven om bos van omgeving af te schermen Op het eiland is een leuke speellocatie te maken met uitkijktoren/kabelbaan voor doelgroep 0-4 en 4-12 Maak in de afwisseling van graslandjes en bossages meerdere recreatieve veldjes die vaker gemaaid worden dan de rest Er moet duidelijkheid komen over gebruik van paden en routes: o Wat is een fietspad, wat is een voetpad, waar is een voetpad met fietsers toegestaan, zoals nu in de praktijk aan de westkant het geval is o Hoe zit het met de hondensnuffelroute? Werkt die? Wat is het beleid? Aan de westkant is uitzicht op boerenland mogelijk Paden mogen niet weg, zijn juist leuk en spannend en geven de mogelijkheid anderen te ontwijken Het mooist zou zijn als er een verbinding over het spoor gaat komen met het oostelijke deel Verbinding met het Bentwoud realiseren Hondenstrandje aan de westkant van het centrale fietspad Centrale sportveld is startplek heteluchtballonnen en plek voor scholen Informatievoorziening met duidelijke regels bij de 3 in/uitgangen Inkleding parkeerplaats: moet het wel open genoeg houden voor sociale veiligheid Aan de Boskoopse kant staan veel te hoge bomen Verlichting gewenst op route naar parkeerplaats vanaf Boskoop Risico van honden op het spoor bij loslopen? Hekken terug bij ingang fietspad Waddinxveen Conflicten tussen hondenbezitters en hardlopers, m.n. op het 3 km parcours aan de westkant Oostkant Gouwebos: Voorstel paden heel leuk Infovoorzieningen aan beide zijden van het Wilgenlaantje Speelvoorziening aan Boskoopse kant concentreren bij de heuveltjes voor doelgroepen 0-4 en 4-12 De speelvoorzieningen aan de Boskoopse kant zouden geconcentreerd moeten worden en dan zou er van de aanwezige heuveltjes gebruik gemaakt moeten worden om hier iets spannends te maken Pad door het open deel aan de oostkant is een goede toevoeging De huidige struinpaden die nu niet op de kaart staan, zouden ook moeten blijven Pagina 6

7 b. er en natuurwaarden Gouwebos (Luc Korpel) Algemeen: Er wordt bij het onderhoud veel gewerkt met zware machines, die in dit drassige gebied veel insporen en (paden) vernielen Westkant Gouwebos: Afwisseling grasland en bos is inderdaad goed voor biodiversiteit. Maak geen grote open vallei, maar creëer meer openheid tussen bossages (mozaïek) Het eiland in de vijver zou natuurlijk moeten blijven; lokaliseer speelvoorzieningen in de nu saaie bosranden bij Waddinxveen. Iets om met water te spelen zou aan de oever van de vijver kunnen De grote grasvlakte met de poel wordt nu saai gevonden en men vreest een vermenigvuldiging van dat beeld Het grasland zou bloemrijker moeten en dus het maaibeheer geïntensiveerd. Inzaaien? Werk met een bijenplan zoals in Bentwoud: daar is de noodzaak van eten voor de bijen leidend voor inrichting en beheer Natuurvriendelijke oevers aanleggen; nu zijn de taluds te steil; wel oppassen voor verwildering. Voorbeeld ligt aan de Waddinxveense kant Houtrillen zijn goed voor allerlei dieren Er zou meer dood hout in het bos mogen zijn De op de kaart aangegeven lanen moeten in ieder geval blijven. Maar ook de laan die parallel aan de Lindenlaan zuidelijker loopt, moet ook blijven. Heeft schitterende herfstkleuren De Lindenlaan zou moeten worden doorgetrokken om een verbinding met het Bentwoud te maken, ook ecologisch Narcissenveld in het bosdeel naast het spoor is prachtig in het voorjaar en moet blijven Het gebied wordt bewoond door meerdere bosuilen Oostkant Gouwebos: De vijver heeft nu een onnatuurlijk uiterlijk; ziet er heel gegraven uit; zou natuurvriendelijke oevers moeten krijgen Zou de vijver ook vis- en zwemvijver kunnen zijn? Er zit een grote reigerkolonie die snackt in het weidevogelgebied van het Zuid-Hollands landschap in de Voorofsche polder. 4. Bespreken van 2 highlights per groep 5. Afsluiting (Maarten van Arkel) en een drankje na De suggesties van vanavond vormen een volgende bouwsteen voor het ontwikkelingsperspectief. Ze worden, net als de andere bouwstenen, gewogen en al dan niet meegenomen in het Ontwikkelingsperspectief. Het uiteindelijke plan wordt in oktober en november voorgelegd aan het bestuur van de Groenalliantie Midden-Holland, die moet beslissen over de voorstellen voor een kwaliteitsimpuls, inclusief de daarvoor benodigde financiën en aan te vragen subsidies. Het verslag zal gepubliceerd worden op de site en deelnemers aan de avond krijgen een berichtje met een link. Ook het verdere verloop van de Kwaliteitsimpuls zal op de site komen. Pagina 7