Achter de Heere aankomen

Transcriptie

1 Achter de Heere aankomen Ds. D. Rietdijk Heidelbergse Catechismus Zondag 10 Zingen: Psalm 147: 1 Lezen: Psalm 23 Zingen: Psalm 23: 1, 2, 3 Zingen Psalm 146: 3 Zingen: Psalm 138: 4 Gemeente, wij gaan vandaag luisteren naar Zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus: Vraag 27: Wat verstaat gij door de voorzienigheid Gods? Antwoord: De almachtige en alomtegenwoordige kracht Gods, door welke Hij hemel en aarde, mitsgaders alle schepselen, gelijk als met Zijn hand nog onderhoudt en alzo regeert, dat loof en gras, regen en droogte, vruchtbare en onvruchtbare jaren, spijze en drank, gezondheid en krankheid, rijkdom en armoede en alle dingen, niet bij geval, maar van Zijn vaderlijke hand ons toekomen. Vraag 28: Waartoe dient ons dat wij weten dat God alles geschapen heeft en nog door Zijn voorzienigheid onderhoudt? Antwoord: Dat wij in alle tegenspoed geduldig, in voorspoed dankbaar zijn mogen en in alles dat ons nog toekomen kan, een goed toevoorzicht hebben op onze getrouwe God en Vader, dat ons geen schepsel van Zijn liefde scheiden zal, aangezien alle schepselen alzo in Zijn hand zijn, dat zij tegen Zijn wil zich noch roeren, noch bewegen kunnen. Deze Zondag leert ons om achter de Heere aan te komen. Dat wil zeggen: 1. Geen berekenend leven 2. Geen berustend leven 3. Wel een overgave in het geloof 1. Geen berekenend leven Gemeente, kleine dingen hebben soms hele grote gevolgen. Een voorbeeld daarvan is de geschiedenis van koning Ahasveros die wij in het boek Esther tegenkomen. Deze man kon op een nacht de slaap niet vatten en heeft zich door één van zijn dienaren laten voorlezen uit de kronieken van Ahasveros. Toen bleek dat Mordechai een aanslag, die tegen koning Ahasveros beraamd was, had verijdeld. Hij voorkwam die aanslag. Niet eerder had Mordechai daarvoor een bepaalde onderscheiding van de koning gekregen. 1/11

2 Zo komt het dat Mordechai wordt verhoogd en dat Haman, die man die het op de joden had aangelegd, wordt gehangen. Kleine dingen hebben grote gevolgen Dat ziet u in de Bijbel bijvoorbeeld ook bij dat Joodse meisje dat door de Syrische benden gevankelijk uit Israël was weggevoerd en in dienst kwam bij de vrouw van Naäman, de generaal van de Syriërs. Deze generaal was een hele machtige man, maar hij was melaats. Toen het meisje de generaal zag, zei ze tegen haar vrouw: Als mijn heer nu eens in mijn land was, bij de profeet U weet hoe Naäman bij de profeet is gekomen en door de onderdompeling in de Jordaan genezen is van die ongeneeslijke ziekte, van de melaatsheid. Kleine dingen hebben grote gevolgen. De Bijbel staat er vol van. Het leven is daar vol van: kleine dingen die grote gevolgen hebben. Maar al die dingen, klein en groot, staan onder het bestuur van God. Zij zijn allemaal onder het Godsbestuur begrepen. Daarover gaan wij vandaag spreken, als wij gaan denken over onze belijdenis zoals die in Zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus wordt verwoord. Het gaat nog steeds om God de Vader en onze schepping. Wij hebben in Zondag 9 gezien dat de eeuwige Vader van onze Heere Jezus Christus, Die om Christus wil mijn God en mijn Vader is, alle dingen geschapen heeft en dat Hij ook alles onderhoudt en regeert. Zondag 10 zegt eigenlijk dat die God en Vader úw God en Vader is. Als Hij dan alle dingen bestuurt, gebeurt er niets bij toeval. In het groot niet en in het klein niet. Dan vallen zelfs de kleinste dingen onder het oog van die Vader. Die dingen komen dan uit die vaderhand ons toe. Die worden door die vaderhand in ons leven beschikt. Een machtige belijdenis in Zondag 10, wat betreft de Vader van onze Heere Jezus Christus, Die om Christus wil mijn God en mijn Vader is. Maar wel een belijdenis - en dat zullen wij gaan zien - die diep ingrijpt in ons leven en die een geweldige strijd in ons hart kan ontketenen. Wij zijn dus bezig met de God en Vader, Die om Christus wil mijn God en Vader is. Van Hem zegt onze belijdenis dat Hij alle dingen geschapen heeft. Het Woord van God begint ermee: In den beginne schiep God de hemel en de aarde (Gen.1:1). Dat is de boodschap aan ons dat God, als de soevereine, almachtige God, de Schepper van alle dingen is. Hij heeft hemel en aarde geschapen. Hij heeft het licht geschapen en ook de lichtdragers. Hij heeft de vogels geschapen en de vissen. En op de zesde dag heeft Hij de mens uit het stof geschapen en tot Zijn beelddrager gemaakt op deze aarde. Dan staat er dat God op de zevende dag rustte van Zijn arbeid. De zevende dag heeft God gerust. Die zevende dag heeft Hij gegeven en geheiligd. Dat God rustte op de zevende dag wil niet zeggen dat God niets meer deed. Als de Heere op de zevende dag rust, dan ziet Hij naar Zijn werk om. Dan kijkt Hij naar al dat werk wat Hij geschapen heeft in die zes dagen en dan heeft God een welgevallen in dat werk van Zijn handen. Dan zegt Hij: En ziet, het was zeer goed (Gen.1:31). Hij heeft een vermaak in het werk van Zijn handen. God verlustigt Zich op de zevende dag in de werken van Zijn handen. Dat is het eerste wat Hij doet: Hij ziet naar Zijn werk. Zo worden wij in het sabbatsgebod ook geroepen om ons te verlustigen in de werken des Heeren, namelijk die werken van God die Hij werkt in het zaligen van zondaren. 2/11

3 Maar het tweede wat dat rusten van God inhoudt, nadat Hij zes dagen geschapen had, is dat God niet stil gaat zitten, maar dat God dan doorgaat. Niet met nieuwe dingen te scheppen, maar om heel die schepping te onderhouden en bovendien al de dingen die er op deze wereld gebeuren, te regeren. God onderhoudt en regeert alle dingen. Dat rusten van God is dus niet een nietsdoen, maar een vermaak in de werken van God en ook een onderhouden, een gedurig bezig zijn. Van seconde tot seconde alle dingen in stand houden en regeren. Daarover gaat het vandaag. God staat niet los van deze wereld. Er zijn mensen die zeggen dat nadat God de hemel en de aarde gemaakt heeft, Hij zich nergens meer mee heeft bemoeid. Alle dingen lopen als vanzelf af. Dat is een leer die uit Engeland komt en in de vorige eeuw nogal werd doorgedreven. U vindt die gedachte vandaag aan de dag ook weer terug in allerlei moderne theologische werken: God heeft alle dingen gemaakt, maar alle dingen ontwikkelen zich vanzelf verder. Daar bemoeit God zich verder niet meer mee. Andere mensen maken een scheiding tussen het werk van God op de zondag en in de week. Dus: op zondag de preek, maar in de week bemoeit God Zich nergens mee. In de week moet u het zelf doen. In de week doet u allerlei dingen waar God niets mee te maken heeft. Zo is het niet. Onze opstellers van de Heidelbergse Catechismus zeggen: Wij hebben geen god die alleen maar voor de zondag en voor de preek gereserveerd is, maar wij hebben een God Die Zich elke dag van ons leven intens met alle dingen bemoeit. Met de dingen van de wereld, met de dingen van het leven, met de dingen van úw leven. Zo heeft Paulus het ook gezegd op de Areopagus in Handelingen 17. Onze onderwijzers gebruiken dit als verwijstekst bij de catechismus. Paulus zegt daar dat God niet van node heeft van enige mensenhand gediend te worden als iets behoevende, omdat Hij allen het leven en de adem geeft. Moet u zich eens voorstellen: elke ademhaling! Let u op elke ademhaling? Ademhalen doet u toch ongemerkt, de hele dag door, ook als u slaapt? Hij, Die de adem en het leven geeft Dus heel de dag door, elke nacht, al de dagen van uw leven, seconde voor seconde, geeft God deze dingen! Hij heeft niet nodig om van mensenhanden gediend te worden, maar Hij is het Die ons bedient en de adem en alle dingen geeft. Neem Hebreeën 1. Daar wordt gesproken dat God de Zoon alle dingen draagt door het woord van Zijn kracht. Dus de Zoon, door Wie alle dingen geschapen zijn, en zonder Hetzelve is er geen ding gemaakt, dat gemaakt is, draagt alle dingen door het woord van Zijn kracht. Dus heel uw leven, mijn leven, de hele wereld en alle volkeren met alles wat er in gebeurt, de hemel en de aarde en alle hemellichamen Alles is geschapen en wordt gedragen door de Zoon, in de Naam van de Vader, door Zijn kracht. Onderhoudend, maar ook regerend. God regeert. Als u aan regeren denkt, moet u zich altijd realiseren dat God een bepaald doel nastreeft. Regeren wil zeggen dat je een bepaald doel hoopt te bereiken. Je wilt ergens naar toe. God heeft ook een doel. Dat vindt u zo prachtig getekend in Openbaring 4 en 5. Daar zit God op de troon en Hij houdt een boekrol in Zijn hand. Die boekrol is met zeven zegelen verzegeld. Nu moet u bij die boekrol niet denken aan de Bijbel, maar die boekrol is de rol van Gods raad. Wie 3/11

4 gaat nu die raad uitvoeren? Wie zal die zeven zegelen verbreken om die rol te kunnen lezen en dan de raad van God uitvoeren? Er is niemand in de hemel en op de aarde te vinden die dat kon. Johannes zegt: En ik weende zeer (Openb.5:4). Een engel zei tegen Johannes: Ween niet; zie, de Leeuw, Die uit de stam van Juda is, de Wortel Davids, heeft overwonnen, om het boek te openen, en zijn zeven zegelen open te breken (Openb.5:5). En dan neemt het Lam, Dat in het midden van de troon zit, het boek van God aan en begint de zegelen te verbreken. Zo gaat Christus de rol van Gods raad openen en de wil en de raad van de Vader uitvoeren tot zaligheid. Dat is een raad met een bepaald doel. Waar gaat het op aan in Openbaring? Wel, het Lam van God Dat het zegel verbreekt en Die al die zegelen gaat verbreken, gaat recht op het doel af, namelijk het nieuwe Jeruzalem. Het nieuwe Jeruzalem met gouden straten en paarlen poorten, dat van de hemel neerdaalt op de aarde, als een bruid die voor haar man toebereid is. Het gaat dus naar de eeuwige heerlijkheid, naar de toekomst van de Kerk des Heeren. Dat is het oogmerk van heel het Godsbestuur in deze wereld, Gods regering in het onderhouden en regeren. Nu zegt onze catechismus geweldige dingen over die voorzienigheid. Want voorzien is niet iets van het oog van God of van het weten van God. Voorzien wil zeggen dat God met Zijn hand in nooddruft voorziet. Net als de uitdrukking: Daar zal in voorzien worden. Dus God geeft met Zijn hand datgene wat nodig is in een bepaalde situatie. Dat is het voorzien. Dat heeft dus niets te maken met het voorweten. Het heeft ook niets te maken het met het zien van God. Het heeft wel te maken met de hand van God. Onze catechismus zegt: Dat is de almachtige, alomtegenwoordige kracht van God - daar hebt u het - door welke Hij hemel en aarde, mitsgaders alle schepselen, gelijk als met Zijn hand nog onderhoudt en regeert. Dat is die vaderhand. En daar moet u over nadenken. Dat is en blijft de vaderhand van de Vader van de Heere Jezus Christus, Die om Christus wil mijn God en mijn Vader is. Daar gaat het over. Dan daalt de catechismus daarbij helemaal af in ons dagelijkse denken, wanneer hij zegt dat die almachtige en alomtegenwoordige kracht met loof en gras te maken heeft. Het zijn de hele simpele dingen, zoals de blaadjes die aan de struiken komen en het gras dat in het voorjaar weer kleurt en groen wordt. Dus die kracht heeft te maken met loof en gras, regen en droogte, vruchtbare en onvruchtbare jaren, eten en drinken, ziekte en gezondheid. Wat kan er een verschil zijn! De één moet van de ene dokter naar de andere, terwijl de ander zelden een dokter ziet. Rijkdom en armoede. Al deze gewone dingen van elke dag, waar wij allemaal mee te maken hebben, worden onderhouden en geregeerd door de hand van de almachtige en alomtegenwoordige God. Hij doet dat naar Zijn raad en naar Zijn wil. Nu komen deze dingen ons niet bij geval toe. Er is dus geen toeval. Al die dingen, loof en gras, al die wisselvalligheden, rijkdom, armoede, gezondheid, ziekte, spijs, drank, vruchtbare en onvruchtbare jaren, gebeuren niet bij toeval. Die komen uit Gods 4/11

5 vaderhand ons toe. Uit de handen van de eeuwige Vader van de Heere Jezus Christus, Die om Christus wil mijn God en mijn Vader is. Gemeente, de leer van de voorzienigheid is niet een algemeen religieus gevoel, zoals bijvoorbeeld in de Tweede Wereldoorlog gesproken werd over de Voorzienigheid. Het is ook niet een soort wettisch handelen waarbij allerlei moeten ons opgelegd wordt. Het is niet één of andere wet, maar het is de geloofsbelijdenis van de levende kerk dat de eeuwige Vader, Die om Christus wil mijn God en Vader is, door Zijn hand al deze dingen in ons leven brengt. Die komen uit Gods vaderlijke hand ons toe. Er is dus geen toeval. In het kleinste niet, in de geringste dingen niet. Je kunt soms wel eens zeggen: bij geval. Wij mensen zien dat dan bij geval. Het staat in het boek Ruth ook. Ruth kwam bij geval op de akker van Boaz. Maar er is geen toeval. Het is de vaderlijke hand, die al de wisselingen in mijn leven brengt en bestuurt. Dat wil zeggen dat wij dat geloven, niet alleen een belijden van de mond, maar werkelijk met het hart. Ook als deze belijdenis tegen ons vlees en bloed ingaat. Het is een oproep om in geloof, als een kind, zonder berekening, vertrouwend op Zijn beloften alleen, te leven. Dat snijdt alle berekening af. De Heere Jezus laat dat zien als Hij in Mattheüs 10 Zijn discipelen zendt als schapen onder wolven. Hij zegt dan: Ga nu en wees oprecht als de duiven en wees voorzichtig als de slangen. Oprecht wil zeggen: zonder berekening, zonder dat u op een listige wijze bezig bent. Dus gewoon recht op uw doel afgaan, oprecht als de duiven zijn. En tegelijkertijd voorzichtig als de slangen. Dat is geen berekening, maar dat is waken. Dus niet uw leven in de waagschaal stellen, niet roekeloos, maar voorzichtig zijn. Achter de Heere aankomen, het in Zijn hand overgeven. In Lukas 16 horen we van de Heere Jezus de gelijkenis van de onrechtvaardige rentmeester. U weet wel, die man zegt, als hij hoort dat zijn heer thuiskomt: Haal eens even die schuldbekentenis, dan passen we die even aan. Als je aan mij tienduizend euro schuldig bent, maak er dan maar vijfduizend van. En tegen een ander: Drieduizend euro schuldig? Maak er maar vijftienhonderd euro van. Steeds aftellend, zodat hij een goed gelaat voor zijn heer kan vertonen. De Heere Jezus zegt daarover: De kinderen van deze wereld zijn voorzichtiger dan de kinderen van het licht (Luk.16:8). De kinderen van de wereld zijn bezig met berekeningen, maar als de kinderen van het licht gaan leven zoals de kinderen van de wereld, in berekeningen, dan strijdt dat tegen de belijdenis. Dan strijdt dat met die vaderhanden, want zij mogen leven uit de vaderhand van God die alle dingen bestuurt en leidt. In deze catechismus krijgt Psalm 23 handen en voeten. In Psalm 23 staat geschreven: De HEERE is mijn Herder; mij zal niets ontbreken. Daar hebt u het schaap dat niet berekent, maar achter de Herder aankomt en dat weet dat het bij de Herder goed is. Hij doet mij nederliggen in grazige weiden; Hij voert mij zachtkens aan zeer stille wateren. Hij verkwikt mijn ziel; Hij leidt mij in het spoor der gerechtigheid, om Zijns Naams wil (Ps.23:1-3). 5/11

6 Dat wil zeggen dat het schaap bij de Herder wil blijven. Dat schaap zoekt achter die Herder aan te komen. Dat is geen berekening, maar dat is de Herder volgen, waar de Herder ook heengaat. Wetend dat wat de Herder doet, alleen maar goed is. Zo mag het kind opzien tot God, wetend dat wat Vader doet, alleen goed is, en dat die vaderhand alleen maar schenkt wat nodig is in het leven. Een leven zonder berekening. Gemeente, nu is het leven van deze wereld vol van berekening. Allerlei dingen gebeuren uit berekening, tot zelfs in het absurde toe. Huwelijken, zaken doen en in de omgang met elkaar. Dan roept Zondag 10 ons op om zonder berekening te leven, vertrouwend op de Heere alleen. Daartoe roept het Woord van God ons op. Als onze vaderen over de voorzienigheid van God praatten, dan onderscheidden ze bij de voorzienigheid een algemene voorzienigheid, een bijzondere voorzienigheid en een allerbijzonderste voorzienigheid. Die algemene voorzienigheid was het bestuur van God over de hele wereld, ook de goddelozen. De bijzondere voorzienigheid ging over de gemeente van God en over de kinderen van God op deze aarde. En de allerbijzonderste voorzienigheid was de leiding van de Vader in het leven van Zijn eigen lieve Zoon. Daar hebt u die onderscheidingen: algemeen over de hele wereld, de bijzondere over de gemeente en de allerbijzonderste over de Heere Jezus Christus. En nu kunnen we het ook zo zeggen, en dan gaan we het van achteruit lezen: dat nu die voorzienigheid van God over Christus en daarin over Zijn gemeente, de leiding van deze hele wereld bepaalt. Dan hoeft de kerk zich niet zo krampachtig te houden, want zij mogen zonder berekening vertrouwen op de Vader met Zijn bijzondere voorzienigheid over de kerk. Ook in deze turbulente wereld. Dan hoeft de kerk geen kramp te hebben. Dan zal de kerk bewaard worden door de Vader, Die in Christus hand de rol heeft overgegeven met de zeven zegels en Die zorgen zal dat de kerk van God thuiskomt en dat die kerk van God eeuwig bloeien zal. In de kerkgeschiedenis zijn er voorbeelden van hoe God, met innerlijke ontferming bewogen, over Zijn kerk heeft gewaakt en deze kerk weer tot nieuw leven heeft geroepen. En nu het tweede punt: 2. Geen berustend leven Gemeente, wij belijden dat de almachtige en alomtegenwoordige kracht van God als met Zijn hand in ons leven loof en gras en alles geeft. Dat gebeurt niet bij toeval, maar wordt door Zijn vaderlijke hand ons toegeschikt. Dat is niet één of ander hoog ideaal wat we nastreven, maar dit belijden heeft een bepaald doel. Onze catechismus vraagt er naar: Waartoe dient het ons, dat wij weten dat God alles geschapen heeft en nog in Zijn voorzienigheid onderhoudt? Waartoe dient dat nu? De catechismus zegt dat de vrucht van deze belijdenis moet zijn: in tegenspoed geduldig, in voorspoed dankbaar en in alles wat ons nog toekomen kan een goed toevoorzicht hebben op onze getrouwe God en Vader, dat geen schepsel ons van Zijn liefde kan scheiden. 6/11

7 In tegenspoed geduldig. Dat is wat anders dan berusting. Berusting is dit: de Heere doet het nu eenmaal zo en dan leg ik me er maar bij neer. Daar doe ik niets meer aan, want God wil dat zo. Gemeente, dat is niet geduldig. Daar ontbreekt alle spankracht van het geloof aan. Berusting breekt het gebed. Berusting breekt het zien naar het Woord van God. In geduldig zijn vinden we de spankracht van het geloof. Daar is het gebed. Daar is het pleiten op Gods beloften. Daar is het hopen op een God Die nog wonderen doen kan. Daar is het uitzien naar God voor Wie geen ding te wonderlijk is. Als u geduldig bent in tegenspoed, dan is er dat buigen in de gebedskamer voor God en biddend om Zijn Woord en hopend op Zijn genade uitzien naar Hem. Berusting breekt het gebed. Wie zich neerlegt bij tegenspoed en ellende, bidt niet meer en gelooft niet meer in de wonderen van God. Job en Jeremia zijn twee mensen uit de Bijbel die tegenspoed hebben gekend. Job. Ik hoef u nauwelijks te vertellen wat die man heeft meegemaakt. Hij was in één keer al zijn kinderen kwijt. Daarnaast ook zijn kudden, zijn huis en zijn gezondheid. Als u ziet wat die man verloren heeft! Bovendien is zijn vrouw nog tegen hem en zijn vrienden beschuldigen hem: Job, zeg maar welke zonden er zijn, want daarom is dit in je leven gekomen. Als u de ellende van die man ziet, dan zou u toch ook zeggen: Job, leg je er maar bij neer, want dit is de wil van God. Berust daar nu maar in. Dat doet Job niet. We lezen soms barre woorden van Job: Vervloekt zij de dag dat ik geboren ben en dat mijn moeder een jongetje gebaard heeft. Jeremia is naar zijn vlees nooit onder de opdracht uitgekomen die God hem gaf. Hij moest profeet zijn te midden van zijn volk en dat volk aanvaardde dat Woord van God niet. Toen heeft Jeremia gezegd: Vervloekt zij de dag dat ik geboren ben en dat een man mijn vader boodschapte: daar is een jongetje geboren. Nou, zult u zeggen, dat zijn nogal woorden voor een profeet en voor Job! Zijn dat nu die rechtvaardigen uit de Bijbel? Ja, dat zijn die rechtvaardigen uit de Bijbel. Deze mensen zijn niet zo geweest dat ze hebben gezegd: We moeten maar berusten, want dat is nu eenmaal zo gekomen. Nee, deze mensen hebben geworsteld met God. Jeremia met zijn roeping en Job met al het ongeval in zijn leven. Deze mensen hebben gebogen onder de tegenspoed. Zij hebben geworsteld met God. Zij hebben gevraagd, gebedeld. Ze hebben God vastgehouden. Gemeente, op God betrouwen en achter de Heere aankomen, dat wil niet zeggen dat u een probleemloos leven hebt. Dan komen er vragen in uw leven. De waaroms zijn er. Waarom gehandicapt voor je leven? Zomaar op een dag bijvoorbeeld; dat kan! Of waarom die ongeneeslijke ziekte, ineens geopenbaard? Of een kind, door een ongeval, zomaar ineens uit het leven weggerukt? Er zijn vragen. Is dat nu de vaderhand van God? Is dat de hand van de Vader van de Heere Jezus Christus Die Zijn genade bewijst? Is dat nu die Vader? Gemeente, op die vragen krijgt u geen antwoord. Als u om u heen kijkt en u ziet op de goddelozen die groeien als het kruid der aarde en de ongerechtigen die bloeien, dan heeft u niet zomaar antwoorden en dan kunnen wij niet zomaar antwoorden geven. 7/11

8 Maar dan gaan we naar Golgotha. Daar hoor ik een Ander. Ik hoor Hem klagen. U hoort een schreeuw van Iemand Die aan het kruishout hangt. Is dat geen verschrikkelijke klacht? Want het komt uit de diepste Godverlatenheid. Hij heeft geroepen tot Zijn Vader. Als er nu nog enige reden bij Hem was waarom God dat aan Hem zou doen Maar die reden was er niet, want Hij heeft Zijn Vader gediend en liefgehad en Hij heeft Hem geëerd en gevreesd, al de dagen van Zijn leven. Daar was geen reden. Maar een hand heeft het licht van de zon weggeschoven. Daar waren de spijkers en de hamer en de spottende soldaten. Daar op Golgotha s heuvel is het donker geworden en daar is grenzeloze pijn en lijden geweest. Daar is een waarachtig mensenhart dat geschreeuwd heeft: Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten? (Matth.27:46) Daar heeft Hij geen antwoord op gekregen. Daar heeft Hij getast naar een vaderhand en er was niets meer te vinden. Daar is een Kind Dat naar Zijn Vader schreeuwt en daar is een Vader Die Hem terugstoot. Hij heeft geen antwoord gekregen. Daar heeft Hij, als Borg, in de plaats van al Zijn kinderen, gehangen en daar is Hij van God verlaten geweest. Hij heeft daar in de plaats van hen allen geschreeuwd: Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten? Daar heeft Hij borgtochtelijk, als geloofsovergave, aan het hout gehangen. Daar heeft Hij geschreeuwd en Zijn klacht geklaagd voor het aangezicht van God. Gemeente, als het nu gaat om in tegenspoed geduldig te zijn, dan kunt u alleen maar kracht en genade vinden bij Hem, Die het om ons heeft uitgeschreeuwd op Golgotha. Bij Hem kunt u terecht voor overgave in het geloof aan God. Daar kunt u terecht met uw leven, met uw verdriet, met uw lege plaats en met uw innerlijke strijd, om het in de vaderhanden te geven, die zeggen: Ik aanschouw de moeite en het verdriet, opdat u het in Mijn hand geeft. Geef het aan Mij, want het is voor u te zwaar om te dragen. Wij hebben geen antwoord op zoveel vragen die in ons leven kunnen opkomen. Maar we weten wel dat, als u uit genade mag weten dat u zelf een zondaar bent voor Gods aangezicht en als u mag leven uit genade door de gekruisigde Christus en Zijn middelaarsverdiensten, u ook weet dat het leed en het verschrikkelijke verdriet in het leven in feite verdiend is. Dan is alles aan tegenspoed in het leven, in feite verdiend. Als ik Vader mag zeggen, dan is dat alleen vrije, soevereine genade van God. Een schuldige zondaar, die alleen van de genade van de Vader in Christus mag leven, komt uit bij artikel 13 van onze Nederlandse Geloofsbelijdenis, die zegt dat we heel bescheiden en nederig met die vragen moeten omgaan. Maar wij aanbidden met alle ootmoedigheid en eerbied de rechtvaardige oordelen Gods, die ons verborgen zijn, ons tevreden houdende dat we leerjongeren van Christus zijn. Gemeente, daar heeft u het: dat we een leerjongen van Christus zijn. Dat wil zeggen dat we aan Zijn voeten zitten. Dan stellen we ons bescheiden en nederig op. Als u weet een zondaar voor God te zijn en van Zijn genade te leven, dan gaat u in al deze dingen God opmerken. Daarom kan Jozef tegen zijn broers zeggen: Gijlieden wel, gij hebt kwaad tegen mij gedacht; doch God heeft dat ten goede gedacht; opdat Hij deed, gelijk het te dezen dage 8/11

9 is, om een groot volk in het leven te behouden (Gen.50:20). Jozef zegt: Jullie hebben mij wel verkocht en over de slavenmarkt laten gaan, maar nu heeft God jullie handelwijze zo willen besturen dat jullie nu in leven kunnen blijven, terwijl de honger in Kanaän groot is. Jozef zegt niet tegen zijn broers: Nu ga ik met jullie afrekenen als onderkoning van Egypte. Nee, dat zegt hij niet. Jozef heeft er iets van begrepen dat God ook de zonde regeert en dat zelfs de zonden zo bestuurd worden dat ze meewerken ten goede. Gemeente, we moeten voorzichtig zijn met opstand tegen mensen, om wat mensen ons aandoen, want dat is opstand tegen God. Als er Eén geweest is Die - menselijk gesproken - in opstand had kunnen komen, dan was dat Christus. Aan Zijn kant was geen enkele reden waarom Hij dat leed moest dragen. Hij heeft er geen woord over gezegd, wetend dat dit naar de raad en bepaalde voorkennis van God was. Op Hem ziende moeten we leren om de hand op onze mond te leggen en moeten we leren in alle dingen van het leven de hand van God te zien. Hij, Die ons leven onderhoudt, regeert en bestuurt in het goede en in het kwade. In tegenspoed geduldig zijn en dat om Jezus wil. Maak ons in tegenspoeden stil. Hoor ons, o, God, om Jezus wil. Gemeente, dat om Jezus wil is hier geen stopwoord. Het is hier echt bedoeld als de enige bron waardoor ik stil kan en mag worden en ook wíl worden. Om Jezus wil Zo wil onze catechismus ons onderwijzen om in tegenspoed geduldig te zijn. Niet berustend, maar worstelend met God om een antwoord. Dat is worstelend aan Zijn voeten, om de genade te mogen ontvangen om achter Hem aan te komen. Om achter Hem aan te wandelen, zoals wij nu ook samen gaan zingen uit Psalm 146 vers 3: Zalig hij die, in dit leven Jakobs God ter hulpe heeft! Hij, die, door de nood gedreven, Zich tot Hem om troost begeeft; Die zijn hoop in t hach lijkst lot Vestigt op de HEER, zijn God. 3. Wel een overgave in het geloof Niet berekenend, niet berustend, wel in overgave van het geloof. Dat staat in antwoord 28: In alles dat ons nog toekomen kan, een goed toevoorzicht hebben op onze getrouwe God en Vader, dat ons geen schepsel van Zijn liefde scheiden zal, aangezien alle schepselen alzo in Zijn hand zijn, dat zij tegen Zijn wil zich noch roeren, noch bewegen kunnen. Dan komt u terecht bij de roemtaal van de apostel Paulus in Romeinen 8, het zegelied van de apostel, dat luidt: Wie zal ons scheiden van de liefde van God, die daar is in Jezus Christus, onze Heere? En dan noemt hij een heleboel dingen op: honger, zwaard, dood, leven, engelen, mensen, hoogte, diepte. Om het zo samen te vatten: noch enig ander ding kan ons scheiden van de liefde van God, die daar is in Christus Jezus, onze Heere. 9/11

10 Een goed toevoorzicht hebben op het toekomende, dat kunt u alleen als u weet dat u in de vaderhand ligt. Om Jezus wil! Want dat is het uitgangspunt. Het gaat er dus om of wij weten dat het om Jezus wil is dat we in God een Vader ontmoeten. Eén, Die Zijn eigen Zoon gezonden heeft, zodat Hij zondaren en zondaressen tot Zijn kinderen en erfgenamen aan kan nemen en dat doet Hij, om Christus wil. Dan verstaat u ook de uitnemende liefde van God in de Heere Jezus Christus, dat Hij zulke mensen nog aan wil zien. Dan gaat u iets verstaan van de liefde Gods die daar is in Jezus Christus, onze Heere. Dat is een onuitsprekelijk grote liefde. Zo groot, dat woorden te arm zijn om ze ooit u voor te stellen. Dan zegt de apostel Paulus over de liefde van God die de kennis te boven gaat, dat die liefde zo groot is dat de kerk des Heeren de hele gemeenschap der heiligen ervoor nodig heeft om die liefde te bekennen. Over die liefde gaat het nu: de liefde van God in de Heere Jezus Christus. En nu een goed toevoorzicht op het toekomende. Dat is dat ik rustig de toekomst in mag gaan; dat ik in voorspoed dankbaar, in tegenspoed geduldig zijn mag, wetend dat geen schepsel mij ooit van die liefde zal kunnen scheiden, omdat er geen schepsel te vinden is dat tegen de wil van God zich roeren noch bewegen kan. Die almachtige kracht is zo groot. Duivel noch mens kunnen u ooit scheiden van de liefde van God, die daar is in Christus Jezus, onze Heere. Niets en niemand en geen ding. En dan voor eeuwig lof. Dat is de troost uit de leer van de voorzienigheid. Niets kan ons scheiden van de liefde van God. Dat is een troost! Wat een geweldige troostleer die hier geleerd wordt! Ik denk dat men er tegenwoordig weinig van verstaat, als het daar om gaat. Als u leest wat men schrijft over het lijden en over een onmachtige god die met het schepsel meelijdt en die het lijden niet kan veranderen. Hoe komt een mens erop?, vraag ik me af. Dit is tegen de leer van onze catechismus, die zegt dat al deze dingen, ook het lijden, uit Zijn vaderhand ons worden toebeschikt. Dat is geen machteloze God. Wij hebben een almachtige, alomtegenwoordige God. En nu zal niets ons kunnen scheiden van de liefde van God, die daar is in Jezus Christus, onze Heere. Daarmee kunt u de toekomst in. Daarmee kunt u het leven aan. Daarmee mag u zien op Hem, Die trouwe houdt tot in eeuwigheid en Die niet laat varen de werken van Zijn handen. Dat is een overgave aan Hem, aan die God Die trouwe houdt en eeuwig leeft. Gemeente, wat een geluk als u die Koning mag kennen! We hebben tijdens deze dienst de Koning gezien zoals Hij regeert en we hebben gezien dat alle dingen in Zijn hand liggen. Hoe Hij het leven van ons allen bestuurt in Zijn algemene voorzienigheid, maar ook Zijn gemeente in Zijn bijzondere voorzienigheid. Kent u deze Koning? Hebt u Hem lief? Dat is de vraag waarmee we gaan eindigen. Hebt u Hem lief? Dat is de allerbelangrijkste vraag! Als u Hem lief hebt in wederliefde, dan wordt u ook aan Hem en aan Zijn dienst verbonden. Dan weet u ook dat u met al uw noden, zorgen, verdriet, rouw, ellende en allerlei andere dingen, terecht mag komen bij Hem Die uw leven bestuurt van de morgen 10/11

11 tot de avond en van de avond tot de morgen. Elke dag van uw leven. En Hij blijft getrouw! Dan zegt Psalm 23: Al ging ik ook in een dal der schaduw des doods, ik zou geen kwaad vrezen, want Gij zijt met mij; Uw stok en Uw staf, die vertroosten mij (Ps.23:4). Als u zo mag reizen, dwars door het dal van de schaduwen des doods - en wat kan dat dal er onverwachts zijn - en u mag weten dat Hij met u is, dan heeft u alles. Dan heeft u een God voor uw leven. Dan heeft u een Koning voor uw hart. Dan heeft u een Borg voor uw ziel. Dan kunt u leven, maar ook sterven. Dan mag u zo achter Hem aankomen. God geve dat we de belijdenis die we met de mond uitspreken, ook met ons hart geloven: Want met het hart gelooft men ter rechtvaardigheid, en met de mond belijdt men ter zaligheid (Rom.10:10). Amen. Slotzang: Psalm 138:4 Als ik, omringd door tegenspoed, Bezwijken moet, Schenkt Gij mij leven; Is t, dat mijns vijands gramschap brandt, Uw rechterhand Zal redding geven. De HEER is zo getrouw als sterk; Hij zal Zijn werk Voor mij volenden; Verlaat niet wat Uw hand begon, O Levensbron, Wil bijstand zenden. Deze preek is eerder gepubliceerd in De Heidelbergse Catechismus van ds. D. Rietdijk en ds. C.G. Vreugdenhil (Kerkenraad Geref. Gem. Rotterdam-Zuidwijk, 2012). 11/11