Preekschets Meer dan genoeg Numeri 11:10-17, 24b-29

Transcriptie

1 Preekschets Meer dan genoeg Numeri 11:10-17, 24b-29 Gebruik van deze preekschets: als start voor de bijbelleesweek 2015, bij de afsluiting van het winterwerk of rond Pinksteren Deze preekschets sluit de serie materialen af die de HGJB heeft aangeboden bij het jaarthema Meer dan genoeg. Hij kan op verschillende momenten gebruikt worden. Het bijbelgedeelte komt ook aan de orde in de bijbelleesfolder Meer dan genoeg, die is gemaakt voor de HGJB-bijbelleesweek Die bijbelleesweek kan een gemeente op een zelfgekozen moment houden, voorafgegaan door deze preek. Thema van de preek is hoe ons werk in de gemeente betekenis krijgt. Daarom kan de preek ook heel goed gehouden worden bij de afsluiting van het winterwerk. Vanwege de nadruk op het werk van de Geest, past de preek ten slotte ook in de periode rond Pinksteren. 1. Voorwoord Het jaarthema Meer dan genoeg is het eerste binnen het HGJB-beleidsplan Bron van leven ( ). Essentieel in dit beleidsplan is het geloof dat God de bron van alle leven is. Alleen vanuit de verbinding met Hem, komen wij tot onze bestemming en komt God tot Zijn eer. Als missie voor is daarom geformuleerd: Samen met plaatselijke gemeenten willen we jongeren oproepen tot en voorgaan in een leven met God als bon. Dit leven wordt gekenmerkt door afhankelijkheid en navolging. Het thema Meer dan genoeg staat vooral stil bij het eerste woord: afhankelijkheid. Bedoeling is dat we samen leren en ontdekken dat God genoeg geeft om (van) te leven. Geloven in afhankelijkheid wil zeggen dat je iedere dag naar God luistert, dat je ontvangt wat Hij geeft en dat je erop vertrouwt dat er voor morgen ook genoeg zal zijn.

2 In het afgelopen seizoen is dat door de HGJB op verschillende manieren en momenten uitgewerkt. - Bij de opening van het winterwerk is materiaal aangeleverd rond Exodus 16:1-36. Juist in de woestijnperiode laat God zien dat Hij (meer dan) genoeg geeft om van te leven. - Voor het tiener- en jongerenwerk is een programma gemaakt over Johannes 4:1-30, met als doelstelling: Jongeren onderkennen dat ten diepste alleen God hun dorst naar liefde, erkenning en waardering kan lessen. - De reis van het volk Israël door de woestijn naar het beloofde land, stond centraal op de Kerstconferentie met als thema Onderweg naar overvloed. De meeste bijbelgedeelten in de bijbelleesfolder zijn ook daar aan de orde geweest. - Voor tieners was er een Scholierenweekend rond het thema Meer dan genoeg. - In deze lijn verschijnt er dus ten slotte deze preekschets met bijbehorende bijbelleesfolder Meer dan genoeg. 2. Motivatie van het thema Dat God elke dag weer meer dan genoeg geeft, is een kwestie van geloof. Want voor het oog kan het je nog steeds aan van alles ontbreken. Het vraagt dus om volharding. De enige opdracht die het volk Israël in de woestijn had, was bij wijze van spreken: de ene voet voor de andere blijven zetten, onderweg naar de volgende oase en uiteindelijk naar het beloofde land. Daarom is geloven: leven met een belofte. In het voorwoord van de bijbelleesfolder wordt daarover het volgende gezegd. Geloven is leven met een belofte. Het is geloven in iets wat er nog niet is, maar dat zeker zal komen. Dat God dat beloofd heeft, is genoeg voor je. Al zou je er best graag nú al iets van willen zien Het volk Israël kan je daar veel meer over vertellen. Ze gingen op weg naar Kanaän met tja, waarmee eigenlijk? Wat namen ze mee voor onderweg? Wat hield hen gaande? Eigenlijk alleen de belofte van God. De Heere had beloofd dat Hij hen in het land van de Kanaänieten zou brengen (Ex. 13:5). Maar al heel gauw bleek dat dat voor Israël niet genoeg was: ze wilden het liever anders; of ze wilden meer zekerheid; of nou ja, ze werden het gewoon zat. Je kunt natuurlijk zeggen: dat was dom en verkeerd van die Israëlieten. Maar als we eerlijk zijn, herkennen we onszelf er ook wel in. Het is niet makkelijk om, zoals het lied zingt, zomaar te gaan met een stok in je hand, zonder te weten wat je zult eten Hoe hou je het vol als het je aan van alles ontbreekt en je hebt alleen de belofte dat het goed zal komen? Dat hopen we de komende week met deze bijbelleesfolder te ontdekken. 3. Preekschets Numeri 11:10-17, 24b-29 Focus en Function Focus: de zalving met de Heilige Geest zorgt ervoor dat je gewone werk betekenis krijgt. Function: gemeenteleden komen met hun vijf broden en twee vissen tot Jezus, die er meer dan genoeg van maakt.

3 Liturgische aanbevelingen Psalmen Psalm 65:2 Psalm 67:1 o.b. Psalm 86:8 o.b. Psalm 145:3 o.b. Psalm 147:2,4 Gezangen Gez. 281:3 Gez. 477 Andere liederen Zegen mij op de weg die ik moet gaan (OTH 137) Wees stil voor het aangezicht van God (TH 178) Doorgrond mijn hart (OTH 214) Maak ons een leger, o Heer (OTH 300) Maak ons tot een stralend licht (OTH 322) Algemeen - Via opwekking.anymore.nl kunt u op trefwoord zoeken in bijna alle beschikbare Nederlandse samenzangbundels. Exegese Aanleiding 10: In de verzen 4-9 is beschreven waarom het volk klaagt: ze zijn de eenzijdige voeding zat. Stress en machteloosheid 11-15: De uitbarsting van Mozes tegenover de HEERE geeft aan dat hij er doorheen zit. Dat is ergens wel logisch, want zowel het volk als de HEERE zijn boos en teleurgesteld en Mozes zit er tussenin. Vers 11 en 14 geven aan dat Mozes deze kwestie als een last op zijn schouders voelt drukken, modern gezegd: het geeft hem stress. Waar haal ik voor dit hele volk vlees vandaan? (vs 13), daar spreekt de machteloosheid uit. Mozes wil graag dat het goed gaat met het volk, maar hij ziet geen mogelijkheden om hen tegemoet te komen in hun klacht over eenzijdige voeding. Mozes voelt zich alleen staan (vs 14). Het zit Mozes zo hoog dat hij in vers 15 dramatisch uitroept: Dood me dan liever meteen. In de vraag van Mozes in vers 13 echoot de reactie van de leerlingen op de vraag van Jezus om de 5000 te eten te geven : God grijpt in en komt Mozes op twee manieren tegemoet. Ten eerste door hem tegemoet te komen in zijn klacht alleen te staan. God weet als geen ander dat het niet goed is voor de mens als hij alleen is (Gen. 2). Daarom zet Hij 70 oudsten om Mozes heen. Mozes staat er dan niet meer alleen voor. Ten tweede komt God Mozes tegemoet door de oudsten te bekrachtigen een deel van de Geest die op Mozes rust wordt op hen gelegd. Deze manier van spreken over de Geest vinden we ook bij de wens van Elisa tegenover Elia om een dubbel deel van zijn Geest te mogen ontvangen. De zalving met de Geest werkte in het Oude Testament niet anders, maar wordt wel anders beschreven dan wij vanuit het Nieuwe Testament gewend zijn. Zeventig oudsten Het bijzondere aan deze geschiedenis is dat de oudsten al een taak hebben als opzichter. Ze vervullen die zelfs heel goed. Ze doen hun werk uitstekend volgens vers 16. Maar toch is dat

4 niet voldoende. Er moet nog iets extra s bij. Want het probleem van die oudsten was dat ze hun werk weliswaar heel goed deden, maar dat het toch weinig betekenis had voor Mozes die voelde zich immers alleen staan. Het probleem van die oudsten was dat ze werkten en werkten, terwijl ze er achter kwamen: uiteindelijk is ons gezwoeg een druppel op een gloeiende plaat. Het volk zelf merkt dat ook, want als er echt iets is dan komen ze bij Mozes. In vers 13 klagen ze bij hem dat ze vlees willen. Uitstorting van de Heilige Geest 24b-25: De oudsten ontvangen de Heilige Geest. Dit is de oplossing van de HEERE op de machteloosheid en de stress van Mozes. Dit was dus wat er miste: de zalving met de Heilige Geest. Dit is precies de achterliggende reden waarom Jezus in Lukas 24 tegen Zijn leerlingen zegt dat ze moeten blijven in Jeruzalem, totdat ze worden bekleed met kracht uit de hoogte (Luk 24:49). In vers 25d ( Maar daarna niet meer ) anticipeert de schrijver op het verlangen dat deze beschrijving oproept bij de lezer en die Mozes ook noemt in vers 29: Och, of allen van het volk van de HEERE profeten waren, dat de HEERE Zijn Geest over hen gaf. Wij weten vanuit het Nieuwe Testament dat dit verlangen van Mozes het verlangen van God zélf is. Pinksteren is de uiting van dat Godsverlangen geworden. Eldad, Medad, Jozua 26-28: Eldad en Medad zijn niet op komen dagen, hoewel ze wel tot de zeventig behoorden. Waarom waren ze er niet? Wellicht omdat ze onrein waren (dan mochten ze niet in het heiligdom komen). Of hadden ze het te druk met hun werkzaamheden? Of vonden ze de bekrachtiging onnodig? Of juist andersom: vonden ze zichzelf daar niet waardig genoeg voor? Toch ontvangen ook zij de Geest. Jozua is het daar niet mee eens. Denkt hij: Dit hoort niet!? Of wordt hij zenuwachtig van het idee dat het niet verloopt zoals Mozes het heeft aangegeven? Waar de Geest is, is vrijheid (2 Kor 3:17). Hij werkt buiten onze kaders om, wij verliezen dan de controle. Sommigen, zoals Jozua, worden daar heel zenuwachtig van. Eldad en Medad kunnen Assyrische namen zijn en betekenen dan: Geliefd door God en Geliefd. Jozua betekent De HEERE redt. Bevrijd 29: Het is duidelijk: Mozes is bevrijd van zijn machteloosheid en zijn stress. Jozua hoeft niet meer voor zijn belangen op te komen, nu Mozes een glimp van de macht van God heeft gezien. Het echoot de opluchting en bevrijding van Paulus in Romeinen 8: Als God voor ons is, wie zal er tegen ons zijn?. Deze bijstand van God smaakt naar meer, vandaar de uitroep van verlangen aan het einde: Och, of allen van het volk van de HEERE profeten waren, dat de HEERE Zijn Geest over hen gaf. Bijbelse lijnen Kracht uit de hoogte Jezus bindt Zijn leerlingen op het hart te wachten totdat ze bekleed zijn met kracht uit de hoogte. Het beeld dat Hij hier gebruikt voor de Geest is dat van een jas. Vanuit het Oude Testament zijn we gewend om het werk van de Geest door mensen onder te verdelen in dat van koning, priester en profeet. Zij werden gezalfd voorafgaand aan hun bediening, zodat hun werk impact en betekenis had. De kracht uit de hemel geeft de koning gezag en wijsheid om te regeren en recht te spreken. Zijn woorden hadden impact. De zalving van de Heilige Geest geeft de priester volmacht en inspiratie om te zegenen en offers te brengen (voorbede te doen). Zijn gebeden werden verhoord. De kracht van de Geest stelt profeten in staat om te vermanen, te troosten, te bemoedigen, op Christus te wijzen. Zijn interventies droegen vrucht.

5 De zalving met de Geest is een term van Johannes (1 Joh. 2). Die is niet iets anders dan uitstorting of vervulling, termen die elders in het Nieuwe Testament voorkomen. Het beeld dat Jezus gebruikt in Lukas 24 (het aantrekken van een jas) is een beschrijving van hetzelfde gebeuren. Wat de Heere God met Pinksteren deed, gebeurt daarna nog vaker in het Nieuwe Testament en de kerkgeschiedenis. In Handelingen 4:31 worden de apostelen opnieuw vervuld met de Heilige Geest. Ook Timotheüs wordt zowel in de eerste als de tweede brief door Paulus aangemoedigd de genadegave van God aan te wakkeren (2 Tim. 1:6; 1 Tim. 4:14,15), of zoals de Nieuwe Bijbelvertaling het zegt: het vuur brandend te houden. Een beeld uit onze context dat de vervulling met de Geest wellicht goed beschrijft, is dat van een geiservlam. Er is één initieel moment van ontbranding, maar ook daarna is het nodig en goed als telkens opnieuw de vlam hoog wordt gezet. Hermeneutische overwegingen De moeite van Mozes aan het begin van deze geschiedenis, zijn gevoel van verantwoordelijkheid dat leidt tot stress en machteloosheid dat is natuurlijk geen situatie die ons vreemd is. Er is een analogie tussen de vraag van Mozes in vers 13 Waar zou ik vlees vandaan moeten halen om al dit volk eten te geven? en de reactie van de leerlingen als Jezus tegen ze zegt Geeft gij ze te eten. Jezus vraagt dan wat ze wél kunnen bieden. Vijf broden en twee vissen. Het lijkt weinig, maar Jezus maakt daar iets moois van. Hij neemt het weinige aan dat wij Hem kunnen bieden en maakt daar meer dan genoeg van om uit te delen aan anderen. Deze geschiedenis laat zien hoe Jezus dat doet. Ook dicht bij onze eigen ervaring ligt de vruchteloosheid van het werk van de oudsten. Ze staan goed bekend, ze werken hard. Maar hun werk betekent weinig voor Mozes. Het is een druppel op de gloeiende plaat. Dit is de vraag die heel dicht bij dertigers en veertigers ligt: ik werk me een ongeluk en doe heel veel maar wat doet het er eigenlijk toe? Wat voor betekenis heeft al mijn arbeid nu eigenlijk? De arbeid van de oudsten kreeg pas werkelijk betekenis, toen ze werden bekleed met kracht uit de hemel. Dat is een universele ervaring. Pas als wij die jas hebben aangetrokken, krijgt ons gewone werk een profetische, koninklijke of priesterlijke laag. Dat betekent dat je over het algemeen over het hele brede thema van Gods leiding in je leven kunt zeggen dat leven in overeenstemming met Zijn wil eerder een gevolg is van een verandering van kleding, dan een verandering van route. Concreet: een heftruckchauffeur met een profetische jas is van meer waarde voor het Koninkrijk dan een dominee die heel hard werkt en goed bekend staat, maar onbekend is met de zalving met de Heilige Geest. Een ander element uit deze geschiedenis waar snel een lijntje valt te leggen naar onze levens, betreft de excuses en de tegenstrubbelingen van Eldad, Medad en Jozua. Zij hadden mogelijk verschillende redenen om niet op te komen dagen en om zeer kritisch tegenover het hele gebeuren te staan. Het bevrijdende van deze geschiedenis is echter dat onze menselijke excuses en redenen en theologie en goede bedoelingen God niet tegen kunnen houden bij het vervullen van Zijn grootste wens: Zijn Geest uitgieten over alle mensen (vers 29 en ook Hand 2:17). Waarom is dat Gods uiteindelijke doel? De betekenis van de namen van Eldad, Medad en Jozua geeft dat al aan: God houdt van mensen, ze zijn geliefd, de Heere redt. Jan Willem van Dijk, jongerenwerker HGJB

6 Extra informatie bij de bijbelleesfolder Overzicht Het bijbelgedeelte van deze preekschets komt ook aan de orde in de bijbehorende bijbelleesfolder. Hieronder een overzicht van de totale folder: Dag 1: Exodus 17:1-7 ( Tevreden? ) Dag 2: Exodus 17:8-16 ( Opgeheven hand! ) Dag 3: Exodus 32:1-14 ( Hoe zichtbaar is God? ) Dag 4: Exodus 33:1-4, ( Als God zich terugtrekt ) Dag 5: Numeri 11:16-17, ( Genoeg kracht ) Dag 6: Numeri 13:1-2, 21, en 14:1-10 ( Een stap zetten ) Dag 7: Jozua 1:1-9 ( Verder gaan ) Doelgroep De folder is zowel bedoeld voor individueel gebruik (jongeren en ouderen) als voor gebruik in gezinnen. Bij elke dag wordt afzonderlijk aandacht besteed aan kinderen. Bijbelleesweek Zoals gezegd, is de bijbelleesfolder bedoeld voor een bijbelleesweek. Die kan op verschillende manieren vorm gegeven worden. Een paar suggesties: - Aan het einde van de dienst waarin gepreekt is over Numeri 11, krijgt iedereen een bijbelleesfolder mee. - Op woensdagavond is er een moment (bv. van tot uur) waarin we als gemeente bij elkaar komen om met elkaar één gedeelte te lezen en bespreken. Ook kunnen ervaringen gedeeld worden. - In sommige gemeenten is er elke avond van de bijbelleesweek de gelegenheid om bij elkaar te komen om samen bijbel te lezen. Bestellen De folder kost 0,50 per stuk en kan besteld worden via info@hgjb.nl of