Water, Land & Dijken Het opknappen van natuurterreinen voor weidevogels
|
|
- Benjamin Thys
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Water, Land & Dijken Het opknappen van natuurterreinen voor weidevogels Handvatten voor een weidevogelrijk veenweidegebied _opknappen.indd 1 8/26/08 9:05:59 AM
2 Wat wil de weidevogel? Rust en een vrij uitzicht. Een vochtige bodem met Veel wormen om te eten. Kruidenrijk grasland met Veel insecten voor de kuikens. Veilig zijn voor predatoren. Een goed weidevogelgebied heeft goed beheer nodig. Dit houdt in: ontwateren, bemesten, bekalken, beweiden en maaien, en dit alles met mate en in de juiste verhouding. In gebieden waar onvoldoende beheer plaatsvindt, treedt verwaarlozing op. Verruiging, verzuring en verarming van de bodem zijn het gevolg. Een verruigd gebied is voor weidevogels niet aantrekkelijk. De laatste jaren zijn verschillende natuurgebieden op een dergelijke manier achteruit gegaan. Deze brochure bundelt kort en krachtig de bestaande actuele kennis over hoe zo n verwaarloosd gebied weer kan worden opgeknapt. 2 Ernstig verruigd weidevogelterrein Een grutto eet dagelijks gram regenworm 7339_opknappen.indd 2 8/26/08 9:06:02 AM
3 Waterhuishouding Wormen houden van een vochtige bodem. Maar niet van een natte bodem. Ontwatering is daarom van groot belang. Breng de greppelstructuur op orde. Trek, waar nodig, afvoerpijpen. Te droog is echter ook niet goed. Bij te kort vocht zakken de wormen dieper weg en worden ze onbereikbaar voor de vogels. Bovendien kan de bodem te hard worden om er met een vogelsnavel fatsoenlijk in te kunnen prikken. In de strooisellaag (de bovenste 10 cm) moet een vochtgehalte van ca. 45 % heersen. Weidemolen Weidemolentjes en pompen kunnen noodzakelijk zijn om dieper gelegen delen droog te malen. Water op het land betekent gevaar voor de wormen. Een plasdras-terreintje is weliswaar aantrekkelijk als rustplaats voor de vogels, maar als grasland te lang onder water staat verdrinken de wormen, en treedt structuurbederf van de bodem op. Electrische pomp _opknappen.indd 3 8/26/08 9:06:04 AM
4 4 Bodemherstel In verwaarloosde weidevogelterreinen is vaak van alles mis met de bodem. De structuur is kapot door verdichting en de chemie is ontregeld. Om dergelijke bodems te herstellen is een meerjarig programma nodig. Laat eerst de bodem onderzoeken. Zonder goede gegevens is een behandeling op maat lastig. BLGG in Oosterbeek voert bodemonderzoek uit. Doorbreek de vicieuze cirkel van een bedorven bodemstructuur. Bodemleven wil niet gedijen door zuurstofgebrek, en door het gebrek aan bodemactiviteit is er te weinig doorluchting. Om een verslempte of verdichte bodem weer wat tot leven te wekken kan een weidebeluchter (verticuteerder) wellicht een nuttig hulpmiddel zijn. Dit apparaat brengt zuurstof in de bodem. Met dit apparaat is in de agrarische praktijk echter nog weinig ervaring. Pak verzuring aan. Dit is op veel plaatsen een probleem. Een ph van 4,8 tot 5,2 is ideaal voor wormen. Als de ph te laag is, is bekalking de remedie. Pak met herstelbemesting ernstig verarmde bodems aan. In sommige natuurterreinen is de bodem zo arm aan voedingsstoffen, dat dit een gezond bodemleven in de weg staat. Let bij bemesting en bekalking op eventuele overschotten van (sporen-)elementen in de bodem. De gehaltes van bijvoorbeeld zwavel, magnesium en natrium zijn in sommige bodems te hoog voor een goed bodemleven. Structuurbederf 7339_opknappen.indd 4 8/26/08 9:06:06 AM
5 De minister plant wormen, Hier zet minister Gerda Verburg (landbouw en natuur) symbolisch enkele wormen uit in een natuurterrein dat opgeknapt wordt. Regenwormen zijn cruciaal voor een gezonde bodem, en bovendien in het vroege voorjaar het stapelvoedsel van veel weidevogels. Ze dragen bij aan drainage, omdat ze gangenstelsels graven, en ze verwerken organisch materiaal (resten van planten en wortels) tot vruchtbare compost. Elke worm maakt al etend per jaar ongeveer 4,5 kilo compost. In een gezonde veenbodem leven al gauw meer dan een half miljoen wormen per hectare. Bekalking Bekalking is nodig als de ph 4,8 is of lager. Let op de gehalten magnesium en calcium in de bodem. Kies op gronden met een overschot aan magnesium of een tekort aan calcium kalk- en kunstmestsoorten met weinig magnesium. Strooi dan koolzure kalk (calciumcarbonaat), dat is het beste voor het bodemleven en de wormen. Het bodemleven heeft immers calcium ook als voedingsstof nodig. De carbonaten verhogen de ph. Probeer niet meer dan 1 ton per hectare per jaar te strooien. Zware bekalking vermindert de draagkracht van de bodem en bevordert de veenafbraak en vermoedelijk ook baggervorming. Bekalking _opknappen.indd 5 8/26/08 9:06:08 AM
6 Bemesting Bij goed weidevogelbeheer hoort bemesting. Ruige mest is het best, althans als het goede ruige mest is. Voor een nauwkeurige kwaliteitsbepaling is een mestanalyse nuttig. BLGG Oosterbeek doet dit soort analyses ook. In bijgaand kader staan de analysekenmerken van ideale ruige mest. Algemene kenmerken van goede ruige mest zijn: Vochtig, maar niet nat. Gedeeltelijk gecomposteerd. Tijdens de rijping geen sterke broei, maar wel actief. Mest van vee met een goed rantsoen. Zorg dat de bemesting is afgestemd op de behoefte van de bodem. Deze behoefte blijkt uit de bodemanalyse. Let speciaal op 6 Ruige mest gebrek aan kali en calcium. Dit komt veel voor, en uit onderzoek is een directe positieve relatie gebleken tussen wormen en het kali- en calciumgehalte van de bodem. Gebruik de bodemanalyse bij de keuze van de meststof. Kenmerken van goede ruige mest Droge stof g / kg Ruw as g / kg ds Organische stof g / kg ds C:N-verhouding 13 Stikstof N-NH3 3 5 g / kg ds Stikstof N-org g / kg ds Fosfaat P2O g / kg ds Kali K2O > 45 g / kg ds Ruige mest wordt uitgereden 7339_opknappen.indd 6 8/26/08 9:06:10 AM
7 Botanische samenstelling van het grasland Weidevogels gedijen het best in ouderwetse graslanden die niet te rijk en niet te schraal zijn, met veel grassoorten en bloeiende kruiden als pinksterbloem, boterbloem en veldzuring. Het voorkomen van witte klaver is ook een goed teken. Let op wanneer de grassoort witbol gaat overheersen, dit is vaak het eerste stadium van verruiging. Het zelfde geldt voor ridderzuring. Percelen met veel witbol zijn aan te pakken door het land vóór de bloei af te weiden en daarna te bloten. Bloemrijk weidevogelgrasland _opknappen.indd 7 8/26/08 9:06:12 AM
8 8 Verruiging Weidevogels houden van vrij uitzicht in een kruidig grasland met veel insecten. Boomopslag, hoge planten en oprukkende rietvelden zijn ongewenst. Pak verruiging (bosjes, riet, pitrus en zeggen) daarom aan. Voor het verwijderen van grote bomen is een kapvergunning vereist (dit verschilt per gemeente, vaak vanaf stamdikte 20 cm). Het beste is om jonge wilgen en elzen niet af te zagen, maar met wortel en al uit de grond te trekken. Riet moet jaarlijks gemaaid worden. Gebruikelijk is om dit in het najaar te doen wanneer het riet is afgestorven. Voer het maaisel bij voorkeur af, en composteer het eventueel. Gedroogd riet kan ook als strooisel dienen voor vee, zo kan het verwerkt worden tot ruige mest. Een boom in het weiland heeft tot op 200 meter afstand een verstorend effect op weidevogels Pitrus Veronkruiding door pitrus (Juncus effusus) is een apart probleem in het veenweidegebied. In verwaarloosde terreinen kan deze taaie rakker een ware monocultuur worden. Pitrus lijkt baat te hebben bij verdichte, verzuurde en slecht ontwaterde grond, en ook bij verstoring zoals bijvoorbeeld vertrapping en diepe sporen van trekkerbanden. In een open zode ontkiemen veel pitruszaden. Wie weidevogels wil, moet pitrus aanpakken. Er zijn vanuit literatuur en ervaringen 3 methodes bekend. 1. Chemische bestrijding op oude pollen. Bestrijd de (niet gemaaide!) pitrus 6 tot 3 weken vóór het maaien. Gebruik maximaal 4 liter MCPA bij groeizaam weer en een temperatuur tussen 10 Pitrus krijgt de overhand 7339_opknappen.indd 8 8/26/08 9:06:14 AM
9 en 20 ºC. In de vroege ochtend is ideaal, als de dauw weg is. Herhaal de bespuitingen zonodig. Ideale hoogte ná het maaien: 20 tot 40 cm. Maai pas als de pitrus echt dood is. 2. Chemische bestrijding op gemaaide pitrus. Maai de pitrus en voer het maaisel af. Bestrijd de gemaaide pitrus 2 tot 4 weken ná het maaien, als er weer jonge scheuten uitlopen (lengte 20 tot 40 centimeter). Dosering en toepassing als hierboven. 3. Niet-chemische bestrijding. Pas deze methode alleen toe als chemische bestrijding onmogelijk is. Terugdringen is met deze methode veel lastiger, voorkomen van uitbreiding kan wel. Maai de pitrus, voer het maaisel af en schaar vervolgens direct een flink koppel schapen in. Hou de beweiding gaande tot diep in het najaar. Ga daarna met de weidebloter nog een keer over het perceel heen, en probeer er voor te zorgen dat zo kort mogelijk daarop het waterpeil omhoog gaat (winterpeil). Na 5 tot 10 jaar zou de pitrus kunnen verminderen / verdwijnen. Wat altijd geldt bij chemische bestrijding: Vraag in het geval van pacht toestemming van de eigenaar. Blijf uit de buurt van botanisch interessante zones, zoals veenmosrietland. Werk met windstil, groeizaam weer, en met driftarme doppen. Spuiten mag alleen gebeuren door iemand met een geldige spuitlicentie. Herhaal zo nodig de bespuiting. Op percelen met een (P)SN-subsidie moet u ontheffing vragen via DLG. Ontheffing is niet nodig tijdens de inrichtingsperiode (P)SN. Chemische bestrijding van pitrus op vaarland _opknappen.indd 9 8/26/08 9:06:15 AM
10 10 Infrastructuur Bij de inrichting van een weidevogelgebied hoort ook de infrastructuur. Hiermee wordt de beheerbaarheid bedoeld, d.w.z. dammen, kavelpaden, bevaarbaarheid van waterwegen, hekwerk en oeverbescherming. Het spreekt voor zich dat investeringen op dit punt zichzelf snel terugverdienen, omdat het beheer eenvoudiger en dus goedkoper wordt als de infrastructuur goed is. Niettemin deze tips: Om de sloten op (vaar-)diepte te houden is baggeren met de baggerspuit ideaal. De bagger is namelijk meteen een goede meststof. Een kavelpad kan in moeilijk bereikbare weidevogelterreinen van essentieel belang zijn om betaalbaar beheer mogelijk te maken Dammen dienen voorzien te zijn van zijwanden. Dammen zonder zijwanden zijn na twee jaar voor de helft in de sloot gezakt. Ter voorkoming van baggervorming en oeverafslag kan het nuttig zijn om met een vangactie een hoeveelheid woelende vissen (graskarpers, brasems) weg te vangen. Een goede methode is het zgn. electrisch vissen. Hiervoor is ontheffing nodig. Een goedkope vorm van oeverbescherming is de aanplant van riet. Dit moet echter goed onderhouden worden; zorg ervoor dat dit direct geregeld is of doe het anders niet. Natuurvriendelijk baggeren met de baggerspuit het slootleven wordt ontzien 7339_opknappen.indd 10 8/26/08 9:06:18 AM
11 Let bij oeverbescherming op de begaanbaarheid voor weidevogelpullen. Als er ook boomopslag verwijderd moet worden kan het hout misschien van pas komen bij het repareren van dammen, kavelpaden of oeverbescherming. Beheer Pas als de ontwatering, het bodemleven (de bemestingstoestand) en de botanische samenstelling van het grasland weer in orde zijn heeft goed weidevogelbeheer zin. Over het ideale weidevogelbeheer is veel discussie. In het algemeen kan gesteld worden dat goed weidevogelbeheer bestaat uit drie onderdelen: Deze oever kalft met brokken tegelijk af; oeverbescherming is dringend gewenst Beweiding. Begrazing van graslanden door met name rundvee is onmisbaar in een weidevogelgebied. Beweid land heeft een aantrekkelijke variatie in grashoogte en mestplekken. Dit trekt insecten aan (voedsel voor pullen) en zorgt er voor dat het grasgewas niet te dicht wordt voor weidevogels om er De koe in de wei één van de pijlers van goed weidevogelbeheer! _opknappen.indd 11 8/26/08 9:06:21 AM
12 12 zich doorheen te verplaatsen. Beweiding is ook gunstig voor wormen vanwege vertrapping (plantenresten) en mestflatten. Beweiding door schapen kan helpen bij het onderdrukken van bepaalde onkruiden (o.a. pitrus, zuring en kruiskruid). De typische betreding door schapen zorgt bovendien voor een mooie zode. Maaien. Bij het meeste graslandbeheer hoort maaien. Voor de weidevogels is het gunstig als er niet te vroeg, en niet te veel tegelijk gemaaid wordt. Afwisseling van kort en lang gras op korte afstand is beter. Dit noemt men mozaïekbeheer. De vogels hebben dan voldoende schuilgelegenheid. Met vluchtheuvels en het laten staan van perceelsranden kan hier ook in voorzien worden. Plaats maximaal 24 uur voor het maaien vlaggen om rondlopende oudervogels met pullen uit het te maaien land te verjagen (zodat ze niet doodgemaaid worden). Schakel eventueel vrijwilligers in. Verder is het beter om niet te zware snedes te maaien. De zode blijft beter gesloten en onkruiden krijgen minder kans. Onderhoud. Hiermee wordt bedoeld het op peil houden van de bemestingstoestand, de ontwatering, de bodemkwaliteit en de infrastructuur in het veld. Zorg dat de kwaliteit van het weidevogelterrein goed blijft. In het weidevogelbeheer is de gulden middenweg vaak het beste. Helemaal niet bemesten is niet goed omdat het bodemleven voeding nodig heeft. Maar overbemesting is eveneens schadelijk voor het bodemleven. Hetzelfde geldt voor beweiding. Weidevogels kunnen niet zonder begrazing, maar te lang te veel vee in één keer werkt weer verstorend. Vluchtstroken voor weidevogels 7339_opknappen.indd 12 8/26/08 9:06:23 AM
13 Goed weidevogelbeheer is niet star maar flexibel en vereist kennis van zaken. Blind varen op een late maaidatum, een hoog waterpeil of een bepaald vast bemestingsniveau is niet verstandig. Probeer het beheer van jaar tot jaar, en liefst zelfs tijdens het seizoen aan te passen op het (vestigings-)gedrag van de vogels, en de omstandigheden in het veld. In sommige polders wordt geëxperimenteerd met een beheerregisseur. Dit is een veldkenner die tot taak heeft om in overleg met boeren en natuurorganisaties steeds tijdens het seizoen tot de beste beheeroplossingen te komen. Faunaschade en predatie Uit onderzoek is gebleken dat predatie niet alleen de belangrijkste, maar ook een groeiende oorzaak is van het verlies van legsels en kuikens. Predatie hoort bij weidevogels, maar er zijn grenzen. Een gruttopaar moet jaarlijks 0,65 kuiken grootbrengen om de populatie op peil te houden. Als er te veel predatie is wordt deze kritische grens overschreden. Dan moet predatie worden aangepakt. Bejaging van vossen en zwarte kraaien kan alleen met een ontheffing. Zorg, als er een ontheffing is, dat er gebruik van gemaakt wordt. De laatste vos en kraai hoeven niet dood een beheersbaar niveau is voldoende. Beheerregisseur in actie bij een uitgekomen nest Vossen en weidevogels gaan niet samen _opknappen.indd 13 8/26/08 9:06:25 AM
14 Hoge bomen, ruigtes, rietkragen en rommelige overhoekjes bieden kansen voor predatoren (als hol, schuilgelegenheid, nestplaats of uitkijkpunt). Ruim deze elementen daarom zoveel mogelijk op. Controleer ook uw eigen erf. Opvallend vaak bevinden vossenholen zich op boerenerven. Een nieuw probleem vormen de (overzomerende) ganzen. Door hun luidruchtige en onrustige gedrag verstoren zij de weidevogels die in het zelfde gebied (zouden willen) broeden. Het gaat dan vooral om de grauwe gans, de brandgans, de canadese gans (exoot) en de nijlgans (exoot). Verjagen mag wel, maar hierbij bestaat het risico dat tegelijk de weidevogels verjaagd worden. Let bijvoorbeeld op met linten in het land tijdens het broedseizoen van de weidevogels; deze zijn zeer verstorend. In Vogelrichtlijngebieden is verjagen niet toegestaan in het weidevogelseizoen. De schade komt wel in aanmerking voor een tegemoetkoming van het Faunafonds. Jacht is een gevoelig thema. Wees er op voorbereid dat iedere bestrijding van predatoren onderbouwd moet zijn met stevige (wetenschappelijk gestaafde) argumenten. Cijfers van aantallen en schade zijn daarbij onmisbaar. Als de aantallen ganzen te groot worden moeten ze eigenlijk worden aangepakt. Ontheffingen voor afschot, vangacties of eieren schudden worden echter maar mondjesmaat afgegeven, met name voor de inheemse soorten. 14 Overzomerende ganzen verstoren weidevogels 7339_opknappen.indd 14 8/26/08 9:06:26 AM
15 Nuttige adressen Voor bodem- en mestonderzoek: Colofon Tekst Freek van Leeuwen BLGG Oosterbeek Postbus AC Oosterbeek Voor ontheffingen bij (P)SN-beschikkingen: Dienst Regelingen Postbus AZ Roermond Voor meer informatie en advies Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Water, Land & Dijken Koemarkt 53-I, 1441 DB Purmerend , Foto s Met dank aan Vormgeving Druk Financiering Uitgave Bijbestellen Bart Edel, Freek van Leeuwen, Jan-Kees den Rooijen, Joke Stoop, Wim Tijsen, Ed Zijp Jan Buijs, Bart Edel, Henk de Gier, Monique van Hoogstraten H&R Communicatieve Vormgeving, Purmerend Keizer en van Straten, Edam Nationaal Landschap Laag Holland Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Water, Land & Dijken Via of info@waterlandendijken.nl Kosten: 3,- per stuk. Deze brochure is met grote zorgvuldigheid samengesteld. De Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Water, Land en Dijken is echter niet verantwoordelijk voor enige vorm van schade die voortkomt uit handelen op basis van informatie uit deze brochure. 15 Purmerend augustus _opknappen.indd 15 8/26/08 9:06:26 AM
16 Water, Land & Dijken 7339_opknappen.indd 16 8/26/08 9:06:28 AM
Water, Land & Dijken. Ruige mest voor weidevogels. Productie, gebruik en kwaliteit
Water, Land & Dijken 1 Ruige mest voor weidevogels Productie, gebruik en kwaliteit 7339_ruige mest.indd 1 8/26/08 9:15:12 AM Bemesting is essentieel voor goed weidevogelbeheer. Ruige of strorijke mest
Nadere informatiePaarden in bloemenweiden. Filippien Koornneef
Paarden in bloemenweiden Filippien Koornneef Subsidie voor natuurbeheer Twee verschillende regelingen Agrarisch natuurbeheer Particulier natuurbeheer Waarvoor subsidie ANLb? Pakketten: Kruidenrijk grasland
Nadere informatieBodemmonster Bodemmonster
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Bodemmonster Belangrijk om te weten: Fosfaat laag: voldoende bemesten Kali laag: voldoende bemesten of bijsturen Magnesium laag: bijsturen
Nadere informatieWeidevogelbeheer 2016
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- & Landschapsbeheer 2016 Versie 1.5, 1 Oktober 2015 (Wijzigingen voorbehouden) 1 Grasland met rustperiode - De beheereenheid is ten minste 0,5 hectare groot. - Cumulatie
Nadere informatieEvenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten
Nadere informatieCreëren kruidenrijkgrasland
Creëren kruidenrijkgrasland Nick van Eekeren Jan de Wit Projecten: Winst en Weidevogels, Koeien & Kruiden Partners: Van Hall Larenstein, VIC, PPP-Agro Kruidenrijk grasland op boerenland Vroeger extensieve
Nadere informatieBODEMLEVEN, GROND & BEMESTING
BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek
Nadere informatieWanneer wordt Pitrus een beheerprobleem? Verslag over beheer en beheersing van Pitrus
Wanneer wordt Pitrus een beheerprobleem? Verslag over beheer en beheersing van Pitrus Veldwerkplaats Laagveen en zeeklei te Ilperveld, 25 september 2007 Inleiders: Niels Hogeweg (beheerder) en Martin Witteveldt
Nadere informatieDrasland. Groot Wilnis-Vinkeveen
Groot Wilnis-Vinkeveen Drasland in de Zouweboezem, provincie Zuid-Holland Bron: provincie Utrecht Drasland Drasland is niet bemest kruidenrijk hooiland dat maximaal 30 cm boven het oppervlaktewaterpeil
Nadere informatieHoe kunt u meedoen? Help
Agrariërs Weidevogelwerkgroepen snest Gemeenten Weidevogelwerkgroep Binnenveld-Oost, Weidevogelwerkgroep Binnenveld-West, de initiatiefnemers van het Weidevogelplan WERV-gemeenten Wageningen, Ede, Rhenen
Nadere informatieBodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1
Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4
Nadere informatieTOELICHTING WEIDEVOGEL- LEEFGEBIEDEN
TOELICHTING WEIDEVOGEL- LEEFGEBIEDEN Foto: Onno Steendam Landschap Noord-Holland Toelichting Weidevogelleefgebieden Over wie gaat het? Weidevogels zijn vogels die in uitgestrekte en kruidige graslanden
Nadere informatieOntwikkeling en beheer van natuurgraslanden in Utrecht: Kruiden- en faunarijk grasland
Provincie Utrecht, afdeling FLO, team NEL, 5 februari 2015 is het basis-natuurgrasland. Het kan overal voorkomen op alle grondsoorten en bij alle grondwaterstanden, maar ziet er dan wel steeds anders uit.
Nadere informatieWeidevogelpact Midden-Delfland
Weidevogelpact Midden-Delfland Midden-Delfland is van oudsher een goed weidevogelgebied. Maar ook in dit open veenweidegebied is het aantal weidevogels fors afgenomen: de populaties grutto, kievit en tureluur
Nadere informatieGreppel plas dras op Texel. Resultaten van een driejarig experiment
Greppel plas dras op Texel Resultaten van een driejarig experiment ANLV De Lieuw Texel Siebold van Breukelen September 2015 ANLV De Lieuw Texel - Ottersaat 5-1792 CC Oudeschild - tel 0222 314072 -E mail
Nadere informatieWeidevogelbeheer 2016
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- & Landschapsbeheer 2016 16 februari 2015 (Wijzigingen voorbehouden) 1 Grasland met rustperiode - De beheereenheid is ten minste 0,5 hectare groot. - Cumulatie met alle
Nadere informatieBiotoopverbetering voor Patrijs en andere akkervogels. Olivier Dochy Provincie West-Vlaanderen
Biotoopverbetering voor Patrijs en andere akkervogels Olivier Dochy Provincie West-Vlaanderen Wat zijn akkervogels? volledig gebonden aan landbouwgebied = de echte weidevogels = de akker- en weidevogels
Nadere informatieKruidenrijk Grasland in de melkveehouderij
Kruidenrijk Grasland in de melkveehouderij Dr. Ir. Wiepk Voskamp-Harkema Lector Duurzame melkveehouderij Leeuwarden, 11 juni 2018 Met dank aan Goaitske Iepema Hoe denk je over kruidenrijk grasland? Hoe
Nadere informatieSubsidie voor het Texelse weidevogelgebied.
Subsidie voor het Texelse weidevogelgebied. Algemene informatie Vanuit de SNL regeling is weidevogelbeheer op gemengde agrarische gebied mogelijk mits het voldoet aan de leefgebieden criteria voor weidevogels
Nadere informatiefoto inzet: Staf de Roover
foto inzet: Staf de Roover 1 2 3 4 Het woord grasland doet veronderstellen dat grassen het grootste aandeel van de vegetatie moeten vormen. Veelal is dit zo, maar er zijn graslanden waarin andere dan grassen
Nadere informatieBeschikbaarheid! Regenwormen in grasland en hun beschikbaarheid voor weidevogels. Jeroen Onrust Theunis Piersma Han Olff Eddy Wymenga
Regenwormen in grasland en hun beschikbaarheid voor weidevogels Jeroen Onrust Theunis Piersma Han Olff Eddy Wymenga Michel Geven Kruidenrijk Grasland Raaigras Monocultuur? 6 Regenwormen (aantal/m2) 5 4
Nadere informatieOnderdeel B. Bijlage 3: Agrarisch natuurbeheer. Onderdeel A: Agrarisch natuurtype en bijbehorend agrarische beheertypen:
Bijlage 3: Agrarisch natuurbeheer Onderdeel A: Agrarisch natuurtype en bijbehorend agrarische beheertypen: Agrarisch natuurtype Agrarisch beheertype A01 Agrarische Faunagebieden A01.03 Ganzenfourageergebied
Nadere informatieBLk format Bedrijfsnatuurplan BLk melkkoe 1 ster
BLk format Bedrijfsnatuurplan BLk melkkoe 1 ster Adviseur: Bedrijfsnaam: UBN: Datum: BLk Format Bedrijfsnatuurplan versie 1.0, dd. 10.04.2019 Pagina 1 van 7 1. Meting ALGEMENE INFORMATIE Bedrijf gelegen
Nadere informatie2.2 Grasland met klaver
2.2 Grasland met klaver Tot grasland met klaver wordt gerekend grasland met gemiddeld op jaarbasis meer dan 10 15 procent klaver. 2.2-1 2.2.1 Grasland met klaver: Kalk In deze paragraaf wordt alleen de
Nadere informatieWerken aan bodem is werken aan:
DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling
Nadere informatieKnop om voor weidevogels
Achtergrond 7 mei 2019 Knop om voor weidevogels Gerwout Netjes heeft voor 22% van zijn areaal zwaar natuurbeheer ingepast in zijn bedrijfsvoering. Het doel is het aantal weidevogels in stand te houden
Nadere informatieKennisdocument bodembeheer
Kennis en tips uit de bodembijeenkomsten Kennisdocument bodembeheer In september 2015 startte het project Vruchtbare Kringloop Overijssel. Samen werken wij aan een vruchtbare bodem en een efficiënte benutting
Nadere informatieEven (nou even..) bijpraten
Even (nou even..) bijpraten Reageren? info@collectiefnhz.nl Meer informatie, ook persoonlijke documenten: www.collectiefnhz.nl Beste leden van Collectief Noord-Holland Zuid, De drukke tijd is voor iedereen
Nadere informatieHet handige stappenplan van ECOstyle
Het handige stappenplan van ECOstyle 1 dag in de lente Spelende kinderen. Lekker languit zonnen. Ravotten met de hond. Een mooi, mosvrij gazon is heel wat waard. Het is immers de basis van uw tuin. ECOstyle
Nadere informatieBeheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Open grasland
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Open grasland 2019 1 Grasland met rustperiode Er wordt een rustperiode in acht genomen van datum x tot datum y (zie beschreven onder pakketten) [1]
Nadere informatieWormenland en vliegjesland. Voedselaanbod voor grutto s en gruttojongen
Wormenland en vliegjesland Voedselaanbod voor grutto s en gruttojongen april 2006 Waarom de grutto? De grutto is een kwetsbare vogelsoort waarvan net als van andere vogelsoorten de aantallen achteruitgaat
Nadere informatiePlan Roerdomp in het Ilperveld
Plan Roerdomp in het Ilperveld publieksverslag Dit is het verslag van de werkzaamheden die plaatsvonden in het Ilperveld tussen april 2002 en juli 2007 om de natuur te herstellen. Die werkzaamheden gebeurden
Nadere informatieOnkruiden overzicht HortiNova blad 1 Naam: Afbeelding Ca Mg O.s. Fosfaat Kalium Ijzer Aluminium Structuur Vermeerdering Overige informatie Mogelijke oplossing Kweekgras Laag hoog Nat Zaad en ondergrondse
Nadere informatieModerne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij
Moderne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij Smart Fertilization day Edward Ensing, november 2018 Bemesting wordt belangrijker Circulaire landbouw afval bestaat niet Doelstelling: Eiwit van eigen
Nadere informatieDe Vogelvriendelijke weken van Ekoplaza en Vogelbescherming
De Vogelvriendelijke weken van Ekoplaza en Vogelbescherming Concept criteria voor akkerbouw om de mate van Vogelvriendelijk boeren te bepalen De grondstoffenleverancier van het product is een agrarisch
Nadere informatiePREDATIEBEHEERPLAN. Een handleiding wat kan en mag in het tegengaan van predatie op weidevogelpopulaties. CONCEPT oktober 2017
PREDATIEBEHEERPLAN Een handleiding wat kan en mag in het tegengaan van predatie op weidevogelpopulaties CONCEPT oktober 2017 Uitgave van: Collectief Noord-Holland Zuid Versie: concept Datum: oktober 2017
Nadere informatieToestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid van tuinen en openbaar groen in Vlaanderen.
Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid van tuinen en openbaar groen in Vlaanderen. Voor het eerst de resultaten van jaar bodemanalyse van Vlaamse tuinen met een schat aan informatie voor elke
Nadere informatieBeheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Natte dooradering
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Natte dooradering 9 Poel en klein historisch water Poelen zijn natuurlijke of gegraven laagtes, gemaakt om over water voor vee te kunnen beschikken.
Nadere informatieWaarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering
Waarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering Hein Korevaar Slotbijeenkomst Praktijknetwerk Natuurlijk kruidenrijk gras voor de veehouderij; Wageningen 12 maart 2014 Inhoud van presentatie
Nadere informatieVeenweiden en KRW Nutriënten. Verbinden van doelen en instrumenten. Wim Dijkman
Veenweiden en KRW Nutriënten Verbinden van doelen en instrumenten Wim Dijkman Doelen KRW: waterkwaliteit Landbouw Natuur Waterkwantiteit Bodem Landschap Stad-land en recreatie Jook Bol, DLG Noord Holland
Nadere informatieStructuur tot de bodem uitgezocht. Gjalt Jan Feersma Hoekstra Christiaan Bondt
Structuur tot de bodem uitgezocht Gjalt Jan Feersma Hoekstra Christiaan Bondt Betere Benutting Bodem Mineralisatie NLV Temperatuursom Betere Benutting Bodem Fosfaat (P2O5) Koude grond= traag bodemleven.
Nadere informatieOrganisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar
17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume
Nadere informatieKraaiachtigen een bedreiging voor weidevogels? Attie F. Bos Pim Vugteveen
Rijksuniversiteit Groningen Wetenschapswinkel Biologie Rapport 67 Kraaiachtigen een bedreiging voor weidevogels? Een literatuuronderzoek naar de rol van kraaiachtigen als predator en de invloed daarvan
Nadere informatieChemievrije sportvelden: praktijkervaringen
1 Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen 2 Aan de slag met sportvelden De regelgeving en de organisatie Wetgeving Gemeentes Haaren, Helmond, Bladel (en Schijndel) Leertraject: informatie en kennis
Nadere informatieVeel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip
Het bodemboek aanleg en onderhoud van de tuin Voorwoord De grond in de tuin, wat moeten we daar nu weer mee? Misschien heeft u zichzelf deze vraag wel eens gesteld. Wij van Hoveniersbedrijf Stip stellen
Nadere informatieBemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016.
Even Voorstellen Pascal Kleeven Akkerbouw/vollegrondgroentebedrijf Sinds1999 in dienst bij Vitelia-Agrocultuur Bemesting Wie teelt er maïs? Vragen Wie heeft er een mestmonster? Wie heeft er actuele grondmonsters?
Nadere informatieWeidevogelbescherming ~ jaarverslag 2012. Staphorsterveld
Weidevogelbescherming ~ jaarverslag 2012 Staphorsterveld 1 Contactgegevens Agrarische Natuurvereniging Horst en Maten Postweg 2, 7951 KT Staphorst T: 06-55556812 E: info@anvhorstenmaten.nl I: www.anvhorstenmaten.nl
Nadere informatieInhoud. Optimalisatie van de productie van eigen grond is de kern van goed boeren. Functies. 1.Productie: Strengere bemestings normen
BETERE BODEM- MEER GRAS-MEER MELK Inhoud grasland Relaties functies en bodemkwaliteit Zegveld November 213 Nick van Eekeren Kringloop op een melkveebedrijf 1.Productie: Strengere bemestings normen 13 Ton
Nadere informatieGoede bemesting geeft gezonde planten
Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten
Nadere informatieVlinderbloemigen voor lagere kosten?
Vlinderbloemigen voor lagere kosten? Jan de Wit Voordelen van gras-rode-klaver-mengsels en lage kostprijs is meer dan s 2-6-2016 Opbouw verhaal 1. Waarom grasklaver? 2. Verschil rode en witte klaver 3.
Nadere informatieOnkruidbestrijding in weiland. in nazomer en herfst
Onkruidbestrijding in weiland in nazomer en herfst Inhoud Veel en goed ruwvoer Pag. 3 Pag. 10 Pag. 14 Pag. 15 Veel en goed ruwvoer Onkruidbestrijding in nazomer en najaar Middelen voor onkruidbestrijding
Nadere informatieNATUURNIEUWS DE FRISSE WIND
NATUURNIEUWS DE FRISSE WIND Gortdroog voorjaar speelt weidevogels parten, enkele deelgebieden nader bekeken, Grutto s en grutto nesten Grutto nest met 5 eieren gevonden door Tinus Mooy. Het gortdroge voorjaar
Nadere informatieConcept Schouwkalender
Concept Schouwkalender Gebaseerd op overzicht beheerpakketten ANLB versie 1.3, 15 februari 2015 Toelichting: Op basis van deze (voorbeeld) schouwkalender kan het moment van de veldcontroles worden bepaald.
Nadere informatieBodem. Bodemleven. Bodemverzorging. Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014
Bodem Bodemleven Composteren Bodemverzorging Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014 Vanavond. Bodem: leer je bodem kennen Bodemvoedselweb Composteren Bodem verbeteren en voeden
Nadere informatieBeheerpakketten Leefgebied Open Grasland
Pakket 1 Grasland met rustperiode Het in acht nemen van een rustperiode op grasland is vooral voor weidevogels van belang. Ze biedt rust aan broedende vogels door de kans op verstoring van de legsels te
Nadere informatieHet belang van kruidenrijk grasland voor de Grutto Grutto-onderzoek Rijksuniversiteit Groningen
Het belang van kruidenrijk grasland voor de Grutto Grutto-onderzoek Rijksuniversiteit Groningen Krijn Trimbos Projectleider weidevogelbeheer Landschap Noord Holland Langjarig Demografisch Onderzoek = Burgerlijke
Nadere informatieNaar een goed weidevogelbeheer. Cees Witkamp Senior beleidsmedewerker boerenlandvogels Vogelbescherming Nederland
Naar een goed weidevogelbeheer Cees Witkamp Senior beleidsmedewerker boerenlandvogels Vogelbescherming Nederland 1 Even iets over Vogelbescherming o Opgericht 1899 o C. 140.000 leden o C. 65 werknemers
Nadere informatieGRASDUINEN IN HET GRAS
Ruraal Netwerk 25 april 2013 GRASDUINEN IN HET GRAS GEBRUIKSDOELSTELLINGEN VAN GRAS VOOR LANDBOUW Geert Rombouts Mathias Abts Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Voorlichting
Nadere informatieOpzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix
Opzet Streefbeelden Graslanden Wat is de doelstelling; Wat willen we er mee? Hooilanden Fasen van ontwikkeling Botanisch waardevolle graslanden De dominantfase als bottleneck Doelstelling bloemrijk: verschralen
Nadere informatieGANZEN IN NEDERLAND OVERZOMERENDE GANZEN
GANZEN IN NEDERLAND Nederland is met zijn laaggelegen graslanden, veel water en zachte winters een ideaal gebied voor vele ganzensoorten. Veel ganzen die Nederland aandoen zijn afkomstig uit het hoge noorden;
Nadere informatieLandschapswaaier Bouwstenen voor duurzame landbouw en natuur in het Groene Hart Henk Kloen en Rita Joldersma, CLM
Landschapswaaier Bouwstenen voor duurzame landbouw en natuur in het Groene Hart Henk Kloen en Rita Joldersma, CLM Download rapport: www.clm.nl/publicaties/data/671.pdf In opdracht van Staatsbosbeheer en
Nadere informatieWeidevogelnieuws. Landbouwkundige situatie vroeger en nu. Rijswijkse Veld
Landbouwkundige situatie vroeger en nu Weidevogelnieuws Het Zoelense en Rijswijkse Veld vind je in het meest westelijke deel van het werkgebied van onze VANL. De bodem bestaat er overwegend uit laaggelegen
Nadere informatieDe bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof
Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Marjoleine Hanegraaf
Nadere informatieSchimmels. Schimmelziektes in sportvelden en gazons
Schimmelziektes in sportvelden en gazons Brown patch Brown Patch Symptomen: Donkere ringen van afstervend gras Droogte plekken Wit verkleuring van het aangetaste gras Brown Patch Infectie: Juni tot september
Nadere informatieCOPYRIGHT. l Habitat verbeterende maatregelen voor aquatische. 02 juli Regiohoofd Veenweiden, Zuid-Hollands Landschap
Veldwerkplaats: l Habitat verbeterende maatregelen voor aquatische fauna in poldergebieden 02 juli 2009 Rudi Terlouw, Regiohoofd Veenweiden, Zuid-Hollands Landschap KRIMPENERWAARD Veenweidepolder van
Nadere informatieWeidevogels monitoring Polderpark Oostpolder 2014-2016. verslag, conclusies en aanbevelingen 2014
Broedende weidevogels in de Oostpolder van Gouda nu en in de toekomst Weidevogels monitoring Polderpark Oostpolder 2014-2016 verslag, conclusies en aanbevelingen 2014 Komen er wel broedende weidevogels
Nadere informatieBodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting
Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Nick van Eekeren DMS Vertrekpunt grondsoort Welke grondsoort zit u? Zie ook bodemdata.nl Losser 101 Veldpodzolen.
Nadere informatieDe positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings
De positieve kant van onkruid Boomkwekerij 13-02-2016 Hans Puijk - Vlamings Inhoud Bodem, balans en elementen (herh) Bewerkingen en bodem management Wat zeggen onkruiden op het perceel Uitbreiding, nieuw
Nadere informatieBermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieCollectieve weidevogelpakketten SAN beheerspakketten 18 t/m 21
Collectieve weidevogelpakketten SAN beheerspakketten 18 t/m 21 Dit document is een uitgave van Dienst Landelijk Gebied en Dienst Regelingen. De beschrijving heeft een informatieve functie en er kunnen
Nadere informatieInhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling
Inhoud Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil Nick van Eekeren, Louis Bolk Instituut 1. Beworteling Functies Invloed op bemestingsadvies Invloed bemesting op beworteling 2. Bodemleven
Nadere informatieDe bodem is de basis voor gewasbescherming!
De bodem is de basis voor gewasbescherming! www.tenbrinkebv.nl Agenda Bemestingsproeven bloembollen. Bodemvruchtbaarheid Flevoland in gevaar. Verschillen tussen kavels binnen de Noordoostpolder. Grond
Nadere informatieBeste Randy, Bedankt voor de medewerking. Met vriendelijke groet, Danny Eijsackers.
Van: Danny Eijsackers [mailto:d.eijsackers@milieufederatie.nl] Verzonden: woensdag 10 mei 2017 14:58 Aan: Statengriffie Onderwerp: Bijeenkomst boerenlandvogels Beste Randy, Hierbij stuur ik je 2 documenten
Nadere informatiePROEFPROJECT VASTEMESTVOORZIE- NING WEIDEVOGELRESERVATEN FRYSLÂN/GRONINGEN
A&W-rapport 1109 PROEFPROJECT VASTEMESTVOORZIE- NING WEIDEVOGELRESERVATEN FRYSLÂN/GRONINGEN SAMENVATTING E.B. Oosterveld Altenburg & Wymenga ECOLOGISCH ONDERZOEK BV Veenwouden 2008 In samenwerking met
Nadere informatieORGANISCHE STOF BEHEER
ORGANISCHE STOF BEHEER Weet wat je bodem eet! Anna Zwijnenburg van A tot Z landbouwadvies EVEN VOORSTELLEN Zelfstandig landbouwadviseur voor de akkerbouw/groenvoeder gewassen voor de thema s bodem, vruchtwisseling
Nadere informatieJe kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei.
Lentetips April Vroegbloeiende struiken kan u na de bloei snoeien. Vanaf april ziet onkruid vaak zijn kans. Onbeplante oppervlaktes zijn snel bedekt met ongewenst groen. Schoffelen is dus de boodschap!
Nadere informatieSamenstelling en eigenschappen
Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige
Nadere informatieBemestingsonderzoek Grasland voor paarden voor de sloot
Bemestingsonderzoek Grasland voor paarden voor de sloot Uw klantnummer: 5001382 Postbus 170 NL- 6700 AD Wageningen T +31 (0)88 876 1010 E klantenservice@blgg.agroxpertus.com I blgg.agroxpertus.nl T monstername:
Nadere informatieDossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:
Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.
Nadere informatieBijlage E Samenvatting tarieven landbouwkundige en niet landbouwkundige werkzaamheden uit bijlage L. Prijspeil 2009 ( Opvolger van bijlage E en F van
Bijlage E Samenvatting tarieven landbouwkundige en niet landbouwkundige werkzaamheden uit bijlage L. Prijspeil 2009 ( Opvolger van bijlage E en F van de huidige catalogus. Nummering komt overeen met bijlage
Nadere informatieBeheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Water
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Water 2019 13 Botanisch waardevol grasland Categorie Water Tot in de vijftiger jaren waren veel graslanden rijk aan (bloeiende) kruiden en grassen.
Nadere informatieUitplanten: bodem, structuur, bodembiologie en bemesting. Hoe inboeten voorkomen? Wilma Windhorst Hovenierscursus Vlamings BV
Uitplanten: bodem, structuur, bodembiologie en bemesting Hoe inboeten voorkomen? Wilma Windhorst Hovenierscursus Vlamings BV 130116 Voorbereiding aanplant Beplanting: visitekaartje van de gemeente, de
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 2 november 2010) Nummer 2411
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 2 november 2010) Nummer 2411 Onderwerp Afschot kraaien en vossen Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller
Nadere informatieEiwitgewassen. Voordelen luzerne. Nadelen luzerne 1/14/2016. Luzerne Rode klaver Lupine Veldbonen Soja. Eiwitrijke gewassen
Eiwitgewassen Eiwitrijke gewassen Luzerne Rode klaver Lupine Veldbonen Soja Voordelen luzerne Nadelen luzerne Positief effect op bodemstructuur Droogteresistent door diepe beworteling Nalevering N: 60
Nadere informatieklaver melkveebedrijf Groene van motor De groene motor van het melkveebedrijf
De groene motor van het melkveebedrijf Door Minas neemt het gebruik van kunstmeststikstof af en komt het gebruik van klaver als groene motor achter de Gras & graslandproductie steeds meer in beeld. Deze
Nadere informatieBemestingsonderzoek Grasland voor paarden voorste deel Postbus 115
voorste deel Onderzoek Onderzoek-/ordernr: Datum monstername: Datum verslag: 110027/001746286 07-10-2010 22-10-2010 Monster genomen bij: A. Dierhouder 8822 XX ARUM Grondsoort: Bemonsterde laag: Monster
Nadere informatieBezoekeffecten en nestbescherming bij weidevogels. Paul Goedhart Wolf Teunissen Hans Schekkerman Maja Roodbergen
Bezoekeffecten en nestbescherming bij weidevogels Paul Goedhart Wolf Teunissen Hans Schekkerman Maja Roodbergen Aantalveranderingen 200 180 160 140 Index 120 100 80 60 40 20 1960 1970 1980 1990 2000 2010
Nadere informatieRapportage natuurbeheer. Weidevogels. Stichting Agrarische Bedrijven Spaarnwoude (SAS) Melkveebedrijf de Ettingen Zoogkoeienbedrijf de Koningshoeve
Rapportage natuurbeheer Weidevogels Stichting Agrarische Bedrijven Spaarnwoude (SAS) Melkveebedrijf de Ettingen Zoogkoeienbedrijf de Koningshoeve 2016 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Weidevogels... 5 2.a.
Nadere informatieJE GAZON GEZOND EN STERK HANDIG INFOBOEKJE
JE GAZON GEZOND EN STERK HANDIG INFOBOEKJE GROEN DOET JE GOED De geur van vers gemaaid gras en zingende vogels. Het sproeien van het gras en het voldane gevoel van een strakke grasmat. Geniet van je gazon!
Nadere informatieWEIDEVOGELS PLAS - DRAS.
WEIDEVOGELS EN PLAS - DRAS. R.J.S. Terlouw Publicatie nr. 20 12-01 COLOFON: bui-tegewoon, groenprojecten publicatie 2012-01 Ouderkerk aan den IJssel, september 2012. Auteur Fotografie : R.J.S. Terlouw
Nadere informatieOnkruidbestrijding in grasland in het najaar
Onkruidbestrijding in grasland in het najaar Inhoud Pag. 3 Pag. 10 Pag. 14 Pag. 15 Veel en goed ruwvoer Voordelen van een onkruidbestrijding in het najaar Middelen voor een onkruidbestrijding in het najaar
Nadere informatieAmmoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf
Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Pilotveehouder Henk van Dijk Proeftuinadviseur Gerrit de Lange Countus Accountants Proeftuin Natura 2000 Overijssel wordt mede mogelijk gemaakt door: 8
Nadere informatieBijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december 2015. Presentatie Wageningen UR
Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint 10 december 2015 Presentatie Wageningen UR Meedenksessie kansen voor duurzaam beheer Parallel aan de totstandkoming van het beheerconvenant heeft Blauwzaam via
Nadere informatieapril 2011 natuur bos landschap Prunus bestrijden, het kan! Groene lobby in Den Haag 100 jaar Veluwezoom april 2011
april 2011 natuur bos landschap Prunus bestrijden, het kan! Groene lobby in Den Haag 100 jaar Veluwezoom april 2011 1 uit de wetenschap Ruimtelijke samenhang grondgebruik bepalend voor succes grutto In
Nadere informatieIn een handomdraai een diepgroen gazon zonder mos en onkruid!
Gazonwijzer In een handomdraai een diepgroen gazon zonder mos en onkruid! Onkruidbestrijder zorgt ervoor dat de meest voorkomende onkruiden, zoals klaver, boterbloem, paardebloem,, verdwijnen. Ijzerchelaat
Nadere informatieEindrapportage Slootkwaliteitsplan in de Braakpolder bij Kolhorn
Eindrapportage Slootkwaliteitsplan in de Braakpolder bij Kolhorn Juni 2013 Foto s: Frode Numan, Paulien de Gaaij, Pieke Molenaar, Oda Bögels 1 INHOUD Pilot Slootkwaliteitsplan in de Braakpolder... - 3
Nadere informatieAMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KAMSALAMANDER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP
AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KAMSALAMANDER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP 1 2 KAMSALAMANDER De Achterhoek is één van de gebieden met de ruimste verspreiding van de kamsalamander in Nederland.
Nadere informatieBasiscursus Compostering
Basiscursus Compostering Uw aangeboden door : OVAT Gegeven door Vincent de Wolff Wat gaan we vanavond doen? Wat is composteren Hoe verloopt het proces Wat wel, wat niet in de compost Waarom is compost
Nadere informatieInforma(emiddag bodem & kringlooplandbouw
Informa(emiddag bodem & kringlooplandbouw 13:30 Ontvangst met koffie 13:50 Welkomstwoord Jan van der Staak, vakgroep Rundveehouderij 14:00 Kringloopwijzer en doorkijk Frank Verhoeven, Boerenverstand 14:30
Nadere informatie