Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid van tuinen en openbaar groen in Vlaanderen.

Transcriptie

1 Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid van tuinen en openbaar groen in Vlaanderen. Voor het eerst de resultaten van jaar bodemanalyse van Vlaamse tuinen met een schat aan informatie voor elke tuinaanlegger, ontwerper en beheerder van openbaar groen. Stan Deckers Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

2 Bodemanalysen voor tuin en openbaar groen? Tuinaanleg: zuur; te hoge ph; rijke of arme bodem? Planten groeien slecht of sterven af Rhodo s kleuren geel (blad) Mos in gazon Vroegtijdige bladval van de bomen... Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

3 Weg van het staal $ $ $ Staalname Inlichtingsformulier Ontvangst Advisering Expert System Verslag Labo Analyses Staalname: representatief staal Analyse: standaardgrondontleding Advies voor aanleg of bestaande moestuin, siertuin, gazon, serre Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

4 1 VERSLAG BODEMANALYSE TUIN klantnummer: 71 datum staalname: 1/2/1 volgnummer: S214 (1) datum aankomst : 2/2/1 staalnummer: 214 datum verslag : 1/2/1 benaming staal: HOBBY 94 Analyseresultaten en beoordeling voor bestaande siertuin parameter waarde situatie t.o.v. * beoordeling methodenummer analysedatum Grondsoort 1 Grof zand 48 3/2/1 ph- KCl Laag 89 B 3/2/1 Koolstof 2.1 % Normaal 42 B 3/2/1 Humus (berekend) 3.6 % Normaal 42 B 3/2/1 Fosfor (P) mg/1g DS Tamelijk 376 B 9/2/1 Kalium (K) mg/1g DS Tamelijk 376 B 9/2/1 Magnesium (Mg) 18 mg/1g DS 7-1 Hoog 376 B 9/2/1 Calcium (Ca) 27 mg/1g DS Zeer 376 B 9/2/1 Natrium (Na) 3 mg/1g DS Tamelijk 376 B 9/2/1 Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

5 Bekalkingsadvies voor siertuin (uitgedrukt in zuurbindende waarde per 1 m 2 ) 2. (kalkverdragende planten) (kalkvrezende planten) Dit bekalkingsadvies geldt voor de komende drie jaren en moet slechts één keer worden toegediend. Bemestingsadvies voor siertuin (uitgedrukt in g voedingsstof per 1 m 2 ) Onderstaande adviezen zijn de hoeveelheid voedingsstoffen die jaarlijks moeten worden toegediend de eerstkomende drie jaren. kalkverdragende planten kalkvrezende planten 1 stikstof (N) 8 8 fosfaat (P 2O ) kali (K 2O) 7 7 magnesia (MgO) 11 stikstof (N) 8 8 fosfaat (P 2O ) kali (K 2O) 9 9 magnesia (MgO) 12 stikstof (N) 8 8 fosfaat (P 2O ) 6 6 kali (K 2O) magnesia (MgO) Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

6 Aantal bodemstalen? Aantal bodemstalen van augustus 7- juli 9 bestemming aantal bodemstalen Evolutie van de belangrijkste bodemvruchtbaarheidsparameters vanaf 1989 tot juli 9: bodemstalen voor tuinen ; 4.41 parameters Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1 aantal geanalyseerde parameters groentetuin siertuin gazon (her)aanleg van groentetuin, gazon en siertuin hobbyserre totaal

7 VOORBEELD VAN ANALYSES VAN 4 TUINEN Tuin 1 Tuin 2 Tuin 3 Tuin 4 Grondsoort Zand Zand Zand Zand ph-kcl % C P K Mg Ca Na Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

8 ph-beoordeling voor (her)aanleg tuin, groentetuin, siertuin beoordeling sterk zuur tamelijk zeer ph-kcl zand < 4, 4, - 4, 4,6 -,1,2 -,6,7-6,2 6,3-6,8 > 6,8 ph-kcl zandleem < 4, 4, -,,6-6,1 6,2-6,6 6,7-6,9 7, - 7,4 > 7,4 ph-kcl leem <,, - 6, 6,1-6,6 6,7-7,3 7,4-7,7 7,8-8, > 8, ph-kcl polders <,, - 6,4 6, - 7,1 7,2-7,7 7,8-7,9 8, - 8,1 > 8,1 ph-beoordeling voor gazon beoordeling sterk zuur tamelijk zeer ph-kcl zand < 4,4 4,4-4,7 4,8 -,,1 -,6,7 -,9 6, - 6,4 > 6,4 ph-kcl zandleem - leem < 4,6 4,6 -,1,2 -,6,7-6,2 6,3-6, 6,6-7, > 7, ph-kcl polders < 4,9 4,9 -,3,4 -,6,7-6,4 6, - 6,8 6,9-7,2 > 7,2 Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

9 ph aanleg tuin ph siertuin ph groentetuin ph gazon ZUURTEGRAAD: ph-kcl Grote spreiding in zuurtegraad aan te leggen tuinen. Bestaande tuinen zijn meestal overbekalkt ph akkerbouw ph hobbyserre ph weiland Oorzaak: * te veel kalk gebruikt * systematisch bekalken tegen mos in gazon * te veel kalkhoudende compost... tip Een overbekalkte bodem corrigeren is veel moeilijker dan een bodem met een te lage ph binnen de te brengen door te bekalken. Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

10 Beoordeling van het koolstofgehalte voor groentetuin, siertuin beoordeling %C zand < 1,2 1,2-1,4 1, - 1,7 1,8-2,8 tamelijk 2,9-4, 4,6-1, veenachtig > 1, %C zandleem - leem <,8,8 -,9 1, - 1,1 1,2-1,6 1,7-3, 3,1-7, > 7, Beoordeling van het koolstofgehalte voor gazon %C polders < 1, 1, - 1,2 1,3-1, 1,6-2,6 2,7-4, 4,6-1, > 1, beoordeling %C elk type bodem behalve leem < 2, 2, - 2,9 3, - 3, 3,6 -, tamelijk,6-7, 7,1-1, veenachtig > 1, %C leem < 1, 1, - 2, 2,1-2, 2,6-4,2 4,3-6, 6,6-9, > 9, Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

11 % van de percelen % van de percelen % C koolstof aanleg tuin tuin % C koolstof groentetuin tamelijk veenachtig % koolstof C siertuin % koolstof C gazon tamelijk veenachtig % C koolstof hobbyserre hobbyserrre tamelijk veenachtig tamelijk tamelijk % C koolstof akkerbouw % koolstof C weiland tamelijk veenachtig tamelijk veenachtig veenachtig veenachtig KOOLSTOF: % C Grote spreiding in koolstofgehalte van de aan te leggen tuinen. Bestaande siertuin en groentetuin en serres zijn goed voorzien van organische stof De meeste gazons hebben een te gehalte aan organische stof tip Bij percelen waar het gehalte aan koolstof te is zal men voor de aanleg van de tuin een aanzienlijke dosis organische stof inwerken en de jaren er na eveneens voldoende organische stof aanbrengen NB: 1 m 3 compost/are = 1 l/m 2 = 1 cm Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

12 MOS IN GAZON Mos groeit weelderig als het gras minder goed groeit Structuurproblemen (organische stof/calcium) Afwijkende ph (te lage of te hoge ph) Kaliumgebrek (export van K via maaisel) Te voedingsniveau of foute verhoudingen Te kort maaien Schaduw (lichtgebrek) Te nat (te vochtige grond, water blijft staan,...) In vele gevallen: combinatie van deze factoren Oplossing: probleem met inzicht aanpakken NB: Bekalken tegen mos heeft enkel zin als de bodem te zuur is! Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

13 % van de percelen % van de percelen P tuin P P aanleg tuin P groentetuin P P siertuin tamelijk tamelijk zeer zeer P hobbyserre P hobbyserrre P akkerbouw P tamelijk zeer tamelijk P P gazon zeer tamelijk zeer tamelijk zeer P weiland P tamelijk zeer FOSFOR: P Reserve aan P is meestal Grote spreiding in P-reserve P-gebrek: * absoluut P tekort * ph te of te * vroege voorjaar: koude * te natte bodem * wortelbeschadiging (fysisch) Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

14 % van de percelen % van de percelen K tuin K K aanleg tuin K groentetuin K K siertuin tamelijk tamelijk zeer zeer K K gazon K hobbyserrre K hobbyserre K akkerbouw K tamelijk zeer tamelijk zeer tamelijk zeer tamelijk zeer K weiland K tamelijk zeer KALIUM Grote variatie in kalireserve Groentetuinen rijkelijk voorzien Kempische zandgronden ste K-reserve Kaligebrek (bij BUXUS): randjesziekte Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

15 % van de percelen % van de percelen Mg tuin Mg Mg aanleg tuin Mg groentetuin tamelijk Mg Mg siertuin tamelijk zeer zeer Mg akkerbouw Mg tamelijk tamelijk Mg gazon Mg hobbyserre Mg hobbyserrre zeer tamelijk zeer zeer tamelijk zeer Mg Mg weiland tamelijk zeer MAGNESIUM Magnesiumreserve is vrij bij aanleg tuin, siertuin, hobbyserre en groentetuin Opvallend grote spreiding in magnesiumreserve van gazons Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

16 % van de percelen % van de percelen Na tuin Na Na aanleg tuin Na groentetuin tamelijk Na Na siertuin tamelijk zeer zeer tamelijk gazon Na gazon Na hobbyserrre Na hobbyserre Na Na akkerbouw tamelijk zeer tamelijk zeer zeer tamelijk zeer Na weiland tamelijk zeer NATRIUM Natriumreserve is meestal Enkel bij hobbyserres hoge Na-reserves Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

17 6 zout serre Bij een zeer zoutgehalte geeft BDB een spoeladvies 1 tamelijk zeer Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

18 WET VAN HET MINIMUM (Liebig) verhoudingen tussen elementen Na/K/Mg/Ca Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

19 Gemiddelde bemestingsadviezen van de tuinen in Vlaanderen (kg/are) kalk stikstof fosfor kali magnesium (zbw) (N) (P 2 O ) (K 2 O) (MgO) (her)aan te leggen tuinen siertuin gazon (met afvoer maaisel) groentetuin hobbyserre Gemiddeld vrij lage adviezen; niet te gebruiken als gemiddelde adviezen! Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

20 EVOLUTIE VAN ph VAN AANLEG TUIN Procentuele verdeling van de ph van (her)aan te leggen tuinen in zeven bodemvruchtbaarheidsklassen gedurende verschillende jaren (geografisch niveau: Vlaanderen) bodemvruchtbaarheidsklasse sterk zuur (*) tamelijk zeer Aantal te zure tuinen is gedaald; aantal overbekalkte tuinen neemt toe Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

21 EVOLUTIE VAN DE FOSFORRESERVE VAN AANLEG TUIN Procentuele verdeling van gehalte aan fosfor van aan te leggen tuinen in zeven bodemvruchtbaarheidsklassen gedurende verschillende jaren (geografisch niveau: Vlaanderen) bodemvruchtbaarheidsklasse tamelijk zeer Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

22 EVOLUTIE VAN MAGNESIUMGEHALTE VAN AANLEG TUIN Procentuele verdeling van gehalte aan magnesium van aan te leggen tuinen in zeven bodemvruchtbaarheidsklassen gedurende verschillende jaren (geografisch niveau: Vlaanderen) bodemvruchtbaarheidsklasse tamelijk zeer Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1

23 BESLUITEN Bodemonderzoek leidraad bij aanleg en onderhoud van tuin en openbaar groen Rijke bodemvruchtbaarheid van de bestaande tuinen Grote spreiding in bodemvoorraad Stuur de bemesting rekening houdend met de verhouding van voedingselementen in de bodem Jarenlange wetenschappelijke kennis van de Bodemkundige Dienst ook beschikbaar voor de tuinliefhebber of tuinaanlegger Grondontleding: dé basis voor een gerichte bemesting! METEN IS WETEN! Studienamiddag Bodemanalyse en bemestingsadvies ook voor de recreatieve sector - 24 februari 1