Maroesjka Versantvoort, 2009, 'Minder vrouwen aan de top door gezinsvriendelijk beleid', Me Judice, jaargang 2, 19 oktober 2009
|
|
- Gustaaf Verbeke
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bron: Maroesjka Versantvoort, 2009, 'Minder vrouwen aan de top door gezinsvriendelijk beleid', Me Judice, jaargang 2, 19 oktober 2009 Minder vrouwen aan de top door gezinsvriendelijk beleid Maroesjka Versantvoort Door het gezinsvriendelijk beleid in Nederland stoten minder vrouwen door naar de top, stelt econome Maroesjka Versantvoort. Werkgevers zijn minder geneigd te investeren in de carrière van een vrouwelijke werknemer die alle mogelijkheden heeft om een tijd niet of minder te werken. Vrouwen komen vooral in de publieke dienstverlening terecht; mannen verdelen de hoge functies in het bedrijfsleven. Een quotum voor vrouwen Het door honderden topvrouwen ondertekende Quota Manifest vrouwen in de top van eind vorige maand zorgde voor hernieuwde aandacht voor de voortdurende ondervertegenwoordiging van vrouwen in topfuncties in Nederland. In het manifest pleiten de vrouwen voor een quotum van veertig procent vrouwen in commissariaats- en toezichtsfuncties. De redenatie van de initiatiefnemers en ondertekenaars van het manifest is eenvoudig: Diversiteit is een succesfactor. Het aandeel vrouwen in bestuursfuncties in Nederland is laag. Initiatieven als handvesten, codes, taskforces, ambassadeursnetwerken en allerlei bewustwordingstrajecten hebben daar geen substantiële of duurzame verandering in gebracht de afgelopen jaren. Een quotum is nu nodig om daarin wél verandering aan te brengen. Tegenstanders van het manifest wijzen op het lage aandeel voltijdsparticiperende vrouwen op de arbeidsmarkt in Nederland. Afgezet tegen het aantal voltijdsparticiperende vrouwen zou het aantal vrouwen in topfuncties in Nederland niet eens zo laag zijn ten opzichte van andere westerse landen. Meer vrouwen aan het werk, maar niet in topfuncties Wat opvalt in deze discussie is het voorbijgaan aan de invloed die uitgaat van beleid gericht op het mogelijk maken van de combinatie van arbeid en zorg en stimulering van de arbeidsparticipatie van vrouwen. De afgelopen jaren heeft de Nederlandse overheid flink geïnvesteerd in dergelijk beleid. Zo is onder meer het recht op deeltijdwerk tot stand gebracht, de
2 levensloopregeling geïntroduceerd, het gebruik van kinderopvang voor ouders fors goedkoper geworden, het aantal weken dat ouderschapsverlof opgenomen kan worden per kind verdubbeld en de ouderschapsverlofkorting ingevoerd. Ook het recent ontwikkelde keurmerk voor gezinsvriendelijke bedrijven bedrijven met schooltijdbanen bijvoorbeeld past in deze trend. Onderzoek heeft aangetoond dat een dergelijke beleidsrichting positieve effecten sorteert als het gaat om arbeidsparticipatie van vrouwen in brede zin. Zo draagt de beschikbaarheid van betaalbare kinderopvang in algemeenheid positief bij aan de arbeidsparticipatie van vrouwen. Ook een voorziening als ouderschapsverlof mits de verlofperiode niet langer duurt dan een paar maanden zorgt ervoor dat vrouwen na de geboorte van een kind blijven werken. Het is echter zeer de vraag of deze voorzieningen ook bijdragen aan vergroting van de doorgroeimogelijkheden voor vrouwen wanneer zij eenmaal actief zijn op die arbeidsmarkt. Sterker, deze voorzieningen dragen er juist aan bij dat de topbanen onder mannen worden verdeeld. Statistische discriminatie Gezinsvriendelijk beleid werkt zogenoemde statistische discriminatie in de hand. Ouderschapsverlof, deeltijdwerk en soortgelijke voorzieningen zorgen er voor dat met name vrouwen een bepaalde periode afwezig zijn van of minder aanwezig zijn op de arbeidsmarkt. Hoewel deze voorziening bijdraagt aan het behoud van de werkgever-werknemerband, ontmoedigt een verwachte (lange) periode van afwezigheid werkgevers ook vrouwen aan te stellen voor de hogere (management)functies. Wanneer vrouwen gebruik maken van voorzieningen die minder opgeëist worden door mannen, zoals het geval is bij het recht op ouderschapsverlof en deeltijdwerk, en de uitwerking van die voorzieningen niet duidelijk positief is voor werkgevers, zullen werkgevers eerder geneigd zijn te kiezen voor aanstelling van mannen in die banen die relatief veel bedrijfsinvesteringen vergen (Hansen, 1997). Werkgevers wentelen de kosten die samenhangen met een dergelijke voorziening af op de groep vrouwen in algemeenheid in de vorm van een lagere beloning en/of minder doorgroeimogelijkheden (Waldfogel, 1998). Vrouwen eindigen in publieke sector
3 Daarnaast dragen de genoemde voorzieningen in algemeenheid bij aan de groei van de publieke sector. Welvaartsstaten die gekenmerkt worden door relatief grote investeringen in vrouw- of gezinsvriendelijk beleid, zoals Zweden, Noorwegen of Finland, kennen eveneens de grootste publieke sectoren. Veelal impliceerden uitbreidingen van voorzieningen als kinderopvang aldaar een overgang van die diensten van de private sector naar de publieke sector, bijvoorbeeld van informele kinderopvang thuis naar formele kinderopvang elders. Juist die publieke sector blijkt een grote aantrekkingskracht te hebben op vrouwen. In de Scandinavische landen is ongeveer de helft van de vrouwelijke beroepsbevolking werkzaam in deze sector tegenover procent van de mannelijke. Arbeidsmarkten in landen met de meest uitgebreide voorzieningen om arbeid en zorg te combineren blijken het meest gesegementeerd te zijn naar geslacht; vrouwen werken daar voornamelijk in de publieke sector en mannen in de private (Datta Gupta et al., 2008, OESO, 2002). Verschillende studies hebben aangetoond dat de oververtegenwoordiging van vrouwen in de relatief omvangrijke publieke sectoren in Zweden en Denemarken significant bijdraagt aan de loon- en functiehoogteverschillen tussen mannen en vrouwen in die landen (Gornick en Jacobs, 1998, Datta Gupta et al., 2006). De aard van de banen in de publieke dienstensector, gecombineerd met de relatief vrouwvriendelijke arbeidsomstandigheden, blijken vrouwen in typisch vrouwelijke dienstverlenende niches te duwen, ver van de bestbetaalde en machtigste functies (Mandel en Semyonov, 2006). Terwijl gedurende de afgelopen decennia de loonverschillen tussen de publieke en private sector in de Verenigde Staten daalden van ruim 4 procent naar minder dan 2 procent, stegen deze in een land als Denemarken van 4 naar 12 procent (Datta Dupta et al., 2008). Statische discriminatie en het voorsorteren van vrouwen in publieke dienstverlening versterken elkaar. Voorkeuren van vrouwen worden beïnvloed door het gedrag van werkgevers en de kansen die zij krijgen op de arbeidsmarkt. Wanneer werkgevers terughoudend zijn om vrouwen aan te stellen in topfuncties, zullen vrouwen minder geneigd zijn gemotiveerd de concurrentiestrijd aan te gaan met hun mannelijke collega s. Daarbij komt dat de publieke dienstensector, met een relatief groot aanbod van vrouw- of gezinsvriendelijke arrangementen, juist vrouwen aantrekt en behoudt. Hoewel dit laatste aangemerkt zou kunnen worden als een rationele keuze, is het toch zeker geen volledig vrije keuze (Mandel en Semyonov, 2006). Baanvoorkeuren worden immers beïnvloed door baankansen, welke mede bepaald worden door statistische discriminatie.
4 Kans op topfunctie vrouw in Canada en VS drie keer zo hoog Bovenstaande argumentatie houdt stand wanneer cijfers over de arbeidsparticipatie van vrouwen en mannen en de vertegenwoordiging van beide sexen in hogere functies vergeleken worden voor verschillende landen. Terwijl de participatiegraad van vrouwen in landen waarin ruimhartig sociaal beleid gevoerd wordt, zoals Zweden en Denemarken, hoog is, laat onderzoek van Mandel en Shalev (2009) en Mandel en Semyonov (2006) zien dat juist in deze landen de kans op het bekleden van een hogere (management)functie voor vrouwen relatief laag is. In landen die daarentegen gekenmerkt worden door sober beleid, zoals Canada en de Verenigde Staten, is de kans op een topbaan voor vrouwen het hoogst. Tabel 1 geeft voor verschillende OESO-landen aan wat de relatieve kans is dat vrouwen een leidinggevende functie bekleden. In Canada is de kans dat een vrouw een hogere managementfunctie zal bekleden 83 procent van die van een man, uitgaande van dezelfde opleiding, werkervaring en leeftijd. In Denemarken is deze kans 29 procent van die van een man. Ook in de andere landen met ruimhartige voorzieningen op het terrein van de combineerbaarheid van arbeid en zorg zijn de verschillen in topbaankansen tussen mannen en vrouwen bovengemiddeld. In Zweden bijvoorbeeld is de relatieve kans op het bekleden van een hogere managementfunctie door vrouwen slechts de helft van die in de Verenigde Staten, terwijl het aandeel deeltijdparticipatie op een vergelijkbaar niveau ligt. Tabel 1 Kans op leidinggevende functie voor vrouwen ten opzichte van mannen Hogere management functies Management functies Canada Verenigde Staten Zwitserland Duitsland Ierland Verenigd Koninkrijk Hongarije Oostenrijk Spanje België Australië Finland Zweden Frankrijk Luxemburg Tsjechië Israël
5 Noorwegen Italië Nederland Slowakije Denemarken Bron: Versantvoort (2008), gebaseerd op Mandel en Semyonov (2006) De kans op het bekleden van een topfunctie door vrouwen is in de hoogst scorende landen bijna drie maal zo hoog als die in de laagst scorende landen. Nederland behoort samen met Denemarken en Slowakije tot die laatste groep landen. Deze cijfers impliceren dat de kans dat een vrouw een topfunctie bekleedt in de Verenigde Staten of Canada bijna drie maal zo groot is als in Nederland, los van haar individuele kenmerken. Tot slot Met deze inzichten is te verklaren dat ondanks bewustwordingscampagnes en voorlichting over het belang van meer vrouwen aan de top de doorgroeimogelijkheden voor vrouwen in Nederland niet sterk gestegen zijn de afgelopen jaren. De achterliggende periode wordt gekenmerkt door beleidsvoering die neigt naar het sociaal-democratische model. Het feit dat in Nederland het aandeel vrouwen dat werkt in deeltijd relatief hoog is, biedt daarbij slechts een deel van de verklaring. Immers, voltijdsparticipatie blijkt geen voldoende voorwaarde te zijn voor doorgroei. Paradoxaal genoeg blijken beleidsmaatregelen die de kansen voor vrouwen om te participeren en arbeid en zorg te combineren vergroten, belemmeringen op te werpen voor het doorgroeien van werkende vrouwen. Hoewel vaak in één adem genoemd in beleidslijnen gericht op bevordering van emancipatie en arbeidsmarktparticipatie van vrouwen, blijken combineerbaarheid van arbeid en zorg en gelijke kansen voor vrouwen in topfuncties elkaar te bijten. Referenties Datta Gupta, N., Smith, N. en Verner, M. (2008), Child Care and Parental Leave in the Nordic Countries: A Model to Aspire to?, Review of Economics of the Household, 6, Datta Gupta, N., Oaxaca, R. en Smith, N. (2006). Swimming upstream, floating downstream: Comparing women s relative wage progress in the United States and Denmark. Industrial and labor relations, 59:
6 Gornick, J.C. & Jacobs, J.A. (1998). Gender, the welfare state, and public employment: a comparative study of seven industrialized countries. American economic review, 63, Hansen, M.N. (1997). The Scandinavian welfare state model: the impact of the public sector on segregation and gender equality. Work, employment and society, 11, Mandel, H. en Semyonov, M. (2006). A welfare state paradox: state interventions and women s employment opportunities in 22 countries. American journal of sociology, 111, Mandel, H. en Shalev, M. (2009), How welfare states shape the gender pay gap: a theoretical and comparative analysis. Social Forces, 87, OESO (2002). Babies and bosses. Reconciling work and family life. Parijs. OESO (2006). Database on labour force statistics. Parijs. Versantvoort, M.C. (2008). Streven naar het Scandinavische model? Effecten van ouderschapsverlof op de arbeidsmarktpositie van vrouwen. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken 24, Waldfogel, J. (1998). Understanding the family gap in pay for women with children. Journal of Economic Perspectives, 12, Te citeren als: Maroesjka Versantvoort, 2009, Minder vrouwen aan de top door gezinsvriendelijk beleid, Me Judice, 19 oktober 2009 Dit artikel kan worden overgenomen met bronvermelding. Toezending van bewijsexemplaren wordt op prijs gesteld. Me Judice Onderwerpen Arbeidsmarkt Trefwoorden kinderopvang / arbeidsparticipatie / beloning
Battle of the sexes. De gender gap
Battle of the sexes Organisation for Economic Cooperation and Development, (2002), OECD Employment outlook july 2002, OECD Publications, Paris, 336 p. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
Nadere informatieEmancipatiebeleid en getallen: een kritisch onderzoek naar de werking van de numerieke metafoor.
Anja Eleveld en Maroesjka Versantvoort Emancipatiebeleid en getallen: een kritisch onderzoek naar de werking van de numerieke metafoor. 1. Introductie Het bereiken van economische zelfstandigheid van vrouwen
Nadere informatieBijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx
Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 4 Tabel B4.3... 5 Tabel B4.4... 6 Tabel B4.5... 7 Tabel B4.6... 8 Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt
Nadere informatieStatistieken 2012 96 ste Vierdaagse
Statistieken 2012 96 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2012 gesteld op 45.000. In totaal zijn 4.896 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2012 alle lopers % uitval
Nadere informatieCIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS
OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3
Nadere informatieInternationale vergelijking kindregelingen
Internationale vergelijking kindregelingen Nederland kent een uitgebreid en historisch gegroeid stelsel van kindregelingen dat aan ouders financiële ondersteuning geeft. In het regeerakkoord Bruggen Slaan
Nadere informatieMaatregelen voor een beter evenwicht tussen werk en privéleven voor werkende ouders en mantelzorgers
Maatregelen voor een beter evenwicht tussen werk en privéleven voor werkende ouders en mantelzorgers Velden met een zijn verplicht. Persoonlijke gegevens In welk land bent u gevestigd? België Bulgarije
Nadere informatieSymposium Kindcentra 2020
Symposium Kindcentra 22 s-gravenhage, 9 Oktober 215 Willem Adema, D.Phil Senior Economist, OECD Social Policy Division Cognitieve ontwikkeling van kinderen Ondersteunen van arbeidsparticipatie van ouders
Nadere informatieBijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx
Bijlage B4 Werken aan de start Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 5 Tabel B4.3... 6 Tabel B4.4... 7 Tabel B4.5... 8 Tabel B4.6... 9 Tabel B4.7... 10 Tabel B4.8... 11 Tabel B4.9... 12 Tabel
Nadere informatieBijlage: minimumjeugdloon in historisch en internationaal perspectief
Bijlage: minimumjeugdloon in historisch en internationaal perspectief Historische ontwikkeling van het wettelijk minimumjeugdloon De ontstaansgeschiedenis van het wettelijk minimumloon in Nederland gaat
Nadere informatieBelgië in de Europese informatiemaatschappij. Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006
België in de Europese informatiemaatschappij Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006 Bezit en gebruik van ICT en Internet 1 Luxemburg 2 Litouwen 3
Nadere informatieFactsheet Vrouwen en carrière
Factsheet Vrouwen en carrière Een internationaal onderzoek Wat zijn de grootste barrières voor vrouwen om aan de top te komen? - De algemene normen en culturele gebruiken in ons land - De mannelijke/ patriarchale
Nadere informatieLoonkloof. Factsheet. Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis
Factsheet november 2017 Op 3 november 2017 is het in Nederland Equal Pay Day en wordt er aandacht gevraagd voor de loonkloof: het gemiddelde beloningsverschil tussen mannen en vrouwen. In Nederland is
Nadere informatieWerkloosheid in de Europese Unie
in de Europese Unie Diana Janjetovic en Bart Nauta De werkloosheid in de Europese Unie vertoont sinds 2 als gevolg van de conjunctuur een wisselend verloop. Door de economische malaise in de jaren 21 23
Nadere informatieToerisme in cijfers Tourism in figures XL
www.milo-profi.com 2014 Toerisme in cijfers Tourism in figures XL overnachtingen huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2014 overnight stays in accommodations for rent by rental agencies at the coast
Nadere informatie14 BIJLAGE INTERNATIONALE KERNGEGEVENS BBP per hoofd van de bevolking
14 BIJLAGE INTERNATIONALE KERNGEGEVENS In deze bijlage worden Nederlandse cijfers op het terrein van arbeidsmarkt en sociale zekerheid vergeleken met die van een groot aantal Europese landen, de USA en
Nadere informatieAantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens
Bijlage 4 587 Tabellen bij hoofdstuk 11 Tabel 11.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens Autodiefstal Diefstal uit auto Diefstal van
Nadere informatieAutodiefstal Diefstal uit auto Diefstal van motor Fietsendiefstal Inbraak
Bijlage 4 621 Tabellen bij hoofdstuk 9 Tabel 9.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten) Autodiefstal Diefstal uit auto Diefstal van motor Fietsendiefstal Inbraak
Nadere informatieToerisme in cijfers Tourism in figures 2013
Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 14 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2013 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2013 Kennisbeheer u i 2014
Nadere informatieEuropese feestdagen 2017
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03 Denemarken
Nadere informatieEuropese feestdagen 2019
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 01-02
Nadere informatienr. 811 van TOM VAN GRIEKEN datum: 10 augustus 2015 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen die worden opgevoed in het buitenland
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 811 van TOM VAN GRIEKEN datum: 10 augustus 2015 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen die worden opgevoed in het buitenland
Nadere informatietoerisme in cijfers tourism in figures 2011
toerisme in cijfers tourism in figures 2011 XL 15 Evolutie aankomsten inclusief huurlogies via verhuurkantoren aan de kust, 2007-2011 Trend arrivals, accommodations for rent by rental agencies at the coast
Nadere informatieEuropese feestdagen 2018
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03
Nadere informatie- effecten van ouderschapsverlof op de arbeidsmarktpositie van vrouwen -
Een iets geredigeerde versie is verschenen in Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken: M. Versantvoort, 'Streven naar het Scandinavische model? Effecten van ouderschapsverlof op de arbeidsmarktpositie van
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen 2016 Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!) cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen, april 2017 1 ALGEMEEN OOST-
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016 Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen, januari 2017
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieToerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016
2016 Toerisme in Cijfers Tourism in Figures XL Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 Juli 2017 AANTAL AANKOMSTEN PER MAAND, 2016 Tabel P. Table NUMBER OF ARRIVALS BY MONTH,
Nadere informatieWieteke Conen Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies (AIAS) Trends in de waardering van werk
Wieteke Conen Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies (AIAS) Trends in de waardering van werk Ontwikkelingen in Nederland in internationaal perspectief Achtergrond Arbeidsmarkt in Westerse landen sterk
Nadere informatieTabellen bij hoofdstuk 10. Tabel 10.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens
508 Criminaliteit en rechtshandhaving 2009 Tabellen bij hoofdstuk 10 Tabel 10.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens 1999 2004 1999
Nadere informatieIMMIGRATIE IN DE EU 85% 51% 49% Immigratie van niet-eu-burgers. Emigratie van niet-eu-burgers
IMMIGRATIE IN DE EU Bron: Eurostat, 2014, tenzij anders aangegeven De gegevens verwijzen naar niet-eu-burgers van wie de vorige gewone verblijfplaats in een land buiten de EU lag en die al minstens twaalf
Nadere informatieTabel 1: Economische indicatoren (1)
Tabel 1: Economische indicatoren (1) Grootte van de Openheid van de Netto internationale Saldo op de lopende rekening (% economie (in economie (Export + BBP per hoofd, nominaal (EUR) BBP per hoofd, nominaal,
Nadere informatietoerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011
in cijfers tourism in figures 2011 XL 01 aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 Kennisbeheer Juni 2012 2 AANTAL OVERNACHTINGEN NAAR LOGIESVORM,
Nadere informatieAntwoorden Aardrijkskunde Antwoorden Discovery par. 1
Antwoorden Aardrijkskunde Antwoorden Discovery par. 1 Antwoorden door een scholier 1209 woorden 24 februari 2013 4,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Discovery 1: Noord- Europa IJsland
Nadere informatieFaculteit der Rechtsgeleerdheid
Faculteit der Rechtsgeleerdheid First results of a study into social policies for divorced families in the United States Mandatory parenting plans, mediation and parental divorce education Het ouderschapsplan
Nadere informatieOnderwijs en arbeidsmarkt: tweemaal actief
Onderwijs en arbeidsmarkt: tweemaal actief Organisation for Economic Coöperation and Development (2002), Education at a Glance. OECD Indicators 2002, OECD Publications, Paris, 382 p. Onderwijs speelt een
Nadere informatieVolume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg
Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen
Nadere informatieDe arbeidsmarktintegratie van personen met een handicap in Europa. Barbara Vandeweghe IDEA Consult 12 december 2011
De arbeidsmarktintegratie van personen met een handicap in Europa Barbara Vandeweghe IDEA Consult 12 december 2011 IDEA Consult 1. Inleiding Studie naar de arbeidsmarktsituatie van personen met een handicap
Nadere informatieBijstandsuitkeringen in veel OESO-landen gedaald
Bron: O. van Vliet (2017) Bijstandsuitkeringen in veel OESO-landen gedaald, Sociaal Bestek, nr. 6, pp. 58-59. Bijstandsuitkeringen in veel OESO-landen gedaald Olaf van Vliet Universiteit Leiden Voor veel
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Meer doden onder fietsers, minder onder motorrijders. Meeste verkeersdoden onder twintigers
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-031 23 april 2007 10.00 uur Sterke stijging verkeersdoden onder fietsers In 2006 kwamen 811 mensen in het Nederlandse verkeer om. Dit zijn er 6 minder
Nadere informatieHandelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie
Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14 Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd
Nadere informatieStatistieken 2015 99 ste Vierdaagse
Statistieken 2015 99 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2015 gesteld op 46.000. In totaal zijn 5.462 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2015 alle lopers % uitval
Nadere informatieArbeidsmarkt allochtonen
Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Arbeidsmarkt allochtonen Samenvatting 1.176 werkzoekende allochtone Kempenaren (2012) vaak man meestal
Nadere informatiePIAAC IN FOCUS 1: IS ONDERWIJS WEL EEN HEFBOOM VOOR HET WEGWERKEN VAN HET GELETTERDHEIDSDEFICIT?
PIAAC IN FOCUS 1: IS ONDERWIJS WEL EEN HEFBOOM VOOR HET WEGWERKEN VAN HET GELETTERDHEIDSDEFICIT? Samenvatting Volwassenen met een lage sociaal-economische status behalen gemiddeld een lager geletterdheidsniveau
Nadere informatieZuivelproductie per land 2015 Dairy production by country
Zuivelproductie per land 2015 Melkaanvoer en productie EU-28 2015 Milk deliveries and production EU-28 index: 2014=100 EU-28 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec cumulatief index Melkaanvoer
Nadere informatieInhoud. Over deze publicatie Doorstroom van vrouwen gaat niet vanzelf
Inhoud 3 4 8 12 16 20 Over deze publicatie Doorstroom van vrouwen gaat niet vanzelf Slecht zicht op de feiten De arbeidsparticipatie van vrouwen is de laatste tien jaar fors toegenomen. Grote kans dat
Nadere informatieFiguur 1: Arbeidsparticipatie per geslacht, 15- tot 64-jarigen, 2014
Gendergelijkheid en evenwicht tussen werk en privéleven Genderongelijkheid is nog steeds een probleem op de arbeidsmarkt en in het onderwijs. Om genderongelijkheid aan te pakken, worden maatregelen genomen
Nadere informatieALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010 Meer personen op de arbeidsmarkt in de eerste helft van 2010. - Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten, 2 de
Nadere informatieVeranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken
Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken De Nederlandse bancaire vorderingen 1 op het buitenland zijn onder invloed van de economische crisis en het uiteenvallen van ABN AMRO tussen
Nadere informatie>Retouradres Postbus BJ Den Haag
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Datum 28 februari 2017 Betreft Brief aan Kamer met beantwoording Kamervragen van de leden Dijkstra en Van Weyenberg (beiden D66) over jonge vrouwen die vaak
Nadere informatieDe inkomensverdeling van ouderen internationaal vergeleken
Bron: K. Caminada & K. Goudswaard (2017), De inkomensverdeling van ouderen internationaal vergeleken, Geron Tijdschrift over ouder worden & maatschappij jaargang 19, nummer 3: 10-13. De inkomensverdeling
Nadere informatieTarieven Europa: staffel 1
Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan
Nadere informatieDeuce: arbeidsmarktstatistieken vanuit een genderperspectief
Arbeidsmarkt en onderwijs Deuce: arbeidsmarktstatistieken vanuit een genderperspectief In dit artikel schetsen we eerst een beeld van de arbeidsmarktsituatie van mannen en vrouwen in België, Nederland,
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in oktober 2013
De arbeidsmarkt in oktober 2013 Datum: 8 november 2013 Van: Stad Antwerpen Actieve stad Werk en Economie Betreft: Arbeidsmarktfiche oktober 2013 In deze arbeidsmarktfiche zien we 1. dat Antwerpen eind
Nadere informatieEuropese vergelijking systemen van volwasseneneducatie en aanpak laaggeletterdheid
Europese vergelijking systemen van volwasseneneducatie en aanpak laaggeletterdheid Dr. Maurice de Greef Prof. dr. Mien Segers 06-2016 Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School
Nadere informatieProduct Maximumformaat Maximumgewicht
Pakketten moeten bij Fietskoeriers.nl voldoen aan de volgende specificaties. Product Maximumformaat Maximumgewicht Pakket 60x60x40 cm 10 kg Brievenbuspakket 28x26,5x3,2 cm 2 kg Pakket XL 180x100x50 cm*
Nadere informatietoerisme in cijfers tourism in figures 2010
in cijfers tourism in figures 2010 XL 02 evolutie overnachtingen naar logiesvorm 2006-2010 trend in the number of overnight stays by type of accommodation 2006-2010 planning & onderzoek Juni 2011 (coverfoto:
Nadere informatieOpmerking bij alle grafieken die volgen. In de statistieken zijn alleen de gegevens opgenomen van iedereen die zich heeft aangemeld.
Statistieken 2014 98 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2014 gesteld op 46.000. In totaal zijn 7.844 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2014 alle lopers % uitval
Nadere informatieDe EIRO over minimumlonen en arbeidstijden
De EIRO over minimumlonen en arbeidstijden EIRO (2004). Working time developments 2004. [www.eiro.eurofound.ie/2005/ 03/update/tn0503104u.html]. EIRO (2004). Minimum wages in Europe. [www.eiro.eurofound.ie/2005/07/study/
Nadere informatieArbeidsmarktdynamiek vanuit een leeftijdsspecifiek perspectief
Arbeidsmarktdynamiek vanuit een leeftijdsspecifiek perspectief Anne C. Gielen Department Algemene Economie Universiteit van Maastricht 28 September 2007 1/22 Dynamiek op de arbeidsmarkt Demografische,
Nadere informatieStudentenhuisvesting Feiten en trends 2010
Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting - Feiten en trends 2010-1- Studenten Aantal ingeschreven voltijd studenten in bekostigde HBO- en WO-instellingen in Nederland 2009-2010 2008-2009
Nadere informatiePIAAC: Kernvaardigheden voor Werk en Leven Resultaten van de Nederlandse survey Willem Houtkoop
PIAAC: Kernvaardigheden voor Werk en Leven Resultaten van de Nederlandse survey 2012 Willem Houtkoop Opzet Achtergrond bij PIAAC Prestaties van NL internationaal vergeleken Laaggeletterdheid in Nederland
Nadere informatieDe toekomstige arbeidsmarkt in een vergrijzende Europese Unie: het effect van meer deeltijdwerk op het arbeidsvolume
De toekomstige arbeidsmarkt in een vergrijzende Europese Unie: het effect van meer deeltijdwerk op het arbeidsvolume Ekamper, P. 2007. Qualitative scenario study of the European labour force. Research
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in oktober 2016
De arbeidsmarkt in oktober 2016 Datum: 9 november 2016 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche oktober 2016 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat
Nadere informatieStatistische bijlage De digitale economie 2006
Statistische bijlage De digitale economie 2006 Hoofdstuk 2 Tabel 2.1.1 Ontwikkeling BBP en werkgelegenheid nationaal, 1970 2005 Tabel 2.3.1 De ICT-sector vergeleken met de Nederlandse economie, 1995 2004
Nadere informatieArtikelen. Hoge arbeidsdeelname, maar lage arbeidsduur. Ingrid Beckers en Hans Langenberg
Hoge arbeidsdeelname, maar lage arbeidsduur Ingrid Beckers en Hans Langenberg De arbeidsdeelname in Nederland is de afgelopen 25 toegenomen. Dit komt vooral doordat meer vrouwen zijn gaan werken. Zij doen
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in januari 2016
De arbeidsmarkt in januari 2016 Datum: 12 februari 2016 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche januari 2016 In deze arbeidsmarktfiche zien we
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in mei 2017
De arbeidsmarkt in mei 2017 Datum: 6 juni 2017 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche mei 2017 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat 1. Antwerpen
Nadere informatieVrouwen in de top: tijd voor een quotum!?
Future of Work Vrouwen in de top: tijd voor een quotum!? Universiteitsdag 14 april 2018 Chantal Remery Departement Economie (U.S.E.) Inhoud Situatie in Nederland Wet Bestuur en Toezicht Stand van zaken
Nadere informatieDatum 20 april 2012 Betreft Openbare consultatie 'Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in ondernemingsbesturen in de EU'
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieHoofdstuk 3 KINDEREN EN DE WERKSITUATIE VAN HUN OUDERS
Hoofdstuk 3 KINDEREN EN DE WERKSITUATIE VAN HUN OUDERS De tijd die kinderen doorbrengen in en buiten het eigen gezin, o.a. in de kinderopvang, hangt nauw samen met de werksituatie van de ouders. Werk is
Nadere informatieAge distribution 1980
Frame of reference Age distribution 1980 Age distribution 2020 Problem? 10 9 Potential workforce 8 7 Employed people 700.000 6 2010 2016 2040 Potential labor force 2010 11.000.000 persons Age: 15 en 65
Nadere informatieTabel 11.1 Aantal ondervonden misdrijven naar land en delictgroep (per 100 respondenten) en onveiligheidsgevoelens per land, 2004
Bijlage 4 543 Tabellen bij hoofdstuk 11 Tabel 11.1 Aantal ondervonden misdrijven naar land en delictgroep (per 100 respondenten) en onveiligheidsgevoelens per land, 2004 Autodiefstal Diefstal uit auto
Nadere informatieWij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid
Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid INBURGERINGSPROGRAMMA Trajectbegeleider: TB Nederlands als Tweede Taal: NT2 Maatschappelijke Oriëntatie: MO Toekomstplannen
Nadere informatieWerknemersparticipatie in ondernemingsorganen internationale vergelijking 1
Werknemersparticipatie in ondernemingsorganen - internationale vergelijking Bijlage 6 Werknemersparticipatie in ondernemingsorganen internationale vergelijking 1 Algemeen Van de in het EIRR-rapport onderzochte
Nadere informatieBeroepsbevolking 2005
Beroepsbevolking 2005 De veroudering van de beroepsbevolking is duidelijk zichtbaar in de veranderende leeftijdspiramide van de werkzame beroepsbevolking (figuur 1). In 1975 behoorde het grootste deel
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in juni 2015
De arbeidsmarkt in juni 2015 Datum: 15 juli 2015 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche juni 2015 In deze arbeidsmarktfiche zien we 1. dat Antwerpen
Nadere informatie1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:
9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart
Nadere informatieTOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010
UPDATE CIJFERS TOERISTISCHE AANKOMSTEN EN OVERNACHTINGEN IN 2010 Bron: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Verwerking: Stad Genk, Dienst Beleidsplanning Aankomsten en overnachtingen
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in augustus 2013
De arbeidsmarkt in augustus 2013 Datum: 5 september 2013 Van: Stad Antwerpen Actieve stad Werk en Economie Betreft: Arbeidsmarktfiche augustus 2012 In deze arbeidsmarktfiche zien we 1. dat Antwerpen eind
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in oktober 2015
De arbeidsmarkt in oktober 2015 Datum: 9 november 2015 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche oktober 2015 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in januari 2017
De arbeidsmarkt in januari 2017 Datum: 7 februari 2017 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche januari 2017 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in februari 2017
De arbeidsmarkt in februari 2017 Datum: 8 maart 2017 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche februari 2017 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat
Nadere informatieOpenbare raadpleging over de coördinatie van de sociale zekerheid in de EU
Openbare raadpleging over de coördinatie van de sociale zekerheid in de EU Velden met een zijn verplicht. I. Gezinsuitkeringen CONTEXT: Gezinsuitkeringen worden over het algemeen uit de belastingen gefinancierd
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in maart 2017
De arbeidsmarkt in maart 2017 Datum: 12 april 2017 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche maart 2017 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat 1.
Nadere informatieDETERMINANTEN VAN LAGE WERKINTENSITEIT IN HUISHOUDENS MET ARBEIDSONGESCHIKTE GEZINSLEDEN Empirische analyses voor de EU-15
DETERMINANTEN VAN LAGE WERKINTENSITEIT IN HUISHOUDENS MET ARBEIDSONGESCHIKTE GEZINSLEDEN Empirische analyses voor de EU-15 Leen Meeusen, Annemie Nys en Vincent Corluy 17 juni 2014 Opbouw presentatie Inleiding
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in november 2015
De arbeidsmarkt in november 2015 Datum: 7 december 2015 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche november 2015 In deze arbeidsmarktfiche zien we
Nadere informatieThemabijeenkomst ouderenbeleid
MHP, Culemborg, Rob Gründemann, senior TNO Arbeid Lector Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht De opzet van de presentatie Stand van zaken Arbeidsmarkt Kwaliteit van de arbeid Gewenst preventief HR-beleid
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in april 2017
De arbeidsmarkt in april 2017 Datum: 10 mei 2017 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche april 2017 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat 1. Antwerpen
Nadere informatieThema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.
Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in maart 2015
De arbeidsmarkt in maart 2015 Datum: 9 april 2015 Van: Stad Antwerpen Ondernemen & stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche maart 2015 In deze arbeidsmarktfiche zien we 1. dat Antwerpen
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in mei 2016
De arbeidsmarkt in mei 2016 Datum: 17 juni 2016 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche mei 2016 In deze arbeidsmarktfiche zien we dat 1. Antwerpen
Nadere informatieRUG Vrouwen en Arbeid
RUG Vrouwen en Arbeid Hoe positief was de positieve discriminatie van vrouwen? 28 mei 2015 Dr.mr. Petra Oden Lector Juridische Aspecten van de Arbeidsmarkt Introductie 1. Onderzoek naar voorkeursbeleid
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in augustus 2017
De arbeidsmarkt in augustus 2017 Datum: 7 september 2017 Van: Stad Antwerpen Ondernemen en Stadsmarketing Business en innovatie Betreft: Arbeidsmarktfiche augustus 2017 In deze arbeidsmarktfiche zien we
Nadere informatieDe risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector
De risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector Ir. André ten Damme RC MCM, CFO APG VRC Congres Amsterdam, 17 maart 2011 2 Agenda 1. Het Nederlandse pensioenstelsel
Nadere informatie