Vrijdag 6 April 2012 Redding op Aardappelenbult

Transcriptie

1 Vrijdag 6 April 2012 Redding op Aardappelenbult De Ouddorpse KNRM-reddingboot Baron van Lynden heeft afgelopen zondag 1 april een onderkoelde zeekajakster van de Aardappelenbult gehaald. De dienst werd opgeroepen omdat het niet slim was om met de deelnemer terug te varen. De groep bestond uit acht deelnemers en stond onder leiding van Marius Vonk van Kajak Club Zeeland. Een zeer ervaren tochtleider en kenner van de Zeeuwse wateren. Bij het rondje Aardappelenbult ging een deelnemer twee keer om in golven tot anderhalve meter. Twee anderen werden zeeziek tijdens het wachten bij de reddingen. Ze moesten worden gesleept. Een poging naar het vasteland te varen lukte niet. Dus terug naar de Aardappelenbult, iedereen (behalve de twee tochtleiders) ging om in de branding van maximaal één meter. Zelfs het gesleepte vlotje. Eén van de zeezieken was intussen ook onderkoeld geraakt. Op de Bult werd deze deelnemer in droge kleding en in een reddingzak gehesen. Vonk vond het niet verantwoord terug te varen met de onderkoelde vaarder. Hij riep daarom voor het eerste in twintig jaar zeevaren de reddingsdienst op. Nadat de KNRM deze persoon had opgepikt, konden de zeven andere peddelaars op eigen gelegenheid terug naar Springersdiep nadat ze eerst de boten over de plaat hadden gedragen. Vonk en de groep werken aan een uitgebreider rapportage over het incident. Wanneer die gereed is zal hij het rapport met de vaderlandse zeekajakwereld delen, ook via deze site. Allicht dat we met elkaar wat kunnen leren van deze enerverende tocht die gelukkig voor iedereen goed afliep. De NKB Commissie Zeekajakvaren juicht het toe Vonk en de zijnen zo open communiceren. Soms gaan dingen mis, dat zijn bij uitstek kansen om te leren van en met elkaar.

2 Verslag en incidenten rapport rondje Aardappelenbult 1- april 2012 Door: Marius Vonk Op 1 April 2012 werd de reeds in december geplande tocht rondje Aardappelenbult gevaren. De tocht werd georganiseerd door Kanoclub Zeeland, met als tochtleider Marius Vonk. In deze tocht werd assistentie van de reddingsboot van de KNRM ingeroepen, van het station Ouddorp. Door de KNRM boot (Baron van Lynden) werd 1 kanovaarder van de plaat opgehaald en terug naar vluchthaven Springersdiep gebracht. Hieronder de omstandigheden waaronder dit gebeurde en een verslag, gezien vanuit mijn perspectief en beleving. Doel van dit verslag is vastlegging van het gebeurde en lessen te trekken uit het voorval. Hoewel alles goed is verlopen, heb ik toch de noodzaak gevoeld dit op papier te zetten. Omstandigheden en voorspellingen op voor 1- april 2012: Wind, NNW 3Bft voorspeld Windguru, locatie Brouwersdam, Marifoon op de dag zelf 3-4 Beaufort NNW. Watertemperatuur 8 celsius Weer, zonnig met wat wolkjes, droog, ca 10 celsius HW Vlissingen uur doodtij (Maan EK30- Mrt) Stroming 0.5 knot max. Voorspelde deining 1.4 mtr afnemend, golf periode 7 seconden Deelnemers (8): Willie, Erik, Jan, Heleen, Martinique, Ton, Martine en Marius. Alle deelnemers hebben Zeevaardigheid (ZV) of het niveau op 2 deelnemers na. Een van die 2 is bezig ZV te halen en een deelnemer is beginnend zeekanovaarder. Ik ken alle vaarders, behalve Heleen. Iedereen heeft onlangs nog gevaren, niet allemaal op zee, maar inschatting van de conditie, vertrouw ik er op dat deze tocht door iedereen te volbrengen is. Het plan was uur bij de vluchthaven Springersdiep te verzamelen om rond uur te vertrekken. Het idee was de Aardappelbult te ronden door met de klok mee te varen, en mogelijk pauze te houden op de NO punt van de plaat, waar dit nog toegestaan is. Het oorspronkelijke plan om tegen de klok in te varen, werd bij gesteld, hetgeen qua stroming geen bezwaar was. Iedereen was op tijd aanwezig. Na standaard inspectie van het materiaal (zwemvesten, boten, kleding, aantal sleeplijnen[7], VHF s [3] etc), werd de voorgenomen tocht, het weer, verwachtingen en wensen doorgesproken. De bedoeling was op rustig tempo te varen, bij elkaar te blijven, op elkaar te letten en te genieten van het varen en de omgeving. Doordat 1 deelnemer de rits van het droogpak open had laten staan bij het ontluchten in het water, vertrokken we iets later dan gepland om uur. Met een droge fleece onder je droogpak vaart toch iets fijner. Ik meld op VHF kanaal 25 bij post Ouddorp (vuurtoren Westhoofd) met mijn call sign en vertel wat onze plannen zijn. Ze vragen naar mijn scheepsnaam en ik geef zeevonk door (is ook zo onder mijn ATIS geregistreerd) Uit de vluchthaven werd een koers van 270 aangehouden, later 300. Het water is hier rustig met wat kleine golfjes. Vlak voor de westpunt heb ik mensen aan elkaar gekoppeld om een buddy systeem te hebben. Willie/Heleen, Martine/Martinique en Ton/Jan. Erik en ik los. Ton en Jan waren gekoppeld, omdat Jan een minder ervaren vaarder is en Ton met zijn ervaring, Jan het plan van aanpak kon uitleggen en hem hierin kon coachen. Iedereen gaat er redelijk goed doorheen, de golven lopen recht op de punt van de boot. Ton en Jan zitten vooraan, gevolgd door Willie/Heleen, Erik Martine en Martinique. Ik zit achterin om overzicht te

3 houden. De groep is binnen gehoorsafstand van elkaar. Er surfen nog wat zeehonden op het gemak in de golven. Jan zit vooraan op een golf met wat wit schuim op de bovenkant. Hij had tot dan alle golven goed genomen, zonder problemen. Op deze laatste echter verliest hij over de golf zijn evenwicht en zakt door de lage steun. Capsize! en als iemand niet eskimoteert roepen we swimmer!. Dat is voor Ton Martine en mij een vast ritueel wat we in Anglesey geleerd hebben. Iedereen is zich ervan bewust dat er iemand om is gegaan. Ton draait bij ik versnel vanuit achter en we varen naar Jan. Hij kijkt wat verschrikt, wat normaal is. Jan heeft al zijn spullen vast, dus gelukkig geen gezoek naar peddels. Ton zet Jan met wat korte commando s terug in zijn boot. Buitenlangs zit hij er snel weer in. Ik roep binnen de groep om te vertragen. Ik weet niet of dat bij iedereen doorkomt. Ik schat dat iedereen zich binnen de meter bevindt. Als Jan goed en wel in zijn boot zit en een meter of 10 heeft gevaren, probeert hij zijn pet goed te doen. Resultaat is evenwichtsverlies en een tweede zwempartij. Zijn peddel en boot heeft hij weer vast. Ik lig er nu beter voor en voer de tweede redding uit, nog steeds in de golven. Weer buitenlangs de boot in. Spatzeil vast en pompen (voetpomp). Omdat ik inschat, dat als ik Jan hier zelf laat varen, hij mogelijk weer om gaat, besluit ik te laten slepen. Ik stabiliseer Jan en Ton klikt zijn carabinier onder mijn deklijn door aan Jan zijn deklijn. Ton sleept ons door de golven. Jan heeft het niet koud blijft praten en lachen Erik is in eerste instantie net iets te ver weg om te communiceren. Denk dat hij naar Willie en Heleen wilde varen om te kijken hoe het daar ging. De voorste dekfitting van Jan zijn boot schiet er af, maar de lijn blijft vast. Het is zwaar slepen door de golven en Erik haakt aan voor een duo sleep. We gaan pal Noord om uit de hogere golven te komen. Na ik schat 20 minuten sleep, koppelen we los en laten Jan weer zelf varen. Hij is door het omgaan wat onzeker geworden. Dat is aan zijn peddel techniek en reactie te zien. Samen met Ton proberen we hem te coachen door aan te geven dat hij moet blijven peddelen en druk op zijn blad moet houden. Het ging weer beter na een stukje gevaren te hebben. Eigenlijk is er nog niets aan de hand. Dan krijg ik de melding door van Martine dat Martinique zeeziek is. Martinique voelt zich echt rot en moet (gestabiliseert door Martine) overgeven. Even later melden Willie en Heleen, dat ook Heleen zich rot voelt en ook zeeziek is. Heleen houdt alles binnen, maar ziet er niet lekker uit. Het lijkt wel een oefening voor 5 star training in Anglesey. Helaas het is realiteit. In eerste instantie blijft iedereen varen, en dreigt groep uit elkaar te vallen. Martinique, Jan en Martine varen door om stabiliteit te krijgen en daarmee meer vertrouwen. Ton vaart tussen twee groepen in en laat eerste groep wachten. Martinique en Martine maken een vlotje. Ik probeer de situatie in te schatten door tussen de zeezieken te heen en weren en een praatje aan te knopen. Bij Heleen begin ik over de naam van haar boot; ze heeft geen zin in conversatie (wat ik goed begrijp). Martinique vraag ik hoe het gaat. Ze antwoord dat ze wel vaker op zondag voor haar plezier kotsend in een boot zit. In ieder geval nog gevoel voor humor. Er komt een sleep, Erik sleept Heleen. Willie blijft bij Heleen. Ik houd Jan in de gaten. Mijn eerste idee is om Oost te varen en vaste wal te zoeken ipv de geplande pauze op de plaat. Ik peil de stemming bij Heleen en Willie. Om snelheid te maken en groepen bij elkaar te houden haakt Ton aan bij Erik voor duosleep van vlotje. Willie die Heleen stabiliseert in de sleep, geeft aan dat het slechter gaat met Heleen. Ze reageert minder en heeft het koud, voelt zich slap en zit een beetje verloren in de boot. Het riekt naar onderkoeling. Ik meld de vuurtoren dat we deze problemen hebben met 2 zeezieken. Ik vond dat ze op de hoogte moesten zijn. Ik realiseer me dat vaste wal niet haalbaar is en overleg met Ton. We besluiten naar de plaat te gaan. Op de plaat kunnen we de situatie opnieuw inschatten en stabiliseren. We kunnen de boten naar de andere kant dragen en over redelijk vlak water terug naar Springersdiep varen. Ik

4 realiseer me dat er branding staat (meter max. Schat ik) en mensen om kunnen gaan. Hoewel misschien een nat pak, weet ik ook dat het de laatste natte actie is. Iedereen is goed gekleed op het water. Ik roep de vuurtoren weer op en deel ze mede dat we naar de plaat gaan om daar te zien hoe we verder zullen gaan. Het is, vind ik, een nood situatie. Ik weet dat het verboden gebied is, maar dat boeit me nu niet. Nood breekt wet, zeker op zee. Ton koppelt zich los van van de duosleep en vaart voor op naar de plaat. Achter hem zitten Jan en Martinique. Martine zit voor me en ik stuur haar naar de plaat. Ton staat inmiddels op de plaat, zwaaiend met een peddel. Dat geeft mooi een mikpunt en afstand voor een ieder. Ik vraag Erik om te controleren of hij zijn sleeplijn zo heeft bevestigd, dat hij hem in geval van nood in 1 ruk kan lossen. Hij laat zien dat dat kan. Behoedzaam sleept hij (waarschijnlijk ook moe van de al geleverde inspanning) de zieke Heleen, geassisteerd door Willie naar de plaat. Willie heeft het over brekers en omgaan. Ik stel ze (hopelijk) gerust en antwoord dat als ze elkaar goed bij de deklijnen vasthouden, alles goed komt. Het lijkt Heleen niet veel meer uit te maken, volgens mij wil ze alleen maar dat het voorbij is. Als laatste blijf ik vlak achter het drietal en houd het vlot in de gaten. Ik moet remmen en op de achterkant van de golven versnellen omdat ik niet in een surf wil raken. De laatste golf pakt het vlot met Heleen en Willie. Ze slaan om en ik zie ze alle twee lopen. De boten nog vast aan de sleeplijn van Erik drijven op zijn achterdek en hij slaat om op kniediep water. Iedereen is uit zijn boot en loopt. Nu land ik zelf en roep nog naar Jan of hij wil gaan helpen bij de aangespoelde dames en Erik. Realiseer me dat ik dat wel erg in commando s roep. Ik tel en zie dat iedereen op de plaat is. Die hindernis is genomen. Na mijn boot op het droge getrokken te hebben, loop ik naar Heleen en Willie. Onderweg vraag ik Martinique hoe het gaat. Ze antwoord dat het redelijk gaat, maar zich wat slapjes voelt en kouwelijk is. Heleen loopt, ondersteund door Willie. Heleen reageert en praat wel, maar voelt zich slap, koud en duizelig. Ze vertelt dat ze onderweg stukjes kwijt was en soms even niet wist waar ze was. Ik besluit om met Heleen, ondersteund door mij en Willie een paar korte rondjes te lopen op de plaat. Ze praat en loopt tussen ons in. Ik meld de vuurtoren dat we op de plaat zijn en de zaak even aankijken en geef door dat we iemand met onderkoelingsverschijnselen hebben.

5 Ik roep naar iemand om warme thee te maken voor Heleen, zodat er wat vocht naar binnen gaat. Ze wil eigenlijk niet drinken, bang dat het er gelijk uitkomt. Na enig aandringen gaan er wat nipjes in. We lopen twee en een half rondje. In de tussentijd hijsen we Heleen in een poncho van Willie en een Yak plastic kanotuinbroek van mij. Ik vraag mensen de boten al naar de andere kant van de plaat te dragen. Met afgaand water wordt de plaat alleen maar breder. De boten dragen we gezamenlijk naar de andere kant van de plaat. Heleen hijsen we in een oranje reddingszak. Verschillende mensen hebben er 1 bij. Ik haal een dikke wollen muts uit mijn boot en trek die bij Heleen over de muts die ze al op heeft. Willie heeft nog een sjaal en een jas uit haar boot gehaald. De vuurtoren roept me op de marifoon op en vraagt hoe het gaat. Ik leg het uit en zeg dat ik nog even aankijk en hun zal informeren. Martinique eet en drinkt weer, maar is verzwakt door zeeziekte en overgeven. Ik geef haar mijn fleece jack om over haar zwemvest te doen. Erik heeft een poncho, Jan zie ik ook met Jack en muts. Iedereen lijkt goed verpakt. Het is niet koud, maar iedereen is vochtig en met een beetje wind er op koel je snel af. Het is zaak om niet te lang te wachten, maar een besluit te nemen. We zouden met zijn allen terug kunnen varen naar Springersdiep, Heleen ingepakt in een geassisteerde (duo)sleep. Zelf varen gaat voor haar zeker niet meer. Hoewel het rustig water is aan deze kant van de plaat vind ik dat niet meer verantwoord. Het risico op verder escaleren van het nu inmiddels gestabiliseerde probleem is te groot. Er kan te veel mis gaan op de laatste 2,5 mijl. Ik kijk nog eens bij Heleen, die inmiddels met moeite kleine slokjes warm water en thee naar binnen krijgt, enigszins aangespoord door Martine en Willie. Ik overleg en peil de groep. Misschien niet de meest stoere beslissing, maar ik roep de vuurtoren op en vraag om assistentie van de reddingsboot om Heleen van de plaat te evacueren. De vuurtoren antwoord dat ze de KNRM en reddingsactie in gang zet. Achteraf denk ik nog steeds dat dit een goeie beslissing is geweest.

6 De vuurtoren geeft even later door dat het 12 minuten duurt voor de KNRM te water gaat. Met Heleen gaat het iets beter, nog steeds slap maar ze geeft aan dat ze het wat warmer krijgt. Dat is goed nieuws. Ze krijgt zelfs een beetje babbels. Ze vertelt dat ze vaker last van zeeziekte heeft gehad en daar eigenlijk pillen voor inneemt als ze op zee gaat. Omdat het lang geleden was dat ze er last van had gehad en het laatste half jaar best goed ging, had ze die pillen niet van te voren ingenomen. De situatie had ik waarschijnlijk niet kunnen voorkomen, maar toch had ik het graag van te voren geweten. Ik had ook bij vertrek naar medische zaken die van belang zijn kunnen vragen. Heb ik niet gedaan. Willie gaf vervolgens ook aan dat ze wist dat Heleen vaker last had van zeeziekte bij Ton, helaas ook bij vertrek niet doorgegeven. Ik roep de vuurtoren nog eens op om de status door te geven en vertel dat het met Heleen iets beter gaat. Ze vertellen me dat de reddingsboot sowieso komt. Ik had niet anders verwacht, ik wilde ze alleen maar op de hoogte houden. Was echt niet van plan Heleen in een kayak te zetten met het risico van verdere onderkoeling. Martinique vraag ik of ze met de reddingsboot meewil of dat ze zelf wil varen. Ze kiest voor het laatste. Het is wachten. Martine spoort me aan zelf wat te eten en drinken. Was wel goed dat ze dat zij, want daar had ik zelf niet meer aan gedacht. Ik hoor over de marifoon dat de KNRM te water is en dus in aantocht. Ik hoor ook dat ze ons niet zien. De vuurtoren roept en vraagt waar we zitten. Aardappelbult dus. Vuurtoren heeft het over de Ooster. Ton doet snel een peiling. Ik geef door dat de aardappelbult zitten en de vuurtoren op 90 peilen. Ik vraag om met uitgevouwen oranje reddingszakken te zwaaien (die zijn 2 bij 1mtr), om de aandacht te trekken. Ik moet eerlijk bekennen dat mijn vuurpijlen en handfakkels die ik normaal bij heb, niet bij me had, omdat die over de datum waren en ze met oud en nieuw had afgestoken. Nieuw vuurwerk moest ik nog steeds een keer gaan halen. Een fakkeltje afsteken was misschien duidelijker zichtbaar geweest. De reddingsboot ziet onze signalen en 3 opstappers komen de plaat op. Ik heb het niet precies gepeild, maar ik schat tussen oproep en KNRM op de plaat 30 a 40 minuten zit. Ton en ik waren hun reeds tegemoet gelopen. Ze hebben een reddingsdeken en een kist bij (denk een AED). Ik stel me voor en leg kort de situatie uit. We wandelen naar Heleen. Ik geef het uit handen. De opstappers nemen haar lopend mee naar de reddingsboot (Baron van Lynden). Iemand heeft nog de helderheid van geest aan haar waterdichte zak met droge kleding te denken. Heleen wordt veilig naar Springersdiep gebracht. Daar is een arts die haar medisch controleert. Alles lijkt weer OK te zijn en ze wordt in een warme strandtent afgezet. Met zijn zevenen dragen we de boten naar de waterlijn. Erik koppelt de lege boot van Heleen aan zijn sleeplijn en we varen weg. Ik hoorde op de marifoon al iets over kano ophalen. Blijkt de KNRM na Heleen in Springersdiep afgeleverd te hebben, nog even heen en weer te varen om haar boot op te pikken. Geweldig toch, wat een service. De KNRM meldt over de marifoon dat de reddingsactie opgelost is. Ik bedank ze nogmaals voor de assistentie. We varen naar Springersdiep, ik zit achterin met Martinique die wel doorgaat, maar door haar zeeziekte eerder niet meer zo snel gaat. Petje af want ze bijt wel door. We varen als laatste vluchthaven Springersdiep in. Ik meld ons onder dankzegging voor de begeleiding af bij de vuurtoren. We zijn veilig terug. Bij de auto s gekomen kleden we ons om. Heleen komt van de richting vuurtoren aangewandeld. Geschrokken, maar het gaat goed met haar.

7 We spreken de zaak even na met zijn allen. Iedereen is blij aan de kant te zijn en dat het goed is afgelopen. Iedereen was goed gekleed en er is geen paniek geweest. Ik denk zomaar dat we allen deze tocht niet zomaar zullen vergeten. Er Blijkt nu tevens dat er nog steeds kanovaarders zijn, die geen lid zijn van KNRM. Ton geeft nadrukkelijk advies om lid te worden. Het is zowel direct eigen belang en je steunt een goed doel. Wat er op deze tocht goed is gegaan, is dat iedereen goede kleding aanhad, met zwemvesten en voldoende sleeplijnen. Iedereen is rustig gebleven en we hebben elkaar geholpen. Er waren drie marifoons in de groep. Marifoon stond op tri watch, officieel mag dat in Nederland niet, maar voor de zeevaarder is dat toch wel handig. Kanaal 25 (vuurtoren) stond aan terwijl 16 (noodkanaal) en 77 (onderlinge communicatie) uitgeluisterd werden. Er waren voldoende middelen om van onderkoeling naar opwarmen te gaan. Groepsniveau was voldoende voor deze tocht. Jan heeft geen ZV, maar dat hij om zou kunnen gaan hadden we van te voren ingeschat. Hij vaart nog niet lang maar wel goed. Hij heeft geen kou gehad en is niet in gevaar geweest. Dat we met zeeziekte te maken zouden krijgen en nog wel twee gevallen had ik van te voren niet ingeschat. Wat beter had gekund, is dat pillen tegen zeeziekte worden ingenomen, zeker als je weet dat je daar gevoelig voor bent. Even melden bij de tochtleiding, had geen kwaad gekund. Ik had kunnen vragen of er medische zaken zijn, waarvan ik op de hoogte moet zijn. Eventueel de mensen de ruimte geven dit onder vier ogen te vertellen. Heb ik in verleden wel eens naar gevraagd aan het begin van een tocht, maar omdat daar bijna nooit reactie op komt, doe je dat niet meer. Het vlotje had in de branding strakker tegen elkaar moeten liggen, dat had mogelijk omgaan voorkomen. Ik had mijn helm op de pak, maar daar niet meer aan gedacht, niet voor mezelf maar ook niet voor anderen. Ook maar weer wat vuurpijlen en handfakkels kopen, een volgende keer kan je ze echt nodig hebben.

8 De gevaren route: