Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar (R 1524) Goedkeuring van het Akkoord betreffende Gemeenschapsoctrooien; Luxemburg, 15 december 1989 (Trb. 1990, 121) Nr. 5 VERSLAG Vastgesteld 13 december 1994 De vaste Commissie voor Economische Zaken 1, belast met het voorbereidend onderzoek inzake bovenstaand wetsvoorstel, brengt als volgt verslag uit van haar bevindingen. Met een tijdige beantwoording van onderstaande vragen en opmerkingen acht de commissie de openbare beraadslaging over dit voorstel van wet voldoende voorbereid. Inhoudsopgave 1. Inleidende opmerkingen 2. Het voorgestelde systeem van geschillenbeslechting 3. Hettalenregime 4. Gevolgen voor het bedrijfsleven 5. Vergelijking met het huidige systeem en een evaluatie in de toekomst 6. Positie generieke geneesmiddelen 7. Financiële aspecten 1 Samenstelling: Leden: Van Erp (VVD), ondervoorzitter, Blaauw (VVD), Van der Vlies (SGP), H. Vos (PvdA), voorzitter, Van Gelder (PvdA), Smits (CDAI, Boers-Wijnberg (CDA), Ter Veer (D66), De Jong (CDA), Leers (CDA), Van der Hoeven (CDA), Remkes (VVD), Van Wingerden (AOV), Rabbae (GroenLinksl, Jorritsma-van Oosten (D66I, De Koning (D66), Voüte-Droste (VVD), Hessing (VVD), Vreeman (PvdA), Zonneveld (CD), Van Dijke (RPF), Van der Ploeg (PvdA), Van Zuijlen (PvdA), Van Walsem (D66), Houda (PvdA). Plv. leden: De Korte (VVD), Van Rey (VVD), Van Middelkoop (GPV), Woltjer (PvdA), Sterk (PvdA), Brinkman (CDA), Mateman (CDA), Ybema (D66), Wolters (CDA), Lansink (CDA), Terpstra (CDAI, Weisglas (VVD), Nijpels Hezemans (AOV), M. Vos (GroenLinks), Bakker (D66), Van Ardenne-van der Hoeven (CDA), Verbugt (VVD), Klein Molekamp (WD), Witteveen-Hevinga (PvdAI, Poppe (SP), Leerkes (U55+), Verspaget (PvdA), Adelmund (PvdA), vacature D66 en Crone (PvdA). 1. Inleidende opmerkingen De leden van de fractie van de PvdA hebben met belangstelling kennis genomen van het Akkoord betreffende Gemeenschapsoctrooien van Zij zijn van mening dat een gemeenschapsoctrooi een bijdrage kan leveren aan hettotstandkomen van de interne markt binnen de Europese Unie, Zij hebben echter twijfels of het voorgestelde systeem hieraan in voldoende mate tegemoet komt. Welke andere landen moeten het Akkoord nog ratificeren? Wanneer zal het Akkoord in werking treden? De leden van de CDA-fractie onderschrijven het belang van het Akkoord betreffende Gemeenschapsoctrooien. Zij constateren dat het Akkoord vooral procedureel van aard is, en dat er bij het bedrijfsleven niet positief over wordt gedacht: het voorziet niet een in een reële behoefte en door het in 1989 overeengekomen talenregime wordt het als te duur geken schetst. Wat voor consequenties kan dit hebben voor het gebruik van dit Akkoord? Het Akkoord treedt pas in werking als alle Lidstaten het hebben bekrachtigd. Hoe ver staat het daarmee? Op welke wijze zijn de vier (drie) nieuwtoetredende staten het Akkoord tegemoet getreden? F ISSN Sdu Uitgevenj Plantijnstraat 's Gravenhage 1994

2 De memorie van toelichting gaat voorts in op de artikelen betreffende het Akkoord. Is Nederland met de voorliggende artikelteksten geheel akkoord gegaan? Zo nee, wat waren dan de discussiepunten? Zijn er door Nederland wijzigingen voorgesteld, zo ja, welke, en al dan niet overge nomen? De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennis genomen van het onderhavige wetsvoorstel dat de goedkeuring beoogt van het Akkoord betreffende Gemeenschapsoctrooien. Negentien jaar na de totstandkoming en 10 jaar na de goedkeuring door het Nederlandse parlement van het Gemeenschapsoctrooiverdrag, zal dit verdrag (waarschijnlijk) binnen afzienbare tijd in werking treden. Nu Denemarken het Akkoord heeft bekrachtigd en lerland de constitutionele problemen heeft overwonnen, lijkt de eerste hobbel op weg naar een verdere uniformering van het octrooirecht binnen de EU te zijn genomen. Een tweede argument niet over te gaan tot ratificatie van het verdrag was, zo lezen de leden van de fractie van de VVD, dat indertijd vergaande voorbereidingen getroffen waren voor een communautaire geschillen regeling inzake Gemeenschapsoctrooien. Deze leden wensen allereerstte vermelden dat zij zich kunnen vinden in de strekking van het Akkoord. Het feit dat de thans bestaande bundel van nationale octrooirechten wordt vervangen door één octrooi, dat in alle verdragsluitende staten dezelfde rechtsgevolgen heeft, spreekt deze leden aan. Het scheppen van gelijke concurrentievoorwaarden en het slechten van barrières op de weg naar een vrij verkeer van goederen is volgens deze leden essentieel voor verdere economische ontplooiing en het bevorderen van innovatie binnen de EU. Deze regeling maakt thans deel uit van het Akkoord, zoals dat voorligt in het goedkeuringswetsvoorstel. De leden van de VVD-fractie wensen, alvorens te kunnen instemmen met de goedkeuring van het Akkoord, nog enige onduidelijkheden en vragen opgehelderd te zien. De leden van de fractie van D66 hebben met belangstelling kennis genomen van het verdrag. Zij hebben daarbij nog enkele vragen en opmerkingen. 2. Het voorgestelde systeem van geschillenbeslechting De leden van de fractie van de Partij van de Arbeid hebben goede nota genomen van de kritische kanttekeningen die de Raad van State plaatst ten aanzien van dit wetsvoorstel. Deze kritiek richt zich op o.a. het ingewikkelde voorziene systeem van geschillenbeslechting als gevolg van het feit dat voor verschillende aspecten verschillende rechtsprekende instanties zijn aangewezen.tevens wordt een nieuw internationaal rechtscollege in het leven geroepen. Processen kunnen erg lang gaan duren waarmee hoge kosten gepaard gaan zo menen deze leden. Deze leden constateren dat ook de regering van mening is dat de regeling enigszins op twee gedachten hinkt en in zoverre vatbaar is voor kritiek. De leden van de CDA-fractie vragen welke kosten gemoeid zijn met het instellen van een nieuw internationaal rechtscollege, het gemeenschap pelijk Hof van Beroep. Wat wordt de vestigingsplaats? Is het inderdaad zo dat deze taak niet door het Hof van Justitie kon worden vervuld omdat dit tot wijziging van het EG-Verdrag zou dwingen? Waarom is deze zaak dan niet geregeld bij het Verdrag van Maastricht? De bevoegdheidsregeling ten aanzien van geschillen opgenomen in het Geschillenprotocol (gemeenschapsoctrooirechtbanken) is anders dan die bij overige rechtsvorderingen (waar nationale rechterlijke instanties bevoegd zijn). Is dit niette ingewikkeld?

3 Legt dit geen dubbele extra claim op zowel de Arrondissements rechtbank als het Gerechtshof te Den Haag? De leden van de CDA-fractie vragen een nadere toelichting op dit punt alsmede ten aanzien van de financiële en personele consequenties. De leden van de VVD-fractie wensen eveneens nader in te gaan op de beslechting van geschillen aangaande Gemeenschapsoctrooien. Zij zijn voor enige onduidelijkheden gesteld bij de lezing van de memorie van toelichting. Een actie wegens inbreuk op een Gemeenschapsoctrooi moet worden ingesteld bij een Gemeenschapsoctrooirechtbank van eerste aanleg, zo constateren zij. Ook een reconventionele vordering tot nietigheid van de vermeende inbreukmaker behoort tot de competentie van deze Gemeenschapsrechtbank van eerste aanleg. Mocht echter een beslissing in beroep nodig zijn dan moet men aankloppen bij de Gemeenschapsrechtbank van tweede aanleg. De leden van de VVD-fractie constateren echter dat deze rechtbank, voor zover het om inbreuk op of de geldigheid van een Gemeenschapsoctrooi gaat geen enkele bevoegdheid heeft. Deze rechtbank kan namelijk niets anders doen dan deze kwesties verwijzen naar het Gemeenschappelijk Hof van Beroep, die een voor de verdere procedure bindende uitspraak doet, althans zo lezen deze leden artikel 23 van het Geschillenprotocol. Dit leidt tot de conclusie dat de Gemeenschapsrechtbank van tweede aanleg slechts in kwesties die niets met inbreukvragen of nietigheid van doen hebben, uitspraken kan doen. Deze leden vragen zich in dit verband af of de verplichte verwijzing van vragen betreffende inbreuk en geldigheid naar het Gemeenschappelijk Hof van Beroep niet tot een zeer tijdrovende en kostbare procedure in tweede aanleg leidt. Vaak za! een dergelijke verwijzing betekenen dat de stukken van de zaak in eerste aanleg zullen moeten worden vertaald, hetgeen een vertragende werking zal hebben op de procedure in tweede aanleg. Bovendien zijn de beslissingen van het Hof bindend waardoor er zeer zorgvuldig gehandeld behoort te worden. Ook dit zou, naar de mening van de leden van de fractie van de WD, kunnen leiden tot een aanmerkelijke vertraging van de procedure in tweede aanleg. Zij wensen te vernemen wat de mening van de regering op dit punt is. Zij lezen dat één van de alternatieven voor een Gemeenschappelijk Hof van Beroep was, om het Hof van Justitie van de EG te belasten met de beslechting van inbreuk en nietigheidsgeschillen. Met name Nederland zou dit alternatief bepleit hebben. Deze leden wensen geïnformeerd te worden over de argumenten die ten grondslag lagen aan de keuze voor dit alternatief. De leden van de VVD-fractie zien bij de procedure in eerste aanleg voorts enige problemen in het verschiet vanwege het feit dat bij deze procedure de nationale regels van procesvoering van toepassing zijn. Dit lijkt inderdaad op een regeling die op twee gedachten hinkt, zoals in de memorie van toelichting te lezen valt. Toch zouden de leden van de VVD-fractie graag vernemen of door de Nederlandse regering indertijd, bij de totstandkoming van de geschillenregeling, is gepleit voor een andere, meer uniforme regeling. Graag zouden zij in dit verband op de hoogte gesteld worden van de argumenten die ten grondslag lagen aan de keuze voor het systeem, zoals het onderhavige wetsvoorstel beoogt. In verlenings en oppositieprocedures verzorgt de Grote Kamer van Beroep van het EPO in München rechtseenheid. In nietigheidsprocedures verzorgt het Gemeenschappelijk Hof van Beroep in Luxemburg rechts eenheid. De VVD-fractie vreest dat, doordat beide instanties in verschil lende steden zijn gevestigd en door verschillende personen bemand zijn, tegenstrijdige uitspraken het resultaat zullen zijn. Is het mogelijk dat beide rechtsprekende organen op enigerlei wijze tot een uniforme behandeling komen. Kan de regering een dergelijke samenwerking bepleiten bij de andere verdragsluitende staten, zodat de eenheid van rechtspleging gewaarborgd wordt?

4 Voorts wensen de leden van de fractie van de WD geïnformeerd te worden over de duur van de overgangstermijn. Zoals de memorie van toelichting duidelijk maakt wordt deze nader overeengekomen door de verdragsluitende staten. Deze leden zouden graag geïnformeerd worden over het standpunt van de regering in deze. Voorts verzoeken zij de regering te onderzoeken of er een mogelijkheid bestaat het Gemeenschappelijk Hof van Beroep zo snel mogelijk met haar werkzaamheden van start te laten gaan mede in het belang van de harmonisatie zoals ten doel gesteld door de Europese Unie, en zodat zij reeds uitspraken kan doen in zaken die de, nu bestaande, losse Europese octrooien betreffen. Zij verzoeken dit met het oog op het feit dat het wellicht nog lange tijd zal duren voordat dit Hof haar werkzaamheden zal kunnen starten. Het zal waarschijnlijk jaren duren voordat het Hof om een uitspraak zal worden gevraagd gezien de tijd die het in werking treden van het Akkoord zal vergen en de tijd die gemoeid is met het verkrijgen van een Gemeenschapsoctrooi. Het lijkt deze leden dan ook vanuit een oogpunt van rechtsgelijkheid verstandig het Hof zo snel mogelijk haar werkzaamheden te laten beginnen. Volgens artikel 36 lid 1 van het Geschillenprotocol is het mogelijk aan de rechterlijke instanties van een verdragsluitende staat, waartoe ook de Gemeenschapsoctrooirechtbanken worden gerekend, voor een Gemeenschapsoctrooi dezelfde «voorlopige of beschermende maatre gelen» te vragen als het recht van die staat kent voor nationale octrooien. Deze maatregelen zijn, zo lezen de leden van de fractie van de WD in artikel 36 lid 2 van het Geschillenprotocol jo. artikel 14 lid 5 van het Geschillenprotocol, indien zij zijn genomen door een Gemeenschaps octrooirechtbank van kracht op het grondgebied van elke Verdrag sluitende Staat, tenzij de bevoegdheid van de Gemeenschaps octrooirechtbank gebaseerd is op de plaats waar de inbreuk heeft plaatsgevonden. In dat laatste geval en wanneer een ander gerecht dan een Gemeenschapsoctrooirechtbank de maatregel beveelt, is die maatregel slechts van kracht op het grondgebied van de Staat waar de rechtbank gevestigd is. De kans bestaat dat niet overal die maatregelen worden toegewezen. Dit kan als gevolg hebben dat de Gemeenschappe lijke markt alsnog wordt opgesplitst. De leden van de VVD-fractie vrezen dat op deze wijze de rechtsgelijkheid in het geding komt. Graag zouden zij van de regering een reactie ontvangen. De leden van de fractie van D66 hebben begrepen dat de rechtsbe scherming tegen inbreuken op een Gemeenschapsoctrooi is opgedragen aan de nationale rechtbanken. De regering wijst in haar memorie van toelichting zelf op het bezwaar dat met het Akkoord niet een uniform communautaire rechtspleging wordt geschapen ter zake van Gemeenschapsoctrooien. Immers de rechtspleging zal van lid-staattot lid-staat afhankelijk zijn gesteld van de ter plaatse geidende procedurele en bewijsrechtelijke regels. Het behoeft geen betoog dat een zodanige opzet rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid kan betekenen. Gaarne vernemen de leden van de fractie van D66 de nadere visie van de regering op dit punt. Zowel in het advies van de Raad van State als in de memorie van toelichting wordt meermalen gewag gemaakt van somtijds nodeloze ingewikkeldheid van het rechtsregime van het Akkoord. Met name staat de Raad van State stil bij het feit dat het Akkoord voorziet in het creëren van een geheel nieuwe internationale rechtsgang. Fraaier was het geweest als het Hof van Justitie van de EG belast zou zijn met de afdoening van inbreuk en nietigheidsgeschillen. Ziet de regering op termijn verbetering komen in deze met het Akkoord voorziene ingewik kelde rechtsgang?

5 3. Het talenregime De leden van de PvdA-fractie wijzen op de kritiek van de Raad van State betreffende het kostenaspect als het gaat om de plicht het totale octrooi schrift te publiceren in alle officiële talen van de landen van de EU. Het talenregime roept bij de CDA-fractie de volgende vraag op: indiening van processtukken mag geschieden in een officiële taal van de lidstaat. Kan dat voor Nederland ook het Fries zijn? De kwaliteit van vertalingen speelt een grote rol. Immers, als daar fouten in zitten, dan komen de nadelige gevolgen van een foutieve vertaling van de conclusies, waardoor de beschermingsomvang te beperkt wordt weergegeven voor rekening van de octrooiaanvragen en niet voor rekening van bijvoorbeeld de te goeder trouw inbreukmakende derde. Dit feit, gekoppeld aan het talenregime waardoor van alles één vertaling in een officiële taal van elke Lidstaat ingediend moet worden, maakt het Gemeenschapsoctrooi er niet aantrekkelijker op, aldus de leden van de CDA-fractie. Het komt de leden van de fractie van de VVD voor dat de kosten van het maken van vertalingen van het octrooi in de officiële talen van de EU, voor grote zowel als kleine ondernemers een aanzienlijke kostenpost oplevert. Dit zou, naar de mening van deze leden, kunnen leiden tot een beperkt gebruik van het Gemeenschapsoctrooi. In de memorie van toelichting wordt melding gemaakt van het feit dat de kosten van verlening van een Gemeenschapsoctrooiverdrag, inclusief de vertaal kosten, beduidend lager liggen dan wanneer een Europees octrooi voor alle landen afzonderlijk zou zijn verleend. De leden van de VVD-fractie zouden graag meer inzicht verkrijgen in de kosten van zowel de huidige Europese octrooiverlening als de verlening zoals die in de toekomst onder het Gemeenschapsoctrooirecht zal geschieden. UNICE heeft in het «Community Intellectual Property Policy»-Memorandum van oktober 1994 aangegeven dat deze kosten aanzienlijk zijn en voor de industrie in Europa kan oplopen tot honderden miljoenen guldens. Kan aangegeven worden of deze kosten daadwerkelijk zullen worden gemaakt. Dit zou, volgens deze leden, in strijd zijn met het Nederlands streven naar lastenverlichting voor het Nederlands bedrijfsleven. De leden van de fractie van de VVD verzoeken de regering te bestuderen of het mogelijk is om een oplossing te vinden voor het talenprobleem. Samenhangend met dit verzoek zouden deze leden graag vernemen hoeveel landen het Akkoord reeds goedgekeurd hebben. Is het mogelijkte komen tot slechts een verplichte vertaling van de conclusies van het octrooischrift in alle officiële talen van de landen in de EU? Wellicht zou, indien het bovenstaande gesuggereerde niet mogelijk is, overwogen kunnen worden dat men de conclusies vertaald in alle officiële talen van de EU en het resterende gedeelte van het octrooischrift in de talen Frans, Duits en Engels. 4. Gevolgen voor het bedrijfsleven Octrooiverlening aan het MKB speelt een rol bij de versterking van het innovatief vermogen en de versterking van de concurrentiepositie van het MKB. De leden van de PvdA-fractie hebben begrepen dat ook in EU-verband in het kader van het Witboek de versterking van de positie van het MKB een hoge prioriteit krijgt. Hoe valt dat gegeven te rijmen met de situatie dat er nu een voor het MKB min of meer ontoegankelijk Europees octrooibeleid voorligt (langdurige processen vanwege het ingewikkeld systeem voor beslechting van geschillen, kostbaar wegens verplichte vertalingen van het totale octrooischrift in alle officiële EU-talen) zonder dat er sprake is van een octrooisysteem dat meer op de

6 situatie van het MKB is toegesneden? Tijdens de plenaire behandeling van de Rijksoctrooiwet op 15 maart 1994 is deze kwestie ook door deze leden aan de orde gesteld. Zij willen graag weten wat de stand van zaken is van de ontwikkeling van een op het MKB-toegesneden Europees systeem van octrooiverlening. Wil de regering bevorderen dat dit punt hoger op de agenda van de EU komt? Is er over dit Akkoord overigens overleg geweest met de Europese organisaties voor het MKB? De leden van de CDA-fractie constateren dat er meer bezwaren waren vanuit het bedrijfsleven dan alleen het kostenaspect. De complexiteit van de regeling en het feit dat toch nog voor de nationale rechter moest worden geproduceerd. Hoe staat het nu met de bereidheid om te komen tot een geheel communautaire rechtspleging inzake gemeenschaps octrooien? De leden van de VVD-fractie wijzen er op dat vanuit het bedrijfsleven in de afgelopen twee jaar is aangegeven dat het Akkoord in de huidige vorm niet in een reële behoefte voorziet. Graag worden zij geïnformeerd betreffende de bezwaren van het bedrijfsleven. Betreffen deze bezwaren de kosten van het in 1989 overeengekomen talenregime of is de regering van meerdere bewaren gebleken? 5. Vergelijking met het huidige systeem en een evaluatie in de toekomst Tegen de achtergrond van hun bovenstaande kritische kanttekeningen verzoeken de leden van de fractie van de Partij van de Arbeid de regering de voordelen van dit Gemeenschapsoctrooi nog eens op een rij te zetten en daarbij een vergelijking te maken met het huidig systeem van het Europees octrooi. Met name zijn deze leden geïnteresseerd in de vraag of de voordelen wel voldoende opwegen tegen de nadelen van het nieuwe systeem. Is het niet beter hettotale systeem in EU-verband nog eens aan een kritische toets te onderwerpen? Afgezien van de situatie dat het octrooischrift in alle talen moet verschijnen vragen deze leden zich af wat nu precies de meerwaarde is van het Gemeenschapsoctrooi t.o.v. het Europees Octrooi. Deelt de regering de mening van deze leden dat het hierbij gaat om een systeem dat over niet al te lange tijd toch om een ingrijpende herwaar dering vraagt? Zij zijn hierin extra geïnteresseerd omdat de regering de suggestie wekt dat de tijd wel zal leren dat het onderhavige systeem te ingewikkeld is, nl. vooral met betrekking tot de mogelijkheid van een geheel communautaire rechtspleging inzake Gemeenschapsoctrooien. Het tijdstip waarop het Akkoord is gesloten is tenslotte alweer bijna 5 jaar geleden. Zijn er inmiddels veranderingen opgetreden in de haalbaarheid van een communautaire rechtspleging? Zo ja, welke? Kan de regering enig inzicht geven in de mogelijke besparingen die een dergelijk systeem met zich mee zou brengen? Deze leden zijn van mening dat in ieder geval heldere afspraken gemaakt moeten worden over het tijdstip waarop de werking van dit Akkoord wordt geëvalueerd. Is een termijn van drie jaar volgens de regering realistisch? Moet uit het feit dat men de vrijheid behoudt over te stappen op een Europees Octrooi de conclusie getrokken worden dat de EU zelf twijfels heeft over de positieve werking van het voorliggend voorstel van het systeem van het Gemeenschapsoctrooi? De leden van de CDA-fractie hebben begrepen dat er geen bereidheid bestaat bij de lidstaten om nu het Akkoord aan te passen. Wat is de 6

7 procedure om na verloop van tijd toch tot verbetering van het systeem te komen? Na de inwerkingtreding moeten de verdragsluitende staten maatregelen treffen om te komen tot een aanvulling van het Akkoord met een gemeenschappelijke regeling voor het verlenen van gedwongen licenties op gemeenschapsoctrooien. Wie neemt daarbij het voortouw? Waarom ligt hier geen taak voor de Commissie en het EP? De leden van de CDA-fractie vragen tevens een nadere uitleg over de onderlinge afstemming van de verschillende levensduur van octrooien in de lidstaten. Hoe is in dit kader de positie van het Nederlandse 6-jarig octrooi? Gedurende een overgangsperiode (nog nader te bepalen qua duur) kunnen octrooiaanvragen kiezen tussen het aanvragen van een nationaal octrooi, een Europees octrooi of een gemeenschapsoctrooi. Wanneer start die overgangsperiode? Is er sprake van één periode, met gelijke start en einde, voor alle lidstaten, of is die per lidstaat verschillend, afhankelijk van het moment van goedkeuring? Voor het beëindigen van deze periode is unanimiteit nodig. Waarom geen gewone of gekwalificerende meerderheid? De leden van de CDA-fractie delen de mening van de Raad van State dat het verdrag en de ervan deeluitmakende zaken slechts gewijzigd kunnen worden bij nadere overeenkomst tussen de verdragstaten en dat dit dus nietten finale kan worden gedelegeerd aan een Beperkte Commissie. Het gaat om in het Verdrag vastgestelde termijnen en om het Uitvoerings reglement. Dit vormt een wezenlijk onderdeel van het verdrag (art. 85 GOV). Dat betekent dat de Staten-Generaal goedkeuring moet verlenen en dat in de akte van ratificatie een verklaring opgenomen moet worden die dit waarborgt. Gelet op de ingewikkeldheid van de procedures en de bezwaren vanuit het bedrijfsleven, vraagt de CDA-fractie om een jaarlijkse rapportage van de uitwerking van dit Akkoord betreffende Gemeenschapsakkoorden voor wat betreft Nederland. De leden van de D66-fractie brengen naar voren dat, wanneer iemand een octrooi wil vestigen, hij kan kiezen voor een Europees octrooi of een Gemeenschapsoctrooi. Daarbij zal een afweging moeten worden gemaakt tussen de hoge kosten van enforcement verbonden aan een Europees octrooi en de hoge vertaalkosten verbonden aan een Gemeenschaps octrooi. Kan de minister aangeven of het aannemelijk is dat één van beide varianten dominant blijkt (zoals het bedrijfsleven en de Raad van State verwachten ten gunste van het Europese octrooi)? 6. Positie generieke geneesmiddelen De leden van de fractie van de Partij van de Arbeid menen dat de generieke geneesmiddelenindustrie onnodig in een nadeelpositie verkeert als het gaat om de jurisprudentie omtrent het aanvullend beschermings certificaat voor geneesmiddelen (EG-verordening). Tijdens de plenaire behandeling van de Rijksoctrooiwet op 15 maart 1994 heeft de regering gemeld (Handelingen Vergaderjaar pag ) dat het derde lid van art. 53 van het wetsvoorstel Rijksoctrooiwet rechtstreeks ontleend is aan art. 27 b van het onderhavige Gemeenschapsoctrooiverdrag. Gelet op het feit dat de lid-staten volgens deze leden vrij zijn om wel gestalte te geven aan de uitbreiding van art. 27 b als het gaat om nationale octrooien alsmede tegen de achtergrond van de schriftelijke vragen die de leden Witteveen-Hevinga, Oudkerk en Van der Ploeg gesteld hebben d.d. 22 november 1994 aan de Minister en Staatssecretaris van Economische Zaken en de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en

8 Sport, vragen deze leden of wijziging van art. 27 b echt nodig is om de bedoelde nadeelpositie op te heffen. Deze leden herinneren de regering eraan dat de toenmalige staatssecre taris, desgevraagd door het lid van Erp, niet ongenegen was te onder zoeken of de door hen gewenste situatie niet ook bereikt zou kunnen worden via de resolutie die aan dit Akkoord is verbonden. De leden van de PvdA-fractie vragen voorts wat de relatie is tussen de EG-verordening betreffende het aanvullend beschermingscertificaat, het Europese Octrooi Verdrag, het onderhavige Akkoord omtrent het Gemeenschapsoctrooi en de Nederlandse rijksoctrooiwetgeving? Deze leden achten dit van belang omdat zij begrijpen dat niet iedere lidstaat betreffende beperkingen aan de generieke geneesmiddelenindustrie oplegt. De leden van de CDA-fractie roepen in herinnering dat bij de behan deling van de Rijksoctrooiwet door de Staatssecretaris van Economische Zaken een notitie is toegezegd over de verstrekking van octrooien op genetisch materiaal. Niet overal in de EU wordt over ditthema hetzelfde gedacht. De vraag is in hoeverre nationale afwijkingen mogelijk blijven. Tweede vraag is wanneer de Kamer deze notitie krijgt voorgelegd? Tevens is tijdens deze behandeling een amendement ingediend om het generieke geneesmiddelenfabrikanten wel mogelijkte maken tijdens de duur van het octrooi alle onderzoek te verrichten dat door de Wet op de Geneesmiddelenvoorziening vereist wordt. Dit zoals in de Verenigde Staten al in 1984 gebeurde. De staatssecretaris zegde toe om na te gaan of aanpassing van de regelgeving op Europees niveau mogelijk is. Ook andere landen binnen de EU hebben kenbaar gemaakt dat zij groot belang hechten aan een aanpassing van de huidige wetgeving. Hoe ver staat het hiermee? De leden van de VVD-fractie wensen op de hoogte gesteld te worden van het overleg met andere lidstaten betreffende de in artikel 27 sub b van het Gemeenschapsoctrooiverdrag neergelegde onderzoeksexceptie. Staatssecretaris van Economische Zaken Van Rooy heeft een dergelijk overleg toegezegd bij de parlementaire behandeling van de nieuwe Rijksoctrooiwet (zie Handelingen II, , nr. 22 pag ). De neergelegde regeling leidt ertoe dat de fabrikanten van generieke geneesmiddelen geen registratievoorbereidende handelingen mogen verrichten zolang het octrooirecht van de octrooihouder bestaat. Dit leidt ertoe dat Europese producenten van generieke geneesmiddelen hun produkten pas 3 tot 4 jaar later op de markt kunnen brengen dan bijvoorbeeld producenten uit de Verenigde Staten en Canada of uit landen uit Oost-Europa. Als gevolg daarvan gaan Europese producenten van generieke geneesmiddelen in snel tempo over tot het verplaatsen van de ontwikkeling en de produktie van farmaceutische grondstoffen en generieke geneesmiddelen naar landen buiten Europa, althans dat beweert de Bond van de Generieke Geneesmiddelenindustrie Nederland in een brief d.d. 23 november 1994 aan de vaste Commissie voor Economische Zaken (EZ ). De leden van de VVD-fractie ontvangen graag een reactie van de regering naar aanleiding van deze problematiek. 7. Financiële aspecten De leden van de CDA-fractie gaan nader in op de financiële belangen betreffende de verdeling van de inkomsten uit het EOV. Het Nederlandse aandeel is lager dan wat we nu ontvangen. Hoe wordt bewaakt dat Nederland zijn deel krijgt? En wat is de financiële consequentie van het komen tot een stelsel van gemeenschapsfinanciering? In zijn algemeenheid zetten de leden van de CDA-fracties vraagtekens bij de te verwachten kosten en uitgavenontwikkeling ten gevolge van het 8

9 op de nu voorgestelde wijze invoeren van het Gemeenschapsoctrooi. Hoe kan dit ook na de overgangsperiode goed bewaakt worden? De leden van de fractie van D66 vragen of de minister kan aangeven hoe hoog de kosten zijn van de aanvraag van een Gemeenschapsoctrooi ten opzichte van een Nederlands octrooi of een Europees octrooi met inbegrip van de vertaalkosten. De voorzitter van de commissie, Vos De griffier van de commissie, Van Overbeeke