Inhoudsopgave. Inleiding \ \ Deel I Schildertechnieken Het atelier 19 Erma Hermens en Astrid Kwakernaak

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. Inleiding \ \ Deel I Schildertechnieken Het atelier 19 Erma Hermens en Astrid Kwakernaak"

Camiel Hendriks
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoudsopgave Inleiding \ \ Deel I Schildertechnieken Het atelier 19 Erma Hermens en Astrid Kwakernaak 1.1 Casus Voorstellingen als bron Het atelier door de eeuwen heen De Middeleeuwen tot en met de zestiende eeuw De zeventiende eeuw De achttiende en negentiende eeuw De twintigste en begin eenentwintigste eeuw Veranderingen van de vorm van attributen Schildersezels Schilderskisten Kwasten en penselen De schilderstok Paletten Containers De ledenpop 29 Kader 'termenlijst' 30 Literatuur Inleiding in pigmenten en bindtniddelen 33 Helen Westgeest 2.1 Bindmiddelen 33 Kader 'toevoegingen aan verf Pigmenten: algemene kenmerken en categorieen De kleuren: enkele meest gebruikte pigmenten Witte pigmenten Gele pigmenten Rode pigmenten Blauwe pigmenten Groene pigmenten Bruine pigmenten Zwarte pigmenten 42 Kader 'een paar pigmenten met een bijzondere herkomst' Van pigment tot verfstof De 'gebruiksaanwijzingen' van pigmenten 43 Kader 'historisch overzicht van de meest gebruikte pigmenten tussen de negende eeuw en circa 1850' 44 Literatuur De frescotechniek Casus De techniek van het fresco-schilderen Arriccio en intonaco Giomate Pigmenten 51

2 3.2.4 Het chemische geheim Sinopia Carton Beknopte geschiedenis van de techniek van de frescoschilderkunst 54 Kader 'termenlijst' 58 Literatuur Cennino Cennini's temperatechniek circa Erma Hermens 4.1 Casus Cennino Cennini De temperatechniek Het prepareren van het paneel Het tekenen en de ondertekening De temperaverf en de schildertechniek Het vernissen Het vergulden De poliment- of watervergulding De olie- of mordantvergulding Het vergulden met poeder- of schelpgoud De decoratie van de vergulding 70 Kader 'termenlijst' 72 Literatuur ' 73 Bijlage 'reconstructie van Cennini's temperatechniek' Jan van Eycks olieverftechniek circa Marjolijn Bol 5.1 Casus Jan van Eyck en de 'ontdekking' van de olieverf De opbouw van een 'oud schilderij' volgens Van Mander Het geheim van Van Eyck: complexe mengsels en geavanceerde glaceertechnieken? 80 Literatuur Olieverftechnieken van de zestiende tot achttiende eeuw 85 Erma Hermens 6.1 Casus Bronnen Dragers Het paneel Het doek Dragers van metaal De opbouw van het schilderij De grondlagen De ondertekening De verflagen 94 Kader 'het inkarnaat in de zeventiende eeuw' 100 Kader 'termenlijst' 101 Literatuur 102 Bijlage 'reconstructies van schildertechnieken met olieverf Olieverftechnieken in de negentiende eeuw 107 Helen Westgeest 7.1 Casus 107

3 7.2 Veranderingen in de negentiende-eeuwse schildermaterialen en penselen 108 Kader 'pigmenten van de laat negentiende eeuw' De negentiende-eeuwse schildertechniek van academisch tot impressionistisch De academische schildertechniek De schildertechnieken van de schilders van de School van Barbizon De schildertechnieken van enkele Impressionisten 112 Kader 'termenlijst' 115 Literatuur Moderne verven in de twintigste eeuw 117 Pieter Keune 8.1 Casus Acrylverf: van oplossing naar dispersie, ofwel van magna tot acrylverf Het drogen van acrylverf Enkele opmerkelijke eigenschappen van kunststof Acrylverf, een veelzijdige verfsoort 121 Kader 'onderhoud van acrylverfschilderijen' 122 Kader 'termenlijst' 123 Literatuur 123 Deel II Technieken van miniatuurkunst, tekenkunst, grafische kunsten, 125 fotografie en nieuwe media 9. Middeleeuwse miniaturen 127 Mark Clarke 9.1 Casus Historisch overzicht Papyrus, perkament en papier Prikken, linieren, schrijven, en gereedschappen voor schrijven Illustreren en schrijven met goud Illustratie en verluchting Componenten van inkt en verven Bindmiddelen Identificatie van manuscriptmaterialen Toepassingen van de fysisch-chemische analyse van materialen Onderzoek naar de complexe productiegeschiedenis van handschriften Conservering van miniaturen 134 Kader 'termenlijst' 136 Literatuur 137 Internet bronnen Tekentechnieken 139 Agnes Groot 10.1 Droog, monochroom tekenmateriaal: metaalstift, grafiet, houtskool en krijt Casus Kort historisch overzicht van het gebruik van metaalstiften, houtskool en krijt 141 Kader 'De indeling van Watrous in fijn-tekenende lijn versus breed-tekenende lijn' Nat, monochroom tekenmateriaal: tekeninstrumenten en inkten Casus Kort historisch overzicht van het gebruik van tekeninstrumenten met inkt Zwarte en bruine inkten Droog, polychroom tekenmateriaal: gekleurd krijt, pastel en crayon Casus Kort historisch overzicht van technieken met gekleurd krijt op papier 151 INHOUDSOPGAVE

4 Kader 'gekleurde drager' Nat, polychroom tekenmateriaal: aquarel Casus Kort historisch overzicht van de aquareltechniek De aquareltechniek en materialen 154 Literatuur 156 Bijlage 'papier' Grafische technieken 163 Ad Stijnman 11.1 Hoogdruk Casus Uitleg van de technieken en beschrijving van de kenmerken van hoogdruk Kort historisch overzicht van de houtsnede Technische ontwikkelingen: de houtgravure 168 Kader 'hoogdruk: körte toelichting per techniek' 169 Kader 'hoogdruk: materialen hoogdruk' Diepdruk Casus Uitleg van de technieken en beschrijving van de kenmerken van diepdruk Kort historisch overzicht van de gravure en de ets Technische handleidingen De drogenaald Technische ontwikkelingen: mezzotint, staalgravure en plaatmateriaal 176 Kader 'diepdruk: körte toelichting per techniek' 178 Kader 'diepdruk: materialen diepdruk' De moderne grafische technieken van vlakdruk en doordruk Vlakdruk: kort historisch overzicht, uitleg van de techniek en enkele kenmerken van de lithografie Technische ontwikkelingen in vlakdruk: offset-lithografie 181 Kader 'vlakdruk: körte toelichting per techniek' Doordruk: uitleg van de techniek, enkele kenmerken van de doordruk en een kort historisch overzicht 182 Kader 'doordruk: materialen doordruk' 183 Kader'kleur in de grafiek' 184 Literatuur Fotografische technieken 187 Tineke de Ruiter 12.1 Niet-edele precedes Casus Historische ontwikkeling van de niet-edele precedes 188 Kader 'niet-edele precedes' Edele precedes Casus Historische ontwikkeling van de edele precedes 193 Kader 'edele precedes' Behoud en beheer 195 Literatuur Technieken in videokunst en digitale kunst 197 Hinke Kappert 13.1 Casus Videokunst Körte geschiedenis van de videokunst 198

5 De conservering van videokunst 200 Kader 'de werking van de video' 201 Kader 'termenlijst videokunst' Digitale kunst Körte geschiedenis van de digitale kunst Computerkunst Internetkunst als onderdeel van de digitale kunst 204 Kader 'computertalen' 205 Kader 'termenlijst digitale en internetkunst' De conservering van digitale kunst Tenslotte 206 Literatuur 207 Deel III Technieken in de beeldhouwkunst en verwante technieken Inleiding in de materialen en technieken van de beeldhouwkunst Duurzaamheid Monochromie en polychromie Drie hoofdgroepen 213 Kader'hout' 214 Kader'steen' 216 Kader'metaal' Beeldhouwtechnieken: Sculptura Casus Sculptura: kort historisch overzicht van het beeiden hakken 225 Kader 'termenlijst' 228 Literatuur Fusoria de gietkunst Casus Medusa: de directe methode Perseus: poging tot de indirecte methode Het gieten van de Perseus Kort historisch overzicht van de gietkunst 238 Kader 'termenlijst' 241 Literatuur Kunststoffen in de beeldhouwkunst 245 Pieter Keune 17.1 Casussen Kort historisch overzicht van het gebruik Wat zijn kunststoffen? 247 Kader 'verwerkingstechnieken' Verwerking en eigenschappen van thermoplasten 249 Kader 'voorbeelden van thermoplasten' Het gebruik van thermoharders 252 Kader 'voorbeelden van thermoharders' Kunststofschuimen 254

6 Kader 'voorbeelden van rubbers' Glas-rubber overgang Degradatie van kunststoffen 256 Kader 'verschijnselen van degradatie' 258 Kader 'factoren die een rol speien bij het verval van kunststoffen' 258 Literatuur Het materiaal van de installatiekunst 261 Helen Westgeest 18.1 Casus Materialen van installaties gecategoriseerd en in een historische context geplaatst Vergankelijk organisch materiaal Duurzaam anorganisch materiaal Synthetische materialen en voorwerpen als materiaal Met gender geassocieerd materiaal 265 Literatuur 267 Deel IV Technisch onderzoek, conservering en restauratie Technisch onderzoek 271 Barbara Kruijsen 19.1 Casus Onderzoekstechnieken: niet-destructief onderzoek Zichtbaar licht Ultravioletfluorescentie Infraroodreflectografie Röntgenfotografie Multispectrale beeldanalyse Dendrochronologie 280 Kader 'onderzoeksmethoden' Onderzoekstechnieken: destructief onderzoek Dwarsdoorsnede Microchemische testen Koolstofdatering Natuurwetenschappelijke analysemethoden 283 Literatuur Conserveren en restaureren 285 Barbara Kruijsen 20.1 Casus Geschiedenis en ethiek Opleidingen Ethiek Behandeling: conserveren en restaureren Preventief conserveren Actief conserveren 293 Kader 'termenlijst' Restaureren 296 Literatuur 297 Personenregister 299 Zakenregister 302 Lijst van auteurs en redacteuren INHOUDSOPGAVE

Vergelijkbare documenten

Opdracht 1. Geef met eigen woorden weer wat we verstaan onder beeldende kunst? Noem ook enkele eigenschappen.

Opdracht 1. Geef met eigen woorden weer wat we verstaan onder beeldende kunst? Noem ook enkele eigenschappen. Beeldende Kunst Inhoudsopgave Opdracht 1...blz. 3 Opdracht 2...blz. 4 Opdracht 3...blz. 5 Opdracht 4...blz. 6 Opdracht 5...blz. 7 Opdracht 6...blz. 8 Opdracht 7...blz. 9 Opdracht 8...blz. 10 Opdracht 9...blz.