April 2015 AfvalStroom

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "April 2015 AfvalStroom"

Transcriptie

1 April 2015 AfvalStroom In dit nummer o.a. * Minister Kamp bij opening warmtenet: ARN mag hier trots op zijn * Duurzame verwerking luiers * Wethouder Meijer, Ede: Vernieuwing is belangrijk * Personele samenwerking GDF SUEZ en ARN

2 Column Bewondering Op 9 maart werd het warmtenet Nijmegen officieel geopend door minister Kamp van Economische Zaken. Het warmtenet is een van de duurzame projecten in het kader van de Green Deal die de regio met de minister afsloot. Dit net voorziet in de levering van warmte, die vrijkomt bij het verbranden van afval bij afvalenergiecentrale ARN. Concreet: één zak restafval is goed voor zeven douchebeurten. Een goede deal. De ambitie is om uiteindelijk het gehele gebied Arnhem-Nijmegen op het net aan te sluiten. Het mooiste vond ik nog wel de locatie waar de opening plaatsvond, Basisschool De Verwondering. Voorheen zou zo n evenement een bobo-aangelegenheid zijn geweest. Nu was het een maatschappelijke bijeenkomst waar bewoners en bedrijven gelijk optrokken in een sprookjesachtig groen verlichte zaal van de school. De Green Deal is letterlijk een verbond tussen samenleving, overheden en bedrijven. Prof. dr. Theo Camps, Voorzitter Raad van Commissarissen ARN B.V. Korte berichten Duurzaam gezond Begin dit jaar werd bij het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen een seminar, getiteld: Slimmer eten en drinken in de zorg georganiseerd. Dit seminar vormde de afsluiting van het succesvolle project Duurzaam Gezond. Het project heeft aangetoond dat slimmer eten en drinken in de zorg veel besparing kan opleveren. Tijdens het ruim een jaar durende project hebben de deelnemende zorginstellingen hun voedselverspilling bijna met de helft gereduceerd. Bij dit project werd door de Stichting Diverzio en de Fachhochschule Münster gebruik gemaakt van de kennis en ervaring van de Sint Maartenskliniek en van afvalenergiecentrale ARN B.V. GFT-inzameling belangrijk Staatssecretaris Mansveld van het ministerie van Infrastructuur en Milieu lanceerde begin dit jaar haar programma voor het meer en beter recyclen van huishoudelijk afval. Mansveld wil in 2020 vijfenzeventig procent scheiding van huishoudelijk afval realiseren. Dat is een forse uitdaging, omdat het scheidingspercentage al lange tijd blijft hangen op circa vijftig procent. Om het gewenste doel te halen, is het noodzakelijk dat met name het gescheiden inzamelen en verwerken van groente-, fruit- en tuinafval bij gemeenten wordt geïntensiveerd. Met het project Gft-inzameling omhoog! spant de Vereniging Afvalbedrijven (VA) zich ook in om meer gft gescheiden in te zamelen, zodat deze grondstof kan worden omgezet in nuttige producten als compost en biogas. Op initiatief van de VA adviseert een gftexpert gemeenten bij hun gft-beleid. (nadere inlichtingen: ) Publiek Kader Huishoudelijk Afval In samenwerking met de VNG en de NVRD (Nederlandse vereniging voor afval en reinigingsmanagement) heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu een Publiek Kader Huishoudelijk Afval gepubliceerd. In dit document geeft het ministerie aan via goede scheidings-en preventiemaatregelen te streven naar verdere vermindering van de hoeveelheid restafval. AfvalStroom Digitaal? Indien u AfvalStroom voortaan digitaal wenst te ontvangen, kunt u ons dat laten weten via: afvalstroom@arnbv.nl, zo nodig onder vermelding op welk specifiek adres u het relatiemagazine wenst te ontvangen. Indien u ons magazine daarnaast ook nog per post op uw huisadres wenst te ontvangen, vernemen wij dat ook graag. Ons speciale adres voor AfvalStroom kunt u tevens gebruiken voor uw reacties op artikelen. Duurzaam inkopen overheden Overheden moeten sinds dit jaar 100% duurzaam inkopen. Uit een rapport van groene ondernemersvereniging De Groene Zaak blijkt dat provincies en grote gemeenten dat nog lang niet in alle gevallen doen. Bovendien blijken de criteria voor duurzame producten of diensten vaak nietszeggend of verouderd te zijn. Hierdoor wordt ruim 40% van de duurzame beloften in de praktijk niet of slechts deels waargemaakt. AfvalStroom April

3 Eerste deel warmtenet in bedrijf ARN voorziet dit jaar woningen van warmte Met de officiële ingebruikname door minister Henk Kamp (economische zaken) van het warmtenet op 9 maart jl. is een lang en gecompliceerd project mooi en volgens planning afgerond. Voortaan levert afvalenergiecentrale ARN restwarmte van het verbrandingsproces voor het uiteindelijk verwarmen van woningen en diverse bedrijven in de Nijmeegse wijken Waalfront en Waalsprong. (zie voor een verslag over de opening en meer informatie over het warmtenet de pagina s 4 en 5 van dit nummer) Anno 2015 zijn reeds circa woningen op het net aangesloten. De overige aansluitingen volgen in de loop van de komende jaren. De warmtevoorziening via dit net geldt als zeer duurzaam, omdat de brandstof bestaat uit restwarmte van afvalenergiecentrale ARN. Deze toepassing resulteert ten opzichte van traditionele warmtevoorziening in 70% minder uitstoot van het schadelijke CO 2. Eveneens duurzaam is de looptijd van het contract dat in juli 2012 werd gesloten tussen de provincie Gelderland, de gemeente Nijmegen, Alliander, Nuon en ARN. Daarbij verbonden de deelnemers zich voor dertig jaar. De aanlegkosten van de benodigde infrastructuur bedragen ongeveer 100 miljoen euro. Naar aansluitingen De initiatiefnemers van het warmtenet hebben inmiddels de ambitie uitgesproken om op langere termijn - dit wil zeggen: rond zo n woningen en aansluitingen in de regio Nijmegen en Arnhem via warmtenetten van energie te voorzien. Daartoe willen ze per jaar extra nieuwe aansluitingen realiseren. Het was best een ingewikkeld proces om alle partijen in 2012 aan tafel te krijgen. Uit oogpunt van duurzaamheid levert een warmtenet beslist meer winst op dan andere alternatieven. Gerard van Gorkum (algemeen directeur ARN) In de aanloop naar dit project moesten best wat hobbels worden genomen. Gelet op de omvang en de ingewikkeldheid van dit warmtenet en de vele partijen die er bij waren betrokken, is dat uiteraard niet zo vreemd. Ik ben er beretrots op dat ARN nu de kachel van Nijmegen is. Een mooie geuzennaam, zoals minister Kamp het noemde. Voorafgaand aan de opening gaf wethouder Harriët Tiemens s ochtends de aftrap voor een bewustwordingsactie in de wijk. Daartoe deelden ruim 80 kinderen een informatiepakketje uit in de Waalsprong. Annemieke Traag (gedeputeerde provincie Gelderland) Dit is een mooie duurzame investering. Daarom heeft de provincie ook voor een miljoen euro deelgenomen in dit project. Ik hoop dat het warmtenet de komende jaren verder kan worden uitgebreid. Burgemeester Hubert Bruls (Nijmegen) De voorspoedige realisatie van dit warmtenet is een waar kunststukje. Het past helemaal bij onze ambitie om de duurzaamste stad van het land te worden. Jan van de Meer (oud-wethouder van Nijmegen) Ik ben bijzonder trots op dit mooie en energieduurzame project. AfvalStroom April

4 Warmtenet geopend door minister Kamp Schoolvoorbeeld van energievoorziening in de toekomst Dit initiatief draagt er aan bij dat ons land duurzamer wordt. Mede door dit soort projecten ben ik hoopvol gestemd dat het nationale Energie-akkoord zal slagen. Minister Henk Kamp van Economische Zaken zei dit op maandag 9 maart bij de officiële opening van het eerste deel van het warmtenet Nijmegen in de wijk Waalsprong. In de loop van de komende jaren worden uiteindelijk woningen en bedrijven in de wijken Waalsprong en Waalfront verwarmd met restwarmte van afvalenergiecentrale ARN. In het Energie-akkoord werden door het rijk, provincies, gemeenten, het bedrijfsleven en milieu-organisaties stevige afspraken gemaakt om de duurzame groei in Nederland een versnelling te geven. De kern van het akkoord is dat het aandeel van hernieuwbare energieopwekking in Nederland stijgt van 4% in 2014 naar 14% in 2020 om vervolgens door te schieten naar 16% in Dat is volgens de minister alleen haalbaar als zoveel mogelijk partijen in de markt zich daarvoor daadwerkelijk inspannen. De minister sprak daarom de hoop uit dat het goede voorbeeld van de participanten in het Nijmeegse warmtenet uitrolt over het hele land. De grote winst is immers dat deze vorm van warmtevoorziening in vergelijking met warmtevoorziening met HR-gasketels resulteert in 70% minder uitstoot van het schadelijke CO 2. Daarmee is een warmtenet bijzonder milieuvriendelijk. In zijn openingstoespraak verklaarde minister Kamp blij te zijn met de uitstekende rol die ARN thans vervult als leverancier van warmte. ARN mag er trots op zijn dat het nu de duurzame kachel van Nijmegen is. Dat is een mooie geuzentitel. Totempaal regio Wat dat verder uitrollen van warmtenetten betreft, bevond de minister zich op 9 maart in goed gezelschap. Zo verklaarde de Nijmeegse burgemeester Bruls dat de stad altijd graag voorop loopt op het gebied van duurzaamheid. Dat zit in onze genen. Nijmegen is niet voor niets kandidaat voor de titel van European Green Capital 2017 en in 2045 willen wij energieneutraal zijn. Het warmtenet dat bij ARN begint, levert daar op diverse manieren een wezenlijke bijdrage aan. Er is nu eigenlijk geen onderscheid meer tussen een afvalbedrijf als ARN en een traditioneel energiebedrijf. Ik ben er trots op dat wij in deze regio zover zijn gekomen. Ik beschouw deze vorm van energielevering als een kunststukje. Zeg maar als een totempaal voor de hele regio. Op de zelf opgeworpen vraag wanneer heel Nijmegen van warmtenetten zal zijn voorzien, antwoordde de burgemeester: Dat is een hele grote ambitie. Aan de andere kant.. nu dit is gelukt, moet er in de toekomst meer mogelijk zijn. Op dit punt weet de Nijmeegse burgemeester zich al verzekerd van de technische haalbaarheid van verdere uitbreiding van warmtevoorziening via het warmtenet. Het net is namelijk reeds zo geconstrueerd dat het mogelijk is warmte te leveren aan bedrijven en andere woongebieden en/of regio s. Excellente vorm van verduurzaming Namens alle in het project deelnemende partijen benadrukte Martijn Hagens (Chief Operational Officer Nuon) nog eens dat door het gebruik van het warmtenet een aanzienlijke reductie wordt gerealiseerd van de uitstoot van CO 2. Dat is een enorme, maar wel zeer comfortabele klap. Wat dat enorme betreft, denk ik ook aan de energie die de deelnemers in dit project hebben gestoken. Economisch gezien levert dit project overigens niet echt een mooi plaatje op. De totale investering van circa 100 miljoen euro betaalt zich namelijk pas na tien tot vijftien jaar terug. Desondanks hebben wij er gezamenlijk toch voor gekozen om deze weg te gaan, omdat de transitie naar duurzame energie belangrijk is. Bovendien geloven wij in deze manier van stadsverwarming. Het is een excellente vorm van verduurzaming. Ik ben erg trots op de realisatie van dit project en op de lange adem van de participanten. Samen zijn wij de uitdaging aangegaan en samen zijn wij er ook uitgekomen. Met dit project is een grote stap gezet, omdat het een wezenlijke bijdrage levert aan de verduurzaming van Nijmegen. Het was voor ons ook een extra uitdaging, omdat de discussie over duurzame energievoorziening in onze visie niet moet stoppen bij alleen wind- en zonne-energie. Nieuw beleid kan niet steunen op twee poten. Met het warmtenet is daar een derde poot bijgekomen, waardoor het systeem stabiel is geworden. Het is bovendien toch geweldig dat de mensen in deze regio dankzij het verbranden van afval door ARN warmte terugkrijgen zonder daar meer voor te hoeven betalen. Op langere termijn is het onze ambitie en ook die van de andere partijen in dit project om via een uitgebreid warmtenet aansluitingen van energie te voorzien. AfvalStroom April

5 Ik ben er erg trots op dat wij een belangrijke schakel zijn in dit project. Daarom sluit ik mij graag aan bij de woorden van burgemeester Bruls van Nijmegen, dat er nu eigenlijk geen onderscheid meer is tussen een afvalbedrijf als ARN en een traditioneel energiebedrijf. Trots is Van Gorkum ook op de waardering die de partners al vanaf de start van het warmteproject richting ARN hebben getoond. Dat bleek duidelijk toen in de planfase de vraag werd gesteld of ARN wel in staat zou zijn om de continuïteit van het leveren van warmte waar te maken. De unanieme conclusie was toen dat ARN een modern toekomstbestendig, flexibel en sterk innovatief verwerkingsbedrijf is met een breed pallet aan diensten. Schone energieleverancier ARN-directeur Gerard van Gorkum is eveneens zeer tevreden met de voorspoedig verlopen realisatie van dit project. Hierdoor kunnen wij ook de tot voor kort nog niet benutbare restwarmte productief inzetten. Daarmee stijgt het energierendement van onze installatie aanzienlijk. Bovendien zetten wij ons nu nog sterker op de kaart als dé schone leverancier van energie en warmte. Het warmtenet is voor mij trouwens in alle opzichten duurzaam. Naast de milieuwinst is het immers ook belangrijk voor de continuïteit van ons bedrijf en daarmee voor de werkgelegenheid. Het contract met Nuon voor de levering van warmte heeft namelijk een looptijd van dertig jaar. Bovendien is het warmtenet zo geconstrueerd dat in de toekomst ook warmte kan worden geleverd aan andere afnemers in Gelderland. CO 2 - reductie en veiligheid In de huidige fase van het project waarbij aan ca woningen warmte wordt geleverd via het warmtenet wordt een CO 2 -reductie gerealiseerd van ca ton per jaar. In de eindsituatie als woningen op het net zijn aangesloten loopt de CO 2 - reductie op naar ton per jaar. Per aangesloten woning is de vermindering van de uitstoot van CO 2 vergelijkbaar met de jaarlijkse opbrengst van 20 zonnepanelen van 1,6 m 2 of niet gereden autokilometers. Stadswarmte via een warmtenet is bovendien veilig, omdat er geen gasleiding in de woning aanwezig is. AfvalStroom April

6 ARN mikt op bouw recyclingreactor voor duurzame verwerking luiers Aan het duurzaam verwerken van wegwerpbabyluiers en luiers uit ziekenhuizen en zorginstellingen/thuiszorg (incontinentiemateriaal) zitten anno 2015 nog behoorlijk wat haken en ogen. Anders gezegd: het staat nog in de kinderschoenen. Afvalenergiecentrale ARN, Adviesbureau Elsinga Beleidsplanning en Innovatie en de Brandenburgische Technische Universität (BTU) hebben nu een techniek ontwikkeld om luiers duurzaam te verwerken. Willem Elsinga Naar schatting van het ministerie van Infrastructuur en Milieu wordt er per jaar ongeveer ton aan gebruikte wegwerpluiers weggegooid door huishoudens en nog eens ongeveer eenzelfde hoeveelheid door ziekenhuizen en zorginstellingen. Dit volume is zo groot dat vele deskundigen zich de afgelopen jaren al hebben beziggehouden met het zoeken naar dé oplossing. Het verbranden van dit materiaal lijkt een voor de hand liggende oplossing. Alle schadelijke stoffen worden dan immers vernietigd en er wordt ook nog eens schone energie mee opgewekt. Het punt is echter dat luiers vele componenten bevatten die uitstekend kunnen worden hergebruikt. De kunst is nu om de herbruikbare fracties goed, hygiënisch verantwoord en vooral óók kosteneffectief te scheiden van de overige reststoffen. Ketenproject luiers Medio vorig jaar werden in de Tweede Kamer vragen gesteld over de stand van zaken rond het duurzaam verwerken van luiers. Dit werd mede ingegeven door het feit dat veel gemeenten de afgelopen jaren zijn gestopt met het gescheiden inzamelen van luiers, omdat de kosten te hoog opliepen. Ook werd door gemeenten ernstig getwijfeld aan de duurzaamheid van de toen beschikbare verwerkingsmethoden. Mede naar aanleiding van de vragen uit de Tweede Kamer organiseerde het ministerie van Infrastructuur en Milieu eind vorig jaar een speciale workshop Ketenproject luiers. Daar werd nog eens vastgesteld dat niet alleen de zeer gevarieerde samenstelling van luiers een moeilijke horde is, maar ook het feit dat luiers en vooral die uit ziekenhuizen en zorginstellingen resten van ziektekiemen en medicijnen kunnen bevatten. Deze resten mogen bij verwerking onder geen beding in het milieu en in de voedselketen terechtkomen. Vorig jaar bevestigde staatssecretaris Wilma Mansveld (Milieu) dat het meer en beter recyclen van materialen, waaronder ook luiers, een belangrijk middel is om de circulaire economie te bevorderen. Zij moest toen in de Tweede Kamer verklaren dat juist schadelijke stoffen een probleem vormen bij het recyclingsproces van luiers. Zij meldde dat er nader onderzoek zou komen naar de luierproblematiek. Volgens Mansveld is er onder gemeenten namelijk veel draagvlak voor het sluiten van de keten van luiers en andere incontinentiemateriaal. Op basis van dat onderzoek zal de staatssecretaris overwegen of het afvalbeleid moet worden aangepast. Concept is grotendeels rond In samenwerking met het Adviesbureau Elsinga Beleidsplanning en Innovatie heeft Afvalenergiecentrale ARN het afgelopen jaar uitvoerig onderzoek gedaan naar een verwerkingstechniek om luiers veilig en optimaal te verwerken. Samen met ARN hebben bureau Elsinga en BTU gewerkt aan het ontwikkelen van een recyclingreactor voor het duurzaam verwerken van luiers. Zonder nu al het achterste van zijn tong te willen laten zien, vertelt Elsinga dat het complete technische concept voor een luierverwerkingsinstallatie op praktijkschaal bij ARN thans grotendeels rond is. Het concept is gebaseerd op de in Duitsland door BTU ontwikkelde innovatieve techniek. Die techniek maakt het mogelijk om de inhoud van de luiers effectief te scheiden van de verpakking. Daarbij worden medicijnen of andere mogelijke schadelijke stoffen op hoge temperatuur (210 graden Celsius) vernietigd. De inhoud wordt vervolgens via vergisting omgezet in biogas; de verpakking (slechts 15% van het totale volume) wordt in eerste instantie verbrand met energieterugwinning, maar de verwerking kan in de toekomst worden geoptimaliseerd tot materiaalhergebruik. Om de ontwikkelde techniek op praktijkschaal te kunnen toepassen, is het toekennen van subsidie een vereiste. Een subsidieaanvraag is in procedure. AfvalStroom April

7 Wethouder Meijer, gemeente Ede Niet alleen mensen, maar ook bedrijven moeten blijven vernieuwen In samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Nederlandse Vereniging voor afval- en reinigingsmanagement (NVRD) heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I en M) de lat voor het scheiden van afval hoog gelegd. De hoeveelheid restafval moet in 2020 per inwoner fors zijn teruggebracht: van 250 kilo per inwoner per jaar thans naar 100 kilo restafval in Het ministerie wil hiermee bereiken dat nog meer recyclebare (grond)stoffen en materialen worden benut in nieuwe producten. Volgens het ministerie moet dit met wat extra inspanning haalbaar zijn. Voorwaarde is dat alle partijen en dus vooral ook de gemeenten actief meehelpen aan het scheiden van afval aan de bron. Bij de presentatie van deze ambitie stelde minister Mansveld (I en M): Afval bestaat niet, afval is een grondstof die niet onnodig moet worden weggegooid. Recycling biedt bovendien kansen op economische ontwikkeling en daarmee ook op groei van duurzame werkgelegenheid. Vernieuwing is belangrijk In het gemeentehuis van Ede kan wethouder Leon Meijer (ChristenUnie, gehuwd, vier kinderen) - met in zijn stevige portefeuille o.a. afvalverwijdering en verwerking - zich helemaal vinden in de ambities van het ministerie van I en M. Naast aandacht voor de schepping en daarmee dus aandacht voor een goed milieu vind ik ook werkgelegenheid van groot belang. Dat zijn voor mij belangrijke thema s in de hedendaagse maatschappij. De in Dordrecht geboren Meijer vertrok na zijn middelbare schoolopleiding naar Wageningen voor een studie biologie aan de Wageningen Universiteit. In 1991 verhuisde hij met zijn vrouw naar Israël waar hij onderzoek deed naar de milieu-effecten van intensieve aquacultuur. In 1999 keerden zij terug in Ede. Vervolgens werkte Meijer tot 2006 bij het Europees Parlement. Daarna stapte hij over naar vakbond CNV. Zijn credo was toen al dat mensen moeten blijven vernieuwen. In 2010 volgde zijn benoeming tot lid van de gemeenteraad van Ede en sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen dient hij Ede als wethouder met o.a. milieu in zijn portefeuille. Meijer vertegenwoordigt Regio De Vallei (bestaande uit de gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Scherpenzeel en Wageningen) in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van afvalenergiecentrale ARN B.V. Met zijn voorliefde voor vernieuwing zegt hij zich goed thuis te voelen bij dit bedrijf. ARN is een mooi voorbeeld van de manier waarop niet alleen mensen kunnen en moeten blijven vernieuwen, maar ook bedrijven. Tegelijk voeg ik daaraan toe, dat dit ook betekent dat wij in het regionaal overleg onze relatie met ARN steeds zullen blijven evalueren. Ik ben er trouwens van overtuigd dat bedrijven met een vooruitstrevend milieubeleid constructief kunnen meebouwen aan oplossingen voor de hedendaagse uitdagingen. En dan denk ik in het bijzonder aan oplossingen om te voorkomen dat volgende generaties schadelijke effecten ondervinden van onze wegwerpmaatschappij. Daarom zetten wij samen met onze inwoners en bedrijven sterk in op hergebruik van afval en de productie van duurzame energie. Eens per twee jaar onderzoeken wij de samenstelling van het restafval. De informatie wordt gebruikt voor het verbeteren van de inzameling en verwerking. Meijer zegt dit enkele dagen voor de opening op 9 maart door minister Kamp van het warmtenet Nijmegen waarmee ARN, dankzij de afzet van restwarmte, meewerkt aan een duurzame warmtevoorziening van veertienduizend woningen en bedrijven in de regio. Dat warmtenet vind ik een prachtig voorbeeld van het duurzaam verwerken van afval. Dat geldt trouwens eveneens voor de Biogasinstallatie waarin ARN groente- fruit- en tuinafval omzet in compost en groengas voor het openbaar vervoer. Wethouder Meijer: Mensen en bedrijven moeten durven vernieuwen. Voor mij is ARN een mooi voorbeeld van een bedrijf dat zich steeds op een goede manier blijft vernieuwen en ook z n nek durft uit te steken. Daar wil ik mij de komende jaren in de aandeelhoudersvergadering namens de regio De Vallei ook sterk voor blijven maken. AfvalStroom April

8 Win-win-win Personele samenwerking GDF SUEZ en ARN Na bijna tachtig jaar sluit eind 2015 de kolengestookte energiecentrale van GDF SUEZ aan het Maas-Waalkanaal Sander Domensino (GDF SUEZ) en Ingeborg Tiecken (ARN) in Nijmegen. Het in 2013 vastgestelde nationale Energie-akkoord voor duurzame groei heeft bij dit besluit als versneller gewerkt. In het akkoord ligt het accent namelijk op energiebesparing, productie van duurzame energie én afbouw van de oudere kolengestookte energiecentrales (zoals de centrale in Nijmegen). GDF SUEZ wekt in Nederland uit vier bronnen elektriciteit op: zon, wind, gas en kolen. De sluiting betekent overigens niet dat het stil wordt op de huidige locatie. Het wereldwijd opererende concern wil daar namelijk op termijn nieuwe duurzame energieen warmte-opwekking realiseren. Anno 2015 betekent dit vooralsnog wel dat het werk voor ruim honderd medewerkers van de locatie in Nijmegen wegvalt. Nadat ARN-directeur Gerard van Gorkum in het voorjaar van 2014 in De Gelderlander het idee opperde dat voor enkele personeelsleden van GDF SUEZ wellicht plaats zou kunnen zijn bij afvalenergiecentrale ARN, is het balletje gaan rollen. Een gesprek met Sander Domensino en Ingeborg Tiecken, respectievelijk HR Manager GDF SUEZ en Hoofd Personeelszaken ARN over de stand van zaken. Win-win-win Domensino toont zich zeer ingenomen met de handreiking van ARN. Elke herplaatsingsmogelijkheid voor het personeel waarvan helaas afscheid moet worden genomen, is welkom. En wat is dan mooier dan dat ze dicht in de buurt (bij ARN) aan de slag kunnen. Bovendien is het een bedrijf waar duurzame elektriciteit wordt geproduceerd. Ze komen daarmee niet in een geheel nieuwe omgeving. Daarom is dit een unieke kans. Tiecken voegt hier aan toe dat deze samenwerking ook voor ARN prettig is. Wij krijgen geleidelijk aan te maken met vergrijzing van het personeelsbestand. Dan is het mooi meegenomen om goed geschoolde, getrainde en regionale mensen in huis te krijgen. GDF SUEZ staat bekend als een goede werkgever die bovendien continu veel aandacht besteedt aan opleiding en training. Op dat gebied hebben de GDF-opleidingsklasjes een goede naam in de regio. Ander voordeel voor ARN is natuurlijk dat de mensen gewend zijn aan de continudienst en dat de productietechnieken bij de beide bedrijven veel op elkaar lijken. De nieuwkomers zijn daardoor snel ingewerkt. Overigens werd het plan in eerste instantie niet meteen in alle geledingen innig omarmd. Domensino zegt daarover: Ik begrijp dat best. Veranderen is altijd moeilijk, maar ik ben er van overtuigd dat een optie zoals deze voor iedereen het beste is. Je zou kunnen zeggen dat dit win-win-win is voor alle betrokkenen. Goed voorbeeld ARN Beide personeelsfunctionarissen benadrukken dat het bij de overgang van GDF SUEZ naar ARN niet om grote aantallen personeelsleden gaat. Elke goede werkplek die we kunnen vinden, is echter pure winst en dan natuurlijk voor de mensen zelf. Want daar gaat het toch allemaal om, zegt Domensino. Na een in zeer goede sfeer verlopen presentatie bij GDF SUEZ door Tiecken en twee technisch leidinggevenden van ARN bleek er zoveel belangstelling te zijn dat er vijftien sollicitaties volgden. Tiecken heeft met al die sollicitanten individueel gesproken. Het mooie was dat ik toen duidelijk merkte dat ze allemaal heel erg gemotiveerd en geïnteresseerd waren. Helaas bleek niet iedereen inpasbaar te zijn binnen onze organisatie. Inmiddels is een eerste medewerker in de functie van wachtchef aangenomen en één kraanmachinist is na een detachering van vier maanden ook in vaste dienst aangenomen. Mogelijk volgen er in de loop van dit jaar nog enkele nieuwe collega s. Domensino heeft trouwens hoop dat een goed voorbeeld zoals dat van ARN wordt gevolgd door andere bedrijven in de regio. Er zijn inmiddels contacten met diverse andere bedrijven. Terugkijkend op de afgelopen maanden spreken beide personeelsfunctionarissen over een spannende periode. Dit zijn tijden waarin je als personeelsfunctionaris echt het verschil kunt maken. AfvalStroom April Colofon AfvalStroom is een uitgave van ARN B.V. Dit relatiemagazine verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 1000 exemplaren. ARN legt zich toe op de opwerking van huishoudelijk afval uit de regio s Nijmegen, De Vallei en Rivierenland tot secundaire brandstof en op de terugwinning van duurzame energie door de verbranding van deze en andere secundaire brandstoffen. Aandeelhouders van ARN B.V. zijn de regio s Nijmegen, De Vallei en Rivierenland, alsmede het Duitse afvalconcern Remondis AG & CO. KG. Overname van artikelen is met bronvermelding ( Relatiemagazine AfvalStroom ARN ) toegestaan. Postadres: Postbus GM Nijmegen Bezoekadres: Nieuwe Pieckelaan 1, Weurt Telefoon: (024) Internet: info@arnbv.nl Productie en (eind)redactie: Laurent Chevalier, Brielle Vormgeving & drukwerk: DHD Drukkerij, Groesbeek

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

ARN, uw duurzame innovatieve partner! ARN, uw duurzame innovatieve partner! WELKOM! 5 maart 2019 ARN als energie- en grondstoffenproducent Aandeelhouders/PPS-structuur Regio Nijmegen 37,5% Regio De Vallei 11,76% Regio Rivierenland 5,88% REMONDIS

Nadere informatie

feiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie

feiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie Alles wat je zou moeten weten... feiten& weetjes zit het energiecentrale REC De REC maakt van uw afval duurzame energie Omrin is koploper in het scheiden van huishoudelijk afval. Ons doel? Zo veel mogelijk

Nadere informatie

Nascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero

Nascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero Nascheiding kunststoffen Het heldere alternatief van Attero Sinds 1 januari 2010 moet elke gemeente in Nederland een fors deel van het kunststof verpakkingsafval scheiden van de rest van het huishoudelijk

Nadere informatie

B-130 Green Deal Nijmegen

B-130 Green Deal Nijmegen B-130 Green Deal Nijmegen Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer M.J.M. Verhagen, de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mevrouw J.W.E. Spies,

Nadere informatie

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten

Nadere informatie

Waarom doen we het ook alweer?

Waarom doen we het ook alweer? Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest

Nadere informatie

Eljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht

Eljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht Eljo Vos-Brandjes HVC Stage raadsleden Dordrecht Historie HVC Opgericht (1991) voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval uit regio Na loslaten beleidsuitgangspunt regionale/provinciale zelfvoorziening

Nadere informatie

Duurzame. warmte in huis. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam

Duurzame. warmte in huis. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Duurzame warmte in huis Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Een betrouwbare verwarming

Nadere informatie

WARMTE VAN KRINGLOOPENERGIE

WARMTE VAN KRINGLOOPENERGIE ONGEMERKT GOED BEZIG MET WARMTE VAN KRINGLOOPENERGIE tot 75% schonere energie WARMTE VAN KRINGLOOPENERGIE: BETROUWBAAR, GROEN EN TOEKOMSTBESTENDIG WAT IS KRINGLOOPENERGIE? KringloopEnergie van HVC levert

Nadere informatie

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës CO 2 Een waardevolle grondstof Peter Simoës 4 april 2018 AEB anno 2018 AEB lost al bijna 100 jaar afvalvraagstukken op voor Amsterdam. Sinds 2014 als verzelfstandigd bedrijf. Missie AEB: Voor een schone

Nadere informatie

AfvalStroom. Maart 2016

AfvalStroom. Maart 2016 Maart 2016 AfvalStroom In dit nummer o.a. * Gedeputeerden Gelderland: ARN zet naar vermogen in op transitie naar duurzame energievoorziening * Afdeling Productie ARN: Uitdaging om steeds de schoonste kwaliteit

Nadere informatie

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig?

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? 6 november 2017 GroenLinks Stichtse Vecht is al jaren een warm voorstander van omgekeerd inzamelen. Wat is dat eigenlijk en wat zijn

Nadere informatie

B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra

B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,

Nadere informatie

De schillenboer komt terug

De schillenboer komt terug De schillenboer komt terug In Waalre loopt een afvalproef. Er is een fiets met een aanhangbak ontworpen waarmee we in een proefwijk afval inzamelen. Twee keer in de week haalt Roel het keukenafval (voedselresten),

Nadere informatie

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van.. Jaar 2015 Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel Onderwerp Initiatiefvoorstel van het raadslid

Nadere informatie

C-157 Green Deal Productie Bioplastics uit Groente-, Fruit-, en Tuinafval

C-157 Green Deal Productie Bioplastics uit Groente-, Fruit-, en Tuinafval C-157 Green Deal Productie Bioplastics uit Groente-, Fruit-, en Tuinafval Partijen: 1. De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, mevrouw W.J. Mansveld en de Minister van Economische Zaken, de heer

Nadere informatie

Wij wensen u prettige feestdagen en een duurzaam 2016

Wij wensen u prettige feestdagen en een duurzaam 2016 December 2015 AfvalStroom Wij wensen u prettige feestdagen en een duurzaam 2016 In dit nummer o.a. * Wethouder Tiemens, Nijmegen: Er is nog geen breed gedragen gevoel van urgentie. * ARN-directie: Belangrijke

Nadere informatie

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners Van afval naar grondstof Informatieavond voor inwoners Agenda 2 1. Welkom en inleiding (wethouder Jan van t Zand) 2. Presentatie Afvalbeheer (Paul de Bruin, IPR Normag) 3. Vragen en dialoog 4. Afsluiting

Nadere informatie

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Duurzame warmte in uw bedrijf Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Als ondernemer moet

Nadere informatie

Energie uit afval, een schone zaak

Energie uit afval, een schone zaak Energie uit afval, een schone zaak Vergisten van GFT-afval ARN meer dan 25 jaar begaan met het milieu Aandeelhouders ARN B.V. Regio Regio Regio REMONDIS Nijmegen De Vallei Rivierenland (privaat) 37,5%

Nadere informatie

Minder afval, minder CO2, minder kosten

Minder afval, minder CO2, minder kosten Minder afval, minder CO2, minder kosten Nog maar dertig jaar geleden kostte het storten van een ton ongesorteerd afval hooguit iets meer dan 4 euro. Nu is dat bijna vijftig keer zo veel: 200 euro. Het

Nadere informatie

Van Afval Naar Grondstof

Van Afval Naar Grondstof Van Afval Naar Grondstof Ins en outs Betrokkenheid gemeenten Gemeentelijk Afvalcongres Marc Pruijn, Directie Duurzaamheid, IenM Circulaire economie? 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 3 Ministerie

Nadere informatie

Op weg naar een circulaire economie

Op weg naar een circulaire economie Op weg naar een circulaire economie Agenda Afvalstromen Cijfers De Haarlemse aanpak Naar een circulaire economie Afval = Grondstof Afvalstromen GFT Kunststof Papier Glas Textiel Restafval GFT-stroom Inzameling

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Grondstof voor een beter milieu

Grondstof voor een beter milieu Afval is Grondstof voor een beter milieu ISO-14001 Haal meer uit afval Gescheiden inzameling De Gewestelijke Afvalstoffen Dienst (GAD) zorgt voor het inzamelen van het huishoudelijk afval in Gooi en Vechtstreek.

Nadere informatie

Naar een afval(heffing)loze samenleving?

Naar een afval(heffing)loze samenleving? Naar een afval(heffing)loze samenleving? Actualiteitendag Lokale Belastingen november 2016 Marc Veenhuizen Olaf Prinsen In het nieuws... De presentatie Circulaire economie, een korte beschrijving Van Afval

Nadere informatie

Bio-energiecentrales Eindhoven

Bio-energiecentrales Eindhoven Bio-energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Programmamanager Energie Gemeente Eindhoven December 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Duurzame energie en activiteiten op lokaal niveau 3. Bio-energie centrales

Nadere informatie

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Waarderweg 33B-10 haarlem, postbus 2016 2002 la haarlem, t 023 5319141, e info@iprnormag.nl. Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Nadere informaties in de aanloop naar het Symposium op 4april 2013 20 februari

Nadere informatie

Verduurzaming afvalinzameling

Verduurzaming afvalinzameling Verduurzaming afvalinzameling Overzicht presentatie Wat doet Avri? Doelstellingen Avri 2011-2015 Waarom verduurzaming? Projecten Avri Beoogde resultaten 1 Wat doet Avri Afvalbeheer: Inzameling huishoudelijk

Nadere informatie

Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement. 8 december 2015 Gorinchem

Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement. 8 december 2015 Gorinchem Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement 8 december 2015 Gorinchem Introductie HVC Opgericht in 1991 voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval Ballotage overeenkomst op basis van Samen uit, samen thuis wel

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 49727 Datum : 10-06-2014 Programma : Strategie Blad : 1 van 5 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. V. van den Berg Informatie

Nadere informatie

van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I

van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I LUIER RECYCLING in NEDERLAND NVRD meeting, Utrecht 7 september 2016 van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I 1. SUEZ in Nederland In Nederland bedienen wij meer dan 80.000 bedrijven en 545.000

Nadere informatie

De zin van afvalscheiding

De zin van afvalscheiding De zin van afvalscheiding (...en de onzin die u wel eens hoort)...alles gaat toch op één hoop... Hoe zit het écht? z.o.z. Gescheiden afval blijft gescheiden Gescheiden afval blijft gescheiden Alles wat

Nadere informatie

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen Douwe Jan Tilkema directeur Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Definitie van de competentie ondernemerschap Signaleren van kansen in de

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 202834 Datum : 17 november 2015 Programma : Strategie Blad : 1 van 5 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. V.G.M. van den

Nadere informatie

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen voorstel aan de raad Opgesteld door Stadswerken Kenmerk 15.503838 Vergadering Gemeenteraad Vergaderdatum 25 juni 2015 Jaargang en nummer 2015 59 Geheim Nee Afval is Grondstof. Beleidsnota 2015-2018 Het

Nadere informatie

over gescheiden inzameling van plastics & drankenkartons met rolcontainers

over gescheiden inzameling van plastics & drankenkartons met rolcontainers Vragen en antwoorden over gescheiden inzameling van plastics & drankenkartons met rolcontainers Algemeen Het raadsvoorstel inzameling plastics/drankenkartons geeft sinds de presentatie reactie in de samenleving.

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

December 2014 AfvalStroom

December 2014 AfvalStroom December 2014 AfvalStroom Wij wensen u prettige feestdagen en een voorspoedig en transparant 2015 In dit nummer o.a. * Zilveren jubileum ARN-directeur * Terugblik 2014 * Corporate governance in afvalland

Nadere informatie

Ontwerp Gezonde Systemen

Ontwerp Gezonde Systemen Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden

Nadere informatie

Afval is waardevol! Toolkit afvalscheiden. informatiedocument. klaar voor de grondstoffenrevolutie

Afval is waardevol! Toolkit afvalscheiden. informatiedocument. klaar voor de grondstoffenrevolutie Afval is waardevol! Toolkit afvalscheiden informatiedocument klaar voor de grondstoffenrevolutie de aarde ziet er niet meer uit als in atlassen en op wereldbollen Met een steeds grotere wereld bevolking

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Bio energiecentrales Eindhoven

Bio energiecentrales Eindhoven Bio energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Projectmanager Gemeente Eindhoven Maart 2009 Inhoudsopgave 1. Duurzame energie op lokaal niveau 2 Activiteiten op lokaal niveau 3. Bio energiecentrales in

Nadere informatie

De toekomst van energie

De toekomst van energie De toekomst van energie Duurzame Energie door Redactie ElectricityMatters 15-08-2017 Dat ons wereldwijde energiesysteem niet duurzaam is, blijkt duidelijk uit onze steeds schaarsere hulpbronnen, de regelmatig

Nadere informatie

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx

Nadere informatie

STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS

STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS STICHTING HERGEBRUIK KARTONNEN DRANKVERPAKKINGEN Stichting HEDRA is de Nederlandse brancheorganisatie van drankenkartonproducenten. Wij werken voortdurend

Nadere informatie

Zeg ook JA tegen afval scheiden.

Zeg ook JA tegen afval scheiden. Zeg ook JA tegen afval scheiden. Elkaar iets beloven. Voor een betere toekomst. Zonder het onnodig verbruiken en weggooien van grondstoffen. Om dat te kunnen realiseren moeten we met elkaar JA zeggen tegen

Nadere informatie

Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer

Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer Inhoud Beleid Aandeel GF in GFT. Waar praten we over? Ontwikkelingen in de markt Heeft GF en T apart meerwaarde? Kwaliteit

Nadere informatie

Memo. aan. De raad Duurzaamheid en scheiding van huishoudelijk afval. van. College van B en W. 4 november 2015. Memo GOUDA GOOIT NIETS MEER WEG

Memo. aan. De raad Duurzaamheid en scheiding van huishoudelijk afval. van. College van B en W. 4 november 2015. Memo GOUDA GOOIT NIETS MEER WEG Memo aan onderwerp van directie afdeling datum De raad Duurzaamheid en scheiding van huishoudelijk afval College van B en W 4 november 2015 Memo GOUDA GOOIT NIETS MEER WEG Gouda wil tot de duurzaamste

Nadere informatie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie

Nadere informatie

Notitie energiebesparing en duurzame energie

Notitie energiebesparing en duurzame energie Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2014 getoetst aan 3p s : planet, people, profit

Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2014 getoetst aan 3p s : planet, people, profit Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2014 getoetst aan 3p s : planet, people, profit Elsinga Beleidsplanning en Innovatie bv concentreert zich op duurzame en veilige benutting van organische reststoffen

Nadere informatie

Naar aanleiding van het rekenkameronderzoek HVC in mei 2014

Naar aanleiding van het rekenkameronderzoek HVC in mei 2014 Naar aanleiding van het rekenkameronderzoek HVC in mei 2014 15 december 2014 Agenda voor vanavond Centraal staat het raadsbesluit van 24 juni met opdrachten aan het college om : 1. Principediscussie over

Nadere informatie

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016 Denktank Grondstoffen uit reststromen Startnotitie 9 december 2016 1 Inhoudsopgave 1 3 12 19 Denktank recapitulatie startbijeenkomst 8 sept 2016 Inhoud komende sessies Wat is circulair? Bronnen 2 Denktank

Nadere informatie

Geachte gasten, beste collega s

Geachte gasten, beste collega s Geachte gasten, beste collega s Ik heet u allen van harte welkom bij de officiële ingebruikname van de volledig nieuwe voorzuivering voor ons Productiebedrijf Andijk. In het bijzonder wil ik verwelkomen,

Nadere informatie

Het voorstel aan de raad is om het Grondstoffenbeleidsplan vast te stellen. Het vaststellen is opgesplitst in een aantal deelbesluiten.

Het voorstel aan de raad is om het Grondstoffenbeleidsplan vast te stellen. Het vaststellen is opgesplitst in een aantal deelbesluiten. Agendanr.: Voorstelnr.: RB2012144 Onderwerp: Afvalinzameling: Grondstoffenbeleidsplan - 2016 Aan de Raad, Heerhugowaard, 4 december 2012 Beknopt voorstel Het huidige afvalbeleidsplan is door de raad vastgesteld

Nadere informatie

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming

Nadere informatie

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie. Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Elsinga / BTU technologie en ARN-project

Elsinga / BTU technologie en ARN-project Elsinga / BTU technologie en ARN-project 2000-2007 Knowaste Nederland 2003-heden Orgaworld vergisten & composteren met gft 2014 Start Elsinga-BTU techniek en ARN-project 1. Waarom 2. Elsinga / BTU sluit

Nadere informatie

Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie

Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie Onderwerp: afvalbeleid en circulaire economie Doel: het formuleren van uitgangspunten voor nieuw gemeentelijk afvalbeleid Auteur: Evert Stellingwerf

Nadere informatie

Juni/Juli 2014 AfvalStroom

Juni/Juli 2014 AfvalStroom Juni/Juli 2014 AfvalStroom * Accent op realisatie duurzame activiteiten met als rode draad waardecreatie * Een impressie van het boekjaar 2013 * People, Planet, Profit in de regio * ARN ambieert rol bij

Nadere informatie

Circulaire economie kans voor de regio

Circulaire economie kans voor de regio Circulaire economie kans voor de regio 7 oktober 2015 Early Morning Toast Stichting kiemt Arnhem Michiel Westerhoff, Manager Strategie en Ontwikkeling Recentere geschiedenis van het afvalscheiden 7 maart

Nadere informatie

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld

Nadere informatie

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten)

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten) Samen Duurzaam DOEN! Leuk dat u samen met uw buren na wilt denken over duurzaamheid. Aan de hand van dit stappenplan helpen wij u graag op weg om het gesprek op gang te brengen. Dit stappenplan is bedoeld

Nadere informatie

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben Wij brengen energie Waar mensen licht en warmte nodig hebben Energie in goede banen De beschikbaarheid van energie bepaalt in grote mate hoe we leven: hoe we wonen, werken, produceren en ons verplaatsen.

Nadere informatie

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Hengelosestraat 51 Aan de Gemeenteraad TELEFOON 14 0 53 DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest UW BRIEF

Nadere informatie

Kenniscentrum Duurzaam Verpakken

Kenniscentrum Duurzaam Verpakken Kenniscentrum Duurzaam Verpakken 1. Aanleiding In de Raamovereenkomst 2013-2022 is in Artikel 4 afgesproken een Kennisinstituut op te richten (verder te noemen Kenniscentrum Duurzaam Verpakken [KCDV]).

Nadere informatie

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Wat is duurzaam ondernemen? Green Deal zorg 2.0 Routekaart Care & Cure 164 ondertekenaars Mogelijk

Nadere informatie

September/Oktober 2014 AfvalStroom

September/Oktober 2014 AfvalStroom September/Oktober 2014 AfvalStroom In dit nummer o.a. * Rapport: Ondernemen in de circulaire economie * Energie-akkoord: Afvalsector belangrijk bij productie hernieuwbare energie * Regio De Vallei kijkt

Nadere informatie

Transitie naar een. CO -neutrale toekomst

Transitie naar een. CO -neutrale toekomst Transitie naar een CO -neutrale toekomst 2 CO 2 reductie van bron tot gebruiker Steeds méér duurzame energie, maar niet minder CO 2 -uitstoot KLIMAATVERDRAG VAN PARIJS In het verdrag van Parijs werd afgesproken

Nadere informatie

Voorstel aan de raad. Kenmerk 15.503838. Vergaderdatum 9 juni 2015. Afval is Grondstof. Beleidsnota 2015-2018

Voorstel aan de raad. Kenmerk 15.503838. Vergaderdatum 9 juni 2015. Afval is Grondstof. Beleidsnota 2015-2018 Voorstel aan de raad Opgesteld door Stadswerken Kenmerk 15.503838 Vergadering Commissie Stad en Ruimte Vergaderdatum 9 juni 2015 Geheim Nee Afval is Grondstof. Beleidsnota 2015-2018 Het College van burgemeesters

Nadere informatie

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Kleinschalige mestvergisting met Microferm Staatssecretaris Joop Atsma en gedeputeerde Theo Rietkerk

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2016 getoetst aan 3p s : planet, people, profit

Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2016 getoetst aan 3p s : planet, people, profit Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2016 getoetst aan 3p s : planet, people, profit Elsinga Beleidsplanning en Innovatie bv concentreert zich op duurzame en veilige benutting van organische reststoffen

Nadere informatie

EEN. De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD

EEN. De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD EEN De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD De nieuwste generatie gashaarden zijn praktisch, mooi, duurzaam en klaar voor de toekomst! Met de huidige discussies kunt u zich afvragen

Nadere informatie

Position paper regietafel energietransitie utrecht

Position paper regietafel energietransitie utrecht Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Almere klaar voor een Groene Toekomst

Almere klaar voor een Groene Toekomst D66 Almere - actieplan Goed Stadsklimaat Almere klaar voor een Groene Toekomst D66 krijgt het voor elkaar 20180123101152_743.adpro.indd 1 1/23/2018 10:12:10 AM 20180123101152_743.adpro.indd 2 1/23/2018

Nadere informatie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van

Nadere informatie

VAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT

VAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT VAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT De overheid wil duurzame energie stimu leren en innovatie van duurzame energietechnieken bevor deren: meer duurzame energie in de toekomst. Doel is 16% duur

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

WONEN MET EEN GROEN WOONT ENERGIE NEUTRAAL COMFORTABEL WONEN EN TOCH GELD BESPAREN. Lodewijk Hoekstra NIEUW! DE ENERGIE-EXPERT Steeds meer

WONEN MET EEN GROEN WOONT ENERGIE NEUTRAAL COMFORTABEL WONEN EN TOCH GELD BESPAREN. Lodewijk Hoekstra NIEUW! DE ENERGIE-EXPERT Steeds meer ELEKTRISCH RIJDEN ZONNEPANELEN DE ENERGIE-EXPERT 64 39 26 Steeds meer Kosten, opbrengst & Nul-op-de-meter in betaalbare modellen salderingsregeling een jaren 80-woning NIEUW! Lodewijk Hoekstra WOONT ENERGIE

Nadere informatie

Extra impuls gemeenten voor afvalpreventie en afvalscheiding huishoudelijk afval

Extra impuls gemeenten voor afvalpreventie en afvalscheiding huishoudelijk afval Extra impuls gemeenten voor afvalpreventie en afvalscheiding huishoudelijk afval Inhoud 1. Inleiding 3 2. Opzet plannen voor ondersteuning 4 3. Plannen voor verminderen huishoudelijk restafval 5 3.1 Eisen

Nadere informatie

MEMO GAD BNG 28.50.30.701 ISO 14001. Gewestelijke Afvalstoffen Dienst. Portefeuillehouders Milieu. Werkgroep biomassa en 'rijden op groen gas'

MEMO GAD BNG 28.50.30.701 ISO 14001. Gewestelijke Afvalstoffen Dienst. Portefeuillehouders Milieu. Werkgroep biomassa en 'rijden op groen gas' Gewestelijke Afvalstoffen Dienst Gooi en Vechtstreek Postadres: Postbus 514 1200 AM Hilversum Bezoekadres: Hooftlaan 32 1401 EE Bussum Telefoon: (035) 699 18 88 Fax: (035) 694 17 45 Internet: www.gad.nl

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden Van afval naar grondstof Informatie en tips over GFT scheiden Korte berichten Circulaire economie: Van Afval Naar Grondstof De Rijksoverheid heeft met de gemeente in Nederland afgesproken dat in 2020 maximaal

Nadere informatie

Achtergrond en doel presentatie

Achtergrond en doel presentatie Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines

Nadere informatie

Producent van duurzame Energie in Twente

Producent van duurzame Energie in Twente Producent van duurzame Energie in Twente KIVI H.Hegeman 28-5-2019 Twence in het kort Transitie naar euregionaal producent van grondstoffen en energie Kern activiteiten: Duurzame energie Circulaire economie

Nadere informatie

Meer en Betere Recycling

Meer en Betere Recycling Meer en Betere Recycling als onderdeel van VANG Uw sprekers: Max de Vries Marco Kraakman Jacobine Meijer Emile Bruls Geert Cuperus Inhoud deelsessie Meer en Beter Recycling Inleiding Pitches projecten

Nadere informatie

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Door de vastgestelde energie- en klimaatdoelstelling binnen Europa om in 2050 energieneutraal te zijn, is het voor de hele samenleving maar met name voor bedrijven

Nadere informatie

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Frank Kersloot & Alex Kaat 21 april 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte in Nieuwegein 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) 3. Tarieven voor klanten 4. Afsluitkosten

Nadere informatie

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 3. Omgekeerd inzamelen... 4 4. Voorscheiding plastics... 5 5. Oud papier en karton... 5 6. GFT... 6 7. Conclusie...

Nadere informatie

Memo. de leden van de gemeenteraad. het college. Datum: 5 mei 2015. scenario s het nieuwe inzamelen. Geachte leden van de raad,

Memo. de leden van de gemeenteraad. het college. Datum: 5 mei 2015. scenario s het nieuwe inzamelen. Geachte leden van de raad, Memo Aan: Van: de leden van de gemeenteraad het college Datum: 5 mei 2015 Betreft: scenario s het nieuwe inzamelen Geachte leden van de raad, Afval is grondstof. Ons afval is rijk aan grondstoffen die

Nadere informatie

Raadsmemo. Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende.

Raadsmemo. Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende. Raadsmemo Nummer: 162495 Behandeld door: Jos van de Griend/C. van den Heuvel Onderwerp: Raadsmemo afvalinzameling Datum: 7 februari 2017 Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende. 1 Inleiding

Nadere informatie

1 8 JUL Maatschappelijk jaarverslag. Samen ambities waarmaken INGEKOMEN

1 8 JUL Maatschappelijk jaarverslag. Samen ambities waarmaken INGEKOMEN Dar NV IN19.04788 A Kanaalstraat 401 Postbus 316 6500 AH Nijmegen T0Ĩ4-371 6000 F024, 371 60 80 lwww.dar.nl Einfo@dar.nl /BAN NL89INGB0681595981 B/C INGBNL2A Kv/f 09109332 BTWNL 8241.45.367.B.01 Gemeente

Nadere informatie

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout Communicatie: we hebben wat uit te leggen Waarom nu? We bereiden een Milieu Effect Rapportage-aanmeldnotitie voor om een alternatief

Nadere informatie

www.begreenenergy.nl

www.begreenenergy.nl www.begreenenergy.nl Fueling the future Steeds meer consumenten en ondernemers zijn zich ervan bewust dat het tegengaan van klimaatverandering een verantwoordelijkheid is voor iedereen. De wereldwijde

Nadere informatie

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige

Nadere informatie

Gas geven voor duurzame energie

Gas geven voor duurzame energie Gas geven voor duurzame energie Programma Programma Thema Thema Workshops Workshops Lokatie Lokatie Gelders Gelders netwerk netwerk voor voor duurzame duurzame energie energie Uitnodiging Netwerkbijeenkomst

Nadere informatie

Een leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad Daar zorgen wij voor

Een leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad Daar zorgen wij voor Een leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad Daar zorgen wij voor Trots Een prettig leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad. Dat is waar Spaarnelanden voor staat. En met dat

Nadere informatie

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016 Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden 11 februari 2016 1 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Leiden heeft in haar duurzaamheidsambitie doelen gesteld voor de korte

Nadere informatie