Paper Speerpunt Duurzaam bouwen in de Westhoek 45

Transcriptie

1 2.6 LAAG ENERGIE KANTOORBOOT Paper Speerpunt Duurzaam bouwen in de Westhoek 45

2 BINNENSCHIP WORDT LAAG-ENERGIE-KANTOORBOOT Langs de IJzerdijk te Diksmuide ligt de laag-energie-kantoorboot van BeauVent cvba en ZonneWinDT vzw aangemeerd. De coöperatieve vennootschap BeauVent cvba ontwikkelt projecten rond hernieuwbare energie. ZonneWinDT vzw sensibiliseert alle vennoten van BeauVent op het vlak van energieverbuik en is een volwaardig adviesorgaan dat advies verstrekt aan bouwers en verbouwers. Eind 2009 besloten zij samen een vooruitstrevend kantoor te bouwen, als voorbeeldproject én als visitekaartje voor hun activiteiten. Samen kozen ze ervoor om een schip te verbouwen. Een boot staat immers symbool voor onafhankelijkheid, want je kunt ermee voor anker gaan waar en wanneer je wilt. Hun oog viel op de Ange de ciel, een voormalig binnenschip. De uitdaging bestond erin van deze stalen mastodont een nulenergiekantoorboot te maken, wat achteraf beschouwd niet zo evident bleek. Het schip werd vanbinnen volledig ontmanteld, waarbij al snel bleek dat de 58 jaar oude stalen romp sterk aangetast was door zouten, met extra kosten tot gevolg. Deze lekken moesten uiteraard eerst gedicht worden Bij berekening bleek ook dat een volledig passieve boot niet mogelijk was, dit komt vooral door de kenmerken die eigen zijn aan een schip, met name de langgerekte, en dus niet-compacte vorm (breedte 5 meter, lengte 38 meter), en de variabele oriëntatie. De indeling van de kantoorboot is vrij eenvoudig en zeer leesbaar, dit is grotendeels voortvloeiend uit de technische vereisten. De binnenkant bestaat uit 2 niveaus: 1 bureau op niveau van het waterpeil en 1 bureau op niveau van de oever. Beide bureaus worden afgescheiden door een centraal volume met daarin de inkom, toegang tot de bergingen en de sanitaire voorzieningen (een douche en twee droogtoiletten). Dit centrale volume bevindt zich op een verhoog, omdat er plaats moest zijn voor een bufferreservoir om afvalwater in op te slaan. Onder de hoger gelegen kantoorruimte bevindt zich een bergruimte met plaats voor de regenwatertanks, een warmtepomp, een drinkwaterfilter en een archieen stockageruimte. Door het vele staal dat uit de romp werd gehaald, kwam het schip een stuk hoger te liggen op het water. Daarom werd in de bodem een zak aangebracht die kan gevuld worden met water als de boot voor controle naar het droogdok moet. Door water in de zak te pompen, zakt het schip, wat nodig is om overal onder de bruggen te kunnen. Om de warmtevraag te beperken werd een houtskeletstructuur gebouwd, die opgevuld werd met 30 tot 40 cm cellulosevlokkenisolatie. Door de dampdichte stalen romp moest er aan de warme zijde van de isolatie wel een speciale dampdichte folie aangebracht worden (Alutek) om ervoor te zorgen dat er geen vocht in de isolatie kan dringen en daar kan zorgen voor inwendige condensatie. De voer werd opgebouwd uit afzonderlijke caissons, als het ware bakken van 2m bij 2m, afgewerkt met linoleumtegels, zodat het steeds mogelijk is om bij problemen relatief gemakkelijk aan de stalen romp te kunnen werken. De ramen zijn vrij klein, omdat er tussen de ribbenstructuur van het schip moest gebleven worden. Er werd niet geopteerd voor passiefhuisschrijnwerk met driedubbele beglazing, gezien er niet aan volledig passiefhuiscertificaat kon voldaan worden zou dit toch een aanzienlijke meerkost geweest zijn (bovenop de andere). De zonnewinsten worden geoptimaliseerd, zodat de boot in de winter kan verwarmd worden met hoofdzakelijk de zon en interne warmtewinsten (zoals bijvoorbeeld computers). De resterende behoefte aan warmte wordt voorzien door een warmtepompboiler. Alle energie die nodig is voor elektriciteit, toestellen en verlichting wordt geproduceerd door de zonneinstallatie op het dak, met een vermogen van 6.4 kwpiek. Al het afvalwater wordt gerecupereerd in een tank en op regelmatige basis opgepompt naar het rietveld (zo n 6m² groot) in de neus van de boot. Na de zuivering van dit water wordt het geloosd. Er zijn ook geen gewone toiletten maar zogenaamde composttoiletten aan boord. Voor de meubels werd gekozen om deze te vervaardigen uit formaldehydevrije plaatmaterialen. Een pittig, gedurfd en geslaagd drijvend staaltje van duurzame bouwtechniek, gecombineerd met diverse technologieën op vlak van hernieuwbare energie Paper Speerpunt Duurzaam bouwen in de Westhoek 46

3 Paper Speerpunt Duurzaam bouwen in de Westhoek 47

4 Paper Speerpunt Duurzaam bouwen in de Westhoek 48

5 foto s: ZonneWinDT vzw Paper Speerpunt Duurzaam bouwen in de Westhoek 49

6 TECHNISCHE FICHE ALGEMENE GEGEVENS Bouwheer: BeauVent cvba, vzw ZonneWinDT Architect : Rien Rossey en Sarah Vanhamme Studiebureau technieken: Bram Vanmaele in samenspraak met Ecotechnieken, Steven Camertijn Verbouwjaar: Oriëntatie: variabele oriëntatie OPBOUW & MATERIAALGEBRUIK Soort constructie: houtskeletbouw Buitenmuren: houtskelet met 30 cm cellullosevlokkenisolatie, dampscherm Alutec van Icopal, gevelafwerking met FSC-gelabeled padoek Vloeropbouw: opgebouwd uit afzonderlijke caissons van 2m x 2m (demonteerbaar), opgevuld met 30 cm cellullosevlokkenisolatie. Onder de caissons: betonsteentjes die zorgen voor massa (thermische inertie). Vloerafwerking is linoleum, merk Forbo (Natureplus) (afgewerkt in de vorm van tegels in functie van de demonteerbaarheid) Plat dak: houtskelet met 40 cm cellullosevlokkenisolatie Buitenschrijnwerk: padoek met dubbele beglazing (hoogrendementsglas met folie, U-waarde 0.6W/m²K, type Heat Mirror) ENERGIE Isolatiepeil: warmtevraag 33 kwh/m²/jaar (zie bijlage phpp-berekening) Verwarming/sanitair warm water: warmtepompboiler (= combinatie van een ventilatietoestel met warmteterugwinning, warmtepomp en een boiler. (merk/type : NILAN VP18 compact Koeling: buitenzonwering aan alle schrijnwerk, dwz op beide langse gevels en ook op de kopse kant aan de voordeur (merk Phaz) Elektriciteit: PV-panelen met een vermogen van 6.4 kwpiek (dunnefilmpanelen). De installatie werd volledig horizontaal geplaatst, aangezien de ligging en dus de oriëntatie van de boot variabel is, dunne film scoort beter bij diffuus licht, slechte helling en hoge temperaturen. Ventilatie: mechanische balansventilatie (systeem D) met warmteterugwinning en zomer-bypass. Luchtdichtheid: een blowerdoortest werd niet uitgevoerd WATER Regenwateropvang: opvang in 6 grote tanks in het ruim. Gedeelte wordt gebruikt voor douche en afwas (zuivering met actief koolfilter en UV-lamp. Gedeelte wordt gezuiverd voor drinkwater (voorgezuiverde water gaat door osmoseapparaat, daarna door remineralisatiefilter. Waterzuivering: rietveld van 6m² op het dek, na zuivering wordt het water in de IJzer geloosd. BEREIKBAARHEID/MOBILITEIT Afstand naar dorp/centrum: ankerplaats in centrum Diksmuide ANDERE - Droogtoiletten (merk Separett Villa, model 9000) - Sociaal aspect: de poetsploeg op de boot zijn mensen van Argos vzw, daar worden mensen gedurende 1 jaar tewerkgesteld met als doel hen terug in de maatschappij te helpen. Bij gelegenheid wordt drukwerk geplooid door sociale tewerkstelling. Paper Speerpunt Duurzaam bouwen in de Westhoek 50