Jaarverslag Dienst Justitiële inrichtingen Ministerie van Veiligheid en Justitie. In-Made

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015

2 2

3 Inhoudsopgave Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Tweede jaar na afronding programma Modernisering Penitentiaire Arbeid (MPA)... 5 Marktpositie... 6 Registratie en verantwoording... 7 Kwaliteit en productiviteit... 7 Strategiedocument 2.0: als (franchise)formule... 8 Een nieuwe telg: Ex-Made... 8 Beschrijving Getoond Gedrag... 9 Financieel resultaat... 10, de organisatie Bestuur Coördinerend landelijk team: Regionale indeling

4 Voorwoord In de zomer van 2010 werd ik portefeuillehouder arbeid. Een thema dat gevoelig lag, omdat arbeid op meerdere terreinen niet goed functioneerde. Er was weinig werk, arbeid viel vaak uit door ziekte of problemen in het dagprogramma en het exploitatieresultaat was erg negatief. Ook de politiek maakte zich zorgen, getuige de stroom aan kamervragen en de overleggen met de bewindslieden. Na lezing van dit jaarverslag kunt u alleen maar concluderen dat er sindsdien enorm veel veranderd is. Arbeid is goed verankerd in het dagprogramma, er is meer dan genoeg werk voorhanden, de kwaliteit van de productie is sterk verbeterd en dit heeft ook geresulteerd in een verbeterd financieel resultaat. Sinds 2014 werken de arbeidsbedrijven samen onder de naam en ontwikkelen we tevens een formule waaronder we gedetineerden toeleiden naar (betaald werk): Ex-Made. Er is nog steeds ruimte voor verbetering, de onderlinge verschillen tussen de inrichtingen zijn nog (te) groot, maar we zijn op de goede weg. Teruglopende aantallen gedetineerden zorgen voor nieuwe uitdagingen: hoe vangen we binnen deze krimp op? We gaan hier in 2016 de antwoorden op formuleren. Voor nu veel leesplezier met het jaarverslag over 2015 Angeline van Dijk, Directeur divisie gevangeniswezen & vreemdelingenbewaring 4

5 Inleiding Voor u ligt het tweede jaarverslag van, de gezamenlijke arbeidsbedrijven van het gevangeniswezen in Nederland. bestaat uit 28 lokale arbeidsbedrijven in 24 penitentiaire inrichtingen, drie Regionale Bedrijfsbureau s Arbeid (RBBA) en een klein landelijk team op het hoofdkantoor van de Dienst Justitiële Inrichtingen. Penitentiaire arbeid is een belangrijk speerpunt van beleid en politiek. Daarom wil de Dienst Justitiële Inrichtingen haar omgeving graag informeren door middel van dit jaarverslag. Tweede jaar na afronding programma Modernisering Penitentiaire Arbeid (MPA) is nog steeds een lerende organisatie. Op hield het verbeterprogramma MPA na drie jaar op te bestaan en kwam de sturing op de penitentiaire arbeid weer volledig terug in de lijn. Ook werd besloten om de merknaam te verbreden tot naam van de gezamenlijke productiebedrijven. groeide in 2014 uit tot een formule, met een bijbehorend kwaliteitsmodel (de rating, vgl ISO 9001) en een formule voor optimale productiviteit ( proof/lean). Ook ontstond de behoefte om de extramurale arbeid en de toegeleiding naar werk een aansprekende naam mee te geven. Dat is Ex- Made. 5

6 Marktpositie De professionalisering van de acquisitie en de groeiende kansen in de markt zorgen voor een toenemende stroom aan opdrachten. Sluitende sociale werkplaatsen en reshoring 1 maakt de vraag naar eenvoudige handmatige productie steeds groter. Ook de toegenomen kwaliteit van PI's, met name leverbetrouwbaarheid, zorgt voor minder verloop in het klantenbestand. Medio 2014 werd voor het eerst het moment bereikt waarop niet alle nieuwe klantvragen meer direct aangenomen konden worden. In 2015 is het aantal productieve uren gestegen met 9 procentpunten naar 69% van de bruto werktijd. Hierdoor konden meer opdrachten worden geaccepteerd, al is er in de marktvraag nog voldoende ruimte voor groei. Calculatietijden worden nog vaak niet gehaald en door betere planning en slimmer produceren zal de orderportefeuille verder moeten kunnen groeien bij gelijkblijvende kosten. Tevens zien we naast onze klassieke afzetmarkten groeiende kansen voor werk op het gebied van duurzaamheid, administratieve werkzaamheden (vb. data entry, callcenter), logistiek van de retourstroom van webshops en het (machinaal) verpakken van voedingsproducten. Bij professionalisering hoort ook een verdere investering in de deskundigheid van het personeel en een meer volwassen benadering van onze gedetineerde medewerkers. Een aantal noemenswaardige commerciële successen in 2015 waren: het produceren van celdeuren, kozijnen en celinventaris voor de nieuwe PI in Zaanstad, het (wederom) maken van kerstpakketten voor alle DJI medewerkers en nu ook kerstpakketten voor andere overheidsdiensten. Het in- en ompakken van diervoer in de PI Almelo was in 2015 wederom onze grootste opdracht uit de externe markt. 1. Reshoring staat voor het terughalen van productie van bedrijven uit lage lonen landen naar het land van herkomst. 6

7 De werkzaamheden voor DJI intern besloeg 50% van onze inkomsten. (winkels, wasserijen, schoonmaak, onderhoud, productie van bedden, matrassen, textiel, kasten, celinventaris, etc.). ambieert om ook andere delen van de Rijksoverheid te voorzien van producten en diensten in het kader van inbesteding. Zo leveren we afvalbakken voor kantoren in het kader van het Rijksbrede contract inzake afvalscheiding (aan DJI, defensie en Openbaar Ministerie). Registratie en verantwoording beschikt inmiddels over een goed werkende arbeidsadministratie, die onderdeel uitmaakt van het financiële systeem van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (Leonardo). Hierdoor wordt maandelijks betrouwbare managementinformatie geleverd aan de productiebedrijven en het hoofdkantoor en wordt maandelijks een benchmark gepubliceerd, waarin de bedrijven van gerangschikt worden op optimale benutting van de productiecapaciteit en op het financieel resultaat. Kwaliteit en productiviteit In 2013 is de basis gelegd voor twee instrumenten om kwaliteit en productiviteit te verbeteren. In 2014 en 2015 zijn deze instrumenten doorontwikkeld. rating (vgl. ISO 9001). Er is een werkend systeem van audits in het kader van het kwaliteitsmodel. De bedrijven kunnen een B rating of een A rating behalen Om de B rating te halen moeten bedrijven aantoonbaar bezig zijn met de verbetering van hun kwaliteit. Om de A rating te halen moeten bedrijven daarnaast aan de gestelde normen en indicatoren voldoen. Eind 2015 hadden 14 bedrijven de B rating. Medio 2016 kunnen de eerste bedrijven zich aanmelden voor een audit voor de A rating. proof produceren. De invoering van dit model is in 2015 voortvarend ter hand genomen. Basale doelstelling is hierbij in eerste instantie om de beschikbare middelen (werkplekken, medewerkers) optimaal in te zetten gedurende de volledige bedrijfstijd van 8 uur gedurende 5 werkdagen. Dit heeft geleid tot een stijging van productieve uren van 60% in 2014 naar 69% in Ambitie is om in 2016 verder te groeien en toenemende aandacht te besteden aan het productietempo. 7

8 Strategiedocument 2.0: als (franchise)formule Op 4 november 2015 vond een conferentie plaats in het landelijk vergadercentrum van DJI in Nieuwersluis (ook!). Tijdens die conferentie is een basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van tot gewoon productie bedrijf met bijzondere werknemers. Een uitgangspunt dat al is uitgewerkt in een brief van de Staatssecretaris over penitentiaire arbeid aan de Tweede Kamer ( ), in een nieuw vlekkenplan voor de machinale arbeid en voor de plaatsen waar in de toekomst vakopleidingen worden gegeven. Schaalvergroting en concentratie zijn de kernbegrippen. Daartoe is verregaande samenwerking tussen de productiebedrijven (onder de paraplu van In- Made) noodzakelijk. De formule impliceert dat het collectieve belang van het mogelijk maakt om centraal afwegingen te maken die negatief kunnen uitpakken voor een afzonderlijke vestiging. Een nieuwe telg: Ex-Made DJI werkt aan een nieuwe vorm van detentiefasering, waarbij toeleiding naar werk een dominante plaats inneemt. Op is een wetsvoorstel hierover bij de Tweede Kamer ingediend. Kern hiervan is dat gedetineerden vanuit een normaal beveiligde PI (in de regio) op basis van goed gedrag en beperkte risico s vrijheden kunnen verdienen. Binnen de PI kunnen ze door goed gedrag promotie verdienen en beloond worden met aantrekkelijker, verantwoordelijker en beter betaald werk, al dan niet gecombineerd met een vakopleiding. Op enig moment kunnen ze in de gelegenheid gesteld worden om buiten de PI aan de slag te gaan in de vorm van een stage of proefplaatsing. Sluitstuk is dat het laatste deel van de detentie bestaat uit verblijf in de samenleving, gecontroleerd door een elektronische enkelband. 8

9 Op dat moment dienen ze in hun eigen levensonderhoud te kunnen voorzien middels betaald werk of een werkervaringsplaats met behoud van een uitkering. Deze aanpak heeft de naam Ex-Made, om de verbinding met de penitentiaire arbeid te onderstrepen. Nog steeds is er een kloof tussen de wijze waarop penitentiaire arbeid (wettelijk) is vormgegeven en de eisen die het bedrijfsleven stelt aan werknemers. Ook is er een kloof tussen het werk binnen detentie en het werk buiten, waardoor gedetineerden buiten sterk moeten wennen aan normale omgangsvormen en het zelf nemen van verantwoordelijkheid. Het eerder genoemde wetsvoorstel zal naast een nieuwe vorm van detentiefasering ook een verandering inhouden van de plek die arbeid in detentie inneemt (arbeid verandert van een plicht en een recht in een voorrecht dat gedetineerden ook (tijdelijk) kunnen verliezen). Conclusie: het slagen van arbeidstoeleiding hangt voor een groot deel samen met de wijze waarop gedetineerden in detentie aangesproken worden op werknemersgedrag en de kans krijgen hiermee te oefenen. Ziehier, wederom een nieuwe uitdaging voor : het succes van Ex- Made is direct verbonden aan de kwaliteit van. Beschrijving Getoond Gedrag Een ander wapenfeit is de invoering van de Beschrijving Getoond Gedrag in juni Gedetineerden kunnen op basis van hun prestaties bij de penitentiaire arbeid, ondersteund door een positieve aanbeveling van een Ex-Made plek, zo n certificaat krijgen en dit, samen met het opgebouwde portfolio, overleggen bij een toekomstige werkgever. Met de Dienst Justis zijn afspraken gemaakt over het meewegen van deze verklaring bij de verstrekking van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). 9

10 Financieel resultaat Het financieel resultaat is in het verleden altijd negatief geweest, gebaseerd op de norm dat arbeidsbedrijven alleen een vergoeding krijgen voor personele kosten, maar de kosten van lonen, grondstoffen, energie en productie middelen moeten terugverdienen uit de opbrengsten. Sinds 2011 bestaat een oplopende besparingsreeks, waarbij de arbeidsbedrijven ieder jaar meer moeten realiseren, oplopend tot 7 miljoen in Sinds 2013 realiseert een positief bedrijfsresultaat. Oplopend van 1,2 miljoen in 2013, 4,4 miljoen in 2014 tot 5,6 miljoen in Afgezet tegen een sterk dalende gedetineerdenpopulatie ( plekken in 2011; 8500 bezette plekken in 2015) mag dit een prestatie van formaat genoemd worden, waar we trots op zijn. 10

11 , de organisatie Dienst Justitiële Inrichtingen Directie Gevangeniswezen Turfmarkt 147 (Noord 32) Postbus 2500 GC s Gravenhage Bestuur Angeline van Dijk, directeur gevangeniswezen, landelijk portefeuillehouder Cees Niessen, vestigingsdirecteur PI Sittard, portefeuillehouder regio zuid Greg Pidakos, vestigingsdirecteur PI Almelo, portefeuillehouder regio noord-oost Obe Veldman, vestigingsdirecteur PI Lelystad, portefeuillehouder regio west Coördinerend landelijk team: Programmamanager: Eric Bouwsma Coördinator Marketing & Sales: Frank Becker Coördinator Bedrijfsvoering: Ed van Leusden Coördinator Kwaliteit en Innovatie: Janneke Horlings Medewerker projectondersteuning: Sylvain de Jong 11

12 Regionale indeling WEST ZUID NOORD - OOST Regionaal Bedrijfsbureau Regionaal Bedrijfsbureau Vught: Zwolle: Rien Valk Rob Drost Regionaal Bedrijfsbureau Heerhugowaard: Bert Pelgrim PI Heerhugowaard Marcel Kiewitt PI Krimpen Gerard Geerders PI Veenhuizen (Esserheem en Norgerhaven) Renze Boer PI Zwaag Marcel Bruynensteyn PI Haarlem gesloten in 2015 PI Amsterdam gesloten in 2015 PI Amsterdam PIOA t/m medio 2016 Kees Hagens (wnd.) PI Alphen aan de Rijn Ed Kamerman PI Haaglanden (Scheveningen en Zoetermeer) Michel Abbestee PI Almere Olivier Sabbé PI Lelystad vacature PI Zaanstad v/a medio 2016 Martijn Baar PI Rotterdam (De Schie en Hoogvliet) Maarten van der Berg PI Dordrecht Kees Kleinbloesem PI Middelburg Hans Wolterman PI Tilburg Miro Balaban PI Vught Henri Geenen PI Grave Joke Giesbers PI Zuid-Oost (Roermond en Ter Peel) Lyon van der Heijden PI Sittard Raymond Brouwers PI Leeuwarden Koen Steen PI Ter Apel Joep Daamen PI Zwolle Ronald van der Worp PI Almelo Erwin Abbink PI Zutphen Jan Kievitsbosch (wnd.) PI Arnhem Piet Reutelingsperger PI Nieuwegein Loek Schappert PI Nieuwersluis Bart Gorter 12