SLAGINGSPERCENTAGES IN RELATIE TOT TOEPASSING NORMERING VMBO-CE EERSTE TIJDVAK eindrapport -

Transcriptie

1 SLAGINGSPERCENTAGES IN RELATIE TOT TOEPASSING NORMERING VMBO-CE EERSTE TIJDVAK eindrapport - drs. C.A. Crommelin dr. S.W. van der Ploeg drs. J.T. Schmidt Amsterdam, juni 2003 Regioplan publikatienr Regioplan Beleidsonderzoek Nieuwezijds Voorburgwal RD Amsterdam Tel.: Fax : Onderzoek, uitgevoerd door Regioplan Beleidsonderzoek in opdracht van het Ministerie van OCenW.

2

3 INHOUDSOPGAVE Samenvatting Achtergrond en vraagstelling Inleiding Centrale examinering in het VMBO Vraagstelling Opzet Resultaten... 9 Bijlagen Bijlage 1 Vragenlijst Bijlage 2 Aanvullende tabellen... 17

4

5 SAMENVATTING In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek naar de slagingspercentages van het VMBO-eindexamen eerste tijdvak Deze examens zijn zeer recent afgerond. Voor een deel van het VMBO is het dit jaar voor het eerst dat er centrale eindexamens worden gehouden. Daarom is het voor het Ministerie van OCenW van belang inzicht te krijgen hoe deze examens zijn verlopen. Meer specifiek is van belang in welke mate scholen bij de beoordeling hebben afgeweken van de centrale adviesnormen voor het vaststellen van de eindcijfers. Door een aangepaste norm te hanteren, zijn scholen in staat meer leerlingen te laten slagen. Regioplan Beleidsonderzoek heeft daarom in opdracht van de directie VO van het Ministerie van OCenW direct na afloop van de examens bij een grote steekproef van scholen (177) informatie opgevraagd over aantallen geslaagden, eventuele afwijkingen van de centrale adviesnormering en dergelijke. Op die manier is informatie verkregen over de eindexamenuitslag van bijna VMBO-eindexamenkandidaten eerste tijdvak Het blijkt dat voor het eerste tijdvak van het VMBO centraal eindexamen 2003 weinig scholen van de mogelijkheid gebruik gemaakt om af te wijken van de centrale adviesnormering (11%). Daarbij wordt in de regel de normering voor één of enkele vakken aangepast. De afwijkingen lijken zich niet bij specifieke beroepsgerichte programma s te concentreren. Wel is duidelijk bij de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg wat meer afgeweken. De effecten van deze afwijkingen op de slagingspercentages zijn miniem. Het gaat om maximaal één procent. De afwijkingen van de adviesnormering hebben in totaal hooguit 0,7 procent extra geslaagden opgeleverd. Tabel 0.1 leerweg Slagingspercentages feitelijk én bij toepassing centrale normering percentage feitelijke geslaagden percentage fictief geslaagden verschil theoretische leerweg 88,73% - - gemengde leerweg 86,79% 86,41% 0,38% kaderberoepsgerichte leerweg 91,05% 90,80% 0,25% basisberoepsgerichte leerweg 93,06% 92,55% 0,51% leerwerktrajecten 89,07% 89,07% - theoretische leerweg (LWOO) 87,84% - - gemengde leerweg (LWOO) 92,50% 92,50% - kaderberoepsgerichte leerweg (LWOO) 79,75% 79,75% - basisberoepsgerichte leerweg (LWOO) 81,41% 80,35% 1,06% leerwerktrajecten (LWOO) 79,31% 79,31% - 1

6 2

7 1 ACHTERGROND EN VRAAGSTELLING 1.1 Inleiding In het schooljaar is in het VMBO voor een aantal vakken voor het eerst centrale examinering ingevoerd. Het gaat om de beroepsgerichte programma s in de gemengde, kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg en de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg. De normering voor specifiek deze vakken en programma s is dit schooljaar nog niet bindend. Scholen mogen dit schooljaar nog van de adviesnormen afwijken waardoor het mogelijk is dat meer leerlingen voor hun eindexamen kunnen slagen. Het Ministerie van OCenW wilde, in verband met de normering voor de examens voor 2004, op korte termijn inzicht hebben in de mate waarin scholen van de normering afwijken, of deze afwijking van de normering in specifieke leerwegen en/of op specifieke scholen plaatsvindt en wat het effect van de eventuele afwijking van de normering op de slagingspercentages is. Daarvoor heeft de directie VO van het Ministerie van OCenW Regioplan Beleidsonderzoek gevraagd hiernaar een onderzoek uit te voeren. Van dat onderzoek doen we in dit rapport verslag. 1.2 Centrale examinering in het VMBO Onlangs deden naar schatting leerlingen in het VMBO examen. Bijzonder is dat dit jaar voor het eerst de leerlingen in het VMBO centraal examen deden. Vóór de samenvoeging van MAVO, VBO en sommige vormen van speciaal voortgezet onderwijs in 1999 tot het VMBO, deden leerlingen in het voormalig VBO wel schoolexamen, maar deze waren niet genormeerd. Deze eigen schoolexamens maakten het tot nu toe moeilijk de waarde van het diploma te bepalen. Het leidde tot onduidelijkheid bij vervolgopleidingen en werkgevers over wat de betreffende leerling waard was in termen van kennis en vaardigheden. Vandaar dat besloten is met de invoering van het VMBO ook een centraal examen in te voeren. De leerlingen die in 1999 als eersten met het VMBO zijn begonnen, hebben dit schooljaar hun eindexamen gedaan. Zij zijn dus de eerste lichting die dit nieuwe centrale examen heeft gekregen. Voor het MAVO en de algemene vakken in het VBO was centrale examinering al gangbaar. Nieuw is de centrale examinering voor de beroepsgerichte programma s (in de gemengde, kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg) en de algemene vakken uit de basisberoepsgerichte leerweg. Een belangrijk kenmerk van een centraal examen is de centrale bindende normering. Per examenonderdeel (vak of programma) krijgen leerlingen een score. Voor het vaststellen van die score geldt een correctievoorschrift (zie: Regeling beoordeling van het centraal examen, 3

8 Uitleg/Gele Katern, nr. 18, 31/07/2002, p ). Vervolgens moet die score aan de hand van normeringsvoorschrift omgezet worden naar een examencijfer. In dat normeringsvoorschrift (in essentie een rekenformule) komt een term voor (de normeringsterm N ) die op basis van een steekproef van ingevulde examens door de CEVO wordt vastgesteld. Deze normeringsterm heeft een waarde tussen de 0,0 en de 2,0. Wijzigingen in de normeringsterm werken rechtstreeks door in het examencijfer. Wanneer de normeringsterm bijvoorbeeld op een halve punt hoger wordt gesteld, valt het examencijfer ook een halve punt hoger uit (enkele uitzonderingssituaties daargelaten). De bekendmaking van de definitieve normeringsterm is gebeurd op 4 juni 8.00 uur voor de beroepsgerichte programma s in de drie leerwegen. Op 10 juni om uur is de definitieve normering voor de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg bekend gemaakt en op 11 juni om 8.00 uur die voor de algemene vakken in de vier leerwegen. Hierna konden de scholen dus voor iedere leerling de cijfers vaststellen en daarmee de uitslag van het examen. De meeste scholen beschikken hiervoor over een leerlingadministratiesysteem waarin de normeringsterm kan worden ingevoerd (samen met de scores per leerling en de schaallengte) en met de zogenaamde druk op de knop het slagingspercentage kan worden berekend. Dit jaar geldt nog een uitzonderingsituatie voor de vakken en programma s waarvoor het centraal eindexamen dit jaar nieuw is (dus de beroepsgerichte programma s in de gemengde, kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg en de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg). Scholen zijn namelijk vrij om de omzetting van score naar examencijfer te bepalen. Dit wordt gedaan om te voorkomen dat scholen en leerlingen ten onrechte gedupeerd zouden worden. In de centrale examens kunnen namelijk andere accenten zijn gelegd dan in de lessen die daaraan zijn voorafgegaan (zie ook Regeling beoordeling van het centraal examen, Uitleg/Gele Katern, nr. 18, 31/07/2002, p ). Scholen krijgen dus de mogelijkheid om de omzetting van score naar cijfer op hun eigen manier vast te stellen. Dit kan men doen door af te wijken van de door de CEVO vastgestelde normeringsterm. Het bevoegd gezag van de school moet voor die afwijking regels geven. Door af te wijken van de geadviseerde normeringsterm, zullen de examencijfers dus anders (en waarschijnlijk hoger) uitvallen dan bij toepassing van de geadviseerde normeringsterm. Andere (hogere) cijfers betekenen vervolgens dat de kans bestaat dat er andere (hogere) slagingspercentages per school zullen ontstaan. 1.3 Vraagstelling Ten behoeve van het centraal eindexamen VMBO in 2004 is het voor het Ministerie van OCenW van belang om te weten in welke mate scholen met een VMBO-component zullen afwijken van de adviesnormering en wat het effect hiervan is op de slagingspercentages. Meer specifiek heeft de directie VO behoefte aan de volgende informatie: 4

9 A. Het aantal leerlingen in het 4 e leerjaar dat deelneemt aan het examen in het 1 e tijdvak B. Het aantal leerlingen in het 4 e leerjaar dat niet deelneemt aan het examen in het 1 e tijdvak C. Het aantal geslaagden voor het examen in het 1 e tijdvak (met eventuele afwijking van adviesnormering) D. Het aantal geslaagden voor het examen in het 1 e tijdvak bij toepassing van de adviesnorm (indien afgeweken) E. Een toelichting van de school op de afwijking van adviesnormering per vak/programma (alternatieve N) Op grond van deze informatie kan vervolgens worden bepaald in hoeverre er wordt afgeweken van de adviesnormering en wat het effect daarvan is op de slagingspercentages. De opdrachtgever stelt verder prijs op een onderscheid in informatie over aantallen kandidaten en geslaagden (feitelijk en bij toepassing adviesnorm) naar leerweg: theoretisch (TL), gemengd (GL), kaderberoepsgericht (KB), basisberoepsgericht normaal (BB) en basisberoepsgericht leerwerktraject (BB LWT). Al deze vier leerwegen en het leerwerktraject moeten vervolgens worden onderscheiden in de normale variant en die van het leerwegondersteunend onderwijs (LWOO). Daarnaast wordt verzocht om een uitsplitsing naar gemeentegrootte (met name G4 ten opzichte van andere gemeenten). 5

10 6

11 2 OPZET Om bovenstaande informatie beschikbaar te kunnen maken, zijn gegevens opgevraagd bij VMBO-scholen. Gegeven het tijdstip waarop de informatie werd gewenst, moest dat midden in de examenperiode. Daarbij moeten de mensen in het veld benaderd worden die juist ook voor de centrale examens een belangrijke rol vervullen (de zogenaamde secretarissen van het examen ). Daarbij was de dataverzamelingsperiode buitengewoon kort (slechts enkele dagen). Deze randvoorwaarden stelden nogal wat eisen aan de onderzoeksopzet. Daarom is aan het verzamelen van de data een intensieve voorbereidende benadering van de respondenten vooraf gegaan. Dit was noodzakelijk omdat de benaderde scholen werd gevraagd zeer snel (binnen vijf werkdagen) informatie te leveren, precies tijdens de zeer drukke examenperiode. Juist de mensen die de informatie kunnen leveren, de secretarissen van het examen, moeten in deze periode veel werk verzetten. In de voorbereidende fase moest tevens worden nagegaan of de scholen een leerlingadministratiesysteem hebben waarmee snel het effect van verschillende normeringstermen op het aantal geslaagden kan worden berekend. Van scholen die afwijkende normen zouden hanteren maar niet over een dergelijk systeem beschikken, kon geen respons binnen de gesteld periode worden verwacht, omdat daar te veel rekenwerk aan vast zou zitten. Op basis van de integrale leerlingtelling van 2002 (peildatum ) tellen we 485 VOscholen met een VMBO-component die leerlingen hebben die in het vierde leerjaar zitten. Het grootste deel daarvan (348 scholen) mag van de adviesnormering afwijken. De andere 137 zijn scholen die alleen de theoretische leerweg aanbieden. De examens die hier worden afgenomen, vallen niet onder de uitzonderingsregel die dit schooljaar specifiek voor de beroepsgerichte programma s en de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg geldt. Deze categorale theoretische leerweg-scholen zijn wel in de steekproef opgenomen, omdat zij ook mede de slagingspercentages voor de totale theoretische leerweg bepalen. Om uitspraken te kunnen doen over de verschillende leerwegen is gestreefd naar een responsgroep van in totaal 150 scholen. Vier weken voor de start van de dataverzameling is een brief verstuurd aan een representatieve steekproef van 324 scholen. In deze brief is de achtergrond van het onderzoek uiteengezet en de manier waarop de dataverzameling zou gebeuren. Daarbij werd aangegeven dat men telefonisch benaderd werd om na te gaan of medewerking verwacht kon worden en of men de data per fax of wilde leveren. Ter informatie bevatte de brief een antwoordbijlage. Kort na het verzenden van de brief is gestart met een telefonische benaderingsronde, waarbij is gestreefd om ten minste 170 scholen te vinden die bereid zouden zijn om mee te werken. Tevens is nagegaan of men per fax of wilde responderen en in dat laatste geval werd het adres genoteerd. De telefonische ronde was verder nuttig omdat de brief op 7

12 sommige scholen niet was aangekomen of bij de verkeerde persoon was beland. In een deel van de gevallen bleken er ook meerdere vestigingen te moeten worden benaderd, hetgeen direct per telefoon en werd gedaan. Uiteindelijk hebben 179 scholen telefonisch te kennen gegeven mee te zullen werken. Daarvan wilden er 124 antwoorden per . Het niet kunnen bereiken van de betreffende personen verklaart het grootste deel van de non-respons in deze voorbereidende ronde. Het aantal scholen dat aangaf geen tijd te hebben om mee te werken, het benodigde leerlingadministratiesysteem niet had of zonder reden weigerde mee te werken was heel klein (5%). Eén dag voor het bekend maken van de laatste norm (11 juni) hebben de scholen die per e- mail wilden antwoorden het mailbericht met de antwoordbijlage (Excel-bestand) ontvangen. Op de tweede dag van de periode van dataverzameling (13 juni) is aan alle scholen die nog niet per hadden gerespondeerd een met een herinnering gestuurd. Op de derde dag (maandag 16 juni) is gestart met het nabellen van alle in fase 2 verzamelde respondenten die nog geen gegevens hadden verstuurd. Het nabellen van scholen die medewerking hadden toegezegd maar nog geen gegevens hadden verstuurd is doorgegaan tot en met één dag na de sluitingsdatum van de enquête (19 juni). Tussentijds heeft de invoer van gegevens plaatsgevonden, is er met scholen gebeld om onduidelijkheden op te helderen, en zijn er proefanalyses ter voorbereiding en controle uitgevoerd. Uiteindelijk zijn er gegevens van 177 scholen verzameld. Deze 177 zijn niet exact dezelfde scholen als in de telefonische ronde tot medewerking bereid werden gevonden. Een deel van deze scholen heeft uiteindelijk niet meegewerkt, terwijl sommige respondenten die telefonisch niet bereikbaar waren wel schriftelijk hebben geantwoord. Naast de ongewoon intensieve benadering ligt een andere belangrijke verklaring voor de goede respons in het feit dat veel scholen, gezien de reacties van leraren en leerlingen op de examens, dachten dat het aanvragen van afwijkende normen niet nodig zou zijn. Tijdens de voorbereidende belronde verwachtten veel scholen dus alleen het aantal examenkandidaten en het aantal geslaagde leerlingen in te hoeven vullen, hetgeen relatief makkelijk kan worden gedaan. Deze verwachting bleek na afloop van het eerste tijdvak en het bekend worden van de CEVO-norm te kloppen. Met de medewerking van de 177 scholen hebben we via hen informatie gekregen over bijna eindexamenkandidaten (van de ruim ). Omdat in de analyses bij het berekenen van de slagingspercentages een uitsplitsing naar leerweg aangehouden wordt, hoeft daarvoor geen responsanalyse plaats te vinden naar de leerweg-samenstelling van de scholen. Bij de analyses over de afwijkingen van de normering heeft uiteindelijk ook geen responsanalyse plaatsgevonden. Dit had te maken met het slechts zeer weinig voorkomen van de afwijking van de normering, waardoor een responsanalyse op de kleine aantallen niet zinvol is. Dit komt in het volgende hoofdstuk uitgebreider aan bod. 8

13 3 RESULTATEN In dit hoofdstuk bespreken we de resultaten van het onderzoek. We gaan eerst in op de slagingspercentages, vervolgens de mate waarin scholen van de centrale normering hebben afgeweken, bij welke vakken dat is gebeurd en welke aangepaste normen men heeft gehanteerd en eindigen met de slagingspercentages en de effecten van aangepaste normeringen op die slagingspercentages. Wat zijn de werkelijke slagingspercentages voor het VMBO 2003 (eerste tijdvak)? De feitelijke slagingspercentages voor de verschillende leerwegen hebben we opgenomen in tabel 3.1. De slagingspercentages doen in de leerwegen (met uitzondering van het leerweg ondersteunend onderwijs) die dit jaar voor het eerst centrale examinering kenden (gemengd, kader- en basisberoepsgericht en de leerwerktrajecten binnen de laatste leerweg) niet onder voor het slagingspercentage in de leerweg waar dit al langer geldt (de theoretische leerweg). Tabel 3.1 leerweg Feitelijke slagingspercentages VMBO 2003 (eerste tijdvak) aantal leerlingen (steekproef) aantal scholen (steekproef) percentage geslaagden (steekproef) theoretische leerweg ,73% gemengde leerweg ,79% kaderberoepsgerichte leerweg ,05% basisberoepsgerichte leerweg ,06% leerwerktrajecten ,07% theoretische leerweg (LWOO) ,84% gemengde leerweg (LWOO) ,50% kaderberoepsgerichte leerweg (LWOO) ,75% basisberoepsgerichte leerweg (LWOO) ,41% leerwerktrajecten (LWOO) ,31% Het aantal scholen dat examenkandidaten en geslaagden opgeeft voor het leerwegondersteunend onderwijs is over het algemeen laag (met uitzondering van de beroepsgerichte leerweg). Op grond van de leerlingtelling van oktober 2002 komt naar voren dat een groot deel van de scholen die geen kandidaten opgeeft, wel leerlingen in leerjaar 4 in deze variant heeft, zij het slechts enkele leerlingen (minder dan vijf). We hebben het vermoeden dat veel scholen de enkele LWOO-leerlingen bij de niet-lwoo-leerlingen in dezelfde leerweg hebben gevoegd (wat wordt bevestigd door enkele vragenlijsten die dit expliciet aangeven). In de basisberoepsgerichte leerweg, waar het aantal LWOO-leerlingen veel groter is, is dit minder het geval geweest. 9

14 Wanneer we het leerwegondersteunend onderwijs even buiten beschouwing laten, zijn de verschillen in slagingspercentages tussen de leerwegen betrekkelijk gering. Verschillen tussen scholen zijn er echter nog wel. Met name scholen in de vier grote steden hebben over het algemeen fors lagere slagingspercentages dan scholen elders: tussen de vijf en de tien procentpunt lager (zie tabel B2.1 in bijlage 2). Dit wordt vermoedelijk veroorzaakt door het aantal scholen met hoge aantallen CUMI-leerlingen daar. Een hoger aantal CUMI-leerlingen gaat gemiddeld genomen gepaard met lagere slagingspercentages. De deelnamepercentages aan de examens in het eerste tijdvak liggen voor de meeste leerwegen dicht in de buurt van honderd procent (zie tabel B2.2 in bijalge 2). In de meeste leerwegen neemt ongeveer één procent van leerlingen in het vierde jaar niet aan de examens voor het eerste tijdvak deel. Uitzonderingen hierop zijn de basisberoepsgerichte leerweg- LWOO waar drie procent niet deelneemt, de leerwerktrajecten-lwoo waar vijf procent niet deelneemt en de leerwerktrajecten waar vijftien procent niet deelneemt. Hoeveel scholen wijken van de centrale adviesnormering af? De scholen die alleen maar de theoretische leerweg aanbieden, mochten niet afwijken van de adviesnorm. Van de scholen die wel konden afwijken van de normering heeft ongeveer 11 procent dat gedaan. Die 11 procent is betrekkelijk weinig. Uit de telefonische ronde vooraf weten we dat scholen op grote schaal al bij voorbaat niet van plan waren van de centrale normering af te wijken. Omdat we met steekproefgegevens werken, is deze 11 procent afwijkende scholen een schatting van het totaal. Gegeven het aantal scholen dat is benaderd, kunnen we met 95 procent zekerheid zeggen dat het werkelijk aandeel afwijkende scholen ergens tussen 5 en 17 procent ligt. Verder blijkt dat achtergrondkenmerken van scholen niet samenhangen met het feit of scholen afwijken (aangezien het op dermate kleine schaal is gebeurd, is het ook moeilijk significante verschillen te vinden). Scholen die van de centrale normering afwijken, concentreren zich niet binnen bepaalde denominaties, in de grote steden of in bepaalde regio s in het land. Ook hebben afwijkende scholen niet meer of minder leerlingen dan gemiddeld of extra veel of weinig CUMI-leerlingen. Het gaat om een tamelijk algemene doorsnee van het scholenbestand. Op welke vakken is afgeweken en hoeveel? Scholen konden voor één of meer vakken van de adviesnormering afwijken door een alternatieve N per vak te kiezen. Daarmee konden ze het eindexamencijfer van alle leerlingen in een bepaalde leerweg met een vaste voet ophogen. We hebben reeds geconstateerd dat het aantal scholen dat is afgeweken van de centrale normering ongeveer één op de tien is. Daarbij passen de meeste van deze scholen op één of enkele vakken de normering aan. We kunnen verder constateren dat de afwijkingen bij de beroepsgerichte programma s erg divers zijn. 10

15 Er is geen vak of leerweg (of combinatie daarvan) die door de scholen, die een afwijkende normering hebben toegepast, relatief vaak wordt gekozen. Wel blijkt dat met name bij de algemene vakken in de basis beroepsgerichte vakken afwijkingen van de adviesnorm hebben plaatsgevonden. Ondanks het feit dat het hier nog steeds om kleine aantallen scholen gaat, presenteren we in tabel 3.2 de gehanteerde afwijkingen. Tabel 3.2 De gemiddelde afwijking van de N (alleen gemeten over de afwijkende scholen) algemeen vak advies N aantal afwijkende scholen gemiddelde afwijking N nederlands 0 3 0,9 engels 0,2 2 0,8 wiskunde 0,5 3 0,9 natuur- en scheikunde 0,4 2 0,9 biologie 1,1 4 0,5 economie 0,8 3 0,5 frans 1,1 0 - duits 0,6 3 0,8 geschiedenis 0,1 0 - aardrijkskunde 0,4 2 0,9 maatschappijleer 1 2 0,7 We zien dat áls er door scholen is afgeweken van de adviesnormering bij de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg, er tussen een halve en een hele punt voor het betreffende vak wordt bijgeteld. Wat zijn de slagingspercentages bij toepassing van centrale adviesnormering? Nu we hebben geconstateerd hoeveel scholen zijn afgeweken van de adviesnorm en duidelijk is geworden bij welke vakken dat is geweest en in welke mate, is het interessant om te kijken naar de effecten van deze afwijkingen op de slagingspercentages. In tabel 3.3 worden de feitelijke slagingspercentages, de fictieve percentages bij toepassing van de adviesnorm en het verschil tussen beide gepresenteerd. Daaruit blijkt dat de afwijkingen van de norm nauwelijks tot verschuivingen in het percentage geslaagden hebben geleid. Het grootste verschil van ongeveer één procentpunt vinden we bij het leerwegondersteunend onderwijs in de basisberoepsgerichte leerweg. De andere afwijkingen zijn maximaal een half procentpunt. 11

16 Tabel 3.3 leerweg Slagingspercentages feitelijk én bij toepassing centrale normering percentage feitelijke geslaagden percentage fictief geslaagden verschil theoretische leerweg 88,73% - - gemengde leerweg 86,79% 86,41% 0,38% kaderberoepsgerichte leerweg 91,05% 90,80% 0,25% basisberoepsgerichte leerweg 93,06% 92,55% 0,51% leerwerktrajecten 89,07% 89,07% - theoretische leerweg (LWOO) 87,84% - - gemengde leerweg (LWOO) 92,50% 92,50% - kaderberoepsgerichte leerweg (LWOO) 79,75% 79,75% - basisberoepsgerichte leerweg (LWOO) 81,41% 80,35% 1,06% leerwerktrajecten (LWOO) 79,31% 79,31% - Omdat we ook hier met steekproefgegevens werken, kunnen de slagingspercentages in werkelijkheid wat hoger of lager uitvallen. Wanneer we de betrouwbaarheidintervallen rondom het aantal scholen dat van de adviesnormering toepassen op de verschilscore tussen feitelijke en fictieve slagingspercentages, komen we op een maximaal verschil van 1,5 procentpunt bij het leerwegondersteunend onderwijs in de basisberoepsgerichte leerweg. Wanneer we deze aantallen koppelen aan de geslaagde leerlingaantallen komen we op maximaal 0,7 procent extra geslaagden door het afwijken van de adviesnormering. Wat kunnen we derhalve concluderen? Voor het eerste tijdvak van het VMBO centraal eindexamen hebben relatief weinig scholen van de mogelijkheid gebruik gemaakt om af te wijken van de centrale adviesnormering. De mogelijkheid werd hun geboden om bij de beroepsgerichte programma s in de gemengde leerweg, de kader- en de basisberoepsgerichte leerweg en de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg een aangepaste schoolnorm te hanteren. De scholen die wel zijn afgeweken, hebben dat op eigen schoolspecifieke vakken en leerwegen gedaan (er is nauwelijks overlap). Wel is duidelijk bij de algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg wat meer afgeweken. Verder hebben deze meeste van deze scholen bij één of enkele vakken hun normering aangepast. De effecten van deze afwijkingen op de slagingspercentages zijn miniem. Het gaat om maximaal één procent. De afwijkingen van de adviesnormering hebben hooguit 0,7 procent extra geslaagden opgeleverd. 12

17 BIJLAGEN 13

18 14

19 VRAGENLIJST BIJLAGE 1 Gegevens over kandidaten en geslaagden leerwegen A B C D 1 theoretische leerweg 2 theoretische leerweg LWOO aantal deelnemers aan examen in 1 e tijdvak aantal nietdeelnemers aan examen in 1 e tijdvak aantal werkelijk geslaagden voor examen aantal geslaagden bij toepassing adviesnorm 3 gemengde leerweg 4 gemengde leerweg LWOO 5 kaderberoepsgerichte leerweg 6 kaderberoepsgerichte leerweg LWOO 7 basisberoepsgerichte leerweg 8 basisberoepsgerichte leerweg LWOO 9 basisberoepsgerichte leerweg LWT 10 basisberoepsgerichte leerweg LWT LWOO Toelichting U vult alleen de leerwegen (rijen) in de tabel die daadwerkelijk op uw school worden aangeboden. De precieze cijfers die we per kolom willen, luiden als volgt. A. Het aantal leerlingen in het 4 e leerjaar dat deelneemt aan het examen in het 1 e tijdvak B. Het aantal leerlingen in het 4 e leerjaar dat niet deelneemt aan het examen in het 1 e tijdvak C. Het aantal geslaagden voor het examen in het 1 e tijdvak (met eventuele afwijking van adviesnormering) D. Het aantal geslaagden voor het examen in het 1 e tijdvak bij toepassing van de adviesnorm (indien afgeweken) E. Een toelichting van de school op de afwijking van adviesnormering per vak/programma (alternatieve N) 15

20 Bij welke programma s of vakken bent u afgeweken van de CEVO-norm? onze school is bij geen vakken afgeweken van de CEVO-norm onze school is heeft wel aangepaste normeringsgetallen (N) gehanteerd, namelijk: beroepsgerichte programma s aangepast normeringsgetal N voor examen in 1 e tijdvak algemene vakken (alleen BB) aangepast normeringsgetal N voor examen in 1 e tijdvak Bouwtechniek Timmeren Bouwtechniek Metselen Bouwtechniek Schilderen Bouw breed Elektrotechniek Grafische techniek Installatietechniek Instalektro Metalektro Metaaltechniek Transport en logistiek Voertuigentechniek Verzorging Uiterlijke verzorging Zorg en welzijn breed Administratie Handel en verkoop Handel en Administratie Mode en commercie Consumptief bakken Consumptief breed Plantenteelt Groene ruimte Bloembinden en schikken Dierhouderij Verwante agrarische producten Agrarische bedrijfseconomie Agrarische techniek Landbouw breed Nederlands Engels Wiskunde Natuur- en scheikunde Biologie Economie Frans Duits Geschiedenis Aardrijkskunde Maatschappijleer 16

21 AANVULLENDE TABELLEN BIJLAGE 2 Tabel B2.1 Deelnamepercentages aan examen eerste tijdvak leerweg percentage deelnemers theoretische leerweg 99,3% gemengde leerweg 99,0% kaderberoepsgerichte leerweg 99,2% basisberoepsgerichte leerweg 98,7% leerwerktrajecten 84,9% theoretische leerweg (lwoo) 99,2% gemengde leerweg (lwoo) 100,0% kaderberoepsgerichte leerweg (lwoo) 98,8% basisberoepsgerichte leerweg (lwoo) 96,7% leerwerktrajecten (lwoo) 95,1% Tabel B2.2 Slagingspercentages feitelijk (G4 versus niet-g4) leerweg feitelijk geslaagden G4 feitelijke geslaagden niet-g4 theoretische leerweg 80,8% 90,5% gemengde leerweg 82,7% 87,2% kaderberoepsgerichte leerweg 82,7% 92,4% basisberoepsgerichte leerweg 86,1% 94,5% leerwerktrajecten 89,5% 85,2% theoretische leerweg (lwoo) gemengde leerweg (lwoo) 1 kaderberoepsgerichte leerweg (lwoo) 1 basisberoepsgerichte leerweg (lwoo) 70,0% 84,6% leerwerktrajecten (lwoo) 1 1 Voor deze leerwegen zijn geen verschillen tussen G4 en overige gemeenten berekend omdat het aantal scholen in de G4 met deze leerweg dermate klein is dat de kans op toevallige afwijken te groot is. 1 17

22 18