Brexit Monitor. De impact op de farmaceutische en life-sciencesindustrie
|
|
- Joachim Eilander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Brexit Monitor De impact op de farmaceutische
2 De impact van de Brexit op de farmaceutische Farmaceutische In 2014 vertegenwoordigde de farmaceutische markt in Europa (op basis van consumentenprijzen) een waarde van circa 267 miljard euro. Er zijn meer dan mensen werkzaam in de Europese farmaceutische industrie, waarvan 10% in het Verenigd Koninkrijk. Volgens de International Trade Council bedroeg de waarde van de Britse uitvoer van farmaceutische producten naar de andere EU-lidstaten in 2015 circa 15 miljard pond (circa 18 miljard euro). Farmaceutische producten behoren zowel in het Verenigd Koninkrijk als de EU tot de top 5 van meest ingevoerde en uitgevoerde producten. In 2014 besteedde de farmaceutische industrie naar schatting een recordbedrag van 30 miljard euro aan onderzoek en ontwikkeling in Europa, hoewel de uitgaven op dit gebied in opkomende economieën nog sneller toenemen. Top 10 farmaceutische productie in Europese landen mln 1 Zwitserland Duitsland Italië Frankrijk Ierland VK Spanje Denemarken België Zweden Bron: EFPIA Op de farmaceutische is meer van de EU-wetgeving afgeleide regelgeving van toepassing dan op de meeste andere industrieën. De gevolgen van de Brexit voor de farmaceutische industrie en life sciences zijn daardoor dan ook groot. Wat ligt er voor de farma en lifesciences in het verschiet? Zoals we in vorige monitors al opmerkten, is het belangrijkste directe gevolg van het Britse besluit om de EU te verlaten de toegenomen onzekerheid, ten minste in de komende twee jaar. Afhankelijk van welk scenario zich ontplooit lidmaatschap van de EER, vrijhandelsovereenkomst, bilaterale overeenkomst of het WHO-scenario, zal de farmaceutische op uiteenlopende wijze de gevolgen ervan ondervinden. Dat kan bijvoorbeeld op het gebied van productontwikkeling en ten aanzien van het verkrijgen van vergunningen voor geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. In het Verenigd Top 5 farmaceutische R&D in Europese landen mln 1 Duitsland Zwitserland VK Frankrijk België Bron: EFPIA Koninkrijk zal de farmaceutische industrie behoedzaam met deze gevolgen willen omgaan om negatieve effecten te vermijden. Zeker is dat ook farmaceutische en life-sciencesondernemingen in de rest van Europa worden getroffen door onzekerheid. Uitgaven farmaceutische R&D in Europa ( mln) Bron: EFPIA De belangrijkste gebieden die getroffen zullen worden zijn: Onzekerheid ten aanzien van de financiering van onderzoek en ontwikkeling (R&D) Bij geen van de mogelijke Brexit-scenario s hebben Britse farmaceutische ondernemingen straks nog automatisch toegang tot de onderzoeks- en innovatieprogramma s van de EU, zoals Horizon 2020.
3 In het geval van een EER of bilateraal Zwitsers scenario, zou het Verenigd Koninkrijk om in aanmerking te blijven komen voor financiering een geassocieerd of derde land moeten worden binnen Horizon Hiervoor kan wel de voorwaarde worden gesteld dat het Verenigd Koninkrijk blijft bijdragen aan dit programma. Zijn aandeel in de financiering zou daarbij wel kunnen dalen. Aangezien de onderhandelingen over de status van het Verenigd Koninkrijk in Horizon 2020 tijd zal vergen, bestaat de kans dat daar gevestigde multinationals hun belangrijkste onderzoeksprojecten verplaatsen naar buiten het Verenigd Koninkrijk om er zeker van te zijn dat zij kunnen blijven deelnemen aan internationale onderzoeksprogramma s. Andere Europese farmaceutische ondernemingen geven er wellicht de voorkeur aan hun onderzoeksteams te stationeren in andere EU-landen. Aan de andere kant zou het Verenigd Koninkrijk niet langer gebonden zijn aan strenge belastingregels, waardoor het voor de Britten eenvoudiger wordt om een gunstig belastingregime voor innovatieve activiteiten in te stellen. Op die manier kunnen zij nieuwe investeringen aantrekken, zonder daarbij echter het risico te lopen te worden beschuldigd van het geven van ongeoorloofde staatssteun. Dit zou voor de rest van Europa een concurrentierisico inhouden. Vanuit begrotingsoogpunt leidt een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie vooral bij een vrijhandels- of WHO-overeenkomst tot een verlaging van de bijdrage aan de EUbegroting, inclusief aan onderzoeksmiddelen. Kaderprogramma s die na 2020 zijn gepland, kunnen dan ook geconfronteerd worden met een lager EU-budget. En op de middellange termijn kunnen farmaceutische en lifesciencesondernemingen gedwongen worden met elkaar te concurreren over beperktere subsidies voor onderzoek en innovatie. Klinische studies wellicht duurder Volgens de vereniging van Britse farmaceutische bedrijven staat het Verenigd Koninkrijk binnen de EU op de eerste plaats voor wat betreft het uitvoeren van klinische fase I-studies en is het, na Duitsland, tweede voor fase II-studies en derde, na Duitsland en Spanje, voor fase III-studies. Als en zodra het Verenigd Koninkrijk de EU verlaat, bestaat de kans dat het aantal in het Verenigd Koninkrijk uitgevoerde klinische studies drastisch afneemt. Farmaceutische ondernemingen en leveranciers van medische technologie kunnen besluiten klinische studies voortaan uit te laten voeren in een EU-lidstaat, aangezien dit ze toegang geeft tot een grotere markt. Verder wordt met ingang van 2018 een nieuwe EU-richtlijn klinisch onderzoek van kracht, gericht op het vergemakkelijken van het uitvoeren van pan-europese klinische studies. Als het Verenigd Koninkrijk niet langer onderworpen is aan Europese regelgeving, zal de betrokkenheid van het Verenigd Koninkrijk bij dergelijke studies een stuk moeilijker en duurder worden. Farmaceutische ondernemingen kunnen zich gedwongen zien afzonderlijke klinische studies op te zetten voor het Verenigd Koninkrijk, resulterend in hogere kosten en tijdrovende procedures. Tragere vergunningsprocedures voor nieuwe geneesmiddelen en medische hulpmiddelen Medische hulpmiddelen moeten worden beoordeeld op basis van en voldoen aan de kwaliteitsnormen van de Europese richtlijn medische hulpmiddelen. Als ze zijn goedgekeurd ontvangen zij het CEkeurmerk. In geen van de Brexit-scenario s geeft het CE-keurmerk nog langer automatisch toegang tot de Britse markt. In het EER-scenario zou het Verenigd Koninkrijk in staat zijn medische hulpmiddelen met CE-keurmerk te blijven produceren, importeren en exporteren, hoewel deze hulpmiddelen voor het Verenigd Koninkrijk afzonderlijk gekeurd zullen moeten worden op basis van nationale regels, of van regels waarmee EU-vergunningen automatisch worden geratificeerd. In het Zwitserse scenario zou het Verenigd Koninkrijk geneesmiddelen en medische hulpmiddelen afzonderlijk van de EU moeten goedkeuren. Binnen een dergelijke bilaterale overeenkomst is echter wel ruimte voor wederzijdse erkenning van de kwaliteit van farmaceutische producten, waardoor afzonderlijke beoordelings- en kwaliteitscontroles achterwege kunnen blijven. In alle andere Brexit-scenario s zou het Verenigd Koninkrijk gedwongen zijn een goedkeuringsprocedure voor medische hulpmiddelen op te zetten vergelijkbaar met die van de EU om de toegang tot de markt voor nieuwe hulpmiddelen te vergemakkelijken.
4 Als een door de Europese Commissie voor de gehele interne markt verstrekte vergunning niet langer geldig is in het Verenigd Koninkrijk, zou de Britse toezichthouder voor geneesmiddelen en de gezondheidszorg, de MHRA, opdracht moeten krijgen zelf vergunningen te verstrekken voor geneesmiddelen die zijn bestemd voor de Britse markt. Dit kan door de beoordeling van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) over te nemen of door een nieuwe procedure in te voeren voor de erkenning van EU-vergunningen. In beide gevallen kan de extra werkdruk voor de MHRA leiden tot vertraging in de vergunningverstrekking voor nieuwe geneesmiddelen. Farmaceutische en lifesciencesondernemingen kunnen zich gedwongen zien afzonderlijke aanvragen in te dienen voor een vergunning voor hetzelfde product (één voor de Britse en één voor de Europese markt), hetgeen zou leiden tot aanzienlijk hogere kosten. Vasteland van Europa wordt aantrekkelijker als introductiemarkt Amerikaanse en Aziatische farmaceutische en life-sciencesbedrijven hebben in het verleden geïnvesteerd in het Verenigd Koninkrijk als toegangspoort tot de rest van de Europese markt. Afhankelijk van de uitkomst van de onderhandelingen kan het Verenigd Koninkrijk minder aantrekkelijk worden als introductiemarkt tot Europa. Welk land zou deze leemte kunnen opvullen? Mogelijke kandidaten zijn Duitsland, België, Nederland, Zwitserland en Frankrijk, met hun hoogopgeleide arbeidsmarkt, kennis van de Engelse taal, gunstig klimaat voor buitenlandse werknemers en belastingvoordelen voor innovatie. Deze lijst van landen spreekt voor zich. Als het Verenigd Koninkrijk erin slaagt een met die van Zwitserland vergelijkbare status te verkrijgen, kan het Verenigd Koninkrijk nog steeds als toegangspoort blijven fungeren. Handel Het huidige EU-systeem garandeert het vrije verkeer van goederen. Dit betekent dat een in het Verenigd Koninkrijk vervaardigd product - in afwachting van een vergunning - rechtstreeks naar de rest van de EU verscheept kan worden en vice versa. In alle scenario s, behalve het EERscenario, wordt de handel beperkt en zal een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde producent waarschijnlijk over een invoervergunning moeten beschikken, en moet er wederzijdse erkenning voor productienormen en veiligheidsvoorschriften bestaan. Arbeidsmarkt De farmaceutische industrie in het Verenigd Koninkrijk biedt direct werk aan circa mensen, waarvan in onderzoek en ontwikkeling (R&D). Het personeelsbestand van multinationale farmaceutische ondernemingen in het Verenigd Koninkrijk is sterk internationaal georiënteerd. In de Britse farmaceutische en lifesciencesindustrie zijn naar schatting niet- Britse EU-staatsburgers werkzaam. Mocht het VK, als onderdeel van haar exit deal met de EU, haar immigratiebeleid wijzigen en het vrije verkeer van arbeid inperken, zou dit grote invloed hebben, zowel op reeds in het VK gevestigde bedrijven als op reeds in het VK uitgevoerd onderzoek. Bedrijven zullen ongetwijfeld overwegen hun activiteiten te verplaatsen naar andere EU-lidstaten omdat dit het in dienst hebben van EU-staatsburgers vereenvoudigt. Daarnaast zouden dergelijke verplaatsingen ertoe leiden dat Britse werknemers zich geconfronteerd zien met moeizame visaprocedures en hogere kosten. Andere EU-lidstaten zouden kunnen profiteren van een wijziging in de immigratieregels. Naarmate het werken voor een in het VK gevestigde onderneming minder aantrekkelijk wordt voor hoogopgeleide buitenlanders, zouden deze werknemers hun heil kunnen gaan zoek in de EU. Verplaatsing EMA en Life Science Patent Court De Brexit heeft daarnaast twee uiterst praktische gevolgen. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), dat toezicht houdt op de toegang van geneesmiddelen tot de EU-lidstaten, is momenteel gevestigd in Londen en zou dus moeten verhuizen. In elk scenario, behalve het EER-scenario, zou het Verenigd Koninkrijk niet langer vallen onder het systeem van de EMA en zou het zijn eigen procedures moeten opzetten om ervoor te zorgen dat zowel bestaande als nieuwe producten over een vergunning beschikken. Dan is er nog het octrooigerecht voor lifesciences, het Life Science Patent Court. Begin 2017 start dit octrooigerecht zijn activiteiten in de EU.
5 Een van de onderdelen ervan, met betrekking tot chemische en farmaceutische stoffen, zou gevestigd worden in Londen, een beslissing die nu wellicht heroverwogen wordt. Dilemma s voor de gezondheidszorg Zoals eerder opgemerkt worden farma en lifesciences, afhankelijk van het gekozen scenario, op een groot aantal terreinen getroffen, van productontwikkeling tot marktvergunningen voor geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. Maar wat zijn de gevolgen voor de Europese consument? In de gezondheidszorg kunnen verschillende problemen ontstaan: toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg, hogere kosten voor producenten van medicijnen en medische hulpmiddelen als gevolg van tariefsverhogingen en/of tariefbarrières, kosten voor het verplaatsen van onderzoeksteams en vertraging in het verkrijgen van vergunningen, resulterend in hogere prijzen voor geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. Al deze hogere kosten worden uiteindelijk doorberekend aan de zorgverzekeraars en de consument. De beschikbaarheid van nieuwe medicijnen en medische hulpmiddelen kan onder druk komen te staan en het zal tijd kosten om nieuwe vergunningprocedures in te voeren en te optimaliseren. Overigens denken we dat het verlaten van de EU door het Verenigd Koninkrijk geen gevolgen heeft voor de kwaliteit van de gezondheidszorg in Europa, noch in het Verenigd Koninkrijk. Situatie Mogelijke gevolgen Impact op farmaceutische ondernemingen EER-lid (Noorse optie) Koninkrijk blijft lid van de EER en behoudt de vier vrijheden (personen, kapitaal, goederen en diensten). The UK would need to Koninkrijk moet blijven bijdragen aan de EU-begroting en voldoen aan EU-regelgeving op sociaal, arbeids- en productgebied. Koninkrijk behoudt toegang tot de EUmarkt en kan blijven deelnemen aan studies. Voor medische producten waarvoor een EU-vergunning is afgegeven, is een aparte vergunning voor het Verenigd Koninkrijk vereist. Koninkrijk zou er ook voor kunnen kiezen wetgeving aan te nemen waarmee EU-vergunningen automatisch worden erkend. Vrijhandelsovereenkomst (FTA) Koninkrijk onderhandelt over een nieuw vrijhandelsverdrag (FTA) met de EU. Tariefvrije handel tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU. Afhankelijk van wat voor overeenkomst wordt gesloten. Het Verenigd Koninkrijk zal een zo groot mogelijke toegang tot de markt willen uitonderhandelen. Afhankelijk van welke concessies de EU verlangt, zal de toegang groter of kleiner zijn. Bilaterale overeenkomst (Zwitserse optie) Koninkrijk gaat een bilateraal integratieverdrag aan met de EU. Koninkrijk behoudt toegang tot bepaalde terreinen van de interne markt, maar moet daarvoor wel bepaalde EU-regelgeving overnemen. Koninkrijk moet afzonderlijk van de EU (en de EER) geneesmiddelen goedkeuren en vergunningen verlenen voor klinische studies, etc. Koninkrijk zou mogelijk de kwaliteit van in de EU geproduceerde geneesmiddelen kunnen erkennen en vice versa, teneinde de toegang tot de markt te versnellen. Deze scenario s lijken de meest waarschijnlijke, hoewel er ongetwijfeld varianten op kunnen komen Geen toegang sovereenkomst (WHO/ MFN) Koninkrijk sluit geen nieuwe handelsovereenkomsten met de EU. Uitsluitend de WHO-bepalingen zijn van toepassing. Britse goederen en diensten worden op dezelfde wijze behandeld als die van derde landen. Dit scenario gaat uit van een volledige scheiding tussen Britse en EU-regelgeving voor farmaceutische producten. Op basis van een status als begunstigd partner (Most Favoured Nation, MFN), zou een nultarief op farmaceutische producten van toepassing kunnen worden verklaard voor het Verenigd Koninkrijk. Wel kunnen er voor wat betreft tarieven implicaties optreden voor componenten en samengestelde goederen. Er bestaat ruimte voor het overeenkomen van wederzijdse erkenning van GMP-inspecties en certificering, afhankelijk van de uitkomst van onderhandelingen en de bereidheid van de EU.
6 Wat kunnen farmaceutische en lifesciencesbedrijven doen om aan deze nieuwe situatie het hoofd te bieden? Wat kunnen de farmaceutische en lifesciencesbedrijven, gezien alle onzekerheden en uiteenlopende scenario s, doen om zich in te stellen op de veranderende situatie? Voorbereiden op onzekerheid: houd rekening met elk van de vier meest waarschijnlijke scenario s voor wat betreft regelgeving, arbeid, investeringen en belastingen. Bepaal welke risicobeperkende strategieën gevolgd moeten worden en stel uzelf vervolgens de vraag: zijn wij voorbereid? Stel vast wat elk van de mogelijke scenario s voor gevolg kan hebben voor de bedrijfsactiviteiten. Pas bekende risicobeheersingsinstrumenten toe; staar u echter niet alleen blind op de risico s, maar houd ook oog voor nieuwe kansen. Ga na welke belangrijke werknemers hun recht op verblijf in het Verenigd Koninkrijk kunnen verliezen en welke Britse staatsburgers wellicht moeten verhuizen van de EU naar het Verenigd Koninkrijk. Ga het gesprek aan met uw personeel om te laten zien dat ze hooggewaardeerd zijn. Overweeg om begeleiding aan te bieden bij het krijgen van permanent Brits ingezetenschap en bij het aanvragen van permanent ingezetenschap voor Britse medewerkers in andere EU-lidstaten waarin u actief bent. Bereid u voor op vragen van uw investeerders wat zijn de mogelijke gevolgen voor bestaande financiering; hebt u toegang tot alternatieve financiering? De situatie gezien vanuit een opkomende markt Als het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt, zal Turkije als opkomende markt zeker de gevolgen voelen in de vorm van veranderende marktomstandigheden en valutaschommelingen. In het bijzonder bestaat er een directe correlatie tussen de prijzen van Europese farmaceutische producten en de Turkse, aangezien de Turkse prijzen zijn gekoppeld aan de euro. Elke verandering in de marktwaarde vertaalt zich direct in prijswijzigingen voor farmaceutische producten. Daarnaast maakt Turkije gebruik van een systeem van referentieprijzen, waarbij de prijs van een farmaceutisch product wordt bepaald aan de hand van de laagste inkoop in (i) vijf EU-referentielanden (Frankrijk, Spanje, Italië, Portugal en Griekenland); (ii) het land waarin het product Houd uw strategieën richting regelgevers en met betrekking tot klinische studies tegen het licht en stel vast of en hoe deze werken bij verschillende Brexit-scenario s en tijdsperiodes. Op de farmaceutische is meer van de EU-wetgeving afgeleide regelgeving van toepassing dan op de meeste andere industrieën. wordt geproduceerd; of (iii) het land van waaruit het product wordt ingevoerd. Als de vijf EU-referentielanden farmaceutische producten gebruiken die zijn ingevoerd vanuit het Verenigd Koninkrijk kan dit dus indirect van invloed zijn op de prijzen in Turkije. De vergunningsprocedure voor geneesmiddelen wordt nog belangrijker voor Turkije. Turkije accepteert momenteel geneesmiddelen die zijn goedgekeurd door de EMA. Als het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt, is de goedkeuring van de EMA niet langer van kracht voor Britse geneesmiddelen (behalve in het EERscenario). Tenzij nieuwe, specifieke bilaterale of (vrij) handelsovereenkomsten worden geratificeerd, zullen de vergunningsprocedures meer tijd in beslag nemen. Identificeer welke van uw producten zowel bestaande als nieuwe rechtstreeks worden getroffen, vooral die waarvoor de grootste mate van onzekerheid bestaat.
7 Contact Jan Willem Velthuijsen Chief Economist T: M: E: jan.willem.velthuijsen@nl.pwc.com De inhoud van de [publicatie] is bestemd voor algemene informatiedoeleinden en dient niet ter vervanging van professioneel advies PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK ). Alle rechten voorbehouden. PwC verwijst naar de Nederlandse firma en kan soms naar het PwC-netwerk verwijzen. Elke aangesloten firma is een afzonderlijke juridische entiteit. Kijk op voor meer informatie. Bij PwC willen we een bijdrage leveren aan het vertrouwen in de maatschappij en het oplossen van belangrijke problemen. Wij zijn een netwerk van firma s met vestigingen in 157 landen en met meer dan mensen. Wij zien het als onze taak om kwaliteit te leveren op het gebied van assurance-, belasting- en adviesdiensten. Vertel ons wat voor u belangrijk is. Meer informatie over ons vindt u op
Brexit Monitor Een blik op Europa
Brexit: de toekomstscenario s worden steeds duidelijker Door de turbulente gebeurtenissen in Frankrijk en Turkije van de afgelopen week verdween de Brexit even van de voorpagina s. Onze gedachten gaan
Nadere informatieBrexit domineert de beurs. Nederlandse bedrijven met hoogste blootstelling aan de UK
Brexit domineert de beurs Nederlandse bedrijven met hoogste blootstelling aan de UK Volgende week donderdag gaan de Britten naar de stembus om over een uittreding uit de Europese Unie te stemmen. Op dit
Nadere informatieWat zijn feiten en cijfers rond geneesmiddelenonderzoek?
Deze kaart geeft een overzicht van beschikbare feiten en geneesmiddelenonderzoek. De kaart is tot stand gekomen op basis van literatuuronderzoek, interviews en denksessies met deskundigen. Met dank aan
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van het Verenigd Koninkrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Britse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE
Nadere informatieANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing
Nadere informatieGEMEENSCHAPPELIJKE VERKLARINGEN VAN DE HUIDIGE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN EN DE NIEUWE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN BIJ DE OVEREENKOMST
EN VAN DE HUIDIGE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN EN DE NIEUWE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN BIJ DE OVEREENKOMST AF/EEE/BG/RO/DC/nl 1 BETREFFENDE DE TIJDIGE BEKRACHTIGING VAN DE OVEREENKOMST BETREFFENDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 1. Goederenexport van Zwitserland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zwitserse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieFarmacijfers 2016 België, een groeiende farmahub
Farmacijfers 2016 België, een groeiende farmahub 2016 in een oogopslag Groeiende en 1 2016 was opnieuw een bijzonder jaar voor de farmaceutische sector in België. Ons land versterkte haar positie als speler
Nadere informatieFarmacijfers 2016 België, een groeiende farmahub
Farmacijfers 2016 België, een groeiende farmahub 2016 in een oogopslag 2016 was opnieuw een bijzonder jaar voor de farmaceutische sector in België. Ons land versterkte haar positie als speler van wereldformaat
Nadere informatieECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn
ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H7 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 7 Europese grenzen? Paragraaf 7.1 Wat
Nadere informatieBrexit: belangrijke belangen
Brexit: belangrijke belangen De belangrijkste zorgen en wensen van ondernemers 360 internationaal ondernemen & logistiek www.evofenedex.nl Brexit, belangrijke belangen Het dreigende vertrek van het Verenigd
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 26 oktober 2010 (03.11) (OR. en) 7512/10 ADD 1 PV/CONS 15 ENV 169
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 26 oktober 2010 (03.11) (OR. en) 7512/10 ADD 1 PV/CONS 15 ENV 169 ONTWERP-NOTULEN - ADDENDUM Betreft: 3002e zitting van de Raad van de Europese Unie (MILIEU), gehouden
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 1. Goederenexport van Ierland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ierse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieGEMEENSCHAPPELIJKE VERKLARINGEN VAN DE HUIDIGE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN EN DE NIEUWE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN BIJ DE OVEREENKOMST
443 der Beilagen XXIII. GP - Staatsvertrag - 91 niederländische Erklärungen (Normativer Teil) 1 von 13 EN VAN DE HUIDIGE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN EN DE NIEUWE OVEREENKOMSTSLUITENDE PARTIJEN BIJ DE
Nadere informatieBuitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010.
Buitenlandse handel Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Link naar editie 2008/2009 van de Europese Schoolagenda: www.ec.europa.eu/consumers/empowerment/cons_education_en.htm#diary
Nadere informatieSTATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT
STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT De Regeringen van de hierna genoemde landen: De Bondsrepubliek Duitsland, Oostenrijk, België, Denemarken, Spanje, Finland, Frankrijk,
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieBelgië : een strategisch belangrijke biofarmaceutische hub in Europa
Farmacijfers - december 2015 België : een strategisch belangrijke biofarmaceutische hub in Europa Verantwoordelijke uitgever: Catherine Rutten, pharma.be, de Algemene Vereniging van de Geneesmiddelenindustrie
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 1. Goederenexport van Canada naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Canadese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieGrensoverschrijdende aftrek van fiscale verliezen
Grensoverschrijdende aftrek van fiscale verliezen 20.01.2006-20.02.2006 220 antwoorden. Geef aan op welk gebied uw hoofdactiviteit ligt D - Industrie 58 26,4% G - Groothandel en kleinhandel; reparatie
Nadere informatieThema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.
Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden
Nadere informatie[Brief aan Polishouders van de Verkrijger]
[Brief aan Polishouders van de Verkrijger] [Naam en adres van polishouder] [Datum] Geachte [ ] BELANGRIJKE INFORMATIE OVER UW VERZEKERINGSPOLIS BIJ MARKEL INSURANCE SOCIETAS EUROPAEA AANDACHTIG LEZEN Uit
Nadere informatieAlgemene informatie over de respondent
Openbare raadpleging over de Refit-evaluatie van de EU-wetgeving inzake gewasbeschermingsmiddelen en bestrijdingsmiddelenresiduen Velden met een * zijn verplicht. Algemene informatie over de respondent
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 1. Goederenexport van Australië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Australische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA
ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom
Nadere informatieEuropees. Nationaal. Lokaal
Overzicht van aanbevelingen voor strategische keuzes bij het nastreven van garanties voor verblijfsrechten van Britse Amsterdammers na de Brexit, en het behoud van Amsterdam als aantrekkelijke studiestad
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling Nieuwsbrief Rijksdienst voor Sociale zekerheid Directie Internationale Betrekkingen www.rsz.fgov.be Onderwerp Interimakkoorden en Europese Overeenkomst inzake Sociale Zekerheid: achterhaald?
Nadere informatieBrexit. Gevolgen en impact. Alexandra Dumitru, RaboResearch
Brexit Gevolgen en impact Alexandra Dumitru, RaboResearch NEVI Congres, 20-6- 2018 Agenda Brexit onderhandelingen onze verwachting Handelsbetrekkingen VK EU De economische impact van Brexit Gevolgen voor
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 1. Goederenexport van Zuid-Korea naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zuid-Koreaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro). Bron: International
Nadere informatiePosition Paper MKB Nederland ten behoeve van de hoorzitting in de Tweede Kamer over Brexit op woensdag 7 juni 2017
Position Paper MKB Nederland ten behoeve van de hoorzitting in de Tweede Kamer over Brexit op woensdag 7 juni 2017 Na de uitslag van het referendum in het Verenigd Koninkrijk (VK) over Brexit in juni 2016
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Arabische Emiraten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners van de Verenigde Arabische
Nadere informatieMEDEDELING AAN DE LEDEN
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie verzoekschriften 31.1.2014 MEDEDELING AAN DE LEDEN Betreft: Verzoekschrift 0256/2011, ingediend door Harry Nduka (Nigeriaanse nationaliteit), over zijn recht om in
Nadere informatieGezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie?
MEMO/11/406 Brussel, 16 juni 2011 Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? Vakantie verwacht het onverwachte. Gaat u binnenkort op reis in de EU of naar IJsland, Liechtenstein,
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 16 augustus 2018 Betreft Beantwoording vragen
Nadere informatieBrexit Special. Hoe kunt u zich voorbereiden op een harde Brexit?
Brexit Special Hoe kunt u zich voorbereiden op een harde Brexit? www.kroesewevers.nl Een harde Brexit Op 13 november 2018 is een Brexit-akkoord bereikt door de onderhandelaars. Met dat akkoord zou een
Nadere informatieExamen HAVO. Economie 1
Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.10.2016 COM(2016) 672 final 2016/0328 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot sluiting van een overeenkomst in de vorm van een briefwisseling tussen de Europese Unie
Nadere informatieHet familiebedrijf: veelzijdig belang voor de Nederlandse samenleving
www.pwc.nl Het familiebedrijf: veelzijdig belang voor de Nederlandse samenleving Belangrijkste bevindingen Maart 2016 Wat is het belang van familiebedrijven voor de Nederlandse samenleving? Familiebedrijven
Nadere informatie[Brief aan Overgedragen Polishouders]
[Brief aan Overgedragen Polishouders] [Naam en adres van polishouder] [Datum] Geachte [ ] BELANGRIJKE INFORMATIE OVER UW VERZEKERINGSPOLIS BIJ MARKEL INTERNATIONAL INSURANCE COMPANY LIMITED AANDACHTIG
Nadere informatieDit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen
2006R1412 NL 01.07.2013 003.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B VERORDENING (EG) Nr. 1412/2006 VAN DE RAAD van 25
Nadere informatieOnderzoek gunstige prijsligging.
Onderzoek gunstige prijsligging. BMW 3 Serie Model 320D. 22 Eu-Lidstaten. Jordy Reijers Marketing/Onderzoek P van. Prijs 1 Inhoud Opgave Onderzoek informatie over Eu landen Welke landen hanteren de euro?
Nadere informatieFME Ondernemersonderzoek 2017 Internationaal Ondernemen. Maand van Internationaal Ondernemen 2018
Internationaal Ondernemen Maand van Internationaal Ondernemen 2018 Voorwoord Voorwoord Voor je liggen de uitkomsten van het onderdeel Internationaal Ondernemen van het. Het onderzoek is in de periode juni
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL MOBILITEIT EN VERVOER
EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL MOBILITEIT EN VERVOER Brussel, 19 januari 2018 KENNISGEVING AAN BELANGHEBBENDEN TERUGTREKKING VAN HET VERENIGD KONINKRIJK EN EU-REGELS OP HET GEBIED VAN HET WEGVERVOER
Nadere informatienr. 811 van TOM VAN GRIEKEN datum: 10 augustus 2015 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen die worden opgevoed in het buitenland
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 811 van TOM VAN GRIEKEN datum: 10 augustus 2015 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen die worden opgevoed in het buitenland
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 29 407 Vrij verkeer werknemers uit de nieuwe EU lidstaten Nr. 162 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter
Nadere informatieInternationaal zakendoen
Internationaal zakendoen De informatie in deze folder is uiterst zorgvuldig samengesteld. Toch kan het onverhoopt gebeuren dat de inhoud onjuist, onvolledig of verouderd is. Bovendien is belastingadvies
Nadere informatieAanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.6.2012 COM(2012) 255 final Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot verlening van een machtiging om onderhandelingen te openen over aanpassing van de volgende overeenkomsten
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/13/165 ADVIES NR. 13/71 VAN 2 JULI 2013 INZAKE DE MEDEDELING VAN ANONIEME GEGEVENS DOOR DE KRUISPUNTBANK
Nadere informatie~ :-.~? 'J~ ~ Vlaamse Regering. DE VLAAMSE MINISTER VAN WEL2;IJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZI1ir
I 'J~ ~ ~ :-.~? Vlaamse Regering DE VLAAMSE MINISTER VAN WEL2;IJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZI1ir Omzendbrief betreffende de toepassing van de Vlaamse zorgverzekering voor Belgisch sociaal verzekerden met:
Nadere informatieInternationaal zakendoen
Internationaal zakendoen De informatie in deze folder is uiterst zorgvuldig samengesteld. Toch kan het onverhoopt gebeuren dat de inhoud onjuist, onvolledig of verouderd is. Bovendien is belastingadvies
Nadere informatieBELANGRIJKE INFORMATIE OVER UW VERZEKERINGSPOLIS BIJ CNA HARDY - GELIEVE ZORGVULDIG DOOR TE NEMEN
Geachte BELANGRIJKE INFORMATIE OVER UW VERZEKERINGSPOLIS BIJ CNA HARDY - GELIEVE ZORGVULDIG DOOR TE NEMEN Uit onze gegevens blijkt dat u momenteel een groepspolis of -polissen hebt of eerder heeft gehad
Nadere informatieExportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler
Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor
Nadere informatieBRUSSEL Wat gebeurt daar? Peter N. Ruys
BRUSSEL Wat gebeurt daar? Peter N. Ruys INHOUD 1. Algemene kennis over de EU 2. Wat ging eraan vooraf 3. Structuur 4. Totstandkoming wetten De Europese Unie: 500 miljoen mensen 27 landen EU-landen Kandidaat-EU-landen
Nadere informatie1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:
9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart
Nadere informatieFactsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU?
Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU? Als gevolg van de wereldwijde economische en financiële crisis heeft de EU met een laag investeringsniveau te kampen. Alleen met gezamenlijke gecoördineerde
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1951 No. 46 Overgelegd aan de Staten-Generaal door de Minister van Buitenlandse Zaken
1 (1934) No. 1 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1951 No. 46 Overgelegd aan de Staten-Generaal door de Minister van Buitenlandse Zaken A. TITEL Herziene Unie-Verdrag tot bescherming
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2015 Nr. 181
24 (2012) Nr. 3 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2015 Nr. 181 A. TITEL Handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Colombia en Peru, anderzijds;
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.1.2017 COM(2017) 17 final 2017/0011 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de toepassing van de bepalingen van het Schengenacquis met betrekking tot het
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2004 Nr. 180
47 (1997) Nr. 4 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2004 Nr. 180 A. TITEL Overeenkomst inzake economisch partnerschap, politieke coördinatie en samenwerking tussen de Europese Gemeenschap
Nadere informatieWERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING. bij
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.9.2014 SWD(2014) 274 final WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING bij het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement
Nadere informatieStock picking in bange tijden: Innovatie als keuze criterium
Stock picking in bange tijden: Innovatie als keuze criterium 1. In de huidige aandelenmarkten lijkt het onmogelijk om grote volatiliteit te vermijden en een gezonde performance met een beheerst risico
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2019-I
Opgave 2 Defensiesamenwerking in Europa Bij deze opgave horen tekst 3, figuur 1 en tekst 4. Inleiding In december 2017 is in de Europese Unie (EU) op het gebied van defensie een Permanente Gestructureerde
Nadere informatieWat is het gevolg van het vervallen van de geldigheid van de bijschrijving?
I Geldigheid kinderbijschrijving Wat is het gevolg van het vervallen van de geldigheid van de bijschrijving? Om naar het buitenland te reizen hebben kinderen vanaf 26 juni 2012 een eigen paspoort of Nederlandse
Nadere informatie[Brief aan Overgedragen Polishouders]
[Brief aan Overgedragen Polishouders] [Naam en adres van polishouder] [Datum] Geachte [ ] BELANGRIJKE INFORMATIE OVER UW VERZEKERINGSPOLIS BIJ MARKEL INTERNATIONAL INSURANCE COMPANY LIMITED AANDACHTIG
Nadere informatieMODULE II. Wat heb jij aan de Europese Unie?
MODULE II Wat heb jij aan de Europese Unie? In de Europese Unie ben je als consument goed beschermd. Producten moeten aan allerlei veiligheidsvoorschriften voldoen, reclame mag niet misleidend zijn en
Nadere informatieDe Belgische farmaceutische industrie in een internationale context
As % of total European pharmaceutical industry De Belgische farmaceutische industrie in een internationale context Terwijl België slechts 2,6 % vertegenwoordigt van het Europees BBP, heeft de farmaceutische
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zuid-Afrika-Nederland mei 2019
Handels- en investeringscijfers Zuid-Afrika-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dan Pretoria, Zuid -Afrika Wat kunt u verwachten bij deze
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.11.2011 COM(2011) 724 definitief 2011/0328 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst in de vorm van
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 23 987 Lidmaatschap van de Europese Unie Nr. 311 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieEuropese octrooiaanvragen
Vereenigde Octrooibureaux N.V. Johan de Wittlaan 7 2517 JR Postbus 87930 2508 DH Den Haag Telefoon 070 416 67 11 Telefax 070 416 67 99 patent@vereenigde.com trademark@vereenigde.com legal@vereenigde.com
Nadere informatieEUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT PE-CONS 3659/1/01 REV 1
EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT DE RAAD Brussel, 27 mei 2002 2001/0138 (COD) LEX 311 PE-CONS 3659/1/01 REV 1 TRANS 181 PECOS 199 CODEC 1126 VERORDENING (EG) Nr. /2002 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 18 mei 2017 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 18 mei 2017 (OR. en) 9438/17 ADD 1 MAP 12 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 17 mei 2017 aan: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretaris-generaal van
Nadere informatieDocentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz)
Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Lees ter voorbereiding de volgende teksten en bekijk de vragen en antwoorden van de quiz. De juiste antwoorden zijn vetgedrukt. Wat wil en doet
Nadere informatieB8-0237/2017 } B8-0241/2017 } RC1/REV/Am. 7
B8-0241/2017 } RC1/REV/Am. 7 7 Overweging P bis (nieuw) P bis. overwegende dat de Leavecampagne grotendeels gewonnen heeft dankzij de kwesties van het controleren van de immigratie, het terughalen van
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 25 november 2014 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 25 november 2014 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2014/0303 (E) 15372/14 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: RECH 434 ATO 85 CH 42 AELE 58 BESLUIT
Nadere informatie*** ONTWERPAANBEVELING
Europees Parlement 2014-2019 Commissie internationale handel 2016/0052(E) 7.6.2016 *** ONTWERPAANBEVELING over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting van de Overeenkomst tussen de
Nadere informatieVragen over. Brexit? Antwoorden op mogelijke vragen van onze klanten
Vragen over Brexit? Antwoorden op mogelijke vragen van onze klanten oktober 2018 Wat zijn de grootste problemen waarmee DPDgroup te kampen heeft als gevolg van het vertrek van het VK uit de EU en hoe verwacht
Nadere informatieDe Vallei des Doods voor Eco-innovatie in Nederland. 11 juni 2015, Utrecht
De Vallei des Doods voor Eco-innovatie in Nederland alexander.vandervooren@pbl.nl aldert.hanemaaijer@pbl.nl 11 juni 2015, Utrecht 1 Conclusies Overbruggen vallei des doods is moeilijker voor eco-innovatie
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019
Handels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Thaysey Pixabay, Brazilië Wat kunt u verwachten bij deze handelscijfers:
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Nederland-Verenigd Koninkrijk 1
Handels- en investeringscijfers Nederland-Verenigd Koninkrijk 1 1. Samenvatting Het Verenigd Koninkrijk behoort tot de vijf belangrijkste exportmarkten van Nederland. De bilaterale goederenhandel met de
Nadere informatieNo deal-brexit: Handel met de EU. Wat voor gevolgen heeft Brexit voor bedrijven die handel drijven tussen het VK en de EU?
No deal-brexit: Handel met de EU Wat voor gevolgen heeft Brexit voor bedrijven die handel drijven tussen het VK en de EU? Om 23:00 uur Britse tijd op 29 maart 2019 verliest het Verenigd in alle waarschijnlijkheid
Nadere informatieFEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep. industriële trucks. Een leidraad voor identificatie van nietconforme
FEM-IT-T/N855 FEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep Industriële trucks FEM Een leidraad voor identificatie van nietconforme industriële trucks 11.2010 (NL) - Emissie van uitlaatgassen -
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Denemarken-Nederland april 2019
Handels- en investeringscijfers Denemarken-Nederland april 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Nyhavn in Kopenhagen, Denemarken Wat kunt u verwachten bij
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 15 januari 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatie[Brief betreffende: WA-begunstigden Verkrijger]
[Naam en adres polishouder] [Brief betreffende: WA-begunstigden Verkrijger] [Datum] Geachte [ ] BELANGRIJKE INFORMATIE OVER UW VERZEKERINGSPOLIS BIJ MARKEL INSURANCE SOCIETAS EUROPAEA LEES DEZE AANDACHTIG
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland augustus 2019
Handels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland augustus 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. moersky via Pixabay, Haven van Hamburg, Duitsland Wat kunt
Nadere informatieVoorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.8.2018 COM(2018) 567 final 2018/0298 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG) nr. 391/2009 wat betreft
Nadere informatie1. Procedure artikel 50 EU-Verdrag 2. Onderhandelingsproces 3. Na de brexit toekomstige relatie 4. Indicatieve tijdlijn 5. NL voorbereidingen 6.
Brexit 1. Procedure artikel 50 EU-Verdrag 2. Onderhandelingsproces 3. Na de brexit toekomstige relatie 4. Indicatieve tijdlijn 5. NL voorbereidingen 6. Economische relatie NL en VK 1.1 Procedure artikel
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers China-Nederland februari 2019
Handels- en investeringscijfers China-Nederland februari 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Beijing West treinstation, China Wat kunt u verwachten bij
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers België-Nederland juni 2019
Handels- en investeringscijfers België-Nederland juni 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. David Mark via Pixabay - brouwerij, België Wat kunt u verwachten
Nadere informatieHOE BETAALT U? HOE ZOU U WILLEN BETALEN?
HOE BETAALT U? HOE ZOU U WILLEN BETALEN? 2/09/2008-22/10/2008 Er zijn 329 antwoorden op 329 die voldoen aan uw criteria DEELNAME Land DE - Duitsland 55 (16.7%) PL - Polen 41 (12.5%) DK - Denemarken 20
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Canada-Nederland maart 2019
Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland maart 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Skyline Calgary, Canada Wat kunt u verwachten bij deze handelscijfers:
Nadere informatieVerwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie
Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie Januari 2017 Achmea Investment Management Zeist Brexit, Trumpflation, en de markt wil het graag geloven Bron: Achmea IM, Bloomberg 2
Nadere informatieAEG deel 3 Naam:. Klas:.
AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.
Nadere informatieRIZIV-statuut - Arts / Tandarts / Apotheker / Kinesitherapeut
RIZIV-statuut - Arts / Tandarts / Apotheker / Kinesitherapeut Offerte ter attentie van De heer Student Jaar 2014 U Naam : De heer Student Jaar 2014 Adres :, Geboortedatum : 01/01/1989 Leeftijd bij onderschrijving
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL GEZONDHEID EN VOEDSELVEILIGHEID
EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL GEZONDHEID EN VOEDSELVEILIGHEID Brussel, 23 oktober 2018 REV1 Vervangt het document "Vragen en antwoorden" van 13 september 2017 VRAGEN EN ANTWOORDEN IN VERBAND
Nadere informatieBelgische farmaceutische industrie verstevigt haar Europese toppositie. Belgische farmacijfers in een Europese context
Belgische farmaceutische industrie verstevigt haar Europese toppositie Belgische farmacijfers 2015 - in een Europese context INLEIDING In 2015 heeft België haar Europese toppositie als biofarmaceutische
Nadere informatie= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land.
1 De wisselmarkt 1.1 Begrip Wisselkoers = de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. bv: prijs van 1 USD = 0,7
Nadere informatieWie bestuurt de Europese Unie?
Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen
Nadere informatie6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november 2006 6,6 197 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inhoud: Voorwoord 3. - Wat verwachten we van dit werkstuk? - Hoe gaan we het aanpakken?
Nadere informatie