Leefregels en houdingsadviezen

Transcriptie

1 Leefregels en houdingsadviezen wervelkolom

2 U heeft een operatie gehad aan uw wervelkolom. Deze folder geeft informatie over de leefregels en houdingsadviezen. Uw verpleegkundige en fysiotherapeut zullen gedurende uw verblijf in het ziekenhuis de meest voorkomende houdingen en leefregels met u bespreken. Vóór opname thuis Lees de folder thuis al eens rustig door Neem de folder mee naar het ziekenhuis In de folder is plaats om vragen op te schrijven Aan het eind van de folder komen de afspraken te staan die tijdens de opname met u gemaakt worden. Nazorg thuis Als u geopereerd bent mag u bepaalde huishoudelijke taken en zwaar werk tijdelijk niet meer doen. Vraag bij uw gemeente na of u recht heeft op huishoudelijke hulp via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Als u geen recht heeft op huishoudelijke hulp, dan is het verstandig om zelf maatregelen te treffen. Het is geen reden om langer in het ziekenhuis te blijven. Ontslaggesprek Vlak voordat u naar huis gaat, heeft u een afsluitend gesprek met de verpleegkundige. Zij vraagt u naar uw ervaringen in het ziekenhuis Geeft u adviezen over houding en beweging Geeft antwoord op uw vragen Weer thuis Nazorggesprek De verpleegkundige belt u ongeveer 5 dagen na de operatie op. Zij vraagt hoe het met u en uw herstel gaat. Heeft u vragen over uw operatie of herstel, dan kunt u contact opnemen met de verpleegafdeling van het ziekenhuis. 2

3 Na het telefonische nazorggesprek is uw huisarts het eerste aanspreekpunt. Hechtingen: Oplosbare hechtpleisters laten meestal na 10 dagen vanzelf los. Wanneer er een hechtpleister na 10 dagen nog op de wond zit, mag u deze voorzichtig eraf halen. Als de hechtingen niet oplosbaar zijn,verwijdert uw huisarts deze. Uw verpleegkundige zal u informeren wanneer u hiervoor een afspraak kunt maken bij uw huisarts. Vraag de verpleegkundige welke hechtingen bij u zijn gebruikt en wanneer u die eventueel moet laten verwijderen. Herstel De duur van het totale herstel ligt tussen enkele weken en ongeveer 6 maanden. Uw lichamelijke conditie, leeftijd, type operatie en eventuele eerdere operaties aan uw wervelkolom zijn uiteraard van invloed op uw herstel. Het grootste herstel vindt plaats in de eerste weken tot maanden, dit is dan ook de meest kwetsbare periode voor uw rug. In deze periode is het belangrijk om goed te letten op de houding en de bewegingen die u maakt. De oude klachten zijn niet altijd direct helemaal verdwenen. Het kan in sommige gevallen zo zijn dat u na uw operatie nog steeds wat oude pijnklachten heeft. Of dat de pijnklachten tijdelijk weg zijn geweest, maar thuis af en toe weer toenemen. In de meeste gevallen nemen de klachten uiteindelijk vanzelf af, dit kan soms wat langer duren. Bij twijfel mag u altijd contact opnemen met de verpleegafdeling of uw huisarts. 3

4 Adviezen voor thuis Hieronder volgen adviezen die voor u belangrijk zijn tijdens de herstelperiode. Algemeen In de herstelperiode is het belangrijk om signalen van uw lichaam serieus te nemen. Pijn in uw rug is een goede graadmeter voor wat u wél kunt en wanneer u te veel vraagt van uw lichaam. Dit geldt ook voor uitstralende pijn, het ontstaan van tintelingen en doofheid in het been. Wanneer u het weer wat rustiger aan doet verdwijnt de pijn in principe. Wissel activiteiten zoals lopen, liggen en zitten regelmatig af. Voer uw algemene conditie geleidelijk op door regelmatig te wandelen en wandel dan wat vaker op een dag kortere afstanden, dan één keer een lange afstand. Draag hierbij goede stevige schoenen. Autorijden en fietsen mag u weer doen zodra u makkelijk kunt bewegen en u geen hinder meer ondervindt van (spier)pijnklachten. Tot die tijd kunt u eventueel gebruik maken van een hometrainer. Let hierbij goed op uw zithouding en gebruik weinig of geen weerstand. Zorg voor een goed evenwicht tussen wat u van uw lichaam vraagt (belasting) en wat uw lichaam aankan (belastbaarheid). Is de belasting te hoog, dan kan dit klachten tot gevolg hebben. Pas dan uw belasting aan en probeer het over een paar dagen nog eens. Door op deze manier uw activiteiten op te bouwen, went uw lichaam weer geleidelijk aan uw normale dagelijkse activiteiten. 4

5 Fysiotherapie Fysiotherapie na ontslag uit het ziekenhuis wordt niet standaard geadviseerd. De therapeut zal samen met u bespreken of er een reden is om door te gaan met therapie of dat het voldoende is dat u zelf dagelijkse activiteiten weer oppakt. Er zijn meerdere vormen van therapie mogelijk; denk o.a. aan Mensendieck therapie, Cesartherapie en manuele therapie. Het advies van het ziekenhuis is om reguliere fysiotherapie te volgen. Wanneer u een voorkeur heeft voor een andere vorm van therapie, bespreek dit dan tijdens uw verblijf met uw therapeut. Of, en in hoeverre, u de behandelingen van de therapie na ontslag vergoed krijgt is afhankelijk van hoe u verzekerd bent. Het kan de moeite waard zijn om dit vooraf te informeren bij uw verzekeraar. 5

6 Wanneer u gaat starten met fysiotherapie zal dit de eerste paar weken met name gericht zijn op houdingsadviezen/ houdingsoefeningen. In overleg met uw therapeut kunt u na een aantal weken beginnen met spierversterkende oefeningen. Neem bij uw eerste afspraak de verwijsbrief van het ziekenhuis mee. Mocht u thuis alsnog besluiten om fysiotherapie te volgen en u heeft geen verwijsbrief van het ziekenhuis, dan kunt u deze bij uw huisarts krijgen. Liggen Af en toe rusten (liggen) is ontspannend voor uw rug. Wissel rust en activiteit regelmatig af. Bouw het rusten geleidelijk af, afhankelijk van de klachten. Zorg voor een stevig matras die uw lichaam over de gehele lengte goed steun geeft. Een bed in de kamer is in principe niet nodig, maar kan handig zijn als u nog kleine kinderen heeft of als u nog veel moeite heeft met traplopen. Afbeelding 1 Afbeelding 2 Liggen Gaan zitten vanuit liggen 6

7 Zitten Zitten is belastend voor uw rug (zie schema lichaamshouding). Een goede zithouding is belangrijk. In de eerste weken is het niet goed om lang achtereen te zitten. Het is beter om regelmatig korte tijd te zitten, dan in één keer bijvoorbeeld een uur. Bouw het zitten verder op, op geleide van klachten. Afbeelding 3 Zitten Afbeelding 4 Staan vanuit zitten 7

8 Tillen en bukken Til in de eerste zes weken zo weinig mogelijk. Daarna kunt u het gewicht geleidelijk verhogen. Gebruik hierbij de adviezen van onderstaande afbeelding. Afbeelding 5 Afbeelding 6 Tillen Tillen Afbeelding 7 Bukken 8

9 Dragen Zie onderstaande afbeelding voor adviezen voor het dragen van spullen. Afbeelding 8 en 9 Dragen 9

10 Huishoudelijke activiteiten Ben de eerste weken na de operatie terughoudend met zwaardere huishoudelijke activiteiten zoals stofzuigen, bedden opmaken, dweilen en dergelijke. Lichte huishoudelijke activiteiten (bijvoorbeeld stoffen, afwassen) kunt u geleidelijk aan hervatten. Let op uw houding en de reactie van uw rug en been. Afbeelding 10 Koken Afbeelding 11 Afwassen 10

11 Afbeelding 12 Bed opmaken Afbeelding 13 Strijken en stofzuigen 11

12 Afbeelding 14 Was ophangen Afbeelding 15 Kinderen verzorgen Douchen/baden Afhankelijk van de soort hechtingen die gebruikt zijn, mag u de dag na de operatie weer douchen. U hoort van de verpleegkundige wat voor u van toepassing is. Na 2 weken mag u weer in bad. Een sauna mag u na 4 weken weer bezoeken. 12

13 Autorijden U mag zelf inschatten wanneer het weer verantwoord is om auto te rijden. Hierbij is het natuurlijk van belang dat u de pedalen, het stuur en dergelijke goed kunt bedienen. Ook hier geldt weer de regel: luister naar u lichaam; krijgt u klachten, stop dan en probeer het na een aantal dagen opnieuw. Algemene adviezen bij het autorijden Zorg dat uw onderrug voldoende steun heeft. Stap op de volgende manier in de auto: Ga op de autostoel zitten met uw benen buitenboord. Houd uw romp hierbij recht; Steun zoveel mogelijk op uw armen; Draai daarna uw romp en benen naar binnen. Staand werken Zie onderstaande afbeelding voor adviezen voor het staand werken. Afbeelding 16 en 17 Staand werken 13

14 Sporten Voordat u weer gaat sporten, is het belangrijk dat uw basisconditie weer voldoende op peil is en u uw dagelijkse activiteiten weer zonder problemen kunt uitvoeren. Dit is natuurlijk ook afhankelijk van de soort sport die u beoefent. Ook hier geldt dat u het geleidelijk opbouwt en steeds goed op de reactie van uw rug let. Als u zwemt is zwemmen op uw rug over het algemeen minder belastend dan borstzwemmen. Vrijen Vrijen heeft geen nadelige gevolgen voor uw rug. Vermijd houdingen die niet prettig aanvoelen. Verschijnselen en complicaties na de operatie aan de wervelkolom Normale verschijnselen De pijn in uw been, of benen, is meestal direct na de operatie verdwenen of aanzienlijk afgenomen. Rond de derde dag na de operatie is er vaak een kortstondige terugkeer van de uitstralingspijn. Dit is het gevolg van zwelling van het weefsel in het gebied waar de operatie heeft plaatsgevonden. Deze napijn is na een paar dagen weer verdwenen. Het dove gevoel voelt men vaak sterker dan voor de operatie. Dat komt omdat de zenuw nog geïrriteerd is van de beknelling en van het manipuleren tijdens de operatie. Vaak verdwijnt ook dit dove gevoel, dit kan echter 6 tot 12 maanden duren. Ook krachtsverlies vermindert vaak na de operatie, maar helaas niet altijd. Rugklachten kunnen eveneens verdwijnen, maar over het algemeen heeft de operatie daarop weinig invloed. Pijnstillers Eventueel kunt u pijnstillers gebruiken. Paracetamol is vaak een goede pijnstiller (juist ook voor de operatie). U mag 4 maal daags twee tabletten van 500 mg. gebruiken. Wanneer de pijn afneemt mag u dit op geleide van uw klachten gaan afbouwen. 14

15 Wanneer u een operatie aan uw wervelkolom heeft ondergaan waarbij kunstmateriaal is gebruikt (schroeven en staven of cages) raden wij het gebruik van NSAID`s af (dit zijn de ontstekingsremmende en vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals Naproxen, Voltaren, Aleve en Diclofenac). De verpleegkundige of uw coördinerend behandelaar zal met u bespreken of dit van toepassing is. Wellicht neemt u al een aantal pijnstillers die voor de operatie waren voorgeschreven. Veel van deze medicijnen kunnen niet zomaar gestopt worden en moeten worden afgebouwd. Als dit het geval is dan krijgt u bij uw ontslag een afbouwschema mee of het advies om het afbouwen van de medicijnen met uw huisarts te bespreken. Uw verpleegkundige zal u hierover meer uitleg geven tijdens het ontslaggesprek. Wanneer u begonnen bent met het afbouwen van de pijnstillers en u krijgt thuis weer zoveel pijnklachten dat het u in uw dagelijks functioneren beperkt, neem dan altijd even contact op met de afdeling of uw huisarts. De arts of verpleegkundige kan u dan adviezen geven. Ga nooit op eigen initiatief weer starten met de oude pijnstillers, doe dit altijd in overleg. Arts waarschuwen Het is belangrijk dat u in de volgende gevallen contact opneemt met uw huisarts of buiten kantoortijden met de huisartsenpost. Als de wond opengaat Als er pus uit de wond komt Als de wond steeds dikker wordt Als de wond steeds meer pijn gaat doen, ook al bent u minder gaan bewegen Als u onhoudbare pijn in rug of been krijgt Als er toenemend krachtsverlies aan een of beide benen ontstaat Als u een temperatuur van meer dan 38,5 graden Celsius ontwikkelt. 15

16 Bij complicaties binnen 5 dagen na ontslag belt u de afdeling neurochirurgie, telefoon (024) Daarna is uw huisarts de eerste aanspreekpunt bij complicaties. Vermeld bij contact met de huisarts altijd dat u geopereerd bent en hoe lang dit geleden is. 16

17 17

18 Uw afspraken op een rijtje Een verpleegkundige belt u na ontslag. o We hebben voor u de volgende belafspraak gemaakt: Datum: Tussen en Bij vragen en/of onduidelijkheden rondom uw poli-afspraak, graag contact openen met de polikliniek neurochirurgie B74. o We hebben voor u de volgende voorlopige poli-afspraak gemaakt: Datum: Hechtingen o Oplosbare hechtingen o Hechtingen laten verwijderen door huisarts Datum: o Herstarten bloedverdunners: acenocoumarol/marcoumar/ ascal/persantin Datum herstarten: o Bij gebruik van acenocoumarol/marcoumar heeft de verpleegkundige u (her)aangemeld bij de trombosedienst. U wordt thuis geprikt op: Datum: o Overige afspraken 18

19 Vragen Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, noteer ze dan hieronder. Tijdens de opname heeft u de mogelijkheid uw coördinerend behandelaar, verpleegkundige of fysiotherapeut uw vragen te stellen. Ook kunt u hier uw vragen noteren die u heeft voor het telefonische nazorggesprek. Heeft u op een ander moment een vraag, neem dan contact op met de polikliniek neurologie/neurochirurgie, via telefoonnummer (024)

20 Adres en telefoonnummers Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Polikliniek neurochirurgie (B74) Voor het maken, annuleren of verzetten van afspraken Telefoon (024) Iedere werkdag van 8.00 tot uur bereikbaar Secretariaat neurochirurgie Bij verhindering op de geplande operatiedatum Telefoon (024) Iedere werkdag van 8.00 tot uur bereikbaar Website: 20 G796 / 06-16