STUDIEGIDS TOP IB-OPLEIDING Toegepast (Ortho)Pedagogische IB-opleiding van de SPO

Transcriptie

1 STUDIEGIDS TOP IB-OPLEIDING Toegepast (Ortho)Pedagogische IB-opleiding van de SPO

2

3 Inhoudsopgave 1 TOEGEPAST (ORTHO)PEDAGOGISCHE IB-OPLEIDING SPO Nadere informatie ALGEMENE INFORMATIE Studeren aan een avondopleiding Inschrijving Vereiste vooropleiding Inschrijving Kosten Website en digitale leeromgeving (DLO) Beëindiging van de studie Studiefinanciering De organisatie Bevoegd gezag Studieleiding en studiecoördinatie Studiesecretariaat/Onderwijsbureau Docenten Studieondersteuning Studeren met een functiebeperking Klachtenprocedure Fraudeprotocol Onderwijsorganisatie Bibliotheken ACLO REPRO OPZET TOP IB-OPLEIDING Visie van de opleiding Het programma Doelstellingen en eindcompetenties Studieonderdelen Studieonderdelen afgezet tegen de eindcompetenties STUDIEPROGRAMMA TOP IB-OPLEIDING Onderwijsbegeleiding Advisering en begeleiding Andragogiek Onderwijskunde Visie en profilering Leer- en onderwijsproblemen Gedrags- en opvoedingsproblemen IB in praktijk... 36

4 4.9 Eindopdracht (incl. stage) BIJLAGEN Beoordelingsprotocol Eindopdracht (incl. stage) Plattegrond SPO/RUG GMW... 44

5 1 Toegepast (Ortho)Pedagogische IB-opleiding De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor het verbeteren van de kwaliteit van het primair onderwijs, waarbij de professionalisering van leerkrachten steeds bovenaan de agenda staat. Passend Onderwijs maakt de noodzaak van kwaliteitsverbetering nog urgenter. Van leerkrachten wordt steeds meer inhoudelijke expertise gevraagd, met name op het gebied van leer- en gedragsproblemen. Maar zij dienen ook aan steeds hogere eisen te voldoen op communicatief vlak, zowel wat betreft de communicatie met collega s, als die met ondersteunende professionals en ouders. Schooldirecteuren moeten op hun beurt een visie op onderwijs kunnen ontwikkelen en uitdragen en van daaruit werken aan onderwijsverbetering en implementatie van nieuw onderwijsbeleid als Passend Onderwijs. Een ib er die is toegerust om de expertise van de leerkrachten in een team te versterken, en die bovendien de directeur van de school kan bijstaan bij het ontwikkelen van onderwijsvernieuwing en -verbetering, is van wezenlijk belang in de benodigde kwaliteitsslag. Deze ib er moet niet alleen kennis hebben van actuele ontwikkelingen op onderwijskundig, pedagogisch en orthopedagogisch gebied, maar moet ook in staat zijn om kennis te nemen van zich steeds ontwikkelende wetenschappelijke inzichten. Hij dient bovendien goed geschoold te zijn op het gebied van het coachen van collega-leerkrachten en hij moet een visie op onderwijs kunnen ontwikkelen, zodat hij samen met de directeur, in deze periode van krimpende leerlingenaantallen, kan werken aan een nadere profilering van de school. De Toegepast (Ortho)Pedagogische IB-opleiding (TOP IB) van de Stichting Pedagogisch Onderwijs (SPO) heeft als Post-HBO opleiding tot doel zodanige kennis, vaardigheid en inzicht bij te brengen op het gebied van de (ortho)pedagogiek, onderwijskunde en de schoolorganisatie, dat de afgestudeerde in staat is tot een zelfstandige beroepsuitoefening als ib er. De bij de SPO opgeleide ib er is toegerust om de leerkrachten in het team te ondersteunen bij het begeleiden van leerlingen die extra zorg nodig hebben, is in staat zorgbeleid op schoolniveau uit te voeren en te coördineren, kan de directeur van de school ondersteunen bij het ontwikkelen van onderwijsvernieuwing en verbetering bijvoorbeeld in het kader van Passend Onderwijs en is op bovenschools niveau in staat bij te dragen aan de ontwikkeling van (zorg)beleid. De TOP IB-opleiding van de SPO richt zich daarmee dus op het opleiden van ib ers die een spilfunctie vervullen in het onderwijs. Hiertoe heeft de ib er kennis nodig van de verschillende probleemgebieden waarin hij functioneert en inzicht in handelingsopties die hij heeft. Hij heeft kennis van veranderingen in het (speciaal) onderwijs en de jeugdzorg, onderwijsonderzoek, de onderwijsverzorgingsstructuur, kennis van orthopedagogische problematiek en didactiek, veranderkundige modellen, visieen identiteitsontwikkeling en heeft vaardigheden ontwikkeld op het gebied van 5

6 coaching en consultatie, het werken met groepen en het lezen en interpreteren van wetenschappelijk onderzoek. De opleiding kent een academische oriëntatie op het gebied van leer- en gedragsproblemen. Ze richt zich daarmee op ambitieuze ib ers die het interessant vinden om vanuit de theorie, praktische vraagstukken te belichten en op basis van die reflectie een visie op de praktijk ontwikkelen. De TOP IB-opleiding biedt bovendien vrijstellingen binnen het Schakelprogramma Orthopedagogiek dat voorbereidt op de Master Orthopedagogiek van de Rijksuniversiteit Groningen. De TOP IB-opleiding van de SPO is geaccrediteerd bij het Centrum voor Post Initieel Onderwijs Nederland (CPION) en draagt het predicaat Post-HBO Registeropleiding. Studenten krijgen na afronding van de opleiding een door het CPION verstrekt getuigschrift. 1.1 SPO De opleiding wordt aangeboden door de Stichting voor Pedagogische Onderwijs aan de Rijksuniversiteit Groningen (SPO). Deze aan de universiteit gelieerde stichting, die de opleiding zonder winstoogmerk aanbiedt, heeft veel ervaring in het professionaliseren van leraren. Ze kan hierin bogen op een geschiedenis teruggaat tot het jaar 1918, het jaar waarin ze werd opgericht als Vereeniging voor Paedagogisch Onderwijs aan de Rijksuniversiteit Groningen. 1.2 Nadere informatie In deze studiewijzer staat de informatie over de TOP IB-opleiding. Als u na het lezen van de studiewijzer nader wilt worden geïnformeerd over de opleiding dan kunt u zich wenden tot de studiecoördinator mevr. A. Slijkhuis, tel , a.a.slijkhuis@rug.nl. Voor administratieve zaken kunt u terecht bij het studiesecretariaat. Het studiesecretariaat is te bereiken op telefoonnummer , spo@rug.nl. 6

7 2 ALGEMENE INFORMATIE 2.1 Studeren aan een avondopleiding De vakken in de TOP IB-opleiding worden in de avonduren gegeven, in de stad Groningen. Naast de contacturen, wordt van studenten zelfstudie verwacht. Vakken worden afgesloten met tentamens en/of opdrachten. De opleiding kent een studiebelasting van 60 ECTS. Dat betekent een studiebelasting van 1 (voltijds)jaar, maar studenten die de opleiding combineren met een baan moeten uitgaan van een looptijd van twee jaar. Omdat het een avondopleiding is, kan de opleiding worden gevolgd naast de dagelijkse werkzaamheden. Het houdt ook in dat het aantal contacturen beperkt is en dat dus een groot beroep wordt gedaan op zelfstudie. Studenten moeten veel lezen, meestal in het Nederlands, maar er staan ook Engelstalige boeken op de lijst. Een avondopleiding is aantrekkelijk voor degenen die overdag niet in de gelegenheid zijn een opleiding te volgen. Een avondopleiding is bovendien aantrekkelijk voor werkzoekenden. Bij het volgen van een avondstudie komt in principe een werkloosheidsuitkering niet in gevaar (op mogelijk de stageperiode na), omdat men overdag beschikbaar blijft voor de arbeidsmarkt. Nadere informatie hierover kunt u verkrijgen bij het UWV Werkbedrijf in uw regio. 2.2 Inschrijving Vereiste vooropleiding Een Pabo- of een PA-diploma is een vereiste om toegelaten te kunnen worden tot de TOP IB-opleiding Inschrijving De inschrijving wordt verricht door de onderwijsinstelling en geldt telkens voor één cursusjaar van tien maanden, namelijk: de periode september t/m juni van het daaropvolgende jaar. Aan de inschrijving zijn rechten verbonden. Alleen de inschrijving verleent deze rechten. Als u de studie wilt voortzetten, dient u zich ieder jaar opnieuw in te schrijven. Personen die zich niet inschrijven, mogen geen onderwijs volgen of examens afleggen. Indien u zich wenst in te schrijven, dient u zich digitaal en schriftelijk aan te melden door middel van een volledig ingevuld en ondertekend inschrijvings- en machtigingsformulier. Inschrijven gaat via de website: Voor de eigen administratie dient u een kopie van de overeenkomst te maken en te bewaren. 7

8 Bij een eerste aanmelding dient u tevens mee te zenden: - fotokopie(ën) van diploma( s) en/of cijferlijst(en), waaruit blijkt dat u over de vereiste vooropleiding beschikt; - een kopie van uw identiteitsbewijs. Een student heeft gedurende het cursusjaar van inschrijving het recht: - aan het onderwijs deel te nemen (colleges te volgen enz.) en tentamens af te leggen; - van toegang tot en gebruik van de lesgebouwen en de daarin aanwezige voorzieningen (bibliotheek e.d.). Pas nadat u bent ingeschreven mogen in het cursusjaar van inschrijving colleges worden gevolgd en tentamens of examens worden afgelegd. Een docent kan een student de toegang tot een tentamen weigeren indien hij/zij geen geldige collegekaart kan tonen. De collegekaart wordt eenmalig verstrekt. Bij verlies of diefstal wordt een vervangende pas toegestuurd. Deze moet handmatig worden voorzien van een hard copy pasfoto Kosten Het cursusgeld moet elk jaar opnieuw worden voldaan. Pas na ontvangst van een door de student ondertekend machtigingsformulier is de student officieel ingeschreven. De hoogte van het bedrag wordt jaarlijks vastgesteld door het bevoegde gezag van de opleiding, het bestuur van de Stichting voor Pedagogisch Onderwijs (SPO). Voor het studiejaar is de hoogte van het cursusgeld 1740,-. Het is mogelijk het cursusgeld in één termijn te betalen of gespreid, in tien termijnen. Bij gespreide betaling betaalt u 25,- administratiekosten. De kosten voor literatuur bedragen ongeveer 500,-. Houd er rekening mee dat er gedurende het studiejaar kleine wijzigingen in de literatuur kunnen plaatsvinden. Het is daarom verstandig om de literatuur niet te ver van te voren aan te schaffen. De literatuur kan doorgaans ook geleend worden bij de bibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen Website en digitale leeromgeving (DLO) Op de website vindt u de roosters, de studiegids, informatie over extra onderwijsaanbod (actualiteitencolleges, excursies, etc.) en actuele mededelingen. Op de digitale leeromgeving ( krijgt u na inloggen, een persoonlijke pagina. Op deze pagina vindt u o.a. het overzicht van uw resultaten. Op de DLO worden mededelingen voor docenten en studenten vermeld, kunt u zich inschrijven voor vakken en tentamens en kunt u via het prikbord een bericht achterlaten. De eerste keer bij het raadplegen van DLO kunt u een inlognaam aanmaken. Een wachtwoord ontvangt u via uw . 8

9 Voor een aantal vakken moet de SPO student de Digitale Leeromgeving van de RUG (Nestor) raadplegen. De docent geeft dit aan. De inloggegevens voor Nestor zijn te vinden op de DLO onder de knop Documenten Beëindiging van de studie Als u in de loop van het cursusjaar de studie beëindigt, is in een aantal gevallen terugbetaling van een deel van het cursusgeld mogelijk. De restitutieregeling staat hieronder. Beëindiging van de studie dient u per aangetekend schrijven mee te delen aan het studiesecretariaat. Hierbij geldt een opzegtermijn van twee maanden. De opzegtermijn gaat in op de datum van poststempeling van het aangetekend schrijven. Voor elke maand na het einde van de opzegtermijn wordt een evenredig deel van het cursusgeld terugbetaald. Voor 1 oktober 2016 kunt u kosteloos opzeggen. Betalingsregeling in geval van opzegging: Uiterlijke opzegdatum: Maanden te betalen: U betaalt in : 30 september 2016 geen kosteloos 31 oktober 2016 september t/m december 696,00 30 november 2016 september t/m januari 870,00 31 december 2016 september t/m februari 1044,00 31 januari 2017 september t/m maart 1218,00 28 februari 2017 september t/m april 1392,00 31 maart 2017 september t/m mei 1566,00 In geval van opzegging na 31 maart 2017 vindt geen teruggave meer plaats. Na afronding van de opleiding wordt restitutie verleend vanaf de datum waarop het laatste resultaat is behaald. De administratiekosten van 25,- vallen niet onder de restitutieregeling Studiefinanciering De TOP IB-opleiding wordt niet door de overheid gesubsidieerd. Studenten hebben geen recht op een studiebeurs of -lening op grond van de Wet op de Studiefinanciering. Omdat studenten geen recht kunnen doen gelden op studiefinanciering vermindert de studietijd, doorgebracht bij de TOP IBopleiding, niet het recht op studiefinanciering voor een vervolgopleiding. Studenten die zich inschrijven bij de TOP IB-opleiding kunnen bij de sociale dienst van hun gemeente informeren of zij in aanmerking kunnen komen voor een tegemoetkoming in de studiekosten. Deze tegemoetkoming wordt beoordeeld op basis van de individuele situatie van de student. De sociale diensten voeren een eigen beleid waarbij verbetering van de kwalificatie voor de 9

10 arbeidsmarkt voorop staat. In sommige gevallen kunnen de studiekosten of een deel daarvan worden vergoed door het arbeidsbureau (UWV Werkbedrijf) of de eigen werkgever. Een eventuele vergoeding verschilt per uitkeringsinstantie. Ook kan een beroep worden gedaan op private fondsen. In aanmerking komen bijvoorbeeld: - Stichting Provinciaal Groninger Studiefonds ( Voor inwoners van de provincie Groningen, met uitzondering van inwoners van de gemeente Groningen; - Stichting Talent Support ( Niet bedoeld voor de reguliere student onder de 30 jaar, 2e fase student, stages; - Stichting Het Scholten-Cordes Fonds. Voor het verlenen van studietoelages in die gevallen waarin de Wet Studiefinanciering niet voorziet; - Stichting Neeltje Buis. Voor tweede kans onderwijs, vooral gericht op vrouwen; - Dr. L.A. Buma Stichting. Alleen voor personen geboren in de provincie Friesland, uit ouders die in Friesland wonen ten tijde van de aanvraag of daar overleden zijn. Voor nadere informatie kan het Fondsenboek worden geraadpleegd; dit boek is beschikbaar op het studiesecretariaat. 2.3 De organisatie Bevoegd gezag Het bevoegd gezag van TOP IB-opleiding berust bij de Stichting voor Pedagogisch Onderwijs aan de Rijksuniversiteit Groningen SPO). Het bestuur van de SPO is samengesteld uit de volgende personen: Voorzitter: Prof. dr. J.J.H. Dekker Secretaris: Dr. H.T.A. Amsing Penningmeester: Leden: J.G. van der Veen J. Kappen Prof. dr. A.E.M.G. Minnaert Drs. A. Spreen Prof. dr. M.P.C. van der Werf De bestuursleden zijn via het secretariaat te bereiken Studieleiding en studiecoördinatie De dagelijkse leiding van de TOP IB-opleiding berust bij de studieleider mevr. dr. H.T.A. Amsing en bij de studiecoördinator mevr. A.A. Slijkhuis. Mevr. Amsing is te bereiken via het studiesecretariaat, tel en mevr. Slijkhuis op tel /

11 2.3.3 Studiesecretariaat/Onderwijsbureau Het studiesecretariaat en het onderwijsbureau van de TOP IB-opleiding te Groningen is gevestigd aan de Grote Rozenstraat 34 (kamer 054), 9712 TJ Groningen, tel Het studiesecretariaat wordt verzorgd door mevr. M. Froma en mevr. E. Strating. Mevr. M. Scheltens is verantwoordelijk voor de kwaliteitszorg en de PR van de opleiding. Het adres van het secretariaat en onderwijsbureau is: Het studiesecretariaat is geopend op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. Voor de openingstijden van het studiesecretariaat zie: en/of de DLO. Het studiesecretariaat is verantwoordelijk voor de studentenadministratie. De administratie bevat de studiegegevens van elke student (dossier met naam, adres, studieresultaten). Tevens worden hier de gegevens van oud-studenten (geslaagden/gestopten) en het archief van de scripties en stageverslagen van de opleiding beheerd. Doorgaans zijn de medewerkers van het studiesecretariaat het eerste aanspreekpunt voor informatie over de studie en onderwijs organisatorische aangelegenheden. Zij kunnen voor een vlotte doorgang zorgen in het overleg tussen studenten, docenten, coach en studieleiding. Studenten kunnen schriftelijk/telefonisch contact met hen opnemen of tijdens de openingsuren langskomen. Voor elk tentamen en hertentamen dient een student zich in te schrijven. De deadline voor inschrijving is een week voor de (her)tentamendatum. Studenten die zich daarna willen inschrijven moeten hiervoor langskomen op het studiesecretariaat. Tegen contante betaling van 5,- administratiekosten zal de student worden ingeschreven Docenten Het onderwijs aan de TOP IB-opleiding wordt verzorgd door: Docent Vak Contactgegevens mevr. Simone Jansen Advisering en MSc. begeleiding dhr. dr. J.Y. Drost Gedrags- en opvoedingsproblemen dhr. drs. A.L. Heinink Onderwijskunde dhr. drs. W.H. Hofstetter Leer- en onderwijsproblemen 11

12 mevr. drs. M. ter Huizen Gedrags- en opvoedingsproblemen dhr. drs. J. Lensen Andragogiek dhr. dr. S. van Oijen mevr. A. Overwijk MSc. mevr. dr. T. Roggen mevr. drs. A.C.M. van Roy Gedrags- en opvoedingsproblemen Gedrags- en opvoedingsproblemen Gedrags- en opvoedingsproblemen Onderwijsbegeleiding gmail.com mevr. drs. M.L. Schuur Visie en profilering mevr. C. Tulleken MSc. IB in praktijk Eindopdracht (incl. stage) Studiecoach Studieondersteuning Voor vragen over de opleiding kunnen studenten zich wenden tot de studiecoördinator, Ans Slijkhuis of de studiecoach, Carla Tulleken. De studiecoach maakt eerstejaarsstudenten wegwijs in de opleiding en biedt studieondersteuning aan alle studenten Studeren met een functiebeperking Studenten aan de SPO die een functiebeperking hebben, kunnen in aanmerking komen voor ondersteunende onderwijsvoorzieningen wanneer zij door deze beperking niet optimaal het onderwijs kunnen volgen of tentamens kunnen afleggen. De SPO volgt in de procedure inzake studenten met een functiebeperking het beleid van de Rijksuniversiteit Groningen. Procedure Een student die een beroep wil doen op ondersteunende onderwijsvoorzieningen dient dit zelf, middels een schriftelijk verzoek, bij de studiecoördinator van de SPO aan te vragen. In dit verzoek moet de student aangeven om welke beperking het gaat en welke voorzieningen hij/zij noodzakelijk acht voor het goed kunnen volgen van het onderwijs en het afleggen van tentamens. Afhankelijk van de functiebeperking en gewenste voorziening dient de student de aanvraag van bewijsstukken te voorzien. Bewijsstukken zijn doorgaans een verklaring van een (huis)arts, specialist, therapeut, psycholoog, etc. Het moet 12

13 duidelijk zijn of het een chronische dan wel tijdelijke functiebeperking betreft. Desgewenst kan de studiecoördinator een persoonlijk gesprek met de student aangaan voor het verkrijgen van extra informatie omtrent de functiebeperking en wensen voor onderwijsvoorzieningen. De studiecoördinator beoordeelt de aanvraag op basis van het verzoek, de bewijsstukken en het eventuele gesprek met de student. De studiecoördinator stelt een advies op en maakt een voorstel voor de te nemen onderwijsvoorzieningen en legt deze ter beoordeling en goedkeuring voor aan de examencommissie. Wanneer nodig wint de studiecoördinator voor een zo goed mogelijk advies informatie in bij derden/deskundigen. Wanneer de examencommissie akkoord is, wordt de uitslag schriftelijk of via de mail medegedeeld aan de student. Een kopie hiervan wordt toegevoegd aan het dossier van de student. De student moet, elk jaar van inschrijving, opnieuw een verzoek indienen voor studie ondersteunende voorzieningen. De praktische afhandeling voor invoering van de voorzieningen en communicatie naar student en docenten vindt plaats via de studiecoördinator en het studiesecretariaat van de SPO. De SPO kan alleen voorzieningen bieden die praktisch en financieel realistisch en haalbaar zijn. In alle andere gevallen moet in goed overleg met de student gezocht worden naar alternatieve mogelijkheden. Dyslexie (en dyscalculie) Wanneer een student ondersteunende voorzieningen aanvraagt vanwege dyslexie dient hij/zij altijd een dyslexieverklaring en de rapportage behorende bij de dyslexieverklaring te overleggen. Een dyslexieverklaring mag niet ouder dan 6 jaar zijn. Wanneer nodig kan de studiecoördinator vragen om extra informatie zoals de rapportage behorende bij de dyslexieverklaring. De studiecoördinator wint, bij enige twijfel, altijd advies in bij een deskundige Klachtenprocedure Studenten met een klacht betreffende een docent of een vak dienen zich allereerst tot de betreffende docent te wenden. In tweede instantie kunnen zij met hun klacht naar de coach, de studiecoördinator of de opleidingscommissie. Wanneer studenten een klacht hebben op het niveau van de organisatie dienen zij zich in eerste instantie tot de studiecoördinator te wenden. In tweede instantie kunnen zij ook hiervoor bij de opleidingscommissie terecht. Indien nodig leggen de coach of de studiecoördinator de klacht voor aan de studieleider. Studenten hebben bovendien collectief recht van beklag. Als tenminste vier studenten vinden dat de opleiding in een bepaald opzicht tekort schiet, kunnen zij rechtstreeks schriftelijk een klacht indienen bij de studieleider. Vaak is het echter verstandig om de klacht eerst via de docent, coach, studiecoördinator of opleidingscommissie aan te kaarten. In laatste instantie kunnen studenten zich wenden tot het bestuur van de opleiding. Zie paragraaf Wanneer een student het niet eens is met de beslissing van het Dagelijks Bestuur kan de 13

14 student zich wenden tot het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (BHO) Fraudeprotocol De opleiding onderscheidt drie vormen van fraude. Onder lichte fraudevergrijpen verstaat de opleiding plagiaat waarbij de student zichtbaar leunt op het werk van anderen, zonder dat daarvan rekenschap is gegeven. Onder ernstige fraudevergrijpen verstaat de opleiding het onrechtmatig gebruik maken van informatievoorzieningen tijdens een tentamen, het onrechtmatig overschrijven van werk van anderen en het herhaaldelijk voorkomen van lichte vormen van fraude. Onder zeer ernstige fraude verstaat de opleiding het herhaaldelijk voorkomen van ernstige vormen van fraude. Lichte vergrijpen van fraude kunnen worden afgehandeld door de docent, die daarvan melding maakt bij de examencommissie. De docent kan de student vragen het werk te verbeteren, maar hij kan ook een onvoldoende beoordeling geven op het gemaakte werk. In geval van ernstige fraude wordt de maatregel bepaald door de examencommissie. De examencommissie kan de betrokkene recht ontnemen één of meer door de examencommissie aan te wijzen tentamens af te leggen, gedurende een termijn van ten hoogste een jaar. Ernstige gevallen van fraude worden voorgelegd aan het instellingsbestuur. Op voorstel van de examencommissie kan het bestuur de inschrijving van de betrokkene definitief beëindigen Onderwijsorganisatie De gebouwen waar de colleges worden gegeven zijn: - Muntinggebouw, Grote Kruisstraat 2 (Ingang: Grote Kruisstraat 2/1) - Heymansgebouw, Grote Kruisstraat 2/1 - Boumangebouw, Grote Rozenstraat 31 - Academiegebouw, Broerstraat 5 De colleges, werkgroepen e.d. worden op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond aangeboden. Bij overmacht kan worden uitgeweken naar de maandagavond. Enkele tentamens kunnen overdag plaatsvinden, gelijktijdig met de bacheloropleidingen van de Rijksuniversiteit Groningen. De lestijden zijn tussen 17.00/17.15 en 21.00/21.15 uur. De opening van het studiejaar is op dinsdag 30 augustus 2016 om uur, de locatie wordt nog bekend gemaakt. De eerste lesdag zal waarschijnlijk op dinsdag 6 september 2016 zijn. Het les-, tentamen- en vakantierooster voor het gehele jaar wordt geplaatst op de website. De lokalen en tijden staan vermeld op het lesrooster. Tijdens het studiejaar kunnen wijzigingen optreden. Eventuele roosterwijzigingen worden tijdig vermeld op de DLO. 14

15 In geval van absentie van een docent zal worden getracht deze te vervangen. Wanneer ten gevolge van afwezigheid van een docent lessen uitvallen, dan zal hiervan mededeling worden gedaan via de website. Wanneer een les op het laatste moment uitvalt, krijgen studenten hierover een sms-bericht.!!! Raadpleeg voor vertrek naar college de DLO van de opleiding!!! 2.4 Bibliotheken Aan de inschrijving is het recht verbonden gebruik te maken van de faciliteiten van de universitaire bibliotheken. Hiertoe dient u een gebruikersovereenkomst te ondertekenen. Deze overeenkomst ontvangen alle nieuwe studenten aan het begin van het studiejaar. Overeenkomsten van bestaande studenten worden automatisch verlengd. Op vertoon van een geldige collegekaart, een geldig legitimatiebewijs en de ingevulde en ondertekende gebruikersovereenkomst krijgt u een lenerspas uitgereikt en een proxy-account per mail toegestuurd. Met het proxy-account kunt u gebruik maken van de digitale bibliotheekvoorzieningen. Adreswijzigingen moeten worden doorgegeven aan het uitleenbureau van de Universiteitsbibliotheek. Studenten van de TOP IBopleiding kunnen terecht bij de Bibliotheek Gedrags- en Maatschappijwetenschappen en de Universiteitsbibliotheek. Naast een grote collectie boeken en gedrukte tijdschriften biedt de bibliotheek toegang tot veel elektronische tijdschriften en literatuurbestanden. In de bibliotheek kunt u ook terecht om te studeren. Er zijn zo n 130 studieplekken en 24 studentcomputers. Voor het inloggen op het RUG-netwerk is een account nodig. Deze functionele accounts staan vermeld in de DLO onder de knop Documenten. Voor het lenen van materialen is een geldige studentenkaart nodig. Studenten mogen ook gebruik maken van andere RUG bibliotheken. In tegenstelling tot studenten van andere HBO-opleidingen mogen studenten van de SPO tijdens tentamenperiodes gebruik maken van de studentenplekken in de UB. De bibliotheek Gedrags- en Maatschappijwetenschappen is gehuisvest op de eerste verdieping van het Heymansgebouw: Grote Kruisstraat 2/1, 9712 TS Groningen, Tel gmw-bibliotheek@rug.nl, website: De openingstijden van de Bibliotheek Gedrags- en Maatschappijwetenschappen zijn: maandag t/m donderdag van uur en vrijdag van uur. 15

16 De Universiteitsbibliotheek (UB) is gevestigd tegenover het Academiegebouw: Broerstraat 4, Groningen, tel Openingstijden*: ma t/m vrij uur za en zo uur Centrale balie: ma t/m vrij uur * Gebruik onderstaande link voor alle UB-openingstijden in één schema: ACLO SPO-studenten mogen sporten bij de ACLO, tegen het tarief van 59,95 per jaar. De ACLO is de studentsportorganisatie van de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool. Bij de ACLO kunnen tal van sporten worden beoefend en nadere informatie daarover is te vinden op Wanneer u een ACLO-kaart wilt aanschaffen, dient u rechtstreeks contact op te nemen met de ACLO. De informatiebalie van de ACLO bevindt zich op de locatie Zernike, Blauwborgje 16, 9747 AC, Groningen. Voor informatie kunt u van uur bellen naar de infobalie van de ACLO ( ). 2.6 REPRO Studenten kunnen tegen betaling bij de repro van de RUG kopiëren en printen. Bij de bibliotheek is het voor SPO studenten niet mogelijk om te kopiëren, te printen of te scannen. Dit is alleen mogelijk voor studenten aan de universiteit. Omdat SPO studenten geen gebruik kunnen maken van kopieer- en scanmogelijkheden en het RUG netwerk, wordt geadviseerd om in het bezit te zijn van een smartphone en/of tablet met dataverbinding waarmee kan worden gefotografeerd. Voor het kopen van readers en kantoorartikelen kunnen studenten terecht bij de reproshop. Deze bevindt zich aan de Grote Rozenstraat 3 (gebouw 2221, ruimte 0069). Openingstijden zijn dagelijks van uur en van uur. Telefoonnummer , reprogmw@rug.nl. 16

17 3 OPZET TOP IB-OPLEIDING 3.1 Visie van de opleiding De TOP IB-opleiding van de SPO is gericht op het opleiden van ib ers die een spilfunctie vervullen in het onderwijs, zodanig dat de expertise van de leerkrachten wordt versterkt. De opleiding heeft als doel zodanige kennis, vaardigheid, inzicht en attitude bij te brengen op het gebied van de orthopedagogiek, onderwijskunde en de schoolorganisatie, dat de afgestudeerde in staat is tot een zelfstandige beroepsuitoefening als ib er passend bij de diversiteit van de taakgebieden waarin de ib er in de beroepspraktijk werkzaam is. Zo is er in de TOP IB-opleiding bijvoorbeeld aandacht voor: professionalisering van leerkrachten in de vorm van coaching, (ortho)pedagogische en (ortho)didactische kennis en vaardigheden en het ontwikkelen van inzicht in visie en profilering van scholen. Daarmee levert de TOP IB-opleiding ib ers af die zijn toegerust om op de verschillende niveaus rondom leerlingenzorg in het onderwijs te functioneren, te weten de onderwijspraktijk in de klas, het schoolniveau en het bovenschools niveau. In de dagelijkse onderwijspraktijk ziet de opleiding de ib er nadrukkelijk als een coachende ib er, die een belangrijke bijdrage levert aan de ondersteuning en professionalsering van individuele leerkrachten en het team, zodanig dat hun expertise rondom zorgleerlingen ontwikkelt en versterkt. Daarom is er in de TOP IB-opleiding veel aandacht voor begeleiding en coaching van leerkrachten. In de TOP IB-opleiding worden studenten voortdurend uitgedaagd praktijkkennis te relateren aan theoretische inzichten. De opleiding leidt studenten op academisch niveau in in het vakgebied van de orthopedagogiek, zodat de afgestudeerde in staat is wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke literatuur op zijn vakgebied te begrijpen en kritisch te bevragen. Hierdoor kan de bij de SPO opgeleide ib er zich op de hoogte blijven stellen van (inter)nationaal wetenschappelijk onderzoek naar onderwijs en opvoeding, en meer specifiek naar orthopedagogische thema s die binnen het primair onderwijs voorkomen. Op deze manier kan de afgestudeerde zijn kennis over het vakgebied actueel houden en de schoolorganisatie waarbinnen hij werkzaam is op de hoogte houden van ontwikkelingen. 3.2 Het programma Doelstellingen en eindcompetenties Om zich staande te kunnen houden in het primair onderwijs, waarin de werkzaamheden van ib ers op diverse taakgebieden kunnen liggen, heeft hij een brede scholing nodig. Leidraad hiervoor vormen de in 2009 door de Landelijke Beroepsgroep voor Intern Begeleiders (LBib) opgestelde zeven 17

18 beroepscompetenties, die als eindcompetenties van de opleiding zijn geformuleerd (LBib, 2015). Hieronder worden ze uiteengezet. Een ib er is volgens de SPO (in navolging van de LBib): - Andragogisch competent (competent in het begeleiden van volwassenen) - Methodologisch competent (competent in onderzoek) - Beheersmatig competent (competent in het beheer van middelen en data) - Organisatorisch competent - Innovatief competent (competent in het begeleiden bij vernieuwingen) - Competent in het samenwerken met externen - Competent in zelfreflectie en ontwikkeling Studieonderdelen Om de eindcompetenties te ontwikkelen, biedt de opleiding het volgende programma van totaal 60 ECTS (European Credits Transfer System). Studieonderdeel ECTS 1 Contacturen Onderwijsbegeleiding 9 20 Advisering en begeleiding 4 14 Andragogiek Onderwijskunde Visie en profilering 4 18 Leer- en onderwijsproblemen 5 12 Gedrags- en opvoedingsproblemen 5 20 IB in praktijk 5 12 Eindopdracht (incl. stage) stage TOTAAL stage 1 1 ECTS is 28 uur De vakken Leer- en onderwijsproblemen en Gedrags- en opvoedingsproblemen worden op academisch niveau gegeven en getentamineerd. Deze worden gevolgd in het Schakelprogramma Orthopedagogiek van de SPO. De andere vakken worden op HBO-niveau gegeven en getentamineerd en maken deel uit van de door de SPO verzorgde HBO Pedagogiek Studieonderdelen afgezet tegen de eindcompetenties De TOP IB-opleiding draagt met haar programma van 60 ECTS bij aan de ontwikkeling van deze zeven eindcompetenties door een combinatie van studieonderdelen op HBO-niveau en op academisch niveau, aangevuld met een eindopdracht en een stage. In onderstaande tabel zijn de bovengenoemde zeven competenties afgezet tegen de verschillende studieonderdelen. 18

19 Studieonderdelen Andragogisch Methodologisch Beheersmatig Organisatorisch Innovatief Samenwerken externen Onderwijsbegeleiding X X X X X X X Advisering en begeleiding X X X X X X Andragogiek X X X X X Onderwijskunde X X X X Visie en profilering X X X X X Leer- en onderwijsproblemen X X Gedrags- en X X X opvoedingsproblemen IB in praktijk X X X X X X X Eindopdracht (incl. stage) X X X X X X X Zelfreflectie 19

20 20 Toegepast (Ortho)Pedagogische IB-opleiding

21 4 STUDIEPROGRAMMA TOP IB-OPLEIDING 4.1 Onderwijsbegeleiding Docent: Doelstelling: drs. A.C.M. van Roy Kennis van de verschillende probleemgebieden waarin een onderwijsbegeleider functioneert en inzicht in handelingsopties die hij heeft. Inzicht in de actuele ontwikkeling en vraagstukken met betrekking tot begeleiding van leerlingen, leraren in samenhang met alle beïnvloedende factoren binnen het onderwijs. Oriëntatie op het werkveld. Vakinhoud: - Korte schets van veranderingen in het onderwijs en het ontstaan van de behoefte aan de onderwijsbegeleiding. - Schets van de Nederlandse onderwijsverzorgingsstructuur op vier niveaus (landelijk-, school-, klas- en kindniveau). - Onderwijsondersteuning bij primaire processen in de school. Hierbij zijn (ortho)didactische en pedagogische kennis en vaardigheden onontbeerlijk. - Interne begeleiding, coaching/consultatie en evaluatie binnen de eenzorgroute zijn belangrijke componenten van het vak. ECTS: 9 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen 20 uur - practicum 101 uur - zelfstudie 131 uur Onderwijsvorm: In de colleges wordt getracht via afwisselende werkvormen kennis en vaardigheden uit te wisselen. Het analyseren van effectieve coaching (m.b.v. videofragmenten) en het oefenen van gespreksvaardigheden (o.a. middels de methodiek CLB) zijn belangrijk onderdelen van de cursus. Ieder college van 2 uur bestaat uit een gedeelte hoorcollege (verzorgd door de docent) en een klein gedeelte werkcollege, grotendeels verzorgd door interactieve presentaties van studenten. Aanwezigheid is voor 80% verplicht i.v.m. presentaties. Literatuur: 1 Meijer, W. (2009). Leerkrachten begeleiden bij passend onderwijs. - Amersfoort: CPS p. - ISBN ( 29,90) 21

22 2 Koot, S. (2012). Co-teaching. Krachtig gereedschap bij de begeleiding van leraren.. Huizen: Pica. 188 p. ISBN ( 26,90) 3 Landelijke beroepsgroep voor intern begeleiders. (2010). De beroepsstandaard voor de intern begeleider. - Huizen: Pica p. - ISBN ( 12,50). 4 Winkelaar, P. (2001 of later). Methodisch werken : inleiding tot methodisch handelen met en voor mensen. - 4e dr. Utrecht: De Tijdstroom p. - ISBN ingenaaid). ( 34,-). Hfdst. 2.2., 2.3 en hfdst. 3 (16 p.). Toetsvorm: Naast casusopdrachten bestaat de eindopdracht uit het opstellen van een begeleidingsplan voor een school waarbij gebruik gemaakt wordt van zowel de literatuur als de collegestof (take-home). 22

23 4.2 Advisering en begeleiding Docent: Doelstelling: S.J. Jansen MSc. Advisering en begeleiding spelen een belangrijke rol als taakvelden binnen de jeugdzorg en het onderwijs. Derhalve is dit vak onderdeel van de Academische IB-opleiding en draagt het vak bij aan het profiel van de jeugdzorgwerker. De doelstelling van dit college is een beeld krijgen van deze taakvelden in de jeugdzorg (waaronder ook de jeugdbescherming en de geestelijke gezondheidszorg) en (de samenwerking met) het (speciaal) onderwijs en de relatie. Daarnaast zullen aan de hand van praktijkvoorbeelden 7 theoretische begeleidingsinvalshoeken worden behandeld, waaronder de medische (waarbij expliciet aandacht is voor kinder- en jeugdpsychiatrische problematiek), de leertheoretische, de psychodynamische, de cliëntgerichte, de systeemtheoretische invalshoek, de pedagogische en de oplossingsgerichte invalshoek. Het begeleiden van opvoeders vertoont raakvlakken met het inhoudelijk ondersteunen van beroepsopvoeders, waaronder leerkrachten. Deze raakvlakken zijn o.a. gelegen in de houding en bejegening van de professional en worden derhalve behandeld tijdens de colleges. Vakinhoud: - een korte inleiding over de fase van aanmelding en onderzoek en daarmee samenhangend de relatie van adviseren en begeleiden met handelingsgerichte (ortho)pedagogische diagnostiek; - bespreken van het thema veiligheid in gezinnen, zorg en onderwijs met ouders/jeugdigen en beroepsopvoeders waarin de Rechten van het Kind centraal staan; - bespreken van de betekenis van advisering en begeleiding ten aanzien van kinderen/jeugdigen en volwassenen in de jeugdzorg en het onderwijs; - zicht krijgen op evidence en practice based interventies gericht op het versterken van de eigen kracht van ouders en jeugdigen; - begeleiden en adviseren van (gezins)hulpverleners/leerkrachten (teambegeleiding); - door middel van casuïstiek oefenen in gesprekstechnieken toegespitst op advisering- en begeleidingsaspecten waarbij houdings- en 23

24 ECTS: 4 Toegepast (Ortho)Pedagogische IB-opleiding bejegeningsaspecten expliciet van aandacht worden voorzien; - bespreken van de meldcode kindermishandeling en het juridisch kader waarbinnen de professional dient te handelen wanneer sprake is van vermoedens van kindermishandeling en huiselijk geweld; - bespreken van meldplicht grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik in semi-residentiële settingen en onderwijsorganisaties; - signaleren van weerstanden in gezinnen en signaleren van weerstanden bij de professional zelf. Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 14 uur 34 uur 64 uur Onderwijsvorm: Hoor- en eventueel discussiecolleges, casuïstiek aan de hand van dvd-materialen en inbreng van de groep en docent. Literatuur: 1 Bakker, L.W.H. (2015). Vlog over orthopedagogische diagnostiek. Link wordt in een later stadium vermeld. 2 Pas, A. van der (2013). Opvoedproblemen nader verklaard. Handboek Methodische Ouderbegeleiding 3. Complete herziening van Eert uw Vaders en uw Moeders. ISBN: SWP: Amsterdam Prijs: (200 p.) 3 Winkelaar, P. (2001 of later). Methodisch werken: inleiding tot methodisch handelen met en voor mensen. - 4e dr. Utrecht: De Tijdstroom. 235 p. - ISBN ingenaaid. ( 34, -). Hfdst p. 4 Blokland, G. (2010) 8 e druk. Over opvoeden gesproken. SWP: Amsterdam. Bestuderen hfdst. 2 en p. ( 29,50) Toetsvorm: Opmerking: Werkstuk over collegestof en literatuur (take-home). Er is een apart take-home tentamen voor degene die de TOP IBopleiding volgt. Deelname aan het practicum is voorwaarde voor het succesvol kunnen afronden van deze cursus. 24

25 4.3 Andragogiek Docent: Doelstelling: drs. J. Lensen Kennis nemen en leren hanteren van veranderkundige begrippen en modellen ten dienste van het ontwikkelen en verbeteren van eigen professioneel methodisch handelen als (ped)agoog. De student is in staat om bij een sociaal probleem een adequate interventie te kiezen en deze interventie te verantwoorden. Vakinhoud: - Andragogiek gaat over hoe volwassen mensen leren. Leren kun je zien als veranderen van gedrag. De wijze waarop mensen veranderingen vormgeven, zich daarbij laten beïnvloeden, maar ook zelf beïnvloeden is daarbij het onderwerp van de lessen. Life long learning en de rol van de (andr)agoog in wisselende contexten is daarbij voortdurend het aandachtspunt. - Theoretische oriëntaties op, en opvattingen over andrago(lo)gie worden onder de loep genomen. Dat gaat over het denken over verander- en beïnvloedingsprocessen in de diverse werkterreinen. Daarbij kijken we naar de ethische kant (de normatieve andragogie), maar vooral ook naar de praktische andragogiek, waarin het handelen van de agoog centraal staat. Methodiek en systematiek om te komen tot probleemoplossingen. Zelfregulatie als begrip en methodiek wordt verkend. - Communicatie is het voertuig van verandering en beïnvloeding in leerprocessen. Communicatieve vaardigheden, reflecteren, presenteren, werken met groepen zijn onderdelen die aan de orde komen. - Aandacht voor creatief agogisch werken o.a. m.b.v. gastdocenten. ECTS: 10 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen 26 uur - practicum 122 uur - zelfstudie 132 uur Onderwijsvorm: Bij dit vak wordt een grote diversiteit aan werkvormen gebruikt. Van hoorcolleges tot rollenspel; van theoretische 25

26 beschouwing tot praktische probleemanalyse. Bij de laatste drie colleges is participatie verplicht. Literatuur: 1. Donkers, G. (2015). Veranderen in meervoud: Een driedimensionale kijk op de sociale veranderkunde. 2 e dr. (44,50) 2. Wiekens, C.J. (2012). Beïnvloeden en veranderen van gedrag. Pearson. 280 p. ISBN ( 39,95) 3. Brakkee, S. (2003). Zelfmanagement. - Groningen: Wolters Noordhoff p. - EAN ( 27,50) Toetsvorm: Werkstuk over de literatuur (take-home), methodiektoepassing en presentaties. Maken en werken aan een Persoonlijk Ontwikkelings Plan; POP. Assessment in de vorm van werksimulatie. Opmerkingen: Participatie bij de laatste drie colleges (het practicum) en presentatie zijn voorwaarden voor het met succes afronden van het vak. 26

27 4.4 Onderwijskunde Docent: Doelstelling: Vakinhoud: drs. A.L. Heinink Algemene introductie in de wetenschappelijke grondslagen en de geschiedenis van de onderwijskunde; Oriëntatie op fundamentele onderwijskwesties alsmede centrale vraag- en probleemstellingen in het hedendaagse onderwijsonderzoek; Kennismaking met de belangrijkste deelgebieden en thema s binnen de onderwijskunde; Het vermogen om vanuit theoretische inzichten te reflecteren op actuele thema s van de onderwijskunde; Oriëntatie op mogelijke beroepenvelden van de onderwijskunde. In dit vak wordt ingegaan op de (inter)disciplinaire fundamenten van de onderwijskunde en in dat verband op enkele centrale thema's: onderwijs, samenleving en zeggenschapsverhoudingen; onderwijswet- en regelgeving, onderwijsbestel en onderwijsbeleid, de interne vormgeving van het schoolonderwijs; de relatie tussen leren, ontwikkeling en onderwijzen, etc. ECTS: 10 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen 40 uur - zelfstudie 240 uur Onderwijsvorm: Hoor- en werkcolleges (discussie). Literatuur: 1 Klapper Onderwijskunde en (Onderwijs)wetenschap (pen) Circa 100 p. (± 5,00). Te bestellen bij docent. 2 Klapper Het Nederlandse Onderwijsbestel. Circa 200 p. (± 10,00). Komt digitaal beschikbaar via DLO. Desgewenst is papieren versie te bestellen bij docent. 3 Bronneman, R. Overheid & Onderwijsbestel, diss Samenvatting. 44 p. Komt digitaal beschikbaar via DLO. 4 Standaert, R. (2007). Vergelijken van onderwijssystemen. 2 e dr. - Leuven: Acco p. -. ISBN ( 34,00) 5 Lowyck, J. & Verloop, N. (red.) (2003). Onderwijskunde: een kennisbasis voor professionals. - 27

28 Groningen: Noordhoff p. - ISBN ( 59,95) 6 Parreren, C.F. van (2001) Ontwikkelend onderwijs. - Amersfoort: Acco p. - ISBN ( 18,50) Niet alle hoofdstukken behoeven te worden bestudeerd van Het onderwijssysteem in Nederland Vergelijken van onderwijssystemen Onderwijskunde: een kennisbasis voor professionals De docent specificeert de Capita Selecta aan het begin van de collegereeks en zet de specificatie op de digitale leeromgeving. Toetsvorm: Schriftelijk tentamen met open vragen. 28

29 4.5 Visie en profilering Docent: Doelstelling: Vakinhoud: drs. M.L. Schuur Doel van de cursus is dat de student: - kennismaakt met het proces van visie- en identiteitsontwikkeling; - deze visie en identiteit kan vertalen naar profileringsitems en een profiel; - inzicht krijgt in het belang van interne communicatie voor draagvlakontwikkeling; - handvatten krijgt voor het voorbereiden en houden van een gedegen interview. De student kiest een school of (zorg)instelling. De student houdt samen met een medestudent een diepte-interview met de directeur van de school of instelling. In dit interview achterhalen de studenten o.a. het antwoord op de volgende vragen: - Wat zijn de missie, visie en identiteit van de organisatie? - Hoe zijn deze tot stand gekomen? - Op welke wijze is draagvlak voor visie gecreëerd? - Wat is het doel van de positionering? - Wat is het imago van de organisatie? - Wat zijn de sterke en zwakke punten van de organisatie? - Wat is de concurrentiepositie van de organisatie? ECTS: 4 Op basis van de uitkomsten van het interview, ontwikkelen de studenten een profiel van de organisatie. De studenten presenteren het profiel aan medestudenten ( de medewerkers van de organisatie) met als doel draagvlak voor het profiel te creëren bij de medewerkers. Medestudenten moeten mede op basis van de literatuur een kritisch oordeel vormen over het welslagen van het profiel. Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 24 uur 47 uur 41 uur Onderwijsvorm: Hoor- en werkcolleges: studenten werken samen in groepjes. 29

30 Presenteren en discussiëren: studenten presenteren het profiel aan de groep; de groep vormt een kritisch oordeel over het welslagen van het profiel. Literatuur: Toetsvorm: Een door de docent samengestelde reader. Opdracht, presentatie, tentamen (take-home) en assessment in de vorm van een werksimulatie. 30

31 4.6 Leer- en onderwijsproblemen Docenten: Doelstelling: Vakinhoud: drs. W.H. Hofstetter (coördinator), dr. W.E. Küpers, vacature Na afloop van het vak: kan de student het cognitieve proces van spelling, technisch lezen, begrijpend lezen en rekenen beschrijven aan de hand van recente theoretische inzichten. Heeft de student inzicht in aspecten van de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen die betrekking hebben op de cognitieve ontwikkeling en het leren op school, zoals motivatie en zelfconcept; kan de student de rol van intelligentie beschrijven in het schoolse leren. kan de student deze inzichten toepassen bij het analyseren van leerproblemen heeft de student kennis van veel voorkomende interventies op het gebied van bovengenoemde domeinen is de student in staat deze kennis en inzichten toe te passen binnen de diagnostische cyclus. De cyclus van diagnostiek en interventie van leerproblemen in de praktijk van het onderwijs vormt het uitgangspunt van deze module. Daarvoor is het nodig kennis te hebben van de onderliggende cognitieve processen van de betreffende domeinen. Naast deze domeinspecifieke kennis, wordt aandacht besteed aan factoren die van invloed kunnen zijn, zoals intelligentie, sociaal emotionele ontwikkeling, almede belangrijke omgevingsinvloeden thuis en op school. ECTS: 5 Onderwijsvorm: hoorcollege Toetsvorm: Literatuur: Schriftelijk tentamen (meerkeuze) Verplicht: 1. Artikelen: zie DLO/Nestor 2. Van Groenestijn, M., Borghouts, C. and Janssen, C. (2011). Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie (Protocol ERWD). Assen: Van Gorcum. Hoofdstukken: 7, 8, 9 en 10. (gratis te downloaden). ISBN: Verschueren, K. en Koomen, H. (red). (2007). Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding. Garant. ISBN:

32 4. Verhoeven, L., Wijnen, F., Van den Bos, K. & Kleijnen, R. (Red.). Zorg om dyslexie. (2010, hstn 2, 3, 5 en 6) Aanbevolen literatuur: 1. Struiksma, A.J.C., Leij, A. van der & Vieijra, J.P.M. (2012). Diagnostiek van technisch lezen en aanvankelijk spellen 9e druk. ISBN: Gijsel, M., Scheltinga, F., Druenen, M. van & Verhoeven, L. (2012). Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor groep 3. ISBN:

33 4.7 Gedrags- en opvoedingsproblemen Docenten: Doelstelling: Vakinhoud: dr. T. Roggen (coördinator), dr. J.Y. Drost, A. Overwijk MSc., dr. S. van Oijen, drs. M. ter Huizen en dr. L. Batstra Het eerste doel van dit vak is de kennisname van wetenschappelijke begrippen en definities bij gedrags- en opvoedingsproblemen en de wijze waarop deze in de praktijk worden gebruikt om opvoedingsproblemen op te lossen. Het tweede doel is de nadere kennisname van de structuur (het beleid) en de doelgroepen van de jeugdzorg in Nederland. Een derde doel is: Kennisname van de aard van orthopedagogische diagnostiek en interventies in de verschillende werkvelden van Jeugdzorg: preventie, (intensieve) ambulante zorg, pleegzorg en residentiële zorg. De cursus beoogt inzicht en actuele kennis te bieden m.b.t. de vraag welke diagnostiek en interventies voor jeugdigen met ernstige gedrags- en opvoedingsproblemen in het veld van de jeugdzorg werkzaam zijn, welke factoren van invloed zijn op de kwaliteit en effectiviteit van de orthopedagogische hulpverlening en welke manieren van onderzoek gefundeerde kennis leveren over de kwaliteit en effectiviteit van interventies. Doel is het rationeel gefundeerde beslissingen kunnen nemen over interventies in relatie tot de problematiek. Er wordt aandacht besteed aan empirische en theoretisch gefundeerde modellen van interventies in de werkvelden van de jeugdzorg. In de colleges en literatuurkeuze ligt de nadruk op evidencebased en practice-based modellen. Er wordt o.a. aandacht geschonken aan zgn. good practices, algemeen en specifiek werkzame factoren bij de behandeling van gedragsproblemen. De keuze voor een interventie is doorgaans een afweging van voor- en tegenargumenten waarin het beoogde effect een groot gewicht moet hebben. In de colleges wordt aandacht besteed aan: Jeugdzorg: transitie en beleid, diagnostiek in de praktijk, visie op jeugd en gedragsproblemen, residentiele zorg, criminaliteit, sociale competentiemodel. Kwaliteit & effectiviteit onderzoek, evidence-based behandelmodellen. Pleegzorg, oplossingsgericht werken, psychopathologie. ECTS: 5 33