Advies. KRW onderzoeksmaatregel visvergunningen (uitgeven visrechten) Lotte Becker en Ron van der Zaken

Transcriptie

1 Advies Onderwerp KRW onderzoeksmaatregel visvergunningen (uitgeven visrechten) Aan Lotte Becker en Ron van der Zaken Kopie aan Hans Roodzand, Sacha Baars, Jethro Langenberg/ Tini Tuijp Van Femke Veerman Doorkiesnummer Registratienummer Inleiding en aanleiding Vanuit het gebiedsproces voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) zijn naast de investeringsprojecten een aantal onderzoeksprojecten geformuleerd voor de planperiode Bij de uitvoering van deze onderzoeksprojecten wordt inzicht verkregen welke investeringsmaatregelen hieruit in de tweede planperiode ( ) van de Kaderrichtlijn moeten worden uitgevoerd om dichter bij de KRW doelen te komen. Eén van de onderzoeksprojecten uit het KRW maatregelenpakket is het aanpassen van de visvergunningen voor het water wat HHNK in eigendom heeft. De visvergunningen hebben een doorlooptijd van 6 jaar en zijn bestemd voor een water of deel van een water waarvan HHNK het eigendom heeft. Het hoogheemraadschap geeft vergunningen uit aan visrechthebbenden. Er is echter geen goed overzicht van vergunningen en de relatie met de vissenstreefbeelden, die zijn uitgewerkt in de nota Visbeleid (2005). Daarnaast heft het hoogheemraadschap in de boezem visbarrières op. De relatie met de vergunningen moet in beeld worden gebracht. Het kan bv niet zo zijn dat alle aal wordt weggevangen bij een inlaatvoorziening die HHNK heeft aangelegd bij de Helsdeur. Binnen en aangrenzend aan ons beheergebied zijn er ook ander eigenaren van het water. Ook de visvergunninghouders vlak achter de kunstwerken, dus buiten eigendomsgebied van HHNK, dienen rekening te houden met de ingevoerde maatregelen. Voor wateren waar HHNK geen eigenaar is, kan de betreffende eigenaar zelf visrechten uitgeven. Na intern overleg met Sacha Baars (Grondzaken), Hans Roodzand (ecologisch adviseur bij Planvorming), en Tiny Tuijp (Juridische zaken) kwamen een aantal punten naar voren die hebben geleid tot het beeld dat het uitvoeren van dit onderzoeksproject niet zinvol is. In de interne opdracht staat: Het doel en oplossingen van het onderzoek is om de kaders van de vissendoelen te implementeren, met behulp van doorvoeren van een procesbeschrijving voor Grondzaken, juridische zaken en/ of vergunningverlening. Daarnaast het vinden van afstemming met andere waterbeheerders zoals RWS. Het beoogde resultaat: Overzicht visvergunningen voor de boezems (wordt gemaakt) Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Postbus 250, 1700 AG Heerhugowaard Bevelandseweg 1, 1703 AZ Heerhugowaard T F info@hhnk.nl

2 2 Relatie met vissendoelen en migratievoorzieningen De vissendoelen zijn afgeleid van de KRW doelen, dus is al meegenomen. Knelpunten bij de aanpassingen van de vergunningen en oplossingen, hoe en wanneer aanpassen vergunningen. Dit is na vaststelling vissenbeleid 2006 ingevoerd, in 2013 zijn op een paar na alle vergunningen aangepast. Traject opzetten voor het updaten van vergunningen Hier wordt aan gewerkt (in progressie), klaar in Afstemming zoeken met RWS Hierover is overleg geweest (in 2010 met Arjen Kikkert). Waar mogelijk wordt dit afgestemd. Waar dit niet mogelijk is, daar zal een (juridische en praktische!) oplossing voor moeten worden gevonden hoe er als overheden onderling een oplossing kan worden ingevoerd. Hieruit volgt 1 vervolgactie: gezamenlijk een oplossing afspreken (heeft betrekking op de eigendomssituaties) zodat aan de buitenzijde kan worden voorkomen dat de visser netten vlak achter een gemaal van HHNK in water van RWS kan zetten. Toelichting Visrechten kunnen worden uitgegeven door de eigenaar van het water of daarvoor gemandateerde rechtspersoon. De overeenkomst/ visvergunning heeft een geldigheidsperiode van 6 jaar, welke in principe na die 6 jaar wordt verlengd. In de visvergunning van HHNK (zie bijlage 1) staan bepalingen (artikel 1 t/m 14) die richtinggevend zijn voor de wijze waarop HHNK het verantwoord acht om goed visserijbeheer uit te voeren. Na de van kracht wording van de Nota Visbeleid in 2006 zijn ondermeer de volgende voorwaarden opgenomen: - Verplichte vertegenwoordiging in de Visstandbeheercommissie (VBC), inclusief meewerken aan het opstellen van een visplan, die ter toetsing aan de waterbeheerder wordt aangeboden. Hierbij is bepaald dat het visplan dient aan te sluiten op de doelstellingen uit de (Europese) Kaderrichtlijn Water, inclusief de daarin opgenomen visgerelateerde doelen. Indien niet wordt voldaan aan deze voorwaarde, dan vervallen de visrechten aan de Noord Hollandse bond voor sport - en beroepsvissers. - De huurder moet toestaan dat het hoogheemraadschap in de wateren onderzoek(en) uitvoert naar de visstand. - Dat het hoogheemraadschap voor de KRW noodzakelijke visserijkundige maatregelen mag treffen die noodzakelijk worden geacht voor het behalen van de doelstellingen uit het waterbeheerplan van het hoogheemraadschap en/of de doelstellingen uit de (Europese) Kaderrichtlijn Water. - In de boezemwateren mag niet binnen 300 meter - en in de polder mag niet binnen 150 meter van een gemaal of kunstwerk met vispassage worden gevist - De looptijd van een visovereenkomst met HHNK is 6 jaar (en kan dus op basis van beleidswijzigingen worden aangepast), aankondigen van wijzigingen moet 9 maanden van te voren (Dit punt is niet als voorwaarde opgenomen, maar vloeit voort uit wet- en regelgeving) Andere wijzigingen die vanuit (divers) beleid na 2006 zijn doorgevoerd en die (positief) effect hebben op de visstand en zullen bijdragen aan de waterkwaliteitsdoelen:

3 3 - Historische visrechten (vaak niet- vissers) zijn opgezegd. Dit met betrekking tot het eigen personeel van HHNK, waarbij de sluis- of gemaal beheerders vanuit het verleden bij hun locatie mochten vissen. Hier was sprake van neveninkomsten uit visvangst. - In de Keur van het hoogheemraadschap (en ook in die van andere waterbeheerders) is een bepaling opgenomen dat het is Verboden te vissen, tenzij er een visplan is. Op landelijk niveau (tussen Bleeker en de Unie van Waterschappen) is hierover discussie ontstaan. In HHNK gebied is inmiddels een bestuursrechtelijke uitspraak geweest naar aanleiding van deze bepaling, waarbij Gedeputeerde Staten (als eindverantwoordelijke voor de Keur) uiteindelijk in het gelijk is gesteld. De basis voor deze uitspraak ligt bij het feit dat de waterbeheerder verantwoordelijk is voor de waterkwaliteit en dat ze daarom voorwaarden mogen stellen. - Indien de visrechten (schub en aal) worden opgezegd, vervalt het recht van toedeling aan de bond voor sport- en beroepsvissers. Het hoogheemraadschap blijft vergunningverlener voor zijn wateren. - Vanuit het Rijk en de Unie van Waterschappen is bepaald dat met ingang van 1 januari 2013 er een goedgekeurd visplan moet zijn. Als er geen visplan is, mag er niet worden gevist. Conclusies Na de vaststelling van de Nota Visbeleid in 2006 is het proces van omvorming reeds ingezet. Met de inzichten vanuit de doelen van de KRW voor de waterlichamen is deze beweging verder doorgezet. Op dit moment zijn bijna alle visvergunningen omgevormd met de genoemde voorwaarden. Hiermee en met de in de vorige paragraaf beschreven lopende acties wordt reeds invulling gegeven aan de acties met dit onderzoek werden beoogd te onderzoeken. Over de effecten per waterlichaam en de relatie met het opheffen van de vismigratieknelpunten kan nu nog niet veel worden geconcludeerd. Het abstractieniveau van de doelen is groot en het benodigde kennisniveau ontbreekt (ook landelijk kan men nog geen goede voorspellingen doen over de effecten van de maatregelen). De kennis in het gebied is nog niet voldoende opgebouwd om daar een trend in te kunnen ontdekken. De huidige visstand is zeer globaal inzichtelijk, waardoor er op schaalniveau van een waterlichaam geen representatief beeld is van de huidige situatie. In de afgelopen jaren is voor de KRW wel systematisch gewerkt aan kennisopbouw (monitoring) over de in het gebied voorkomende vissoorten. Dat is echter nog te beperkt om (nu al) inzicht te kunnen genereren van de effecten op termijn en in welke mate visvergunningen en oplossen van vismigratieknelpunten hieraan kunnen bijdragen. De redenatie is daarom (ook al tijdens het gebiedsproces van de KRW!) omgedraaid. We kijken naar de knoppen die we als waterbeheerder bedienen en in welke mate het realistisch is (maatschappelijk verantwoord en tegen niet te hoge kosten) om daar aan te gaan draaien. Dat beschrijven we en doen we of dat gaan we doen. Dat is het (maximaal) haalbare binnen onze mogelijkheden in het waterbeheer om bij te dragen aan het bereiken van de KRW doelen. Vervolgacties Er resten nog enkele aanbevelingen en wensen die (met het oog op de waterkwaliteitsdoelen) periodiek moeten worden besproken of moeten worden ingevoerd: - Periodieke afstemming met de directies van Rijkswaterstaat (vnl. directie Noord-Holland en directie IJsselmeer/ Markermeergebied) over de maatregelen die met betrekking tot de visserij worden genomen aan de buitenkant, achter de kunstwerken van HHNK.

4 4 - Up to date (laten!) houden van de gebiedskaart met eigendommen en visrechten. Over de actuele gegevens kunnen beschikken middels een abonnement/ jaarlijkse bijdrage - Afstemming en (waar dat meerwaarde oplevert voor de waterkwaliteit) uniformering van visrechten van verschillende watereigenaren.

5 5 Akte van huur en verhuur van visrecht Registratienummer De ondergetekenden, Publieksrechtelijk rechtspersoon Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw M.W.M. van Zelm-Kroon, verder te noemen het hoogheemraadschap, in haar hoedanigheid van hoofd cluster Techniek & Grondzaken van de afdeling Ondersteuning, en a...., wonende te... b...., wonende te... ten deze handelende in hun respectieve hoedanigheid van voorzitter en secretaris van de te... gevestigde vereniging:... en als zodanig ingevolge het bepaalde bij artikel... der statuten deze vereniging in en buiten rechte vertegenwoordiging en tot na te melden handeling bevoegd, welke vereniging hierna (ook) wordt aangeduid als de huurder ; komen overeen: dat het hoogheemraadschap verhuurt aan de huurder, die in huur aanneemt: het aalvisrecht en/of het schubvis-visrecht van de aan het hoogheemraadschap in eigendom toebehorende wateren in het gebied van de voormalige polder..., groot ongeveer... ha, (*) welke wateren aan partijen volkomen bekend zijn en waarvan partijen overigens geen nadere beschrijving verlangen, welke wateren hierna (ook) worden aangeduid als het viswater ; (*) zoals deze wateren bij benadering zijn aangegeven op de bij deze overeenkomst behorende en daarvan deel uitmakende door partijen gewaarmerkte kaartbijlage, welke wateren hierna (ook) worden aangeduid als het viswater ; voor de tijd van... jaren, ingaande op... en eindigende op..., tegen een jaarlijkse huurprijs van...,-- zegge... euro, verschijnende op... van elk jaar, voor de eerste maal op...

6 6 van 4 De huurovereenkomst wordt voorts aangegaan onder de volgende voorschriften en bepalingen Artikel 1 1. De betaling dient te geschieden vóór of op de verschijndag door storting of overschrijving op rekeningnummer bij de Nederlandse Waterschapsbank N.V. te s-gravenhage dan wel rekeningnummer bij de ING, beide ten name van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. 2. Betalingen gelden altijd voor de oudste openstaande termijn(en), zelfs als op het betalingsstuk een andere termijn is aangegeven. 3. Als de betaling niet tijdig heeft plaatsgehad, kan het verschuldigde, zonder dat hiertoe inverzuimstelling nodig is, worden verhoogd met één procent met een minimum van tien euro voor elke na de verschijndag ingegane maand verzuim. 4. Ten aanzien van geen der verschuldigde bedragen kan de huurder zich beroepen op schuldvergelijking. 5. Door toezending van een nota en/of betaling na het einde van deze huurovereenkomst of na het tijdstip, waarop de tegenprestatie eventueel kan worden herzien, ontstaan geen rechten op verlenging van deze overeenkomst c.q. op een ongewijzigde tegenprestatie voor een nieuwe periode Artikel 2 1. De huurder wordt geacht het viswater te kennen. Hij heeft derhalve geen aanspraak op schadevergoeding of vermindering van de huursom bij onjuiste opgaaf van de grootte, aard of belendingen van het viswater. 2. De huurder aanvaardt het viswater in de staat waarin het zich bij de aanvang van deze huurovereenkomst bevindt, met alle zakelijke en persoonlijke rechten en verplichtingen die daaraan (mogen) zijn verbonden Artikel 3 De huurder mag het visrecht niet zonder toestemming van het hoogheemraadschap onderverhuren Artikel 4 1. De huurder is verplicht tot actieve deelname aan de Visstandbeheercommissie (VBC) die werkzaam is in de regio waarin de wateren zijn gelegen, waarvan het visrecht bij deze akte is verhuurd. 2. Hieruit vloeit voor de huurder ook de verplichting voort om mee te werken aan het in VBCverband opstellen, uitvoeren en naleven van (een) visstandbeheerplan(nen) en (een) visplan(nen) Artikel 5 De huurder moet toestaan dat het hoogheemraadschap in de wateren, waarvan bij deze akte het visrecht is verhuurd, onderzoek(en) uitvoert naar de visstand.

7 7 van Artikel 6 De huurder moet toestaan dat het hoogheemraadschap visserijkundige maatregelen treft die noodzakelijk worden geacht voor het behalen van de doelstellingen uit het waterbeheerplan van het hoogheemraadschap en/of de doelstellingen uit de (Europese) Kaderrichtlijn Water Artikel 7 Actief biologisch visbeheer mag door de huurder alleen met toestemming van en in overleg met het hoogheemraadschap worden uitgevoerd Artikel 8 1. Het uitzetten van vis door de huurder mag uitsluitend plaatsvinden op ecologisch verantwoorde wijze en met toestemming van het hoogheemraadschap. Als de uitzet van vis plaatsvindt op basis van een door de VBC vastgesteld en door het hoogheemraadschap goedgekeurd visplan, behoeft de huurder niet afzonderlijk toestemming te vragen. 2. Als er inderdaad sprake is van het uitzetten van vis, doet de huurder aan het hoogheemraadschap melding van de hoeveelheid uitgezette vis en de plaats(en) waar die vis is uitgezet Artikel 9 In het kader van de bevordering van goede mogelijkheden van vismigratie is het verboden het visrecht uit te oefenen in de directe omgeving van (grote) gemalen, van sluizen en van andersoortige (locaties met) vispassages. In boezemwateren geldt dit binnen afstand van 300 meter en in polderwateren binnen een afstand van 150 meter Artikel De huurder moet gedogen dat door of vanwege het Hoogheemraadschap, al dan niet in het kader van zijn publiekrechtelijke taak, werkzaamheden - met name van waterhuishoudkundige aard - in, aan, onder, op of boven het viswater worden verricht. Zo nodig moet de huurder maatregelen nemen die dit mogelijk maken. De werkzaamheden kunnen onder meer inhouden onderhoudswerkzaamheden (zowel gewoon als buitengewoon onderhoud) en andere werkzaamheden voortvloeiende uit de Keur van het hoogheemraadschap, tijdelijke drooglegging, (definitieve) demping, baggerwerkzaamheden enz. Onder deze werkzaamheden worden ook begrepen onderhouds- en andere werkzaamheden door derden. 2. De uitvoering van de werkzaamheden levert voor de huurder geen grond op tot enige actie, hoe ook genaamd, tenzij er sprake is van een onevenredige aantasting van het bij deze akte gevestigde huurrecht, in welk geval het hoogheemraadschap en huurder naar de regels van redelijkheid en billijkheid een, al dan niet tijdelijke, vermindering van de huursom overeenkomen. 3. De huurder moet ervoor zorgen dat de doorstroming van het viswater niet wordt belemmerd. Evenmin mag de uitoefening van het huurrecht leiden tot belemmeringen voor de bevaarbaarheid van het viswater. 4. De huurder moet het visrecht op zodanige wijze uitoefenen dat geen schade wordt berokkend aan eigendommen of werken van het hoogheemraadschap of van derden dan wel anderszins. De huurder vrijwaart het hoogheemraadschap ter zake voor aanspraken van derden tegenover het Hoogheemraadschap.

8 8 van Artikel 11 De huurder mag niet zonder toestemming van het hoogheemraadschap overgaan tot het plaatsen van aanduidingen, zoals bijv. borden, betreffende het viswater Artikel De huurder zal een contactpersoon aanwijzen tot wie het hoogheemraadschap zich te allen tijde kan wenden. Huurder geeft schriftelijk kennis aan het hoogheemraadschap van deze aanwijzing en van eventuele wijzigingen. 2. Het hoogheemraadschap zal een contactpersoon aanwijzen tot wie de huurder zich te allen tijde kan wenden. Het Hoogheemraadschap geeft schriftelijk kennis aan de huurder van deze aanwijzing en van eventuele wijzigingen. 3. Als de huurder constateert dat er in de bij deze akte verhuurde wateren sprake is van vissterfte of van andersoortige ernstige aangelegenheden, stelt hij het hoogheemraadschap hiervan zo spoedig mogelijk op de hoogte via het meldpunt calamiteiten (telefoon ) van het hoogheemraadschap Artikel 13 Alle kosten op deze overeenkomst vallende, zijn voor rekening van de huurder. Aldus opgemaakt in drievoud en getekend te Heerhugowaard op en op. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Huurder M.W.M. van Zelm-Kroon Hoofd cluster Techniek & Grondzaken Afdeling Ondersteuning