NATUURTOETS HET ANKER SOORTGERICHT ONDERZOEK VLEERMUIZEN EN BROEDVOGELS

Transcriptie

1 NATUURTOETS HET ANKER SOORTGERICHT ONDERZOEK VLEERMUIZEN EN BROEDVOGELS AMA GROUP ARCHITECTEN 22 september :0.2 Concept B

2 Inhoud 1 Inleiding 2 2 Methodiek Vleermuisonderzoek Broedvogels Overige soorten 5 3 Resultaten en effectbeoordeling Vleermuizen vaste rust en verblijfplaatsen Foerageerfunctie Vliegroutes Broedvogels Amfibieën 7 4 Toetsing en noodzaak mitigatie Vleermuizen Broedvogels Amfibieën 9 Colofon :0.2 - Concept ARCADIS 1

3 1 Inleiding HOOFDSTUK Aanleiding Bij de voorgenomen projectontwikkeling t Anker aan de Broekhem 20, gemeente Valkenburg a/d Geul kunnen in beginsel overtredingen optreden in het kader van de Floraen faunawet. Om hier zicht op te krijgen is door ARCADIS een quickscan flora en fauna uitgevoerd (ARCADIS februari 2011, kenmerk; :0.1). Uit deze quickscan is gebleken dat in het plangebied mogelijk vaste rust en verblijfplaatsen van vleermuizen en broedvogels met jaarrond beschermde nesten voor (kunnen) komen en dat nader onderzoek noodzakelijk is om dit te kunnen vaststellen. Om een volledige effectbeoordeling mogelijk te maken heeft ARCADIS in het veldseizoen (mei september 2011) een soortgericht onderzoek uitgevoerd naar verblijfplaatsen van vleermuizen in en rondom het gebouw en de te rooien bomen (met holten) en naar het gebruik van de planlocatie door de Huismus en Gierzwaluw. Doel van het onderzoek is het vaststellen of de voorgenomen ingreep een negatief effect kan hebben (heeft) op beschermde soorten in het kader van de Flora en faunawet en of er maatregelen getroffen kunnen worden (noodzakelijk zijn) om negatieve effecten te voorkomen door het treffen van mitigerende maatregelen. Locatieomschrijving De planlocatie betreft een oude villa met een aanbouw aan de achterzijde. Het terrein bestaat verder uit een parkeerplaats met grindverharding, een overkapte berging en een ruime tuin met gazon, volwassen (beeldbepalende) bomen en een vijverpartij :0.2 - Concept ARCADIS 2

4 Afbeelding 1 Ligging planlocatie (wit omlijnt) Voorgenomen ingreep De initiatiefnemer heeft het voornemenn om de villa t Anker opnieuw in gebruik te nemen en daartoe te t renoveren en aan te passen aan de huidige gebruiksvoorschriften. Aan de achterzijde van de villa zal een volledig nieuwe aanbouw wordenn gerealiseerd.. De ingreep bestaat hoofdzakelijk uit het slopen en renoveren van bestaande bebouwing, het verwijderen van bomen en vegetatie, het ontgraven en verplaatsenen van grond en e werkzaamheden ter renovatie en nieuwbouw en de inrichting vann de buitenruimte. Bijna alle bomen zullen wordenn gerooid met uitzonderingg van een deell van de erfgrensbeplanting en de vijverr kan niet op de bestaande locatie wordenn gehandhaafd :0.2 - Concept ARCADIS 3

5 2 Methodiek HOOFDSTUK 2.1 VLEERMUISONDERZOEK Het vleermuisonderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen van het vleermuisprotocol GaN 2011 (Gegevens Autoriteit Natuur) voor onderzoek naar gebouwbewonende soorten Gewone dwergvleermuis en Laatvlieger. Dit betekent dat de minimaal verplichte onderzoeksinspaning geleverd is om inzicht te krijgen voor de functie van het plangebied als verblijfplaats en als foerageergebied voor vleermuizen. In onderstaande tabel is de verantwoording voor het veldonderzoek weergegeven, waarmee voldaan wordt aan de GaN richtlijnen. Het vleermuisonderzoek is door een ervaren (veld)ecoloog van ARCADIS, te weten de heer M.W.J. Stevens uitgevoerd. Martijn heeft ruime ervaring met het uitvoeren van vleermuisonderzoek (8 jaar ervaring). Voorafgaande aan het veldonderzoek heeft een visuele inspectie plaatsgevonden van de mogelijk geschikte holten in de te rooien Ginkgo boom. Deze specialistische klim inspectie is in opdracht van ARCADIS uitgevoerd door de heer Regelink van Regelink Ecologie en Landschap behulp van een klimgordel, boomcamera en fotocamera onder begeleiding van de heer M.W.J. Stevens van ARCADIS. Het veldonderzoek is uitgevoerd met behulp van een batdetector van het type Pettersson D240X. Deze batdetector is voorzien van een opname functie waarmee lastig determineerbare soorten geanalyseerd kunnen worden met behulp van het software pakket BATSOUND 4. Tabel 1 Toelichting veldonderzoek Datum Type onderzoek (2011) 24 mei Avondronde vleermuizen Weersomstandigheden 14 ºC, half bewolkt, wind 2/3 Opmerkingen Enkele foeragerende vleermuizen in tuin. Overvliegende laatvliegers richting zuidoost, geen verblijfplaatsen 6 juni Inspectie boom met holten Droog, n.v.t. Geen geschikte holten in boom aanwezig voor vleermuizen en geen nestholte spechten aangetroffen 14 juni Ochtendronde vleermuizen 17 ºC, droog, droge nacht, onbewolkt. Verblijfplaats Gewone dwergvleermuis vastgesteld in pand aangrenzend perceel (3 invliegers). Overvliegende laatvliegers richting zuidoost 29 juni Avondronde vleermuizen 20 ºC, windstil, half bewolkt Enkele foeragerende vleermuizen in tuin, geen verblijfplaatsen :0.2 - Concept ARCADIS 4

6 4 augustus Ochtendronde vleermuizen 5 september Avondronde vleermuizen 16 ºC, half bewolkt, wind 3/4, droog >lichte regen rond zonsopgang 14 ºC, droog naar motregen, bewolkt, wind 2/3 Geen invliegers, weinig activiteit, enkele overvliegende laatvliegers in noordelijke richting. Baltsverblijf (inclusief uitvlieger en zwermgedrag) Gewone dwergvleermuis in pand aangrenzend perceel. 2.2 BROEDVOGELS Het broedvogelonderzoek naar het voorkomen van Huismus en Gierzwaluw is aansluitend en gelijktijdig met het vleermuisonderzoek uitgevoerd. Hiertoe zijn 2 inspectierondes (6 en 14 juni) uitgevoerd waarbij in de vroege ochtend (1 uur na zonsopgang) en de avond (2 uur voor zonsondergang) gericht onderzocht is of er nestelende of territoriumindicerende vogels aanwezig zijn in de bebouwing. Ook tijdens de overige veldrondes is onderzocht of Gierzwaluw of Huismus van de planlocatie gebruik maakten (een half voor de schemering). Er is evenals gelet op het voorkomen van overige soorten zoals spechten in de te kappen bomen. Als richtlijn voor het broedvogelsonderzoek is de BMP (broedvogelmonitoringsprotocol) van SOVON gehanteerd. De onderzoekinspanning in 2011 voldoet aan de SOVON methode. 2.3 OVERIGE SOORTEN Er heeft geen soortgericht onderzoek plaatsgevonden naar overige soortgroepen. In quickscan is vastgesteld dat er naast vleermuizen en broedvogels geen zwaar beschermde soorten te verwachten waren. Het voorkomen van beschermde soorten kan echter nooit volledig uitgesloten worden. Zo is tijdens het veldonderzoek gebleken dat in de in eerste instantie als ongeschikt bevonden plastic vijver met siervis en zonder ondergedoken watervegetatie toch de beschermde Alpenwatersalamander aanwezig is en zich voortplant. Tijdens het vleermuisonderzoek is enkele malen geïnspecteerd of en hoeveel volwassen dieren en larven er in het water aanwezig waren. Dit diende ertoe om de mate van relevantie van de vijver voor de soort te bepalen en eventuele consequenties voor de planuitvoering :0.2 - Concept ARCADIS 5

7 3 HOOFDSTUK Resultaten en effectbeoordeling 3.1 VLEERMUIZEN VASTE RUST- EN VERBLIJFPLAATSEN Resultaat onderzoek In de bebouwing op de planlocatie zijn geen vaste rust en verblijfplaatsen aangetroffen van vleermuizen. De Ginkgo met holten is niet geschikt bevonden als mogelijke verblijfplaats (resultaat boominspectie) en er zijn geen waarnemingen van in of uitvliegende vleermuizen in de bomen op de planlocatie. In het pand aangrenzend aan de planlocatie (nr. 22) is een verblijfplaats en baltsplaats van de Gewone dwergvleermuis aangetroffen met maximaal 3 invliegende individuen in de zomer en zwermgedrag van 3 tot 5 individuen in het najaar. In het noordwestelijke richting is naar verwachting een verblijfplaats van Laatvlieger aanwezig gelet op de uit die richting over de planlocatie vliegende Laatvliegers (maximaal 10 waargenomen). De tuin en de ruimte rondom het pand wordt wel benut als vlieggebied van het baltsende mannetje die door rond te vliegen en luid te roepen vrouwtjes tracht te lokken naar zijn verblijfplaats. Er is 1 malig een grootoorvleermuis (spec.) waargenomen in de tuin van de planlocatie. Gelet op de regio in zuid Limburg en de aanwezigheid van ruim afdoende potentieel geschikte gebouwen en bomen in Valkenburg is dit niet uitzonderlijk. Effectbeoordeling Er worden geen verblijven aangetast of vernietigd en de werkzaamheden hebben geen negatief effect op de functionaliteit van de verblijfplaats in het aangrenzende gebouw. De werkzaamheden hebben mogelijk wel een effect op de functie van de locatie als vlieggebied voor het baltsende mannetje. De voorgenomen ingreep heeft geen negatief effect op een verblijfplaats van een vleermuizensoort FOERAGEERFUNCTIE Resultaat onderzoek Rondom de bebouwing wordt niet of nauwelijks gejaagd. De tuin wordt door kleine aantallen Gewone dwergvleermuizen benut als foerageergebied tot circa een half uur na zonsondergang en vanaf 1 uur voor zonsopgang. Daartussen zijn het voornamelijk overvliegende Gewone dwergvleermuizen die niet in de tuin blijven jagen. De Laatvlieger benut de gehele tuinenzone langs de openbare weg als foerageergebied :0.2 - Concept ARCADIS 6

8 Ook de Laatvliegers vertrekken snel naar waarschijnlijk het open/kleinschalig buitengebied om te jagen. De planlocatie heeft geen primaire functie als functioneel foerageergebied. Effectbeoordeling De voorgenomen ingreep (verwijdering van volwassen bomen en overige groenstructuur in de tuin ) heeft geen negatief effect op de functionaliteit van het foerageergebied voor de lokale vleermuispopulaties. 3.2 VLIEGROUTES Resultaat onderzoek De vliegroute die is vastgesteld over de planlocatie is van de Laatvlieger. Deze route ligt echter niet vast en is daarmee geen vaste structurele vliegroute verbinding die primair van belang is voor de functionaliteit van de soort. Afhankelijk van het onderzoeksmoment lag de route tussen de bebouwing door, hoog over de boomkronen of laag over de openbare weg. De dieren vliegen hier vanuit het noordwesten richting het zuidoosten of vice versa. Effectbeoordeling De ingreep zal er niet toe leiden dat deze functie verloren gaat. Er wordt geen obstakel gerealiseerd en er verdwijnt geen belangrijk onderdeel van de geleiding voor de Laatvlieger. Er zullen altijd afdoende alternatieve routes zijn die vleermuizen benutten ter geleiding over, langs en buiten de planlocatie. De ingreep heeft geen negatief effect op een vliegroute van vleermuizen. 3.3 BROEDVOGELS Resultaat In de bebouwing zijn geen jaarrond beschermde nesten aangetroffen van Huismus, Gierzwaluw of een andere vogelsoort. In de tuin broeden diverse vogelsoorten (categorie 5) zoals Merel, Heggenmus, Roodbosrst, Houtduif, Ekster en het pand wordt door Spreeuw en Kauw benut als broedlocatie. De Grote bonte specht (categorie 5) is wel territoriumindicerend aanwezig maar in de bomen op de planlocatie zijn geen nestholten aangetroffen. In de Ginkgo is wel door een specht al meerdere broedseizoenen getracht een nestholte uit te hakken maar door onbekende reden zijn alle (>10 visueel aanwezige) holten niet dieper dan 10 cm en ongeschikt als broedholte. Effectbeoordeling De voorgenomen ingreep heeft geen negatief effect op soorten broedvogels waarvan de nesten jaarrond beschermd zijn (categorie 1 t/m 4). Nadere maatregelen of juridische procedures zijn niet noodzakelijk. De voorgenomen ingreep kan wel een negatief effect hebben op algemeen beschermde broedvogels (categorie 5). 3.4 AMFIBIEËN Resultaat onderzoek De vijver met aangrenzende randbeplanting, stenenstapels en de groene strook langs de erfgrens wordt benut als leefgebied door de Alpenwatersalamander. De vijver wordt ondanks het ontbreken van ondergedoken watervegetatie gebruikt als voortplantingsplaats door deze soort :0.2 - Concept ARCADIS 7

9 Uit mondelinge informatie van de huidige bewoners van de planlocatie blijkt dat er regelmatig salamanders uit een zwembad bij de buren worden gered en bij de salamanders in de vijver worden geplaatst. Op basis van deze info is vastgesteld dat de groene tuinengordel langs de Broekhem leefgebied is voor deze soort. Er zijn naar verwachting meer voortplantingsplaatsen in de omgeving omdat de vijver marginaal geschikt is voor voortplanting. Effectbeoordeling De voorgenomen ingreep waarbij de vijver weggehaald wordt heeft een negatief effect op de Alpenwatersalamander :0.2 - Concept ARCADIS 8

10 4 HOOFDSTUK Toetsing en noodzaak mitigatie 4.1 VLEERMUIZEN De voorgenomen ingreep heeft geen negatief effect op een verblijfplaats van een vleermuizensoort. Mitigerende maatregelen, beperkingen of wettelijke procedures zijn niet noodzakelijk ten aanzien van vleermuizen. Mochten er in het uitzonderlijke geval tijdens de werkzaamheden vleermuizen aangetroffen worden dan dient in overleg met een deskundige ecoloog passende (mitigerende) maatregelen getroffen te worden om de kans op een overtreding te voorkomen. Ten aanzien van het verblijf (balstverblijf) in het aangrenzende pand dient wel rekening gehouden te worden met het afschermen van nachtelijke bouwverlichting in de periode maart tot en met oktober (geen verlichting van het aangrenzende pand en aangrenzende tuinen) om de functionaliteit van dit verblijf te waarborgen ter voorkoming van een negatief effect. 4.2 BROEDVOGELS Mitigerende maatregelen of juridische procedures zijn niet noodzakelijk ten aanzien van vogelsoorten met jaarrond beschermde nesten (Gierzwaluw en Huismus). Verstoring van nesten van categorie 5 soorten is in overtreding met artikel 12 Flora en faunawet. Dit negatieve effect dient (er wordt door bevoegd gezag geen ontheffing verleend voor het verstoren van broedende vogels) te worden voorkomen door erfbeplanting en bomen buiten het broedseizoen (15 maart 15 augustus voor de te verwachten soorten in het plangebied) te verwijderen. Ten aanzien van de bebouwing dient het sloop en renovatiewerk van het hoofdgebouw aan te vangen buiten het broedseizoen of er dient voorkomen te worden dat vogels tot broeden kunnen komen in de bebouwing door de broedgelegenheid ongeschikt te maken. 4.3 AMFIBIEËN Het verwijderen van de vijver met randbeplanting, stenen en de groenzone langs de erfgrens achter de vijver heeft een negatief effect op de voortplantingsfunctie, landhabitat en op individuen van de Alpenwatersalamander. Verstoring en daarmee een overtreding van de Flora en faunawet van deze matig beschermde (tabel 2 Ffw) soort kan voorkomen (gemitigeerd) worden door de werkzaamheden conform een goedgekeurde gedragscode uit te voeren of een ontheffingsprocedure te doorlopen :0.2 - Concept ARCADIS 9

11 Wij adviseren hierbij de Gedragscode voor Bouwend Nederland te volgen. Onderdeel van deze procedure is het opstellen van een ecologisch werkplan waarbij gegarandeerd wordt dat er geen functionele aantasting en verlies plaats vindt van de aanwezige functies binnen het plangebied. Advies met betrekking tot amfibieën Vooruitlopend op een gedetailleerd en afgestemd ecologisch werkplan conform gedragscode adviseren wij in hoofdlijnen het volgende; Het laten aanleggen van nieuw voortplantingswater (vijver met stenenstapels en randbeplanting) elders op het perceel of op een aangrenzend perceel. Het laten afzetten van de vijver en omgeving met scherm om herbevolking te voorkomen. Het laten wegvangen van dieren (adulte, juveniele en larven ) met emmers, schepnet en met de hand en verplaatsen naar nieuw habitat alvorens vijver te verwijderen. Alvoren strooisellaag te verstoren controle laten uitvoeren op individuen en deze tot buiten de werkgrens laten verplaatsen. Na ingreep direct tuin inrichten als landhabitat voor amfibieën; minimaal gelijkend op de huidige situatie :0.2 - Concept ARCADIS 10

12 Colofon NATUURTOETS HET ANKER OPDRACHTGEVER: AMA Group Architecten STATUS: Concept AUTEUR: ing. M.W.J. Stevens GECONTROLEERD DOOR: Martijn Coenen VRIJGEGEVEN DOOR: Yvonne Sanders 22 september :0.2 ARCADIS NEDERLAND BV Stationsplein 18d Postbus BP Maastricht Tel Fax Handelsregister ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins :0.2 - Concept ARCADIS 11