Contactblad van de Heemkundevereniging Brunssum.

Transcriptie

1 Contactblad van de Heemkundevereniging Brunssum. Jaargang 2, nummer 3, juni 2008

2 Uitgave van de Heemkundevereniging Brunssum Bezoekadres: Schoolstraat 4, Brunssum. Elke maandagavond van t/m uur. Contactadres: Secretariaat Heemkundevereniging Brunssum, p/a Schubertstraat 6, 6444 BB Brunssum, Tel.: Website: Inhoudsopgave blz. Van de redactie. 3 Van de heemkundevereniging. 4 Van het bestuur. 6 Prentbriefkaarten & Foto s. (Fatima Kleuterschool) 8 Wegkruisen. 10 Dialect. 13 Genealogie. (Fam. Godderij). 16 Activiteiten. 26 Boekbespreking 26 Redactie: Jan Halmans en Marcel Senden. Redactieadres: M. Senden Heufstraat 14, 6441 TX Brunssum. Tel: marcelsenden@cs.com De omslag en de tekeningen zijn gemaakt door Jan Halmans. 2

3 Van de redactie. De redactie heeft de afgelopen maanden weer een aantal ideeën, opzetten en kant en klare verhalen ontvangen voor publicatie in dit verenigingsblad. Het kan wel eens voorkomen dat een verhaal niet direct in de eerstvolgende Heemkunde Bron geplaatst kan worden. Dat heeft vaak te maken met het tijdstip waarop een verhaal aangeboden wordt. Vrijwel meteen na het uitkomen van een blad wordt al een ruwe opzet gemaakt van de inhoud van het eerst volgende blad. In eerste instantie hanteren we het principe wie het eerst komt het eerst maalt, maar omdat sommige ideeën of opzetten meer tijd vergen met betrekking tot onderzoek of verzamelen van bijhorende foto s, kan het voorkomen dat zo n verhaal naar een latere uitgave van dit blad verschoven wordt. We streven ernaar, dat een verhaal binnen een jaar na het aanbieden gepubliceerd is. De redactie heeft besloten om de genealogische bijdragen te beperken tot één per jaar. De genealogische verhalen nemen relatief veel ruimte in. Door minder frequent een genealogisch verhaal te plaatsen, komt meer ruimte voor de andere rubrieken of voor langere verhalen beschikbaar. De redactie Lourdesgrot bij het Clemenskerkje op de Kling. Dhr. Frans Cals had voor de viering 150 jaar verschijning Maria in Lourdes processiepaaltjes en vaandels ter beschikking gesteld. (Foto: M. Senden) 3

4 Nieuws van de Heemkundevereniging Brunssum Viering 150 jaar verschijning Maria in Lourdes In februari 2008 was het 150 jaar geleden, dat de Maagd Maria in Lourdes in een grot verscheen aan Bernadette Soubirous. In het kader van dit jubileum organiseerden de bewoners van Onder-Merkelbeek een viering op Op die dag werd om zes uur een kort lof gehouden in het Clemens-kerkje van Merkelbeek (op de Kling), gevolgd door een lichtprocessie, voorafgegaan door 2 leden van de schutterij. Maar liefst 150 mensen kwamen om zes uur naar de viering in het propvolle kerkje en liepen daarna mee in een korte lichtprocessie naar de Lourdesgrot. 4 De Heemkundevereniging Brunssum (dhr. Reinartz, dhr. Halmans en dhr. Senden) had in het kader van deze viering een folder gemaakt met een korte historische beschrijving van de Lourdesgrot, het Clemenskerkje en het klooster van Merkelbeek. Deze folder werd tijdens de viering uitgereikt. Op een stand was ook nog andere informatie m.b.t. de Heemkundevereniging Brunssum te verkrijgen Daarnaast had dhr. Chiaradia een collage gemaakt van foto s / prentbriefkaarten uit de omgeving van het kerkje. Deze collage was voor en na de dienst in het kerkje te bezichtigen. De heren Vos, Jetten, Reinartz, Cals, Chiaradia en Senden waren bij de viering aanwezig om de activiteiten van de Heemkundevereniging Brunssum rond deze viering te ondersteunen. Dhr. Cals had voor de viering processiepaaltjes en vaandels ter beschikking gesteld.

5 De Open Monumentendag Avond Op 28 april 2008 is in ons verenigingslokaal een Open Monumentendag Avond gehouden. Twaalf leden waren op deze avond aanwezig, terwijl een tiental leden hebben laten weten helaas niet aanwezig te kunnen zijn. Er zijn op deze avond door de aanwezige leden tientallen ideeën en voorstellen naar voren gebracht. Er zijn ook een aantal voorwerpen te leen aangeboden, om deze exposeren tijdens de Open Monumentendag Een aantal (afwezige) leden hebben schriftelijk onderwerpen voor de expositie voorgesteld en voorwerpen te leen aangeboden. De leden van de werkgroep Heemkunde gaan met de voorgestelde ideeën en aangeboden voorwerpen aan de slag om in het heemkundelokaal een expositie in te richten. Deze expositie zal bestaan uit foto s, tekeningen, kaarten, verklarende teksten enz. op panelen en uit voorwerpen met verklarende teksten in vitrines. Welke onderwerpen tijdens deze expositie aan bod komen, is nu nog niet te zeggen. Er zal vanwege de beperkte ruimte in het heemkundelokaal een keuze gemaakt moeten worden. De uiteindelijke keuze zal bij zoveel interessante onderwerpen moeilijk zijn. U kunt trouwens ons nog altijd blijven voeden met ideeën, informatie, foto s en voorwerpen voor deze expositie. Indien u actief wil meedenken en meewerken aan deze expositie bent u natuurlijk ook van harte welkom. U kunt ons altijd bereiken op: Marcel Senden, tel Mailto : marcelsenden@cs.com Wim Jetten, tel Mailto : wimj@brunssum.net Tekst en foto s: Marcel Senden 5

6 Van het bestuur Verslag van de Algemene Ledenvergadering op 31 maart Opening. Na zijn welkomstwoord laat de voorzitter weten welke leden zich hebben afgemeld. 2. Goedkeuring notulen vorige vergadering 19 maart De notulen worden goedgekeurd. 3. Verslag kascontrolecommissie en benoeming nieuwe commissie. In tegenstelling tot wat was afgesproken bestond de kascommissie niet uit de leden Cals en Senden. In plaats van de heer Cals heeft de voorzitter mede de boeken gecontroleerd. De commissie deelt de vergadering mee dat zij de kas in orde hebben bevonden. De secretaris merkt op dat het niet wenselijk is dat bestuursleden de kas controleren. Na enige discussie wordt voor volgend jaar een commissie benoemd die zal bestaan uit de leden Cals en van Kervinck, en ter vermijding van de situatie in 2008, wordt het lid Halmans benoemd tot reservelid. 4. Verslag penningmeester. Het door de penningmeester a.i. opgemaakt verslag laat zien dat de vereniging een redelijk saldo bezit. 5. Verslag secretaris. Het verslag wordt beknopt voorgelezen, waarna het ter inzage aan de vergadering wordt voorgelegd. 6. Verkiezing bestuursleden. Conform het aftreedschema is de voorzitter (Sjir Reinartz) en Wiel Roeselers aftredend. Beiden stellen zich herkiesbaar. Er zijn geen tegenkandidaten, zodat beiden bij acclamatie aan een nieuwe termijn kunnen beginnen. Het bestuur heeft het lid Piet Vos bereid gevonden de taak van penningmeester op zich te nemen. De vergadering gaat daarmee akkoord. 7. Verslag werkgroepen en activiteiten. Op internet laat onze website ansichtkaarten zien van Brunssumse wijken. Aan de leden wordt gevraagd om de webmaster te attenderen op eventuele interessante links. In het kader van de Open Monumentendag wordt voorgesteld een open dag te houden in ons verenigingslokaal, Schoolstraat 4. Enkele leden zijn bezig met een onderzoek naar de sporen van de Landgraaf. Theo Raets merkt op dat volgens sommigen de landgraaf geen verdedigingswerk is. Voorgesteld wordt een bijeenkomst te houden om te brainstormen over wat mogelijk is. De wandelroute door het centrum moet worden aangepast vanwege de reconstructie van de Dorpstraat. De route door de wijk Langeberg kan nu in een goede opmaak worden gegoten. Er is ook een fietstocht langs de wegkruisen en kapellen in concept gereed waarop op korte termijn nog commentaar kan worden gegeven. De routes zullen aan de VVV worden aangeboden. Door Wiel Roeselers wordt een verslag voorgelezen van de activiteiten van de dialectgroep. Er is een goede samenwerking met weekblad De Trompetter waarin regelmatig dialectstukken worden opgenomen. Er is medewerking verleend aan dialectmissen en aan carnavalszittingen en er wordt twee keer per jaar een bijeenkomst 6

7 gehouden met de Veersjprunk (Onderbanken). Secretaris merkt op dat het verslag geen melding maakt van het lijflied dat door de CV de Streupers wordt gezongen en door Ron Logister is gecomponeerd. Van de bibliotheek, het fotoarchief en de verzameling bidprentjes kan worden gezegd dat deze geheel in orde en dus door iedereen raadpleegbaar zijn. Er wordt gewerkt aan verdere digitalisering van het fotoarchief en aan genealogisch onderzoek naar diverse families. Door Wim Jetten worden de voorwerpen in het bezit van de vereniging gefotografeerd, beschreven en digitaal opgeslagen. Het bestuur heeft het kerkbestuur van de Vincentiusparochie gevraagd naar de mogelijkheid om aandacht te besteden aan het feit dat op 13 juli de eerste grote mijnramp in de geschiedenis van de Staatsmijnen op de Hendrik heeft plaatsgevonden. Een aanvraag tot plaatsing van een wegkruis op de Kennedylaan is in voorbereiding. Frans Cals laat daarop weten dat er al sponsoren voor zijn en overhandigt de penningmeester een substantieel bedrag. Hij vraagt vergoeding van door hem gemaakte printerkosten, hetgeen wordt toegezegd. 8. Excursie. Het bestuur stelt voor om op 31 mei een stadswandeling te houden door Simpelveld onder leiding van een gids. Na enige discussie over de wenselijkheid van die datum wordt een nieuwe streefdatum genoemd: 6 september. Momenteel heeft Simpelveld een flink aantal gidsen in opleiding. De secretaris en Jan Halmans gaan bekijken of iets soortgelijks ook in Brunssum mogelijk is. Eventueel zullen de oud-leden Habets en Broers worden geraadpleegd. 9. Rondvraag. Thei Janssen ziet in de leeftijd van de leden een zorg voor de toekomst. Uit de daarop ontstane discussie komen geen oplossingen die jeugdige leden binnenhalen. Jan Halmans zegt dat in onze nieuwsbrieven oproepen geplaatst moeten aan de werkgroepen om materiaal aan te leveren voor publicatie. Wiel Roeselers merkt op dat de door de vereniging beschreven wandelingen en fietsroutes eventueel in gedeeltes gepubliceerd kunnen worden. Ed Jasker vertelt dat het door het IVN beheerde Pomphuisje in het Schutterspark steeds door een vijftigtal mensen wordt bezocht en geeft ter overweging om daar een expositie te houden. Theo Raets laat de vergadering weten dat op 4 april het Harmonie Orkest Brunssum op feestelijke wijze haar jubileumboek presenteert. 10. Sluiting. De voorzitter laat weten dat de vergadering een aangenaam verloop heeft gehad en dat hij met een goed gevoel tot sluiting overgaat. Ed. van Gelder. Secretaris. Brunssum, 7 april Nieuwe penningmeester Tijdens de algemene ledenvergadering 2008 is dhr. Piet Vos verkozen tot nieuwe penningmeester van de Heemkundevereniging Brunssum. Hij neemt hier mee het stokje over van Guus Alofs. Guus Alofs was vanaf de oprichting in 1999 penningmeester van onze verenging. Gedurende deze periode heeft hij uitstekend de financiën van onze vereniging beheerd. Daarvoor werd hij bij monde van de voorzitter en met applaus van de aanwezige leden hartelijk bedankt. 7

8 Prentbriefkaarten en foto s uit het verleden. De Fatima - kleuterschool in de jaren 50. Door: mevr. M. Wijckmans - Dolmans. Foto s: mevr. M. Wijckmans - Dolmans en dhr. M. Senden. De school werd gebouwd in Op de eerste steen staat Anno Op de gevel stond: Het Fatima Kleuterhuis. Het gebouwtje had 3 klaslokalen en 1 speelzaal. Daar het al gauw te klein was, werd de speelzaal gebruikt als klaslokaal. In september 1955 werd door plaatsgebrek nog 1 klas in het verenigingsgebouw Amicitia gevestigd. In januari 1956 kwam er nog 1 klasje in de meisjesschool en wel in de kamer van het hoofd der school. Later werden er 2 noodlokalen gebouwd naast de broederschool aan de Populierenstraat. Het schooltje had naast het geven van onderwijs aan de kleuters, nog meerdere functies. In de kelder was de jeugd, naar ik meen de verkenners, die van buiten via een trap naar binnen konden. De kamer van het hoofd werd ook nog gebruikt door de Elisabeth-vereniging, een vrouwenvereniging, die zorgde voor de minderbedeelden. Zij hadden er een kleerkast staan om gebruikte kleren in op te slaan. Dan waren er nog 2 specialisten, die in de koffiekamer van de juffrouwen twee keer per week hun praktijk hielden. Dat was de oogarts dr. Timmermans en de huidarts dr. Groenewegen. Dus toen had Brunssum al een brede school! Als hoofd werd zuster Caroline van de zusters Franciscanessen benoemd. Het onderwijs aan de kleuter- en lagere school, alsook van het vervolgonderwijs voor de meisjes in de parochies van de St. Gregorius, Fatima en St. Jozef was in handen van deze zusters. Hun klooster was gelegen aan de Kloosterstraat. Zuster Gerlach was de opvolgster van zuster Caroline. s Morgens na het morgengebed werden er nog godsdienstige verhaaltjes verteld, liedjes gezongen en/of versjes opgezegd. 8

9 Het onderwijs in de beginjaren 50 was nog helemaal volgens de methode van Fröbel. Ieder kind kreeg klassikaal lesjes met een van de gaven, zoals verschillende blokkendozen heetten. Daarnaast mozaïek, stokjes en ringen, vouwen en zo meer. Midden jaren 50 werden er meer en meer lesjes gegeven in groepjes en kregen de kinderen ook vrij speelgoed. Vooral de poppenhoek was erg in trek. Op de foto een stokjesdoos en de 2 de gave. De onderwijskrachten werden betaald door het kerkbestuur. De ouders van de kinderen moesten elke maand f 2,50 betalen. De kleuters brachten dit gewoon over straat mee. Dit zou je nu niet meer kunnen doen. Men had klassen van wel meer dan 50 kinderen, maar dat veranderde op 1 januari Toen pas vielen de kleuterscholen onder het Ministerie van Onderwijs en mochten de klassen niet meer dan 40 leerlingen hebben. De salarissen werden vanaf die datum door het Rijk betaald. Ook werd vanaf toen voor het pensioen betaald. Hoofd, kleuterleidsters en stagiaires Fatima Kleuterschool omstreeks V.l.n.r.: Truus Sluypers (stagiaire), onbekend (stagiaire), onbekend (stagiaire), zuster Gerlach (hoofd), Maria Dolmans, Maria Luchies, Lenie van Gaal (stagiaire), Willy Hombergen, Guus Schreurs. 9

10 Wegkruisen Inzegening kruis as-strooiveld kerkhof Merkelbeekerstraat. Op 20 januari 2008, op een koude zondagmorgen, is het kruis op het as-strooiveld op het kerkhof aan de Merkelbeekerstraat door diaken Herman Janssen plechtig ingezegend. De belangstelling was zeer gering, maar de plechtigheid was des te mooier. De diaken Herman Janssen had er een mooi gebed bij gemaakt. Het kruis is zeker een aanwinst voor Brunssum. Het verhaal over de herkomst van het kruis is al eens beschreven in de Heemkunde Bron van 1 november

11 Restauratie kruis Bouwbergstraat / Boschstraat klaar op 6 mei Op 8 april ben ik gestart met het restaureren van het kruis Bouwbergstraat / Boschstraat. Het begin was het kruis te ontdoen van de ± 80 jarige oude verflagen, die er 5 lagen dik op zat. Marcel Raes van het gevelreinigingsbedrijf Grensland heeft het kruis belangeloos gezandstraald. Na het in de menie gezet te hebben, is het verder afgelakt in dezelfde kleuren zoals de andere kruisen die al in Brunssum staan. De granieten platen lagen los en zijn opnieuw hersteld en vastgelegd. Tevens zijn de naden afgekit, zodat er geen vocht meer onder de platen kan komen. Daarna is de tekstplaat aangebracht met de tekst loop neet zoe langs me maak e krutsteken (Frens). De tekst is, zo als bij bijna alle kruisen in het dialect, vertaald door Wiel Roeselers. Op 6 mei 2008 was het dan zover, het kruis was klaar. De restauratie heeft ± 200,00 gekost. En is weer geheel door particulieren en firma s bekostigd. De firma Windels Houtzagerij heeft nog 100,00 extra gesponsord voor later onderhoud aan dit kruis. Maar de eerste 10 à 15 jaar hoeft hier, als het niet vernield wordt, niet meer naar gekeken te worden. Ik zal een afspraak maken met de secretaris dat ook dit kruis naar de Heemkundevereniging Brunssum gaat. Het was het eerste kruis dat ik geplaatst heb en ik wist toen nog niet dat er in Brunssum een heemkundevereniging was. Een oudtante van mijn vrouw bood mij dat kruis aan, nadat ze in de krant gelezen had, dat ik de Maria-kapel op de Bouwberg verplaatst had. Dus, het kruis is van de overgrootouders van mijn vrouw, de familie Dohmen uit Douvergenhout - Merkelbeek. Tekst en foto s: Frans Cals, voorzitter Kruisen & Kapellen. 11

12 De oorspronkelijke staat met o.a. de losse granieten platen. De granieten platen vast gezet en het kruis in de menie gezet Kruis gelakt. 12 Corpus gelakt en de nieuwe tekstplaat bevestigd.

13 Dialect Eëte van inne sjtee, Vreuger doge v r fonduje, op de camping barbekoeje, óch al woor fonduje dan, same soppe oet ing pan. Ich hou bis hüj nog neet gewete, das te van inne sjtee kós eëte. In zoeëne sjtee zit mechaniek en dat wirkt op elektriek. Mieëstal höb ste mierdere sjting en doa zit ste dan róngsum. Binnedri zitte get vakke Woeë in ste sjampinjons kins bakke. Sjöalkes pindasaus en sjilie vuur d r Hoebeët en d r Wilie. Knoflochsaus en sjerriesap. Vleesj van hónder en van hane ligke op d r sjtee te broane. t Ligkt te broane en te sjpette, gans get angesj es goermette, en vuur t verhoeëge van de sfeer zette ze get keëtskes neer. Dan mos te noa d r kraan vlot renne, want dieng mouw is al aan t brenne. Bie d r sjtee weeëd wien gedrónke, regelmieësig biegesjónke. Zoeëget dat moag neet sjtagnere Num van alle mar inne hap Sjtukskes broeëd in körfkes van sjtruë. Vleesj, soms nog richtig ruë, Vleesj van gefileerde hinne Vleesj aan sjtekskes en aan pinne en de flesj mót sirkelere. Zoeë ing fes kin sjtónde doere, döks bis in de late oere bis te endlich heemgekómme mós te óch dieng pak nog sjtome. Want die lóch van vleesj en zjwaam, deë past neet in jieëkere kroam. Ich höb hie nog neet ins geloage. Dus mich moag ste ummer vroage. Thei Janssen Maria Ten Hiëmel Opnumming & Kroedwusj Op 15 Augustus is inne daag dat Maria wurd verierd, Went dan wurd Maria Ten Hiëmel Opnumming gevierd. Op dit groeëts Maria fieës wurd doeër de kirk herdach, Dat Maria doeër ozze Hieër in d r Hiëmel woeërd opgewach! Volgens oud gebroek wurd n veldjboeket mit leefde samengesjtild, Dat is os tensjlotte van generatie op generatie doeër vertild. Dat veldjboeket hilt vuur os n sjtukske natuur in leëve, t is doeër ozze vuurouwesj de naam kroedwusj gegeëve! 13

14 t is ooch n boeket dat doeër de samesjtilling bontj is gekluurd, Maria heët t mit leefde van oeët d r hiëmel noa os toegesjtuurd! t Besjteet oet bloome die-ste langs de weëg zuus bluije, Ooch oane d r naam kroedwusj dont ze de luuj vruije. Zieëve versjillende kroeë zunt in d r kroedwusj opgenomme, Al die zieëve kroeë dont op hun eege maneer os good bekomme! Zoeë zunt d r twië kroeë mit n geneeskrachtige wirking, Die zurge dat os gezondjheed geen last kriet van n beperking! Wieër zitte d r twieë kroeë in die t onweer kinne weëre, Die kinnen ooch alle anger sjlech weer weg dirigere! Om d r vuur te zurge dat d r bliksem neet bie os insjleet, Wurd d r n walnoeëteblaad bie gedoa dat neet vergeet! Dit walnoeëteblaad is oet zieëve bleëdjes samegesjtild, Went in d r walnoeëtboom sjleet d r bliksem neet in zoeë is os vertild! En om t gans aaf te make wurd zoeë woar, t boeket aangevuld mit terf, haver en n kore-oar. t Gehieël is n symbool dat os allemoal behoed, En dat neet alleen in vuur- mér ooch in teëgesjpoed. Loate v r dees traditie ooch weer aan os ege kinjer doeër vertille, Ron Logister Katteflietsj Ing gaffel gesjnéje oet tek Va de patershek Tweëje i-maak goemies En ee leerke mit tweëje lükskes Verbonge durch ee paar sjtükskes Sjeetdroad Va dur pap oet gen koel En mit inne sjtee es minusie Sjóte vier jonge, op jieëker vugelke Jan Halmans 14

15 Sjpieëltuin Vier sjpieële in der zoeëmer i t ekebuusjke Ze neume t der buschkesberg Mit zien sjokkele en groeëte glietsjbaan De moeëders zitte mit der koffe aan t dusjke De poete make leëve dat geet doer bee en merg En went de poart toe geet, hubbe de sjpechte weer vrie baan En de zangvuëgel fleute de sjoeënste milledie in t ekebuusjke Jan Halmans Sjpreëkwuërd Inne brave binjer - Langdradig persoon, lang van stof n Meun - Iemand die veel praat maar niets zegt Dat is oud moos opwerme - Naar een oude liefde terug keren Een vot mit oeёre - Een dommerik Ene sjoeёne kloemeleer - Een prutser Sjteet wie ene kwakkert op inne kluut - Dat staat je niet Deё sjtikt zich nog ieёder n brieёm doeёr n oog- Zijn ongelijk niet toegeven Nuje daag, nuje road, nuje peёk nuje droad - Morgen gaat het beter Wiesheed. Wen ste neet geer dees wat ste dees, en neet dees wat ste wáál geer dees, höb ste de wanklank boave de moeziek verkoaze. Thei Janssen Dien leëvesverhoal kan lank of kort zun. Makt nieks oet, zoeëlangs-te t zelf kins vertille. Wiel Roeselers 15

16 Genealogie Genealogie van Johan Martin George Godderij (VIIIa). Vier generaties kappers Kozlowski en Godderij in in Brunssum. Door: Marcel Senden. Met medewerking van: George Godderij, Sjir Godderij en Fien Heuts. Eerste Generatie I. Cornelis Godderie en Catharina Staels. Uit dit huwelijk: Mathias Godderie, ged. Echt , volgt II. Tweede Generatie II. Mathias Godderie, ged. Echt , overl. Brunssum (82 j.), tr 1 ste Brunssum Maria Josepha Beumers, ged. Brunssum , overl. Brunssum , dochter van Philip Beumers en Anna Janssen, tr. 2 de Brunssum Anna Elisabeth Bruls, ged. Merkelbeek , overl. 1825, dochter van Mathias Bruels en Agnetis Herincx. Volgens een Franse volkstelling uit 1796, woonde op de Mueseberg in Brunssum: Mat Godderij, 56 j., koopman, afkomstig uit Land van Gulik (Echt) en woonde al 20 jaar in Brunssum, Zeef Beumers, Anna Janssen, 72 j. (moeder van Zeef Beumers), Nic. Godderij 16 j., Betje Godderij 14 j.. Op 6 maart 1799 verkrijgt Mathias Godderij een paspoort naar de Bataafse Republiek (Nederland boven de grote rivieren) om de handel voort te zetten, zoals hij verschillende jaren placht te doen. Hij staat op het paspoort als geboren te Echt, 57 jaar, en zijn signalement luidt: lengte 1 meter 896 millimeter, haren en wenkbrauwen grijs, groot voorhoofd, bruine ogen, normale neus en mond, lange kin en een mager langgerekt gezicht. Zijn vrouw Marie Joseph Beumers is 39 jaar en zijn zoon Nicolaus Godderij is 19 jaar. Deze heeft een lengte van 1 meter 625 millimeter, haren en wenkbrauwen zwartachtig, bruine ogen, spitse neus en breed van gezicht. Op de vraag waarom hij het paspoort aanvraagt, geeft hij als reden op, dat de handel zijn enig middel van bestaan is. Zonder dit, betekent dit zijn ondergang. Hij krijgt toestemming om zich voor langere tijd in de Bataafse Republiek (Nederland m.u.v. Brabant en Limburg) op te houden. Hij heeft zich later blijkbaar van de handel teruggetrokken en zich (weer) op de landbouw toegelegd. (Bron: Geschiedenis van het Brunssumse geslacht Hamers. Deel II. N.A. Hamers). 16

17 Uit dit huwelijk: 1. Joannes Theodorus Goddrij, ged. Brunssum Nicolaus Godderij, ged. Brunssum , volgt III. 3. Maria Elisabeth Godderij, ged. Brunssum , overl. Brunssum/Heerlen (67 j.), tr. Brunssum Mathias Schrijen, ged. Merkelbeek , overl. Brunssum , zoon van Nicolaas Schrijen en Anna Catharina Kluters / Cleuters. Het gezin Schrijen Godderij (Tiske Schrijen, Liza Godderij en twee kinderen) woonde in 1837 op de Meuseberg. Derde Generatie III. Nicolaas Godderij, ged. Brunssum op , overl. Truxille (Spanje) (gesneuveld in het leger van Napoleon, gedood door de vijand om 11 uur s morgens), tr. Brunssum met Maria Elisabeth Nauts, ged. Brunssum , overl. Montfoort (Utrecht) , dochter van Arnoldus Nauts en Sijbilla Loijens. Maria Elisabeth Nauts hertrouwt met Petrus Korver uit Limburg en ging in Montfoort in de provincie Utrecht wonen. Nicolaas Godderij trouwt op jeugdige leeftijd met Maria Elisabeth Nauts, meestal Elisabeth genoemd, die een dochter is uit het gezin Nauts-Loijens, dat al langere tijd handel drijft. Hij is dan werkman. Uit dit huwelijk: 1. Jan Mathijs Godderij, ged. Brunssum op , volgt IVa. 2. Joannes Arnoldus Godderij, ged. Brunssum , overl. Brunssum Ferdinand Josephus Godderij, geb. Brunssum , volgt IVb. 4. Maria Josepha (Elisabeth) Godderij, geb. Brunssum , overl. Montfoort , tr. Montfoort Gijsbert Quint, geb. Montfoort Nicolaas moet dienen in het Franse leger als chasseur te paard. Tijdens de gevechten in Spanje sneuvelt hij in (Bron: Geschiedenis van het Brunssumse geslacht Hamers. Deel II. N.A. Hamers). Maria Elisabeth Nauts, echtgenote/weduwe van Nicolaas Godderij, die koopvrouw is, blijkt nog tochten naar het noorden te maken, waar ze te Utrecht hertrouwt met een koopman die van oorsprong ook uit Limburg stamt. Zij stichten een nieuw gezin te Montfoort (Utrecht). (Bron: Geschiedenis van het Brunssumse geslacht Hamers. Deel II. N.A. Hamers). 17

18 Vierde Generatie IVa. Jan Mathijs Godderij, ged. Brunssum op , overl. Brunssum op 24/ , tr. 1 ste Brunssum Maria Ida Smeets, ged. Merkelbeek , afkomstig uit Scherpenseel (D), overl , tr. 2 de Maria Catharina Mols, geb , overl. Brunssum (93 j.), dochter van Adam Mols en Maria Elisabeth Timmermans: Mathijs Godderij wordt op 18 mei 1822 lid van de Broederschap tot Vrijkoop van Slaven. Enige jaren later trouwt hij, als dagloner, met een meisje (Maria Ida Smeets) uit Scherpenseel (D) en bij de geboorte van zijn kind in 1829 is hij werkzaam in Zeeland. Hij woont echter op de Muizenberg (Mueseberg) in Brunssum. Nagenoeg alle kinderen uit dit huwelijk sterven jong. In 1835 weduwnaar geworden, hertrouwt hij twee jaar later met een dochter van Adam Mols uit Schinveld, wiens familie ook koophandel drijft. Bij haar krijgt hij nog enige kinderen, van wie waarschijnlijk de meeste huidige naamdragers in Brunssum afstammen. Het gezin woont daar (de Mueseberg) tijdens de Brunssumse parochietelling in Zijn sterfhuis staat op de Hoekelenberg. Zijn jongere broer Ferdinand Godderij woont daar ook met zijn gezin tot ongeveer 1832; bij de parochietelling in 1837 is het gezin niet meer te Brunssum woonachtig. (Bron: Geschiedenis van het Brunssumse geslacht Hamers. Deel II. N.A. Hamers). Uit het 1 ste huwelijk met Maria Ida Smeets: 1. Gertrudis Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum Maria Sybilla Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum Paulus Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum Maria Sybilla Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum Maria Agnes Godderij, geb. Brunssum Johannes Mathias Godderij, geb , overl. Brunssum (11 mnd). Uit het 2 de huwelijk met Maria Catharina Mols, 7. Nicolaas Joseph Godderij geb. Brunssum , volgt Va. 8. Antonius Godderij, geb. Brunssum , volgt Vb. 9. Peter Godderij, geb. Brunssum , volgt Vc. 10. Maria Josepha Godderij, geb. Brunssum 16/ , overl. Brunssum , tr. Brunssum Hendrik Joseph Lustberg, geb. Eilendorf Aachen , overl. Brunssum , zoon van Hendrik Lustberg en Gertruid Janssen. 11. Peter Joannes Godderij, geb. Brunssum , overl (ongeh.). 18

19 IVb. Ferdinand Josephus Godderij, geb. Brunssum , overl.??, tr. Brunssum Maria Josepha Latten, geb. Oirsbeek 1802, dochter van Mathijs Latten en Maria Helena Cremers. Ferdinand Godderij woont ook met zijn gezin tot ongeveer 1832 op de Muizenberg (Mueseberg). Bij de parochietelling in 1837 is het gezin Godderij - Latten niet meer te Brunssum woonachtig. (Bron: Geschiedenis van het Brunssumse geslacht Hamers. Deel II. N.A. Hamers). Uit dit huwelijk: 1. Maria Elisabeth Godderij, geb. Brunssum Maria Magdalena Godderij, geb. Brunssum Vijfde Generatie Va. Nicolaas Joseph Godderij geb. Brunssum , overl. Brunssum , tr. Brunssum Maria Gertruid van Es, geb. Brunssum /1837, overl. Brunssum , dochter van Jan Joseph van Es en Maria Elisabeth Claus. (De familie van Es Claus woonde in 1837 in de Dorpstraat, tussen de Merkelbeekerstraat en de Schinvelderweg). Uit dit huwelijk: Joanna Elisabeth Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum , tr. Brunssum Antoon Joseph Keulen, geb. Merkelbeek /1873, overl. Brunssum , zoon van Gerard Joseph Keulen en Maria Josepha Franssen. Vb. Antonius Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum , tr. Brunssum Petronella Hendrix, geb. Brunssum 16/ , overl. Brunssum , dochter van Peter Joseph Hendrix en Maria Magdalena Joosten. Uit dit huwelijk: Mathijs Godderij, geb. Brunssum 2/ Vc. Peter Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum , landbouwer, tr. Brunssum Maria Catharina Joosten, geb. Brunssum , overl. Brunssum , dochter van Jan Joseph Joosten en Catharina Elisabeth Meeuwissen. Uit dit huwelijk: 1. Paul Godderij, geb. Brunssum Johan Joseph Godderij, geb. Haaren (D) , volgt VIa. 3. Jan Joseph Godderij, geb. Brunssum , volgt VIb. 4. Anna Josephine Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum , tr. 1 ste Brunssum Joseph Claus, geb. Simpelveld, overl. Heerlen , zoon van Paulus Claus en Barbara Scheepers, tr, 2 de Brunssum Johan Graf 19

20 (weduwnaar van Maria Böttinger). 5. Anna Maria Godderij, geb. Brunssum , tr. Brunssum Cornelius Raes, geb. Wijngene (B) , zoon van Felix Raes en Juliana Vanhove. 6. Maria Agnes Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum , tr. Brunssum Hendrik Joseph Janssen, geb. Brunssum , overl. Brunssum , zoon van Nicolaas Janssen en Anna Maria Mols. 7. Hendrik Godderij, geb. Würselen , volgt VIc. 8. Catharina Frederica Godderij, geb. Brunssum , overl. Heerlen (H) , tr. 1 ste Brunssum Georges Frederic Raes, geb. Oostkamp (B) 1884, overl. Heerlen , zoon van Frederic Raes en Julia Vanhove, tr. 2 de Brunssum Johann Berger uit Rothausen (D), overl. Brunssum , zoon van Hermann Berger en Gertrud Ramrath, tr. 3 de Brunssum Wilhelmus Bosmans uit Kinrooy (B), zoon van Christiaan Hubert Bosmans en Anna Maria Peeters. 9. Maria Catharina Godderij, geb Helena Petronella Godderij, geb. Brunssum , overl , tr. Bernard Velraeds geb. Brunssum , overl. Brunssum Uit dit huwelijk worden tussen en 8/ in Brunssum 10 kinderen geboren. Zesde Generatie VIa. Johan Joseph Godderij, geb. Haaren (D) , overl. Brunssum , steenbakker, grondwerker, tr. Brunssum Maria Sibilla Meex, geb. Brunssum , overl. Heerlen (67 j.), dochter van Jan Willem Meex en Maria Elisabeth Joosten. Uit dit huwelijk: 1. Maria Elisabeth Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum, , tr Johannes Hubertus Keulen. 2. Jan Leonard Godderij, geb. Brunssum , overl. Heerlen 7-6/ (26 j.). 3. Paulus Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum (25 j.). 4. Johan Joseph Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum tr Anna Elisabeth Stevelmans, geb. Brunssum , overl. Brunssum Anna Maria Godderij, geb , overl. Brunssum (1 j.). 6. Jozef Johannes Godderij, geb. Würselen , overl Peter Johan Godderij, geb. Brunssum , overl , tr Käthe Dahmen. 8. Heinrich Godderij, geb , tr An Keulen. 9. Maria Catharina Godderij, geb. Brunssum , tr Jansen van Doormalen. 10. Keetje Godderij, geb. Brunssum , tr G. van Groen. 20

21 VIb. Jan Joseph Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum , grondarbeider, tr. Brunssum Maria Agnes van Es, geb. Brunssum op , overl. Merkelbeek (Huize Tieder) , dochter van Frans Willem van Es en Maria Catharina Daelmans. Uit dit huwelijk: 1. Johan Peter Godderij, geb. Brunssum , overl. Brunssum (8 mnd.). 2. Frans Willem Godderij, geb , overleden Brunssum Johanna Elisabeth (Lies) Godderij, geb. Brunssum 21/ , overl. Brunssum , tr. Johannes Hubertus Hendrikus (Jan) Verzett, geb. Gennep , overl. Brunssum en woonde aan de Kruisberg in Brunssum 4. Peter Anton (Teun) Godderij geb. Brunssum , volgt VIIa. 5. Maria Catharina Godderij geb. Brunssum , overl. Heerlen (Heksenberg) , tr. Jan Willem Heutz, geb. Heerlen , overl. Brunssum Uit dit huwelijk worden tussen en vier kinderen geboren.* 6. Joseph Godderij, geb , overl. Brunssum (4 mnd.). 7. Sophia Elisabeth Godderij geb. Brunssum , overl. Heerlen (Heksenberg) , tr Johan Heutz, geb. Heerlen , overl. Heerlen Uit dit huwelijk worden tussen en in Brunssum en Heerlen 15 kinderen geboren.* Woonhuis / schoenmakerij van de familie van Es aan de oude Markt in Brunssum. In de deur ingang grootmoeder van Es - Daelmans en haar zoon Teun van Es (resp. moeder en broer van Maria Agnes van Es, de echtgenote van Jan Joseph Godderij). 21

22 VIc. Hendrik Godderij, geb. Würselen , overl. Brunssum , tr. Schinveld Anna Maria Hamers, geb. Schinveld , overl. Brunssum , dochter van Nicolaas Joseph Hamers en Catharina Elisabeth Hacken. Dit gezin met acht kinderen (een dochter en zeven zoons) was erg muzikaal. Er werd veel en heel mooi gezongen. Ook vader Godderij was een goede zanger. Hij zong bij de zangvereniging Oranje in Schinveld. De zonen Sjir, Hein, Jo, Bernard en schoondochter Annie Grond, zongen in de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw bij de Brunssumse operettevereniging Brunahilde. Sjir Godderij zong later nog 15 jaar bij het Zuid-Nederlands Operakoor. Uit dit huwelijk: 1. Catarina (Keetje) Godderij, geb. Schinveld , overl , tr. Martin Timmermann, geb , opzichter SM Hendrik, overl. Brunssum Uit dit huwelijk is een zoon geboren. 2. Joseph (Zef) Godderij, geb. Schinveld , militair, overl. Brunssum , tr. Tonia Keulen, geb. Brunssum , overl. Heerlen Uit dit huwelijk zijn acht kinderen geboren. 3. Hendrik (Hein) Godderij, geb. Schinveld , meesterhouwer op de SM Hendrik, overl. Brunssum , tr. Anna (Annie) Maria Grond geb. Simpelveld , overl. Heerlen Uit dit huwelijk werden tussen en in Brunssum vijf kinderen geboren. 4. Jan Matheu Godderij, geb. Schinveld , beambte bij SM Maurits, overl. Heerlen , tr. Carla Struiken, huwelijk is ontbonden. Uit dit huwelijk zijn twee dochters geboren. 5. Gerard (Sjir) Godderij, geb. Schinveld , tr. (rk) Brunssum Astrid van Sweeden, geb. Brunssum Uit dit huwelijk zijn een zoon en twee dochters geboren. 6. Johan (Jo) Godderij, geb. Schinveld , tr. Adriënne (Addy) Linssen, geb. Heerlen , overl. Heerlen Uit dit huwelijk zijn twee zonen en een dochter geboren. 7. Bernard (Bernie) Godderij, geb. Schinveld , Dr. in de Psychologie, overl. London, Ontario (Can) , tr. Martha Coenen. 8. Emiel Godderij, geb. Schinveld , mijnwerker, caféhouder te Heerlerheide, overl. 1978, tr. Trautje Hendrix. Uit dit huwelijk zijn een zoon en een dochter geboren. Zevende Generatie VIIa. Peter Anton (Teun) Godderij, geb. Alsdorf (Dld) , overl. Brunssum , schoenmaker, tr. Brunssum Martha Hedwig Kozlowski, kapster, geb. Kolzig (Ober-Silezien, toen Dld nu Polen) , overl. Brunssum , dochter van Romanus Kozlowski en Martha Skrzypczak. Uit dit huwelijk: 1. Johan Martin George Godderij, geb , volgt VIIIa. 22

23 2. Robert Peter Godderij, geb , tr. Wil van der Velden, geb Uit dit huwelijk zijn tussen 1975 en 1978 twee kinderen geboren.* 3. Antonius Wilhelmus Godderij, geb , overl , tr Christa Bauer, geb Peter Anton (Teun) Godderij was schoenmaker. Hij had een schoenmakerij in de Dorpstraat. De gezusters Kozlowski hadden vanaf 1932 een kapsalon (met afdeling voor rookartikelen en fijne lederwaren) in de Kerkstraat in Brunssum. Vanaf 1945 tot 1966 dreef Hedwig Godderij Kozlowski deze dames en herenkapsalon in de Kerkstraat. Hedwig Godderij Kozlowski en zoon George (VIIIa). (Foto fam. G. Godderij) 23

24 De Kerkstraat met links (Kerkstraat 107) de kapsalon van mevr. Hedwig Godderij Kozlowski. De kapsalon werd achtereenvolgens bedreven door haar zoon George Godderij (vanaf 1966) en haar kleinzoon Jean Pierre Godderij (1999). In 2007 verhuisde Haarmode Godderij naar een nieuw en modern pand aan de overkant, Kerkstraat 298. Generatie Acht VIIIa. Johan Martin George Godderij, geb. Brunssum , kapper, tr. Brunssum Amalia Maria Ruffini, geb. Heerlen , dochter van Franz Ruffini en Elisabeth Offermanns. Johan Martin George Godderij nam de kapperszaak in de Kerkstraat in Brunssum in februari 1966 over van zijn moeder. In januari 1999 nam zoon Jean Pierre Godderij de zaak van zijn ouders over. Uit dit huwelijk: 1. Maurice Antoine Elisabeth Godderij, geb. Brunssum , tr Diana Schmidt, geb Uit dit huwelijk zijn geboren: Xander Godderij, geb. Vlissingen , overl. Vlissingen , Thomas Godderij, geb. Vlissingen en Thiemo Godderij, geb. Eindhoven Jean Pierre Godderij, geb. Brunssum , kapper. 3. Raymond Robertus Godderij, geb. Heerlen , tr Monique Strijdhagen, geb

25 Sinds 2007 is Haarmode Godderij van Jean Pierre Godderij gevestigd in de Kerkstraat 298. (foto M. Senden) Martha Kozlowski - Skrzypczak. De oprichtster van de kapperszaken Kozlowski en Godderij. (Foto fam. G. Godderij) Privacy: * : Uit overweging van privacy zijn van de bewuste personen geen data (zover bekend bij de schrijver) weergegeven. Bronnen: Familie-archief Godderij, GenDaLim 5, Geschiedenis van het Brunssumse geslacht Hamers. Deel II. N.A. Hamers. Brunssum van 1900 tot nu. Peter Trompetter. 25

26 Activiteiten Excursie Simpelveld Het bestuur heeft tijdens de Algemene Ledenvergadering van 31 maart 2008 voorgesteld om op zaterdag 6 september 2008 op excursie te gaan naar Simpelveld. Daar zal onder leiding van een gids een stadwandeling gehouden worden. Zodra alles definitief geregeld is, zal het bestuur u nader informeren over deze excursie. Open Monumentendag 2008 Op de Open Monumentendag 2008, op 14 september, zal alles draaien om Sporen. Sporen is een breed thema waarmee in elke gemeente in Nederland aanknopingspunten te vinden zijn. Te denken valt bijvoorbeeld aan sporen van bewoning, sporen in het landschap en sporen van geschiedenis. Archeologie en bouwhistorie kunnen een prominente rol spelen op deze Open Monumentendag. De oproep aan de leden ten behoeve van de Open Monumentendag 2008 is dan ook het aandragen van zoveel mogelijk sporen uit het verleden. Boekaankondiging Deliberatien van de gemeenteraad van Brunssum van 1817 tot Door: Aaldrik Hermans, historicus en archeoloog. Het betreft hier de digitalisering van alle verslagen van de gemeenteraad in genoemde periode (in 5 delen). De teksten zijn met de hand uitgetypt, zodat ze zeer goed leesbaar zijn. In de inleiding staat een uitgebreide samenvatting van de behandelde periode. Om snel te kunnen bladeren naar voor de lezer interessante onderwerpen, is een zeer uitgebreide inhoudsopgave toegevoegd. Zo kan b.v. snel gezocht worden op familienaam. De verslagen geven een breed beeld van het leven in het oude Brunssum. Zo zijn er verhalen over de nachtwacht, het schoolleven, het weiden van vee, belastingheffing, de kerk en de armenzorg, de reparatie van wegen, het afkondigen van berichten aan de dorpelingen; te veel om op te noemen. Ongetwijfeld voor ieder wat wils. Deze serie heeft ook tot doel om unieke bronnen te ontsluiten. Hiermee hoopt de schrijver een nieuwe impuls te geven aan het historisch onderzoek in en over Brunssum. Het boek, dat per deel ca. 200 bladzijden bevat, is ingebonden en voorzien van een mooie layout en daardoor prima geschikt als (relatie-)geschenk. Het boek is niet in de boekhandel verkrijgbaar en heeft een oplage van 100 stuks. Een luxe uitgave met een richtprijs van 25 euro voor het eerste deel, komt uit in september Meer informatie over het boek en/of de bestelling is te verkrijgen bij dhr. Aaldrik Hermans; aaldrik2001@yahoo.com, telefoon: De schrijver Aaldrik Hermans is lid van de Heemkundevereniging Brunssum. 26

27 DE VERKOOPADRESSEN ZIJN: 1. Boekhandel Rozeman Kerkstraat 35 Brunssum. 2. Boekhandel Readshop Kerkstraat 24 Brunssum. 3. Sigarenmag. t Schwaamhoes Beekstraat 26 Schinveld. 4. Sigarenzaak Hermans Rumpenerstr. 5 Brunssum. 5. Bonbonnerie Jansen en Jansen / VVV Servicepunt, Kerkstraat 23 Brunssum. 6. Filiaal sigarenzaak Hermans Wijenweg 199A Treebeek. Prijs