INHOUDSOPGAVE. 3. Overige informatie Prestatie-indicatoren CRB en BKR-audits Personalia 75

Transcriptie

1 1

2 INHOUDSOPGAVE 1. Directieverslag Profiel RDW Algemeen 2009 (voorwoord/ inleiding Directie) Strategie/doelstellingen & belangrijkste projecten Kerntaken & Bedrijfsresultaten Human Resources: de medewerkers Financiële resultaten In control verklaring Governance Maatschappelijk verantwoord ondernemen Financieel verslag 43 Jaarrekening Balans Exploitatierekening Kasstroomoverzicht Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting behorende tot de jaarrekening 50 Overige gegevens 2.6 Gebeurtenissen na balansdatum Regeling voor bestemming van het exploitatiesaldo Accountantsverklaring Overige informatie Prestatie-indicatoren CRB en BKR-audits Personalia 75 Bijlage Rapportage van de Raad van Toezicht 2

3 1. DIRECTIEVERSLAG 1.1 Profiel RDW Wie zijn we De RDW, voertuigautoriteit in Nederland, bewaakt de veiligheids- en milieuaspecten van het Nederlandse voertuigpark. Daarnaast registreert de RDW de gegevens van voertuigen, hun eigenaren en de afgegeven documenten zoals kenteken- en rijbewijzen. Ook verstrekt de RDW hierover informatie aan autoriteiten in binnen- en buitenland. Met deze specifieke kennis adviseren wij belanghebbenden, voeren we overleg in EU- en ECE verband, spelen we een centrale rol in de internationale informatie-uitwisseling en werken we mee aan fraude-, criminaliteit- en terrorismebestrijding. Alle werkzaamheden vinden plaats in het belang van Nederland in het algemeen en de voertuigbezitters in het bijzonder. Missie RDW De RDW is voor alle partijen in de voertuigketen de professionele en betrouwbare partner. Taken RDW Toelating Toelaten van voertuigen en voertuigonderdelen op de Nederlandse en Europese markt op basis van technische voorschriften. Toezicht en controle Toezicht houden op door de RDW erkende bedrijven en controle uitoefenen op de technische staat van voertuigen in verband met veiligheids- en milieueisen. Registratie en informatieverstrekking Verzamelen, opslaan, bewerken en beheren van gegevens van voertuigen, hun eigenaren en de voertuigdocumenten en het verstrekken van informatie over deze gegevens. Documentafgifte Afgeven van documenten gerelateerd aan voertuigen en hun eigenaren of houders. Waar zijn we actief Als Nederlandse voertuigautoriteit voert de RDW keuringsactiviteiten uit voor nieuwe voertuigen en onderdelen daarvan. Klanten zijn fabrikanten en importeurs uit de hele wereld. Ook stelt de RDW zijn kennis over verkeersveiligheid ter beschikking in advies- en bijstandstrajecten in andere landen. Daarnaast werkt de RDW samen met zusterorganisaties op het gebied van Europese regelgeving. Relaties De RDW heeft te maken met vele externe partijen. Van de politie die een auto wil opsporen, tot een fabrikant die een nieuw model ontwikkelt en de voertuigeigenaar die daarmee de weg op wil. Maar ook de ondernemer die een ontheffing nodig heeft voor een bijzonder transport, de verzekeraar die de wettelijke aansprakelijkheidsverzekering regelt en natuurlijk de ministeries. Voor iedereen wil de RDW een professionele en betrouwbare partner zijn. Het algemeen belang van alle partijen in de voertuigketen staat voorop. 3

4 1.2 Voorwoord directie De klant zit straks zelf aan het stuur Welbeschouwd kan de RDW best met een tevreden gevoel terugblikken op het jaar Natuurlijk had de recessie een zeer grote invloed op het werk van de RDW. Minder omzet leidt direct tot druk op de kosten. De RDW heeft begin 2009 direct maatregelen getroffen om de gevolgen van de verminderde omzet op te vangen en samen de schouders eronder te zetten. De bedreigingen zijn omgezet in kansen en er is sterk gelet op kosten. Met als uitgangspunt: het mag niet ten koste gaan van de kwaliteit voor de klant. En dat is gelukt. De RDW is blijven werken aan een gezonde basis voor de toekomst. Zorgvuldig kosten afwegen Het was bekend dat de autoverkoop zou instorten en de RDW heeft de prognoses meteen naar beneden bijgesteld op basis van een grijs en een zwart scenario. Uiteindelijk is 2009 veel beter afgesloten dan de krimp waarvan het meest gunstige, grijze scenario uitging. Iedere maand is toegezien op de omzet per afdeling en werden de resultaten zorgvuldig gewogen. Maand na maand is er hard gestuurd op kosten. Dat leidde bijvoorbeeld tot minder externe adviseurs en een vermindering van het aantal medewerkers. Ook is er op sobere wijze aandacht besteed aan het 60-jarig jubileum van de RDW. Slim investeren Om de dienstverlening aan de klanten op hoog niveau te houden en de kosten structureel te beheersen is er ook in 2009 geïnvesteerd in dienstverlening zoals een digitale brievenbus voor overheidspost, waarbij de RDW klanten informeert en service biedt. Jaarlijks worden ruim zes miljoen APKherinneringen en meer dan een miljoen brieven over het verlengen van het rijbewijs verstuurd. Met het digitaal versturen, bespaart de RDW over de jaren heen miljoenen. Bovendien is samenwerking gezocht met andere overheidsdiensten. Zo worden de kosten gedeeld en omdat er steeds meer overheidsdiensten meedoen, neemt het gemak voor klanten toe. Efficiëntie op lange termijn De RDW streeft in meerjarenperspectief naar een voortdurende efficiencyverbetering. In 2009 heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat gemeend een onderzoek te moeten instellen naar de mate waarin de RDW bijdraagt aan de overheidsbrede efficiencyoperatie van 10% minder personeel. Dat heeft een behoorlijke impact gehad op de organisatie. De afweging tussen efficiencyverbetering, het in staat zijn nieuwe taken uit te voeren, de kwaliteit van de dienstverlening, het opvangen van volumestijgingen en volumedalingen, een gematigd tarievenbeleid en lastenverlichting voor burgers en bedrijven vergt een zorgvuldig proces van beoordeling, juist ook in meerjarenperspectief. In 2009 is de RDW er in geslaagd de tariefstijging zeer beperkt te houden. Voor efficiency en effectiviteit op lange termijn is het van groot belang dat werknemers zich kunnen blijven ontplooien. Onze klanten verdienen goede dienstverlening. Zet je dat principe opzij, dan bereik je misschien wel je efficiencydoelstelling op korte termijn. Maar op den duur leidt die slag tot hoger ziekteverzuim, meer klachten en gaat de vitaliteit uit de organisatie. Bezuinigen op kwaliteit kost geld. De discussie met het ministerie heeft geleid tot een aangepaste meetmethodiek. Moderne servicegerichte organisatie De RDW is goed op weg. Vorig jaar is de RDW bij het Intermediair Beste Werkgevers Onderzoek uitgeroepen tot de beste werkgever in de non-profit sector. Dat werknemers tevreden zijn, werkt door in de performance. Vrijwel alle prestatie-indicatoren zijn gehaald zoals de 3% steekproefnorm APK. Ook is de RDW gevisiteerd in het kader van publiek verantwoorden. Het rapport was lovend over de transparantie, toegankelijkheid en hoge mate van dienstverlening van de RDW. Een mooi compliment dat aansluit bij de aangescherpte missie. De RDW wil een moderne servicegerichte organisatie zijn in de totale mobiliteitsketen, in plaats van alleen de voertuigketen. Veiligheid, milieu, mobiliteit, daar draait het om. 4

5 De nieuwe regeling voertuigen (IVR) is een schoolvoorbeeld van waar de RDW naar toe wil. Zo is de ingewikkelde Europese regelgeving voor typegoedkeuring (= een goedkeuring voor een bepaalde groepsoort voertuigen) een stuk eenvoudiger gemaakt. Dit is vooral te danken aan de prima samenwerking met het ministerie. Dat betrok de uitvoeringskennis van de RDW meteen bij het overleg wat zijn vruchten heeft afgeworpen. Vorig jaar heeft de RDW de eerste Europese typekeuring afgegeven voor de eerste geheel elektrisch voortgedreven auto van een Noorse fabrikant. Het buitenland weet de RDW gelukkig goed te vinden. Niet alleen Europese landen, ook nieuwe opkomende autolanden als China kiezen de RDW vanwege de aanwezige kennis, snelheid van werken en prima dienstverlening... Internationalisering is belangrijk voor de RDW en voor het positioneren van Nederland als kennisland. Er komt ook steeds meer internationale informatie-uitwisseling op het gebied van mobiliteit. De RDW blijft de komende jaren investeren om een moderne servicegerichte organisatie te zijn. Steeds meer diensten worden aangeboden op internet. Zo kan een auto sinds kort online worden geschorst als hier voor een lange tijd geen gebruik van wordt gemaakt. Dat alleen al levert een klant 70 minuten tijdwinst op. Ook kan een burger online een keuringsafspraak maken en kan een bedrijf zelf digitaal een vergunning aanvragen voor exceptioneel transport. Daarnaast biedt de RDW klanten steeds meer persoonlijke en vraaggestuurde informatie. Een garagehouder kan bijvoorbeeld online zijn handelsvoorraad en andere gegevens bekijken. En in de nabije toekomst bepaalt hij zelf welke gegevens hij in kaart wil hebben gebracht en kan hij zelf analyses laten maken. Alles op maat dus. De klant zit straks zelf aan het stuur... Johan Hakkenberg Algemeen directeur Hans van Santen Directeur bedrijfsvoering 5

6 1.3 Strategie/doelstellingen & belangrijkste projecten DOELSTELLING 1 Waarborgen van de continuïteit van dienstverlening ICT-vernieuwing Het onderwerp ICT-vernieuwing staat hoog op de agenda van de RDW. In dit kader loopt een aantal trajecten. De RDW heeft gekozen voor platformonafhankelijkheid van het OS2200 platform. Om dit te realiseren heeft een conversie plaatsgevonden van de op cobol gebaseerde informatiesystemen. In 2009 is deze conversie afgerond. Daarnaast is in 2009 gewerkt aan de inrichting van het nieuwe winframe platform. Dit is een nieuw platform gebaseerd op de technologie van Windows met mainframe beschikbaarheidseisen. Ook is gewerkt aan de inrichting van het beheer voor dit nieuwe platform. Gelet op de succesvol verlopen conversie is eind 2009 besloten te starten met de daadwerkelijke migratie. Deze gaat in 2010 en 2011 zijn beslag krijgen. In 2009 is voornamelijk aandacht besteed aan de voorbereidingen voor de migratie. Hierbij is van belang dat tijdens de migratie de continuïteit van de dienstverlening niet in gevaar wordt gebracht. Informatiebeveiliging De RDW zorgt ook voor de algemene bescherming van zijn informatie, de informatiebeveiliging. Het doel is om via een bewuste afweging van risico s en kosten te komen tot het juiste beveiligingsniveau. In 2009 is gestart met de certificering van het ICT-Bedrijf van RDW conform ISO Dit is een internationale standaard voor informatiebeveiliging. Hierin wordt een model geboden voor het vaststellen, implementeren, uitvoeren, controleren, beoordelen, bijhouden en verbeteren van een managementsysteem voor informatiebeveiliging. Een belangrijk aspect hierbij is het kwantificeren van risico s en het op basis hiervan implementeren van beheersmaatregelen. RDW overweegt om in 2010 alle divisies te certificeren conform ISO Tot slot voldoet de RDW, evenals voorgaande jaren, aan het Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksdienst (VIR). Vermindering complexiteit infrastructuur Het gebruik van ICT-systemen levert een steeds belangrijker bijdrage aan de dienstverlening van de RDW. De RDW registers en de dienstverlening daaromheen zijn een succesvolle en betrouwbare schakel in tal van overheidsketens; belastingen, justitie, politie, gemeenten, etc. Dat leidt tot groei van de personele bezetting. Deze groei is een investering in de kwaliteit en de efficiency van de publieke dienstverlening. Door verdergaande digitalisering en innovatie neemt de complexiteit en daarmee het aandeel van ICT in de bedrijfsvoeringskosten toe. Aan de andere kant bemoeilijkt de complexiteit van de ICT-voorzieningen de innovatie en exploitatie ervan. Sinds enkele jaren zet de RDW zich actief in om de complexiteit te beheersen en te verminderen. Dit gebeurt door de ontwikkeling uit te voeren onder een projectoverstijgende visie en principes (de ICT-architectuur) en met op elkaar afgestemde kaders en richtlijnen. Hiermee wordt hergebruik van generieke ICT-voorzieningen verbeterd en onnodige verdubbeling van functionaliteit voorkomen. In 2009 zijn belangrijke stappen gezet om deze beheersingsmaatregelen in de dagelijkse bedrijfsvoering te integreren. Dit gebeurt onder andere door beheersingsinformatie op te nemen in de zogenoemde Configuration Management Database (CMDB) van de RDW. De CMDB bevat informatie over alle te beheren objecten in het ICT-landschap. Over deze informatie wordt actief gerapporteerd naar de eigenaren van de objecten. Naar aanleiding hiervan zijn al tientallen gerichte opruimacties gestart. Binnen de hele organisatie is een duidelijke toename te zien in de bewustwording over de noodzaak tot het verminderen van onnodige complexiteit. Door het totaaloverzicht is het management nu beter in staat veranderingen in het ICT-landschap en hun invloed op de complexiteit te sturen. Ook de komende jaren vraagt dit onderwerp een extra investering en extra aandacht. Datawarehousemanagement In 2009 is een kwalitatief goede basis gelegd om interne RDW afdelingen en externe klanten van zeer gerichte informatie te voorzien, zodat hun processen actief en met relevante informatie worden 6

7 ondersteund. We noemen dit het nieuwe datawarehousemanagement. Hierdoor heeft de RDW veel meer mogelijkheden om zijn informatie te verkrijgen en te ontsluiten vanuit nieuw opgezette dataverzamelingen, een goed instrumentarium en medewerkers met kennis om dit te vullen en te ontsluiten (dit heet Business Intelligence, afgekort BI). Inmiddels zijn de eerste producten opgeleverd. Hiermee worden externe partijen van informatie voorzien vanuit het BI-platform. Ook intern is het ondersteuningsproces geprofessionaliseerd. Producten zoals rapportages, overzichten en gegevensbronnen kunnen nu sneller worden opgeleverd. En er kunnen betere afspraken over worden gemaakt. De kern van het systeem is internationaal gecertificeerd. Administratieve lasten De RDW werkt mee aan de kabinetsdoelstelling om de administratieve lasten voor met name bedrijven, maar ook voor burgers, verder te verminderen. De RDW realiseert dit onder andere door voorstellen te doen voor het vereenvoudigen van wetgeving, het verbeteren van de efficiency en het afschaffen van regelingen. In 2009 is het voor alle voertuigcategorieën mogelijk geworden een Europese Typegoedkeuring af te kunnen geven. Dit heeft voor bedrijven een reductie opgeleverd van 8,6 miljoen. Daarbovenop is een vermindering van de Administratieve Lasten van 1,7 miljoen voor bedrijven en 8 miljoen voor burgers gerealiseerd door de modernisering van de APK (fase 1). Dit komt door een vereenvoudiging van procedures en doordat meer gebruik wordt gemaakt van moderne middelen. Ook is sinds april 2009 het digitaal (ont)schorsen van een kentekenbewijs mogelijk. Dit levert voor burgers een reductie op van ( uur). De nieuwe dienst Export Dienstverlening reduceert de Administratieve Lasten met 0,9 miljoen. DOELSTELLING 2 Voor onze doelgroepen onze wettelijke en opgedragen taken goed uitvoeren Nieuwe wettelijke taken Registratie kilometertellerstanden bij RDW Op verzoek van de minister van Verkeer en Waterstaat hebben de RDW en Stichting Nationale Auto Pas (NAP) in juli 2007 een advies opgesteld waarin maatregelen zijn genoemd om fraude met kilometertellerstanden tegen te gaan. Begin april 2009 heeft de minister RDW de opdracht gegeven om dit advies uit te voeren. Streven is dat de invoering, inclusief wetgeving, medio 2011 gereed is. Het voorkomen van fraude met kilometertellerstanden wordt steeds belangrijker voor de publieke taakuitoefening, zoals belastingheffing, mobiliteitsbeleid en fraudeonderzoek. Schade voor de handel en de consument (handelsfraude) door het terugdraaien van kilometertellers bedraagt volgens berekeningen momenteel circa 150 miljoen per jaar. Deze schade kan sterk gereduceerd worden door het invoeren en uitbreiden van verplichte momenten waarop de kilometertellerstand doorgegeven wordt aan de RDW. De ontsluiting van de kilometertellerstand geeft de burger een hoge mate van zekerheid of de zichtbare stand logisch is. Nog geen duidelijkheid over afschaffen kenteken Segways Begin december 2009 verscheen in de media het bericht dat de kentekenplicht voor de Segway komt te vervallen. Ondanks deze berichten is er nog geen duidelijkheid over het afschaffen van het kenteken voor de Segway. De minister van Verkeer en Waterstaat heeft de Tweede Kamer begin december 2009 gemeld dat hij het kenteken van de Segway wil vervangen door een verzekeringsplaatje. Hiertoe is een wetsvoorstel ingediend. De minister heeft een principe-uitspraak gevraagd aan de Kamer voorafgaand aan de behandeling van het wetsvoorstel. Op basis van deze principe-uitspraak zou een overgangsregime in het leven geroepen kunnen worden tot aan het van kracht worden van de wet. Het is onduidelijk of de Kamer aan dit verzoek gevolg gaat geven. Het afschaffen van de kentekenplicht zou de kosten voor koper en importeur verlagen, maar de handhaving op verkeersgedrag en verzekeringsplicht bemoeilijken. Sinds oktober 2008 geeft de RDW kentekens uit voor de Segway. Voor de RDW zou het beëindigen van de kentekenplicht betekenen dat individuele keuringen van Segways in de keuringsstations vervallen en dat er geen kentekenbewijzen meer uitgegeven worden. Ook zullen de kentekens van alle 7

8 550 gekentekende Segways vervallen. De RDW heeft met het oog op het eventueel vervallen van de kentekenplicht een uitvoeringstoets aan de minister opgeleverd. Daarin is ondermeer de rol beschreven die de RDW speelt bij het innemen van kentekenbewijzen en platen en het eventueel uitkeren van vergoedingen. Programma Tenaamstellen 2009 Eind 2006 is begonnen met de voorbereidingen voor het samenvoegen van twee persoonsregistraties bij de RDW. Het gaat hier om de separate registers waarin natuurlijke personen als rijbewijshouders en kentekenhouders zijn geregistreerd. Deze samenvoeging was om drie redenen nodig: 1. Er was veel uitval in de systemen. Omdat dit handmatig moest worden gecorrigeerd, leverde dit veel extra werk op. 2. De betrokken registers en systemen waren deels verouderd en erg complex. Hierdoor was onderhoud aan deze registers en systemen een risicovolle, tijdrovende en vooral ook kostbare zaak geworden. 3. In het kader van het stelsel van basisregistraties, is het per 1 januari 2010 wettelijk verplicht om gebruik te maken van de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Hiervoor moesten nog de nodige voorzieningen getroffen worden zodat de RDW ook in de toekomst kan beschikken over de juiste persoonsgegevens zoals deze zijn opgeslagen in de GBA. Naast de conversie van de twee persoonsregisters, zijn ook de werkprocessen herzien en zodanig aangepast dat de werkorderafhandeling op geüniformeerde en gedigitaliseerde wijze kan plaatsvinden. Hiervoor is een applicatie (AMS) gebouwd waarmee de medewerker tenaamstellingen kan verwerken en muteren die in de diverse RDW-systemen worden verwerkt. In december 2009 is de conversie van de oude persoonsregisters succesvol afgerond en zijn deze registers vervangen door het nieuwe Register Natuurlijk Persoon (RNP). Tegelijkertijd is AMS in gebruik genomen waardoor zowel de persoonsregistraties als de aansprakelijkheden registraties en de wijzigingen hierop, conform nieuw proces kunnen worden uitgevoerd. Voor 2010 resteert nog een aantal werkzaamheden, waaronder nazorg, uitvoeren van wijzigingsverzoeken, aanpassingen ten behoeve van titulatuur en adellijke predicaten, het aanpassen van de raadplegende programmatuur en het opruimen van de oude systemen. Milieuprojecten 2009 Voor diverse milieuontwikkelingen wordt een beroep gedaan op voertuiggegevens uit het kentekenregister. In 2009 heeft de RDW op verzoek van het ministerie van VROM meegewerkt aan de oplevering van voertuiggegevens met de daaraan gekoppelde milieukenmerken. Een voorbeeld is het monitoren van lichte bedrijfsauto s die wel of niet voldoen aan de norm van de roetuitstoot. In 2009 zijn drie projecten uitgevoerd c.q. voorbereid om aan de informatiebehoefte op milieugebied te voldoen. Dit zijn de projecten ROM, Emissieklassen en de Uitvoeringstoets CO 2 -registratie. Registratie & Ontsluiting Milieugegevens (ROM) ROM is een intern RDW-project met als doel de wijze van registratie van milieugegevens (vanaf de registratie in de typegoedkeuringssystemen tot en met de externe ontsluiting) ingrijpend te vereenvoudigen en te optimaliseren voor de ontsluiting van deze gegevens. De voorbereidingen zijn afgerond en in het tweede kwartaal 2010 worden de aangepaste systemen opgeleverd. Emissieklassen In het project Emissieklassen worden alle personenauto s en lichte bedrijfsauto s ingedeeld in klassen van vervuilende uitstoot. Deze indeling is te vergelijken met de indeling in de EURO-klassen van zware bedrijfsauto s. De emissieklassen kunnen gebruikt worden als toegangscriterium voor milieuzones en als grondslag dienen bij andere milieumaatregelen. De voorbereidingen zijn afgerond en de wetteksten zijn in concept gereed. CO 2 De RDW is door het ministerie van Verkeer en Waterstaat gevraagd om onderzoek te doen naar de (on)mogelijkheden om van alle personenauto s en lichte bedrijfsauto s de CO 2 -uitstoot te registreren. Reden hiervoor is dat de CO 2 -uitstoot (= brandstofverbruik) wordt opgenomen in de grondslag voor de 8

9 kilometerprijs. De CO 2 -uitstoot van personenauto s wordt sinds 1998 digitaal vastgelegd in het register van Europese typegoedkeuringen (ETG). Van personenauto s die aan een ETG zijn gekoppeld is de CO 2 -uitstoot dus al bekend. Bij lichte bedrijfsauto s is de CO 2 -uitstoot alleen op papier (typegoedkeuring) bekend en niet digitaal geregistreerd. Mobiliteit en beprijzen In het beleidsprogramma (juni 2007) heeft het kabinet-balkenende IV een onomkeerbare en betekenisvolle stap aangekondigd op weg naar een eerlijker systeem van betalen voor mobiliteit. Automobilisten betalen hierin niet langer voor het bezit van een auto, maar voor het gebruik. Het Kabinet-Balkenende IV heeft gekozen voor een kilometerprijs op alle Nederlandse wegen, gedifferentieerd naar tijd plaats en milieukenmerken, en een inningssysteem dat werkt op basis van de modernste satelliettechniek. Het project Kilometerprijs (KMP), voorheen bekend als Anders Betalen voor Mobiliteit, dat plaatsvindt bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft in 2009 een aantal belangrijke mijlpalen bereikt: de dialoog met de in de prekwalificatie geselecteerde marktpartijen is van start gegaan en het wetsvoorstel Kilometerprijs is ter behandeling aangeboden aan de Tweede Kamer. De RDW levert, als beoogde uitvoeringsorganisatie voor diverse onderdelen van KMP, expertise voor de uitwerking van het systeem KMP. De RDW is beoogd uitvoerder van de volgende taken: - Typegoedkeuren van de registratievoorzieningen (de kastjes in de auto) - Erkennen van en toezicht houden op de inbouwstations - Registreren en verstrekken van relevante voertuiginformatie, zoals milieukenmerken - Produceren en distribueren van trusted elements, de beveiligingskaarten die onderdeel uitmaken van de registratievoorziening - Uitvoeren handhavingtaken, zoals: o Verzamelen van gegevens t.b.v. nalevingcontrole o Uitvoeren nalevingcontroles o Beheren handhavingdossiers o Verstrekken informatie - De afhandeling van klantvragen over de RDW-taken in samenwerking met het inningsbureau - Beheren van de datacommunicatie tussen registratievoorziening en back-offices - Beheren van de instellingen van de registratievoorzieningen. Als onderdeel van de uitwerking van taakplannen per uitvoeringstaak, heeft de RDW begin december 2009 een eerste kosteninschatting opgeleverd voor de voorbereiding van de beoogde taken. Alcoholslotprogramma Om gedragsverandering te realiseren op het gebied van alcoholgebruik in het verkeer heeft het CBR, naast het ongeldig verklaren van het rijbewijs, een aantal andere maatregelen tot zijn beschikking. Zo kan bijvoorbeeld een Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer worden opgelegd. Een cursus met als doel herhaling van het gebruik van alcohol in het verkeer te voorkomen. Vanaf begin 2011 kan in dit kader ook het Alcoholslotprogramma (ASP) worden opgelegd. Een alcoholslot is een startonderbreker die pas na een succesvolle blaastest wordt gedeblokkeerd. Het slot is bedoeld voor zware alcoholovertreders. Gedurende een periode van ten minste twee jaar dient een ASP deelnemer aan te tonen dat hij in staat is om alcoholgebruik en verkeersdeelname te scheiden. Internationaal onderzoek heeft aangetoond dat het inzetten van een alcoholslot vooral voor recidivisten effectief is. Uitgaande van ongeveer vierduizend deelnemers per jaar in het Alcoholslotprogramma, wordt een vermindering van acht tot tien verkeersdoden per jaar verwacht. Het alcoholslot wordt ingebouwd bij RDW-erkende inbouwstations. Periodiek wordt het alcoholslot uitgelezen om eventuele overtredingen door het CBR te laten beoordelen. De RDW is de partij die de gegevens verzamelt voor de beoordeling. Daarnaast houdt de RDW toezicht op het uitleesproces. In 2009 heeft RDW zich voornamelijk gericht op het ontwerp van het programma. Verder heeft de RDW belangrijke input geleverd voor de ontwikkeling van de wetgeving. Ook is een bijdrage geleverd aan de eisen die in regelgeving gesteld gaan worden aan de sloten en de inbouwers ervan. 9

10 Introductie Van Regeling voertuigen (IVR) Al enige jaren is hard gewerkt aan het voorbereiden van nieuwe voertuigregelgeving was het jaar van de waarheid. De nieuwe Regeling voertuigen is volledig volgens plan op 1 mei 2009 ingegaan. Na de invoering is nog een aantal praktische verbeteringen doorgevoerd, mede naar aanleiding van de eerste ervaringen met de Regeling. Het project behelsde enerzijds de implementatie van een nieuwe kaderrichtlijn 2007/46/EG en anderzijds een reeks inhoudelijke verbeteringen die voortkomen uit het overheidsbrede project Beter geregeld. Naast de inhoudelijke wijzigingen is de meeste regelgeving juridisch gezien op een lager niveau gebracht. Hierdoor zijn de regels in de toekomst eenvoudiger en daarmee sneller aan te passen aan veranderende omstandigheden. De drie belangrijkste inhoudelijke wijzigingen zijn: 1. Voor alle voertuigcategorieën kan nu een Europese typegoedkeuring worden afgegeven. DAF trucks heeft hierdoor als eerste een Europese typegoedkeuring voor een bedrijfsauto verkregen. 2. Er is een principieel onderscheid doorgevoerd tussen goedkeuring en registratie. Koninklijke Nooteboom Trailers heeft als eerste een Individueel Goedkeuringscertificaat verkregen. Met dit zogenaamde IGC kan bijvoorbeeld in Frankrijk een kenteken worden aangevraagd. 3. De voertuigtechnische regelgeving is geharmoniseerd en vereenvoudigd. Zo is bijvoorbeeld het APK-handboek circa 30% in omvang geslonken. De implementatie heeft in 2009 veel energie gevraagd van een groot aantal RDW-medewerkers. Zowel bij ICT, Registratie & Informatie, Voertuigtechniek als bij diverse stafafdelingen is hard gewerkt om de wijzigingen goed door te voeren. In december 2009 is begonnen met de evaluatie en begin 2010 is het project definitief afgesloten met een eindrapport. Boordcomputer Taxi (BCT) De boordcomputer voor taxi s combineert een betere registratie van rij- en rusttijden met het voorkomen van fraude. In een periode van twee jaar moeten alle circa taxi s in Nederland worden voorzien van een boordcomputer waarin ritgegevens zoals tijden, afstanden en prijzen op eenduidige wijze worden vastgelegd. De gegevens worden gebruikt voor belastingheffing. Daarnaast krijgen taxiklanten een overzichtelijke nota voor de gemaakte rit, wordt de administratie van taxiondernemers sterk vereenvoudigd en kunnen bijvoorbeeld verzekeraars beter vertrouwen op de declaraties die verzekerden indienen. De RDW is verantwoordelijk voor de typegoedkeuring en het toezicht op de inbouw van de boordcomputer. In 2009 heeft de RDW zijn ICT-systemen aangepast om de boordcomputer te kunnen registreren en deze te kunnen koppelen aan een kenteken. Ook veranderingen hierin worden door de RDW vastgelegd. De ervaring die de RDW met dit project opdoet, is goed bruikbaar voor andere projecten, zoals het project Kilometerprijs. Elektrische voertuigen Nederland moet dé internationale proeftuin worden voor elektrisch rijden. In een plan van aanpak heeft het kabinet-balkenende IV hiervoor 65 miljoen euro uitgetrokken. Dat maakten de bewindspersonen Eurlings, Van der Hoeven, Cramer en De Jager in juli 2009 gezamenlijk bekend. De RDW heeft een bijdrage geleverd aan dit plan van aanpak. De RDW wil ook dé voertuigautoriteit worden voor Elektrische Voertuigen (EV). Zo heeft de RDW de eerste Europese Typegoedkeuring (ETG) van Europa afgegeven voor een elektrisch voertuig. Ook wordt er gewerkt aan de aanschaf van eigen elektrische voertuigen, zijn er diverse projectideeën ontwikkeld en is er een centraal RDWaanspreekpunt aangewezen. Op verzoek van Verkeer en Waterstaat heeft de RDW in samenwerking met TNO en KEMA een onderzoeksvoorstel ingediend om de veiligheid van ombouwvoertuigen te onderzoeken. De resultaten van het onderzoek kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om de huidige toelatingseisen te valideren. De RDW is ook in Genève en Brussel actief op het gebied van de ontwikkeling en actualisering van internationale voertuigeisen. Verbeteren bestaande dienstverlening Voertuig Schorsen Online De minister van Verkeer en Waterstaat heeft in april 2009 tijdens een werkbezoek aan de RDW de nieuwe digitale dienst Schorsen Online geopend. Door het schorsen van de geldigheid van een 10

11 kenteken hoeft de eigenaar tijdelijk niet te voldoen aan voertuiggebonden verplichtingen. Dit zijn de APK-plicht, verzekeringsplicht en motorrijtuigenbelasting. Dankzij Schorsen Online hoeft de voertuigeigenaar niet meer naar het Postkantoor om het kenteken te laten schorsen. Het kan nu 24 uur per dag via de website van de RDW geregeld worden. Dit bespaart de aanvrager veel tijd. Het is ook mogelijk om een schorsing te annuleren of te verlengen via Schorsen Online. De identificatie gebeurt via DigiD en de betaling loopt via internetbankieren van de eigen bank (ideal). De RDW stuurt de eerstvolgende werkdag het aangepaste kentekenbewijs (deel IB) naar de voertuigeigenaar. Een belangrijk voordeel van het online schorsen is dat een schorsing maximaal 6 weken voor de afloop van de huidige schorsing, kan worden verlengd. De nieuwe einddatum van de schorsing wordt dan de einddatum van de huidige schorsing plus een jaar. Dus niet de aanvraagdatum plus een jaar, zoals bij verlengen op het Postkantoor. Berichtenservice De RDW verstuurt op jaarbasis miljoenen geautomatiseerde brieven ter herinnering aan het verlopen van de APK-goedkeuring of het rijbewijs. Elektronische verzending van dergelijke brieven leidt tot significante besparingen op apparatuur, postverzending en personeel. Naar aanleiding van een studiereis in 2008 naar Denemarken en Oostenrijk onder leiding van de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken (BZK), heeft de RDW toegezegd de ontwikkeling van een berichtenservice naar Deens model te onderzoeken. Het gaat om een elektronische berichtenservice waarmee overheidsinstanties (mail)berichten kunnen versturen naar de burger. In het eerste halfjaar van 2009 heeft de RDW deze berichtenservice ontwikkeld. Op 10 juni 2009 heeft de staatsecretaris van BZK de dienst geopend en sindsdien kan de herinneringsbrief APK langs de elektronische weg aan de burger worden verzonden. In de tweede helft van het jaar is, in samenwerking met de ICTU, de integratie met de internetportal MijnOverheid.nl gerealiseerd. Hiermee is de berichtenservice een generieke bouwsteen geworden in de elektronische communicatie tussen overheid en burger. Parallel aan deze integratie is de Sociale Verzekeringsbank aangesloten op de berichtenservice en zijn afspraken gemaakt met diverse andere overheidsorganisaties, waaronder gemeenten en Manifestgroepleden UWV en IND, over de aansluiting op de berichtenservice in 2010 en daarna. Online Voertuig Informatie (OVI) Burgers kregen in 2009 inzage in hun eigen voertuigen in het register. Zakelijke klanten kregen een eigen versie van de voertuiggegevens Online: een applicatie met basisgegevens uit het register, die gebruikt kan worden voor commerciële toepassingen. OVI-persoonlijk en OVI-zakelijk zijn de twee nieuwe telgen in de OVI-familie, die in 2009 het licht zagen. OVI-Persoonlijk Eind juli is MijnOverheid release 1.4 live gegaan. Met OVI-Persoonlijk krijgt de burger na het inloggen met DigiD, onder het tabblad persoonlijke gegevens een overzicht te zien van alle voertuigen die op zijn naam staan geregistreerd. Vervolgens kan de burger doorklikken voor detailinformatie. Deze wordt, zoals dat ook in OVI anoniem gebeurt, in vijf tabbladen getoond. OVI-Zakelijk Conform het nieuwe verstrekkingenbeleid levert OVI-Zakelijk niet-gevoelige informatie uit het kentekenregister. Dit gebeurt in een XML-bericht, zodat organisaties deze informatie eenvoudig kunnen verwerken in hun eigen applicaties. Deze dienst komt tegemoet aan verzoeken uit het bedrijfsleven. Na oplevering op 1 mei 2009 blijkt dat de dienst ook gewild is bij gemeentes. Inmiddels ligt het aantal opgevraagde bestanden op circa stuks. Dit moet in de komende drie jaar uitgroeien naar circa 5 miljoen aanvragen per jaar. Het lijkt erop dat de ontwikkelingen van OVI-Zakelijk een vervolg krijgen: er blijkt veel belangstelling te zijn voor een kant-en-klare applicatie, dat wil zeggen een interface waarin de gegevens netjes worden getoond, zodat de organisaties deze niet zelf hoeven te bouwen. 11

12 Herziening Non M1 In 2004 heeft de RDW een nieuw soort nationale typegoedkeuring geïntroduceerd voor bedrijfsauto s, bussen en aanhangwagens, de zogenaamde nl-etg. Dit was vooruitlopend op de invoering van een Europese typegoedkeuring voor niet-personenauto s (Non M1). Eind 2006 werd duidelijk dat de RDW-processen nog niet goed aansloten op de nl-etg. Dit had gevolgen voor het proces van goedkeuren en kentekenafgifte. Om die reden is in 2007 het project herziening Non M1 opgestart. Hierbij is zoveel mogelijk geanticipeerd op de nieuwe kaderrichtlijn die in 2009 van kracht zou worden. Zowel het administratieve proces als diverse informatie- en registratiesystemen zijn in dit kader aangepast, uitgebreid en ontwikkeld. Door de intensieve samenwerking tussen de verschillende afdelingen van de RDW is een solide basis gelegd voor de Europese wijze van goedkeuren en registreren. Met als resultaat dat de invoering van de echte Europese typegoedkeuring in mei 2009 relatief soepel is verlopen. De branche heeft de RDW op dit punt gecomplimenteerd. Modernisering betalingsverkeer Om de dienstverlening aan de verschillende klanten van de RDW te verbeteren, wordt het betalingsverkeer gemoderniseerd. In 2009 zijn de erkenningswijzigingen van de divisies Registratie & Informatie en Voertuigtechniek geautomatiseerd. Hierdoor wordt nu op eenduidige en efficiënte wijze maandelijks aan de klant gefactureerd op een door hem gekozen betaalwijze. Volgend op de oplevering van de nieuwe kassa s op de keuringsstations is gestart met de afbouw van de betaalwijze rekening courant. Steeds meer klanten kiezen voor betaling via automatische incasso. Modernisering APK Eind 2008 is het adviesrapport Modernisering APK 1.0 opgeleverd. De daarin beschreven voorstellen zijn voor het grootste deel tegelijkertijd met de introductie van de nieuwe Regeling Voertuigen in mei 2009 ingevoerd. Hierbij wordt onder andere een eerste stap gezet in de introductie van de controle op moderne veiligheidssystemen in voertuigen en de controle van een voertuig met behulp van de on board diagnosesystemen van het voertuig zelf. Ook is een expliciete controle op de bandenspanning bij APK voor personenauto s geïntroduceerd. Dit laatste kan een voertuigeigenaar een aanzienlijke besparing op de kosten opleveren en vermindert de belasting van het milieu. De voorstellen over de verbetering van het APK-rapport hebben meer voorbereidingstijd gevraagd. Deze zijn in het eerste kwartaal van 2010 ingevoerd. Eind 2009 is de tweede fase van de modernisering van de APK van start gegaan. Hierbij wordt ingezet op verdergaande stappen in het gebruik van en de controle op moderne voertuigelektronica en een verdergaande Europese harmonisatie van de APK-keuringseisen. Kennis en Informatie Management (KIM) Kennis is macht, kennis delen is machtiger! is de slogan van KIM. De divisie Voertuigtechniek, de rest van de RDW en alle externe klanten kunnen hier binnenkort van profiteren. Het KIM Programma is in het najaar 2008 gestart. KIM streeft naar het uniform borgen, beheren en ontsluiten van alle kennis en informatie die nodig is voor de uitvoering van het werk. Het Programma omvat een aantal deelprojecten, met de volgende centrale doelstellingen: - De RDW klanten snel, efficiënt en eenduidig te woord staan - In één keer het juiste antwoord geven - Vertaling richting de praktijk en wijzigingen met betrekking tot regelgeving sneller en efficiënter realiseren Begin 2009 zijn de deelprojecten van start gegaan. Hierbij is de blauwdruk gemaakt van de KIMorganisatie. De projectgroep en in totaal elf werkgroepen hebben nagedacht over de nieuwe organisatie, procesontwerpen en de inrichting van de infrastructuur. Verschillende hei- en brainstormsessies, overleggen en workshops hebben geresulteerd in het concept organisatierapport, nieuwe procesontwerpen en het voorstel voor de inrichting van de infrastructuur. Ook is het KIM Programma een voorbeeld van goede samenwerking tussen de verschillende RDW onderdelen. De nieuwe afdeling KIM is naar verwachting in het tweede half jaar van 2010 een feit. 12

13 DOELSTELLING 3 Een goede internationale positie verkrijgen om invloed uit te kunnen oefenen Internationale samenwerking In Europa wordt in toenemende mate samengewerkt op het gebied van voertuigdocumenten, rijbewijzen en informatievoorziening. Sinds begin jaren negentig wordt via EUCARIS informatie uitgewisseld over voertuigen en rijbewijzen. De technologie van EUCARIS, die inmiddels is aangepast aan de state of the art, wordt nu ook ingezet voor informatie-uitwisseling binnen diverse andere transportgerelateerde gebieden. De samenwerking op allerlei andere documentatie- en informatieonderwerpen kreeg met de oprichting van de EReg (Association of European Vehicle and Driver Registration Authorities) in 2006 een formele status. RDW adjunct-directeur Hans van der Bruggen is momenteel voorzitter van EReg. In 2010 loopt dit voorzitterschap af. Verwacht wordt dat deze wordt verlengd voor een tweede termijn van drie jaar. De associatie heeft inmiddels 27 leden (zie ook de website Diverse andere landen hebben ook aangegeven interesse te hebben in het EReg-lidmaatschap. In dit kader zijn gesprekken gaande met Italië, Bulgarije en Oostenrijk. In 2008 is besloten tot de oprichting van acht internationale werkgroepen. Inmiddels hebben twee van deze werkgroepen hun activiteiten afgerond en zijn in 2009 de voorbereidingen getroffen voor het opstarten van drie nieuwe werkgroepen. De Europese registratieautoriteiten pakken in deze werkgroepen al dan niet in samenwerking met de Europese Commissie gezamenlijk diverse actuele onderwerpen op. Voorbeelden hiervan zijn internationale gegevensuitwisseling, rijbewijstoerisme, herregistratie van voertuigen na import, onverzekerd autorijden, etc. In 2010 heeft EReg als prioriteiten: de intensivering van de contacten met de Europese instituties en met vergelijkbare (belangen)associaties; ook krijgt EReg in 2010 een juridische status. Internationale gegevensuitwisseling In 2009 heeft de RDW er wederom hard voor gewerkt het EUCARIS-systeem op brede schaal in Europa in te zetten. Dit systeem biedt een generiek framework voor de informatie-uitwisseling ten behoeve van alle verdragen, akkoorden en richtlijnen, voor alle doelgroepen en voor alle voorkomende functionaliteiten. Gebruik van EUCARIS voorkomt onnodige uitgaven aan allerlei nieuw op te zetten systemen binnen Europa. Het principe achter EUCARIS is dat de nationale registratieautoriteiten fungeren als contactpunt voor bijvoorbeeld informatieverzoeken van politie en douane. Door deze autoriteiten met elkaar te verbinden en ze te gebruiken als internationale in- en uitgang voor informatie-uitwisseling, wordt voorkomen dat een spaghetti aan systemen en verbindingen ontstaat. Kortom, met gebruik van het bestaande systeem wordt de informatie-uitwisseling gestroomlijnd en daarmee efficiënter. Bovendien worden beveiliging en privacy optimaal gewaarborgd. Dit standpunt wordt gedeeld door alle betrokken Nederlandse ministeries en door de buitenlandse registratieautoriteiten. Afgelopen jaar is de RDW namens alle EUCARIS-landen in onderhandeling gegaan met de Europese Commissie over de inzet van EUCARIS voor verschillende Europese richtlijnen. De Commissie heeft aangegeven te willen zoeken naar een oplossing waarbij EUCARIS één van de officieel door de Commissie voorgeschreven systemen voor gegevensuitwisseling wordt, met name voor rijbewijzen, en transportondernemingen en digitale tachograafkaarten. EUCARIS In het afgelopen jaar zijn alle landen die gebruik maken van EUCARIS gemigreerd naar de nieuwe EUCARIS II-technologie. Deze nieuwe technologie maakt het onder meer mogelijk om verschillende applicaties te draaien op dezelfde techniek. Nederland gebruikt momenteel drie applicaties: de originele EUCARIS-applicatie voor technische voertuiggegevens en rijbewijzen, de Prüm-applicatie voor voertuiggegevens inclusief persoonsgegevens en de applicatie voor de uitwisseling van persoonsgegevens ten behoeve van het innen van bekeuringen bij buitenlandse verkeersovertreders. Via de laatstgenoemde applicatie wisselt Nederland gegevens uit met Duitsland. Er wordt naar gestreefd om dezelfde handelingen die nu handmatig plaatsvinden door een groot aantal Belgische en Italiaanse gemeenten en door een aantal Zwitserse kantons, zo spoedig mogelijk om te zetten in geautomatiseerde activiteiten. Hierbij wordt de technologie van EUCARIS gebruikt. 13

14 In 2009 is onderhandeld met Frankrijk, België en Polen om te komen tot geautomatiseerde internationale uitwisseling van gegevens voor het wederzijds innen van boetes van buitenlandse verkeersovertreders. Frankrijk en Zwitserland zijn in 2009 gebruik gaan maken van EUCARIS voor de onderlinge uitwisseling van boetegegevens. Diverse andere landen nemen vergelijkbare stappen. In 2009 is Litouwen in het kader van het EUCARIS-verdrag ook rijbewijsgegevens gaan uitwisselen. Hiermee is het aantal landen dat rijbewijsgegevens internationaal uitwisselt op zeven gekomen. Op 21 september 2009 heeft de Raad van de Europese Unie besloten dat ook Noorwegen en IJsland zich kunnen aansluiten bij Prüm. Dit betekent dat in deze landen de twee bijbehorende raadsbesluiten van toepassing zijn. Deze gaan over de uitwisseling van onder meer kentekengegevens voor de bestrijding van zware criminaliteit en terrorisme. Hiermee komt het totaal aan landen dat deze informatie via EUCARIS zal gaan uitwisselen op 29. Naast de negentien landen die voor de ene en/of andere applicatie de technologie van EUCARIS al hebben geïnstalleerd en gebruiken, volgen in 2010 en 2011 de overige tien landen. De beschikbaarheid van EUCARIS lag in 2009 op 97,2%. Deze hoge beschikbaarheid komt onder meer door de nieuwe, stabiele EUCARIS II-technologie die alle lidstaten in 2009 zijn gaan gebruiken. In 2009 zijn bijna 5 miljoen bevragingen gedaan via EUCARIS. Een daling van 1,5 miljoen ten opzichte van Dit is exclusief de bevragingen in het kader van het Prüm-verdrag (politie). De afname van het aantal bevragingen komt enerzijds door de economische crisis, waardoor er minder import en export van voertuigen was. Ook heeft Litouwen in 2009 de interne procedures veranderd, waardoor EUCARIS minder vaak geraadpleegd hoefde te worden (daling van circa raadplegingen). Anderzijds is door de migratie van EUCARIS I naar EUCARIS II minder bevraagd. Tijdens de migratie waren landen soms korte tijd onbereikbaar en zijn enkele logbestanden uit het oude EUCARIS I verloren gegaan. In 2009 zijn er voertuigen met een gestolensignaal aangetroffen in een van de EUCARIS-landen. In november 2009 was EUCARIS een van de finalisten voor de European egovernment Award. Helaas heeft EUCARIS deze niet in de wacht weten te slepen. Internationaal netwerk uitgebouwd De RDW heeft in 2009 delegaties ontvangen uit alle windstreken: Van Indonesië tot Armenië en van Hongkong tot Kazachstan. Daarnaast is de Europese Commissie (DG ENTR) op bezoek geweest op het Test Centrum Lelystad en zijn enkele kortdurende stages in Nederland georganiseerd voor medewerkers van de Dienst Openbare Werken op Curaçao. De delegaties zien de RDW veelal als een best practice om van te leren. Voor de RDW waren de bezoeken ook interessant. Zo kon de RDW voor de Europese Commissie goed zijn standpunt op het gebied van individuele toelating voor het voetlicht brengen. Het project voor en met de Bulgaarse verkeerspolitie dat in 2008 is opgestart, moest volgens de planning in 2009 worden afgerond. Door overmacht aan Bulgaarse zijde is de slotbijeenkomst begin 2010 gepland. Op verzoek van Curaçao zijn ook in 2009 weer diverse experts vertrokken naar Curaçao. Er is geadviseerd op het gebied van voertuigregistratie, toelating, criminaliteitsbestrijding en wetgeving. De gemaakte kosten en uren zijn doorbelast en betaald door Curaçao. Begin 2010 is het project met een slotconferentie formeel afgerond. 14

15 De RDW ondersteunt Servië bij de verbetering van de APK. De EVD heeft hiervoor budget beschikbaar gesteld. Volgens planning wordt het project in 2011 afgerond. Internationaal overleg Namens de Nederlandse overheid participeert de RDW in internationaal overleg over voertuigeisen die invloed hebben op milieu, voertuig- en verkeersveiligheid en volksgezondheid. In 2009 is de RDW nauw betrokken geweest bij de volgende ontwikkelingen: - De nieuwe Euro VI emissie-eisen (codecisie deel) voor zware motoren zijn gepubliceerd in een verordening. De ingangsdata zijn 31 december 2012 voor typegoedgekeurde voertuigen en 31 december 2013 voor nieuwe registraties. Deze verordening wordt nog gevolgd door een verordening voor de uitvoering (comitologie). De bestaande richtlijnen voor emissie en vermogen komen hiermee te vervallen. Voor testbeschrijvingen wordt nu rechtstreeks verwezen naar het UNECE reglement. De daarin opgenomen gtr-eisen (global technical regulations) worden daarmee ook verplicht. - Op 6 juni 2009 is de verordening CO 2 & Cars officieel gepubliceerd. Vanaf 2012 worden specifieke eisen opgelegd aan de CO 2 -uitstoot van nieuwe personenauto s. De eisen stellen dat de gemiddelde CO 2 -uitstoot van personenauto s van een fabrikant die vanaf 2015 worden verkocht maximaal 130 g/km mag zijn. In 2020 mag de gemiddelde CO 2 -uitstoot zelfs maar 95 g/km bedragen. Overschrijdingen van de norm worden beboet. Auto s met een CO 2 -uitstoot van minder dan 50 g/km (elektrische auto s en plug-in hybrides) krijgen tussen 2012 en 2015 een hogere waardering doordat ze voor 3,5 auto mogen worden geteld (supercredits). Ook voor ecoinnovaties die niet (kunnen) worden meegenomen in de emissietestcyclus kunnen fabrikanten een bonus ontvangen. - De Gaseous Fuelled Vehicles (GFV)-werkgroep, onder voorzitterschap van de RDW, heeft voor diverse aanpassingen gezorgd voor het reglement dat eisen stelt aan het achteraf inbouwen van LPG/CNG 1 -installaties. - Er zijn voorstellen ontwikkeld om eisen voor het automatisch aan- en uitschakelen van groot licht koplampen te introduceren. Parallel hieraan is ook discussie gevoerd over het geleidelijk aanpassen van de groot licht functie van adaptieve koplampsystemen (AFS). Er is vooralsnog geen consensus over de exacte eisen. - Het voorstel voor een nieuw reglement voor LED-lichtbronnen is aangenomen. Hiermee wordt, in navolging van de gestandaardiseerde gloeilampjes en gasontladingslichtbronnen, nu ook de mogelijkheid geboden gestandaardiseerde LED s separaat goed te keuren. - Op motorfietsen worden koplampen met gasontladingslichtbronnen, ook wel xenon koplampen genoemd, officieel toegestaan. Deze moeten dan wel zijn voorzien van een niveauregeling voor de koplamp. Na een overgangsperiode worden voor motorfietskoplampen met hoge intensiteit alleen nog maar automatische niveauregelingen geaccepteerd. Ook de installatie van dagrijlichten (DRL s) wordt officieel toegestaan op motorfietsen. Hiermee wordt de opvallendheid van de motorfiets overdag vergroot. De fabrikant mag de motorfiets voorzien van één of twee DRL s. - In 2013 wil de EU AEBS en LDWS verplichten voor zware motorvoertuigen. AEBS is een systeem dat automatisch remt om een botsing te voorkomen of de ernst ervan te verminderen. LDWS waarschuwt voor het onbedoeld verlaten van een rijstrook. Voor beide systemen is gestart met het formuleren van eisen. Dit gebeurt onder voorzitterschap van de Europese Commissie. - De UNECE werkgroep GRSP 2 heeft het toepassingsgebied van UNECE reglement 100 (elektrische veiligheid) uitgebreid naar allerlei soorten aandrijvingen die gebruikmaken van elektriciteit met hoge voltages (bijv. hybride). Voorheen kon dit reglement alleen voor elektrische voertuigen worden gebruikt. Ook de opzet van diverse testen is herzien. De EC wil dit reglement verplichten voor de typegoedkeuring van elektrisch aangedreven voertuigen. - Onder voorzitterschap van de RDW is gewerkt aan het opstellen van eisen voor de goedkeuring van camera-monitorsystemen. Ook is gesproken over de benodigde aanpassingen om andere spiegels dan voorspiegels te kunnen vervangen door camera-monitorsystemen. 1 Liquid Propane Gas / Compressed Natural Gas (beter bekend onder de naam aardgas) 2 Groupe de travail sur la Securité Passive ofwel Working Party on passive safety ofwel werkgroep passieve veiligheid 15

16 Daarnaast is de dode hoek bij vrachtauto s aan de rechtervoorzijde opnieuw op de agenda geplaatst. Aan de orde komen voorstellen om het zichtveld van bepaalde spiegels aan de passagierszijde aanzienlijk aan te vullen. Dit mag worden gerealiseerd door andere systemen dan spiegels of camera s, mits deze wel daadwerkelijk zicht geven. - Ter vereenvoudiging van de Europese wetgeving heeft de Europese Commissie een nieuwe verordening gepubliceerd over algemene veiligheid. Zij schrapt hiermee op termijn een groot aantal bijzondere richtlijnen. Er wordt rechtstreeks doorverwezen naar UNECE reglementen. De verordening bevat een aanscherping van de eisen voor rolgeluid evenals nieuwe voorschriften voor rolweerstand, bandenspanningsmeters, LDWS (Lane Departure Warning System), ESC (Electronic Stability Control) en geavanceerde noodremsystemen (AEBS). Deze verordening kan pas worden toegepast als de benodigde uitvoeringsmaatregelen zijn opgesteld. Deze moeten voor eind 2010 klaar zijn. DOELSTELLING 4 Permanent investeren in medewerkers en de organisatie Strategisch HR beleid Het strategisch HR beleid heeft als doel een solide basis van personeelsbeleid en instrumenten neer te zetten. Management en medewerkers worden hierdoor zodanig gefaciliteerd in hun ontwikkeling dat zij gezamenlijk in staat zijn de strategie van de RDW en de daarvan afgeleide bedrijfsdoelstellingen te realiseren. In 2009 is wederom voortvarend gewerkt aan de diverse projecten uit het strategisch HR plan Zo is in 2009 het nieuwe vervoerplan tot stand gekomen, naderde het nieuwe functiegebouw zijn voltooiing en werd in een pilot ervaring opgedaan met strategische personeelsplanning. Als kroon op het gevoerde HR beleid eindigde de RDW in 2009 op de eerste plaats in het Intermediair Beste Werkgeversonderzoek voor de non-profit sector. Vervoerplan In 2009 is een nieuw vervoerplan tot stand gekomen. Hiermee zet de RDW vervoersmanagement in als een professionele bedrijfsactiviteit. In het plan staan efficiency, duurzaamheid, marktconformiteit en administratieve lastenverlichting centraal. Een van de meest in het oog springende veranderingen is de aangepaste bedrijfsautoregeling. Deze is meer marktconform doordat gekozen is voor een andere vorm van doorbelasting van kosten voor privégebruik aan de medewerkers. Nieuw functiegebouw De basis van een goede verdere uitvoering van het Strategisch HR plan is een nieuw functiegebouw dat resultaatgericht, flexibel en onderling vergelijkbaar is. In 2009 is het nieuwe functiegebouw opgezet. Deze bestaat uit functiefamilies met generieke functieprofielen. Functiehouders hebben in focusgroepen conceptprofielen getoetst en aangevuld met gedragsindicatoren. Begin 2010 is het functiegebouw klaar en wordt het geïmplementeerd. Strategische personeelsplanning Strategische personeelsplanning is één van de projecten uit het Strategisch HR plan. Doel is het ontwikkelen van een systematiek voor strategische personeelsplanning dat organisatiebrede informatie oplevert. Deze informatie is relevant voor onder andere het te voeren arbeidsmarktbeleid, werving en selectie, opleidingsplannen en inzetbaarheidbeleid. Om meer inzicht te krijgen in de mogelijkheden van strategische personeelsplanning vond in de tweede helft van 2009 een pilot plaats binnen een afdeling van de divisie Registratie & Informatie. Hierbij werd het toekomstige werkpakket van de afdeling vertaald naar de benodigde aantallen medewerkers en bijbehorende competenties. Op basis van de ervaringen uit de pilot krijgt het project in 2010 verder vorm. Managementleergang Tools Vanuit de ambitie om de RDW te laten groeien naar een proactieve en uiteindelijk een high performance organisatie (volgens Nelson & Burns) heeft de RDW actief geïnvesteerd in de ontwikkeling van het middlemanagement. 16

17 In 2009 volgden in totaal 91 managers de veertien maanden durende managementleergang Tools. In november hebben de eerste vier groepen de leergang afgerond. Zeven kandidaten gaven aan in aanmerking te willen komen voor het certificaat Hoger Management Programma. Zij hebben met succes hun eindrapport verdedigd ten overstaan van een jury onder leiding van de Business School Nederland. Het certificaat Hoger Management Programma geeft toegang tot de tweede fase van het MBA-programma van de Business School Nederland. Integraal gezondheidsmanagement In 2009 heeft integraal gezondheidsmanagement verder vorm gekregen. Het doel is de RDW zo in te richten dat medewerkers zich optimaal kunnen ontplooien en duurzaam inzetbaar blijven. Vitaliteit van mens en organisatie zijn daarbij van cruciaal belang. In opdracht van de RDW heeft TNO in 2009 een businesscase ontwikkeld. Hierbij zijn alle kosten en baten rond arbeidsomstandigheden in kaart gebracht. De conclusie was dat de RDW op het gebied van integraal gezondheidsmanagement al veel inspanningen heeft verricht. De positieve resultaten hiervan zijn onder andere terug te zien in een relatief laag ziekteverzuim. Ten aanzien van de cultuuraspecten ziet TNO nog verbeterkansen. Een betere communicatie tussen managers, medewerkers en bedrijfsartsen, waarbij een goede balans wordt nagestreefd tussen persoonlijke en zakelijke belangen, zal verder bijdragen aan een gezonde organisatie met betrokken medewerkers. Vervolgstap is om de visie op integraal gezondheidsmanagement in samenwerking met alle betrokkenen te verwoorden in een kadernotitie. Audit RIEflex-systematiek De Arbo-wet stelt dat elke werkgever moet zorgen voor een actuele Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). In 2004 is de RDW overgegaan op de zogenaamde RIEflex-systematiek in samenwerking met de toenmalige arbodienst. Dit houdt in dat het Arboplatform jaarlijks speerpunten benoemd die het komende jaar uitgewerkt gaan worden. Aan de huidige arbodienst Maetis is in 2009 opdracht gegeven deze systematiek te toetsen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet: hoe staat de RDW ervoor op het gebied van arbeidsomstandigheden en welke verbeterpunten liggen er? Het is duidelijk geworden dat vooral de bekendheid en toegankelijkheid van documenten verbeterd moet worden, zodat voor alle medewerkers duidelijk is hoe te handelen in voorkomende situaties zoals een arbeidsongeval. Daarnaast moeten interne audits beter geborgd worden, zodat ze conform de richtlijnen van de arbodienst zijn. De rapportage van Maetis heeft bruikbare aanwijzingen opgeleverd aan de hand waarvan de RDW de arbeidsomstandigheden verder kan verbeteren. Integriteit Door het publieke karakter van de RDW worden hoge eisen gesteld aan de integriteit van de RDWmedewerker. Om die reden is ook in 2009 weer extra aandacht besteed aan het omgaan met gevoelige gegevens uit het kentekenregister. Niet alleen werd aandacht gevraagd voor het verstrekken van privacygevoelige gegevens aan anderen, maar ook voor het raadplegen hiervan. In 2009 is de opleidingsmodule integriteit via e-learning beschikbaar gekomen voor alle medewerkers. Deze module is vooral gericht op bewustwording van de verschillende integriteitthema s en kennisoverdracht over normen en over hoe te handelen bij integriteitdilemma s. Eind 2010 wordt gestart met de ontwikkeling van de aanvullende gedragstraining. Medewerkerstevredenheidsonderzoek Respons 3! De RDW doet elke drie à vier jaar onderzoek naar de tevredenheid van al zijn medewerkers. Zo ook weer in 2007, onder de naam Respons 3!. Het onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in de wensen, verwachtingen en ervaringen van de medewerkers, maar ook in het effect van verbeterpunten uit vorige onderzoeken. Op basis van de onderzoeksresultaten hebben de afdelingen en divisies in het eerste kwartaal van 2008 hun verbeterpunten geformuleerd. Deze zijn in maart 2008 vastgesteld door het MT-RDW. Om de vinger aan de pols te houden is afgesproken dat elk halfjaar de voortgang van de verbeterpunten wordt gerapporteerd aan het MT-RDW. Dit is voor het eerst gebeurt in oktober 2008 en voor het laatst in december Uit de eindrapportage van december 2009 is gebleken dat in totaal 204 verbeterpunten zijn geformuleerd. Hiervan zijn er 194 (95%) afgerond, dan wel opgenomen in de reguliere bedrijfsvoering. De overige tien nog niet afgeronde verbeterpunten worden in 2010 opgepakt. In 2011 wordt opnieuw een medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden. 17

18 Intermediair Beste Werkgeversonderzoek De RDW is in 2009 uitgeroepen tot beste werkgever in de non-profit sector in het Intermediair Beste Werkgeversonderzoek dat VNU Media sinds 2001 jaarlijks houdt. Het onderzoek vond plaats onder de medewerkers van ruim 100 bedrijven in de profit en non-profit sector. Het bestond uit twee onderdelen: arbeidsvoorwaarden en medewerkerstevredenheid/werkbeleving. De RDW eindigde zowel op beide vlakken op de eerste plaats in de non-profit sector. In het gezamenlijke klassement voor de profit en non-profit sector eindigde de RDW, na de Rabobank, op een eervolle tweede plaats. Sourcingonderzoek Om de omvang van het ICT Bedrijf te kunnen beheersen is in 2008 een sourcingstrategie gekozen en gehanteerd. Er is een zogenoemde beslisboom sourcing samengesteld. Deze ondersteunt bij beslissingen over in- of outsourcing van ICT-werkzaamheden. Meer dan in het verleden worden werkzaamheden uitbesteed aan de markt op basis van resultaatverplichting. Om besluitvorming hierover te faciliteren is een beslismodel samengesteld dat een weergave is van onze sourcingstrategie. Delphi Software Ontwikkeling en Werkplekbeheer worden uitbesteed. Het is mogelijk dat dit op termijn ook gebeurt met andere werkzaamheden die geen ICT-kernactiviteit zijn. Steeds vaker wordt een bewuste keuze gemaakt tussen zelfdoen en uitbesteden. Zo is in de nieuwe Europese Aanbesteding Inhuur voor vier van de vijf percelen de mogelijkheid opgenomen voor het wegzetten opdrachten tegen een fixed price. Het ICT Bedrijf moet door deze werkwijze meer en professioneler op externe leveranciers sturen. Het betekent een stap voorwaarts in zijn ambitie van regieorganisatie. In 2010 is hiervoor extra aandacht en ook capaciteit ingeruimd. De nadruk ligt op de professionalisering van contractmanagement als onderdeel van leveranciersmanagement. Nieuw internetbeheer Door de toenemende digitalisering van processen en de integratie van internetkanalen in de primaire dienstverlening, veranderende technologische mogelijkheden, andere klantverwachtingen én het streven om als één RDW naar de buitenwereld te opereren, is in 2008 een nieuw internetbeheermodel ontworpen. In 2009 is dit model geïmplementeerd. Het is gebaseerd op centrale ontsluiting van informatie door een RDW-brede frontoffice. Deze wordt gevoed door de relevante partijen uit de gehele RDW-backoffice. In dit model werkt de RDW vanuit een centraal gedeelde visie, die is gebaseerd op de diverse vormen van beleid en de daaruit voortkomende strategieën. Professionalisering inkooporganisatie In 2009 zijn zestien grote aanbestedingstrajecten afgerond. Ondermeer op het gebied van postverzendingen, auditdiensten en vervoer. De kwaliteit van de diensten is nu van een gelijk of hoger niveau. Ook is aan de minimale duurzaamheidseisen voldaan en is een betere prijs overeengekomen. De inkomende factuurstroom wordt nu geheel digitaal verwerkt. Daarnaast is het aanvraag- en bestelproces met SAP/SRM opgeleverd en zijn twee pilots opgestart om ervaring op te doen met de werking en invoering van het digitale inkoopsysteem. Voor de komende jaren resulteert dit alles in een aanzienlijke besparing op inkopen. Huisvesting De huurovereenkomst voor het kantoorgebouw van het ICT Bedrijf loopt af per 31 januari In 2009 is de RDW gestart met het zoeken van een geschikte locatie voor de huisvesting van ICT. Hierbij wordt een afweging gemaakt tussen verhuizen en het verlengen van de huidige huurovereenkomst. Er bleken slechts twee gebouwen in potentie geschikt. Uiteindelijk is gekozen voor het vernieuwen van de huurovereenkomst voor het huidige pand voor de duur van 10 jaar. 18

19 DOELSTELLING 5 Een communicatieve organisatie zijn: transparant en open Kostendekkende taakclusters Bij de verzelfstandiging van de RDW is met het ministerie van Verkeer en Waterstaat afgesproken dat de producten en diensten van de RDW kostendekkend moeten zijn. Het afgelopen jaar heeft de RDW stevig geworsteld met de gevolgen van de recessie. In januari is de begroting voor het lopende jaar aangepast. Dit had als gevolg dat het exploitatieresultaat goed beheerst is en veel beter is uitgekomen dan begroot en geprognotiseerd. De kostendekkendheid van de verschillende taakclusters van de RDW wordt berekend en transparant gemaakt met een kostprijscalculatiemodel. Dit model is in 2009 opnieuw geaudit en akkoord bevonden. Gematigd tarievenbeleid De RDW streeft naar een professionele en betrouwbare dienstverlening. Met het ministerie van Verkeer en Waterstaat is afgesproken dat de tarieven jaarlijks met maximaal vijf procent mogen stijgen of dalen, exclusief inflatie. In 2007 en 2008 is het gemiddeld tariefniveau met 5,6% gedaald. Daarmee is een tijdelijke onderdekking van de taakclusters geaccepteerd om de reserves die niet nodig zijn voor de continuïteit van de bedrijfsvoering terug te geven aan de afnemers van de RDW-diensten. Ook in 2009 is hard gewerkt aan het verbeteren en efficiënter maken van de bedrijfsprocessen. De RDW heeft ook in 2009 zijn 2%-efficiencydoelstelling uitgevoerd; zowel door reductie van tijdelijk en vast personeel als door besparingen in de overige kostensfeer. In 2009 zijn de tarieven met gemiddeld 1,36% gestegen. Dit is ruim binnen de gestelde marge. Strategieontwikkeling De strategieontwikkeling bij de RDW verloopt via de zogenoemde besturingscyclus. Deze cyclus houdt in dat vanuit de bestaansgrond van de RDW de missie wordt ontwikkeld. Van daaruit wordt een SWOT-analyse uitgevoerd en worden strategische doelstellingen geformuleerd. Op basis van deze strategische doelstellingen wordt het jaarplan ontwikkeld. Dit is de basis voor de verschillende deelplannen van de organisatieonderdelen. In dit proces krijgen de verschillende doelgroepen van de RDW een grotere rol. In de in 2009 nieuw ontwikkelde besturingscyclus worden zij actief betrokken bij de strategieontwikkeling. De doelgroepen worden bevraagd op hun wensen, eisen en ontwikkelingen. Ook kunnen ze actief invloed uitoefenen op de strategie van de RDW. Naast deze grotere externe invloed worden de medewerkers van de RDW ook meer betrokken. De interne kennis wordt nog meer dan voorheen aangewend bij de strategieontwikkeling. De RDW wil zich met de nieuwe besturingscyclus, met de uitgangspunten van buiten naar binnen en bottum-up, nog meer proactief richten op het optimaliseren van de toegevoegde waarde voor de doelgroepen. Doelgroepenbeleid De RDW heeft doelgroepen die zeer verschillend van aard zijn. Zo zijn er opdrachtgevers, partners, klanten/gebruikers en burgers. Deze doelgroepen hebben verschillende relaties met de RDW en de RDW met hen. De RDW vervult op zijn beurt zowel de rol van dienstverlener als die van toezichthouder. Elke doelgroep heeft andere wensen met betrekking tot bijvoorbeeld de kwaliteit van de dienstverlening, de prijs/kwaliteit-verhouding, transparantie en participatie. Dit vraagt om differentiatie in de benadering van de doelgroepen. De RDW wil dit de komende periode nadrukkelijker vormgeven. Dit zal zich uiten in een meer gestructureerde doelgroepspecifieke dienstverlening, gericht op de gewenste toegevoegde waarde voor de doelgroepen. Visitatie Handvestgroep In het kader van het Handvest Publiek Verantwoorden, waar de RDW sinds de oprichting in 2000 lid van is, heeft in 2009 voor de tweede maal een visitatie bij de RDW plaatsgevonden. Een visitatiecollege heeft de RDW beoordeeld ten opzichte van de waarden in het Handvest: kwaliteit, prijs/prestatie, responsief handelen/participatie en transparantie. 19

20 De bevindingen van het college zijn positief. De RDW wordt breed erkend als een kwalitatief hoogstaande publieke dienstverlener in de nationale en internationale vervoersbranche. De RDW is een technische en administratieve publieke organisatie met een zeer hoge mate van klantvriendelijkheid en effectiviteit in al zijn geledingen. Verder heeft het College geconcludeerd dat de ontwikkeling van de RDW sinds de verzelfstandiging een gestaag opgaande lijn kent. Ook op de onderdelen waar bij de vorige visitatie in 2003 al hoog werd gescoord, heeft de RDW zich verder verbeterd. Het College heeft tevens een aantal aanbevelingen geformuleerd, onder andere op het gebied van klachtafhandeling. De RDW zal deze nader onderzoeken en oppakken. 20