Typering van het monument: Hoeve de Schoor is een monumentale carréboerderij met Franse architectonische invloeden.

Transcriptie

1 Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM016 Naam monument : Hoeve de Schoor Adres : Schoorstraat 8 Postcode en plaats : 6095 NW Baexem Kadastrale aanduiding : BXM00, sectie D, nr(s) 341 Coördinaten : x: , y: Bouwstijl : Traditionele bouwstijl Kerndatering : XVII-XIX Oorspronkelijke functie : boerderij Huidige functie : woonhuis en vakantieverblijven Architect : onbekend Typering van het monument: Hoeve de Schoor is een monumentale carréboerderij met Franse architectonische invloeden. Historie: Uit onderzoek blijkt dat de oudste beschrijving dateert uit de tijd rond Volgens de archieven werd de boerderij het Goed van der Schoor genoemd. In Elisabethshof, het streekmuseum in Haelen, hangt een kaart uit 1600 waarop duidelijk te zien is dat de boerderij toen al de carrévorm had. Begin 1800 werd een vergunning verleend voor een jeneverstokerij. In het bakhuis werden tijdens de restauratie en herbestemming de restanten van de stokerij aangetroffen. Ruimtelijke context: Het object is gelegen in een landschappelijke omgeving waarbij de historisch-ruimtelijke relatie met de directe omgeving bewaard is gebleven en waarvan de wegen, verkaveling, bodem- en groenstructuren een oorspronkelijke indruk wekken of veranderingen hebben ondergaan waarbij het oorspronkelijke beeld herkenbaar is gebleven. De voormalige weilanden aan de achterzijde van de boerderij zijn aangeplant en tegenwoordig in gebruik als tuin. Het betreft een vrijstaande boerderij op ruime verkaveling. Beschrijving van de bouwmassa van het complex: Het complex bestaat grotendeels uit twee langwerpige bouwmassa s die haaks op de weg zijn gesitueerd. De rechter bouwmassa (aan de westzijde) bestaat uit een aaneenschakeling van voormalige schuren en stallen. De linker bouwmassa (aan de oostzijde) bestaat uit voormalige stallen en het voormalige woonhuis. Aan de straatzijde (noordzijde) zijn beide bouwmassa s verbonden doormiddel een muur met restanten van een wagenpoort die toegang gaf tot het erf. Aan de binnenzijde van de muur zijn aan weerszijde van de toegang in de muur twee kleine stalletjes aanwezig. De historische bouwmassa wordt aan de zuidzijde begrensd door het vrijstaand voormalig bakhuis annex jeneverstokerij, die haaks op de beide langgerekte bouwvolumes is gesitueerd. Zowel in de gevel van het bakhuis als in de zuidelijke muur van de westelijke bouwmassa, zijn sporen aanwezig van een gemetselde poortboog die beide bouwmassa s in het verleden met elkaar verbond. De overige op het perceel aanwezige bouwwerken betreffen recente toevoegingen. Deze bouwwerken zijn niet verder beschreven en vallen buiten de bescherming. Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 1 van 10

2 Schuren en stallen (westelijke bouwmassa): Bouwmassa: Deze westelijke vleugel met schuren en stallen bestaat uit een aaneenschakeling van achter elkaar gelegen schuren en stallen die in verschillende bouwfasen tot stand zijn gekomen. Het oudste deel van deze vleugel dateert vermoedelijk uit de 17 e eeuw. Nader onderzoek zou uitsluitsel hier over kunnen geven. De bouwmassa van de westelijke vleugel is variërend één tot anderhalve bouwlaag hoog en gedekt met een zadeldak haaks op de weg.. Aan de noordzijde van de bouwmassa is een bouwdeel met stal, grote schuur en een aangebouwde varkensstal aanwezig. De varkensstal is aan de binnenplaatszijde tegen de hoofdbouwmassa aangebouwd, heeft een hoogte van een halve bouwlaag en is gedekt door een lessenaarsdak. Het middelste bouwdeel bevat een grote schuur. Het bouwdeel aan de zuidelijke zijde bevat deels twee verdiepingen waarbij op de begane grond stallen aanwezig zijn. Tussen het meest noordelijke deel en het middendeel is een bouwnaad en verspringing in het dak aanwezig. Dak: De zadeldak van de schuren en stallen zijn gedekt met roodbruine oud-hollandse pannen. Het zadeldak van de hoofdbouwmassa loopt ter plaatse van de varkensstal over in het lessenaardak van deze aanbouw. Gevels: Het pand is opgetrokken in roodbruine baksteen, gemetseld in kruisverband en platvol gevoegd. De gevels hebben een later aangebrachte gepleisterde plint die op enkele plaatsen is weggesleten en zijn voorzien van smeedijzeren muurankers. De bouwmassa bevat met name gevelopeningen aan de zijde van het erf. De beide kopgevels zijn geheel gesloten en in de langsgevel aan de westzijde zijn slechts enkele luiken en een poortje aangebracht. Tegen de westelijke langsgevel zijn verscheidene later aangebrachte steunberen aanwezig. Aan de bouwsporen in zuidelijke kopgevel is af te leiden dat het zuidelijke bouwdeel van het stal anex schuurgedeelte oorspronkelijk lager was. Binnenplaatsgevel (oost): In het noordelijke bouwdeel zijn twee poorten aanwezig namelijk (geheel rechts) een kleine segmentboogvormige poort, die toegang geeft tot het stalgedeelte en een grote dubbele poort die toegang geeft tot de schuur. De segmentboogvormige poort van de stallen is thans aan de buitenzijde voorzien van een dubbele schuifdeur. Boven deze poort is een dakkapel met een lessenaarsdak en hooiluik geplaatst. Tussen beide poorten is tegen de gevel van de hoofdbouw een lage varkensstal gebouwd, die is voorzien van drie staldeuren met blokkozijnen. Het lessenaardak van de varkensstal loopt over in het dak van de hoofdbouw. De grote dubbele poort aan de linkerzijde van dit bouwdeel loopt door tot onder de goot en heeft een rechthoekige vorm. Links naast deze poort is een bouwnaad en een verspringing van het dak aanwezig. Het middendeel van de bouwmassa, is eveneens een schuur. De gevel van dit bouwdeel bevat aan de linkerzijde een grote dubbele segmentboogvormige poort en aan de rechterzijde een deur met blokkozijn. Het zuidelijke bouwdeel heeft vijf gevelopeningen, alle voorzien van blokkozijnen, met respectievelijk van rechts naar links een raam met smeedijzeren tralies, een staldeur met onder- en bovendeur, een samengesteld blokkozijn met staldeur en hierboven hooiluik, een hooiluik en een staldeur. Geheel links in de gevel bevindt zich een overdekte uitsparing in de gevel. De functie of reden hiervan is onbekend. Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 2 van 10

3 Stallen en woonhuis (oostelijke bouwmassa) Bouwmassa: Deze vleugel bestaat uit voormalige stallen (aan de noordzijde van de vleugel) en het voormalige woonhuis (aan de zuidzijde van de vleugel). De stallen bestaan uit één bouwlaag, gedekt met een zadeldak. Het voormalige woonhuis heeft twee bouwlagen en is eveneens voorzien van een zadeldak. In het éénlaagse stalgedeelte tegen het woonhuis was vroeger de keuken van het woonhuis ondergebracht. Aan de oostzijde van de stallen is een recent aangebracht aanbouw aanwezig die niet onder de bescherming valt en derhalve niet verder is beschreven. Dak: De zadeldak van de stallen is gedekt met donkergrijze betonpannen en is voorzien van een eenvoudige mastgoot, bevestigd op het dakoverstek. Het woonhuis is gedekt met donker grijze keramische pannen en voorzien van een geprofileerde houten bakgoot, op de onderliggende gevel. De eindgevels (topgevels) van het woonhuis zijn voorzien van een boeideel afgedekt met een windveer. Gevels: Het pand is opgetrokken in roodbruine baksteen, gemetseld in kruisverband en platvol gevoegd. De gevels hebben een later aangebrachte gepleisterde plint en zijn voorzien van smeedijzeren muurankers. Binnenplaatsgevel (west): De gevel is grofweg op te delen in een tweelaagse bouwmassa met woonhuis (aan de rechterzijde) en een éénlaagse bouwmassa met stallen. Aan de rechterzijde van dit éénlaagse gedeelte (gesitueerd tegen het woonhuis) was vroeger (tot 1972) de keuken van het woonhuis ondergebracht. Dit is nog zichtbaar aan de gevel. Het linkerdeel van de éénlaagse bouwmassa bevat een vijftal raamopeningen met negen-ruits stalen ramen, een later aangebrachte houten deur en een segmentboogvormige dubbele houten poort. Aan het metselwerk rond de deur en ramen is af te leiden dat deze later zijn aangebracht en dat op de plaats van de ramen gedeeltelijk (stal)deuren aanwezig zijn geweest. De segmentboogvormige houten poort, die centraal in het éénlaagse bouwmassa is geplaatst lijkt nog oorspronkelijk. Het rechterdeel van de éénlaagse bouwmassa, dat vroeger de keuken van het woonhuis bevatte, is voorzien van één gesloten houten toegang met bovenlicht (links) en twee raamopeningen (rechts). De raamopeningen hebben twee naar binnen draaiende raamvleugels en een bovenlicht, voorzien van een twee-ruits roedeverdeling Ook de toegangsdeur heeft een gedeeld bovenlicht. Zowel de ramen als de deur zijn aan de bovenzijde voorzien van een gemetselde rollaag. Het tweelaagse woonhuis aan de rechterzijde is symmetrisch van opzet en bestaat uit vijf gevelassen De gevel van het woonhuis is voorzien van een decoratieve gepleisterde plint. Het geveldeel wordt beëindigd door een getrapte uitkragende gemetselde sierlijst onder de goot. De toegangsdeur is centraal in de gevel geplaatst en bestaat uit een dubbele houten voordeur met bovenlicht die is voorzien van een hardstenen omlijsting. Boven de hardstenen omlijsting is een gemetselde hanenkam aanwezig. De deuren zijn voorzien van glasopeningen met hiervoor een gietijzeren panelen. Op de begane grond heeft de gevel vier raamopeningen met twee naar binnen scharnierende raamvleugels en een bovenlicht, allen voorzien van een twee-ruits roedeverdeling. De raamopeningen hebben aan de bovenzijde een gemetselde hanenkam en een hardstenen onderdorpel. De ramen waren oorspronkelijk voorzien van raamluiken, hetgeen af te leiden valt uit de nog aanwezige natuursteenblokken met duimen van de gehengen, die naast de raamopeningen zijn aangebracht. Op de verdieping heeft de gevel drie ramen die vrijwel identiek zijn aan de ramen op de begane grond. De raamopeningen in de tweede en vierde gevelas van links zijn dichtgezet en voorzien van een pleisterwerk met een decoratieve guirlande. Overige gevels woonhuis: Ook de achtergevel (oostgevel van het woonhuis) is symmetrisch van opzet een heeft op de begane grond vier ramen en op de verdieping drie ramen die overeenkomen met de ramen in de voorgevel. In Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 3 van 10

4 de kopse zijgevel (zuid) is op de eerste verdieping en op zolderniveau een oorspronkelijke raamopening aanwezig. Op de begane grond is een nieuwe deur aangebracht die is voorzien van een gemetselde omlijsting. Gevel aan de weg (noord): De kopgevel aan de weg is aan de bovenzijde gedeeltelijk voorzien van vlechtingen. Aan de plaats van deze vlechtingen in de topgevel is af te leiden dat de gevel later is opgehoogd. De gevel heeft op de begane grond een later aangebrachte poort met schuifdeur. In de topgevel zijn boven elkaar een hooiluik en een kleiner vierkant luik aangebracht. Beide luiken zijn voorzien van een blokkozijn. Voormalige jeneverstokerij en bakhuis Bouwmassa: De voormalige jeneverstokerij annex bakhuis heeft oorspronkelijk een rechthoekige plattegrond, die haaks op de beide hoofdvleugels is geprojecteerd. De bouwmassa bestaat uit anderhalve bouwlaag en is gedekt met een zadeldak. Aan de achterzijde is een recente aanbouw met lessenaarsdak gerealiseerd, die niet verder is beschreven en niet onder de bescherming valt. Dak: De zadeldak is gedekt met roodbruine oud-hollandse pannen. Het dak is niet voorzien van een goot. Gevels: Het pand is opgetrokken in roodbruine baksteen, gemetseld in kruisverband en platvol gevoegd. Binnenplaatsgevel (noord): De gevel aan de zijde van de binnenplaats bestaat uit drie gevelassen en heeft een gepleisterde plint. Op de begane grond bevinden zich twee toegangen met vernieuwde deuren. De toegangen zijn voorzien van een gemetselde strek. Op de verdieping heeft de gevel twee halfronde houten ramen en een rechthoekig houten raam met een zes-ruits roedeverdeling. Westgevel: In de westgevel zijn zowel op de begane grond als op de verdieping twee ovale raamopeningen met gemetselde omlijsting aangebracht, welke zijn voorzien van een smeedijzeren kruis. De gevel is voorts voorzien van een gepleisterde plint en smeedijzeren muurankers. Een ander opvallend element is de horizontale sierlijst van uitgemetselde koppen (zaagtand) ter hoogte van het midden van de gevel. Op de linker hoek van de gevel is de poortaanzet aanwezig van de poort die oorspronkelijk de jeneverstokerij annex bakhuis met de bouwmassa aan de westzijde verbond. Interieur: In de schuren is nog de oorspronkelijke kapconstructie aanwezig. Erfafscheiding: Aan de straatzijde (noordzijde) zijn beide hoofdbouwmassa s verbonden doormiddel een muur met restanten van een wagenpoort die toegang geeft tot het erf. Bijzondere onderdelen: De oorspronkelijke (blok)kozijnen en deuren, de decoratieve gepleisterde en gemetselde elementen op de gevels, de smeedijzeren muurankers en de historische spantconstructies in het gebouw. Waardestelling: Het object is van belang wegens zijn schoonheid, betekenis voor de wetenschap, cultuurhistorische waarde en meer in het bijzonder vanwege: de architectonische gaafheid van het exterieur. Het object wekt een oorspronkelijke indruk of heeft veranderingen ondergaan waarbij het oorspronkelijke beeld herkenbaar is gebleven. het object is ruimtelijk bepalend c.q. markant voor de omgeving. Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 4 van 10

5 de historisch-ruimtelijke relatie met de directe omgeving waarbij het object deel uit maakt van een gebied waarvan de wegen, verkaveling, bodem- en groenstructuren een oorspronkelijke indruk wekken of veranderingen hebben ondergaan waarbij het oorspronkelijke beeld herkenbaar is gebleven. de bijzondere detaillering. de typologische, functionele, bouwtechnische en architectuurhistorische kenmerken van het streekeigen bouwen. de architectuurhistorische, bouwhistorische en typologische zeldzaamheid in relatie tot de gaafheid van het object. de betekenis voor de plaatselijke geschiedenis als uitdrukking van een sociaaleconomische ontwikkeling. Bescherming: Het exterieur van de op de bijgevoegde kaart aangegeven bouwmassa s alsmede de oorspronkelijke spantconstructies van de schuren. Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 5 van 10

6 Foto s Kadastrale Minuutplan Baexem uit met daarop Hoeve de Schoor Voorgevel Binnenplaats met stallen en woonhuis (oostzijde) Stallen binnenplaatszijde Woonhuis binnenplaatszijde Woonhuis zuid-oostzijde Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 6 van 10

7 Westelijke vleugel schuren, binnenplaats Westelijke vleugel schuren, binnenplaats Westelijke vleugel schuren, binnenplaats Westelijke vleugel schuren, binnenplaats Westelijke vleugel schuren, westgevel Westelijke vleugel schuren, westgevel Westelijke vleugel schuren, kapspanten Westelijke vleugel schuren, kapspanten Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 7 van 10

8 Westelijke vleugel schuren, binnenplaats, staldeur Jeneverstokerij/bakhuis westgevel Jeneverstokerij/bakhuis binnenplaatsgevel Jeneverstokerij/bakhuis oostgevel Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 8 van 10

9 Luchtfoto en kaart met bescherming luchtfoto Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 9 van 10

10 Kaart met bescherming Gemeentelijke Monumentenlijst Leudal monumentnr. GM016 Pagina 10 van 10