Strategietoets strategie 6 en 7 Begrijpend lezen. Niveau C

Transcriptie

1 Strategietoets strategie 6 en 7 Begrijpend lezen Niveau C

2 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 2 Lees onderstaande tekst en beantwoord de vragen 1 t/m 4 op de volgende pagina. 1 Vijf jaar vliegen naar Jupiter 2 Zo n vijf jaar was ruimtesonde Juno onderweg en hij legde zo n miljard kilometer af. De missie kostte 3 wel een miljard euro. Geen wonder dus dat de spanning hoog opliep toen Juno maandag aankwam bij 4 zijn doel: Jupiter. Door Sytse Wilman 5 Luid gejuich en applaus bij de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA toen het bericht kwam dat het 6 gelukt was. Roger Juno, welkom bij Jupiter, zei een vluchtleider opgelucht. In een baan om de grootste 7 planeet van ons zonnestelsel gaan vliegen is nogal een linke onderneming. Het stralingsniveau is er 8 miljoenen keer zo hoog als rond de aarde. Jupiter heeft een heel sterk magnetisch veld, vulkanen stoten 9 gassen uit en dan is er ook nog kosmische straling en zonnewind. Een heftige boel dus en daarom zitten 10 de belangrijkste en gevoeligste spullen opgeborgen in een zware kist van titanium (een heel sterk metaal). 11 Vlakbij 12 Bovendien gaat Juno het gevaarlijkste gebied uit de weg. De sonde vliegt daarom niet in cirkels rond de 13 planeet, eerder in een soort ovaal. Van daar uit maakt hij duikvluchten richting naar Jupiter om metingen 14 te verrichten en foto s te maken. Juno nadert daarbij het oppervlakte tot op zo n vijfduizend kilometer 15 afstand. Klinkt ver, maar voor ruimtebegrippen is dat vlakbij. In oktober gaat dat voor het eerst gebeuren. 16 Nog nooit is een ruimtevaartuig zo dicht in de buurt van Jupiter geweest. 17 Onderzoeken maar 18 Er is maar één keer eerder een sonde geweest die om de planeet cirkelde en dat is alweer zo n dertien 19 jaar geleden. Juno komt dus dichterbij en heeft ook betere apparatuur dan de vorige missie. Daarmee 20 kan hij foto s maken en tot diep in de atmosfeer van Jupiter metingen verrichten. Zo kunnen we meer te 21 weten komen over waar Jupiter precies van gemaakt is. De planeet bestaat vooral uit gas, maar welk gas 22 precies en hoeveel water is er? En heeft de planeet ook een vaste kern? Door dat soort dingen te 23 onderzoeken, kan Juno ons meer leren over het ontstaan van die planeet. En daarmee over het ontstaan 24 van ons hele zonnestelsel. De komende twintig maanden hoopt de NASA daar gegevens over binnen te 25 krijgen. Als Juno het zo lang volhoudt tenminste. Daarna wordt de sonde richting Jupiter gestuurd en 26 verzwolgen. 27 De mythe van Juno 28 De naam Juno is niet zomaar gekozen. Hij komt uit de Romeinse mythologie. Volgens een verhaal hulde 29 oppergod Jupiter zich in wolken om zijn misdaden te verbergen. Zo ging hij nogal eens vreemd. Maar het 30 was zijn vrouw Juno die daar doorheen kon kijken. Dat is ook precies de opdracht van ruimtesonde Juno: 31 de geheimen van Jupiter onthullen. Er zijn legopoppetjes aan boord die het mythische verhaal uitbeelden. 32 WIST JE DAT 33 * Jupiter niet alleen de grootste planeet van ons zonnestelsel is maar ook meer dan dubbel zo veel weegt 34 als alle andere planeten bij elkaar? 35 * Nog nooit vloog een ruimtevaartuig zo ver op zonne-energie. Juno heeft drie armen van negen meter 36 die vol zitten met duizenden zonnecellen. Zelfs ver van de zon levert dat genoeg energie op. 37 * Juno de snelste sonde is die ooit in een baan om een planeet is gebracht? Door de zwaartekracht van 38 Jupiter heeft hij een snelheid gehaald van wel kilometer per uur. 39 * Juno een enorme omweg heeft gemaakt? Hij heeft dan wel bijna drie miljard kilometer afgelegd, maar 40 niet in een rechte lijn. Hij is na de lancering nog twee keer langs de aarde gevlogen om met hulp van de 41 zwaartekracht extra vaart te maken.

3 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 3 1 Welke zin geeft het best weer waar de tekst over gaat? A B C D De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is erg opgelucht. Door een grote omweg heeft Juno 5 jaar langer over zijn reis gedaan. Juno komt uit de Romeinse mythologie en er zijn legopoppetjes die het verhaal uitbeelden. Na vijf jaar is de ruimtesonde Juno aangekomen bij planeet Jupiter voor onderzoek. 2 Mijn leesdoel is: Ik wil meer weten over Juno. Is mijn leesdoel na het lezen van deze tekst bereikt? Leg je antwoord uit. 3 Mijn leesdoel is: Ik wil weten welke ruimtesonde het verst is gevlogen op zonne-energie. Is mijn leesdoel na het lezen van deze tekst bereikt? Leg je antwoord uit. 4 Ik wil weten waarom het gevaarlijk voor ruimtevaartuigen is om dichtbij Jupiter te vliegen. Is mijn vraag na het lezen van deze tekst beantwoord? A Ja, dat lees ik in alinea 1. B Ja, dat lees ik in alinea 2. C Ja, dat lees ik in alinea 4. D Nee, dat lees ik niet in de tekst.

4 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 4 Lees de tekst hieronder en beantwoord daarna de vragen 5 t/m 7 op de volgende pagina. 1 Stewardessen weigeren hoofddoek 2 Als eerste westerse luchtvaartmaatschappij gaat Air France weer naar Iran vliegen. Stewardessen 3 moeten tijdens die vluchten verplicht een lange broek dragen. En zodra de landing is ingezet ook een 4 loszittend jasje aan en een hoofddoek om. Na een storm van kritiek krabbelde de directie terug. Wie 5 écht geen hoofddoek om wil, hoeft niet naar Iran te vliegen. Door Nathalie Strijker 6 Air France vliegt vanaf volgende week weer drie keer per week naar hoofdstad Teheran. Vanwege 7 internationale straffen tegen Iran ging acht jaar lang geen enkele luchtvaartmaatschappij naar het land. 8 Die zijn nu opgeheven. Vanwege de nieuwe bestemming stuurde Air France al haar stewardessen en 9 pilotes een brief waarin de nieuwe kledingregel werd uitgelegd. We moeten ons simpelweg aan de 10 Iraanse wet houden, schrijft de directie daarin. Veel stewardessen reageerden woedend op de nieuwe 11 voorschriften. De verplichting om een hoofddoek te dragen vinden zij onacceptabel. 12 Heilig hoofddoekverbod 13 Sinds de Islamitische Revolutie in Iran in 1979 zijn vrouwen daar verplicht om in het openbaar een 14 hoofddoek te dragen die het haar helemaal bedekt. Dat geldt ook voor buitenlandse vrouwen die het 15 land bezoeken. In Frankrijk is het dragen van een hoofddoek op scholen en in overheidsgebouwen juist 16 verboden. Die scheiding van kerk en staat is voor de Fransen bijna een heilig ding. De stewardessen 17 vakbond vindt het hoofddoekjesgebod daarom in strijd met de Franse normen en waarden. Zeker zolang 18 het om regels in het van oorsprong Franse vliegtuig gaat. De vakbond schreef een brief naar Laurence 19 Rossignol, de minister van Vrouwenrechten in Frankrijk, om te klagen over de hoofddoekverplichting. 20 Hoewel ze nog niet op deze kwestie gereageerd heeft, staat ze bekend als een fervent tegenstander van 21 hoofddoeken. Eerder vergeleek ze vrouwen die er eentje dragen nog met Zwarte Amerikanen die vóór 22 slavernij waren. 23 Andere bestemmingen 24 De directie van Air France is nogal geschrokken van alle commotie. En legde daarom maandag een 25 verklaring af. Vrouwen die principieel geen hoofddoek om willen, kunnen dat zo snel mogelijk laten 26 weten. Ze hoeven dan niet naar Iran te vliegen en zullen op andere bestemmingen worden ingedeeld. De 27 vakbond gaat nu in kaart brengen wie met deze nieuwe regel kan leven. En ze wil de garantie dat het 28 geen invloed heeft op het salaris en de beoordeling van de stewardessen.

5 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 5 5 Welke zin geeft het best weer waar de tekst over gaat? A B C D Als eerste westerse luchtvaartmaatschappij gaat Air France weer naar Iran vliegen, vanwege internationale straffen tegen Iran mocht dit 8 jaar lang niet. In Frankrijk is het dragen van een hoofddoek op scholen en in overheidsgebouwen ten strengste verboden. Sinds de Islamitische Revolutie in Iran in 1979 zijn vrouwen daar verplicht om in het openbaar een hoofddoek te dragen die het haar helemaal bedekt. Stewardessen moeten tijdens vluchten naar Iran verplicht een hoofddoek dragen, als ze dit niet willen kunnen ze dit aangeven. 6 Wat is het doel van de schrijver? 7 Schrijf een korte samenvatting van het artikel Stewardessen weigeren hoofddoek.

6 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 6 Lees de tekst hieronder en beantwoord daarna de vragen 8 t/m Vliegtuiggeheimen 2 Door Nathalie Strijker - Joehoe, vakantie! Misschien vlieg jij één van de komende weken naar een 3 zonnige bestemming. Als je een beetje oplet tijdens die vliegreis, zie je allemaal dingen die eigenlijk niet 4 kloppen. Waarom zitten er asbakken in de wc s terwijl je daar helemaal niet mag roken? En waarom 5 mist rij 13? 6 Eet smakelijk! 7 De piloot krijgt niet hetzelfde eten als jij. Zelfs niet als je eerste klas vliegt. Sterker nog: de piloot en de 8 co-piloot krijgen meestal zelfs allebei iets anders te eten. Dat heeft alles met veiligheid te maken. Stel dat 9 er iets mis is met het eten, dan kun je natuurlijk niet hebben dat er twee piloten ziek worden. Om te 10 voorkomen dat jij straks de stuurknuppel over moet nemen, houden ze de twee maaltijden dus strikt 11 gescheiden. 12 Ongeluksrij 13 Als je zwarte katten het liefst uit de weg gaat en niet onder ladders doorloopt, dan ben je hier blij mee. 14 Om bijgelovige passagiers niet af te schrikken, slaan luchtvaartmaatschappijen rij 13 vaak over. Ook bij 15 onze eigen KLM ontbreekt rij 13. Alaska Airlines is een van de weinige luchtvaartmaatschappijen die wél 16 een rij 13 heeft. Tot nu toe heeft dat nog niet tot grote ongelukken geleid. Maar eh even afkloppen. 17 Niet roken, wel asbakken 18 Misschien is het je weleens opgevallen dat alle vliegtuig-wc s een asbak hebben, terwijl roken aan boord 19 verboden is. Dat lijkt gek, maar is toch logisch. Roken mag in geen enkel vliegtuig meer, maar stél dat een 20 verstokte roker zich niet kan beheersen en toch stiekem een sigaret opsteekt. Dikke kans dat dit dan 21 achter een gesloten wc-deur gebeurt. En dan moet hij zijn sigaret wél ergens kunnen uitmaken. Die regel 22 is ingesteld nadat er in een vliegtuig in de Verenigde Staten brand uitbrak, omdat iemand een peuk in een 23 vuilnisbakje vol papier had gegooid. 24 Zieke lucht? 25 Veel mensen denken dat je hartstikke verkouden kunt worden van de lucht in een vliegtuig. De lucht in de 26 cabine zou flink wat bacteriën verspreiden. Dat verhaal klopt niet. Vliegtuigen hebben een speciaal filter 27 dat lucht van buiten naar binnen haalt en zo steeds schone lucht in het vliegtuig laat stromen. Er komt 28 iedere twee tot vier minuten verse lucht binnen. In een gemiddeld klaslokaal is de lucht een stuk viezer! 29 Tweedehands oortjes 30 Fijn hoor, die splinternieuwe gratis oortjes die je van de stewardess krijgt om het geluid van een film te 31 kunnen horen. Maar die oortjes zijn dus mooi niet zo nieuw als ze lijken. Die hebben waarschijnlijk al in 32 een heleboel andere oren gezeten. Dat ze in een zakje zitten, zegt niks. Bij de meeste maatschappijen 33 worden de koptelefoons na een vlucht schoongemaakt en in een nieuw zakje gedaan. Vies idee? Toch 34 voortaan je eigen oortjes maar meenemen. 35 Vliegende poep 36 Dacht jij dat de poep in de vliegtuig-wc direct naar buiten verdwijnt? Dat is gelukkig voor de mensen op 37 de grond niet zo. Alle poep en plas wordt opgevangen in een tank die na de landing leeggezogen wordt 38 door een speciale vliegtuig-wctankwagen. Je hoeft dus niet bang te zijn dat als jij hoog in de lucht de wc 39 doortrekt, je bruine vriend tien kilometer lager op het hoofd van een voorbijganger belandt! 40 Veilig 41 Heb je na al deze weetjes inmiddels ietsje minder zin in je vliegvakantie? Troost je dan vooral met het idee 42 dat vliegen wél heel veilig is. De kans dat er iets gebeurt terwijl je in de auto zit onderweg naar Schiphol of 43 op de fiets naar school, is veel groter. Veiligheidsdeskundigen hebben uitgerekend dat gemiddeld één 44 vliegtuig per 1,6 miljoen vluchten neerstort. Een kans van bijna niks dus.

7 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 7 8 Wat zijn de sleutelwoorden bij deze tekst? Vul ze per alinea in het schema hieronder in. 9 Wat is de hoofdgedachte per alinea? Vul de hoofdgedachtes per alinea in het schema hieronder in. Sleutelwoorden per alinea Hoofdgedachte per alinea alinea 1: alinea 1: alinea 2: alinea 2: alinea 3: alinea 3: alinea 4: alinea 4: alinea 5: alinea 5: alinea 6: alinea 6: alinea 7: alinea 7: alinea 8: alinea 8:

8 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 8 10 Schrijf een korte samenvatting van het artikel Vliegtuiggeheimen. Het artikel staat op pagina 6.

9 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 9 Lees het artikel hieronder en beantwoord vraag 11 t/m Drie ideeën tegen ruimterommel 2 Door Sytse Wilman Kapotte satellieten, afgedankte stukken raket en andere ruimterommel. Het 3 zweeft allemaal in een baan om de aarde en er komt alleen maar meer troep bij. Tijd voor actie! 4 Al die ruimte troep staat niet alleen rommelig, het is ook gevaarlijk. Want een satelliet of ruimteschip kan 5 er zomaar tegenaan botsen. Tijd om op te ruimen dus! Afgelopen week werd besloten dat een team 6 uitvinders begin volgend jaar verschillende manieren gaat uitproberen. De drie schoonmaakideeën op 7 een rij: 8 Idee 1: Misschien lukt het om de zwevende zooi in een net te vangen. Als je dan een net vol troep naar de 9 atmosfeer van de aarde kunt trekken, dan verbrandt het daar vanzelf. En tadáá: opgeruimd! 10 Idee 2: Grote stukken troep kun je proberen te pakken met een pijl met een kabel eraan. Daarmee kun je 11 het brokstuk aan boord van een ruimteschip trekken en netjes terug naar aarde brengen. 12 Idee 3: Opruimen is belangrijk, maar voorkomen dat er meer troep bijkomt ook. Daarom willen de 13 uitvinders testen of het helpt om voortaan een uitklapzeil op satellieten te zetten. Als de missie klaar is, 14 kun je dat uitvouwen en daardoor zweeft het vanzelf naar de atmosfeer om te verbranden. 11 Wat is het doel van de schrijver van deze tekst? 12 Stel: Er wordt aan jou gevraagd om in één zin te vertellen waar het artikel over gaat. Wat zou jij dan antwoorden? 13 Teken de tekst hieronder uit. Kies zelf of je gebruik wilt maken van een tekening, schema, tabel of mindmap.

10 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C 10 Lees het artikel Waakimpala helpt olifant hieronder en beantwoord vraag 14 en 15 op de volgende pagina. 1 Waakimpala helpt olifant 2 Door Lotte Stegeman - In het Zuid-Afrikaanse Johannesburg werd vorige maand alarm geslagen: het 3 gaat slecht met de Afrikaanse olifant. Door stroperij blijven er steeds minder over. Maar er is hoop: 4 waakdieren in actie! 5 Vorig jaar zat professor Herbert Prins, van de Wageningen Universiteit, te vergaderen. Het ging over hoe 6 je stropers het beste kunt pakken. Eigenlijk heeft niemand er wat aan als we een stroper arresteren 7 nadat die een olifant of neushoorn gedood heeft, zei hij. We kunnen beter zorgen dat de stroper de kans 8 niet meer krijgt. Toen dacht hij ineens aan een stokoude legende. Vierhonderd jaar voor Christus werd 9 Rome behoed voor een aanval van de Galliërs. Niet door mensen, maar door ganzen! Die begonnen 10 paniekerig te gakken toen de vijand naderde. Wat nou als we dieren op de Afrikaanse savanne ook voor 11 waakhond laten spelen? 12 Gevarenzone 13 Daar komen onder meer impala s en zebra s om de hoek kijken. Stropers jagen niet op ze, legt Prins uit. 14 Want een impala is niet meer waard dan een geit. Maar dat dier is vaak in de buurt van olifanten en 15 neushoorns die wél gevaar lopen. Wat nou als een zebra een ranger waarschuwt als er een stroper op de 16 loer ligt? Prins heeft veel met jagers gesproken. Die zeiden allemaal dat dieren precies weten of je een 17 wapen bij je draagt. Zitten ze zonder geweer in de auto, dan loopt een edelhert niet weg. Hebben ze wel 18 een wapen, dan maken beesten zich als een speer uit de voeten. Die dieren zijn dag en nacht aan het 19 overleven, die zien de kleinste details. 20 Halsband 21 In maart reizen onderzoekers naar de Afrikaanse savanne om het gedrag van impala s, zebra s, gnoes en 22 eland-antilopen te bestuderen. Prins: Ze gaan een soort spel spelen. Rangers doen alsof ze stropers zijn. 23 Een groep dieren krijgt een halsband met een zender om. Hoe gedragen ze zich voor ze die stroper zien? 24 En erna? De halsband moet straks een signaal sturen naar een ranger. Die kan dan in actie komen om 25 een stropersaanval te voorkomen. Volgende zomer mogen de eerste waakdieren de savanne al veiliger 26 gaan maken.

11 Strategietoets begrijpend lezen - strategie 6 en 7 Niveau C Je wilt weten op welke manier impala s en zebra s ingezet kunnen worden tegen stropers. Is jouw leesdoel na het lezen van deze tekst bereikt? Leg je antwoord uit. 15 Hoe zou je deze tekst het best kunnen uittekenen? Zet een rondje om het goede antwoord. A B C D Hoe ging het maken van de toets? Zet een kruisje in het goede vakje. Ik heb de toets goed gemaakt, denk ik. Ik weet niet hoe ik de toets heb gemaakt. Ik heb de toets niet zo goed gemaakt, denk ik.