tips voor topvrouwen bij het rijk Den haag in de ban van cradle to cradle interview

Transcriptie

1 hét magazine voor de overheid Den haag in de ban van cradle to cradle pagina juni 2008 nr 11 vierde jaargang 8 tips voor topvrouwen bij het rijk interview Ex-moslim Ehsan Jami gaat de Kamer in pagina 20 Wouter Bos belast private equity pagina 8 EZ benoemt Marco Pastors tot ambassadeur pagina 13 Kamer koerst op ict-enquête pagina 14 Ipe van der Deen (Pro) ziet verkokering alom pagina 27 ICT-projecten in de rijksoverheid; verbeterde uitvoering met minimale governance info@conquaestor.nl jochem.van.dijk@conquaestor.nl I.M.

2 In de paartijd riskeren bidsprinkhanen hun kop Zij weten deze foutmarge niet te verkleinen. Maar u wel. Met revenue optimization software voor retail van SAS.

3 PM nummer juni 2008 inhoud 16 Acht adviezen voor topvrouwen bij het rijk Hoe de Haagse Bermuda-driehoek te vermijden 20 Ik ben een extremist in mensenrechten Ex-moslim Ehsan Jami gaat de Kamer in Rijk kiest voor Cradle to cradle SenterNovem huurt Michael Braungart in als aanjager 36 Juichen voor Oranje Het Plein loopt warm voor het EK NIEUWS 8 t/m 15 8 Wouter Bos versus het grote graaien 10 Luuk Blom (PvdA) op de bres voor Lissabon 11 Historicus eist inzage in Bilderberg-stukken 13 Marco Pastors wordt ambassadeur van EZ 14 Departementen huiverig voor ict-wet 15 Filippijnen redden Nederlandse koopvaardij SPELERS 27 t/m Ipe van der Deen (Pro) ziet nog verkokering alom 28 Gerrit Jan Olthoff wil minder onderzoekslast 29 Dienst Koninklijk Huis doet informeel 30 Bert de Vries (EZ) buigt zich over duurzame energie 31 Hoe honkvast is de jonge ambtenaar nu echt? MENINGEN 9 Column Guikje Roethof: Socialisten 19 Column Jorrit de Jong: Oud zeer uit Nieuw Nederland SERVICE 32 Et cetera 34 Kameragenda en evenementen 36 Omslag: Welmer Keesmaat PM 13/6

4 lopende zaken > Algemene zaken BERN Alleen als de ministerraad het toelaat zal de premier vrijdagavond samen met zijn Franse collega Fillon in Bern op de tribune zitten bij Nederland-Frankrijk. Zaterdagochtend 14 juni is hij in Laren voor de opening van een tentoonstelling van beeldhouwer Kees Verkade en s middags in Amsterdam voor de intellectualistische Nexus-conferentie. INBURGEREN Maandag 16 juni is Balkenende op verzoek van minister Vogelaar aanwezig bij de start van de campagne rond het inburgeren. Dinsdagavond 17 juni wordt het nieuwe Benelux-verdrag ondertekend tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Ridderzaal, waar de premier met zijn drie Benelux-collega s en de ministers van Buitenlandse Zaken en de MP s van de deelstaten aanwezig is. Eind van die week is de minister-president bij de Europese Top in Brussel. BZK BRUSSEL Minister Ter Horst brengt maandag 16 juni een werkbezoek aan het politieteam Isselmarkust te Koudum (Friesland). Donderdag de 19 e verricht ze de opening van de jubileumbijeenkomst ter ere van het tienjarig bestaan van het Rijkstraineeprogramma. Woensdag 25 juni is de bewindsvrouw in Brussel. Op uitnodiging van het Brussels Nederlands Vrouwennetwerk woont ze een lunch bij, waarna ze ook een bezoekje brengt aan de permanente vertegenwoordiging. ANTILLEN Voor staatssecretaris Bijleveld staat maandag 16 juni in het teken van de Antillen. s Ochtends opent ze het parlementair overleg Koninkrijksrelaties in de Eerste Kamer waar ze s middags een toespraak houdt. Vrijdag de 20 e opent Bijleveld de brandweerkazerne in Tubbergen. Woensdag 25 juni is ze op het BZK-congres over dualisering in Amersfoort. Buitenlandse Zaken LITOUWEN Minister Verhagen begint zijn week Europees: op 16 juni is hij bij de Razeb in Luxemburg, een dag later is hij in de Ridderzaal aanwezig bij de ondertekening van het Benelux-verdrag en op 19 en 20 juni is hij in Brussel vanwege de bijeenkomst van de Europese Raad. Op 23 juni neemt Verhagen deel aan een rondetafelconferentie over kinderarbeid in de Grote Kerk in Den Haag, die avond woont hij een diner bij voorafgaande aan de Berlin Conferentie over Palestijnse veiligheid. De dag daarna vertrekt Verhagen met de majesteit naar Litouwen voor een driedaags staatsbezoek. FESTIVAL MUNDIAl Minister Koenders reikt op 15 juni in Tilburg de Millennium Development Award uit op het Festival Mundial. Op 20 juni woont hij in Utrecht een debat bij over de toekomst van het Europese ontwikkelingsbeleid. Vijf dagen later, op 25 juni, woont hij in Genève de High Level Meeting van Kofi Annans Global Humanitarian Forum bij. Op 26 en 27 juni is Koenders op werkbezoek in Burundi. FLORENCE Komend weekend congresseert de PvdA in Breda, natuurlijk is staatssecretaris Timmermans als representant van de liberale vleugel van de partij daar ook aanwezig. Maandag is hij dan in Luxemburg vanwege de Razeb en woensdag de 18 e moet hij naar de Tweede Kamer voor een AO over de Europese Raad die 19 en 20 juni in Brussel plaatsvindt. Hij blikt hierop met de Kamer terug op dinsdag 24 juni. De dag erna opent Timmermans in Florence een tentoonstelling met Vlaams-Nederlandse tekeningen in het Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut. Defensie SARKOZY De Franse president Sarkozy beloofde vorig jaar al dat hij tijdens het EU-voorzitterschap (dat 1 juli ingaat) ruim aandacht zou schenken aan defensie-onderwerpen. Hij pleitte bijvoorbeeld voor harmonisatie van defensieopleidingen en een gezamenlijke planningsstaf voor militaire operaties in Brussel. Wat vindt minister Van Middelkoop hiervan? Hij heeft de Tweede Kamer een brief beloofd. Het overleg met de minister vindt plaats op woensdagmiddag 18 juni. Economische Zaken OOST-NEDERLAND Minister Van der Hoeven brengt maandag 16 juni een bezoek aan Oost-Nederland. Wat ze daar gaat doen is nog onbekend. Verder heeft ze bilateraaltjes met haar Franse counterparts op het programma staan. Die zullen waarschijnlijk op dinsdag 17 juni in Parijs plaatsvinden. WERELDEXPO Staatssecretaris Heemskerk verblijft van maandag 16 tot donderdag 19 juni in Korea voor een Oeso-vergadering. De week erna zit hij drie dagen in het Spaanse Zaragoza vanwege de Wereldtentoonstelling die dit jaar in het teken staat van water. Het Nederlandse paviljoen, dat de week ervoor al is geopend, heeft de vorm van een dijk. Financiën WITWASSEN Minister Bos heeft op woensdag 18 juni eerst een AO over het witwassen van geld, daarna over de beleggingsverzekeringen. Op donderdag 19 juni spreekt Bos op een bijeenkomst van het financiële platform Centiq, dat over consumenten en geld gaat. Samen met collega Eurlings neemt hij later op de dag ook nog het rapport van de commissie-ruding in ontvangst over publiek-private samenwerking bij de financiering van grote infrastructurele projecten. Ondernemers Staatssecretaris De Jager gaat maandag 16 juni op werkbezoek naar de Caballero-fabriek (de Binckhorst, Den Haag). De fabriek is tegenwoordig een innovatief-creatief centrum voor startende ondernemers. Justitie TURKIJE Op uitnodiging van de Turkse minister van Justitie Mehmet Ali ahin brengen minister Hirsch Ballin en staatssecretaris Albayrak een werkbezoek aan Turkije. Behalve met de minister van Justitie staat in Ankara een ontmoeting met de minister van Binnenlandse Zaken Besir Atalay op het programma. Onderwerpen die aan bod komen zijn eergerelateerd geweld, samenwerking op het gebied van terugkeer, illegale migratie, mensenhandel en databescherming. Op vrijdag 13 juni brengt minister Hirsch Ballin in Kayseri een bezoek aan de rechtbank en staatssecretaris Albayrak bezoekt een project voor psychosociale hulp aan asielzoekers. KRACHTWIJK Minister Hirsch Ballin brengt op maandag 23 juni een werkbezoek aan het Veiligheidshuis in Breda. In Eindhoven bezoekt de minister de wijk Woensel-West, een van de krachtwijken van minister Vogelaar. 4 PM 13/6

5 lopende zaken < LNV VARKENSHOUDERS Maandag 16 juni spreekt minister Verburg op de algemene ledenvergadering van de Nederlandse Vakbond van Varkenshouders in Voorthuizen. Dinsdag 17 juni start ze de veiling van landschapsfoto s op de Internationale Triënnale Apeldoorn, een driejaarlijks internationaal cultureel festival over tuin- en landschapsarchitectuur. Later die dag is ze van de partij bij een persexcursie in Hoog-Buurlo (in de buurt van Kootwijk) door Staatsbosbeheer, waarbij ze de Capitoolgids krijgt uitgereikt. In deze gids worden zestig cultuurhistorische Parels van Staatsbosbeheer uitvoerig getoond en beschreven. Vrijdag 20 juni neemt zij op het ministerie het Komo-certificaat over duurzaam hout in ontvangst, waarmee de nieuwe kantine van LNV is verfraaid. Zaterdag 21 juni is Verburg in Den Helder voor de toogdag Wadden. Op 23 juni staat in Luxemburg deelname aan de Landbouw- en Visserijraad op de agenda. OCW DIJSSELBLOEM Het trio van OCW is komende weken tot twee keer toe samen in de Tweede Kamer. Op 17 en 18 juni debatteren zij met het parlement over het rapport van de commissie-dijsselbloem. Maandag 23 juni vindt een wetgevingsoverleg plaats over het OCW-jaarverslag en het Onderwijsverslag. FLORENCE Donderdag 19 juni is de minister in Florence vanwege het vijftigjarig bestaan van het Niki, het Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut. Woensdag 25 juni houdt Plasterk een toespraak ter ere van het afscheid van Ronald de Leeuw als directeur van het Rijksmuseum. ACHTERHOEK Maandag 16 juni tekent staatssecretaris Van Bijsterveldt weer een aantal convenanten om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan. Dit keer is ze in Zutphen en Doetinchem. De 19 e is ze aanwezig bij de startconferentie van de taskforce onderwijs en arbeidsmarkt, net als minister Van der Hoeven (EZ) en staatssecretaris Aboutaleb (SZW). Vrijdag opent Van Bijsterveldt de expositie De schoonheid van Midden- Delfland in haar woonplaats Schipluiden. Maandag 23 juni is ze overdag in Hilversum vanwege de opnamen van de Achmea Kennisquiz. ZEELAND Donderdag 19 juni brengt staatssecretaris Dijksma een werkbezoek aan Zeeland en dinsdag de 24 e is ze in Rotterdam. Dat bezoek staat in het teken van conciërges. De dag erna reikt ze in Kaatsheuvel een prijs uit aan de winnaar van de finale van de ThinkQuest Junior, een websitewedstrijd voor basisschoolleerlingen. SZW PENSIOENEN Minister Donner gaat maandag 16 juni op werkbezoek naar Zeeland om de resultaten te bekijken van een werkgelegenheidsen opleidingsproject van de verladersorganisatie EVO. Op 18 juni is hij aanwezig bij de Oeso-conferentie in Amsterdam, waar het over migratie zal gaan. Donner heeft 25 juni nog een conferentie in Brussel over arbowetgeving en risicobeoordeling voor het midden- en kleinbedrijf. WAO-gat Staatssecretaris Aboutaleb brengt, vooruitlopend op het advies van de commissie-de Vries over de herinrichting van de sociale werkvoorziening, op maandag 16 juni een werkbezoek aan de Atlantgroep, de sociale werkvoorziening van Helmond. Later op de dag spreekt hij op een conferentie van Philips in het Evoluon ter gelegenheid van het 25-jarig werkgelegenheidsplan van Philips. Op woensdag 18 juni neemt hij in Leiden het eerste exemplaar in ontvangst van Een boekje open over het pensioen als je niet altijd in Nederland hebt gewoond, een publicatie van de Sociale Verzekeringsbank over het AOW-gat door buitenlands verblijf. Maandag 23 juni heeft hij een regionale werktop in Alkmaar om dit keer samenwerkingsverbanden te smeden in Noord-Kennemerland om meer mensen aan het werk te helpen. Op donderdag 26 juni gaat hij naar de PKN, de koepel Protestantse Kerken Nederland, die een onderzoek naar de armoede presenteert. Verkeer en Waterstaat RIJKSLOGO Het nieuwe gebouw van Rijkswaterstaat in Utrecht krijgt de eer om het nieuwe rijkslogo te dragen. Minister Eurlings onthult het logo bij de opening op woensdag 18 juni. Eerder die dag heeft hij dan samen met zijn staatssecretaris verantwoording afgelegd aan de Tweede Kamer tijdens het wetgevingsoverleg over het jaarverslag. SCHELDE Staatssecretaris Huizinga is vrijdag 20 juni bij een symposium van het waterschap Hollandse Delta, in Numansdorp. Het AO over de OV-chipkaart staat voor dinsdag 24 juni gepland, maar daar kan nog mee worden geschoven. Vrom KLIMAATCONFERENTIE Minister Cramer trekt het land in. Op 16 juni gaat het richting Westland om daar een gesloten kas te bezoeken en in Zeeland praat ze over de lokale chemiesector. Op donderdag 19 juni verricht ze de opening van de expositie Landschappen van Verbeelding in Apeldoorn, twee dagen later praat ze in Den Helder over de toekomst van de Wadden. Verder spreekt ze nog op een symposium in Eindhoven, bij een internationale klimaatconferentie in Amsterdam op 24 juni en slaat ze de eerste paal van een nieuwe energiecentrale in Lelystad. STUDIEREIS Minister Vogelaar gaat op 25 en 26 juni mee met de jaarlijks terugkerende Randstadreis, een studiereis voor politici en mensen uit het bedrijfsleven in de Randstad om eens een kijkje te nemen bij buitenlandse projecten. Dit jaar gaat de reis naar Parijs. Voor het zover is, is ze echter aanwezig bij het PvdA-congres (14 juni), bij de Dag van de Wijkenaanpak in Amsterdam op 20 juni en bij de manifestatie Stel je voor in Hilversum op 23 juni. VWS INNOVATIE Minister Klink zal komend weekend present zijn op het bestuursweekend van het CDA. Alle drie de bewindslieden gaan maandag 16 juni naar het wetgevingsoverleg over het jaarverslag van VWS en Jeugd en Gezin. Op woensdag 18 juni gaat Klink naar een congres in Rotterdam over de inzet van arbeidsbesparende technologie in de zorg. WACHTLIJSTEN Minister Rouvoet heeft dit weekend een partijcongres van de ChristenUnie. Dinsdag 17 juni moedigt hij namens het kabinet Oranje aan in de laatste groepswedstrijd van Nederland tegen Roemenië. Op 25 juni opent hij een Centrum voor Jeugd en Gezin in het Haagse Laakkwartier. Turnen Staatssecretaris Bussemaker gaat vrijdag 13 juni naar de wedstrijd Nederland-Frankrijk. Komend weekend zal ze aanwezig zijn op het PvdA-partijcongres. Op 30 juni gaat ze naar het Nederlands kampioenschap turnen (jeugd, junioren en dames) in Amsterdam. PM 13/6 5

6 roerende zaken > Word ook coach! Weinig anders te doen dan vragen stellen Het huidige parlement stelt wel erg graag vragen. Volgens Linda Kipp, hoofd van de Griffie van de Tweede Kamer, zal het aantal schriftelijke vragen dit jaar met 40 procent stijgen ten opzichte van Vorig jaar was het aantal schriftelijke vragen ook al gestegen. De huidige Kamer is ook erg dol op spoeddebatten, die steeds vaker worden aangevraagd. Volgens Kipp heeft het kabinet de Kamer nog niet veel wetsvoorstellen ter beoordeling voorgelegd, waardoor het parlement haar wetgevingstaken nog niet kan uitvoeren. De kans om de maatschappelijke betrokkenheid te tonen die u als ambtenaar altijd zegt te hebben, dient zich nu aan. Ambtenaren van SZW, OCW, BZK en Vrom kunnen zich aanmelden als VMBO-coach voor leerlingen aan Haagse middelbare scholen. A+O fonds Rijk begon twee jaar geleden met het programma en rondde het na een uitgebreide evaluatie naar eigen zeggen succesvol af. De koppelingen bevielen zó goed dat het programma is overgedragen aan de vier genoemde ministeries. Zo sloot OCW op 4 juni een convenant met de Scholengemeenschap VMBO Zuid- West en adopteerde BZK het Hofstad Heldring college. Coaches zien hun leerling zo n twee keer per maand en proberen te helpen bij keuzes voor studie of stage. De scholieren krijgen de kans om een kijkje te nemen op een kantoor en leren zo dingen die ze op school of thuis niet meekrijgen. Zoals BZK er Will Ontijd, coach van Farah Taib (16), vertelde aan het interne blad BinnensteBuiten: Laatst vroeg ze mij of het écht zo saai is bij de overheid....quotez... Ik moet er niet aan denken om alle rijksambtenaren te organiseren. Minister Ter Horst zegt in het FD dat ze geen voorstander is van het idee dat ambtenaren in dienst komen van het rijk in plaats van bij een ministerie. Dan zou ik verantwoordelijk zijn voor alle ambtenaren. Met sport verdien je niets en bij Rijkswaterstaat zit je tot je 65 e goed. Zo verzekerden de ouders van PSV-trainer Sef Vergoossen toen hij op het punt stond zijn loopbaan bij RWS te verruilen voor een job in de sport (Profiel, magazine voor VenW ers, juni 2008). Het mag op mijn grafsteen staan: Hier ligt Mariëtte Hamer. Zij heeft de vroegschoolse projecten op de kaart gezet. Recht gezet De nieuwbakken PvdA-fractievoorzitter Mariëtte Hamer heeft haar hoogtepunt al jaren geleden bereikt, zegt ze in Nieuwe Revu. Nederland zal president Mugabe volstrekt negeren. Minister Koenders stelt een krachtige daad tegen het criminele beleid van de Zimbabwaanse president Mugabe. Dit blijkt uit een persbericht van BZ naar aanleiding van de top in Rome over de hoge voedselprijzen. Als de Nederlanders Zeeuws-Vlaanderen willen teruggeven, is dat zeker bespreekbaar. De Belgische premier Yves Leterme pareert de vraag van Elsevier-interviewer Hugo Camps wat de Belgen met Nederland hebben met een grapje met serieuze boventoon: Vlaanderen zit niet op een opsplitsing van België en een aansluiting met Nederland te wachten. De ministeries van OCW en 6 PM 13/6

7 Makkelijk meer minderheden roerende zaken < < De rechtvaardige oorlog Een diversiteitsindex moet het voor overheidsorganisaties makkelijker maken hun personeelsbestand evenwichtig in te richten. Het ministerie van BZK heeft het meetinstrument ontwikkeld. Overheidsorganisaties uit het hele land kunnen er invullen hoe hun organisatie er uitziet en in welke categorieën ze zichzelf met andere organisaties of met het totaal van de arbeidsmarkt willen vergelijken. U kunt bijvoorbeeld te weten komen of u naar verhouding voldoende allochtonen in dienst heeft, of het aantal vrouwen in topfuncties wel politiek correct is en hoe uw organisatie scoort waar het gaat om het aandeel van oudere werknemers. Op de website staat bovendien allerhande informatie over de doelstellingen van minister Ter Horst en de huidige realiteit. Onder de kop Timmermans slapend rijk wisten wij twee weken geleden op deze pagina te melden dat er een drukfout was geslopen in het jaarverslag van Buitenlandse Zaken. Achter het artikel Versterkte Europese Samenwerking troffen wij een bedrag aan van ruim 7 miljard euro, terwijl er voor armoedebestrijding slechts 456 miljoen beschikbaar was. Dat moet andersom zijn dachten wij. Het blijkt een inschattingsfout te zijn die vaker gemaakt wordt. Iedereen weet immers dat Bert Koenders over een heel groot budget beschikt voor internationale samenwerking en Timmermans iedere eurocent om moet draaien bij zijn Euro-promotie. Maar de directeur Begrotingszaken attendeerde ons erop dat het helemaal waar is wat er staat. Het budget van Koenders dat onder de 5 miljard blijft, is over zoveel verschillende posten verdeeld dat het niet direct zichtbaar is. En de post van 7 miljard is onze jaarlijkse EU-afdracht. Staatssecretaris Timmermans geeft dit bedrag uit, dat wil zeggen hij schuift het in een keer door naar Europa. Maandag 9 juni bezocht de Afghaanse president Hamid Karzai minister Van Middelkoop (ChristenUnie). Op het bordes van het ministerie van Defensie poseerde hij even voor de foto. Eerder die dag had Van Middelkoop een lezing gehouden in Utrecht tijdens het symposium De rechtvaardige oorlog vroeger en nu georganiseerd door de Vereniging van Christen-Historici. Kern van het verhaal: we moeten niet in de verleiding komen dezelfde strijdmethoden te hanteren als de tegenstander die het internationaal oorlogsrecht aan zijn laars lapt. Later deze maand brengt Van Middelkoop een bezoek aan Kenia, Ethiopië, Soedan en Burundi, allemaal landen waar de rechtvaardige oorlog nog geen ingang heeft gevonden. Trecchi legt Den Haag vast Financiën, in gemengde technieken (2008) De Italiaanse schilder Walter Trecchi schildert stadslandschappen. Hij schilderde de boulevards van New York, de straten van Milaan en Monte Carlo en recent ook de stadshorizon van Den Haag. Vooral de nieuwe overheidsgebouwen staan centraal in de Haagse serie. Wethouder Smit, die de expositie in Galerie Noordeinde opende, toonde zich verheugd met het werk. U begrijpt dat Den Haag als internationale stad van recht en vrede graag thuishoort in het rijtje New York, Milaan, Monte Carlo, zei hij. Trecchi is gefascineerd door de opgaande lijnen van de rijksgebouwen. In Italië zitten de ambtenaren vaak in historische gebouwen; hier wordt gewerkt in futuristische gebouwen die naar de hemel reiken. Dat zegt misschien iets over de ambitie van de Nederlandse ambtenarij. Taart! Je tong raakt ervan in de knoop. Bedrijfsgerichte gebiedsverbetering verdient geen schoonheidsprijs, zoals zoveel ambtelijke termen overigens. Staatssecretaris Heemskerk looft een taart uit voor degene die met een betere term komt. Op de website van Economische Zaken worden al suggesties gedaan. Wat te denken van opkalefaterplek? We houden u op de hoogte. PM 13/6 7

8 nieuws > Veel grootverdieners blijven gespaard in nieuwe maatregelen Graaitax van Wouter Bos reddingsboei voor PvdA? Minister Bos wil met spoed een wetsvoorstel door de Kamer loodsen dat grootverdieners aanpakt. Critici vinden de wet een ordinaire sociaaldemocratische pr-stunt. Het is echter nog maar de vraag of de graaitax genoeg is om de PvdA te redden. FINANCIËN Zal Wouter Bos dit weekend zijn socialistische gezicht weten te redden met zijn pakket maatregelen om excessieve topbeloningen aan te pakken? De PvdA-minister van Financiën vond voor zijn recente wetsvoorstel snel en gemakkelijk een meerderheid in de Tweede Kamer, maar met het PvdA-congres in zicht is het nu de vraag of Bos toch vrij rigoureuze maatregelen om de zelfverrijking aan de top aan te pakken, volstaan om de PvdA weer op koers te krijgen. De PvdA heeft op veel dossiers flink moeten inleveren en staat slecht in de peilingen. Er is een dreigende richtingenstrijd, waarin Mariëtte Hamer een voorkeur voor samenwerking met de SP heeft, Frans Timmermans liever met D66 en GroenLinks samenwerkt en Bos naar verluidt het liefst met het CDA optrekt. De interne kritiek is naar goed socialistisch gebruik niet van de lucht. PvdA-prominenten Arie van der Zwan en Rick van der Ploeg bewezen hun partijleider een slechte dienst door in het televisieprogramma Buitenhof alvast het einde van de PvdA aan te kondigen. Wouter Bos zou door zijn gebrek aan visie en leiderschap de partij om zeep helpen, zo suggereerden ze. Ook de Jonge Socialisten lieten deze week van zich horen. Ze riepen op tot een herstel van de socialistische identiteit van de PvdA. Bos zal op het aanstaande partijcongres zijn wetsvoorstel tot aanpak van de excessieve beloningen naar voren brengen als een duidelijk PvdA-wapenfeit. Het ambitieuze voorstel dat hij met grote haast door de Kamer lijkt te willen loodsen, in een reactie zich grote zorgen te maken over de heffing van belasting in twee verschillende boxen. Dat zou de transparantie van het belastingstelsel geen goed doen. Daarnaast valt in de reacties op dat de grootverdieners zich ineens bekommeren om de gewone werknemer met een paar aandelen. Wat als ook de caissière van de Hema met een paar aandeeltjes getroffen wordt door het voorstel? Bos reageerde meteen: in een persbericht verzekerde moet de inkomsten van grootverdieners Het is goed dat de verschillen nu de minister dat dit laatste aan banden leggen. Een rechtgetrokken worden en in lijn uitgesloten is. drietal type grootverdieners heeft gebracht met de landen om ons heen Enkele topbestuurders beklaagden Bos daarmee op het oog: de topbestuurders die zich riante vertrekpremies en pensioenuitkeringen laten betalen, de fondsmanagers van private equity, die zich vaak met geleend geld inkopen in bedrijven om deze binnen drie jaar met winst van de hand te doen. En, tot slot, de met aandelen speculerende managers in de bedrijven die door private equity worden overgenomen. Ook zij zich onlangs bij Volkskrant- journalist Xander van Uffelen over het aanhoudende gezeur over hun beloningen. Behalve het machtsargument ze dreigden de hoofdkantoren naar het buitenland te verplaatsen brachten ze weinig steekhoudends in tegen de plannen. Ook de NVP heeft geen fundamentele kritiek. In een brief aan de Kamer schrijft de NVP dat ze helemaal niet tegen een moeten straks meer belasting gaan betalen over de aandelen die ze in de nieuwe combinatie kopen. In het huidige systeem wordt over de verdiensten met private equity een schamele 1,2 procent vermogensrendementheffing betaald. In de nieuwe maatregelen gaan de werkgevers van de bedrijfstop straks 30 procent belasting betalen over excessieve vertrekvergoedingen die de top incasseert. Ook de hoge pensioenstortingen worden fiscaal aangepakt. Daarnaast wil Bos de fondsmanagers van private equity 25 procent inkomstenbelasting laten betalen. Managers die voordeel putten uit een fusie mogen volgens het voorstel niet langer meepraten in de besluitvorming over de overname. Hema-caissière Bos voorstel wordt door critici een ordinaire sociaaldemocratische prstunt genoemd. De kritiek spitst zich vooral toe op de architectuur van het boxenstelsel. Zo schrijft de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP), die de belangen van private equity behartigt, meer evenwichtige heffing zijn. Ze stoorden zich zelf ook aan de huidige fiscale onzekerheid en rechtsongelijkheid. Die leidt er nu toe dat fondsmanagers nu eens in box 1, dan weer in box 2 en soms zelfs in box 3 belast worden, legt directeur Tjarda Molenaar van de NVP uit. Het is goed dat die verschillen nu rechtgetrokken worden en in lijn gebracht worden met de landen om ons heen. De vraag is misschien dan toch of de maatregelen van Bos wel ver genoeg gaan? Opmerkelijk is dat een topman als Rijkman Groenink, die vooral door zijn enorme variabele deel in aandelen aan de overname van ABN Amro meer dan 30 miljoen euro overhield, door de nieuwe regeling niet geraakt zou worden. Uit onderzoek van de Volkskrant bleek onlangs dat het juist dit variabele prestatiedeel van de beloning is, dat veelal maakt dat de topbeloningen de laatste jaren zo konden stijgen. Pakt Bos de grootverdieners wel hard genoeg aan? < [Chris van de Wetering] 8 PM 13/6

9 nieuws > Na de zomer nieuwe veiling KPN uitgesloten van bieding etherfrequenties EZ Na de zomer worden twee vergunningen voor nieuwe kavels voor digitale etherfrequenties geveild. Telecomgigant KPN mag daar niet op bieden. Het bedrijf beschikt al over frequentieruimte en de Tweede Kamer en het kabinet vinden dat ook andere partijen frequentieruimte moeten krijgen. KPN is, met onder andere Digitenne, te dominant en te machtig, is de motivering. In totaal zijn er vijf kavels of multiplexen beschikbaar, waarvan er één voor de Publieke Omroep is. Elke kavel heeft ruimte voor negen tot achttien radiozenders, zes videokanalen of een combinatie daarvan. Het is aan de beheerder om uiteindelijk binnen de door EZ gestelde kaders te bepalen wie in aanmerking komen voor een plekje op de multiplex, net zoals een kabelmaatschappij voor een deel zelf invulling kan geven aan het zenderpakket. Van de vier kavels die nog beschikbaar zijn, worden de eerste twee geschikt voor digitale omroep dit jaar geveild en de andere twee, voor alleen radio, volgend jaar. Overigens is een van die laatste twee pas in 2011 beschikbaar. December vorig jaar dienden de Kamerleden Aptroot (VVD) en Van Dam (PvdA) een motie in waarin werd opgeroepen bij de uitgifte van de vergunningen het voormalige staatsbedrijf buiten te sluiten. KPN heeft al veel meer dan het bedrijf gebruikt; voor tv-uitzendingen heeft KPN alles al in handen, zegt Aptroot. Dat is niet wenselijk. We willen geen monopolisten, maar juist een einde aan monopolies. In eerste instantie voelde staatssecretaris Heemskerk van EZ daar niets voor, omdat er nog geen relevante markt voor mobiele televisie is en er dus ook geen sprake kan zijn van een machtspositie, liet hij in februari van dit jaar de Kamer weten. Na enig aandringen van de Kamer en een soortgelijk gezamenlijk advies van telecomwaakhond Opta en de NMa ging de PvdA-bewindsman toch om. Heemskerk wil we willen geen monopolisten, maar juist een einde aan de monopolies de eerste twee kavels, schrijft hij in een tweede brief aan de Kamer, reserveren voor nieuwkomers, om serieuze concurrentie te creëren voor KPN. KPN zal zich niet mengen in de strijd om de twee radiozenders, omdat het bedrijf daar tot nu toe niet mee bezig is. De twee kavels die na de zomer geveild gaan worden, worden per stuk verkocht. Maar, schrijft Heemskerk: Partijen geven aan dat omroeppartijen minimaal twee kavels nodig hebben voor een succesvolle business case. Het is dus goed mogelijk dat beide kavels bij een bedrijf uitkomen. Het is nog niet duidelijk wat een kavel zal gaan kosten, omdat er nog niet bekend is hoeveel bieders er zullen zijn. < [RvdD] Yvonne Kroese Socialisten Heeft u nog vertrouwen in de markt? Voedselschaarste, speculatieve handel in brandstoffen, de kredietcrisis. Veel hedendaagse problemen zijn het gevolg van marktwerking. Tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer die onlangs op initiatief van de SP werd gehouden, werd de marktwerking op nationale schaal tegen het licht gehouden. Daar leek iedereen het erover eens dat die in beginsel positieve effecten genereert. De telecommunicatiemarkt is het voorbeeld van een geslaagde privatisering. De dienstverlening werd beter, het aanbod gevarieerder. Problemen ontstaan veeleer door halfslachtige privatiseringen, zoals we nu merken in het streekvervoer. Buitenlandse investeerders werden binnengelokt met mooie winstvooruitzichten, maar halverwege het spel veranderde de Haagse politiek de regels, waardoor de provincies nu kampen met stakingen in het OV. In de polemiek die in linkse kring is losgebarsten tussen de voorvechters van de progressief-liberale koers van Frans Timmermans en de conservatief-sociaaldemocratische koers van Mariëtte Hamer, heeft nu ook SPvoorman Jan Marijnissen stelling genomen. De SP wil zich niet veilig verschansen achter onze verzwaarde dijken, zoals Timmermans beweert, Marijnissen ziet ook dat globalisering mensen bij elkaar brengt. In een opiniestuk in NRC Handelsblad van 9 juni schrijft hij dat de meeste Nederlanders nu eenmaal geen goed gevoel hebben bij Europa. Het democratisch tekort in een neoliberaal Europa moet worden opgelost door de mensen een thuis te geven. Ontdoe het Europese beleid van zijn neoliberale karakter. Europa zal sociaal zijn of niet zijn, stelt Marijnissen. Het is een lastig punt, niet in de laatste plaats omdat Europa beslist asociaal is in de richting van de armste landen, die geen toegang krijgen tot de Europese markt en moeten opboksen tegen onze landbouwsubsidies. Wat intern sociaal is, sluit outsiders uit. Europa maakt net als Amerika en andere grootmachten selectief gebruik van de vrije markt en stelt regels waar de rest van de wereld zich aan moet aanpassen. Marktwerking blijkt op ieder niveau en in elke sector anders uit te pakken. Heel belangrijk is dat de overheid een sterk regulerend kader schept en handhaaft. Op Europese schaal en op wereldschaal ontbreekt een sterke tegenmacht. Daarom zal de globalisering voor de zwakste partijen het slechtste uitpakken. Kunnen alle socialisten zich daarbij aansluiten? guikje@pm.nl PM 13/6 9

10 nieuws > PvdA-Kamerlid Luuk Blom vindt commotie SP over Verdrag van Lissabon ketelmuziek Ik heb geen strategie, alleen overtuiging De Europa-woordvoerders van de Tweede Kamer gaan op tournee door het land om uit te leggen wat de implicaties zijn van het Verdrag van Lissabon. Dat is geen mosterd na de maaltijd, betoogt PvdA-Kamerlid Luuk Blom. Als je een kerel bent kom je terug om je te verantwoorden voor het getoonde gedrag. EUROPA Nederland heeft de ratificatie van het Verdrag van Lissabon achter de rug. De Tweede Kamer ging vorige week akkoord met de veranderingen in de organisatie van de EU. Omdat het verdrag geen grondwettelijke kenmerken meer bevat, leken alle bezwaren als sneeuw voor de zon verdwenen. Alleen de SP sputterde wat tegen. In de media was nauwelijks aandacht voor het debat in de Kamer. De spanning ligt bij het ter perse gaan van deze PM vooral bij Ierland. Dat land heeft, als enige, wél een referendum georganiseerd over het Verdrag van Lissabon. De Tweede Kamerleden hadden duidelijk hun best gedaan om de technische details van het Verdrag onder de knie te krijgen. Nu het eenmaal is aangenomen gaan de Europawoordvoerders uit de Kamer op tournee in het land om uit te leggen waarom ze het verdrag hebben aangenomen. Luuk Blom, Europawoordvoerder voor de PvdA in de Tweede Kamer: Je kunt het ook níet doen, maar het is netjes om het wel te doen. Het lijkt mosterd na de maaltijd. Waarom ná de ratificatie het land in om het Verdrag van Lissabon uit te leggen? Omdat het verantwoordingsdebatten zijn. We hebben een aantal maanden geleden vier debatten georganiseerd over het verdrag en toen is afgesproken dat we terug zouden komen om besluiten uit te leggen. Je kunt het ook niet doen, maar als je een kerel bent kom je terug om je te verantwoorden voor het getoonde gedrag. Die debatten werden destijds kritisch bekeken door de media. Men vond de inbreng van het publiek inhoudelijk niet erg verheffend. Dat vond ik meevallen. De zalen zaten vol en er zijn zeker een paar goede opmerkingen gemaakt. Ik heb weinig wanklanken gehoord. Maar laten we eerlijk zijn, als Kamerlid moet je weten wat de mensen in het land denken en tijdens de debatten kwam er weinig nieuws. Toch is het belangrijk dat je er met z n allen over praat. Het debat in de Tweede Kamer is echter stilletjes gepasseerd. Dat ligt niet aan ons. Er worden in de Kamer veel en langdurige debatten gevoerd. Stilletjes kan ik dat niet noemen. Ik heb natuurlijk niet in de hand wat de media berichten. De Kamer is weinig te verwijten, eigenlijk niets. Hoe denkt u dat het publiek tegen de moeilijke positie van de PvdA aankijkt? U werd destijds beschuldigd van draaien: eerst wilde u wel een referendum, dan weer niet Draaien vind ik nog steeds het beste bewijs dat je goed om je heen hebt gekeken Ik ben dat verhaal een beetje zat. Draaien vind ik nog steeds het beste bewijs dat je goed om je heen hebt gekeken. De partij heeft er een congres over gehouden en volgens mij was er unanimiteit over de koers die we moeten varen in Europa. In het Kamerdebat werd weinig geïnterrumpeerd. Alle kritische noten kwamen van de SP. Het onzinnige van dit debat was dat de verdragstekst vastligt. Je bent ervoor of je bent ertegen. Wat mij betreft kan zo n debat dus ook heel kort. Je kunt aan het verdrag toch niets meer veranderen. Had een referendum nog iets aan de uitslag van het Kamerdebat kunnen veranderen? Het initiatief van Van Bommel om een referendum te houden over het verdrag is om verschillende redenen verworpen. Vooral omdat het geen uitzonderlijk verdrag is, wat het grondwettelijk verdrag wel was. Dit is net zoiets als de Verdragen van Nice en Maastricht. Er is één motie aangenomen. Wat verandert die motie Wiegman-Ten Broeke? Dat gaat over de procedure hoe met wetgevingstrajecten wordt omgegaan. Het kabinet moet de Kamer voortaan sneller informeren. In feite schuift de behandelingstermijn op, waardoor de Kamer langer de tijd krijgt om zich te verdiepen en zich uit te spreken. Eerlijk gezegd vond ik de motie een beetje overbodig, maar als de meerderheid van de Kamer dat graag wil, is dat prima. Wat is uw strategie tijdens de verantwoordingsronde? Ik heb geen strategie, alleen overtuiging. Is dat voldoende? De PvdA wil dat er een aantal dingen gebeurt dat Europa in beweging brengt. Om stroperigheid tegen te gaan en de EU beter te organiseren. En het moet ook socialer. Er is op sociaal gebied weinig Europese wetgeving. Hoe denkt de PvdA dat de EU socialer kan worden? Nederland is al heel ver, maar we kunnen veel van andere landen leren. Ook op het gebied van sociale wetgeving. Als het gaat om het beginsel dat iedereen recht heeft op een fatsoenlijk leven, is de kracht van overtuiging belangrijker dan de kracht van wetgeving. < [Eefje Rammeloo] Luuk Blom (1957) deed de pedagogische academie en was van 1981 tot 1988 docent in Midden- Nederland. Daarna ging hij het bankwezen in. Hij verkocht verzekeringen en pensioenen totdat hij in 2001 manager Commerciële Zaken Geove-RZG Zorggroep werd. Ondertussen was hij actief in de lokale politiek, ondermeer in Utrecht en Tholen. Hij kluste ook bij als sportverslaggever voor Radio M, Radio West en Omroep Zeeland. In januari 2003 kwam hij voor de PvdA in de Tweede Kamer. 10 PM 13/6

11 nieuws > LEZERS SCHRIJVEN Historicus eist inzage in Bilderberg-stukken Voorkeur voor een vrouw? Verleden week was premier Balkenende voor het eerst te gast op de Bilderberg-conferentie. Op Kamervragen van de SP liet hij weten geen mededelingen te doen over wat hij daar gehoord en gezegd heeft. Niod-historicus Gerard Aalders vindt de geheimhoudingscultus van de Bilderbergers ongepast en spande een Wobprocedure aan voor openbaarmaking van relevante stukken. AZ Historicus Gerard Aalders van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Niod) stapt naar de rechter als zijn verzoek om inzage in de stukken van Algemene Zaken in het Nationaal Archief over de Bilderberg-conferentie niet wordt gehonoreerd. Aalders zegt dat hij met een kluitje in het riet is gestuurd door het ministerie van Algemene Zaken, waar hij in december 2006 zijn eerste verzoek om inzage in de Bilderbergpapieren deponeerde. Aalders startte een procedure op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Aalders publiceerde kort geleden een studie naar de transatlantische denktank die in 1954 onder voorzitterschap van prins Bernhard voor het eerst bijeenkwam in hotel Bilderberg in Oosterbeek. Momenteel werkt hij aan een studie over kartelvorming in Europa en de VS, waarover hij in de Bilderberg-dossiers relevante informatie denkt te vinden. Aalders: Lange tijd kreeg ik geen antwoord van AZ op mijn verzoek, ook niet na enkele herinneringsbrieven mijnerzijds. In najaar 2007 herhaalde ik mijn verzoek, met de aanvulling dat als ik binnen acht dagen geen antwoord zou krijgen, ik een klacht zou indienen bij de Nationale Ombudsman. AZ overtreedt immers de wettige procedureregels. Toen kreeg ik wel gelijk antwoord, en werd ik doorverwezen naar het Nationaal Archief, waar ik de stukken zou mogen inzien. Daar kreeg ik te horen dat het helemaal niet mogelijk was om iets te zien: de betreffende afdeling was niet openbaar verklaard, zelfs de catalogus van de betreffende AZ-stukken bleek staatsgeheim, ook voor de medewerkers van het Nationaal Archief. Vervolgens diende ik een heraanvraag in bij AZ. Ik kreeg nog geen antwoord, zelfs geen ontvangstbevestiging maar de termijn is nog niet verstreken dus er is nog hoop. Overigens ergeren veel collega s zich ook aan dit aan de laars lappen van de Wob door AZ. Verleden week was premier Balkenende voor het eerst in zijn loopbaan te gast op de Bilderberg-conferentie, dit dit jaar in de VS werd gehouden. Koningin Beatrix is een trouw bezoekster van de informele brainstormsessies, die worden bijgewoond door politiek leiders, staatshoofden, zakenlieden en mediavertegenwoordigers, die allen gehouden zijn aan een zwijgplicht. In antwoord op Kamervragen van de SP liet Balkenende weten dat hij niet van plan is verslag te doen van zijn ervaringen met de Bilderbergers. De SP is het daar niet mee eens. Kamerlid Harry van Bommel: Bilderberg is niet zomaar een gezellig praatclubje waar de premier eens kan ontspannen. Er wordt overleg op topniveau gevoerd wat vergaande gevolgen voor de wereldpolitiek kan hebben. < [RZ] Het kabinet heeft diversiteit hoog op de agenda geplaatst. In 2011 moet 30 procent van de nieuwe instroom in topfuncties en 50 procent van de overige functies binnen de overheid door vrouwen worden bezet. Het aandeel allochtonen in de publieke sector moet tegen het einde van deze kabinetsperiode zijn toegenomen met 50 procent. van het voorkeursbeleid van de overheid? Is het goed dat vrouwen en allochtonen extra worden gestimuleerd? Of gaat het juist ten koste van uw carrière? Zet uw persoonlijke ervaringen in maximaal 500 woorden op papier Anonieme inzendingen zijn ook welkom. Laat ons wel weten of u man/vrouw bent, wat uw functieschaal is en op welk departement u werkzaam bent. Reacties kunt u sturen aan: redactie@pm.nl (uiterlijk maandag 23 juni 2008). De mooiste en bloemrijkste inzendingen worden gepubliceerd in PM 13 van 11 juli. PM 16/5 11

12

13 nieuws > Elektronische rekeningen schelen overheid 600 miljoen euro EZ benoemt Marco Pastors tot ambassadeur E-factureren Na het echec met zijn partij EenNL heeft Marco Pastors een nieuwe grote klus. Als ambassadeur E-factureren van het ministerie van EZ zal Pastors overheidsorganisaties overtuigen van het voordeel om voortaan digitaal te factureren. Geschatte besparing: 600 miljoen euro per jaar. EZ Het is niet alsof er een raket naar de maan moet worden geschoten. Zo kennen we hem weer. Het Rotterdamse gemeenteraadslid Marco Pastors spreekt duidelijke taal. In de oppositie zat de fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam zich maar te vervelen. Omdat hij in het verleden veel te maken had met uitvoeringsvraagstukken in overheidsorganisaties hij werkte onder meer bij de OV-studentenkaart BV van Pim Fortuyn bood Pastors zijn diensten aan bij het ministerie van Economische Zaken, waar het dossier e-factureren op een bureau dreigde te verstoffen. Pastors: Het is een relatief eenvoudig project. Daarom is het niet aantrekkelijk en blijft het lang liggen. Pastors zit na de blamage van de partij EenNL, waarmee hij samen met Joost Eerdmans aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 meedeed, weer gewoon in de Rotterdamse raad. Onlangs stelde staatssecretaris Heemskerk hem aan als ambassadeur E- factureren. De papieren factuur is erg duur en er kan veel aan misgaan, stelt Pastors. Het is bovendien heel archaïsch: de factuur moet in een enveloppe, er moet een postzegel op Nee, langs de fysieke weg kan echt meer misgaan dan langs de digitale. Volgens een berekening van Heemskerk zou het digitaal uitwisselen van facturen de overheid 600 miljoen euro per jaar kunnen schelen. Met name op arbeidstijd en de fouten die er gemaakt worden kan veel worden bespaard. De meeste handelingen bij het afhandelen van een factuur liggen bij de ontvangende partij. Verzender en ontvanger moeten dus bij elkaar gebracht worden. Het ministerie van Economische Zaken heeft zich voorgenomen om in 2010 een tiende van haar facturen elektronisch te ontvangen, in de hoop dat leveranciers vanzelf mee gaan doen en hun factureringssystemen daarop aanpassen. In het team van Pastors zitten drie ambtenaren, die echter niet fulltime met het project bezig zijn. Bij de Belastingdienst en het CWI lopen al projecten en Pastors loopt alle overheidsorganisaties af om zijn boodschap over te brengen. Zijn inzet is dat 15 procent van de administraties in 2010 elektronisch factureert. De foutmarge in acht nemend zou dat minstens 10 procent moeten opleveren. Iedereen wil facturen digitaal versturen en ontvangen. Het moet er toch een keer van komen, aldus Pastors. < [ER] Foto: Mark Weemen Rechters kopschuw door media De opmerkelijke stijging van het aantal vrijspraken in strafzaken lijkt vooral ingegeven bied van de rechtspsychologie, verbonden aan Peter van Koppen, wetenschapper op het ge- door toenemende druk van de media. De Raad het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en voor de Rechtspraak vind het positief. Rechtshandhaving (NSCR) te Leiden, vindt de toename zeer opmerkelijk. Dit betekent dat JUSTITIE Het aantal vrijspraken in Nederlandse rechters dus wel degelijk bevattelijk zijn voor strafrechtszaken schiet als een pijl omhoog: van de publieke opinie, en waarschijnlijk ook dat 4 procent in 2006 tot er in 2007 meer 7 procent in 2007, zo Dit betekent dat rechters dus schuldigen vrijuit zijn wel degelijk bevattelijk zijn meldt de Raad voor de gegaan dan voorheen. voor de publieke opinie Rechtspraak in het Komende tijd zullen jaarverslag Het bewijs dat de eis aan de rechter om kritisch te kijken naar het bewijsmateriaal ter voorkoming van gerechtelijke dwalingen niet aan dovemansoren is besteed, aldus de RvR. Aangenomen wordt dat breed in de media uitgemeten gerechtelijke dwalingen als in de zaak van de Schiedammer parkmoord rechters kopschuw hebben gemaakt voor vergissingen. rechters nog meer op hun hoede moeten zijn, nu de wet op de vervroegde invrijheidsstelling wordt gewijzigd. Veroordeelden die tijdens hun detentie drie keer een rode kaart krijgen uitgereikt, bijvoorbeeld door te worden betrapt op het roken van een joint, zullen volgens die wet hun hele straf moeten uitzitten in plaats van dat een derde van de detentieperiode wordt afgetrokken, zoals totnogtoe gebruikelijk. < [RZ] advertentie voor een vraaggerichte match in plaats van een beschikbaar CV Interimmanagement & professional services (030) PM 13/6 13

14 nieuws > Departementen blijken huiverig voor controle door wet Kamer overweegt enquête naar ict-mislukkingen Op 24 juni publiceert de Algemene Rekenkamer deel B van haar rapportage over ict-projecten van de rijksoverheid. De Tweede Kamer beslist op grond hiervan of er een parlementaire enquête moet komen naar de enorme verspilling die hier is opgetreden. VenW De vaste Kamercommissie van BZK laat de mogelijkheid nadrukkelijk open dat er een parlementair onderzoek en zelfs een parlementaire enquête wordt uitgevoerd naar wat er fout is gegaan met grootschalige ict-projecten bij het rijk. PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen bevestigt tegenover PM dat een werkgroep van de commissie momenteel ict-experts raadpleegt over de kwestie en zegt dat het nu afhangt van de komende rapportage van de rekenkamer of de commissie tot daden overgaat. Heijnen: We zijn als commissie momenteel bezig met het opstellen van een lijst vragen die we door de rekenkamer beantwoord willen zien. Levert dat geen bevredigend resultaat op, dan zal het parlement zelf zijn verantwoordelijkheid moeten nemen. Een van de experts die de Kamercommissie heeft benaderd voor advies is Chris Verhoef, hoogleraar informatica aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Verhoef adviseerde ook de Algemene Rekenkamer voor haar rapportage over ict-projecten bij de rijksoverheid, waarvan 24 juni het afsluitende deel B verschijnt. Volgens de hoogleraar is de bron van veel digitale ellende bij de overheid dat deze veel te grote ict-projecten optuigt. Verhoef: De faalkans en de daarmee gemoeide kosten lopen zo onverantwoord op. Uit de lijst met 73 grootschalige ict-projecten bij het rijk die minister Ter Horst heeft gepubliceerd, blijkt dat de totale kosten daarvan zijn opgelopen tot 4,2 miljard euro. In het meest conservatieve scenario is de faalkans advertentie Assessment- & Developmentcenter w t (073) bij overheidsprojecten al twee keer zo hoog als in de private sector, en dat komt in kosten neer op een kleine half miljard euro. In minder conservatieve scenario s loopt dat op tot 2 miljard. Uit een sample van projecten uit de private sector met een totale investering van 1,7 miljard van projecten die zich laten vergelijken met ministeries, blijkt dat het faalrisico daar de helft bedraagt van dat bij de 73 grootschalige projecten. Kortom: het bedrijfsleven, dat in wezen dezelfde ict-projecten als het rijk uitvoert, gaat te werk op kleinere schaal en voorkomt zo de grote miskleunen waarmee de overheid voortdurend te kampen heeft. Amerikaanse wet Verhoef pleit er voor dat de Nederlandse overheid het voorbeeld volgt van de Verenigde Staten, waar de overheid halverwege de jaren negentig ook tegen grote ict-problemen aanliep. Als reactie hierop kwam de Amerikaanse regering met de Clinger Cohen Act (CCA): wetgeving waarmee beoogd werd het aantal mislukte ict-projecten te reduceren. De belangrijkste pijler onder deze wet is de inrichting van een centrale CIOfunctie die bevoegdheid en verantwoordelijkheid heeft over de informatievoorziening binnen een overheidsinstantie. De CIO toetst of investeringsvoorstellen voldoen aan een aantal zeer relevante eisen, zoals het toevoegen van waarde van een systeem aan de missie. Verhoef: Zo is er dus governance van bovenaf: de voorstellen gaan naar de executive Kennelijk durft men het niet aan om te worden gecontroleerd op ict-gebied office van de president en die keurt budgetten goed of af, en dat is nu het sterke punt. Uit een onderzoek van het adviesbureau Con- Quaestor blijkt echter dat er op rijksniveau geen enkel enthousiasme bestaat voor het idee van Verhoef om de Amerikaanse ict-wet te adopteren. ConQuaestor, een voormalige dochter van IBM, deed een verkennend onderzoek naar de beheersbaarheid van ict-projecten van de rijksoverheid. Con- Quaestor sprak onder meer met zestien programma- en projectleiders van de ministeries Chris Verhoef van Financiën, Buitenlandse Zaken, Verkeer en Waterstaat, OCW en LNV. Jochem van Dijk van ConQuaestor: Alle respondenten geven aan dat de wetgever zeer terughoudend moet zijn in het ontwikkelen van wetgeving, zoals een variant van de Clinger Cohen Act. Ons politieke klimaat is er niet naar om met behulp van wetgeving projectbeheersing te verbeteren. Wetgeving is geen oplossing voor een probleem waaraan het ontbreken van competenties in ict en projectmanagement, duidelijke projectsturing en realistische blik op it-management ten grondslag liggen, zo blijkt. Hoogleraar Verhoef verbaast zich over het gebrek aan geestdrift bij het rijk om de uitvoer van ict-projecten te binden aan regelgeving. Kennelijk durft men het niet aan om te worden gecontroleerd op ict-gebied, maar eigenlijk is dat toch de meest voor de hand liggende zaak van de wereld. Hij wijst erop dat het reeds in 1990 ingevoerde Besluit Informatievoorziening in de rijksdienst een verplichting tot contra-expertise bij risicovolle projecten voorschrijft. Verhoef: Als dat besluit in praktijk zou worden gebracht, zouden we al een stuk verder zijn, maar kennelijk ontbreekt het de rijksoverheid aan middelen of expertise om die check daadwerkelijk te doen. Uit een wettelijk voorgeschreven risicoanalyse blijkt welke competenties missen en dan weet je dus waar je zou falen. Vervolgens komt er alleen groen licht wanneer dat is opgelost. Dus het lijkt me wel degelijk nuttig. < [René Zwaap] 14 PM 13/6

15 nieuws > < Ministerie van VenW subsidieert Aziatische zeevaartschool Filippijnen redden Nederlandse vloot Hoewel de werkgelegenheid in de Nederlandse scheepvaart drastisch toeneemt, neemt het percentage Nederlandse zeevarenden snel af. Het ministerie van VenW probeert het tij te keren door een zeevaartschool op de Filippijnen te financieren. VenW Bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat ligt een subsidieverzoek voor een bijdrage van euro voor het verbeteren van de kwaliteit van het Palompon Institute of Technology (PIT), een zeevaartschool op de Filippijnen. Dat klinkt vreemd, maar dat is het eigenlijk niet: het ministerie investeerde tussen 2000 en 2003 al ruim euro in de opleiding. Die subsidies moesten ervoor zorgen dat de opleiding op de Filippijnse zeevaartschool van Nederlandse kwaliteit is. Het is de bedoeling dat de afgestudeerde Filippijnse stuurlieden en werktuigkundigen uiteindelijk op de Nederlandse vloot worden ingezet. Daar heerst een groot tekort aan personeel. VenW financierde een deel van de opstartkosten van het project en de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) besteedt jaarlijks nog eens ongeveer euro aan Palompon. De extra subsidie moet het mogelijk maken het gegroeide aantal studenten voor de machinistenopleiding te kunnen huisvesten. De zeevaartsector legt zelf euro in. Het liefst zien de Nederlandse rederijen Nederlandse officieren aan boord van schepen, maar door het tekort is dat lang niet altijd mogelijk. Want hoewel de werkgelegenheid in de sector toeneemt tussen 2002 en 2005 met 11 procent neemt het percentage Nederlandse Filippijnse afgestudeerden kennen de Nederlandse cultuur en werkwijze. En het zijn heel loyale mensen zeevarenden snel af. De Nederlandse overheid probeert samen met de KVNR het tij al jaren te keren, maar met wisselend succes. Pogingen om in eigen land de opleiding populairder te maken, leidden nauwelijks tot meer afgestudeerde zeevarenden: in 2002 waren dat er 463, vijf jaar later 471. Jaarlijks zijn er 700 vacatures voor een baan als koopvaardijofficier. De Filippijnen zijn door de reders en de overheid aangewezen als tweede oorsprongland. Dat land is de grootste leverancier van zeelieden in de wereld, zegt Jan Willem Verhoeff van het Scheepvaart en Transport College (STC) in Rotterdam. Die school voert de samenwerking met PIT uit en Verhoeff is namens het STC project-manager. De afgestudeerde Filippijnen zijn gewild, maar kiezen bijna altijd voor een Nederlands schip. De studenten tekenen een contract met de KVNR waarin staat dat ze een minimale periode bij een Nederlandse reder blijven varen, aldus Verhoeff. We kunnen niet verbieden dat ze uiteindelijk voor een andere vloot kiezen, zegt Guido Hollaar, directeur van de KVNR. Maar Filippijnse afgestudeerden kennen de Nederlandse cultuur en werkwijze. En het zijn heel loyale mensen. De laatste cijfers zijn dat bijna alle afgestudeerden van de school kiezen voor een Nederlands schip, weet Hollaar. Daarnaast zijn er een paar waarborgen ingebouwd, zegt Verhoeff: Voor iedere student die een reder selecteert, wordt een kleine bijdrage per maand gevraagd om het onderwijs op peil te houden. De samenwerking levert niet alleen voor de Nederlandse vloot voordeel op, ook aan Filippijnse kant spint men er garen bij. De school staat in een van de armste gebieden van het land, zegt Verhoeff. De samenwerking heeft daardoor ook een spin-off naar de regio: studenten gaan goede salarissen verdienen en nemen dat mee naar de regio. Het aantal Filippijnen in de Nederlandse vloot is groot: naast ruim driehonderd officieren zijn er nog meer dan zesduizend gezellen, die geen zeevaartopleiding hoeven te hebben. Dat is meer dan de Nederlanders in de in totaal zeevarenden tellende vloot. < [Rutger van den Dikkenberg] Publiek-private Partners voor Water lanceren JakartaFloods Indonesische watersnood in Nederland voorspeld Met geld van het overheidsprogramma Partners voor Water wordt de Indonesische hoofdstad Jakarta sinds kort tijdig gewaarschuwd voor een naderende overstroming. Met succes: eind mei waarschuwde het Delftse kennisinstituut Deltares voor een watersnood en dat bleek een juiste voorspelling. VenW/EZ Partners voor Water (PvW) is een project van vijf Nederlandse ministeries: EZ, BZ, VenW, LNV en Vrom dat volgens de spelregels van Publiek-Private Samenwerking wordt uitgevoerd door het EZ-agentschap EVD en het Netherlands Water Partnership (NWP). PvW is actief op diverse terreinen van watermanagement in vooral de armere gebieden van de wereld. In totaal is er in vijf jaar tijd 49 miljoen euro beschikbaar gesteld. Eén van de projecten die uit PvW-gelden worden betaald is dus het JakartaFloods-project, ter waarde van 1,3 miljoen euro. Met dat geld is een model gemaakt van de miljoenenstad, aan de hand waarvan kan worden voorspeld welke gedeelten risico lopen om te overstromen. Dat zijn er heel wat in Jakarta: de stad ligt in een moerasdelta, beschikt niet over een riool en de afvoerkanalen zijn verwaarloosd. Daarnaast beschikt de stad ook niet over een goed leidingnet voor kraanwater, zodat particulieren en bedrijven genoodzaakt zijn hun water uit de grond te pompen. Dat gebeurt in zo n grote mate, dat de kuststad gemiddeld acht centimeter per jaar daalt. JakartaFloods, waaraan zes private partijen deelnemen, bestaat uit drie onderdelen, zegt PvW-projectmanager Lennart Silvis, die vanuit het NWP aangesteld is. We brengen in kaart waar overstromingen verwacht worden, voeren een proef om maatregelen te ontwikkelen en er worden publiekscampagnes uitgewerkt. Alleen waarschuwen is niet voldoende, erkent Silvis. We kunnen de oplossingen niet financieren, daar hebben we het geld niet voor. Maar er wordt wel nagedacht over oplossingen. Zo startte de Wereldbank een project om afvoerkanalen te baggeren. Nederlandse partijen gaan daar offertes voor indienen. We stellen ons altijd de vraag wat de spin-off is voor het Nederlandse bedrijfsleven, zegt Silvis. Maar het is niet alleen exportbevordering, we leveren ook een maatschappelijke bijdrage. Heel vaak is er een goede balans. < [RvdD] PM 13/6 15

16 coverstory > Feminien talent belandt in de Bermuda-driehoek Acht tips voor topvrouwen bij het rijk 1 Ook overheidspartijen ondertekenden het onlangs met veel show gepresenteerde charter Talent naar de Top van de taskforce Topbrainstorm. Wat zijn de beste manieren om meer vrouwen in de top van het rijk te krijgen? PM vroeg het aan Neelie Kroes, Guusje ter Horst, Renée Bergkamp en vijf andere betrokkenen. TEKST Chris van de Wetering Het wordt wel de Bermuda-driehoek van het vrouwelijke talent genoemd. Veel vrouwen beginnen na hun studie met hoge ambities, maar ergens tussen de 35 en 40 jaar, wanneer de carrière vol op stoom zou moeten zijn en de top nabij komt, verdwijnen ze uit zicht. In Nederland ligt de vertegenwoordiging van vrouwen in bestuursfuncties, als we de buitenlandse dames niet meerekenen, beneden de 1 procent. Ook de ambtelijke top scoort niet goed. Hoewel het afgelopen jaar veel vrouwelijke DG s zijn benoemd, is geen van de SG s een vrouw. De politiek heeft er nu ook genoeg van dat het nog altijd niet lukt meer vrouwen aan de top te krijgen, ondanks de steeds maar weer beleden goede voornemens. Nu de commissie-frijns, die de code-tabaksblat heeft geëvalueerd, ook alleen zelfopgelegde streefcijfers bepleit, zullen CDA en PvdA in navolging van de Noren aandringen op een wettelijk quotum om het aandeel vrouwen in topposities vast te leggen. Er verandert pas wat Meer vrouwen aan de top helpen is een puur zakelijk doel. Wie wil er nou een goed doel zijn? als het moet, is de achterliggende gedachte. Een kwart tot 30 procent vrouwelijke bestuursleden en commissarissen in 2015 zou de Kamer haalbaar vinden. Het kabinet legde zichzelf in het coalitieakkoord op dat de Algemene Bestuursdienst in 2011 voor een kwart uit vrouwen moet bestaan. De taskforce Topbrainstorm van Sybilla Dekker en Marieke Bax, die eind mei met een charter naar buiten kwam, hoopt nog steeds dat organisaties op basis van vrijwilligheid meer vrouwen in de top zullen benoemen. Een quotum leidt vooral tot excuus-truzen, menen zij. Maar of er nu een quotum komt of een zelfopgelegde doelstelling in beide gevallen blijft de vraag actueel naar de manier waarop er meer vrouwen naar de top kunnen worden geloodst. PM vroeg ervaringsdeskundigen naar de beste manieren om het aandeel vrouwen ook daadwerkelijk omhoog te krijgen. En hoe de doorstroming naar de rijkstop beter kan. 16 PM 13/6

17 Renée Bergkamp, DG bij Economische Zaken Vrouwen moeten in de eerste plaats zelf de regie pakken en zorgen dat ze zichtbaar worden, vindt Bergkamp. Ze moeten bijvoorbeeld niet afwachten als er gaten vallen, maar zich aanmelden voor de opengevallen plek. Vrouwen zijn veel te bescheiden, zegt de DG Ondernemen en Innovatie op EZ. Maar de ambtelijke organisatie kan best helpen, bijvoorbeeld met lijsten waarop de departementen bekendmaken hoeveel vrouwen ze op belangrijke posten benoemd hebben. Niemand wil natuurlijk onderaan staan, denkt Bergkamp. Ze vindt het prima om de SG ook extra te belonen. Prestatieafspraken van SG met de minister en van DG s Maak prestatieafspraken over het aandeel vrouwen op topfuncties met uitzicht op een bonus voor de SG s. met hun SG lijken mij heel goed, zegt ze. Het zou helemaal niet gek zijn om het streven meer vrouwen in de top te krijgen onderdeel van de bedrijfsvoering te maken. De lijstjes zorgen voor meer zichtbaarheid van het beleid en werken een gezonde competitie in de hand. Het is nu al een strijd om het talent, die met de uitstroom van de babyboomers alleen maar harder wordt. We hebben de vrouwen gewoon heel hard nodig. Meer vrouwen aan de top helpen is daarom niet nobel of maatschappelijk verantwoord, het is ook een puur zakelijk doel. En dat is maar goed ook: wie wil er nou een goed doel zijn? 3Dorine Burmanje, bestuursvoorzitter van het Kadaster Mannen selecteren mannen, ontdekte Burmanje toen ze wilde weten waarom vrouwen in haar organisatie toch maar niet wilden doorstromen naar hogere functies. Dat moest doorbroken worden, vond ze. Ze voerde in dat de helft van de voordrachten voor topfuncties uit vrouwelijke kandidaten moest bestaan. Pas als dit het geval is mag bij het Kadaster de selectieprocedure officieel starten. In de selectiecommissie wilde ze bovendien tenminste een vrouw. Burmanjes methode leidde ertoe dat in het middenkader in een jaar tijd 7 procent meer vrouwen werden benoemd. De bedoeling is in procent vrouwen op dit niveau te hebben (twee keer zoveel als nu!). Door de taakstelling zijn de ambities voor de echte top van de organisatie bijgesteld; die top zou nu namelijk op slot zitten. Het Kadaster is er nog niet, geeft Burmanje toe. De functieprofielen behoeven ook nog een bijstelling (mensgericht leiderschap moet bijvoorbeeld meer gewaardeerd worden) en ze laat haar arbeidsvoorwaarden op vrouwvriendelijkheid doorlichten. Een beetje humor op zijn tijd helpt volgens Burmanje ook heel goed. De song Its s lovely at the top (vrij naar Randy Newman), die ze samen met enkele andere leden van het Ambassadeursnetwerk inzong, is daar een voorbeeld van. Staak de selectie bij onvoldoende vrouwelijke kandidaten. 2 Dick Berlijn, voormalig commandant der strijdkrachten Tijdens een powerlunch van Defensie rekende Berlijn af met het vage verwijt van vrouwen bij Defensie zich niet serieus genomen te voelen. Zeg ons wat je wilt, wat je nodig hebt (...) zodat wij erop kunnen reageren, antwoordde hij. Dat Defensie tegenwoordig powerlunches houdt met vrouwen, genderambassadeurs heeft en speciaal voor de vrouwen in de organisatie buddies, coaches en loopbaanbegeleiding, is vooral eigenbelang, zegt Berlijn. Een cultuurverandering moet door de top zelf worden uitgedragen, vindt hij. Met de krapte op de arbeidsmarkt heeft Defensie de vrouwen hard nodig. Berlijn droeg bewust uit dat er een cul- Powerlunches en management by speech van hoog niveau voor een ware cultuurverbetering. tuurverbete- ring nodig was en hij vertelde de vrouwen in de organisatie persoonlijk hoe belangrijk ze waren. 4 Alleen een quotum dwingt meer vrouwen aan de top af. Neelie Kroes, Eurocommissaris Mededinging Iedereen praat mooi, maar het levert nog niets op, vindt Kroes. Ze noemde het charter van Topbrainstorm een doekje voor het bloeden. De vrijblijvendheid die het charter de ondertekenaars laat, zal niet tot resultaten leiden, zo schreef Kroes onlangs in het FD. Zelf is ze voorstander van een quotum om het Nederlandse mannenkartel open te breken. Een dergelijk quotum zou in de code-tabaksblat kunnen worden opgenomen. Ook bedrijven die niet beursgenoteerd zijn, richten zich daar vaak naar en dit zou, zo schrijft Kroes fijnzinnig in de brief, ook voor het topmanagement van de overheid, waar zich op SG-niveau geen enkele vrouw bevindt, helemaal geen kwaad kunnen. Dat een dergelijk quotum vrouwen een excuus- Truus-gevoel bezorgt, weerspreekt ze. Ik heb mijn positie als Eurocommissaris te danken aan het feit dat de president van de Europese Commissie, José Mañuel Barroso, destijds heeft gezegd dat van de 25 Eurocommissarissen er minimaal 8 vrouw moesten zijn (dat zijn er nu 9 op 27 commissarissen). Omdat Nederland als een van de weinige lidstaten een vrouwelijke kandidaat-commissaris aan Barroso voorstelde, kregen wij een van de belangrijkste, zoniet dé belangrijkst portefeuille, namelijk mededinging, vertelt ze. Heeft deze benoemingsprocedure mij belemmerd in de uitoefening van mijn taak? vraagt ze zich vervolgens af. Dat lijkt me niet, antwoordt ze meteen. Afgelopen december stond ik in de top-3 van de vrouwenpower-ranglijst van de Wall Street Journal. De zojuist gepubliceerde Time-lijst van de 100 meest invloedrijke mensen in de wereld vermeldt ook mijn naam. PM 13/6 17

18 coverstory < 5 6 Sybilla Dekker, oud-minister van Vrom, voorzitter van het Ambassadeursnetwerk en trekker van het charter Dat minister Guusje ter Horst het charter heeft ondertekend is heel belangrijk voor ons, vertelt Dekker. Daarmee committeren alle departementen zich feitelijk aan het streven meer vrouwen in de top te krijgen. De rijksoverheid zal zelf wel de targets moeten formuleren, maar behalve dat Ter Horst dit controleert gaat straks ook een onafhankelijke commissie namens Topbrainstorm de voortgang monitoren. Vooral de openbare rapportage van de resultaten is volgens Dekker cruciaal. Je zult zien dat organisaties hun best gaan doen om goed te scoren als de resultaten publiekelijk bekend worden. Ze willen de beste van hun bedrijfstak worden. En andersom werkt het ook, want niemand wil onderaan de lijst hangen. Ook moeten vrouwelijke ambtenaren werken aan hun zichtbaarheid, vindt Dekker. Ze moeten zorgen dat ze in managementpools en management- en developmenttrajecten terechtkomen, zegt ze. En ze moeten zelf naar voren treden als ze een belangrijk beleidsadvies hebben geschreven en niet een mannelijke collega naar voren schuiven. Bij de presentatie van het charter is bewust gekozen voor Amerikaanse communicatietechnieken om uit te dragen dat het cool is om een topvrouw te zijn, vertelt Dekker. De vrouwen werden op het podium gevraagd en er waren filmpjes om de boodschap kracht bij te zetten. Dekker: We hopen dat vrouwen zich zo aangesproken voelen. 7Minister Plasterk van OCW We hebben regelmatig in het kabinet gehad dat er een voordracht werd gedaan zonder vrouwelijke kandidaten. Ook op mijn eigen departement is dat eens gebeurd. Ik heb de opdracht teruggestuurd en binnen twee, drie maanden werd er wel een vrouw gevonden. De minister wil vrouwen, werd toen expliciet aan de headhunter gecommuniceerd die werd ingehuurd. Een groot deel van het probleem is dat je ook echt vrouwen aan de top moet willen. Het gaat natuurlijk om macht. Als je de helft van de kandidaten kan uitsluiten, betekent dat nogal wat concurrenten minder. Die manier van opereren moet je doorbreken. Dwingen helpt dan niet, maar een beetje management by speech op kritieke momenten kan helpen. Vrouwen doen het eigenlijk heel goed. Ze zouden misschien wat minder iemand anders moeten aanbevelen als er een mooie kans te verdelen valt en ze moeten proberen nog iets meer op te vallen, zonder een showpik te worden, want dat gaat op den duur tegen je werken. Bij OCW is het aantal vrouwen inmiddels vrij aardig op peil, maar in het onderwijs werken natuurlijk ook veel vrouwen. Ik kan me wel voorstellen dat VenW soms loopt te zuchten. Je hebt nou eenmaal niet veel vrouwelijke waterbouwkundige ingenieurs. Dat vergt veel extra inspanning. Joanne Kellerman, directielid van De Nederlandsche Bank Als het ons niet lukt, wie lukt het dan wel? hield Joanne Kellerman haar managers eens voor toen ze bespraken waarom er niet meer vrouwen topposities wisten te bemachtigen binnen De Nederlandsche Bank. Wij zijn een semipublieke instelling, we hebben veel aandacht voor de work-life balance en een 36-urige werkweek die mogelijk maakt dat mensen vier dagen negen uur werken. Vanwege de voorbeeldfunctie is het voor ons ook nog belangrijk meer vrouwen aan de top te krijgen. Vrouwen zijn, denkt Kellerman, ook heel geschikt voor het werk bij de overheid. Zelf was ze lange tijd partner bij het advocatenkantoor Nauta Dutilh en dus kan ze bedrijfsleven en confronterend! overheid met elkaar vergelijken. Bij de overheid is draagvlak creëren misschien wel belangrijker, en dat is nou juist iets wat vrouwen goed kunnen. Die zijn gewend iets gedaan te krijgen zonder dat de machtsvraag meteen in het geding is. Grote verschillen tussen bedrijfsleven en overheid in hogerop komen ziet ze niet zo snel. Heel duidelijk zijn is volgens Kellerman belangrijk voor vrouwen die naar de top van rijk of bedrijfsleven willen. Wees duidelijk tegen jezelf (over wat je wilt), wees duidelijk tegen je omgeving (over wat dit voor hen betekent) en wees duidelijk op het werk tegen de mensen boven je en in het MDtraject dat je volgt. Bij de bank is er zo beweging in gekomen. 8 Zichtbaarheid werkt! Duidelijk zijn en als het moet Laat je ambtenaren zien dat het je menens is. Minister Ter Horst van BZK Het bestuur, kabinet en Kamer, heeft afgesproken dat er meer vrouwen aan de top van de ambtenarij moeten komen. Een kwart van die top moet in 2011 vrouw zijn, zo is vastgelegd in het coalitieakkoord. We hebben nu een expliciete doelstelling en een kabinet dat zich erachter heeft geschaard, dat moet ervoor zorgen dat we straks meer hoge vrouwelijke ambtenaren krijgen. Als de politiek het wil, gaat de ambtenarij er wel voor zorgen dat dit gebeurt. BZK zal kritisch mee blijven kijken bij benoemingen, zegt Ter Horst. En als er onvoldoende kandidaten zijn, komt er gewoon geen voordracht. We Als er onvoldoende kandidaten zijn, komt er gewoon geen voordracht. hebben het in het kabinet al een paar keer gehad dat een opdracht terug moest. Heel belangrijk is ook om al voldoende kandidaten in het middenkader te hebben. We moeten databases gaan bijhouden van vrouwen die geschikt zijn en die hogerop willen. Ik zou nooit een vrouw benoemen als SG als ik er niet van overtuigd zou zijn dat zij de beste is. Ik trap niet in die val. Dat helpt vrouwen niet. De vrouwen zelf moeten volgens Ter Horst ondertussen wat meer hun best gaan doen om op te vallen. Dat geldt natuurlijk ook voor als je in de raden van commissarissen wilt komen. Bij de overheid is daarnaast ook belangrijk dat je je niet alleen met de inhoud bezighoudt maar ook je maatschappelijke betrokkenheid laat zien. Vrouwen zouden dat veel meer moeten doen. 18 PM 13/6

19 Colofon Oud Zeer uit Nieuw nederland Volgend jaar is het vierhonderd jaar geleden dat de plek waar nu New York ligt werd ontdekt. En dat wordt uiteraard gevierd. Niet alleen door New York, maar ook door Nederland. Want, was de eerste kolonie op Manhattan immers geen Nederlandse post? En waren het niet de Nederlanders die het eiland voor 60 gulden aan huishoudelijke goederen aan de Indianen hadden weten te ontfutselen? Is, met andere woorden, New York niet een prachtvoorbeeld van een vrucht van de V.O.C mentaliteit (alleen was het in dit geval de West-Indische Compagnie, maar goed)? De vierhonderdste verjaardag van wat ooit Nieuw Nederland was is een prachtige gelegenheid voor Nederland om zijn plaatsje in de geschiedenis op te eisen en daarmee een deel van het succes te claimen dat New York geworden is. En niet geheel onterecht, want ook de New Yorkers weten dat de Nederlanders een belangrijke rol hebben gespeeld bij de stichting van hun stad. Dat Brooklyn een verbastering is van Breukelen, Flushing van Vlissingen en dat Staten Island genoemd is naar de Nederlandse Staten Generaal in de zeventiende eeuw, weten niet veel Amerikanen. Maar dat Stuyvesant Village genoemd is naar de Hollandse Directeur-Generaal met het houten been, die een soort Rudolph Giuliani avant la lettre was is niet geheel onbekend. En tenslotte kent New York wél een Amsterdam Avenue en Amsterdam geen New York Gracht. Zo liggen de verhoudingen, althans zo wil Nederland ze volgend jaar graag een beetje zien. Begrijpelijk is dat wel, maar helemaal correct is het niet. Ten eerste was Henry Hudson, de ontdekkingsreiziger die in 1609 aanmeerde, geen Nederlander maar een Engelsman. Goed, hij werkte voor de Nederlandse West-Indische Compagnie, maar die had hem juist de opdracht gegeven via de noordelijke ijszee een weg naar China te vinden. Hem was zelfs expliciet verboden om in westelijke richting te varen. Manhattan werd dus ontdekt door een Engelsman, in weerwil van zijn Nederlandse bazen. Ten tweede maakten de Nederlanders er op Manhattan vanaf het eerste begin een potje van. Russell Shorto beschrijft in zijn prachtige boek Nieuw Amsterdam. Eiland in het hart van de wereld (2004) hoe de nederzetting, die vooral militaire en commerciële doelen had, een allegaartje van piraten, handelaren, vrijbuiters, boeren en hoeren was. Dat stak schril af tegen de stichtelijke Engelse kolonies in Virginia en New England. Of dit allegaartje echt onbestuurbaar was of niet, de eerste bewindvoerders bakten er in ieder geval erg weinig van. Ze konden de orde niet handhaven, noch binnen de nederzetting, noch daarbuiten. De voorganger van Stuyvesant begon een persoonlijke, wrede oorlog tegen de omwonende Indianen, die veel kwaad bloed zette bij vriend en vijand. De kolonisten begonnen te morrelen, zich te organiseren en eisten een vertegenwoordiging in het bestuur van de kolonie. Shorto s stelling is dat juist deze reactie van de kolonisten op het wanbestuur van hun meerderen een typisch Nederlandse is geweest. De zeventiende-eeuwse Hollandse aandacht voor tolerantie, recht en burgerlijke vertegenwoordiging zou daarmee aan de wieg hebben gestaan van niet alleen de cultuur van de stad New York, maar zelfs van het hele Amerikaanse denken over staat en samenleving. Als dat zo is, dan zou ik zeggen: let s call it even. Voordat de Engelsen in 1664 Nieuw Amsterdam overnamen en omdoopten tot New York hebben we én laten zien hoe het niet moet én hoe het wel kan. In ieder geval is er geen reden om volgend jaar ongegeneerd feest te vieren. Zoals we ook niet proosten op de kolonisatie van Indonesië of Suriname, zo vraagt ook de vierhonderdste verjaardag van de Nederlandse kolonie in de Nieuwe Wereld om een gepaste houding ten aanzien van de geschiedenis. Het feit dat New York een succes is geworden maakt in dat opzicht geen enkel verschil. Zeker niet voor de Indianen, die er 60 gulden aan overhielden maar vele levens voor lieten. Jorrit de Jong is fellow aan de Kennedy School of Government van Harvard University PM is een uitgave van Politieke Pers BV Korte Poten EB Den Haag tel fax redactie@pm.nl abonnement@pm.nl Hoofdredactie Guikje Roethof, Cindy Castricum (adjunct) Redactie Eefje Rammeloo, Chris van de Wetering, Rianne Waterval (projecten), René Zwaap (eindredactie) en Rutger van den Dikkenberg (stagiair) Correctie Dorothée van der Dennen Medewerkers aan dit nummer Jorrit de Jong en Yvonne Kroese Vormgeving Rob Jongbloed (artdirector), Welmer Keesmaat Uitgever Heleen Hupkens Directeur Willem Sijthoff Bladmanager Asha Narain Drukkerij Hollandia Printing, Heerhugowaard Advertenties Asha Narain, , asha@pm.nl Verschijning PM komt 21 maal per jaar uit Oplage Abonnementen, opzeggingen en adreswijzigingen Uitsluitend via abonnement@pm.nl Een jaarabonnement op PM kost 143,- excl. 6% btw. Abonnementen kunnen uitsluitend schriftelijk tot uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode worden opgezegd. Na deze datum wordt het abonnement stilzwijgend verlengd. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen in welke vorm dan ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor eventueel geleden schade door foutieve vermelding in het blad. 2008, Politieke Pers BV PM 13/6 19

20 interview > 20 PM 13/6