Nij Smellinghe: een seniorvriendelijk
|
|
- Sebastiaan de Graaf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voor patiënten en bezoekers van ziekenhuis Nij Smellinghe mei Nij Smellinghe: een seniorvriendelijk ziekenhuis! De Vrienden van Nij Smellinghe Gezond ouder worden Afdeling in beeld: Hartrevalidatie Van klacht naar herstel en verbetering van de relatie Met aandacht. Dat voelt beter.
2 Inhoudsopgave Voorwoord 2 Kinderen even laten vergeten dat ze ziek zijn 3 Het aanzicht van Nij Smellinghe verandert 4 Nij Smellinghe: een seniorvriendelijk ziekenhuis! 6 Van diëtetiek 8 Vernieuwingen geboortezorg Nij Smellinghe: het gezin staat centraal 9 De Vrienden van Nij Smellinghe 10 Rust roest: hoe korter in het ziekenhuis hoe beter! 12 Gezond ouder worden 14 Afdeling in beeld: Hartrevalidatie 16 Van klacht naar herstel en verbetering van de relatie 18 Onze specialisten (op 1 mei 2013) 19 Voorwoord Voor u ligt de zomereditie van Nijs. In deze editie besteden we aandacht aan verschillende veranderingen die Nij Smellinghe op het moment doormaakt. Zo is er aandacht voor het seniorvriendelijk ziekenhuis en kunt u lezen hoe we er in ons ziekenhuis voor zorgen dat u zo fit mogelijk weer naar huis kunt na een opname. Daarbij zijn we op het moment flink aan het verbouwen. Waar eerst de ingang van de poliklinieken zat, verrijzen nu drie etages poliklinieken. Helaas levert dit ook wat overlast op, maar we doen hard ons best om alles in goede banen te leiden. We zijn dus op verschillende manieren druk bezig om ons ziekenhuis toekomstbestendig te maken. Ik hoop dat u deze editie van Nijs met plezier leest en weer op de hoogte bent van alle ontwikkelingen binnen Nij Smellinghe! Ik wens u namens de redactie veel leesplezier, Michiel ter Laan Hoofd communicatie en patiëntenvoorlichting 2 Nijs - mei 2013 Nij Smellinghe Compagnonsplein NN Drachten (0512) info@nijsmellinghe.nl
3 Kinderen even laten vergeten dat ze ziek zijn Op de kinderafdeling zijn ze een graag geziene gast: de CliniClowns. In Nij Smellinghe komt Erna Dalemans, beter bekend als Streep, wekelijks langs om te spelen. Als clown probeert ze de kinderen even te laten vergeten dat ze ziek zijn door lichtheid en vrolijkheid te brengen. Erna was geen onbekende in het clownsvak: Ik had al een aantal jaar een eigen clownstheater en wilde altijd al bij de CliniClowns. Maar eerst wilde ik mijn clownspersonage goed ontwikkelen. Erna is inmiddels ongeveer vijf jaar CliniClown. Voordat ik CliniClown werd, moest ik een opleiding volgen van vier maanden. Op die opleiding leerde ik hoe je als clown kunt spelen voor een ziek kind dat in bed ligt. Als clown blijf je heel dicht bij jezelf en dat is ook te zien in het kostuum. Je kiest een kostuum dat bij je lichaam past. In het kostuum probeer je lichaamskenmerken te accentueren en aan te dikken, zodat het clownesk wordt, vertelt Erna. Met dat clownspersonage breng je dan wat luchtigheid en vrolijkheid in het leven van zieke kinderen en hun ouders. Erna: Bij het spelen houden we altijd rekening met het kind en de ouders. Zo zijn er ook kinderen die bang zijn voor clowns. We kijken dan of we bijvoorbeeld van een afstandje iets kunnen doen waardoor het kind toch een glimlach op het gezicht krijgt. Maar als ze liever niet hebben dat je komt dan respecteren we dat en dan komen we niet. Respect voor de kinderen en luisteren naar de signalen is belangrijk voor een clown. Je stemt af op wat de situatie op dat moment nodig heeft. Het grootste deel van het spel van de clown is improvisatie. Ruim 90% van wat we doen is improvisatie. We kijken naar voorwerpen in de kamers, luisteren naar wat mensen zeggen. Van te voren weten we al bij wie we langs gaan en waar het kind van houdt, bijvoorbeeld van de muziek van K3 of de kleur roze. Dat geeft al een ingang, waarmee je je inleeft in de wereld van het kind. De clowns spelen zowel in duo s als solo. Het voordeel van solospel is dat je je eigen clown beter leert kennen. Bij het spelen in een duo is het belangrijk dat je soms het spel kunt leiden, maar dat je soms ook je maatje kunt volgen. Die beide kwaliteiten moet je hebben. Erna wil nog jarenlang als CliniClown spelen. Dit is echt mijn passie, mijn vak. Ik voel me echt een bofkont. Ik kan mijn geld verdienen met mijn passie én daarmee maak ik ook nog eens mensen blij! Met aandacht. Dat voelt beter. 3
4 Het aanzicht van Nij Smellinghe verandert Jarenlang was Nij Smellinghe vanaf alle kanten herkenbaar aan het gebouw met de witte vlakken. Sinds de oplevering van de nieuwbouw twee jaar geleden, is daar verandering in gekomen. Volgend jaar zal het aanzicht van Nij Smellinghe weer drastisch veranderd zijn. Op de plaats van de ingang van de poliklinieken wordt hard gewerkt aan het bouwen van drie etages poliklinieken. Hierdoor worden de witte vlakken langzaam vervangen door de rode kleur. Het verbouwen van de poliklinieken is noodzakelijk vanwege een toegenomen aantal patiënten. Folkert Brouwers, Directeur Bedrijf en Gebouwen van Nij Smellinghe, is dan ook blij dat de bouw in volle gang is. Steeds meer patiënten bezoeken onze poliklinieken, hierdoor zijn een aantal poli s te klein behuisd. Met de nieuwbouw krijgen deze poliklinieken voldoende ruimte om de patiënt optimaal te helpen. Zo wordt bijvoorbeeld de polikliniek mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie flink vergroot. Ook is het zo dat een aantal poliklinieken niet op een ideale plaats zaten. De poliklinieken reumatologie, plastische chirurgie en revalidatie zitten op dit moment nog in de nieuwe kantoren vleugel, ver van de ingang van de poliklinieken. 4 Nijs - mei 2013
5 Het is praktischer en voor de (oudere) patiënt ook veel duidelijker als deze poliklinieken ook dichtbij de polikliniekingang zitten. Bij het bouwen van de nieuwe poli s wordt natuurlijk zoveel mogelijk rekening gehouden met de patiënten. Tegenwoordig is de gemiddelde leeftijd van patiënten hoger dan vroeger, waardoor het belangrijk is een senior friendly poli te maken. Een senior friendly poli, en in de toekomst hospital, houdt in dat we bekijken hoe we de bouw zoveel mogelijk kunnen afstemmen op oudere mensen. Hierbij kun je denken aan brede gangen, omdat een rollator of rolstoel nou eenmaal wat meer ruimte inneemt, maar ook overzichtelijke ruimten. Schaal: Datum: Gewijz: 1:0, Verbouwingsoverlast 1224-OAI1 Tegenwoordig is de gemiddelde leeftijd van patiënten hoger dan vroeger, waardoor het belangrijk is een senior friendly poli te maken. Verderop in deze editie van Nijs lees je meer over het senior friendly hospital. Ziekenhuis Nij Smellinghe Ook met de (nieuwe) manier van werken op poli s en de daarbij horende logistiek wordt rekening gehouden. Door bijvoorbeeld op de polikliniek MKA een achter omgang naar de verschillende spreekkamers te maken, kunnen artsen langs deze gang snel van de ene naar de andere kamer lopen. Dit bevordert de doorstroming, draagt er aan bij dat de patiënt snel geholpen wordt en maakt dat vuil en schoon materiaal elkaar niet meer hoeven te kruisen. Nieuw- en Verbouw bouwdeel N Drachten Voorgevel Vanwege de verbouwing van de poli klinieken is de ingang van de poliklinieken afgesloten. De patiënten die de polikliniek bezoeken, worden door de hoofdingang geleid. Om het grote aantal bezoekers goed aan te kunnen is er in de centrale hal het één en ander veranderd. De grote draaideur is vervangen door een andere deur die meer bezoekers aan kan en die de warmte beter in het gebouw houdt. Daarnaast is de receptie van de poliklinieken verplaatst naar de centrale hal. Een aantal poliklinieken en diensten is tijdens de verbouwing tijdelijk te vinden op een andere plek. De poliklinieken Neurologie/ Neurochirurgie, Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie en ook de kapsalon in het ziekenhuis, zijn tijdelijk verplaatst. Deze zaten op de plaats waar we gaan verbouwen en zijn tijdelijk te bereiken door in de centrale hal linksaf te slaan richting route 105 tot en met 108. Om de overlast tot een minimum te beperken zijn extra rolstoelen aanwezig, want de route naar sommige poliklinieken is langer dan voorheen. Ook wordt de verkeersstroom op de parkeerplaats in de gaten gehouden door verkeersregelaars, om opstoppingen bij de hoofdingang te voorkomen. We doen er erg veel aan om de overlast te beperken, maar dat zal niet altijd lukken. Waar het niet lukt dan horen we dat graag, zodat we de nodige verbeteringen kunnen realiseren. Met aandacht. Dat voelt beter. 5
6 Nij Smellinghe: een seniorvriendelijk ziekenhuis! Het is natuurlijk al lange tijd geen geheim meer dat de Nederlandse bevolking steeds ouder wordt, vergrijst. Dit merken we ook in ziekenhuis Nij Smellinghe. De patiënten worden steeds ouder. Daarom werken we er hard aan om ook voor de oudere patiënt de zorg zo veilig mogelijk, maar ook zoveel mogelijk gericht op het individu, aan te bieden. We streven ernaar om uiterlijk 2015 gecertificeerd te zijn als seniorvriendelijk ziekenhuis. 6 Nijs - mei 2013
7 Ouderen vormen de grootste bezoekers groep van ons ziekenhuis. In de komende jaren wordt deze groep alleen maar groter. Om dit doel te bereiken is de projectgroep Seniorvriendelijk Ziekenhuis in het leven geroepen. Pauline Vierkant (afdelingshoofd verpleegafdeling A2) en Theo Snijder (afdelingshoofd verpleegafdeling B1) maken deel uit van deze projectgroep en zijn blij dat het project nu in het hele ziekenhuis wordt opgepakt. Ouderen vormen de grootste bezoekersgroep van ons ziekenhuis. In de komende jaren wordt deze groep alleen maar groter. In Friesland is dit thema zelfs extra actueel. De groep mensen van 70 jaar en ouder is hier groter dan het landelijk gemiddelde en breidt de komende jaren nog sterk uit. Een ander aandachtspunt is het actief aanpakken van factoren die een risico voor de oudere patiënt vormen. Hierbij kun je denken aan ondervoeding, vallen en een delirium. Door hier actief op in te spelen, kunnen we ervoor zorgen dat de oudere patiënt een eventuele ziekenhuisopname zo goed mogelijk doorkomt. Het keurmerk seniorvriendelijk ziekenhuis Een groep van ouderenbonden verstrekt landelijk het keurmerk seniorvriendelijk ziekenhuis. Het doel van dit keurmerk is om de zorg- en dienstverlening van ziekenhuizen aan patiënten van 70 jaar en ouder met twee of meer aandoeningen te verbeteren. Vraag wat de oudere patiënt zelf wil en bespreek met elkaar hoe de zorg in ons ziekenhuis daar een bijdrage aan kan leveren. Wat wil de patiënt? Het project Seniorvriendelijk Ziekenhuis gaat uit van de wensen van de patiënt. Zo richt het project zich niet alleen op de inhoud van de zorgprocessen en het beleid, maar ook op de leefomgeving van de (kwetsbare) oudere. De focus moet meer gericht zijn op kwaliteit van leven. Vraag wat de oudere patiënt zelf wil en bespreek met elkaar hoe de zorg in ons ziekenhuis daar een bijdrage aan kan leveren. Zo is er veel aandacht voor begeleiding in de laatste levensfase: sterven moet mogen. Een geïnterviewde oudere patiënt verwoordde dit erg mooi: Ze moeten je niet alleen helpen met beter worden, maar ook met doodgaan. De punten waaraan het ziekenhuis moet voldoen komen onder andere voort uit interviews en een vragenlijst onder de achterban van de ouderenbonden. Hieruit blijkt bijvoorbeeld dat oudere patiënten willen dat zorgverleners de zorg op elkaar afstemmen. Voor het ziekenhuis is het daarnaast goed om niet alleen te kijken naar de klacht waarmee de patiënt naar het ziekenhuis komt. Ook moet gekeken worden naar andere aandoeningen en beperkingen waar ze in het dagelijks leven tegen aanlopen. Dit is belangrijk omdat op dit moment 70% van de mensen van 70 jaar en ouder twee of meer chronische aandoeningen heeft. Nij Smellinghe heeft al een goede basis, maar dat betekent nog niet altijd dat we de juiste maatregelen nemen, vertelt Pauline Vierkant. Van bedrust is bijvoorbeeld bekend dat het een heel negatief effect heeft op de gezondheid van de oudere patiënt. Zo gauw mogelijk weer in de stoel en aan tafel eten zijn kleine dingen die je kunt doen, maar die een groot effect hebben op de kwaliteit van leven van de patiënt. Om ervoor te zorgen dat de patiënt in een zo goed mogelijke conditie het ziekenhuis binnenkomt én kan verlaten kunnen patiënten voor de opname gescreend worden. Alle huisartsen gaan hiermee bezig. Deze kennis kan ons helpen zorg op maat te geven, vertelt Theo Snijder. We willen zo snel mogelijk aansluiting vinden bij het netwerk kwetsbare ouderen. Hieraan zijn vertegenwoordigers van zorgen welzijnsorganisaties, verpleeghuizen, de thuiszorg en zorgverzekeraars verbonden. Voor Nij Smellinghe is het halen van het keurmerk een grote uitdaging. In de periode van december 2012 tot maart 2013 hebben door het hele land mensen het ziekenhuis bezocht als mystery guest. Zij keken hoe het ervoor staat met kenmerken voor seniorvriendelijke zorg. In maart en april zijn vragenlijsten ingevuld over hoe wij het als ziekenhuis voor elkaar hebben. In het najaar van 2013 worden de keurmerken uitgereikt en in de jaren daarop worden verbeterpunten aangescherpt. En dan hopen wij een echt' seniorvriendelijk ziekenhuis te zijn! Met aandacht. Dat voelt beter. 7
8 Van diëtetiek Eigen brood bakken Het klinkt als een hele opgave, zelf brood bakken. Maar eigenlijk is het makkelijker dan je denkt. Met één basisdeeg kun je eigenlijk alles makken. De vele variatiemogelijkheden maken brood bakken superleuk, lekker én gezond. Bovendien kun je dagelijks een ander brood op tafel zetten. Voor ieder wat wils dus. Onderstaand basisrecept voor deeg is ook een prima basis om je eigen pizza bodem mee te maken. Benodigdheden: 2 kleine kommetjes 1 grote deeg kom Grote lepel 8 Nijs - mei 2013 Elektrische keukenweegschaal Theedoek Ingrediënten: Water, 1 zakje gedroogde gist, 2 eetlepels suiker, 1 theelepel zout, 2 eetlepels olijfolie, 520 gram volkorenmeel. Neem 1 klein kommetje en doe daar 1 eetlepel suiker en het zakje gedroogde gist in. In het andere kommetje 325 ml handwarm water. Giet nu ongeveer de helft van het water in het kommetje met suiker en gist. Roer dit even goed door tot de gist is opgelost. Laat dit vervolgens staan. Doe het zout in de grote kom, voeg 270 gram volkorenmeel toe en maak een kuiltje in het midden. Doe daarin 1 eetlepel suiker en de 2 eetlepels olijfolie. Voeg hierna het bakje water toe waar geen gist in zit. Roer dit door met een grote (houten) lepel. Als je dit goed hebt doorgeroerd, voeg dan ook het water met de gist en suiker toe en roer dit er volledig doorheen. Strooi de overige 250 gram volkorenmeel er gewoon overheen. Dek de kom af met een theedoek en zet deze 1 uur op een warme plek (bijv. voor de kachel) Na een uur meng je het geheel door elkaar en dan is het kneden geblazen. Probeer steeds met je handpalmen het deeg uit elkaar te drukken als een plak en dan als een envelop weer naar elkaar toe te vouwen. Na 5 minuten maak je er een bal van, deze leg je terug in de kom, theedoek erover en nog een uur laten rijzen. Na een uur herhaal je het kneden nogmaals, maar dan kneed je het deeg in de vorm die je graag wil hebben. Bijv. een ovaal om een brood van te maken. Leg dit weer een uur weg. Na het laatste uur rijzen leg je de broodbal op bakpapier in een voorverwarmde oven. Bak circa 22 minuten af op 225 graden. Let op: niet tussentijds de oven open doen, de kans dat je brood instort is heel groot. Als de 22 minuten om zijn klop dan met een houten lepel op het brood, klinkt het hol, dan is deze klaar. Laat op een rooster afkoelen. Klaar om op te eten! Variatietips: Voeg een hand noten en gedroogde muesli toe voor een vezelrijk brood. Ook roggemeel en/of een hand gebroken lijnzaad geven je extra vezels. Ook kan je de deegbal voor je hem in de oven legt even door zaden naar keuze rollen voor een extra rijke korst. Voor lekkere broodjes voor bij de soep kan je de helft van het tarwemeel vervangen door bloem. Voeg verder zongedroogde tomaatjes, 2 extra eetlepels olijfolie en groene kruiden naar eigen smaak toe. Maak er dan geen groot brood mee, maar bijvoorbeeld 8 kleintjes. Pizza Voor het maken van een pizzabodem laat je de laatste keer rijzen achterwege. Maak van het deeg een grote plak. Omdat het vrij elastisch is, veert het vaak terug als je er met de deegroller overheen gaat. Houd de plak tussen 2 vlakke handen en trek het uit elkaar. Anders wordt het te compact. Leg de pizzabodem op een bakplaat met bakpapier die je bestrooit met wat meel. Bak de bodem even 5 minuten alvorens je deze belegd. Als je dit niet doet blijft het deeg erg nat en krijg je een plakkerige in plaats van knapperige bodem. Voor de saus 1 blikje tomatenblokjes, 1 blikje tomatenpuree, 1 uitje, 2 teentjes knoflook, peper, (gedroogde) groene kruiden, chilipoeder. Bak het gesnipperde uitje en de uitgeperste knoflook in een koekenpan met wat olijfolie. Zet een steelpannetje op met daarin de tomatenblokjes en de tomatenpuree, voeg hier naar eigen smaak peper, chilipoeder en groene kruiden aan toe. Als de uitjes bruin zijn kunnen deze door de tomatensaus heen. Pizza verder naar eigen smaak beleggen met bijv. verse groente, vlees, en kaas. Eet smakelijk!
9 Ziekenhuis Nij Smellinghe voert vernieuwingen door in de geboorte zorg. Uitgangspunt is het bieden van zorg op maat, waarbij ouders en hun pasgeboren baby zo min mogelijk van elkaar worden gescheiden. Oftewel: gezins gerichte zorg. Om dit doel te bereiken, heeft Nij Smellinghe als eerste in Noord-Nederland couveusesuites gecreëerd. Daar naast maken gezins kamers, een weeënkamer en thuis monitoring deel uit van de nieuwe ontwikkelingen in Nij Smellinghe. Vernieuwingen geboortezorg Nij Smellinghe: Het gezin staat centraal Couveusesuites De couveusesuites zijn bedoeld voor baby s die na de geboorte extra zorg nodig hebben. Op een eigen - zo huiselijk mogelijk ingerichte - kamer ligt de pasgeboren baby samen met de moeder. De artsen, verloskundigen en verpleging leveren de medische zorg in deze suites aan moeder en kind. Ook vader kan blijven overnachten. Voor ouders is het na de geboorte erg prettig om hun baby dichtbij te hebben. Bovendien is het belangrijk voor de emotionele hechting. Marinka van Beukering, hoofd van de Kinderafdeling, krijgt ronduit positieve reacties van ouders. Mensen hebben het over een prachtige tijd die ze in de couveusesuite hebben doorgebracht. Ze vinden het een mooie manier om de eerste uren en nacht als gezin samen te zijn met de kleine. Ouders vinden het ook geweldig dat de partner kan blijven. Gezinskamers Voor moeders die na de bevalling zorg nodig hebben - en hun gezonde baby - biedt het ziekenhuis eveneens een oplossing: gezinskamers. Hier kan moeder samen met de baby op een rustige en ontspannen manier bijkomen en opknappen. Ook hier mag vader blijven overnachten. Ouders vinden het verblijf in een gezinskamer zeer prettig. Met ervaren personeel dat luistert naar wat ze graag willen. Bijvoorbeeld na een keizersnede is het voor de kersverse ouders een uikomst als ook vader kan overnachten en het gezin samen kan zijn, merkt Ciska Linders, hoofd van de Kraamafdeling en Verloskunde, op. Weeënkamer De weeënkamer van Nij Smellinghe is bedoeld voor zwangere vrouwen bij wie de bevalling nog niet helemaal doorzet. Het is dan stressvol om steeds heen en weer naar het ziekenhuis te rijden. Zij kunnen met hun partner naar Drachten komen en in alle rust de bevalling op gang laten komen. Ook voor verloskundigen (van buiten het ziekenhuis) is er ruimte om te verblijven en om onderzoek te doen. Thuismonitoring Zwangere vrouwen kunnen gebruik maken van thuismonitoring voordat de bevalling plaatsvindt. Dit is een uitkomst voor vrouwen die in de laatste fase van de zwangerschap voor extra controles van de baby en rust tot nu toe in het ziekenhuis moesten worden opgenomen. Waar de zwangere vrouw voorheen soms enkele weken in het ziekenhuis moest liggen, kan ze nu in alle rust thuis blijven, terwijl een gespecialiseerd verpleegkundige langskomt om de noodzakelijke controles en metingen te doen. Er is volop afstemming met de gynaecoloog. Gezin staat centraal Met de nieuwe geboortezorg staat het gezin centraal. Moeder en kind worden zo min mogelijk van elkaar gescheiden. Artsen en verpleegkundigen komen naar de patiënt toe in plaats van andersom. Het is een omslag in denken en doen. Er zijn intensievere contacten tussen gynaecologen, (kraam)verpleegkundigen, kinderartsen en verloskundigen. De zorg is beter op elkaar afgestemd. Met aandacht. Dat voelt beter. 9
10 De Vrienden van Al jarenlang bestaat de Stichting Vrienden van Nij Smellinghe. En vrienden, dat zijn het zeker. Ieder jaar weer kan Nij Smellinghe dankzij de vrienden allerlei belangrijke voorzieningen regelen die het voor de patiënten aangenamer maken in het ziekenhuis. 10 Nijs - mei 2013 Stichting Vrienden van Nij Smellinghe
11 Nij Smellinghe Voorbeelden zijn er genoeg: van schilderijen aan de muur tot speelruimtes voor kinderen, van de inrichting van het Stiltecentrum tot de webcams om baby s in de couveuse van afstand te kunnen bekijken. Allemaal dingen die zonder de Vrienden van Nij Smellinghe niet zo snel en goed gerealiseerd zouden zijn. Deze mensen kunnen hun waardering uitdrukken in een gift aan onze stichting. Dan weet iedereen zeker dat het geld goed terecht komt en dat er iets mee gedaan wordt wat echt meerwaarde biedt voor het ziekenhuis. Wij willen zorgen voor die extra s voor de patiënten, waardoor ze zich wat meer op hun gemak voelen in het ziekenhuis. Henk den Haan is voorzitter van de Stichting. Samen met de bestuursleden Ruurd van der Meer, penningmeester, Titia Lolkema secretaris, Siem Hornyak, ledenadministratie, Dieuwke Kluiwstra-Gerbrandy lid, en Riemke Jager lid, wordt beslist hoe de gelden verdeeld worden over de diverse aanvragen. Jaarlijks krijgen we vanuit Nij Smellinghe een lijst met aanvragen. Wij beslissen dan waar we een bijdrage aan willen, en kunnen, leveren. Het moet financieel natuurlijk wel haalbaar zijn. Het belangrijkste is dat wij zaken willen financieren die niet uit het reguliere budget betaald kunnen worden. Wij willen echt zorgen voor die extra s voor de patiënten, waardoor ze zich mogelijk minder ziek en wat meer op hun gemak voelen in het ziekenhuis. Het geld van de Vrienden wordt beschikbaar doordat mensen een eenmalige gift doen, of door mensen die donateur zijn. Veel mensen dragen Nij Smellinghe een warm hart toe. Bijvoorbeeld mensen die tevreden zijn over de behandeling of bedrijven die waardering hebben voor de zorg in het ziekenhuis. Een mooi voorbeeld geeft de voorzitter graag. Vorig jaar werden wij benaderd door Neopost uit Drachten, zij wilden graag gaan fietsen voor Nij Smellinghe. Zij hebben de hele actie op touw gezet en in overleg hebben we besloten dat het geld, via onze stichting, beschikbaar werd gesteld voor een mooie nieuwe buitenspeeltuin bij de kinderafdeling. Inmiddels is deze buitenspeeltuin gerealiseerd, en dat allemaal dankzij een paar enthousiaste mensen uit Drachten. Het is fantastisch dat dit kan. Veel mensen dragen Nij Smellinghe een warm hart toe. Een paar projecten uitgelicht Henk den Haan vertelde het al, De Vrienden financieren allerlei mooie projecten in het ziekenhuis. Een paar voorbeelden: De Vrienden hebben een bijdrage geleverd aan het inrichten van de ruimtes op de kinderafdeling. Deze afdeling is helemaal ingericht naar de beleefwereld van een kind. Als een kind in een ziekenhuis ligt is dat al erg genoeg, het is fijn dat, mede dankzij De Vrienden, een mooie afdeling is gemaakt. Het stiltecentrum van Nij Smellinghe is mede dankzij een bijdrage van De Vrienden helemaal ingericht als een ruimte voor rust en bezinning. Ook de bloemen in het stiltecentrum en de bloemen tijdens kerkdiensten, worden door De Vrienden gefinancierd. In de wachtruimtes van het ziekenhuis zijn tijdschriften beschikbaar, De Vrienden betalen hier voor. Ook de patiëntenbibliotheek is altijd goedgevuld met mooie boeken dankzij een bijdrage van De Vrienden. Het orgel dat gebruikt wordt tijdens de kerkdiensten is dankzij een bijdrage van De Vrienden gerestaureerd. Elk kind dat geopereerd moet worden krijgt Bikkel mee, een beertje met operatiekleding aan. Bikkel is aangeschaft met geld van De Vrienden. Wilt u ook vriend worden? Vul via een formulier in voor een eenmalige donatie of om donateur te worden. Ook kunt u contact opnemen met de vrienden per post: Vrienden van Nij Smellinghe Antwoordnummer WB Drachten Met aandacht. Dat voelt beter. 11
12 Rust roest: hoe korter in Orthopedisch chirurg Richard Bimmel: Mensen zien de voordelen wel van dit programma en er komen zelfs meer patiënten naar het ziekenhuis. Het is echt waar. Als een patiënt lang in het ziekenhuis moet blijven, holt de algemene conditie achteruit. Plus dat het natuurlijk nooit fijn is om in het ziekenhuis te liggen. In ziekenhuis Nij Smellinghe zijn we daarom bezig met verschillende protocollen om patiënten zo snel mogelijk weer op de been te helpen. Want: rust roest! 12 Nijs - mei 2013
13 het ziekenhuis hoe beter! Orthopedisch chirurg Richard Bimmel vertelt: Het is wetenschappelijk bewezen dat mensen die langer opgenomen zijn in het ziekenhuis, juist achteruit gaan. Bijvoorbeeld op het gebied van conditie en voedingspatroon. Die achteruitgang is niet altijd merkbaar. Wij willen ervoor zorgen dat de conditiedip, die onherroepelijk volgt op een ziekenhuisopname, zo klein mogelijk is. Dat is de achterliggende gedachte. De patiënt moet in beweging blijven, zodat de conditiedip klein wordt. Op dit moment wordt in Nij Smellinghe gewerkt met Fast Track en Better in, Better out. Een projectgroep van Geert van der Sluis, fysiotherapeut, Pieter Buwalda, programmamanager zorglogistiek & innovatie en Bimmel zijn verantwoordelijk voor het succes van deze twee methoden. De gedachte achter Fast Track is dat patiënten bij wie de heup of knie wordt vervangen op een veilige en efficiënte manier door het ziekenhuis gaan, aldus Bimmel. Dit proces verloopt voor elke patiënt anders. We kijken hierbij echt naar de individuele patiënt. De ene patiënt is misschien na twee dagen al klaar om naar huis te gaan, een andere patiënt verblijft een week in het ziekenhuis. Fit voor én na de ingreep Met Better in, Better out wordt gekeken naar de conditie van de patiënt voordat hij of zij een operatie moet ondergaan. De patiënt komt terecht in het carrousel spreekuur. Hier nemen we bij de patiënt testen en vragenlijsten af om te kijken of het gaat om een fitte patiënt, die minder lang in het ziekenhuis hoeft te blijven, of een patiënt met een minder goede conditie, bij wie het dan ook langer zal duren voordat hij ontslagen kan worden na een ingreep. Om ervoor te zorgen dat patiënten zo kort mogelijk in het ziekenhuis hoeven te blijven én zo fit mogelijk weer naar huis gaan, wordt de patiënt nog voor de ingreep zoveel mogelijk getraind. Bimmel: Hierbij ligt de focus onder andere op conditietraining en voeding. Na enige tijd ondergaat de patiënt de tests opnieuw. Hieruit komt dan vaak naar voren dat mensen dan wel klaar zijn voor de operatie. Niet eten op bed, maar aan tafel Ook tijdens de operatie en het verblijf in het ziekenhuis is alles erop gericht de patiënt zo snel en zo fit mogelijk weer naar huis te laten gaan. Zo is er een aanpassing gedaan in de anesthesietechniek. Bij de anesthesie wordt tegenwoordig geen morfine meer gebruikt, maar lokale infiltratiepijnstilling. Daarnaast geven we patiënten voor de operatie glucosedrank, hierdoor neemt de postoperatieve misselijkheid af. Na de operatie is het de bedoeling dat patiënten die een knie- of heupprothese hebben gekregen binnen vier uur weer uit het bed komen. De patiënt moet in beweging blijven, zodat de conditiedip klein wordt. Zo krijgen patiënten geen ontbijt en avond eten meer in bed. Patiënten eten aan tafel en zo worden de vaardigheden weer getraind. Fysiotherapeut Geert van der Sluis is nauw betrokken bij het project en werkt ook mee aan het Better in, Better out onderzoek van TNO. Tijdens het verblijf in het ziekenhuis is alles erop gericht de patiënt zo fit mogelijk weer naar huis te laten gaan. De fysiotherapeut is nauw betrokken bij het proces en leert de patiënt weer nieuwe handelingen. Het beste voor elke patiënt De fysiotherapeut is nauw betrokken bij het proces en leert de patiënt weer nieuwe handelingen, zoals in en uit bed komen en traplopen. Maar ook diëtetiek, geriatrie en maatschappelijk werk zijn betrokken bij de patiënt. Daarnaast verandert de rol van de verpleegkundige: De verpleegkundige krijgt veel meer een coachende rol richting de patiënt, moet ervoor zorgen dat de patiënt in beweging komt en in beweging blijft. Tijdens het verblijf in het ziekenhuis krijgt de patiënt nog een aantal functionele testen. Hiermee wordt gekeken of de patiënt er al klaar voor is om naar huis te gaan. Tijdens het proces wordt echt gekeken naar elke individuele patiënt. We willen voor elke patiënt het beste. Daarom kiezen we juist hiervoor. Zo komt de patiënt in een zo goed mogelijke conditie weer naar huis en is hij voorbereid op zijn terugkeer. Het heeft ook zo zijn voordelen voor de patiënt dat hij korter in het ziekenhuis ligt. Zoals gezegd is de fysieke conditie vaak beter. Daarnaast heeft de patiënt thuis ook minder kans op infecties, vertelt Bimmel. De reacties op dit programma zijn tot nu toe positief. Mensen zien de voordelen wel van dit programma en er komen zelfs meer patiënten naar het ziekenhuis. In de maand mei wordt het programma ziekenhuisbreed geïntroduceerd. Dan gaan ook andere afdelingen hiermee aan de slag. Want zeg nou zelf: u ligt toch liever ook niet langer dan nodig in het ziekenhuis? Met aandacht. Dat voelt beter. 13
14 Van de afdeling fysiotherapie Gezond ouder worden Werkelijke leeftijd zegt eigenlijk weinig over de gezond heid van mensen. Veel mensen zijn op hun 65e nog actief en energie, terwijl er ook mensen zijn van 40 die weinig actief zijn en last hebben van verschillende kwalen. Daarom wordt bij de psychische leeftijd gekeken naar hoe mensen zich voelen en hoe ze handelen. Zo wordt iemand van 78 die nog werkt, plannen maakt en uitkijkt naar de toekomst vaak omschreven als jong van hart. Voor iemand die een stuk jonger is, kan best het tegenovergestelde gelden. Het functioneren van het lichaam neemt af Bij het ouder worden verandert het lichaam wel degelijk. Cellen gaan minder goed functioneren, met als gevolg dat ook de organen beïnvloed worden. In het dagelijks leven merkt men hier weinig van. Pas wanneer je veel van je lichaam gaat vragen treden deze signalen op de voorgrond. Ouderen kunnen bijvoorbeeld deze signalen ervaren als ze gaan tennissen of hardlopen, terwijl ze bij het wandelen nergens last van hebben. Hoe iemand veroudert is bijna niet te voorspellen. Hoe je voor jezelf zorgt (lichamelijk en geestelijk) is wel van invloed op het verouderingsproces. Door deze signalen kunnen mensen ongemerkt ook steeds minder actief worden. Nam je eerst nog de fiets naar de supermarkt, daarna ga je wandelen en tot slot ga je met de auto. Een ander voorbeeld is dat het opnemen van nieuwe informatie, zoals het leren van een taal of leren omgaan met de computer, steeds lastiger gaat. Veroudering van het lichaam Hoe iemand veroudert is bijna niet te voorspellen. Hoe je voor jezelf zorgt (lichamelijk en geestelijk) is wel van invloed op het verouderingsproces. Spierkracht, coördinatie/balans, lenigheid, uithoudingsvermogen en reactievermogen (de grond motorische vaardigheden) nemen steeds meer af bij het ouder worden. Zo kan het zijn dat iemand sneller vermoeid is en daardoor langzamer handelt. 14 Nijs - mei 2013
15 Spierweefsel en spierkracht nemen al vanaf je 30ste geleidelijk af. Door lichaamsbeweging kun je spiermassa behouden of opbouwen. Door inactiviteit, zoals bedrust bij ziekte, kan de spiermassa nog verder afnemen. Zelfs zoveel dat men niet meer goed zelfstandig kan functioneren, waardoor iemand afhankelijk wordt van (tijdelijke) zorg). Ook is bij ouderen het risico op vallen en verkeerd terecht komen groter. Het is belangrijk om gezond ouder te worden. Wat kunt u zelf doen om gezond ouder te worden? U kunt zelf een positieve invloed uitoefenen op de veranderingen die u ondergaat door het ouder worden. Uw leefstijl is hierbij van groot belang. Denk bijvoorbeeld aan gezonde voeding, voldoende en afwisselende lichaamsbeweging, goede hygiëne, niet roken en gematigd alcoholgebruik. Tips voor gezond leven Voor gezond leven bestaan bepaalde normen zoals de Nederlandse Norm Gezond Bewegen; minimaal 30 minuten 5-7 dagen per week matig intensief bewegen. Het is van belang om veel afwisselende activiteiten te doen, waarbij de motorische vaardigheden geprikkeld worden in een groep of individueel. Wanneer bent u voor het laatst in een speeltuin geweest? Ook bestaan er voedingsnormen. Een ander aspect waar u invloed op heeft is uw sociale leven. Maak actieve plannen en ga er op uit! Naast het zorgen voor een gezonde leefstijl speelt het vaccineren voor infectieziekten en deelname aan screeningsonderzoeken een rol. Op deze manier hebt u mogelijkheden om eerder te reageren op opkomende ziektes. Bron: Leeftijd& Gezondheid Merck Manual Bohn Staffeu van Loghum 2008 GALMproject NISB NIGZ U kunt zelf een positieve invloed uitoefenen op de veranderingen die u ondergaat door het ouder worden. Uw leefstijl is hierbij van groot belang. Met aandacht. Dat voelt beter. 15
16 Afdeling in beeld Afdeling in beeld: Hartrevalidatie Hart- en vaatziekten zijn niet langer doodsoorzaak nummer één in Nederland. Toch liegen de cijfers er niet om. Bijna 1 op de 3 Nederlanders sterft aan een hart- of vaatziekte. Voorbeelden van hartaandoeningen zijn: hartritmestoornissen, hartinfarct, angina pectoris en hartklep aandoeningen. Ziekenhuis Nij Smellinghe biedt mensen met dergelijke aandoeningen een nazorgtraject op maat: hartrevalidatie. Waarom hartrevalidatie? Doel van hartrevalidatie is om patiënten weer in conditie te krijgen na een opname als gevolg van een hartprobleem. Mariska Oosting en Mirjam van Aalsum zijn gespecialiseerde verpleegkundigen hartrevalidatie en hartfalen. Zij begeleiden en adviseren patiënten en bieden ze een passend hartrevalidatietraject. Hartrevalidatie is een breed traject, waarbij het niet alleen gaat om het lichamelijke aspect. Mensen die een hartaandoening hebben (gehad) kunnen psychische problemen ervaren. Daarnaast spelen ook leefgewoonten een belangrijke rol. In het revalidatietraject leren mensen ongezonde leefgewoonten om te zetten naar een gezondere leefstijl om een volgend hartincident waar mogelijk te voorkomen. Bij het hartrevalidatietraject zijn dan ook verschillende behandelaars betrokken: fysiotherapeuten, diëtistes, psychologen, maatschappelijk werkers en cardiologen vervullen allemaal een rol in het proces. 16 Nijs - mei 2013
17 Doel van hart revalidatie is om patiënten weer in conditie te krijgen na een opname als gevolg van een hartprobleem. Individueel programma Nadat patiënten ontslagen zijn uit het ziekenhuis, komen ze op het revalidatiespreekuur. Daar bespreken Mariska en Mirjam de verschillende revalidatieonderdelen met ze. Mariska: De patiënt bepaalt daarbij zelf wat hij wel of niet wil doen. Elk mens is verschillend en reageert anders op een ingrijpende gebeurtenis als bijvoorbeeld een hartoperatie. Dat maakt het werk ook zo boeiend! Mirjam vervolgt: In het intakegesprek brengen we zo goed mogelijk in kaart waar de patiënt staat door veel vragen te stellen: Hoe voelt u zich? Waar loopt u tegenaan? Heeft u vragen over uw hartaandoening? Hoe gaat het met uw medicijngebruik? Ook vragen we wat iemand met de revalidatie wil bereiken. Voor de één betekent dat weer naar de wekelijkse bingo kunnen, terwijl de ander zijn werk in de bouw weer wil oppakken. Daarna stellen we een individueel programma samen. Patiënten volgen hun eigen pad, maar doen dat wel in een groepje. Mensen vinden het vaak prettig om ervaringen te delen met anderen. Beweging, informatie en leefstijl Het hartrevalidatietraject bestaat uit drie onderdelen: een bewegingsprogramma, een informatief deel en een leefstijlcursus. In het bewegingsprogramma trainen de deelnemers (kracht en conditie) en volgen ze sport- en speltrainingen en ontspanningsinstructies onder begeleiding van een fysiotherapeut. Het informatieve deel bestaat uit vier informatiebijeenkomsten. De cardioloog bespreekt de medische achtergronden en behandelingen, de diëtiste gaat verder in op gezonde eet- en drinkgewoonten, de psycholoog staat stil bij de psychologische kant van het genezingsproces en de maatschappelijk werkster bespreekt de maatschappelijke gevolgen die kunnen horen bij een hartziekte. Ten slotte kunnen patiënten de leefstijlcursus volgen. Daar leren ze hoe ze anders met stress om kunnen gaan. Veel mensen krijgen na hun hartoperatie een andere kijk op het leven en dat kan best ingrijpend zijn. Mensen ervaren het revalidatietraject meestal als positief en leerzaam. Patiënt centraal Zowel Mirjam als Mariska vertellen vol enthousiasme over hun werk. Het is geweldig om mensen weer op de rit te krijgen. In ons werk moet je je goed kunnen inleven. Je probeert eruit te halen wat erin zit door goed aan te sluiten bij de patiënt. Het geeft veel voldoening om hartpatiënten hun vertrouwen terug te laten winnen, aldus Mirjam. Mariska vult haar aan: De begeleiding van patiënten is leuk. Hoe krijgen we iemand weer in een zo goed mogelijke conditie? De patiënt staat altijd centraal; we leveren maatwerk! Wilt u meer informatie over hartrevalidatie? Neem dan contact op met: Mirjam van Aalsum en Mariska Oosting (gespecialiseerd verpleegkundigen) Telefoonnummer: (0512) hartrevalidatie@nijsmellinghe.nl Of kijk op Met aandacht. Dat voelt beter. 17
18 Van klacht naar herstel en verbetering van de relatie Ziekenhuizen en medisch specialisten zijn de laatste tijd steeds vaker in het nieuws. Ook programma s als Radar bieden informatie over medische zaken. En dat is helaas niet altijd positief. Het lijkt wel of er steeds meer mis gaat. Toch is dat zeker niet het geval. Medische zorg is de afgelopen jaren juist veiliger geworden. We doen daar als ziekenhuis veel aan. Natuurlijk kan het best eens fout gaan. Waar mensen werken, worden menselijke fouten gemaakt. Dat is onvermijdelijk. Nij Smellinghe vindt het erg belangrijk dat klachten op een goede manier worden behandeld. In de meeste ziekenhuizen in Nederland neemt het aantal klachten toe. Zo ook in Nij Smellinghe. Klachtenfunctionaris Hennie van der Werf merkt dat mensen steeds mondiger worden. Ook heeft iedereen door internet veel gemakkelijker toegang tot allerlei informatie. Daarnaast draagt de veranderde maatschappij waarin we leven bij aan de toename van het aantal klachten. De meeste klachten gaan over de omgang en communicatie tussen arts en patiënt. Mensen voelen zich soms niet begrepen. Vinden dat de arts iets anders had moeten doen. Vaak zijn ze kwaad en verdrietig. Onafhankelijke klachtenfunctionaris De klachtenfunctionaris heeft tegenwoordig steeds meer de rol van intermediair. Hij of zij staat tussen de partijen in en heeft als belangrijkste doel om misverstanden en irritaties op te helderen. Wanneer iemand een 18 Nijs - mei 2013 klacht indient tegen een specialist van het ziekenhuis, organiseert Hennie een gesprek waarbij beide partijen aanwezig zijn. Hennie leidt het gesprek. Ze vraagt aan de patiënt wat zijn of haar ervaring is. Vervolgens vraagt ze om een reactie van de specialist. Mensen vullen vaak dingen voor de ander in. Het is mijn taak om samen met de patiënt en specialist te achterhalen of dergelijke gedachten kloppen. Soms heeft een arts alles gedaan wat binnen zijn mogelijkheden lag. De patiënt weet dat misschien niet en denkt dat de dokter gefaald heeft. Ook onvoldoende communicatie kan leiden tot onbegrip en boosheid. De dokter kan alles fixen Het lastige van de gezondheidszorg is, dat als er dingen fout gaan, dat vaak meteen directe en ingrijpende consequenties heeft voor mensen. De gezondheidszorg is een groot goed. We willen alles op bestelling krijgen. In onze samenleving leeft steeds meer het gevoel van maakbaarheid. De dokter kan alles fixen. Dat is natuurlijk niet altijd zo. Als ons lijf het laat afweten of als we geconfronteerd worden met de eindigheid van het leven vinden we dat moeilijk om te accepteren. Samen verder Toch komen we er uiteindelijk meestal samen uit. Door te praten, te luisteren en emoties de ruimte te geven, werken we aan het herstel van vertrouwen. In sommige gevallen zit er meer achter een klacht en verwijs ik mensen naar het medisch maatschappelijk werk. Ik stel na afloop van een gesprek vaak de vraag: Als u morgen op de spoedeisende hulp terecht zou komen, en deze zelfde dokter zou dienst hebben. Zou u dan door hem of haar geholpen willen worden? Die vraag stel ik ook aan de arts. Pas als beide partijen de vraag met ja beantwoorden, weet ik dat het herstelproces de goede kant op gaat. Heeft u een klacht over uw behandeling in Nij Smellinghe? Dan kunt u een klachtenformulier invullen bij het Patiënten Service Bureau in de centrale hal. Of kijk op
19 Onze specialisten (op 1 mei 2013) Anesthesiologie K.L. Demmendaal Mw. J.M.E. van Gelder R. Plein E.M.F. Jorna P.H.J.M. de Laat P. Sindhunata J.P. Vogelaar Cardiologie (0512) R.P.L.M. van der Aa S.S.P. Dijkstra M.R. v/d Linde J.J. de Graaf M. de Groot Chirurgie (0512) R. Looijen dr. H.C.J. v/d Mijle A.J. Verhoeff H.G.J.M. Voesten O.R.M. Wikkeling R.J. Zijlstra Dermatologie (0512) Mw. C.A.H. Bearda Bakker-Wensveen Dr. R.J. Damstra Mw. K.F. van Duinen Mw. C.C.W. Theunissen Geriatrie (0512) Mw. C.N. Guijken Gynaecologie/Verloskunde (0512) H. Brinks Dr. P.J. van den Hurk W. Killinger Mw. M.C.G.J. Lobbes-van der Linden T. Mul H.V.H. Mous dr. H. Oosterhof J.J. de Vries Mw. dr. J. Wilpshaar Interne Geneeskunde (0512) dr. J.A.M. Beentjes E.E. Blaauwwiekel R.S. van Eps dr. S. Hovenga dr. H. van Kamp dr. C. Kroon L.F. Schipper Intensivisten K.L. Demmendaal R.S. van Eps J.P. Vogelaar Kindergeneeskunde (0512) Mw. dr. L.M. Leer Mw. C.D. Peer Dr. A.F.J. Brouwer M. Wilsterman Mw. V. Zamecnik Klinisch chemicus Dr. F.J. Duisterwinkel Klinisch fysicus A. Talsma KNO Heelkunde (0512) M.A.W. Fabius Mw. K. Harms H.J. Tjong-Ayong Longziekten (0512) P. Eppinga H. Los J.H. Strijbos Colofon Nijs 6, mei Nijs is een halfjaarlijkse uitgave voor patiënten, relaties en bezoekers van ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten en verschijnt in een oplage van 4500 stuks. Hoofdredactie Michiel ter Laan Redactie John van Arnhem Yteke van Dijk Mathilde Hommes Michiel ter Laan Jorien van der Laan Marijke Lobbes Theo Snijder Hennie van der Werf Maag-, Darm- en Leverziekten (0512) V. Koussoulas S. Schmittgens Medisch Microbioloog Mw. A. Brandenburg Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie (MKA) (0512) dr. P.F.M. Gielkens dr. L. Meijndert J.P.H. Wymenga Neurologie (0512) K.D. Beintema H.J. Bökkerink Mr. H.J. Weitenberg dr. H.L. v/d Wiel Neurochirurgie (0512) dr. J. Koopmans D.L.M. Oterdoom Oogheelkunde (0512) dr. F. van Klink H.J. Klomp E.A. Timmerman Orthopedie (0512) R. Bimmel Mw. C.M. Kooijman C.L. de Ridder G.J.M. van Stralen Pijnbestrijding (0512) Mw. J.M.E. van Gelder R. Plein Plastische Chirurgie (0512) J. Hochtritt Mw. I.S. Krabbe Redactieadres Nijs t.a.v. M. ter Laan Ziekenhuis Nij Smellinghe Postbus DA Drachten m.laan@nijsmellinghe.nl Vormgeving Dizain, Groningen Druk Drukkerij Douma Dokkum Psychosomatisch Team (0512) Mw. B. Geelhoed Mw. A. Hofs Mw. J. Uneken Radiologie (0512) J.M. Affourtit Mw. S.C.J. van Hoof M. van Leeuwen D.D. Lubbers J.G. Roukema A. Soepboer Reumatologie (0512) R. Bos Mw. L. Hendriks Revalidatie Geneeskunde (0512) R. van den Berg Mw. Dr. A.M. Boonstra Mw. M. Reinkingh Spoedeisendehulp Artsen Mw. M.G.E. Bosch Mw. S.H. Fauth Mw. L. Jansen Mw. K. Pricker Mw. F. Wieldraaijer R. Wierenga Urologie (0512) Mw. C. Jansen S. Smorenburg T. Müller Ziekenhuisapotheker D. Bloemhof De volgende editie verschijnt op 20 november Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de afdeling communicatie en patiëntenvoorlichting van ziekenhuis Nij Smellinghe. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te weigeren, in te korten of te herschrijven. Met aandacht. Dat voelt beter. 19
20 Krijgt u geneesmiddelen voorgeschreven? U kunt bij de Poliklinische Apotheek Nij Smellinghe de medicijnen op het recept direct meekrijgen. De apotheek is 24 uur per dag 7 dagen in de week geopend. Wij hebben een computerverbinding met uw eigen apotheek/huisarts, zodat wij wisselwerkingen kunnen controleren met de geneesmiddelen die u gebruikt. Wij zien u graag in onze apotheek! Het apotheekteam van de Poliklinische Apotheek U vindt ons naast de Dokterswacht in het rode gebouw links naast de hoofdingang. Poliklinische Apotheek Nij Smellinghe Compagnonsplein NN Drachten (0512) poli.apotheek@nijsmellinghe.nl poliklinische apotheek nij smellinghe
Netwerk Ouderenzorg Regio Noord
Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid
Nadere informatieIn deze folder leest u meer over het doel en de mogelijkheden van het programma en welke hulpverleners erbij betrokken zijn.
Hartrevalidatie Inleiding De cardioloog, de hartfalenverpleegkundige of de ICD-verpleegkundige heeft u geadviseerd het poliklinische hartrevalidatieprogramma te gaan volgen. Het hartrevalidatie-programma
Nadere informatieHartrevalidatie Waarom hartrevalidatie De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:... 1
Hartrevalidatie Inhoudsopgave Hartrevalidatie... 1 Waarom hartrevalidatie... 1 De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:... 1 Hoe komt u in aanmerking voor hartrevalidatie... 2 Hartrevalidatie
Nadere informatiePoliklinische Hartrevalidatie
Poliklinische Hartrevalidatie Cardiologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Poliklinische hartrevalidatie Poliklinische hartrevalidatie in het Westfriesgasthuis Uw cardioloog heeft, in overleg met u, een aanmelding
Nadere informatieHartrevalidatie. Informatie
Hartrevalidatie Informatie Hartrevalidatie Cardiologie U wordt in Zuyderland Medisch Centrum behandeld voor uw hartklachten. Met deze folder willen wij u informeren over het hartrevalidatieprogramma waaraan
Nadere informatieAls u klachten heeft...
Als u klachten heeft... Bent u niet tevreden? Wij, Raad van Bestuur, medewerkers en artsen van het willen graag dat u tevreden bent over uw medische behandeling. Ook willen we dat u zich welkom voelt bij
Nadere informatieHartrevalidatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Hartrevalidatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De cardioloog, de hartfalenverpleegkundige of de ICD-verpleegkundige heeft u geadviseerd het poliklinische hartrevalidatieprogramma
Nadere informatieCardiologie. Hartrevalidatie.
Cardiologie Hartrevalidatie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hartrevalidatie, voor wie?... 3 Wat kan het hartrevalidatieprogramma voor u betekenen... 3 Intakegesprek... 4 Informatiebijeenkomsten... 4
Nadere informatieHartrevalidatieprogramma
Hartrevalidatieprogramma Uw cardioloog heeft u aangemeld voor het hartrevalidatieprogramma van Flow, een samenwerkingsverband tussen Máxima Medisch Centrum en het Catharina Ziekenhuis. Dit programma start
Nadere informatieOpeningstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur.
Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur. Om in de polikliniek geholpen te worden, hebt u altijd een pasje van ons ziekenhuis nodig. Dit kunt
Nadere informatiePoliklinische hartrevalidatie
Poliklinische hartrevalidatie 2 Inleiding U bent in het Ommelander Ziekenhuis behandeld voor een hartaandoening, operatie of behandeling. Voor velen is het een ingrijpende gebeurtenis. Niet alleen lichamelijk,
Nadere informatieHartrevalidatieprogramma
Hartrevalidatieprogramma De behandeling Bent u onlangs behandeld voor een hartaandoening? Dan is er ongetwijfeld veel op u afgekomen. Nu breekt de tijd van herstel aan. Hartrevalidatie helpt hierbij. Rivas
Nadere informatiedagopname op de afdeling dagbehandeling
patiënteninformatie dagopname op de afdeling dagbehandeling In overleg met uw arts heeft u besloten tot opname op de afdeling Dagbehandeling in het Onze lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG). Op de afdeling Dagbehandeling
Nadere informatieInformatie aan patiënten opgenomen na een hartinfarct, pci of hartoperatie (CABG en/of klep)
Informatie aan patiënten opgenomen na een hartinfarct, pci of hartoperatie (CABG en/of klep) Eigendom van Naam Adres Plaats Telefoonnummer Bij verlies wordt de vinder vriendelijk verzocht contact op te
Nadere informatieHartrevalidatieprogramma Een hartaandoening Wat nu?
Hartrevalidatieprogramma Een hartaandoening Wat nu? Bezoekadressen: Meander Medisch Centrum Maatweg 3 3813 TZ Amersfoort Locatie Baarn Molenweg 2 3743 CM Baarn Locatie Barneveld (Medisch Centrum de Burgt)
Nadere informatiePoliklinische hartrevalidatie. Afdeling Cardiologie
Poliklinische hartrevalidatie Afdeling Cardiologie Waarom hartrevalidatie? Hartrevalidatie is een effectieve manier om te leren omgaan met uw hartklachten. Hartrevalidatie is bedoeld om u te ondersteunen
Nadere informatieHartrevalidatie. Uw afspraak. U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:...
Hartrevalidatie Uw afspraak U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:... Inhoudsopgave Hartrevalidatie... 1 Waarom hartrevalidatie... 1 De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:... 1 Hoe komt u in
Nadere informatieOpeningstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur.
Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur. Om in de polikliniek geholpen te worden, hebt u altijd een pasje van ons ziekenhuis nodig. Dit kunt
Nadere informatieRevalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie
Centrum voor Revalidatie Thoraxcentrum Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie U ondergaat binnenkort een hartoperatie. U kunt ervoor kiezen
Nadere informatieInformatie hartrevalidatie / Adviezen voor thuis
Revalidatie / Cardiologie Hartrevalidatie Informatie hartrevalidatie / Adviezen voor thuis Inleiding Er is met u gesproken over het hartrevalidatieprogramma. Om te beoordelen of u in aanmerking komt voor
Nadere informatieHoe komt u in aanmerking voor hartrevalidatie? Hartrevalidatie op maat Het intakegesprek
Hartrevalidatie Een hartstoornis kan grote lichamelijke en psychische gevolgen hebben. Het vertrouwen in het functioneren van het eigen lichaam is niet meer vanzelfsprekend. Misschien kent u uw eigen mogelijkheden
Nadere informatieFysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling
FYSIOTHERAPIE Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling BEHANDELING Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling Als u te maken krijgt met kanker is dit zeer ingrijpend. Tijdens en na
Nadere informatieHartrevalidatie. Poli Hartrevalidatie
00 Hartrevalidatie Poli Hartrevalidatie Waarom hartrevalidatie? Een hartaandoening is een ingrijpende gebeurtenis. Het kan grote lichamelijke en psychische gevolgen hebben. Het vertrouwen in uw eigen lichaam
Nadere informatieRapid recovery Heup. Wat is Rapid Recovery. Wat gebeurt er voor de operatie
Rapid recovery Heup Samen met uw behandelend orthopedisch chirurg bent u tot het besluit gekomen dat een heupprothese een oplossing is voor de artrose klachten van uw heup. ZorgSaam Ziekenhuis heeft voor
Nadere informatieHartrevalidatieprogramma
Hartrevalidatieprogramma Inleiding Uw cardioloog heeft u aangemeld voor het hartrevalidatieprogramma in het Hartrevalidatiecentrum Eindhoven, een samenwerkingsverband tussen Máxima Medisch Centrum en het
Nadere informatieAls u klachten heeft...
Als u klachten heeft... Bent u niet tevreden? Wij, directie, medewerkers en revalidatieartsen van Tolbrug willen graag dat u tevreden bent over uw (para)medische behandeling. Ook willen we dat u zich welkom
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren voor en na uw hartoperatie
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord
Nadere informatieZorgSaam. seniorvriendelijk
ZorgSaam is seniorvriendelijk Nederlandse ouderenbonden waarderen ziekenhuizen die hun zorg aanpassen aan de wensen en behoeften van ouderen. Zij verdienen het keurmerk seniorvriendelijk ziekenhuis. ZorgSaam
Nadere informatieHartrevalidatie op maat
FYSIOTHERAPIE Hartrevalidatie op maat BEHANDELING Hartrevalidatie op maat Het St. Antonius Ziekenhuis biedt hartpatiënten een revalidatieprogramma aan. Dit geldt alleen voor patiënten die een hart-infarct
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Hartrevalidatie. rkz.nl
Patiënteninformatie Hartrevalidatie rkz.nl Inleiding U heeft hartklachten en wordt hiervoor behandeld in het Rode Kruis Ziekenhuis. U bent hiervoor enige tijd in het ziekenhuis opgenomen geweest en tijdens
Nadere informatieVoorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten
Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te gaan. Waarom deze informatie? 2 Gebruiksaanwijzing 3 Cartoon 1 bereid uw ziekenhuisopname
Nadere informatieLeefstijltraining PEP-module. Poli Hartrevalidatie
00 Leefstijltraining PEP-module Poli Hartrevalidatie 1 Inleiding U heeft een hartaandoening (hartinfarct, hartoperatie of dotter procedure ) gehad. Dit kan aanleiding zijn om uw leefstijl aan te passen.
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie
Nadere informatieKlinische en poliklinische informatie voor een hartpatiënt
Klinische en poliklinische informatie voor een hartpatiënt Geachte heer of mevrouw, Onlangs heeft u een hartinfarct, een dotterbehandeling of een hartoperatie gehad. Misschien waren er voordien al voortekenen
Nadere informatieOncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker
Supplement informatiewijzer oncologie OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Bewegen tijdens de behandeling van kanker 2.1 Instructie 2.2 Doel 2.3 Bespreking
Nadere informatieREVALIDATIE. Poliklinische hartrevalidatie
REVALIDATIE Poliklinische hartrevalidatie Poliklinische hartrevalidatie U bent door uw cardioloog of hartchirurg aangemeld voor het hartrevalidatieprogramma van het St. Antonius Ziekenhuis. Dit programma
Nadere informatieHartrevalidatie. Persoonlijke doelen. mca.nl
Hartrevalidatie Persoonlijke doelen mca.nl Inhoudsopgave Persoonlijke doelstellingen 3 Wat mag u verwachten van hartrevalidatie? 3 Bewegen 3 Psychosociale steun 4 Een gezonde leefstijl 5 Uw vragen 6 Notities
Nadere informatiePoliklinische revalidatie bij hartfalen Revalidatiecentrum Breda
1. Poliklinische revalidatie bij hartfalen Revalidatiecentrum Breda Poliklinische hartrevalidatie Doelgroep Poliklinische hartrevalidatie is bedoeld voor mensen die een hartinfarct, hartoperatie of dotterbehandeling
Nadere informatieHartrevalidatie (poliklinisch)
Hartrevalidatie (poliklinisch) Informatie over het hartrevalidatieprogramma in het ETZ voor patiënten en partners Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is hartrevalidatie? 1 Voor
Nadere informatieStap dichter naar huis. Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis
Stap dichter naar huis Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis 2 Waarom deze folder? Een ziekenhuisverblijf is een hele gebeurtenis, waarbij onderzoek en behandeling veelal centraal
Nadere informatieEen virus in je lijf Hiv-virus
Een virus in je lijf Hiv-virus Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door geven per e-mail: patienteninformatiewkz@umcutrecht.nl
Nadere informatieU bent aangemeld voor een behandeling bij Ciro.
U bent aangemeld voor een behandeling bij Ciro. Wat kunt u verwachten? Specialist van je eigen leven Zelf weer boodschappen doen, met uw (klein-) kinderen spelen of een hobby oppakken? Ook met COPD, astma,
Nadere informatieU bent aangemeld voor een behandeling bij Ciro.
U bent aangemeld voor een behandeling bij Ciro. Wat kunt u verwachten? Specialist van je eigen leven Zelf weer boodschappen doen, met uw (klein-) kinderen spelen of een hobby oppakken? Ook met COPD, astma,
Nadere informatieInformatie voor de patiënt. Hartrevalidatie. Laat zien wat je kunt
Informatie voor de patiënt Hartrevalidatie Laat zien wat je kunt Hartrevalidatie In verband met hartklachten bent u onder behandeling van een cardioloog. Uw cardioloog heeft u geadviseerd het programma
Nadere informatieInhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis...
Naam: School: Groep: 8 Laurens Tap De Trinoom Datum: 10 december 2012 Hoofdstuk: Inhoudsopgave Pagina 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...2 Voorwoord...3 Inleiding...3 Hoofdstukken...4 1. Wat is een verpleeghuis?...4
Nadere informatieKindergeneeskunde. Kinderdiabetes team. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Kindergeneeskunde Kinderdiabetes team Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Wat is Diabetes? Diabetes Mellitus is een ziekte waarbij de alvleesklier
Nadere informatieWelkom op de dagbehandeling interne.
Welkom op de dagbehandeling interne www.nwz.nl Inhoud Wat kunt u verwachten op de dagbehandeling interne? 3 Uw afspraak 4 Uw voorbereiding 4 Dag van het onderzoek of de behandeling 5 Waar vindt u de dagbehandeling
Nadere informatieRevalidatie bij kanker
REVALIDATIE Revalidatie bij kanker De mogelijkheden BEHANDELING Revalidatie bij kanker U kunt in het St. Antonius Ziekenhuis terecht voor verschillende revalidatieprogramma s bij kanker. Revalidatie bij
Nadere informatiePoliklinische hartrevalidatie. Afdeling Cardiologie
Poliklinische hartrevalidatie Afdeling Cardiologie Waarom hartrevalidatie? Hartrevalidatie is een effectieve manier om te leren omgaan met uw hartklachten. Hartrevalidatie is bedoeld om u te ondersteunen
Nadere informatieH.40001.0915. Zorg voor kwetsbare ouderen
H.40001.0915 Zorg voor kwetsbare ouderen 2 Inleiding Uw naaste is opgenomen in het ziekenhuis. Een oudere patiënt is kwetsbaar als er sprake is van een wankel evenwicht in de gezondheid en het dagelijks
Nadere informatieOngeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen
Ongeneeslijk ziek Samen uw zorg tijdig plannen Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Een naaste die met u meedenkt...3 1.2 Gespreksonderwerpen...3 2. Belangrijke vragen...3 2.1 Lichamelijke veranderingen...3
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG LONGKANKER Inhoud Nazorg... 3 Telefonisch verpleegkundig consult... 4 Praten over wat u bezighoudt... 4 Vermoeidheid
Nadere informatiedagopname op de afdeling Dagbehandeling
patiënteninformatie dagopname op de afdeling Dagbehandeling In overleg met uw arts heeft u besloten tot opname op de afdeling Dagbehandeling in het Onze lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG). Op de afdeling Dagbehandeling
Nadere informatieCentrum voor Revalidatie Fysiotherapie. Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct
Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie In deze folder vindt u informatie voor de eerste weken na uw ontslag
Nadere informatieUW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U?
UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? Nadine Köhle, MSc. Contactdag Stichting Olijf 3 oktober 2015 Garderen EVEN VOORSTELLEN ACHTERGROND KANKER HEB JE NIET ALLEEN! 4 ACHTERGROND IMPACT VAN DE
Nadere informatieVoorlichtingsprogramma. hartrevalidatie
Voorlichtingsprogramma hartrevalidatie In deze folder vertellen wij u meer over de informatiebijeenkomsten van het hartrevalidatieprogramma in het St. Anna Ziekenhuis. De behandelmethoden voor ziekten
Nadere informatieOntslag in zicht. Wat u moet weten wanneer u met ontslag gaat op verpleegafdeling C2N
Ontslag in zicht Wat u moet weten wanneer u met ontslag gaat op verpleegafdeling C2N U bent geopereerd op de verpleegafdeling Neurochirurgie / Plastische Chirurgie van het Radboudumc. In deze folder vindt
Nadere informatieStap dichter naar huis. Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis
Stap dichter naar huis Zo fit mogelijk blijven tijdens uw verblijf in het ziekenhuis Waarom deze folder? Een ziekenhuisverblijf is een hele gebeurtenis, waarbij onderzoek en behandeling veelal centraal
Nadere informatiecentrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie MET ELKAAR VOOR ELKAAR
centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie MET ELKAAR VOOR ELKAAR De Swaai is een samenwerking tussen GGZ Friesland en Talant en biedt volwassenen met zowel een verstandelijke beperking als
Nadere informatiePoliklinische hartrevalidatie
Poliklinische hartrevalidatie Poliklinische hartrevalidatie Hartrevalidatie is bedoeld voor patiënten die ontslagen zijn uit het ziekenhuis na: een acuut coronair syndroom (hartinfarct); een dotterbehandeling;
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren direct na uw hartoperatie
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren direct na uw hartoperatie Optimaal herstel na uw operatie en regie over eigen leven UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord U ondergaat
Nadere informatieHartinfarct gehad? Hoe nu verder. Cardiologie
Hartinfarct gehad? Hoe nu verder Cardiologie Inhoudsopgave Hoofdstuk Pagina 1. Uitleg over een hartinfarct 3 2. Diagnose en behandeling 4 3. Naar huis 6 4. Instructies en adviezen voor thuis 7 3 Uitleg
Nadere informatieKINDERGENEESKUNDE. Pedagogische begeleiding van uw kind in het ziekenhuis
KINDERGENEESKUNDE Pedagogisch team Pedagogische begeleiding van uw kind in het ziekenhuis Inleiding De kinderafdeling en de kinderpoli in het Laurentius ziekenhuis beschikken over een pedagogisch team.
Nadere informatieSportief bewegen na kanker. Kanker
Sportief bewegen na kanker Kanker Sportief bewegen na kanker...................................... Bewegen: goed en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieHartrevalidatie. Persoonlijke doelen. mca.nl
Hartrevalidatie Persoonlijke doelen mca.nl Inhoudsopgave Persoonlijke doelstellingen 3 Wat mag u verwachten van hartrevalidatie? 3 Bewegen 4 Psychosociale steun 5 Een gezonde leefstijl 6 Uw vragen 7 Colofon
Nadere informatieChirurgie. Een darmoperatie met het ERAS-programma
Chirurgie Een darmoperatie met het ERAS-programma U wordt binnenkort opgenomen voor een darmoperatie. Bij deze operatie wordt het ERAS- programma toegepast. In deze folder krijgt u eerst informatie over
Nadere informatieHartrevalidatie. Revalidatie / Cardiologie. Informatie / Adviezen voor thuis
Revalidatie / Cardiologie Hartrevalidatie Informatie / Adviezen voor thuis Inleiding Er is met u gesproken over het hartrevalidatieprogramma. Om te beoordelen of u in aanmerking komt voor dit programma
Nadere informatieLes 33. Zwangerschap
http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Les 33. Zwangerschap Wat leert u in deze les? Informatie begrijpen over zwanger zijn. Zeggen dat u zwanger bent of dat u zich niet lekker voelt. Woorden die hetzelfde
Nadere informatieNa een buikoperatie: adviezen voor thuis
Patiënteninformatie Na een buikoperatie: adviezen voor thuis Na een buikoperatie: adviezen voor thuis 1312776 Na een buikoperatie.indd 1 1 03-03-17 13:44 Na een buikoperatie: adviezen voor thuis Polikliniek
Nadere informatieEen ziekenhuisopname Wat kunt u doen?
Een ziekenhuisopname Wat kunt u doen? Tips om lichamelijke en geestelijke achteruitgang te voorkomen patiënteninformatie Inhoud Inleiding...4 Hoe werkt het?...4 Bereid uw ziekenhuisopname voor...6 Tips...
Nadere informatieInknippen van je tongriempje
Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer
Nadere informatieBack2Basic. Groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging
Back2Basic Groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging Inleiding Chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging zijn pijnklachten
Nadere informatieMedischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon
Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie
Nadere informatieAfdeling Verloskunde
Afdeling Verloskunde Vrouw en Kind Centrum Zutphen Op afdeling Verloskunde wordt u opgenomen tijdens uw zwangerschap of rond de bevalling. De afdeling Verloskunde is een onderdeel van het Vrouw en Kind
Nadere informatieWelkom op de dagbehandeling Interne geneeskunde. www.nwz.nl
Welkom op de dagbehandeling Interne geneeskunde www.nwz.nl Inhoud Wat kunt u verwachten op de dagbehandeling interne geneeskunde? 3 Uw afspraak 4 Uw voorbereiding 4 Dag van het onderzoek of de behandeling
Nadere informatiePsychosociale ontwikkeling
Psychosociale ontwikkeling De psychosociale ontwikkeling van het kind Reeds in de baarmoeder ontstaat er een wisselwerking tussen ouder en kind. De baby is al vertrouwd geraakt met de stem van de ouder
Nadere informatieOmgaan met kanker. Moeheid
Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid
Nadere informatieCardiologie/neurologie AFDELINGSINFORMATIE P1
Cardiologie/neurologie AFDELINGSINFORMATIE P1 AFDELING P1 U bent of wordt opgenomen op de afdeling P1. In deze folder leest u meer over onze afdeling, hoe wij werken en hoe een dag ongeveer verloopt. De
Nadere informatieHigh tea recepten voor Pasen
High tea recepten voor Pasen Vegan Pasen Voor veel mensen draait Pasen om ei. Helaas komt er een hoop leed en onrecht kijken bij de ei-inustrie. Daarom is Pasen bij ons altijd ei-vrij. Omdat we van lekker
Nadere informatieGeriatrische Traumatologie
Geriatrische Traumatologie U bent in het ziekenhuis gekomen via de spoedeisende hulp. Omdat u een botbreuk heeft en ouder bent dan zeventig, verblijft u voor en na uw operatie op de afdeling Geriatrische
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieFysiotherapie bij hartrevalidatie. Beweeg- en ontspanningsprogramma
Fysiotherapie bij hartrevalidatie Beweeg- en ontspanningsprogramma Fysiotherapie bij hartrevalidatie Onlangs heeft u een aandoening aan uw hart gehad, zoals een hartoperatie, een hartinfarct en/of een
Nadere informatieAfdeling M heeft in totaal 27 bedden. De bedden zijn verdeeld over vierpersoonskamers, tweepersoonskamers en eenpersoonskamers.
Afdeling M Hoofdhalsoncologie Mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie Oogheelkunde Plastische chirurgie Urologie U bent, of wordt binnenkort, opgenomen op afdeling M. Deze folder brengt u op de hoogte
Nadere informatie6 gratis Pompoen recepten.
s i t a Gr 6 gratis Pompoen recepten www.pompoensoep.info P O M P O E N P U R E E M A K E N POMPOEN PUREE Pompoenpuree kun je in Amerikaa kant en klaar in blikjes kopen, in Nederland is het ook wel te
Nadere informatiePOLIKLINIEK UROLOGIE 17181
POLIKLINIEK UROLOGIE 17181 Inleiding U bent verwezen naar de polikliniek Urologie van het Sint Franciscus Gasthuis. In deze folder willen wij u wegwijs maken met de gang van zaken op de polikliniek. De
Nadere informatieWat kunt u verwachten?
Hartrevalidatie In de tijd die achter u ligt is er veel gebeurd. U bent in het ziekenhuis voor hartklachten behandeld. Een hartaandoening is een ingrijpende gebeurtenis. Problemen met het hart kunnen angst
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel NAZORG. (NON) HODGKIN Nazorg
Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel NAZORG (NON) HODGKIN 2 Inhoud... 4 Telefonisch verpleegkundige consult... 5 Praten over wat u bezighoudt... 5 Vermoeidheid en algehele malaise...
Nadere informatie1 Revalidatie bij kanker
De ziekte kanker is ingrijpend en kan uw leven flink overhoop halen. Tijdens en na de behandeling kunt u allerlei klachten krijgen. Soms gaat uw conditie achteruit. Misschien bent u moe, angstig of onzeker.
Nadere informatieMet een gerust hart naar huis
Met een gerust hart naar huis Cardiologie 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hulp en begeleidingsmogelijkheden na ontslag 3 Meer bewegen 3 Wat te doen bij acute klachten 4 Tips bij medicijngebruik 5 Belangrijke
Nadere informatieHartrevalidatie CARDIOLOGIE. Het vinden van de juiste balans
CARDIOLOGIE Hartrevalidatie Het vinden van de juiste balans In verband met hartklachten wordt u behandeld in het Laurentius ziekenhuis. Een hartstoornis kan grote lichamelijke en psychische gevolgen hebben.
Nadere informatieDialogen website Motiveren tot rookstop
Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieOpname. Goed voorbereid naar het ziekenhuis. mca.nl
Opname Goed voorbereid naar het ziekenhuis mca.nl Opname Binnenkort wordt u opgenomen. In deze folder vindt u belangrijke informatie zodat u zich goed kunt voorbereiden op de opname. Welke afdeling regelt
Nadere informatieHartrevalidatie De PEP-module.
Hartrevalidatie De PEP-module www.nwz.nl Inhoud Herstel 3 Wat houdt de PEP-module in? 3 De cursus 4 Terugkombijeenkomst 5 Aanmelden 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U gaat starten met hartrevalidatie bij Noordwest
Nadere informatieMaatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie. Nazorg en oefeningen na een borstamputatie
Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie Nazorg en oefeningen na een borstamputatie Algemeen U bent kort geleden geopereerd aan uw borst in verband met borstkanker. In deze folder informeren we u over
Nadere informatieHARTFALENREVALIDATIE (IPZ)
HARTFALENREVALIDATIE (IPZ) 17571 Inleiding Deze folder geeft u informatie over het poliklinisch hartfalen revalidatieprogramma IPZ (Intensieve Poliklinische Zorg). Heeft u hartfalen, dan komt u in aanmerking
Nadere informatieHartfalen Wat kunt u thuis zelf doen?
Hartfalen Wat kunt u thuis zelf doen? www.nwz.nl Inhoud Wat is een hartfalenverpleegkundige 3 Wat is hartfalen 3 Oorzaken 4 Klachten en verschijnselen 4 Onderzoeken 4 Behandeling 4 Wat kunt u thuis zelf
Nadere informatie