Preventieve (en curatieve) methoden voor onkruidbeheersing op verhardingen

Transcriptie

1 Platform Openbaar Groen, Provincie Limburg Centrum voor Natuur- en Landschapsbeheer, Genk Preventieve (en curatieve) methoden voor onkruidbeheersing op verhardingen Anne Beeldens, Elia Boonen Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw Benny De Cauwer, Maureen Fagot, Dirk Reheul Universiteit Gent Dinsdag 27 maart /72

2 Situering project Wetgeving mbt gebruik van pesticiden in de openbare ruimte: Vlaanderen ( ) Brussels Gewest (2004) Wallonië (1984-?) VISCO-project OCW-UGent ( ): Onkruidbeheer(sing) en sensibilisering doelstelling: overzicht van de verschillende methodes (preventief en curatief) en mogelijke combinaties van methodes om onkruid te beheersen in relatie tot hun efficiëntie, kostprijs en ecologische impact. inventaris van bestaande oppervlakken en indeling in klassen van onkruidgroei => richtlijnen voor een milieuvriendelijk en economisch onkruidbeheer, om te komen tot aanvaardbare onkruidgroei in relatie tot het algemeen straatbeeld. 2/72

3 VIS-CO project Onkruidbeheer: werkprogramma 3/72

4 Overzicht presentatie Concept van beeldkwaliteit ivm onkruidgroei Invloedsfactoren onkruidgroei op verhardingen Preventieve maatregelen Ontwerp- en uitvoeringsaspecten Opbouw verharding (voegvullingen, straatlaag, straatsteentype) Curatieve maatregelen Vooruitzichten 4/72

5 1) Concept van beeldkwaliteit Beeldscore: op basis van gemiddelde hoogte onkruid en bedekkingspercentage voeg Hoogte van de vegetatie <1 cm 1-3 cm 4-6 cm 7-10 cm >10 cm Voegbedekking 1-6% % % % % /72

6 Beeldkwaliteit ivm onkruidgroei Beeldscore: BS = 10 BS = 6 BS = 2 6/72

7 Concept van beeldkwaliteit ivm onkruidgroei Cfr Nederlands systeem: Klasse 1: Klasse 2: Klasse 3: Klasse 4: Geen onkruidgroei Geringe onkruidgroei Matige onkruidgroei Zware onkruidgroei Objectieve beoordeling van het straatbeeld BS = 10 BS = 6 Indeling in verschillende klassen naargelang prioriteit Vanuit praktische en/of politieke overwegingen Vastleggen in beleidsplannen BS = 2 7/72

8 2) Belangrijke invloedsfactoren kruidgroei op verhardingen Op basis van inventarisatie onkruidflora ( ): 163 verschillende locaties in Vlaanderen Opname vegetatie: Soorten en relatieve voorkomen Bedekking Beeldscore Opname invloedsfactoren en technische parameters: Lichtintensiteit (zon, halfschaduw, schaduw) Omgeving (bosrijk, stedelijk, voorstedelijk, landelijk) Toepassing (parking, fietspad, voetpad, goot) Gebruiksintensiteit (hoog, laag, middelmatig) Toegepast beheer (chemisch, thermisch, mechanisch, geen) Voegvulling (type, korrelverdeling en vervuiling) Voegbreedte (fijn, middelmatig, breed) 8/72

9 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: De top 20 hitparade Frequentie van de 20 meest voorkomende soorten Totaal: 88 verschillende soorten 9/72

10 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: Invloed omgevingsfactoren Lichtintensiteit: Geen invloed op: Beeldscore, Voegbedekking, Aantal soorten Boxplot by Group Vari able: score score zon sunhalfschaduw semi shade shade schaduw light Lichtintensiteit M e an M e an±se M e an±sd Gebruiksintensiteit: Slechtere beeldscore bij weinig gebruikte verhardingen dan meer intensief gebruikte picture quality Mean Mean±SE Mean±SD a a b 4 high intermediate low hoog intermediair laag intensity of use gebruiksintensiteit 10/72

11 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: Invloed technische karakteristieken Voegbreedte: Betere beeldscore bij smalle (0-2mm) versus intermediaire (2-5mm) of brede (>5mm) voegen Picture quality Mean Mean±SE Mean±SD a b b 5 fine intermediate wide smal intermediair breed joint width voegbreedte 11,0 Boxplot by Group Variable: score 10,5 Straatsteentypes met fijne tot middelmatige voeg (tot 5mm): Geen duidelijke verschillen tussen de klinkers Kleiklinkers scoren iets slechter dan klassieke betonstraatstenen wat betreft voegbedekking en belang van meerjarigen Zie verder! score 10,0 9,5 9,0 8,5 8,0 7,5 7,0 6,5 drainerende betonstraatsteen kleitegel klassieke betonstraatsteen drainerend type klassieke kleiklinker betonstraatsteen Straatsteentype M ean M ean±se M ean±sd 11/72

12 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: Invloed technische karakteristieken (2) Waterdoorlatendheid (voegen tot 5 mm): Geen duidelijke link met beeldscore of voegbedekking (onvoldoende statistische gegevens) Goed in de tijd behouden, zelfs bij lagere beeldscore Zwijndrecht (2003): beeldscore 6, k=2,7*10-4 m/s 12/72

13 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: Invloed technische karakteristieken (3) Voegvullingsmateriaal (organisch materiaal, korrelverdeling) Vervuiling doet beeldscore afnemen (meer voeding en water voor plant) Betere resultaten met grovere zanden (voor voegbreedte > 5mm): fractie 0.063mm, fractie 0.2-2mm, fijnheidsmodulus f m > /72

14 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: Invloed beheermethode 11 Boxplot by Group Variable: score score No treatm ent Chem ical treatm ent M echanical geen beheer mechanisch T herm al chemisch thermisch M ean M ean±se M ean±sd Beheer: Chemische (vnl. glyfosaat) en thermische (branden, heet water, hetelucht) methoden leveren een betere beeldscore op dan geen beheer Mechanische technieken (borstelen, vegen, maaien) zijn intermediair 14/72

15 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: Invloed beheermethode (2) Bezemkruiskruid Wilde peen Rood zwenkgras Witte klaver GEEN BEHEER Klein kruiskruid Basterdwederik Knopkruid Levermos Zachte ooievaarsbek Duizendblad Bladmos Canadese fijnstraal Struisgras Smalle weegbree CHEMISCH Kleine veldkers Engels raaigras Varkensgras Straatgras Paardenbloem THERMISCH Liggende vetmuur MECHANISCH Grote weegbree Link tussen de aangetroffen onkruidsoorten en de verschillende bestrijdingstechnieken Soorten die op minstens 10 plaatsen voorkwamen Floraverschuivingen door herhaald toepassen van een bepaalde techniek 15/72

16 Inventarisatie onkruidflora op halfopen verhardingen: Invloed ontwerp en/of uitvoering Ontwerp/uitvoering: Moeilijk kwantitatief in te schatten Mogelijke indeling o.b.v. ontwerpvoorbeelden en probleemgevallen (cfr. Publicaties CROW en VMM) Categorieën met afgelijnde ontwerpkarakteristieken: Ontwerpkarakteristiek Locatie X Locatie Y A) Aanwezigheid aanliggend groen X O B) Afwerking rand/boord (halve stenen, streklaag, voegbreedte A/B, ) O O C) Verzakkingen/oneffenheden X X D) Aanwezigheid obstakels (straatmeubilair, paaltjes, bushokjes,..) O X E) Kantopsluiting/kantsteen X O F) Goot in straatstenen aanwezig O X X = OK, O = Niet OK 16/72

17 Categorie A: Aanliggend groen Niet OK: OK: 17/72

18 Categorie B: Randafwerking/boord Niet OK: OK: 18/72

19 Categorie C: Verzakkingen/oneffenheden Niet OK: 19/72

20 Categorie D: Aanwezigheid obstakels Niet OK: OK: 20/72

21 Categorie E: Kantsteen/kantopsluiting Niet OK: OK: 21/72

22 Categorie F: Goot in straatstenen 22/72

23 Verband ontwerp/uitvoering-onkruidgroei K1 = slecht, K2 = onvoldoende, K3 = goed, K4 = zeer goed Ontwerp: Duidelijk verband met uitvoeringsklassen (K1-K4) o.b.v. meerdere ontwerpcriteria (A-F) Ontwerp/uitvoering = belangrijk! 23/72

24 Belangrijke conclusies voor preventief onkruidbeheer Betere beeldscore bij intensief gebruikte verhardingen met smalle voegen Optimalisatie van onkruidbestrijding mogelijk door afwisseling van technieken met verschillende werking 24/72

25 Belangrijke conclusies voor preventief onkruidbeheer (2) Preventief onkruidbeheer begint bij ontwerp en aanleg van de verharding 25/72

26 3) Preventieve maatregelen voor onkruidbeheersing op verhardingen Ontwerp en uitvoering: Inpassing in bestaande straatbeeld Afstemming op gebruiksintensiteit Correcte dimensionering om schade te voorkomen Controle van voegbreedte tijdens uitvoering Zorgvuldige afwerking aan randen en/of rond obstakels Voorzie gepaste kantopsluiting Voorkomen van vervuiling (bijvoorbeeld veegbeheer) Afstemming op toekomstige onkruidbeheer (bvb toegankelijkheid machines) Cfr. Andere bronnen (Pesticidentoets, CROW-Nl, ) Opbouw verharding 26/72

27 Ontwerpaspecten - Omgevingsfactoren Omgeving bepaalt risico op en tolerantie voor onkruidgroei: Aanliggende groenzones Gebruiksintensiteit Functie en toepassing (parking, fietspad, voetpad) Aanvaardbaar straatbeeld? => Vermijd onnodige verhardingen! 27/72

28 Ontwerpaspecten - Dimensionering = bepaling van dikte van de stenen en straatlaag, aard en dikte van de fundering, aard en dikte van de onderfundering Waterafvoer in functie van verwachte verkeersbelasting en draagkracht van de ondergrond. 28/72

29 Dimensionering gedrag van de verharding Individuele steen biedt geen weerstand tegen verplaatsingen en/of rotaties De voegkrachten creëren een plaateffect: bestrating kan als enigszins flexibele verharding worden beschouwd: VOEGVULLING is zeer belangrijk dan pas zal vermoeiing de oorzaak van schade zijn, anders eerder puntbelastingen 29/72

30 Dimensionering - fundering Ongebonden - flexibel (zand, steenslag) criterium = vervorming Gebonden stijf (zandcement, steenslag met toevoegsel Ia, schraal beton, drainerend schraal beton, walsbeton) criterium = spanning weerstand tegen scheurvorming Categorie I Categorie II Categorie III Categorie IV Zware voertuigen < 400 per dag Lichte voertuigen < per dag Zware voertuigen < 100 per dag Lichte voertuigen < per dag Zware voertuigen < 20 per dag Lichte voertuigen < 500 per dag Geen zware voertuigen Occasioneel lichte voertuigen 10 of of of , 7 of d = d = d = d = Betonstraatstenen Straatlaag Walsbeton Schraal beton Drainerend schraal beton d Hydraulisch gebonden steenslag Zandcement Steenslag Onderfundering Dikte fundering (cm) 30/72

31 Dimensionering Standaardstructuren Ontwerplevensduur 20 jaar Op basis internationaal bestaande structuren en praktijk 31/72

32 Afwatering en drainage Bovenaan structuur: waterindringing langs voegen vermijden, helling, straatgoten en straatkolken Onderaan structuur: DOOR cementgebonden (ondoorlatende) lagen! Onderfundering = drainagelaag /72

33 Kantopsluiting Steeds nodig Om de stenen op te sluiten Om te vermijden dat het materiaal van de straatlaag wegspoelt Om zijdelingse beweging en rotatie onder belasting te vermijden Zowel tijdens de uitvoeringsfase (voorlopig of definitief) wanneer één weghelft wordt aangelegd, als bij de definitieve ingebruikneming Aan het begin, het einde en de zijkanten Afmetingen in functie van de verkeersbelasting /72

34 Kantopsluiting Fundering en stut van schraal beton Eerst kantopsluiting plaatsen, dan pas fundering aanbrengen Verdichting van fundering pas zodra de kantopsluiting voldoende sterkte heeft, in functie van: Uithardingstijd ter plaatse gestorte elementen Uithardingstijd van stut en fundering van de prefab kantopsluiting (meestal 2 tot 3 dagen) 34/72

35 Legverbanden Visgraatverband Blokverband Keperverband Halfsteensverband Elleboogverband Klezoorverband 35/72

36 Afwerking van randen en bochten Kapellen Gezaagde stenen Halve stenen Bisschopmutsen Bisschopmutsen en halve stenen 36/72

37 Afwerking van randen en bochten FOUT GOED 37/72

38 Afwerking van randen en bochten 38/72

39 Speciale toepassing: waterdoorlatende bestratingen Straatstenen: doorlatend om oppervlaktewater naar fundering en onderfundering te laten stromen Fundering: draagkracht doorgeven van water naar de onderfundering of grond Onderfundering: buffering van water Draineringssysteem: vertraagde afvoer van water indien de doorlatendheid van de grond niet voldoende is GEEN slokkers nodig beter veiligheid voorzien door lager gelegen groenzones GEEN helling noodzakelijk (0,5 % wenselijk max. 5% - werken met terrassen) GEEN extra buffering nodig: beperkte uitstroom bepaalt de bufferingsduur in de structuur => Bijkomende eisen ivm ontwerp en uitvoering!! 39/72

40 3) Preventieve maatregelen voor onkruidbeheersing op verhardingen (2) Ontwerp en uitvoering Keuzes in opbouw verharding: Onkruidremmende voegvullingen Straatlaagmateriaal Straatsteentype 40/72

41 Opbouw van een verharding in (beton)straatstenen 1. Betonstraatstenen MET voegvulling 2. Straatlaag 6. Boordsteen 3. Fundering 4. Onderfundering 5. Greppel Fundering en stut in schraal beton 8. Geotextiel tussen baankoffer en onderfundering ,5 % 41/72

42 Opbouw verharding voegvullingen, straatlaag, steentype Verschillende proeven uitgevoerd binnen het onderzoek In het labo: Verkennende pottenproef Ex situ straatproef met betonstraatstenen Op de proefparking van het OCW te Sterrebeek: 42/72

43 Doeltreffendheid onkruidremmende voegvullingen A. Potproef: 12 voegvullingen Probleemonkruiden uit WP1 (6-tal, sequentieel) Invloed vervuilingsgraad (% stekgrond = OM) Voegvullingsmateriaal Type Granulometrie Fijn wit zand PTB - gedroogd kwartszand 0/1 Gerold zand zeezand 0/2 Gebroken zand kalksteen 0/2 Rompox Easy Polymeerzand Porfier porfier 0/6,3 Porfier porfier 2/6,3 Kalksteenslag kalksteen 0/6,3 Kalksteenslag kalksteen 2/6,3 Dansand silicaatzand Fijn (0/1) Dansand silicaatzand Grof (0/4) Biozand silicaatzand 0/2 Slakkenzand ijzerslakken 0/2 43/72

44 Laboproef 44/72

45 Voorbeeld resultaten: Grote Weegbree (30d na zaai) OM % 80% 40% 20% 10% 5% 0% Kalksteen 2/6,3 45/72 Rompox Easy Fijn wit zand Zeezand Dansand grof Dansand fijn Porfier 0/6,3 Kalksteen 0/2 Kalksteen 0/6,3 Porfier 2/6,3

46 Voorbeeld resultaten: Grote Weegbree (30d na zaai) SLAKKENZAND BIOZAND WIT ZAND 0/2 KALKSTEEN 0/2 0% 5% 10% 20% 40% 80% Vol.% OM 46/72

47 Overzicht resultaten 47/72

48 Doeltreffendheid onkruidremmende voegvullingen B. Straatproef: Meer natuurlijke condities + langere termijn 5 voegvullingen + 2 vervuilingsgraden (0 en 10% OM) Mix van onkruiden (WP 1) Effect straatlaag (open/gesloten) en voegbreedte (3/11mm) 48/72

49 Mini straatproef 49/72

50 Invloed voegbreedte op onkruidbedekking Zeezand zuiver 3mm voeg Zeezand zuiver 11mm voeg 50/72

51 Onkruidwerend vermogen zuivere voegvullingen (Open straatlaag, 11mm voeg, augustus 2009) WITZAND ZEEZAND KALKSTEEN 0/6,3 DANSAND FIJN 51/72

52 Onkruidwerend vermogen vervuilde voegvullingen (Open straatlaag, 11mm voeg, augustus 2009) WITZAND ZEEZAND KALKSTEEN DANSAND 52/72

53 Conclusies onkruidremmende voegvullingen Innovatieve materialen werken (meestal!) prima Werking berust op chemische samenstelling (ph, zoutgehalte) en/of technische kenmerken (beschikbaar vocht) Duurzaamheid? Klassieke materialen Meer onkruidgroei bij brede en vervuilde voegen Korrelvorm en korrelverdeling zijn van belang Vervuilde, grovere materialen doorgaans beter dan fijnere (cfr. vroeger voor zanden 0/2, 0/4: gehalte fijn <63µm, fijnheidsmodulus, gehalte 0.2-2mm) Geschiktheid voor verkeer! 53/72

54 NB: kostprijs onkruidremmende voegvullingen?! Per ton per m², sterk afhankelijk van lokale omstandigheden, schommelingen 54/72

55 Opbouw van de structuur - Straatlaag Belangrijk omdat de schade daar vaak eerst optreedt Functies: Opnemen van kleine diktevariaties van de stenen en kleine oneffenheden in fundering Stenen goed vastzetten en op hun plaats houden Eisen: Vlakke fundering Dikte na verdichting: mm Verdichting na plaatsen van de betonstraatstenen Waterdoorlatendheid (niet voor zandcement) Gesloten fundering om te vermijden dat fijn materiaal uit de straatlaag verdwijnt (filterstabiliteit) Eisen aan kwaliteit van materiaal: tegengaan van verzeping 55/72

56 Aanleg straatlaag 56/72

57 Straatlaag Materialen: in functie verkeerscategorie Weerstand tegen vergruizing (categorie I en II) Gehalte aan fijne deeltjes belangrijk Meestal split van porfier, zandsteen, kwarts Voor categorie III ook zeezand Zandcement alleen voor categorie IV Ternair zand is niet meer opgenomen in SB 250 als mogelijke straatlaag 57/72

58 Invloed straatlaagmateriaal op onkruidbedekking Vervuilde kalksteen 0/6,3; 11mm voeg Zuivere kalksteen 0/6,3; 11mm voeg Open straatlaag (porfier 2/6,3) Gesloten straatlaag (kalkst. 0/6,3) 58/72

59 Invloed straatlaagmateriaal op onkruidbedekking Vervuilde voegvullingen doorgaans meer veronkruid bij gesloten straatlaag (versus open) Verband met hoeveelheid beschikbaar water: Organische bevuiling 0% OM 10% OM Fijn wit zand 0/ Zeezand 0/ Dansand fijn Dansand grof Kalksteen 0/ Interactie tussen straatlaag, voegvulling en vervuiling Filterstabiliteit garanderen! Kalksteen 0/6, Kalksteen 2/6, Porfier 0/6, Porfier 2/6, /72

60 NB: Filterstabiliteit tussen opeenvolgende lagen D 85BL D 15OL 85% Doorval Fundernig Onderfundering 15% Filterstabiliteit = D D 15OL 85BL als S F Zeefopening 5 S F = 8mm 3.7 mm = /72

61 Opbouw verharding - Straatsteentype Proefparking Sterrebeek: Ingezaaid oktober 2009 (zadenmix WP1 + vervuiling) 4 straatsteentypes, 2 voegvullingen: 61/72

62 Resultaten proefparking OCW Voeg 12.5% Voeg 15% Voeg 7% Voeg 6% 62/72

63 Belangrijke conclusies ivm opbouw verharding in het kader van onkruidbeheersing Belang van goede keuze voegvulling en preventie vervuiling Volledige opbouw en concept van steentype-voegvullingstraatlaag is bepalend voor onkruidgroei! 63/72

64 4) Curatieve maatregelen voor onkruidbeheersing op verhardingen Proefparking Platform Openbaar Sterrebeek- Groen, Provincie OCWLimburg 27/3/ /72

65 Onderzoek: onkruidbestrijdingseffect van curatieve technieken bij herhaalde of gecombineerde toepassing Doel: bepaling beste bestrijdingsscenario s (éénzijdige toepassingen of sequenties van technieken) Proefopzet (proefopstelling WP2.2): 4 verhardingstypes en 2 bijpassende voegvullingen (porfier 2-6,3 en zand van Lustin 0-2) 8 bestrijdingsscenario s + herhaling bij overschrijding van max. tolereerbaar onkruidbedekking (techniekafhankelijk) Standaard 1 veegbeurt voor winter 65/72

66 Hete lucht schroeier in actie 18 mei 2010, Sterrebeek HEET WATER TECHNIEK 19 mei 2010, Sterrebeek Borstelen + afzuigen in één werkgang 18 mei 2010, Sterrebeek Stootbrander in werking 19 mei 2010, Sterrebeek 66/72

67 Bestrijdingsscenario s betonstraatstenen zonder drainageopeningen ONKRUIDBEDEKKING 15% BESTRIJDING ED80 VERONKRUIDINGSLIMIET 1 veegbeurt TIJD SCENARIO 1 CONTINU BORSTELEN ED80 2 CONTINU HETE LUCHT ED80 3 CONTINU HEET WATER ED80 4 BORSTELEN ED80 (+ afzuigen vuil)/ HETE LUCHT ED80/BORSTELEN ED80 (+ afzuigen vuil)/hete LUCHT. HETE LUCHT ED80 HETE LUCHT ED80 ONKRUIDBEDEKKING 15% BORSTELEN ED80 14d BORSTELEN ED80 14d VERONKRUIDINGSLIMIET 1 veegbeurt SCENARIO 5 Herhaling cyclus: BORSTELEN + 14 dagen erna HETE LUCHT TIJD 67/72

68 Proefopzet Klassieke betonstraatstenen Drainerende openingen Drainerende voegen Poreuze betonstraatstenen Poreuze betonstraatstenen SCENARIO'S 1 CONTINU BORSTELEN 4 BORSTELEN/HETE LUCHT/BORSTELEN/HETE LUCHT. 2 CONTINU HETE LUCHT 5 Herhaling cyclus: BORSTELEN + 14 dagen erna HETE LUCHT 3 CONTINU HEET WATER 7 CONTINU BRANDEN MET EEN STRENGER BEELDSCORE-CRITERIUM (VAKER) 6 CONTINU BRANDEN 8 CONTINU BRANDEN AAN EEN LAGERE DOSIS (HOGERE SNELHEID) 68/72

69 Bestrijdingsfrequentie vereist voor een aanvaardbaar straatbeeld (data 2011) Poreus TYPE BETONSTRAATSTEEN Poreus Verbrede Drainage- Klassiek SCENARIO Zuiver vervuild voegen openingen 1: Borstelen 2 (1+1) 1 (1+0) 10 (4+6) 9 (4+5) 2: Hete lucht 1 (1+0) 1 (1+0) 9 (4+5) 11 (4+7) 9 (3+6) 3: Heet water 1 (1+0) 1 (1+0) 7 (2+5) 9 (3+6) 4: Borstelen/Hete lucht 1 (1+0) 1 (1+0) 9 (4+5) 5: Borstelen + Hete lucht 14 d later 2 (2+0) 2 (2+0) 14 (6+8) 6: Branden ED80 10 (4+6) 7: Branden ED80, strenge limiet 11 (5+6) 8: Branden ED60 11 (4+7) 6% 15% 12.5% 7% 69/72

70 WP4. Eco-efficiëntie en kosten/baten analyse Doel: Kostenanalyse en milieubelasting per methode bepalen Hoe: Energieverbruik (gas, diesel, werktuigdrager, waterverbruik WAVE) Frequentie van behandelingen (gewerkte uren, capaciteit, ) Effect op verharding (slijtage, kleurverandering, waterdoorlatendheid, ) Momenteel in uitvoering 70/72

71 WP 5: Richtlijnen voor een goed beheer Alle resultaten (WP1-4!) bundelen in een handleiding voor onkruidbeheer(sing) op kleinschalige verhardingen. Onder de vorm van een OCW-handleiding na afloop van het project, voor te stellen op een studiedag (eind 2012) 71/72

72 Vooruitzichten Reeds heel wat info op vlak van onkruidpreventie (zie resultaten uit WP1, WP2 en WP3) Onderzoeksproject loopt af in september 2012 Kostenanalyse en milieu-impact ivm Curatieve maatregelen Doel: richtlijnen voor onkruidbeheer(sing) in praktijk (WP5) Publicatie en afsluitende studiedag eind 2012 Meer info: Dossier 10 bij OCW Mededeling 86 (maart 2011) OCW Mededelingen 81 en 85 ( Contact: OCW: dr. ir. Elia Boonen dr. ir. Anne Beeldens UGent: Maureen Fagot dr. ir. Benny De Cauwer /72

73 Dank u voor uw aandacht! Vragen? 73/72