Spataderen. Afdeling algemene chirurgie

Transcriptie

1 Spataderen Afdeling algemene chirurgie

2 In deze brochure informeren we u over de behandelmogelijkheden bij spataderen. Deze tekst is een aanvulling op de informatie die u krijgt van uw behandelend specialist. Het Spatadercentrum van Máxima Medisch Centrum biedt u verschillende behandelingsmogelijkheden voor spataderen (varices). In ons concept werken een dermatoloog, chirurg en een radioloog of vaatlaborant samen om u snel te helpen en zorg op maat te leveren. In deze folder leest u over: bladzijde 1. Wat zijn spataderen? 2 2. Hoe ontstaan spataderen? 2 3. Wie kunnen spataderen krijgen? 2 4. De verschijnselen van spataderen 3 5. Onderzoek 3 6. Wat kunt u (laten) doen aan spataderen? 4 7. Behandelingen 5 9. Meer informatie Belangrijke telefoonnummers 12

3 1. Wat zijn spataderen? Spataderen zijn uitgezette en kronkelige aderen onder de huid. De medische naam voor spataderen is varices. Ze kunnen op verschillende plaatsen in het lichaam ontstaan, maar komen meestal voor in de benen. Aderen: functie en werking De aderen zorgen ervoor dat het zuurstofarme bloed terug kan stromen naar het hart. In de benen moet het bloed dus omhoog gepompt worden. Door de kleppen in de aderen stroomt het bloed slechts in één richting. De beenspieren, met name de kuitspieren, ondersteunen dit en werken als een pomp. Bij het aanspannen van de beenspieren worden de aderen leeg gedrukt waardoor het bloed naar boven gaat. Bij het ontspannen van de spieren vullen de aderen zich opnieuw met bloed. 2. Hoe ontstaan spataderen? Spataderen ontstaan vaak door een combinatie van problemen: uitzetten of uitrekken van de dunne aderwand slecht functionerende kleppen in de aderen te weinig steun van omliggend spierweefsel Wanneer de aderwand teveel uitrekt sluiten de kleppen niet meer goed en blijft er te veel bloed in de aderen staan waardoor de wand verder uitrekt. Hierdoor werken de kleppen steeds slechter en ontstaan na verloop van tijd spataderen. 3. Wie kunnen spataderen krijgen? Eigenlijk kan iedereen spataderen krijgen maar er zijn mensen die een verhoogde kans hebben. Bijvoorbeeld bij: Erfelijke aanleg Aangeboren zwakte van het steunweefsel van de aderen kan leiden tot spataderen en zorgt ervoor dat er na de behandeling, na verloop van tijd, nieuwe spataderen kunnen ontstaan.

4 Zwangerschap Spataderen ontstaan gemakkelijker tijdens de zwangerschap doordat: - het bindweefsel versoepelt - de groeiende baarmoeder de terugstroom van het bloed naar het hart belemmert Overgewicht Veel en lang (stil)staan tijdens werk of bezigheden Een eerdere trombose in een been Hierdoor kunnen de kleppen beschadigd zijn, waardoor ze mogelijk gaan lekken. 4. De verschijnselen van spataderen Klachten die kunnen ontstaan zijn: jeuk, pijn of een onrustig en vermoeid gevoel in het been krampen die in de loop van de dag erger worden s nachts onrustige benen, iets wat minder wordt bij het opstaan en lopen huiduitslag, verkleuring (bruine vlekken) aderontsteking of een spataderbloeding in het ergste geval ontstaat er een 'open been': een huidzweer, die maar niet wil genezen Vaak geven spataderen geen klachten maar vindt men ze storend of lelijk. 5. Onderzoek Na een informatief gesprek en lichamelijk onderzoek, kijken we met Doppler- of Duplexonderzoek met ultrageluidsgolven naar de doorgankelijkheid van de grote beenaderen, de stroomrichting van het bloed en het functioneren van de kleppen. Het onderzoek is pijnloos en onschadelijk (geen straling). U kunt meekijken op een monitor. Wanneer de dieper gelegen aderen goed functioneren, kunnen de spataderen die vlak onder de huid liggen behandeld of verwijderd worden. U kunt ze gerust missen omdat de spatader toch niet meer goed werkt en de bloeddoorstroming wel goed verloopt via de dieper gelegen aderen.

5 6. Wat kunt u (laten) doen aan spataderen? Verergering voorkomen Spataderen die geen klachten geven, hoeven vanuit medisch oogpunt niet behandeld te worden. Bij (beginnende) spataderen helpen de volgende leefregels om verergering te voorkomen: afvallen (zo nodig met hulp van de diëtiste) wanneer u te zwaar bent langdurig staan vermijden (regelmatig een stukje lopen) overdag steunkousen dragen veel bewegen (fietsen, wandelen, zwemmen; minder autorijden) Behandelen Afhankelijk van de uitgebreidheid van de spataderen en de uitslag van het onderzoek, zijn er verschillende behandelingsmogelijkheden: 1. wegspuiten van spataderen 2. een poliklinische behandeling: a. Muller behandeling b. VNUS-Closure behandeling 3. een operatie in dagbehandeling: a. strippen b. laserbehandeling In hoofdstuk 8 vindt u een beschrijving van deze behandelingen.

6 7. Behandeling 7.1 Wegspuiten van spataderen Met een heel dun naaldje spuiten we een vloeistof in de spataderen waardoor deze verkleven ( dicht plakken ) en verdwijnen. Om een goed resultaat te krijgen, is soms ook druk van buitenaf nodig. Daarom kan het nodig zijn om na de behandeling een strakke elastische kous te dragen. Deze krijgt u in ons Spatadercentrum mee. Het hangt van de soort en hoeveelheid spataderen af, hoe lang u de kous moet dragen. De behandeling vindt plaats in het Spatadercentrum van MMC op locatie Eindhoven. Het wegspuiten kan vervelend aanvoelen maar is niet echt pijnlijk. Let op!: U mag uw benen vóór de behandeling niet insmeren met crème of bodylotion! Na de behandeling Het is belangrijk dat u na de behandeling niet gaat rusten maar juist veel gaat lopen en niet te lang zit of stil staat. Als het nodig is, draagt u overdag de elastische kous tot maximaal 2 weken na de behandeling. s Nachts draagt u de kous niet. Wij adviseren u de eerste week geen intensieve sporten te beoefenen. In verband met de kans op infectie raden wij u aan om de eerste 2 weken na de behandeling niet te zwemmen en in bad te gaan. Douchen kan geen kwaad. Saunabezoek wordt de eerste 2 maanden afgeraden. Bijverschijnselen Na de behandeling geeft de ingespoten vloeistof een reactie in de ader. Er verschijnen dan blauwe plekken en pijnlijke, harde knobbeltjes. Deze verdwijnen vanzelf, meestal binnen enkele weken. Wel dient u uit de zon te blijven zolang u nog blauwe verkleuringen heeft. Dit kan een (blijvende) verkleuring van de huid geven. Er zijn weinig bijwerkingen voor de rest van het lichaam.

7 Een hoogst enkele keer komt een overgevoeligheidsreactie voor. Soms lekt een deel van de vloeistof uit de spatader. Dit kan een bruine verkleuring van de huid geven, die helaas niet altijd volledig wegtrekt. De vloeistof kan dan ook een heftige locale ontsteking geven waarbij mogelijk de huid ter plaatse stuk gaat.er ontstaat dan een wondje dat vaak pas na enkele maanden geneest. Nacontrole Zes weken na de behandeling (of zonodig eerder) komt u naar het Spatadercentrum voor controle. 7.2 Behandeling op de polikliniek Een poliklinische ingreep vindt plaats onder plaatselijke verdoving, op de behandelkamer van de polikliniek chirurgie in MMC, locatie Eindhoven. U kunt meteen naar huis na afloop van de ingreep. Wel is het noodzakelijk iemand mee te nemen voor vervoer. U draagt bij voorkeur donker gekleurd ondergoed in verband met de gekleurde desinfectiemiddelen die wij gebruiken. In verband met het dragen van de steunkous en/of het drukverband vragen wij u om wijde onderkleding te dragen en geen strakke laarzen. Let op! U mag uw benen vóór de behandeling niet insmeren met crème of bodylotion! a. Muller behandeling Hierbij wordt de ontsierende spatader verwijderd via meerdere mini-sneetjes in de huid. De spatader wordt via dit sneetje met een klein haakje aangehaakt en naar buiten getrokken. Voor deze behandeling wordt u plaatselijk verdoofd. De prikjes voor de verdoving kunnen gevoelig zijn, de rest van de ingreep kan een trekkend gevoel geven.

8 Na de Muller behandeling Direct na de behandeling krijgt u een steunkous van de tenen tot aan de knieholte of lies met hier overheen een drukkend verband. De kous moet u 48 uur dragen, het verband mag dezelfde avond nog verwijderd worden. Het is het beste om na de ingreep zoveel mogelijk te gaan lopen. Ga overdag niet in bed liggen. U mag gerust een pijnstiller (paracetamol) innemen als u last heeft van pijn. In principe mag u alles doen na de ingreep. Alles wat u kunt zonder klachten, kan geen kwaad. Wij adviseren u de eerste week geen intensieve sport te beoefenen. In verband met de kans op infectie raden wij u aan om de eerste 2 weken na de behandeling niet te zwemmen, in bad of naar de sauna te gaan. Douchen kan geen kwaad. Bijverschijnselen Op de plaats waar de ader zat, ontstaat vaak een bloeduitstorting (blauwe plek) maar die verdwijnt in de loop van een aantal weken vanzelf. Wel dient u uit de zon te blijven zolang u nog blauwe verkleuringen heeft. Dit kan een (blijvende) verkleuring van de huid geven. Mogelijke complicaties nabloeding, wondinfectie en trombose. Neem dan contact op met het Spatadercentrum of met de eerste hulp op locatie Veldhoven. Soms wordt een huidzenuwtje gekwetst waardoor een tijdelijk dove plek ontstaat. Deze complicaties zijn zeer zeldzaam. Nacontrole Ongeveer drie weken na de behandeling (of zonodig eerder) komt u naar het Spatadercentrum voor controle. Bij een erg uitgebreide Muller-behandeling wordt er ook wel eens gekozen voor een operatie in dagbehandeling.

9 b. VNUS-Closure behandeling Voor lekkage in de grote oppervlakkige ader is een nieuwe methode beschikbaar, als alternatief voor het klassieke strippen en de laserbehandeling: de VNUS-Closure behandeling. Via een klein sneetje in de huid prikken we de spatader aan. Er wordt een slangetje (katheter) in de spatader omhoog geschoven. Met een echo wordt de juiste positie van deze katheter gecontroleerd. Hierna krijgt u een aantal injecties in het bovenbeen of kuit langs de te behandelen ader. De vloeistof die we injecteren, verdooft de ader en beschermt de omliggende weefsels. De katheter geeft radiofrequente energie (warmte) af en wordt voorzichtig teruggetrokken door de spatader. Op deze manier wordt de binnenzijde van de wand van de spatader verhit, waardoor het bloedvat sluit. De specialist bespreekt met u of deze methode voor u geschikt is en welke spataderen zo behandeld kunnen worden. Na de VNUS-Closure behandeling Direct na de behandeling krijgt u een steunkous van de tenen tot aan de knieholte of lies. Deze moet u 24 uur dragen, daarna mag u hem uitlaten. Het is het beste om na de ingreep zoveel mogelijk te gaan lopen. Ga overdag niet in bed liggen. Soms kunt u wat blauwe plekken hebben na de behandeling, of een wat prikkelend gevoel van de huid ter plaatse. U mag gerust een pijnstiller (paracetamol) innemen als u last heeft van de pijn. In principe mag u alles doen na de ingreep. Alles wat u kunt zonder klachten, kan geen kwaad. Wij adviseren u de eerste week geen intensieve sporten te beoefenen. In verband met de kans op infectie raden wij u aan om de eerste 2 weken na de behandeling niet te zwemmen, in bad of naar de sauna te gaan. Douchen kan geen kwaad.

10 Bijverschijnselen Het is normaal als er na de behandeling bloeduitstortingen te zien zijn. Dit trekt vanzelf weer weg. De eerste 4 weken na de behandeling kunt u beter niet in de felle zon gaan met uw been. Dit kan een (blijvende) verkleuring van de huid geven. Mogelijke complicaties De mogelijke complicaties van een VNUS-Closure behandeling zijn: nabloeding op de plek waar de spatader is aangeprikt wondinfectie en trombose ontstekingsreactie van de behandelde ader (tromboflebitis). Het been voelt dan ter plaatse warm en pijnlijk aan en het kan wat rood zijn. Dit is niet gevaarlijk en het trekt in de loop van dagen of weken vanzelf weg. Om de klachten te verlichten mag u een pijnstiller gebruiken (bij voorkeur zogenaamde NSAID s zoals Diclofenac of Ibuprofen, vanwege het ontstekingsremmende effect) en de steunkous wat langer doordragen. Als u klachten heeft neem dan contact op met het Spatadercentrum of met de eerste hulp op locatie Veldhoven. Nacontrole Ongeveer drie weken na de behandeling (of zonodig eerder) komt u naar het Spatadercentrum voor controle. Bij een erg uitgebreide VNUS-Closure behandeling wordt er ook wel eens gekozen voor een operatie in dagbehandeling. 7.3 Operatie in dagbehandeling De operatie wordt verricht op de operatiekamer onder algehele narcose of met een ruggenprik. U wordt opgenomen op de afdeling dagbehandeling en mag aan het einde van de dag weer naar huis.

11 a. strippen van spataderen Zeer uitgebreide spataderen worden meestal operatief verwijderd. Dat kan onder andere met een speciaal instrument: de stripper. We maken dan twee kleine sneden (in de lies en onder de knie) en halen de spatader met de stripper uit het been. Bij uitgebreide spatadervorming verwijderen we via kleine sneetjes ook de overige uitgezette zijtakken. Ook bij een 'open been' kan een operatie gewenst zijn. Dan worden de plaatselijke verbindingen tussen het oppervlakkige en diepe aderensysteem in de omgeving van het open been opgeheven. Na de operatie Op de plaats waar de ader zat, ontstaat vaak een bloeduitstorting (blauwe plek) maar die verdwijnt in de loop van een aantal weken vanzelf. Na de operatie krijgt u 24 uur een drukverband om uw been. Dit zorgt ervoor dat de vorming van bloeduitstortingen beperkt blijft. Het verband mag u na één dag verwijderen. U krijgt van te voren een steunkous mee van de polikliniek tijdens uw consult. Deze dient u nog 1 à 2 weken overdag te dragen. We raden u aan lang staan te vermijden en veel te lopen. Begin daarmee zo snel mogelijk na de behandeling. Leg het been hoog wanneer u zit. Wij adviseren u de eerste week geen intensieve sporten te beoefenen. In verband met de kans op infectie raden wij u aan om de eerste 2 weken na de behandeling niet te zwemmen, in bad of naar de sauna te gaan. Douchen kan geen kwaad. Mogelijke complicaties De mogelijke (en zeldzame) complicaties van een stripbehandeling zijn: nabloeding, wondinfectie en trombose. Neem dan contact op met het Spatadercentrum of met de eerste hulp op locatie Veldhoven. bij het weghalen van de spatader kan letsel ontstaan aan een begeleidende zenuw die pal naast het bloedvat loopt. Dat kan bij de voet een wat dof gevoel geven. Meestal is dat tijdelijk, uiterst zelden is dat blijvend.

12 Nacontrole Ongeveer drie weken na de behandeling (of zonodig eerder) komt u naar het Spatadercentrum voor controle. Het is normaal als u na de ingreep bloeduitstortingen te zien zijn, dit trekt vanzelf weer weg. Wel dient u uit de zon te blijven zolang u nog blauwe verkleuringen heeft. Dit kan een (blijvende) verkleuring van de huid geven. b. laserbehandeling van spataderen Een andere methode, als alternatief voor het klassieke strippen, is de endoveneuze laserbehandeling. We brengen dan een dun laserslangetje in de spatader en branden die vervolgens dicht met laser energie. De laatste tijd is deze behandeling echter overgenomen door de minder belastende VNUS- closure techniek. Mogelijke complicaties De mogelijke complicaties van een laserbehandeling zijn: nabloeding op de plek waar de spatader is aangeprikt; infectie, huidverkleuring of huidbeschadiging door de warmte van de laser en gevoelloosheid van de huid boven de spatader. Deze complicaties zijn zeer zeldzaam. Nacontrole Ongeveer drie weken na de behandeling (of zonodig eerder) komt u naar het Spatadercentrum voor controle.

13 8. Meer informatie Spatadercentrum Máxima is gevestigd in Máxima Medisch Centrum locatie Eindhoven. Voor meer informatie kunt u terecht op Nederlandse Hartstichting en de Hart & Vaatgroep De Nederlandse Hartstichting en de Hart & Vaatgroep geven goede informatiebrochures uit over spataderen. Meer informatie: Nederlandse Hartstichting: telefoonnummer (0900) Vereniging van Vaatpatiënten (VVVP): telefoonnummer (030) Het strippen van een spatader kunt u ook bekijken op onze Engelstalige website Klachten over het ziekenhuis Wij vragen u om klachten, van welke aard dan ook, meteen aan uw behandelaar of de betreffende afdeling door te geven. Komt u er samen niet uit, dan kan de klachtenfunctionaris bemiddelen en ondersteunen. U kunt uw klacht ook voorleggen aan de klachtencommissie van Máxima Medisch Centrum. 9. Belangrijke telefoonnummers Heeft u nog vragen, neem dan contact op met Spatadercentrum Máxima via telefoonnummer (040) Buiten kantooruren kunt u bij dringende vragen contact opnemen met de Spoedeisende hulp, locatie Veldhoven via telefoonnummer (040)

14 Hoe tevreden bent u over uw arts, specialist of ziekenhuis? Geef uw mening over MMC op ZorgkaartNederland.nl Máxima Medisch Centrum Locatie Eindhoven: Locatie Veldhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 de Run 4600 Postbus Postbus PD Eindhoven 5500 MB Veldhoven De informatie in deze folder is van algemene aard en is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook slechts een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist of behandelaar. MMC _01_16