Een toekomstperspectief voor de promotie van Erfgoeddag Een onderzoek voor Erfgoedcel Noorderkempen

Transcriptie

1 Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen Master in Cultuurmanagement Academiejaar: Een toekomstperspectief voor de promotie van Erfgoeddag Een onderzoek voor Erfgoedcel Noorderkempen Bengt Hendrickx UA-begeleider: Sigrid Van der Auwera Instellingsbegeleider: Stijn Marinus Scriptie ingediend tot het bekomen van het diploma Master in het Cultuurmanagement

2 2

3 Abstract Erfgoedcel Noorderkempen is een organisatie opgericht in 2007 en gesitueerd in het noorden van de provincie Antwerpen. Een van de belangrijkste taken van de organisatie is het ondersteunen van lokale erfgoedorganisaties en projecten om zo het lokale erfgoed dichter bij de mensen te brengen. Een belangrijk evenement hiervoor is de jaarlijkse Erfgoeddag. Het promotionele gedeelte van dit evenement op lokaal niveau is volledig in handen van Erfgoedcel Noorderkempen. In dit onderzoek bekijken we het verloop van de huidige promotie, hoe de bezoekers van Erfgoeddag tegenover deze promotie staan en welke verbeteringen er mogelijk zijn om de promotiecampagne efficiënter te laten verlopen. Dit gebeurt aan de hand van literatuur, interviews met deskundigen en een publieksonderzoek op Erfgoeddag 2014 zelf. Aan de hand van al de verzamelde informatie is het de bedoeling om een toekomstperspectief rond de promotie van Erfgoeddag te schetsen. Na onderzoek blijkt dat in de toekomst Erfgoedcel Noorderkempen een meer gestructureerde campagne moet voeren. Dit begint reeds bij het uitbouwen van een strategisch marketingplan dat de doelstellingen bevat van de marketing op lange termijn. Hieruit kan een communicatieplan ontwikkeld worden voor de promotiecampagne van het evenement. Belangrijk is om zich te richten op één of meerdere doelgroepen en de communicatie en promotie hierop af te stemmen. Het campagnebeeld en de promotiekanalen moeten aangepast worden aan de doelgroep waar de organisatie zich op richt. In de uitvoeringsfase van de campagne moet er rekening gehouden worden met de locatie en het tijdstip om de promotie op een efficiënte manier te verspreiden. Een gestructureerdere campagne betekent ook de nodige evaluatie tijdens en na het evenement. Hierbij is het belangrijk om te kijken of de doelstellingen bereikt zijn en of er aanpassingen moeten gebeuren naar de toekomst toe. 3

4 Executive Summary Erfgoedcel Noorderkempen was founded in 2007 and is situated in the north of the province of Antwerp. One of the most important tasks of the organization is to support the local heritage organizations and projects in order to bring the local heritage closer to the people. An important event for Erfgoedcel Noorderkempen is Erfgoeddag, which is organized on an annual basis. The promotional part of the event at the local level is taken in charge by Erfgoedcel Noorderkempen. The organization has to try to guide as many people as possible to one of the activities in the region. This thesis describes how the promotion of Erfgoeddag functions nowadays and what the opinion of the visitors of Erfgoeddag is about this promotion. Furthermore, the advisable changes for the promotion of the event in the future will be described. The sources of information for this analysis are: literature, interviews with experts and a public survey on the day of Erfgoeddag 2014 itself. With this information we tried to create a guideline for the future promotion of Erfgoeddag. The study shows that there are two different types of organizations that promote the event, FARO on the one hand and local unions of heritage organizations on the other hand. FARO is responsible for the national campaign and provides support to the local organizations. This local unions of heritage organizations promote the regional activities. Nowadays, Erfgoedcel Noorderkempen uses different types of promotion: brochures, flyers, posters and local newspapers. Digital promotion like websites, Facebook and newsletters are used as well. Erfgoedcel Noorderkempen does not segment the public into different groups. The promotion is meant to reach all people. The tools used by Erfgoedcel Noorderkempen do not get a complete evaluation. The organization does not test the effectiveness of the manners used for promotion. The public survey shows that there are different types of people at Erfgoeddag. Most of the visitors are over the age of fifty and visit the event by bicycle. The reason for this is the opening of a new bicycle route. Most of the audience visits the event to have a relaxing day and to learn something more about the local heritage. Brochures, websites and local 4

5 newspapers are the promotional information channels which are used the most. However, there are differences between the groups of age in the use of these channels. Visitors of Erfgoeddag prefer promotion which is informative, approaching and stimulating. Again, this varies depending on the different groups of age. It is important that Erfgoedcel Noorderkempen keeps these things in mind so they can improve their promotion of the event. In the future the organization should have a more structured campaign. This means they have to create a strategic marketing plan with long term goals. Only after this, a communication plan for the event should be created. It is important that the organization focuses on the target audience, so that they can adjust their promotion to target groups. The images and the materials have to be adjusted so they fit the target group. In order to spread the campaign, it is important to have a look at the ideal moment and the best place to promote Erfgoeddag. A structured campaign also includes evaluation of all the actions that have been taken. Thus, they have to see if the goals which have been set before the campaign are achieved and if adjustments are necessary in the future. 5

6 Woord vooraf In het voorjaar van 2013 ben ik voor de eerste maal in contact gekomen met Erfgoedcel Noorderkempen. Na een kort gesprek, om af te toetsen wat de mogelijkheden waren om binnen de organisatie een masterthesis te schrijven, was ik meteen verkocht. Mijn voorliefde voor zowel geschiedenis, cultuur als de regio Noorderkempen kwamen perfect samen binnen deze organisatie dus was ik meteen overtuigd dat ik bij hen mijn praktijkproject wilde afwerken. Graag wil ik dan ook alle mensen van Erfgoedcel Noorderkempen bedanken voor de kans die ze mij gegeven hebben. Een welgemeende dankuwel wil ik ook richten aan Stijn Marinus, mijn instellingsbegeleider. Met veel plezier en geduld bleef hij altijd mijn vragen over Erfgoedcel Noorderkempen, Erfgoeddag en andere uiteenlopende onderwerpen beantwoorden. Dit geldt ook voor Cor Vanistendael en Els Otte, de andere twee medewerkers van Erfgoedcel Noorderkempen. Ook aan hen een welgemeende dankuwel. Daarnaast wil ik ook mijn UA-begeleider, Sigrid Van der Auwera, bedanken voor de goede raad die ze mij gaf tijdens onze gesprekken of via . Graag wil ik ook de mensen bedanken die mij hebben geholpen bij het afnemen van de enquêtes op Erfgoeddag. Zonder hen zou het onmogelijk geweest zijn om de nodige gegevens te verzamelen en een publieksonderzoek te doen. Daarom ben ik Emmy Brokken en An Torremans ontzettend dankbaar dat zij op Erfgoeddag de vervelende taak van enquêteur op zich hebben willen nemen. Ook de respondenten van de diepte-interviews verdienen een speciale vermelding omdat ze de nodige tijd voor mij hebben vrijgemaakt om op al mijn vragen te antwoorden. Dank u wel Roel Daenen, Leen Breyne en Leen Roels. Tenslotte zou ik nog Sarah Neyrinck willen bedanken voor het grondig nalezen van de hoofdstukken, het afnemen van enquêtes op Erfgoeddag en de mentale steun tijdens het schrijven van deze masterthesis. Dit laatste geldt ook voor mijn ouders want zonder hun steun zou dit werk nooit op tijd afgeraakt zijn. 6

7 Inhoudstafel Abstract... 3 Executive summary... 4 Woord vooraf. 6 Inhoudstafel. 7 Lijst van figuren Lijst van tabellen Inleiding Hoofdstuk 1: Onderzoekskader Inleiding Onderzoeksopzet Probleemstelling en onderzoeksvragen Doelstellingen van het onderzoek Terminologie Erfgoed Erfgoedcel Erfgoedconvenant Promotie Onderzoeksmethodologie Literatuurstudie Interviews Publieksonderzoek Hoofdstuk 2: Erfgoedcel Noorderkempen Geschiedenis Missie Organisatiestructuur Financieel plaatje Subsidies en bijdragen Erfgoeddag Levenscyclus Erfgoeddag tot nu toe Enkele cijfers Publieksonderzoek Hoofdstuk 3: Huidige situatie promotie Erfgoeddag FARO Eigen campagne Ondersteuning Procedure

8 2. Erfgoedcel Noorderkempen Erfgoedcel Noorderkempen in nationale campagne Evaluatie Editie Andere erfgoedcellen in Vlaanderen Hoofdstuk 4: Publieksonderzoek Onderzoeksopzet Doelstelling onderzoek Dataverzameling: Kwantitatief onderzoek Opbouw enquête Steekproeftrekking Afnemen vragenlijst Bevindingen, observaties en praktische problemen tijdens dataverzameling Analyse Resultaten Algemeen Promotie Conclusie Hoofdstuk 5: Een toekomstperspectief voor de promotie van Erfgoeddag Voorbereidende fase Strategisch marketingplan Missie Interne en externe analyse (SWOT) Doelstellingen Objectieven en doelgroepen Conclusie Ontwikkelingsfase Gezinnen met kinderen Communicatiestrategie Campagnebeeld Promotiekanalen Senioren Communicatiestrategie Campagnebeeld Promotiekanalen Uitvoeringsfase campagneplan Monitoring en evaluatie Conclusie

9 Hoofdstuk 6: Algemene conclusies en aanbevelingen Algemene conclusies Conclusies Bibliografie Literatuur Websites Interne documenten Colleges Interviews Bijlagen Interview Leen Breyne (7 maart) Interview Roel Daenen (13 maart) Interview Leen Roels (11 april) Interview Leen Roels (19 mei) Vragenlijst publieksonderzoek Erfgoeddag Verklaring op woord van eer

10 Lijst van figuren Figuur 1: Werkingsgebied Erfgoedcel Noorderkempen, beleidsperiode Figuur 2: Levensfases van een culturele organisatie generiek model Figuur 3: Schema van de verschillende campagnefasen Figuur 4: Erfgoedprofielen in Vlaanderen volgens FARO

11 Lijst van tabellen Tabel 1: Overzicht subsidies en bijlagen van Erfgoedcel Noorderkempen Tabel 2: Begroting Erfgoeddag 2013 van Erfgoedcel Noorderkempen Tabel 3: Overzicht van de bezoekersaantallen, Tabel 4: Aantal flyers en brochures per gemeente voor Tabel 5: Overzicht van de bezoekers van Erfgoeddag 2014 in de regio Noorderkempen opgedeeld per leeftijdscategorie Tabel 6: Verhouding van gebruikte vervoersmiddelen tijdens Erfgoeddag 2014 in de regio Noorderkempen Tabel 7: De reden van bezoek tijdens Erfgoeddag 2014 in de regio Noorderkempen Tabel 8: Aantal bezochte activiteiten op Erfgoeddag 2014 in de regio Noorderkempen Tabel 9: De geraadpleegde promotiekanalen door de bezoekers van Erfgoeddag 2014 in regio Noorderkempen Tabel 10: Gemiddelde scores voor kenmerken van promotie ingedeeld per leeftijdscategorie op Erfgoeddag 2014 in de Noorderkempen Tabel 11: Gemiddelde scores voor kenmerken van promotie door ouders met kinderen op Erfgoeddag 2014 in de Noorderkempen Tabel 12: Aantal geraadpleegde kanalen door gezinnen met kinderen op Erfgoeddag 2014 in de Noorderkempen Tabel 13: Gemiddelde scores voor kenmerken van promotie door senioren op Erfgoeddag 2014 in de Noorderkempen Tabel 14: Aantal geraadpleegde kanalen door senioren op Erfgoeddag 2014 in de Noorderkempen

12 Inleiding Op vraag van Erfgoedcel Noorderkempen wordt er een onderzoek gedaan naar het toekomstperspectief rond de promotie van Erfgoeddag. Het blijkt dat er weinig tot geen studies of cijfers beschikbaar zijn over het voeren van een efficiënte communicatie binnen een erfgoedkader. Dit is opmerkelijk aangezien promotie en communicatie door de hedendaage evoluties zoals sociale media sterk veranderen. Erfgoedcel Noorderkempen is op zoek naar enerzijds manieren om hun huidige promotiebeleid efficiënter te laten verlopen en anderzijds nieuwe middelen om te communiceren met het publiek. In het eerste hoofdstuk wordt het onderzoekskader weergegeven. Hierin worden de probleemstelling, de onderzoeksvragen en de doelstelling van het onderzoek toegelicht. Vervolgens wordt er verduidelijking gebracht bij de relevante terminologie voor dit onderzoek. Tenslotte worden de onderzoeksmethodologie en het publieksonderzoek uit de doeken gedaan. In het tweede hoofdstuk wordt een interne analyse gemaakt van Erfgoedcel Noorderkempen met aandacht voor de geschiedenis, de missie, de organisatiestructuur en de levenscycli. Er is ook aandacht voor het financiële plaatje van de organisatie. Daarna wordt er ingegaan op Erfgoeddag door middel van enkele cijfers van vorige edities. In hoofdstuk drie wordt er gefocust op de promotie van Erfgoeddag op de verschillende niveaus. In eerste instantie wordt de nationale campagne, die door FARO wordt gevoerd, verduidelijkt. Daarna wordt de regionale campagne van Erfgoedcel Noorderkempen besproken. In beide gevallen is er aandacht voor het verleden als voor de promotiecampagne die gevoerd werd voor Erfgoeddag Het vierde hoofdstuk is volledig gewijd aan het publieksonderzoek dat op Erfgoeddag werd georganiseerd. Hier komt zowel het onderzoeksopzet als de analyse van de resultaten aan bod. In hoofdstuk vijf worden alle voorgaande hoofdstukken samengebracht om zo een toekomstperspectief te schetsen voor de promotie van Erfgoeddag. Er wordt gekeken waar de huidige promotie van Erfgoedcel Noorderkempen te wensen overlaat. Hierbij wordt rekening gehouden met de geraadpleegde literatuur, de kwalitatieve interviews en de resultaten van het publieksonderzoek. Uit deze analyse kunnen enkele aanbevelingen voor de organisatie geformuleerd worden. Tot slot wordt in hoofdstuk zes een algemene 12

13 conclusie geformuleerd met een aantal aanbevelingen. De aanbevelingen zijn specifiek gericht aan Erfgoedcel Noorderkempen maar kunnen ook zinvol zijn voor andere organisaties die promotie voeren rond Erfgoeddag. 13

14 Hoofdstuk 1: Onderzoekskader 1. Inleiding Erfgoedcel Noorderkempen heeft als doel om het erfgoed uit de regio voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk te maken. In 2007 sloot de stad Turnhout een erfgoedconvenant af met de Vlaamse regering en zodoende ontstond Erfgoedcel Noorderkempen. Door de jaren heen hebben zij geprobeerd een regionale werking uit te bouwen en sinds 2013 bestaat er een samenwerkingsverband tussen Beerse, Kasterlee, Oud- Turnhout, Turnhout en Vosselaar. In deze gemeenten tracht de erfgoedcel een integraal en geïntegreerd erfgoedbeleid uit te werken. Daarnaast werkt de organisatie ook een erfgoedbeleid uit in Arendonk, Baarle-Hertog, Hoogstraten, Merksplas en Rijkevorsel met het oog op de toekomstige uitbreiding van het samenwerkingsverband in de regio. Een van de voornaamste taken van Erfgoedcel Noorderkempen is het coördineren van de jaarlijkse Erfgoeddag in de regio. Het is hun taak om alle activiteiten van de deelnemende gemeenten op elkaar af te stemmen. Naast deze coördinerende functie zijn zij ook verantwoordelijk voor de regionale promotie van Erfgoeddag. Het voeren van zo een campagne is geen evidente opdracht, dit blijkt ook uit de brochure Vloek of zegen? Marketing in de cultureel-erfgoedsector (2014) van FARO. Een goede promotie/communicatie moet onderbouwd zijn door een marketingplan. Communicatie is namelijk een integraal onderdeel van marketing. Het is slechts één van de vier P s van de marketingmix van McCarthy (De Pelsmacker, 2011: 323). Promotie is niet louter het maken van reclame maar moet vooraf gegaan worden door het vastleggen van de strategisch(e) doelstelling(en) van de campagne, het definiëren van de kernboodschap en vervolgens het gebruikmaken van een goede mediamix. Dit moet mensen dan aanzetten om tot actie over te gaan, namelijk het bezoeken van Erfgoeddag. 14

15 2. Onderzoeksopzet 2.1. PROBLEEMSTELLING EN ONDERZOEKSVRAGEN Erfgoedcel Noorderkempen wil dit proces efficiënter laten verlopen en dit is dan ook het managementvraagstuk waar de organisatie een antwoord op zoekt. In het verleden zijn hier reeds door andere organisaties een aantal onderzoeken rond gedaan. Zo heeft FARO in 2014 een inspiratiegids uitgebracht over marketing in de cultureel-erfgoedsector (FARO, 2014). In 2003 werd het boek Tante Mariette en haar fiets van Eric Goubin uitgebracht. Dit is een handboek over overheids- en verenigingencommunicatie en handelt specifiek over de communicatie en promotie in non-profit organisaties. Daarnaast is er de laatste jaren ook nog verschillende literatuur uitgebracht over de communicatie rond cultuur naar specifieke doelgroepen. Zo schreef Franky Devos het werk Ambrassadeurs (2004) dat handelt over jongeren, cultuur en communicatie. De studie van het efficiënt voeren van promotie rond erfgoed en Erfgoeddag is echter op regionaal niveau de laatste jaren niet meer gevoerd. Dit onderzoek werd opgesteld om de promotie rond Erfgoeddag bij Erfgoedcel Noorderkempen efficiënter te laten verlopen. Het is de bedoeling om na te gaan hoe de communicatie en promotie, waar de organisatie verantwoordelijk voor is, kan worden verbeterd. Er zijn drie grote onderzoeksvragen, waarbij een aantal deelvragen kunnen worden geformuleerd. I) Hoe verloopt op dit moment de promotie van Erfgoeddag? Wie is hier bij betrokken? Welke kanalen worden er ingezet? II) Hoe is het publiek van Erfgoeddag in de regio Noorderkempen aan informatie gekomen over het evenement? Hoe wensen zij in de toekomst geïnformeerd te worden? III) Hoe kan een erfgoedcel in de toekomst het meest efficiënt en effectief promotie voeren rond Erfgoeddag? Welke kanalen kunnen hier het best voor worden gebruikt? Hoe dient de promotie jegens specifieke doelgroepen te gebeuren? 2.2 DOELSTELLINGEN VAN HET ONDERZOEK Dit onderzoek heeft twee doelstellingen. De eerste doelstelling richt zich tot Erfgoedcel Noorderkempen. Deze organisatie wil haar promotie rond Erfgoeddag verbeteren en ervoor 15

16 zorgen dat meer mensen dit evenement bezoeken. De opzet van dit onderzoek is dan ook om een zo volledig mogelijk beeld te vormen van hoe een promotiecampagne voor Erfgoeddag er zou moeten uitzien. Zodoende kan de organisatie in de toekomst verbeteringen aanbrengen aan haar communicatie en promotie zodat deze efficiënter zullen verlopen. Een tweede doelstelling richt zich op de ruimere erfgoedsector. Bij dit onderzoek is het namelijk de bedoeling om niet enkel te richten op de specifieke situatie van de regio, maar om een algemeen beeld te geven van hoe de promotie in heel de sector kan verbeterd worden. Hierdoor kunnen de aanbevelingen die gedaan worden aan Erfgoedcel Noorderkempen eventueel veralgemenend werken en ook opgepikt worden door andere actoren in de sector. 3. Terminologie Opdat er geen verwarring zou zijn over een aantal veelvoorkomende begrippen in deze thesis worden ze hieronder kort gedefinieerd en duidelijk afgelijnd. In het vervolg van dit onderzoek zal enkel vastgehouden worden aan de hieronder geformuleerde definities. 3.1 ERFGOED Op de website erfgoedcellen.be wordt erfgoed omschreven als: Erfgoed staat voor alles wat we overerven van vorige generaties én wat we het bewaren waard vinden: gebouwen en monumenten (onroerend erfgoed), maar ook archeologische vondsten, kunstwerken, historische voorwerpen zoals eeuwenoude manuscripten, gebruiksvoorwerpen, foto s,...(roerend erfgoed). Erfgoed omvat ook minder tastbare dingen, zoals verhalen, tradities, feesten, liederen, dialecten,...(immaterieel erfgoed). Of erfgoed de moeite waard is om te bewaren, te verzorgen, te documenteren en te laten zien, bepalen mensen zelf. Als een hele groep mensen dit doet, spreken we van cultureel erfgoed. Erfgoed kan een nieuw leven leiden als mensen het een plaats geven in hun eigen wereld. We staan er niet bij stil, maar ook vandaag maken we heel wat toekomstig erfgoed aan. Erfgoed evolueert voortdurend. (Erfgoedcellen.be, Erfgoed is dus 16

17 een verzamelbegrip en het is haast niet mogelijk om een pasklare definitie te geven. Het begrip erfgoed is een vlag die een rijke lading dekt. 3.2 ERFGOEDCONVENANT Een cultureel-erfgoedconvenant is een contract dat een stad of een intergemeentelijk samenwerkingsverband afsluit met de Vlaamse Gemeenschap om het lokale roerende en immateriële erfgoed zichtbaarder te maken. Het is de bedoeling om via deze cultureelerfgoedconvenants te zorgen voor een erfgoedbeleid op maat van de betrokken stad of regio. Omgaan met erfgoed wordt zo iets dat echt lokaal groeit, en niet van bovenaf is opgedrongen. De realisatie van de afspraken die in het convenant worden gemaakt worden uitgevoerd door enerzijds de lokale betrokken besturen en anderzijds de erfgoedcellen. (Jacobs, 2009: 6) 3.3 ERFGOEDCEL De voornaamste taak van een erfgoedcel is het uitbouwen van een duurzaam erfgoedbeleid in de regio waar ze verantwoordelijk voor zijn. Dit doen ze samen met de sector en het lokale bestuur. De focus van een erfgoedcel richt zich op ontsluiting, sensibilisering en het in de kijker zetten van het erfgoed in de eigen stad of regio. De voornaamste taken van een cultureel-erfgoedcel kunnen bondig samengevat worden in een viertal punten: Het in kaart brengen van het lokale en regionale erfgoed. Het toegankelijk maken van erfgoed uit de eigen stad of regio voor een zo breed mogelijk publiek. Het uitbouwen van netwerken en het bevorderen van samenwerkingen tussen de verschillende erfgoedactoren. Aandacht hebben voor het behoud en beheer van roerend en immaterieel erfgoed. (Erfgoedcellen.be, 17

18 Een erfgoedcel onderneemt dan ook vaak verschillende publieksgerichte acties, gaande van een tentoonstelling of publicatie, tot websites, erfgoedkoffers, wandelroutes, erfgoedklassen en zelfs festivals. Verder zetten zij ook in op registratieprojecten en wetenschappelijk onderzoek. Naast deze publieksgerichte acties ondersteunen erfgoedcellen ook de verschillende erfgoedactoren uit de regio. Zij zijn voor vele lokale organisaties een eerste aanspreekpunt. Daarom zetten zij ook sterk in op de ondersteuning van erfgoedorganisaties en -vrijwilligers door middel van begeleiding, vorming en uitleendiensten. 3.4 PROMOTIE Het voeren van promotie is een onderdeel van de communicatiefunctie van een organisatie. Deze functie bestaat namelijk uit twee componenten: organisatiecommunicatie en marketingcommunicatie. Organisatiecommunicatie is het opbouwen van goodwill, een goede reputatie en een positief imago bij alle stakeholders van de organisatie. Ook de interne communicatie kan hiertoe gerekend worden. Marketingcommunicatie of promotie, daarentegen, betreft elke communicatieve ondersteuning van het aanbod van de organisatie. Het richt zich dus specifiek op klanten en mogelijke klanten, in tegenstelling tot organisatiecommunicatie, die een veel grotere doelgroepenverzameling kan beslaan. Zo kunnen hier naast de klanten ook de overheid, sponsors, eigen werknemers, de media, leveranciers en alle andere groepen die een belang hebben bij de organisatie betrokken worden en omgekeerd (De Pelsmacker, 2011: 338). 4. Onderzoeksmethodologie In dit werk zullen drie verschillende methoden van onderzoek worden toegepast. Elk van deze methoden werd gekozen omdat ze zich het best leent tot het verzamelen van de nodige informatie. De onderzoeksvragen die eerder in dit werk werden geformuleerd, zullen aan de hand van deze informatie beantwoord worden. Aan de hand van hiervan zullen er ook aanbevelingen geformuleerd worden voor de organisatie. 18

19 4.1 LITERATUURSTUDIE In eerste instantie worden bestaande studies geraadpleegd die een licht werpen op een bepaald aspect van het onderzoek. Voor promotie en communicatie binnen erfgoed zijn er reeds een aantal interessante werken uitgegeven door FARO. Het recentste daarvan, Vloek of zegen? Marketing in de cultureel-erfgoedsector (2014), tracht het belang van marketing aan te tonen voor erfgoedorganisaties. In het werk 't Zit in de familie. Cultureel erfgoed vanuit gezinsperspectief (2010) wordt de specifieke relatie tussen erfgoed en gezinnen behandeld. Aangezien dit een belangrijke doelgroep is voor Erfgoedcel Noorderkempen is dit werk zeker relevant. Cultuurnet Vlaanderen heeft ook verschillende boeken uitgebracht met betrekking tot het ruimere cultuurveld. Franky Devos heeft voor Cultuurnet Vlaanderen verschillende boeken geschreven over kinderen/jongeren en communicatie. Enkele interessante werken zijn XS : over kinderen, cultuur & communicatie (2007) en Ambrassadeurs : over jongeren, cultuur en communicatie (2004). Van dit laatste boek is later een tweede editie verschenen, met name Ambrassadeurs 2 : Over jongeren, cultuur en communicatie : een duik in de praktijk (2005), die een aantal praktische toepassingen van de theorie bevat. Daarnaast worden er ook een aantal algemene werken geraadpleegd die zich niet richten op de culturele context. Zo staat in het werk Tante Mariette en haar fiets: handboek overheids- en verenigingencommunicatie (2003) van Eric Goubin de communicatie door non-profitorganisaties centraal. Voor het ganse communicatieplan geeft het werk van Wardenburg Het communicatieplan : opzet en uitvoering in 8 stappen (1999) een duidelijk overzicht. Een algemeen werk over marketing is het boek van Philip Kotler Principes van marketing (2009). Het boek van Willy Faché Management en marketing van culturele belevingen (2011) gaat dan weer in op de specifieke relatie tussen marketing en cultuur. Ook het handboek voor de opleiding cultuurmanagement aan de Universiteit Antwerpen, Cultuurmanagement: regels van de kunst (2009), bevat relevante informatie voor dit onderzoek. Voor het bestuderen van de rol van de nieuwe en sociale media zijn de werken Contact! : kinderen en nieuwe media (2010), Moet er nog inhoud zijn? : Praktijkgids voor sociale media in de erfgoedsector (2011) en The conversity model making money with social media (2011) interessante bronnen van informatie. 19

20 Tenslotte zijn het beleidsplan van Erfgoedcel Noorderkempen en de interne documenten van de organisatie (draaiboeken, werkingsverslagen etc.) ook belangrijke bronnen van informatie. Verder wordt er ook beroep gedaan op de websites van de verschillende organisaties en de verschillende kanalen die zij gebruiken om promotie te voeren voor Erfgoeddag. 4.2 INTERVIEWS Naast literatuur werd er ook gekozen om voor het onderzoek een aantal interviews af te nemen van experten en ervaringsdeskundigen rond Erfgoed(dag) en promotie. Deze interviews werden voorbereid door het opstellen van een topiclijst met een aantal thema s en vragen om het gesprek te sturen. Daarbij waren de bevraagde personen heel vrij in hun antwoorden waardoor zij zelf het gesprek mee bepaalden en om een aantal cruciale aspecten verder uit te diepen. Door middel van deze techniek zijn dus de vrijheid van de geïnterviewden en de door de interviewer gewenste structuur in balans en beide aanwezig (Mortelmans, 2009: 231). De topiclijst was bij elk gesprek gelijkaardig zodat de antwoorden van de verschillende respondenten nadien konden vergeleken worden. Bij FARO, het steunpunt voor cultureel-erfgoed, zijn er twee mensen geïnterviewd. Leen Breyne is een stafmedewerker communicatie die zich voornamelijk toelegt op de coördinatie van Erfgoeddag. Zij is dus de geschikte persoon om het huidig communicatiebeleid rond Erfgoeddag door FARO uit de doeken te doen. Daarnaast werd ook een gesprek georganiseerd met Roel Daenen, die ook een stafmedewerker communicatie is, die tevens veel ervaring heeft met het promotie voeren rond Erfgoeddag (FARO, Er is tevens contact opgenomen met Leen Roels van de Limburgse erfgoedcel Mijn-Erfgoed. Deze erfgoedcel heeft een vrij gelijkaardig profiel als dat van Erfgoedcel Noorderkempen waardoor zij een interessante case vormt. Met deze persoon is een telefonisch interview afgenomen met als doel een beeld te krijgen van hun wijze van promotie voeren voor Erfgoeddag (Mijn-Erfgoed, 20

21 De afgenomen interviews werden digitaal opgenomen. Dit was een vlottere werkwijze aangezien er aandachtiger geluisterd kon worden tijdens het interview. Dit is ook aangenamer voor de personen die geïnterviewd werden aangezien zij zo vlotter hun verhaal konden doen. Een bijkomend voordeel was dat er snel bijvragen konden worden gesteld over zaken die niet duidelijk waren. Na afloop van het interview werden de digitale bestanden wel volledig uitgetypt. Dit gebeurde zo waarheidsgetrouw mogelijk om zo weinig mogelijk elementen van het interview verloren te laten gaan. Het gevolg hiervan is wel dat de tekst fouten kan bevatten op vlak van grammatica, zinsconstructies en woordgebruik. Het telefonisch interview kon niet opgenomen worden maar gedurende het gesprek zijn er korte nota s genomen om zo het gesprek na afloop te kunnen reconstrueren. 4.3 PUBLIEKSONDERZOEK Op Erfgoeddag zelf zal er bij het aanwezige publiek een publieksonderzoek gedaan worden. Op deze manier wordt er getracht een beeld te krijgen van de huidige efficiëntie van de verschillende promotiekanalen. Het is de bedoeling om op de verschillende locaties waar activiteiten worden georganiseerd het publiek een korte vragenlijst voor te leggen betreffende communicatie en promotie. De duur van het onderzoek wordt zo kort mogelijk gehouden om zoveel mogelijk respondenten te bekomen en het aangename karakter van de ondervraging te bewaren. Om de steekproef zo representatief mogelijk te maken worden de respondenten louter willekeurig gekozen. Iedere bezoeker van Erfgoeddag heeft dus in principe even veel kans om ondervraagd te worden (Pelsmacker, 2005, p.96). Het publieksonderzoek wordt gedetailleerder uitgewerkt in hoofdstuk vier. 21

22 Hoofdstuk 2: Erfgoedcel Noorderkempen In dit hoofdstuk wordt een interne analyse gemaakt van Erfgoedcel Noorderkempen aan de hand van de geschiedenis, de missie, de organisatiestructuur, het financiële plaatje en de levenscyclus van de organisatie. Daarna worden ook nog kort de vorige edities van Erfgoeddag besproken aan de hand van enkele cijfers en de resultaten van een publieksonderzoek dat enkele jaren geleden werd uitgevoerd. De centrale vraag is hoe deze edities zijn verlopen en welke rol de erfgoedcel hierin heeft vervuld. 1.Geschiedenis Eind 2007 sloot de Vlaamse regering een eerste erfgoedconvenant af met de stad Turnhout. Zij ontvingen een werkingssubsidie van euro waardoor de stad onmiddellijk een dynamische erfgoedwerking kon uitbouwen. Hierdoor traden in het voorjaar van 2008 twee medewerkers in dienst. De erfgoedcel probeerde vanaf de start een regionale werking uit te bouwen, aangezien het erfgoedconvenant voor de beleidsperiode door een bredere regio moest worden ingediend, dus niet enkel door Turnhout. In februari 2008 werd een regionale intentienota ondertekend door Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout en Vosselaar met als doel het bestaande cultureel-erfgoedbeleid op een eigentijdse, duurzame, kwalitatieve en participatieve manier verder te ontwikkelen. Deze aanvraag werd in oktober 2008 goedgekeurd door de Vlaamse regering, waarbij zij tevens de intentie uitsprak om voor de beleidsperiode een cultureel-erfgoedconvenant af te sluiten met de regio. Hierdoor is een belangrijke operationele doelstelling voor 2008 gerealiseerd (Erfgoedcel Noorderkempen, : 18). Toch is deze wijze niet de normale gang van zaken, aangezien een intentienota normaal wordt voorafgegaan door een intergemeentelijk samenwerkingsverband (IGS). Zo n samenwerkingsverband was hier niet mogelijk door het laattijdig toekennen van het erfgoedconvenant van Het agentschap stond echter een uitzondering toe waardoor de 22

23 intentienota in de loop van 2008 in een intergemeentelijk samenwerkingsverband moest worden ondergebracht. De meest praktische vorm hiervoor is een projectvereniging. En aangezien de projectverenging AdAK 1 in 2003 werd opgericht door dezelfde gemeenten lag een samenwerking met deze organisatie voor de hand. De gemeenschappelijke beheersstructuur van een overkoepelende projectvereniging bood voor beide partijen een meerwaarde (Erfgoedcel Noorderkempen, : 18). Om een naam- en statutenwijziging van de bestaande projectverenging door te voeren, werd er een werkgroep opgericht bestaande uit Wout Baert (coördinator stadsregio Turnhout), Nico Verhoeven (cultuurbeleidscoördinator Turnhout), Jef Van Doninck (archeoloog AdAK), Nathalie Gagelmans (toenmalig erfgoedcoördinator beleid Erfgoedcel Noorderkempen). Het voorstel van die wijziging werd eind 2008 door alle betrokken gemeenteraden goedgekeurd. In december 2008 nam de Raad van Bestuur kennis van de beslissing van de gemeenteraden en traden de wijzigingen in werking. De naam van de projectvereniging werd gewijzigd in Projectvereniging Erfgoed Noorderkempen. Een andere belangrijke verandering was het invoeren van een deelnemersregister waarin vermeld stond voor welke deelwerking(en) binnen de projectvereniging de gemeenten deelnamen en voor welke deelwerking(en) zij stemrecht kregen in de Raad van Bestuur. Ook de boekhouding werd gesplitst per deelwerking waardoor een correcte en eenduidige rapportage kan worden voorgelegd aan de subsidiërende overheden. Er werden tevens concrete voorstellen gedaan rond de transparantie in de subsidiëring door de verschillende overheden. Zo ondersteunt het samenwerkingsverband stadsregio Turnhout de projectvereniging op administratief gebied door middel van onder andere loonsadministratie en boekhouding (Erfgoedcel Noorderkempen, : 19). Vanaf 2009 merkte de projectvereniging een toenemende belangstelling voor de werking van zowel AdAK als de erfgoedcel. Daarom besliste de erfgoedcel om een infosessie te organiseren met de aanwezigheid van cultuurbeleidscoördinatoren en erfgoedactoren uit de gemeenten Arendonk, Ravels, Baarle-Hertog, Kasterlee, Rijkevorsel, Hoogstraten, Essen, Brasschaat, Wuustwezel en Brecht. Naar aanleiding van de infosessie onderhield men in de loop van 2009 nog meer contacten met de gemeentebesturen van Arendonk, Baarle-Hertog, Hoogstraten, Kasterlee, Merksplas en Rijkevorsel. Hierbij werden de culturele 1 AdAK staat voor Archeologische dienst Antwerpse Kempen. 23

24 beleidsplannen van de gemeenten en het nieuwe erfgoedbeleidsplan met elkaar vergeleken op zoek naar eventuele opportuniteiten. Tussen 2009 en 2012 schreven Baarle-Hertog, Arendonk, Hoogstraten, Merksplas, Rijkevorsel en Ravels zich in het deelnemersregister in van de projectvereniging Erfgoed Noorderkempen, binnen de deelwerking cultureel erfgoed na een goedkeuring van de reeds deelnemende gemeenten. Na een goedkeuring van het cultureel-erfgoedsbeleidsplan zullen zij normaliter vanaf de volgende beleidsperiode ( ) kunnen toetreden tot het convenant. Op dit moment bestaat Erfgoedcel Noorderkempen dus uit een convenant van vijf gemeenten (Turnhout, Oud-Turnhout, Beerse, Vosselaar en Kasterlee) met daarbuiten nog zes deelnemende gemeenten (Hoogstraten, Rijkevorsel, Merksplas, Arendonk, Ravels en Baarle-Hertog). Voor deze zes gemeenten heeft de erfgoedcel de afgelopen jaren reeds een werking ontplooid. Toch is het de bedoeling dat vanaf 2015 deze gemeenten ook toetreden tot het convenant waardoor de Erfgoedcel Noorderkempen bestaat uit de hele regio tussen Hoogstraten en Kasterlee. Figuur 1: Werkingsgebied Erfgoedcel Noorderkempen, beleidsperiode

25 2. Missie Binnen het bepalen van de strategie is de missie de belangrijkste variabele. De missie geeft grosso modo de bestaansreden aan van de organisatie en het biedt antwoord op de vragen: wat, waarom en voor wie doen we wat we doen? Het biedt richting, zowel intern als extern (Verbergt, 2011: 124). Voor de organisatie is het zeer belangrijk om de missie in het achterhoofd te houden zodat de intentie en het gewenste doel steeds duidelijk blijven. Aan dat richtpunt kunnen dan prestatiedoelstellingen vast gehangen worden, die alle medewerkers proberen te realiseren (Robbins & Coulter, 2008: ). Op marketingvlak bestaan er een aantal vragen waar een goede missie aan moet beantwoorden: Wie zijn onze klanten (doelgroepen)? Wat willen we hen aanbieden? Op welke manier willen we dit bereiken? Als een missie geen antwoord geeft op deze drie elementen, wordt ze al snel vaag en inwisselbaar met missieverklaringen van andere organisaties waardoor ze niet marketinggedreven is. Een geschikte missie is dan ook specifiek, ambitieus, doelgericht, onderscheidend en realistisch. Daarnaast is een belangrijk kenmerk van een goede missie dat ze helder en puntig geformuleerd is zodat de medewerkers ze kunnen onthouden. Ze moet op een bondige manier vertellen waar de organisatie voor staat en moet motiverend werken voor de personen binnen de organisatie (De Pelsmacker, 2011: 301). In het cultureel-erfgoedbeleidsplan van staat de missie die de organisatie Erfgoedcel Noorderkempen moet omschrijven. De onderstaande tekst is een citaat uit dit document. Aan de rand van t land Gewroet uit zand Uit isolement gegroeid Bruisend opengebloeid Kenmerkend voor onze regio Noorderkempen is de permanente wisselwerking tussen 25

26 natuur en cultuur, stad en regio, groot en klein, gesloten en open Ook in ons erfgoed en onder de erfgoedspelers vinden we die sterke verbanden terug. Door ons geloof in samenwerking trachten we het onderscheid tussen publiek en actoren te doen vervagen tot de omgang met erfgoed vanzelfsprekend is voor iedereen. Initiatieven, praktijken en expertises krijgen zuurstof om verder te ontwikkelen. Trots en met beide voeten op de zandgrond werken we aan de toekomst die ons erfgoed toekomt. Vanuit ons verleden, samen vooruit! (Erfgoedcel Noorderkempen, : 14). Als we deze missie gaan vergelijken met de kenmerken van een goede missie die hierboven vermeld staan, zien we dat er toch een aantal zaken ontbreken. Er is onvoldoende aandacht voor het doelpubliek, aanbod en bereik in de missie van Erfgoedcel Noorderkempen. Zo staat er nergens concreet in vermeld voor wie zij er als organisatie zijn en naar wie zij zich richten. De diensten die zij aanbieden en wat hun kerntaken zijn, komen ook niet aan bod in de missie. Een verdere analyse van de missie en een aantal mogelijke verbeteringen staan beschreven in hoofdstuk vijf van deze thesis. 3. Organisatiestructuur De projectvereniging Erfgoed Noorderkempen, dus zowel Erfgoedcel Noorderkempen als ADAK, bezit een gemeenschappelijke Raad van Bestuur en Dagelijks Bestuur. De Raad van Bestuur komt vier maal per jaar samen en is samengesteld uit twee leden per gemeente die lid is van de projectvereniging (Erfgoedcel Noorderkempen, : 18). Dit is telkens iemand van de politieke meerderheid van de gemeente en iemand van de oppositie. Binnen de Raad van Bestuur zijn er een aantal bestuursmandaten verdeeld zoals de voorzitter (Jan Sels), ondervoorzitter (Inge Van Goubergen), secretaris (Joyce de Saeger) en penningmeester (Karel Geens). Het Dagelijks Bestuur komt één keer per maand samen en bestaat uit de voorzitter en secretaris van de Raad van Bestuur en de personeelsleden van de twee 26

27 deelwerkingen Archeologie en Cultureel Erfgoed. Zij volgt de dagelijkse werking op en neemt beslissingen over projecten en kleine bestedingen om deze uit te voeren. Ook de beslissing over het goedkeuren van projectsubsidies voor de convenantsgemeenten wordt hier genomen (Erfgoedcel Noorderkempen, Naast deze twee beleidsorganen bestaan er nog een stuurgroep en de zogenaamde erfgoedbrunchen. De stuurgroep is het adviesorgaan en is samengesteld uit de professionele medewerkers van de gemeenten en de musea uit de regio Noorderkempen. Ze komt vier keer per jaar samen om de Raad van Bestuur voor te bereiden. De erfgoedbrunchen zijn een inspraakorgaan voor erfgoedvrijwilligers uit de regio. Dit is een vrij informele bijeenkomst met de bedoeling om te luisteren naar de aanwezigen en ze de nodige informatie mee te geven voor hun organisatie of project. De erfgoedbrunch wordt vier keer per jaar georganiseerd en dit een paar weken voor de Raad van Bestuur (Erfgoedcel Noorderkempen, De Erfgoedcel Noorderkempen heeft een personeelsbestand van 2.5 voltijdse equivalenten. Cor Vanistendael en Stijn Marinus zijn beiden erfgoedcoördinatoren en hebben een contract van onbepaalde duur. In september 2013 is Els Otte aangenomen die een halftijdse functie heeft en haar taak richt zich specifiek op het organiseren van Erfgoeddag (Erfgoedcel Noorderkempen, 4. Financiële plaatje Bij het indienen van het cultureel-erfgoedbeleidsplan voor de periode moet de organisatie een meerjarenbegroting toevoegen. Deze cijfers geven een beeld van de financiële situatie van de organisatie van de afgelopen jaren. 27

28 4.1 SUBSIDIES EN BIJDRAGEN Erfgoedcel Noorderkempen ontvangt subsidies van instanties op twee verschillende niveaus. Enerzijds is er de steun van de Vlaamse overheid via het Agentschap Kunsten en Erfgoed. Hiervoor moet de organisatie om de vier jaar een beleidsplan indienen waarin zij haar werking in het verleden en haar toekomstvisie toelicht. Via dit document beslist het agentschap dan of ze de organisatie de volgende vier jaar nog financieel gaan steunen en met welk bedrag. De subsidie zou volgens de begroting in 2012 worden opgekrikt van euro naar euro. Dit is echter niet gebeurd aangezien er hiervoor binnen het werkingsgebied meer dan inwoners moeten wonen. Dit zou het geval geweest zijn mochten de vijf gemeenten in de wachtkamer toegetreden zijn, maar aangezien deze toetreding vertraging opliep is het bevolkingsaantal lager dan gebleven en kon de organisatie dus niet rekenen op de subsidieverhoging. Met het indienen van het beleidsplan voor de periode rekenen zij wel op deze subsidieverhoging. Anderzijds ontvang Erfgoedcel Noorderkempen jaarlijks een bedrag van de verschillende gemeenten die binnen haar werkingsgebied vallen. Dit bedrag is verschillend voor iedere gemeente en is afhankelijk van het inwonersaantal. Op dit moment bedraagt de bijdrage per gemeente 0.33 eurocent per inwoner. In totaal ontvangen zij in ,16 euro van alle deelnemende gemeenten. In onderstaande tabel staat een financieel overzicht van de Erfgoedcel Noorderkempen voor de periode met een opdeling tussen de verschillende posten (Erfgoedcel Noorderkempen, : 94-95) Vlaamse Overheid Gemeenten , , , ,16 Gemeente Arendonk 0, , , ,41 Gemeente Baarle-Hertog 0,00 755,35 755,35 755,35 Gemeente Beerse 5.099, , , ,30 Stad Hoogstraten 0, , , ,98 Gemeente Kasterlee 5.442, , , ,01 Gemeente Merksplas 0, , , ,85 28

29 Gemeente Oud-Turnhout 3.858, , , ,69 Gemeente Rijkevorsel 0, , , ,63 Stad Turnhout , Gemeente Vosselaar 3.103, Overdracht reserve eenmalige project- toelage Stad Turnhout 6.427, Overdracht reserves , Algemeen totaal inkomsten , , , ,16 Tabel 1: Overzicht subsidies en bijlagen van Erfgoedcel Noorderkempen Het merendeel van deze inkomsten wordt gebruikt om de personeelskosten van de organisatie te dekken. Deze kost bedraagt in 2014 zo een ,67 euro en dit betekent iets meer dan de helft van de inkomsten. Een tweede grote uitgavenpost zijn de projectkosten. Een belangrijke taak van de Erfgoedcel Noorderkempen is het coördineren en ontwikkelen van erfgoedprojecten. Daarom is het aandeel van de uitgaven van de projecten een 38.5%. Een belangrijk jaarlijks project is de Erfgoeddag en de financiële situatie daaromtrent wordt in een volgend punt uitgewerkt. Een laatste punt in de uitgaven zijn de algemene werkingskosten waar de administratieve kosten, verzekeringen, ICT en verbruik/informatie onder vallen. In 2014 bevat deze post een ,19 euro of 10.5% van de uitgaven van de Erfgoedcel Noorderkempen (Erfgoedcel Noorderkempen, : 96-97). 4.2 ERFGOEDDAG Een specifiek project dat jaarlijks terugkomt is Erfgoeddag. In het jaarverslag van 2013 staat een gedetailleerde tabel met alle uitgaven voor dit evenement. In totaal kunnen zij zo een euro spenderen aan het organiseren en coördineren van Erfgoeddag. In onderstaande tabel is te zien hoe dit bedrag is besteed (Erfgoedcel Noorderkempen, 2013: 24). 29

30 IN UIT ITEM BEDRAG ITEM BEDRAG Projecten Privé Initiatief 7.958,33 Subsidies Ondersteuning kosten gemeenten 4.271,68 Tentoonstellingen 52 roll-up banners (120 X 200cm) 3.384,15 Workshops Trage post 302,5 Vrijwilligers 4.743,18 Lunchpakket 800 Tasjes 1.272,92 CD'S 570,26 Vrijkaarten Mooov Communicatie 7.767,67 Ontwerpkosten Kaartje 423,5 Drukkosten Baudouin 363 Postfly: flyer A5 (4paginas) 1.433,85 Postfly: 5000 boekjes hardekaft, 120 ecocycle 1.781,12 Ontwerpkosten Stan Pijlen bewegwijzering 266,2 TOTAAL: ,2 BALANS: 4530,82 Tabel 2: Begroting Erfgoeddag 2013; Erfgoedcel Noorderkempen. Zoals blijkt uit bovenstaande tabel is er in ,67 euro gespendeerd aan de promotie van Erfgoeddag in de regio. Een belangrijke opmerking hierbij is wel dat deze promotie natuurlijk wordt aangevuld door de nationale campagne die FARO voert en dat de erfgoedcel hier ook voordeel uit haalt, terwijl hier voor de organisatie geen kosten aan verbonden zijn. De post communicatie bevat dus louter de kosten die de erfgoedcel zelf moet maken voor het voeren van de regionale promotie. Als we de totale balans van Erfgoeddag gaan bekijken, zien we dat er twee grote uitgavenposten zijn. Enerzijds is dit het ondersteunen van de privé-initiatieven die in de verschillende gemeenten worden georganiseerd. Privé-initiatieven zijn initiatieven waarbij de erfgoedcel niet tussenkomt in de organisatie maar louter financiële ondersteuning geeft. Daarnaast vinden er op de dag zelf 30

31 ook activiteiten plaats die door de erfgoedcel zelf worden georganiseerd. Deze kosten zijn niet opgenomen in de balans van Erfgoeddag maar horen bij de dagelijkse werking van de organisatie aangezien zij hier geen subsidies voor krijgen. Anderzijds is er ook nog de post communicatie die een groot deel van het budget opneemt. De grootste kosten onder communicatie zijn de ontwerpkosten van Stan en het laten drukken van brochures, flyers en posters. Tenslotte is er ook nog de post vrijwilligers. Omdat deze mensen geen financiële vergoeding krijgen wordt er wel voor gezorgd dat ze een klein cadeautje krijgen op het einde van de dag om hen te bedanken voor het geleverde werk. Ook een lunchpakket wordt voorzien voor alle vrijwilligers. Opvallend is wel dat er 4530,82 euro overblijft op de begroting. Dit biedt uiteraard perspectieven om in de toekomst een uitgebreidere regionale promotiecampagne te voeren. Dit geld zou kunnen besteed worden om nog sterker campagne te voeren via de huidige promotiekanalen of op zoek te gaan naar nieuwe promotiemiddelen en hier op in te zetten. 5. Levenscyclus Na de historische en financiële schets, de toelichting bij de missie en de bespreking van de organisatiestructuur moeten er elementen voor handen zijn om de levenscyclus van de organisatie te kunnen bepalen. Het is interessant om de levensfase van een organisatie te bepalen omdat sommige strategische problemen specifiek zijn per fase en dus ook een aparte oplossing moeten krijgen. Erfgoedcel Noorderkempen is een nog jonge generatie waardoor het moeilijk wordt om verschillende fasen te gaan detecteren. Er zijn verschillende modellen om de cyclus in kaart te brengen. Hier wordt enkel het model van Lester & Parnell besproken aangezien dit het best toepasbaar is op Erfgoedcel Noorderkempen. Dirk van Bastelaere heeft dit model beschreven specifiek voor culturele organisaties (Verbergt, 2011: 151). 31

32 Figuur 2: Levensfases van een culturele organisatie generiek model (Van Bastelaere, 2006). Erfgoedcel Noorderkempen situeert zich momenteel in de consolidatiefase. De opstartfase begon in 2007 toen een eerste erfgoedconvenant werd afgesloten met de stad Turnhout en zo de erfgoedcel werd opgericht. In 2008 traden de eerste gemeenten toe en ontstond de regionale werking van de erfgoedcel. Deze fase liep tot 2009 aangezien toen de organisatie stelselmatig ging uitbreiden met verschillende gemeenten tot uiteindelijk tien gemeenten in De periode kunnen we dus omschrijven als de expansiefase voor de organisatie. Momenteel bevindt ze zich dus in de consolidatiefase. Diversificatie is niet echt van toepassing bij Erfgoedcel Noorderkempen aangezien zij de enige organisatie in de regio is die een coördinerende taak op intergemeentelijk niveau vervult. Ze zijn zich op dit moment wel aan het consolideren door ervoor te zorgen dat de gemeenten hen blijven steunen en aan te tonen dat ze een nut hebben voor de gemeenten. Ze zitten echter nog niet in een crisis waardoor heroriëntering niet nodig is. Uit dit model blijkt wel dat de organisatie binnen een bepaalde tijd gaat te maken krijgen met een neergang, wat heroriëntatie nodig zal maken. 6. Erfgoeddag tot nu toe In 2014 coördineert Erfgoedcel Noorderkempen voor de zevende keer de Erfgoeddag in de regio. De organisatie heeft dus al enige ervaring met het evenement want voor zowel Cor 32