Lunet 1 Postbus AW VEENENDAAL t- (0318) f- (0318)

Transcriptie

1 Lunet 1 Postbus AW VEENENDAAL t- (0318) f- (0318) info@bouwbedrijfvandeelen.nl IBAN: NLABNA KvK Utrecht

2 Inhoud 1. INLEIDING HET BEDRIJF SCOPE III Afvalverwerking KETENPARTNERS Afval Conclusie naar aanleiding van beoordelen ketenpartners AFVAL EMISSIE Het verzamelen van de gegevens Het ontstaan van afval CONCLUSIE EN DOELSTELLING Significantie afvalverwerking projecten Conclusie Doelstelling... 14

3 1. Inleiding Bouwbedrijf van Deelen gaat zich certificeren voor niveau 5 van CO2 prestatieladder. Een onderdeel hiervan is het opstellen van een ketenanalyse (voor kleine bedrijven met een uitstoot < 250 ton) naar aanleiding van de opstellingen uit scope 3. Dit verslag bevat de ketenanalyse van het afvalverbruik van Bouwbedrijf van Deelen N.V. 2. Het bedrijf In mei 1986 startte Cees van Deelen met het bouwbedrijf. Door een goede combinatie van: hoe ga je met klanten om, wat voor personeel heb je, hoe is de prijs / kwaliteit verhouding en welke service en garantie bied je kreeg het bedrijf een goede mond-tot-mondreclame en groeide het bedrijf gestaag. Door het klantenbestand en de gerealiseerde projecten kwam het accent te liggen op nieuwbouw en verbouw van (luxe) woningen, maar ook renovatie en restauratie. Toen het bedrijf 15 jaar bestond was het personeelsbestand gegroeid naar 25 personeelsleden. Door de verdere groeiverwachting en het aanboren van een nieuw marktsegment, de utiliteitsbouw, werd er een stuk kennis en capaciteit van de leidinggevende directie verwacht. Hierbij vroeg Cees van Deelen zich af: kan ik dit?, wil ik dit? en is het verantwoord dat ik dit alleen doe?. Zo kwam in maart 2001 Jan Pijl de directie versterken om het relatienetwerk te verstevigen, de organisatie verder te verbeteren en de groei van het bedrijf te begeleiden. Sinds 2003 bouwt, verbouwt, renoveert en restaureert het bedrijf met circa 40 medewerkers vele projecten per jaar, waarbij ook utiliteitsbouw een belangrijk marktsegment is geworden. Al die jaren van het bestaan van het bedrijf is het werkgebied gelijk gebleven. Bouwbedrijf Van Deelen N.V. voert werken uit binnen een straal van ongeveer 100 km rond Veenendaal, waarbij de projecten wel geselecteerd worden op bereikbaarheid van de bouwlocaties. Inmiddels is Bouwbedrijf Van Deelen een middelgroot bouwbedrijf met ca. 40 medewerkers. Bij het bepalen van de organisatorische grenzen van Bouwbedrijf Van Deelen N.V. is er uitgegaan van de controle benadering. Bouwbedrijf Van Deelen NV heeft de volledige operationele en financiële controle over de overige BV s, te vinden in het onderstaande organigram. Bouwbedrijf Van Deelen beschikt voor haar activiteiten over 1 bedrijfslocatie aan de Lunet 1 te Veenendaal. Hier bevinden zich het kantoor en een werkplaats. Sago Beheer Bouwbedrijf Van Deelen Het Gilde Vastgoed

4 3. Scope III In het handboek van de CO2 prestatieladder van SKAO staat een overzicht welke onderdelen in welke scope vallen. Scope III bevat: Uitbestede emissies Afvalverwerking Zakelijk verkeer middels openbaar vervoer Elektriciteitsverbruik op locatie bij de klant Woon-werk verkeer Papierverbruik Overig verbruik 3.1 Afvalverwerking In 2015 heeft Bouwbedrijf van Deelen NV totaal 524,33 ton afval geproduceerd. Dit is gescheiden en dus ook nader te verdelen in verschillende categorieën. Bij aanvang van dit verslag is nog niet duidelijk welke conversiefactoren aangehouden kunnen worden bij de verschillende onderdelen. Dit zal nader onderzocht worden tijdens de ketenanalyse, aangezien afvalverwerking een relevant onderdeel is voor Bouwbedrijf van Deelen. Afval kost geld en als daarop gereduceerd kan worden is dat zeker het onderzoeken waard.

5 Afval overzicht Bouwbedrijf van Deelen NV 2015 Soort afvalstroom Totaal (in ton) Percentage Bouw en sloopafval 337,54 34,75 % BSA niet sorteerbaar 4,30 0,44 % Combinatie vlakglas 0,84 0,09 % Dak BSA 1,60 0,16 % Gips 175,28 18,04 % Folie 1,24 0,13 % Metalen 6,66 0,69 % Hout A/B kwaliteit 103,90 10,70 % Papier/ karton 7,65 0,79 % Puin 332,32 34,21 % Technisch niet reclyclebaar afval 0,10 0,01 % Totaal 971,43 100,00 % In onderstaande grafiek zijn de meest relevante afvalstromen meegenomen. Dit bevat meer dan 98% van het totaal tonnage van de afvalstromen. Afvaloverzicht Bouwbedrijf van Deelen 34,21% 34,75% Bouw en sloopafval Gips Hout A/B kwaliteit Puin 10,70% 18,04% In de ketenanalyse zal het afvalverbruik van Bouwbedrijf van Deelen NV worden bekeken. Hiervoor zal eerst de keten in kaart worden gebracht. De nadruk ligt bij de onderdelen welke in de grafiek zijn weergegeven, aangezien dat samen 97% behelst van het totale afval.

6 4. Ketenpartners Opdrachtgever De opdrachtgever heeft een programma van eisen voor het plan dat uitgevoerd moet worden. Deze eisen kunnen bepalend zijn voor de materiaalkeuze en het daarbij horende type afval en de hoeveelheid afval. Architect De architect ontwerpt aan de hand van het programma van eisen en de locatie een plan. Het ontwerp kan dusdanig zijn dat er veel restmaterialen uit komen door rare hoeken en buitenstandaard maatvoering. Constructeur De constructeur ontwerpt de constructie aan de hand van het programma van eisen en het ontwerp van de architect. De keuze van het soort constructie kan invloed hebben op de hoeveelheid afval. Bijvoorbeeld een monotube is een in het werk gestorte kolom die als afval de bekisting heeft. Een gelijke kolom in prefab beton heeft die afval weer niet. Adviseurs De adviseurs adviseren over bijvoorbeeld installaties, ventilatie, inrichting e.d. De keuzes die hieruit worden gemaakt zijn onder andere materiaalkeuzes en methode keuzes welke van invloed kunnen zijn op de hoeveelheid en soort afval. Het programma van eisen tot en met de adviezen van de adviseurs resulteren in een ontwerp. Dit ontwerp is de basis vanwaar er door Bouwbedrijf van Deelen NV wordt gewerkt.

7 Planvoorbereiding In deze fase wordt het plan technisch nader beoordeeld en gecalculeerd. Tijdens de calculatiefase worden offertes aangevraagd en worden er dus gedetailleerde materiaalkeuzes gemaakt. Inkoop De inkoop koopt in aan de hand van het ontwerp en de ontvangen offertes. Bij het afsluiten van een contract wordt er ook gesproken over hoe er op de bouw om wordt gegaan met afval. Met enkele bedrijven wordt besproken dat ze zorgdragen voor hun eigen afval en deze niet in de container van Bouwbedrijf van Deelen stoppen. Onderaannemers en leveranciers Maken waar nodig werktekeningen en leveren en monteren de materialen zoals beschreven in het ontwerp en de afspraken van het contract. Bij het maken van werktekeningen dient er gekeken te worden naar het zo efficiënt mogelijk leveren van materialen om afval te voorkomen. Werkvoorbereiding Het controleren van de werktekeningen en het afstemmen daarvan op het ontwerp is een taak van de werkvoorbereiding. Samen met de OA/ lev wordt de zorg gedragen om de te leveren materialen zo goed mogelijk passend op de locatie geleverd te krijgen. Realisatie In deze fase worden alle materialen samengevoegd tot een geheel, het gebouw. Dit gebeurt aan de hans van het ontwerp en de werktekeningen. Hoe nauwkeuriger er wordt gewerkt des te peter passen alle materialen op de daarvoor bestemde plekken en des te minder hoeft er worden aangepast en des te minder afval ontstaat er. Echter afval is voorlopig niet te voorkomen en zal altijd een onderdeel blijven van de realisatiefase. Afvalscheiding De bouwplaatsen van Bouwbedrijf van Deelen hebben verschillende containers staan, zodat het afval dat er op de bouw is, gescheiden kan worden ingezameld. Dit wordt in samenspraak met de afvalverwerker geregeld. Een en ander is afhankelijk van de mogelijkheden bij de afvalverwerker. Transport afval De afvalverwerker draagt zorg voor het transport, of besteed het uit aan gecertificeerde transportbedrijven voor afval. Dit transport is per locatie verschillende qua lengte, afhankelijk van de locatie van de afvalverwerker en de locatie van de bouwplaats. Sorteren afval Ook wel de werkelijke afvalverwerking. Per type afval wordt bekeken wat er verder mee gaat gebeuren. Dit kan recycling zijn, zodat het materiaal ergens anders weer kan worden toegepast. Ook kan door middel van verbranding energie worden opgewekt. En daarnaast kan er nog een deel restafval zijn.

8 4.1 Afval Wat wordt er eigenlijk onder afval verstaan en hoe wordt het veroorzaakt? Afval is alle soortige materialen welke niet meer toegepast kunnen worden voor de daartoe behorende bestemming. De oorzaak van afval kan heel divers zijn, hierbij een kleine opsomming van mogelijke afvalveroorzakers: Sloopwerk (geheel of gedeeltelijk) Restmaterialen Standaarden handelsmaterialen en handelsmaten Knip en snijverlies Verpakkingsmaterialen Niet herbruikbare hulpmaterialen Breuk Materiaalschade Etc. Doordat er op bouwplaatsen een grote diversiteit is aan gebruik van verschillende materialen is de kans op een relatief grote hoeveelheid afval reëel. Het afval dat op de bouwplaatsen ontstaat moet gesorteerd en afgevoerd worden, zodat de bouw tijdens de realisatie en natuurlijk de oplevering schoon is. 4.2 Conclusie naar aanleiding van beoordelen ketenpartners De keten is bekeken naar aanleiding van de projecten. Bouwbedrijf van Deelen produceert ook op haar kantoren afval, echter is de relatief gezien minimaal dat dit in deze ketenanalyse uitgesloten wordt. Er zijn een aantal aspecten welke werkelijk van invloed zijn op de hoeveelheid afval tijdens het bouwproces. In eerste instantie het ontwerp. De vormgeving van een gebouw en de in het bestek beschreven materiaaltoepassing zijn bepalend voor de uitvoering van een plan. Ten tweede de voorbereiding en samenwerking met OA / lev. Hoe beter de gekozen materialen worden afgestemd op de locatie en afmeting, des te minder afval. Als derde de realisatie. Door nauwkeurig en volgens tekening te werken zijn afwijkingen van een bouw minimaal en zullen de voorbereide materialen beter passen op de daarvoor bestemde locatie. De afvalverwerkers zijn het sluitstuk. Zij dragen zorg dat zoveel mogelijk materialen gerecycled of hergebruikt kunnen worden en anders zo goed mogelijk worden verwerkt. Echter hebben zij geen invloed op de aangeleverde hoeveelheid afval.

9 5. Afval emissie Ten behoeve van scope III is het totaal aan afval in kaart gebracht. Echter deze ketenanalyse betreft het afval dat geproduceerd wordt op de bouwplaatsen.

10 afvalsoort Palmengrift Veenendaal Open Venster Rotterdam Harmelen Krijtwal Nieuwegein Berg en Bos Bilthoven totaal (m 3 ) Bouw en Sloopafval (%) soortelijk gewicht (kg/ m 3 ) Hout A (%) Hout B (%) Steen- en betonpuin (%) Recyclebaar (karton folie) (%) Pr. Bernardlaan Bilthoven Panhuis Veenendaal Brandweerkazerne Amsterdam BDR Thermea Apeldoorn Herman Broerenschool Delft KOZ Aleyda Rotterdam Warmond Wormerveer Baarnse school Baarn Werf Veenendaal Verdeling afval naar projecten en kantoor (bron 2013) Soort afval Projecten (in ton) Kantoor (in ton) Bouw en sloopafval 322,10 15,44 BSA niet sorteerbaar 4,30 0,00 Combinatie vlakglas 0,84 0,00 Dak BSA 1,60 0,00 Gips 175,28 0,00 Folie 1,24 0,00 Metalen 6,66 0,00 Hout A/B kwaliteit 96,58 7,32 Papier/ karton 3,98 3,67 Puin 315,96 16,36 Technisch niet reclyclebaar afval 0,10 0,00 Totaal 928,64 42,79 4% van het totaal Uit bovenstaande tabellen en grafieken blijkt dat de keuze om voor deze ketenanalyse de projecten te bekijken onderbouwd is. Het aandeel afval dat op de projecten wordt geproduceerd is significant groter en een reductie in deze keten zal daadwerkelijk effect hebben op het totaal van afval. In 2013v was het aandeel werf 4% terwijl dat in 2015 is gestegen naar 20%. Eenvoudigweg dat er afvalcontainers op de werf staan om kleine hoeveelheden op te bulken. Voor kleinere projecten voorkomt dat afvalcontainers Verdeling projecten / kantoor 4% 96% Projecten Lunet

11 In navolging van de verdeling projecten en kantoor zal in onderstaande tabel worden gekeken welke afvalstromen maatgevend zijn. Verdeling afvalstromen tbv projecten Soort afval Projecten (in ton) Percentage Bouw en sloopafval 322,10 34,7 % BSA niet sorteerbaar 4,30 0,5 % Combinatie vlakglas 0,84 0,1 % Dak BSA 1,60 0,2 % Gips 175,28 18,9 % Folie 1,24 0,1 % Metalen 6,66 0,7 % Hout A/B kwaliteit 96,58 10,4 % Papier/ karton 3,98 0,4 % Puin 315,96 34,0 % Technisch niet reclyclebaar afval 0,10 0,01 % Totaal 928,64 100,0 % Afval projecten 34,0% 34,7% Bouw en sloopafval Gips Hout A/B kwaliteit Puin 10,4% 18,9% De afvalstromen bouw- en sloopafval, gips, hout en puin zijn samen goed voor 98% van het afval op de projecten. Deze drie afvalstromen zullen dan ook in deze ketenanalyse worden meegenomen, de andere afvalstromen worden buiten beschouwing gelaten.

12 5.1 Het verzamelen van de gegevens In eerste instantie is gekeken of de benodigde informatie intern te verzamelen is. Aan de hand van de facturen is bekent hoeveel containers en hoeveel kilo afval er is afgevoerd. Er is geïnventariseerd met welke afvalverwerkers er in 2012 is gewerkt en deze zijn benaderd voor gegevens. De gegevens welke per bedrijf zijn verstrekt zijn in een Excel overzicht samengevoegd, waarbij ook rekening is gehouden met het deelnemingspercentage. Vanuit dit overzicht zijn de verschillende optellingen en gegevens te verzamelen en dat geeft een goed beeld van het afval bij Bouwbedrijf van Deelen. Term Afvalverwerker Bouw en sloopafval Hout categorie A Hout categorie B Gips Puin Toelichting Bedrijf dat zich toespitst op het verzamelen en verwerken van afval in elke hoedanigheid. Ongesorteerd vrijkomend materiaal dat vrijkomt bij het slopen na verwijdering van gevaarlijke stoffen (asbest) en ongesorteerd restmateriaal dat vrijkomt bij de bouw van een project. Schoon, onbehandeld hout, niet zijnde vers hout (snoeihout) of hard hout. Hout dat niet onder categorie A valt, bijvoorbeeld geverfde en verlijmde hout- en vezelplaten, geen vers hout. Gipsblokken en platen die vrijkomen bij het slopen en/of bouwen van projecten. Puin vrijkomend bij de sloop van constructies van beton en metselwerk (gemengd) en puin vrijkomend bij de bouw van een project met beton en metselwerk. Een mengsel van beton, stenen, tegels of keramische producten. 5.2 Het ontstaan van afval Zoals aangegeven is het ontstaan van afval op een drietal fasen in de keten terug te voeren. Elke van deze fase zal nader worden belicht Ontwerp Het ontwerp ontstaat uit een combinatie van architect, constructeur en input van adviseurs. Het doel van deze partijen is om aan de hand van het programma van eisen van de opdrachtgever een plan te ontwerpen welke daarbij aansluit. Uit ervaring blijkt dat daarbij wordt gekeken naar de maakbaarheid, maar dat er geen inschatting is van de hoeveelheid afval die daarbij vrijkomt. Voor een architect is de uitstraling en de prijs/kwaliteit verhouding en de daarbij horende productkeuzes belangrijker dan hoeveel afval er tijdens de bouw wordt geproduceerd door die keuzes. Voor een constructeur geldt eigenlijk hetzelfde. Deze bepaald de best mogelijke constructie voor die specifieke situatie met de ruimte welke daarvoor beschikbaar is. Om deze partijen van goede input te voorzien zou er onderzoek moeten worden gedaan naar verschillende vergelijkbare materialen en de hoeveelheid afval welke tijdens de bouw ontstaat Voorbereiding Een goede voorbereiding is het halve werk geldt zeker bij afval. Bij deze voorbereiding is het al belangrijk dat de offerteaanvraag helder is en dat er duidelijke afspraken worden gemaakt tijdens de inkoop. In enkele gevallen wordt tijdens de inkoop afgesproken dat onderaannemers en leveranciers de eigen verpakkingsmaterialen afvoeren. Dit kan echter

13 een verschuiving zijn van het probleem en zorgt niet voor minder afval in zijn totaal. Het kan wel zijn dat als deze bedrijven daar slim me om gaan ze het kunnen hergebruiken. Het blijft echter van belang om afspraken te maken over hoe materialen worden aangeleverd, zowel qua maatvoering, als ook qua leveringsmethode en verpakkingswijze. Daarnaast is het maken van werktekeningen door onderaannemers en leveranciers van belang. Door goed inzicht in de bouw en de wijze van bouwen kunnen materialen worden toegepast welke zonder verdere verwerking gebruikt kunnen worden. Een voorbeeld is het holle wand systeem. Dit zijn als het ware twee breedplaatvloeren tegen elkaar gestort en rechtop gezet als wand. Echter de kopse kanten dienen te worden voorzien van bekisting zodat de wanden volgestort kunnen worden met beton. Door overleg en ontwikkeling samen met de producent is er voor gezorgd dat er ook prefab kopstukken mee zijn gestort in de fabriek met de juiste afwerking, zodat deze niet verwijderd hoeven te worden en er geen aanvullende bekisting noodzakelijk is Realisatie In de realisatiefase komen alle voorbereidingen tot uitvoer. In deze fase is het dan ook belangrijk dat er nauwkeuring wordt gewerkt en dat de juiste afspraken en afstemmingen worden gemaakt. In deze fase heeft Bouwbedrijf van Deelen veel te maken van verschillende leveranciers en onderaannemers. Controle op het werk dat wordt geleverd is dan ook belangrijk. Indien een en ander niet volgens afspraak wordt geleverd kan dat van invloed zijn op het afval verbruik. Indien deze materialen wel worden toegepast kan het zijn dat er materialen aangepast moeten worden om het passend te krijgen. En dat geeft altijd afval. Aangezien in deze fase het afval werkelijk ontstaat is het voor verder onderzoek van belang om te bekijken op welke momenten tijdens de realisatie het meeste afval ontstaat en wat daarvan de oorzaken zijn.

14 6. Conclusie en doelstelling Deze ketenanalyse zal worden afgesloten met een conclusie over de analyse en de doelstellingen welke zullen worden vastgesteld. 6.1 Significantie afvalverwerking projecten Uit de ketenanalyse blijkt dat ten opzichte van het totale afvalverbruik de projecten 96% voor hun rekening nemen. De ketenanalyse heeft zich dan ook tot dit onderdeel beperkt. Aangezien er geen eenduidige conversiefactoren ten grondslag liggen aan afval is het niet in tonnen CO2 uitgedrukt, echter kan wel worden vastgesteld dat het een aanzienlijk deel zal zijn van de totale emissie van Bouwbedrijf van Deelen. 6.2 Conclusie Vanuit deze ketenanalyse zijn de volgende conclusies; Er is goed inzicht in de hoeveelheden afvalstoffen per project. Als bewuste bouwer wordt goed gelet op het juist scheiden van afvalstoffen. Jaarlijks vind er een analyse plaats op de hoeveelheden en soortelijk gewicht van de afvalfracties. Om de transporten van afval hoeveelheden te beperken dient; a) De containergrootte goed te zijn afgestemd op de vrijkomende hoeveelheden b) Het scheiden van de afvalstoffen wordt zorgvuldig uitgevoerd. Middels voorlichting en het houden van continu controle en evaluaties kan dit nog verbeteren 6.3 Doelstelling 2017 De containergrootte in beginfase project goed afstemmen met vrijkomende hoeveelheden. Kan er een grotere container worden geplaatst zodat de ledigingsfrequentie (en transport) minder vaak plaatsvind. Het scheiden van de afvalstoffen wordt zorgvuldig uitgevoerd. Middels voorlichting en het houden van continu controle en evaluaties kan dit verbeteren. Overleg met de afvalverwerker hoe hoeveelheden en transporten kunnen worden verminderd. Analyses sneller en vaker worden uitgevoerd Overleg met de afvalverwerker of er een sector initiatief kan worden opgezet