Het Centraal Planbureau en de Ruimtelijke Ordening

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het Centraal Planbureau en de Ruimtelijke Ordening"

Transcriptie

1 Het Centraal Planbureau en de Ruimtelijke Ordening (Ter ere van 65 jaar CPB, oktober 2010) Als Coen Teulings mij vraagt om te reflecteren op het Centraal Planbureau moet ik eerst even nadenken wat het Centraal Planbureau eigenlijk precies doet? Ik ken het CPB natuurlijk als rekenmeester van de regering en van het parlement, van de trendanalyses en de koopkrachtplaatjes. Ik vraag een aantal mensen over de betekenis van het CPB voor de ruimtelijke ordening. De meesten zijn even stil en zeggen dan al of niet beschroomd: weinig! Een gerespecteerd projectontwikkelaar meldt dat hij maandelijks de koopkrachtcijfers gebruikt als input van zijn marktanalyses. En dan kiest hij zelf zijn strategie: investeren in mixed use ofwel woon-werkwinkelgebieden, geen investeringen in de krimpgebieden. Een planoloog reageert meer geïrriteerd. Er is een Centraal Planbureau, een Planbureau voor de Leefomgeving, een Sociaal Cultureel Planbureau en het Bureau voor de Statistiek. Er is geen land dat zo veel rapporten met cijfers uitstekend op een rij heeft staan. Maar wie doet er vervolgens iets mee? En het CPB is ook bekend om zijn kosten- en batenanalyses. Het oordeel van het adviesorgaan van de regering is van grote invloed of een project wel of geen doorgang heeft. Zou de Golden Gate Bridge van San Francisco uit 1937 er ooit zijn gekomen als een CPB er zich op haar rationele, cijfermatige manier mee had mogen bemoeien? Of de Erasmusbrug van Rotterdam uit 1996? Een meer simpele verbinding tussen de noord- en zuidoever van Rotterdam had ook voor de helft van de kosten gebouwd kunnen worden. De twee maal zo dure tuigbrug is nu wel het beeldmerk van de stad geworden. Zou de bibliotheek van de TU Delft uit 1997 gebouwd zijn als het CPB een kosten-batenanalyse zou hebben uitgevoerd? In 1990 voorspelde men dat boeken in de toekomst zouden verdwijnen. Dat iedereen thuis via de computer toegang zou kunnen krijgen tot het netwerk van de bibliotheek en daarmee verbonden zou zijn met de hele wereld. Dat bibliotheken overbodig zouden worden. Toch was er de wens voor een fysiek gebouw. Het gebouw werd een grandioos succes: een plaats waar studenten naar toe gaan om te studeren. Maar bovenal een aangename, inspirerende ruimte om te verblijven en voor het opdoen van sociale contacten. Niet alleen ín het gebouw, maar ook buiten óp het groene daklandschap. Deels onvoorspelbaar veranderde de bibliotheek afgelopen jaren met de tijd mee onder invloed van de ICT. Het gebouw kan de veranderingen aan en is van een iconische waarde voor de TU en zijn campus.

2 Zou de nieuwe bibliotheek van Birmingham, die in 2013 haar deuren opent, er komen als een CPB er een kosten-batenanalyse op los had gelaten? Birmingham, de tweede stad van het Verenigd Koninkrijk, heeft een zeer jonge bevolkingssamenstelling. Er ligt een grote integratieopgave voor de bevolking die uit meerdere delen van de wereld komt. Het is een strategisch politieke beslissing om met deze moderne bibliotheek te investeren in de toekomst van haar jonge burgers en in de ontwikkeling van het centrum van de stad. Zou het gigantische Performing Arts Centre in Taiwan er komen als er een CPB analyse was verricht? Taiwan, net zo groot als Nederland maar met 23 miljoen inwoners, besluit, nu de verhouding met China aan het verbeteren is, om minder geld aan defensie uit te geven en meer aan cultuur. In de havenstad Kaohsiung, na Taipei de tweede stad van het land, wordt een voormalig kazerneterrein omgetoverd tot een groot stadspark met een gebouw voor de podiumkunsten van m2 met een concertzaal, een operazaal, een theaterzaal en een zaal voor kamermuziek. Totaal 6000 stoelen. Alles onder één groot dak dat met een golvende beweging het openluchttheater vormt. Voor Taiwan is het realiseren van dit complex vergelijkbaar met wat het Sydney Operahouse in 1973 was voor Australië. Taiwan wil niet alleen internationaal vooraanstaande gezelschappen aantrekken, maar vooral bezoek aan de podiumkunsten bij haar bevolking stimuleren. Men kijkt naar de toekomst, want pas over twee decennia verwacht men de vruchten van deze investering te plukken. Is de betekenis en waarde van deze publieke gebouwen die ik als voorbeeld noemde in een model van een kosten-batenanalyse voorafgaand aan de bouw uit te rekenen? De ruimtelijke ordening van Nederland: sterke steden, slimme mensen Bij het CPB werken de slimste economen en econometristen van Nederland. Zij maken knappe economische analyses. Bij het Planbureau voor de Leefomgeving werken planologen, chemici en milieudeskundigen. Zij focussen op milieu, natuur en ruimte. Ruimtelijke Ordening blijkt een beetje tussen deze twee planbureaus in te vallen. Tussen wal en schip? Ruimtelijke ordening is wel één van de belangrijkste dragers van de economie van ons land! In de interessante publicatie The Netherlands of 2040 schetst het CPB de toekomst van de Nederlandse economie. Conclusie: de toekomst van Nederland staat of valt met slimme mensen en sterke steden. Kennis is en blijft voor Nederland de sleutel tot succes. Menselijk kapitaal en kennis zijn essentieel om deel te kunnen nemen aan de technologische vooruitgang en

3 om een concurrentievoorsprong te bereiken en te behouden binnen de globaliserende wereld. De kenniseconomie zal zich concentreren in de steden. Steden trekken hoogopgeleide mensen aan die voordeel hebben in een stimulerende omgeving en van hun face to face contacten. De ICT met zijn technologische doorbraken heeft een vergevorderd stadium bereikt. Deze week stond in de krant dat ruim 2 miljard mensen in de wereld eind dit jaar toegang zullen hebben tot internet. Dat is een verdubbeling in vijf jaar tijd! Fysieke aanwezigheid is door de ICT veel minder belangrijk geworden. Productie is in principe onafhankelijk geworden van locatie en tijd. De locatie, en vooral de woon-werk kwaliteit van de locatie, is bepalend voor de toekomst van onze kenniseconomie. Het CPB introduceert in haar methodologische aanpak voor de toekomst vier typen steden die ieder verschillend in omvang zijn: Talent Towns ( inwoners), Cosmopolitan Centres (2-8 miljoen inwoners), Egalitarian Ecologies ( inwoners), Metropolitan Markets (meer dan 10 miljoen inwoners). Het werken met vier scenario s voor de toekomst is een veilige en beproefde methode. Eerst dacht ik, is deze invalshoek wel zinvol voor Nederland? Is het niet te abstract, te academisch? Nederland heeft namelijk een in de wereld uniek landschap met een netwerk van middelgrote steden op korte afstand van elkaar. Op de lagere school leren de kinderen al dat Nederland 22 steden heeft met meer dan inwoners. Geen enkele stad heeft een miljoen inwoners, terwijl Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Delft toch wereldberoemd zijn. (en Delft heeft niet eens inwoners) Het CPB suggereert in haar rapport dat Nederland een keuze tussen deze scenario s moeten maken. Interessanter lijkt het mij om zowel het Nederlandse stedennetwerk als uitgangspunt te nemen als de studie van het CPB met de vier scenario s. Of eigenlijk drie scenario s, want het scenario van de Metropolitan Markets is om meerdere redenen niet wenselijk voor Nederland. Het is een scenario dat out of scale is en waar de inkomensongelijkheid onacceptabel groot is. Eigenlijk zou ik graag samen met het CPB de drie scenario s verder willen toetsen op ons prachtige, bestaande stedennetwerk. Ik vermoed dat we, samen met de mobiliteits- en infrastructuuropgave die er ligt, Nederland zodanig kunnen inrichten dat we aan alle drie de scenario s kunnen voldoen. Talenttowns, Cosmopolitain Centres en Egalitarian Ecologies zijn alle interessant voor de toekomst van de Nederlandse steden. (Ik vind wel dat we betere namen moeten verzinnen) Dit stelt als eis aan de infrastructuur en de ruimtelijke ordening dat de steden op zodanige wijze worden gefasciliteerd dat ze blijvend goed functioneren bij onvoorspelbare veranderingen in de

4 toekomst. Flexibiliteit en veranderbaarheid is een essentiele betekenis van duurzaamheid in de Ruimtelijke Ordening. het menselijk perspectief Als sterke steden en slimme mensen leidraad voor de toekomst is dan zou het CPB er ook meer rekening mee moeten houden dat de menselijke emotie bepalend is voor elke economische ontwikkeling. Het is dus van belang ook vanuit het menselijk perspectief naar de toekomst te kijken. Analyseer daarom, juist omdat de toekomst onvoorspelbaar is, de vaste waarden van mensen, de waarden die niet veranderen in de toekomst, die universeel zijn. Bijvoorbeeld de waarden van de kennisemigranten die we zo graag willen aantrekken en vasthouden. Mensen maken hun keuzes voor de toekomst namelijk op basis van ratio en emotie. Analytisch en intuïtief. Ik geef u een voorbeeld van mijn werkomgeving. Mecanoo architecten is 30 jaar geleden opgericht door TUDelft studenten en in die 30 jaar uitgegroeid tot een kleine kenniseconomie van ca 80 mensen: een interdisciplinair, internationaal team. De mensen komen uit 15 verschillende landen. Sommigen hebben een dubbel paspoort, bijvoorbeeld omdat ze de kinderen zijn van vroegere Europese emigranten die naar Australië, Nieuw Zeeland of Canada vertrokken en nu weer als de kinderen van deze emigranten terug naar Europa komen. Als wij de levenspartners erbij optellen, komen we uit op 25 verschillende landen. Welk geloof zij belijden en of ze wel of niet religieus zijn, houden we niet bij, dat is namelijk geen issue. 40% is vrouw. De voertaal is tweetalig, Nederlands Engels. Samen spreken we 11 talen. We wonen in Delft, Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Leiden, Utrecht en in Haarlem. En de levenspartners werken meestal weer in een andere stad. Dat is namelijk goed mogelijk in Nederland. In die 30 jaar hebben er meer dan 600 mensen bij Mecanoo gewerkt. Dat betekent vrienden over de hele wereld en een internationaal netwerk. 40% van ons werk is inmiddels in het buitenland. De zogenaamde kennisemigranten zijn enthousiast over Nederland. Er is interessant en internationaal werk. Goede universiteiten. Prettige, humane steden, goed openbaar vervoer. En ze zijn buitengewoon blij met het feit dat ze hier kunnen fietsen. Er is veel te zien, cultuur, natuur en water. Europa en de wereld liggen op reisafstand. Ze voelen zich geen buitenlanders op straat. Het is een open land, taal is geen probleem: elke Nederlander verstaat Engels, ook bij de bakker en de supermarkt. Dat is bijvoorbeeld in landen als Frankrijk, Italië en Spanje echt anders. De steden zijn veilig, althans voldoende voor een aangenaam leven. En vergeet niet nog een andere emotie voor aanstormend talent: een goede huwelijksmarkt. Ze komen hier interessante mensen tegen. Bovendien zijn de Nederlandse mannen en vrouwen niet onaantrekkelijk. Er

5 zijn er ook die zich hier definitief vestigen, een huis kopen, hun kinderen hier willen laten opgroeien. Er is goed en betaalbaar lager en hoger onderwijs dat steeds vaker tweetalig is. Volgens een recent onderzoek zijn we het land met de gelukkigste kinderen van Europa. Is dat niet de grootste emotionele waarde die als economische vestigingsfactor telt en die Nederland ook zeer nadrukkelijk moet meenemen in de strategie voor de toekomst? Be good and tell it! Branding, dat is iets wat we van de Amerikaanse universiteiten kunnen leren. Communicatie als voorwaarde voor een kenniseconomie Als ik de rapporten van het CPB lees krijg ik het gevoel terug te gaan naar mijn studententijd. Het is droge kost. De rapporten zien er niet alleen uit als collegedictaten, ze lezen ook als collegedictaten. Dat ligt deels aan de huisstijl, maar vooral aan het niet-visuele, het niet-verbeeldende van teksten en cijfers. Waarom, vraag ik mij af. Is dit de noodzakelijke wetenschappelijke dorheid van feiten en cijfers? Of is het een academische traditie om vooral objectief over te willen komen? Als je zeker bent van je wetenschappelijke analyses is, in een kenniseconomie, het overdragen van kennis naar anderen toch juist een voorwaarde voor innovatie? Ik geef u een voorbeeld. Als professor in de mobiliteitsesthetiek en als curator van de Eerste Internationale Architectuurbiënnale Rotterdam organiseerde ik in 2002 een wereldwijd onderzoek naar mobiliteit en ruimtelijke ordening van tien metropolen. De analyses deden we vanuit het perspectief van de dagelijkse reiziger. Het was een nieuwe manier van kijken. De facts and figures over mobiliteit die bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat en bij het Centraal Bureau voor de Statistiek voor handen waren wilden we voor een breed publiek toegankelijk maken. Voor burgers, bestuurders, ingenieurs en ontwerpers. We gebruikten o.a. het medium van de striptekening. We kozen bewust het perspectief van de weggebruiker. Het was eigenlijk een meer antropologische manier van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Om de cijfers op dit schaalniveau goed te communiceren naar een breed publiek experimenteerden we met nieuwe grafische technieken, in tegenstelling tot het twee dimensionale en abstracte kaartmateriaal dat planologen gebruikten. En nu ik terugkijk op dit onderzoek waren we onze tijd vooruit. We plaatsten in 2001 vier camera s op een statief in een auto en filmden rijdend het Rondje Randstad: Delft - Rotterdam Utrecht Amsterdam Leiden Den Haag. Op basis van dit unieke beeldmateriaal maakten wij de grafische analyses die resulteerden in de publicatie Holland Avenue. Grappig, dat nu, slechts enkele jaren later, je via Google Earth Streetview met het perspectief van de weggebruiker door straten over de hele wereld kan rijden. Conclusie

6 Kabinet en bedrijfsleven staan voor strategische keuzes om de Nederlandse kenniseconomie klaar te stomen voor de toekomst. Het CPB zal daarvoor cruciale adviezen schrijven en moet daar zeker mee doorgaan. Kennis delen betekent kennis communiceren en leesbaar maken voor andere disciplines zodat de kennis toegepast kan worden in de maatschappij en in het bedrijfsleven. Daarom wens ik het CPB, Coen Teulings met al zijn medewerkers, inspiratie, nieuwe vormen van communicatie en meer interdisciplinaire samenwerking toe voor de komende 35 jaar. En graag ook meer kijken vanuit het menselijk perspectief. Francine Houben

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 De nieuwe CPB Scenario Studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 De nieuwe CPB Scenario Studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote

Nadere informatie

www.nl2040.nl Taak en plaats in 2040 26-9-2011 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 Tijden veranderen Tijden veranderen Scenariostudies

www.nl2040.nl Taak en plaats in 2040 26-9-2011 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 Tijden veranderen Tijden veranderen Scenariostudies 26-9-2011 Tijden veranderen Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote investeringen: bv wegen, dijken

Nadere informatie

Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011

Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote investeringen: bv wegen, dijken Grote

Nadere informatie

New CPB Scenario Study. Question. Approach. Answer. Policy. How will we earn our daily bread in 2040? Scenarios to deal with uncertainty

New CPB Scenario Study. Question. Approach. Answer. Policy. How will we earn our daily bread in 2040? Scenarios to deal with uncertainty www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 New CPB Scenario Study Question How will we earn our daily bread in 2040? Approach Scenarios to deal with uncertainty Answer Smart people Strong

Nadere informatie

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Infrastructures & Mobility Delft Research Initiatives Delft Research Initiatives Energie, Gezondheid, Infrastructuren & Mobiliteit, en Leefomgeving

Nadere informatie

Toekomstperspectief Destinatie Holland Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013

Toekomstperspectief Destinatie Holland Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013 Toekomstperspectief Destinatie Holland 2025 Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013 Vooraf Afbakening: perspectief betreft alleen inkomend verblijfstoerisme Aanpak: deskresearch,

Nadere informatie

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen

Nadere informatie

2. Beter nu dan later

2. Beter nu dan later Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Uit een enquête onder bedrijven die actief zijn in Duitsland

Nadere informatie

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Dames en heren, Degenen, die hier te lande na 1820 verbetering van

Nadere informatie

Excellenties, Dames en heren,

Excellenties, Dames en heren, Alleen de uitgesproken tekst geldt. Welkomstwoord van drs. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel, bij de opening van de relatiebijeenkomst Lente in Overijssel,

Nadere informatie

2. Beter nu dan later

2. Beter nu dan later Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Onderzoek wijst uit dat 86 procent van de Nederlandse ondernemers

Nadere informatie

Advies van de commissie van economische deskundigen over de CPB studie Economisch optimale waterveiligheid in het IJsselmeergebied *

Advies van de commissie van economische deskundigen over de CPB studie Economisch optimale waterveiligheid in het IJsselmeergebied * Advies van de commissie van economische deskundigen over de CPB studie Economisch optimale waterveiligheid in het IJsselmeergebied * Amsterdam, januari 2014 In opdracht van Ministerie van Infrastructuur

Nadere informatie

Wereldwijd arbeidsmarktonderzoek bekendheid Eindhoven & Brainport Eindhoven Region

Wereldwijd arbeidsmarktonderzoek bekendheid Eindhoven & Brainport Eindhoven Region Rapportage: 1 Data: Mogelijk gemaakt door: Wereldwijd arbeidsmarktonderzoek bekendheid Eindhoven & Brainport Eindhoven Region Highlights uniek enquête-onderzoek Maart 2015 2 BEKENDHEID BRAINPORT EINDHOVEN

Nadere informatie

Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Globalisering

Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Globalisering Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Global Aantekening door F. 617 woorden 6 maart 2013 5,9 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 1: Wereldglobal 2,3 Global: Global verandert

Nadere informatie

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 KENNISCENTRUM KUSTTOERISME Onderdeel van HZ University of Applied

Nadere informatie

Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus EA Den Haag

Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus EA Den Haag Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl Maart 2019 Publicatie-nr. 120128 120128_Brochure_SVHBV2.indd

Nadere informatie

LISA in Haarlem revisited

LISA in Haarlem revisited LISA in het ABC! LISA in Haarlem revisited wat lezingen/voordrachten, discussies, expertmeeting en een publicatie wanneer januari - mei 2013 locatie ABC Architectuurcentrum Haarlem Groot Heiligland 47,

Nadere informatie

Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies Ontwikkelingen op het platteland en de leefbaarheid en vitaliteit van dorpen

Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies Ontwikkelingen op het platteland en de leefbaarheid en vitaliteit van dorpen Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies Ontwikkelingen op het platteland en de leefbaarheid en vitaliteit van dorpen Frans Thissen Begrippen Voorzieningen (sociale infrastructuur):

Nadere informatie

Emigratie hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Emigratie hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 december 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/63721 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Emigratie hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/63721

Emigratie hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/63721 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 04 May 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63721 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Van Wederopbouw naar Reconstructie

Van Wederopbouw naar Reconstructie Van Wederopbouw naar Reconstructie Maarten Hajer Volg PBL: @leefomgeving @maartenhajer 1985/7, Nederland Nu Als Ontwerp Vier scenario s Zorgvuldig Dynamisch Kritisch Ontspannen De geschiedenis Wederopbouw,

Nadere informatie

De Molenzoom. Kantoorlocaties in centrum van Houten. Kantoorvestiging in de gemeente Houten

De Molenzoom. Kantoorlocaties in centrum van Houten. Kantoorvestiging in de gemeente Houten De Molenzoom Kantoorlocaties in centrum van Houten Kantoorvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Molenzoom Centrale ligging in Houten Zichtlocatie langs spoorlijn Nabij centrumvoorzieningen op het

Nadere informatie

Via 2012 naar Perspectieven voor NO Overijssel op korte en lange termijn. George Gelauff. 5 januari 2012

Via 2012 naar Perspectieven voor NO Overijssel op korte en lange termijn. George Gelauff. 5 januari 2012 Via 2012 naar 2040 Perspectieven voor NO Overijssel op korte en lange termijn George Gelauff 5 januari 2012 Opzet Vooruitblik Nederland 2012 Decemberraming Sterkte / zwakte NO Overijssel Stad en land Scenario

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

Emigratie hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/63721

Emigratie hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/63721 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 18 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63721 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Het valt nog niet mee om een computer te zijn

Het valt nog niet mee om een computer te zijn Het valt nog niet mee om een computer te zijn IBO VAN DE POEL ANTHONI VAN LEEUWENHOEK HOOGLERAAR ETHIEK EN TECHNIEK TU DELFT De ontwikkeling van technologie kan soms impact hebben op de politieke voorkeuren

Nadere informatie

VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018

VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018 VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018 TOEKOMST VAN HET PLATTELAND: MEER VERBINDING ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN NODIG Op 21 november vond de studiedag De toekomst van het platteland

Nadere informatie

A r j e n H o o g e v e e n

A r j e n H o o g e v e e n Arjen Hoogeveen Nieuwe woonvormen voor rijke mensen In de serie ontwerpen voor de rijken deze keer een gesprek met Arjen Hoogeveen. Hij heeft in Amstelveen een architectenbureau, dat een tiental vaste

Nadere informatie

Plannen Economische Agenda 20113-2014

Plannen Economische Agenda 20113-2014 Plannen Economische Agenda 20113-2014 Aanvalsplan 1: Marketing regio Amersfoort: be good and tell it Wat is het doel: Gerichte marketingcampagnes starten op het gebied van ondernemen in Amersfoort en de

Nadere informatie

Naam: Louay Alzaghtity StudentNum:1593536 GroepNum: imm08309

Naam: Louay Alzaghtity StudentNum:1593536 GroepNum: imm08309 Naam: Louay Alzaghtity StudentNum:1593536 GroepNum: imm08309 Abstract In dit essay zal ik uitleg geven over het samenwerken en wat ik vooral geleerd hebt. Verder zal ik uitleggen over mijn interactieve

Nadere informatie

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken.

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. ONDERWIJSVISIE OP HO OFDLIJNEN Geachte collega s, 1 Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. We

Nadere informatie

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten Meest innovatieve regio s Het Europese Innovatie Scoreboord op regionaal schaalniveau geeft in 2003 zes regio s aan als de leiders van Europa. Deze zijn

Nadere informatie

Mijnheer de Schepen, Mijnheer Christiaens, Mijnheer Hellings, Dames en heren,

Mijnheer de Schepen, Mijnheer Christiaens, Mijnheer Hellings, Dames en heren, TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID Keppel-Seghers 28 maart 2011 Mijnheer de Schepen, Mijnheer

Nadere informatie

BOUWNETWERK. Kiezen en uitblinken. Bouwnetwerk is hét netwerk voor vrouwen die werken aan de gebouwde omgeving

BOUWNETWERK. Kiezen en uitblinken. Bouwnetwerk is hét netwerk voor vrouwen die werken aan de gebouwde omgeving BOUWNETWERK Kiezen en uitblinken Bouwnetwerk is hét netwerk voor vrouwen die werken aan de gebouwde omgeving Kiezen en uitblinken Aan mevrouw Schultz van Haegen, minister van infrastructuur en milieu,

Nadere informatie

Cyber Security Raad. Jos Nijhuis Voormalig covoorzitter CSR.

Cyber Security Raad. Jos Nijhuis Voormalig covoorzitter CSR. Cyber Security Raad Jos Nijhuis Voormalig covoorzitter CSR www.cybersecurityraad.nl Over de CSR Onafhankelijk en strategisch adviesorgaan van het kabinet en bedrijfsleven als het gaat om cybersecurity

Nadere informatie

HOLLANDSE NIEUWE 21 INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS. hollandse-nieuwe.com

HOLLANDSE NIEUWE 21 INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS. hollandse-nieuwe.com INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS We zijn 21 jaar onderweg! Nog steeds kan het beter, slimmer, anders. Vandaar ook geen retrospectief maar een korte update van het nu en wat ons morgen gaat brengen.

Nadere informatie

Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue)

Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue) Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue) Nota Ruimte budget 75 miljoen euro voor Brainport Eindhoven en 6,8 miljoen voor ontwikkeling A2-zone Planoppervlak 3250 hectare (Brainport Eindhoven) Trekker

Nadere informatie

1. Nederland. Figuur 1.1. Figuren bij Voorzichtig vooruit Discussiepaper Kenniseconomie Monitor 2006 1

1. Nederland. Figuur 1.1. Figuren bij Voorzichtig vooruit Discussiepaper Kenniseconomie Monitor 2006 1 1. Nederland Figuur 1.1 Figuren bij Voorzichtig vooruit Discussiepaper Kenniseconomie Monitor 2006 1 2. Infrastructuur Figuur 2.1 Figuur 2.2 PA VS Eu 25 EU 15 ICT uitgaven 2004 (EC, 2006) 0 5 10 % van

Nadere informatie

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de

Nadere informatie

Bijlage 8. Enquête. Analyse- en Oplossingsrichtingenfase MIRT-onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag

Bijlage 8. Enquête. Analyse- en Oplossingsrichtingenfase MIRT-onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag Bijlage 8 Enquête Analyse- en Oplossingsrichtingenfase MIRT-onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag documenttitel: BIJLAGE 8 ENQUÊTE ANALYSE- EN OPLOSSINGSRICHTINGENFASE MIRT-ONDERZOEK BEREIKBAARHEID

Nadere informatie

Bijeenkomst 4 november... 2 Conclusie:... 2 Kern:... 2 Quotes Politiek... 3 Verslag per thema... 4 Werken en Ondernemen... 4 Wonen... 4 Imago...

Bijeenkomst 4 november... 2 Conclusie:... 2 Kern:... 2 Quotes Politiek... 3 Verslag per thema... 4 Werken en Ondernemen... 4 Wonen... 4 Imago... Bijeenkomst 4 november... 2 Conclusie:... 2 Kern:... 2 Quotes Politiek... 3 Verslag per thema... 4 Werken en Ondernemen... 4 Wonen... 4 Imago... 4 Recreëren... 5 1 Bijeenkomst 4 november Sinds een aantal

Nadere informatie

Ruimte voor de Economie van morgen

Ruimte voor de Economie van morgen Algemeen Ruimte voor de Economie van morgen Reactie van het Amsterdamse bedrijfsleven Juli 2017 Het is verheugend dat de gemeente een visie heeft ontwikkeld op de ruimtelijk economische toekomst van stad

Nadere informatie

TRENDS OP DE WERKPLEK. Hoe kan de kantooromgeving zorgen voor productieve en tevreden werknemers?

TRENDS OP DE WERKPLEK. Hoe kan de kantooromgeving zorgen voor productieve en tevreden werknemers? TRENDS OP DE WERKPLEK Hoe kan de kantooromgeving zorgen voor productieve en tevreden werknemers? ABSTRACT MARKT- EN OPINIEONDERZOEK NEDERLAND In opdracht van Mindspace onderzocht onafhankelijk onderzoeksbureau

Nadere informatie

Goedemiddag, mijn naam is Peter van Steensel

Goedemiddag, mijn naam is Peter van Steensel Goedemiddag, mijn naam is Peter van Steensel Ik ben directeur van het Programmabureau Groene Hart, de werkorganisatie van de Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart Ik ga u iets laten zien over de ontwikkelingen

Nadere informatie

De Koppeling Houten. Zichtlocatie te midden van de Houtense voorzieningen. Kantoorvestiging in de gemeente Houten

De Koppeling Houten. Zichtlocatie te midden van de Houtense voorzieningen. Kantoorvestiging in de gemeente Houten De Koppeling Houten Zichtlocatie te midden van de Houtense voorzieningen Kantoorvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten de Koppeling Centrale ligging in Houten Zichtlocatie langs belangrijkste weg

Nadere informatie

Duurzaam groeien en vernieuwen

Duurzaam groeien en vernieuwen Symposium Duurzaam groeien en vernieuwen 05 02 13 Wat leert de Monitor Duurzaam Nederland en hoe kan Nederland werken aan duurzame groei? Dinsdag 5 februari 2013, 13.30-18.00 uur Centraal Bureau voor de

Nadere informatie

Overal Nederlanders vmbo12

Overal Nederlanders vmbo12 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 20 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62203 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

FACTS & FIGURES

FACTS & FIGURES FACTS & FIGURES - 2016 Toerisme in de stad TOERISTISCH DAGBEZOEK DAGBEZOEK VAN NEDERLANDSE BEZOEKERS AAN UTRECHT 2015 NBTC NIPO TOERISTISCH BEZOEK AAN STEDEN 2013 aantal bezoeken: 4.528.000 (positie 4

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Meer doden onder fietsers, minder onder motorrijders. Meeste verkeersdoden onder twintigers

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Meer doden onder fietsers, minder onder motorrijders. Meeste verkeersdoden onder twintigers Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-031 23 april 2007 10.00 uur Sterke stijging verkeersdoden onder fietsers In 2006 kwamen 811 mensen in het Nederlandse verkeer om. Dit zijn er 6 minder

Nadere informatie

CPB Notitie 8 mei 2012. Actualiteit WLO scenario s

CPB Notitie 8 mei 2012. Actualiteit WLO scenario s CPB Notitie 8 mei 2012 Actualiteit WLO scenario s. CPB Notitie Aan: De Deltacommissaris Drs. W.J. Kuijken Postbus 90653 2509 LR Den Haag Datum: 8 mei 2012 Betreft: Actualiteit WLO scenario's Centraal

Nadere informatie

Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013

Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013 Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013 Versie 20 mei 2013 Alleen het gesproken woord geldt 1 Dames en heren,

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

Overal Nederlanders vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Overal Nederlanders vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 September 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62203 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

SR MARKETING ANALYST EMEA

SR MARKETING ANALYST EMEA #VACATURE SR MARKETING ANALYST EMEA Uber brengt de wereld in beweging. Het bedrijf helpt mensen wereldwijd om op hun gewenste bestemming aan te komen. Dat gaat niet alleen om het inzetten van technologie

Nadere informatie

Nu alleen nog lekker soepel rijden

Nu alleen nog lekker soepel rijden Page 1 of 5 Nu alleen nog lekker soepel rijden TESTLAB Zelfstandig rijdende auto's onder de loep bij TU delft Sommige auto's kunnen al zelfstandig rijden, maar toch is er nog veel onderzoek nodig. Dat

Nadere informatie

De moderne stad, de groene stad! Jos Gadet

De moderne stad, de groene stad! Jos Gadet De moderne stad, de groene stad! Jos Gadet 26 juni 2017 Gadet Geographical Guide woningwaarde per m2 in 2004 woningwaarde per m2 in 2005 woningwaarde per m2 in 2006 woningwaarde per m2 in 2007 woningwaarde

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

Provinciale verkiezingen 2019

Provinciale verkiezingen 2019 PF Provinciale Verkiezingen 2019 V000 Provinciale verkiezingen 2019 Bedankt dat u mee wilt doen aan deze vragenlijst over de provinciale verkiezingen. Wij zijn benieuwd hoe u denkt over deze verkiezingen

Nadere informatie

Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma. Victor / Klaas

Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma. Victor / Klaas Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma Victor / Klaas Ondertussen in de regio Roadmap Next Economy Oeso-rapport Investeringsprogramma / Tordoir Real Life Testing Ground NOA / NOVI REOS Monitor

Nadere informatie

Het creëren van een innovatieklimaat

Het creëren van een innovatieklimaat Het creëren van een innovatieklimaat Bertholt Leeftink Directeur- Generaal Bedrijfsleven & Innovatie Inhoud 1. Waarom bedrijven- en topsectorenbeleid? 2. Verdienvermogen en oplossingen voor maatschappelijke

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 1. Goederenexport van Australië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Australische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS?

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? Driekwart van de buitenlandse besluitvormers vindt dat Frankrijk een aantrekkelijke bestemming is voor investeringen (74%, toename van

Nadere informatie

Tiende. Quasimodolezing. M o e d i g l e i d e r s c h a p Mystiek en politiek bij Dag Hammarskjöld

Tiende. Quasimodolezing. M o e d i g l e i d e r s c h a p Mystiek en politiek bij Dag Hammarskjöld Tiende Quasimodolezing M o e d i g l e i d e r s c h a p Mystiek en politiek bij Dag Hammarskjöld The Most Revd. K.G. Hammar Voormalig aartsbisschop van Uppsala, em. hoogleraar aan de Universiteit van

Nadere informatie

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid M.F. Dufresne. sv RIS120261_28-sep-2004 Regnr. DSO/ Den Haag, 28 september 2004

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid M.F. Dufresne. sv RIS120261_28-sep-2004 Regnr. DSO/ Den Haag, 28 september 2004 Gemeente Den Haag BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid M.F. Dufresne sv 2004.410 RIS120261_28-sep-2004 Regnr. DSO/2004.3061 Den Haag, 28 september 2004 Inzake: Internationale treinstations

Nadere informatie

Stand van zaken Visie Ede2025 De Estafette van Ede. Ede

Stand van zaken Visie Ede2025 De Estafette van Ede. Ede Stand van zaken Visie Ede2025 De Estafette van Ede Ede Ede kiest voor Food in een jonge stad van ontmoeten en verbinden. Dat is de overkoepelende richting, die de gemeente Ede heeft gekozen in de Visie

Nadere informatie

Digitale politiek in Nederland Fleishman Hillard Amsterdam

Digitale politiek in Nederland Fleishman Hillard Amsterdam Digitale politiek in Nederland Fleishman Hillard Amsterdam Samenvatting Fleishman-Hillard s publiceert jaarlijks een internationaal onderzoek naar de invloed van het internet: de Digital Influence Index.

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Dames en heren, [Inleiding] Ik vind het wel leuk, maar ook een beetje spannend. Maar moet

Nadere informatie

LOKALE DEMO- CRATIE IN DE STEIGERS ISVW UITGEVERS

LOKALE DEMO- CRATIE IN DE STEIGERS ISVW UITGEVERS LOKALE DEMO- CRATIE IN DE STEIGERS ISVW UITGEVERS VOORWOORD De lokale democratie is toe aan groot onderhoud. Met de decentralisaties in het sociaal domein de grootste bestuurlijke operatie van de afgelopen

Nadere informatie

Trendbreuk in ontwikkeling van vastgoed. Martin Stijnenbosch

Trendbreuk in ontwikkeling van vastgoed. Martin Stijnenbosch Trendbreuk in ontwikkeling van vastgoed Martin Stijnenbosch Leven in een interessante tijd Financiële crisis sinds juni 2008 Val van Lehman Brothers 465 miljard garantstelling (77% BNP 2012) 1.007.191.000.000

Nadere informatie

Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling (DRO) Hans Verspoor Ministerie I&M

Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling (DRO) Hans Verspoor Ministerie I&M Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling (DRO) Hans Verspoor Ministerie I&M Inhoud presentatie Waarom duurzame gebiedsontwikkeling Programma Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Leren van koplopers Handreiking DRO

Nadere informatie

De Rotterdamse haven na 2030

De Rotterdamse haven na 2030 De Rotterdamse haven na 2030 B. Kuipers, zakelijk directeur Erasmus Rotterdam Onderzoek ministerie van V&W: Wat is het belang en de betekenis van de mainports in 2040 voor de Nederlandse economie? Onderzoek

Nadere informatie

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder 7.500 besluitvormers uit 12 landen Joseph Bradley Jeff Loucks Andy Noronha James Macaulay

Nadere informatie

UNIVERSITY OF EYE-OPENING SCIENCE. BACHELOR OF SCIENCE CIVIELE TECHNIEK

UNIVERSITY OF EYE-OPENING SCIENCE. BACHELOR OF SCIENCE CIVIELE TECHNIEK UNIVERSITY OF EYE-OPENING SCIENCE. BACHELOR OF SCIENCE CIVIELE TECHNIEK BACHELORPROGRAMMA CIVIELE TECHNIEK WAT IS CIVIELE TECHNIEK? Civiel technici ontwerpen, construeren en beheren infrastructuur en grote

Nadere informatie

HOE LAAT JE KINDEREN ONTDEKKEN DAT ZE DE WERELD KUNNEN VERANDEREN?

HOE LAAT JE KINDEREN ONTDEKKEN DAT ZE DE WERELD KUNNEN VERANDEREN? HOE LAAT JE KINDEREN ONTDEKKEN DAT ZE DE WERELD KUNNEN VERANDEREN? Kinderen kunnen meer dan ze denken. Dat moeten ze wel eerst ervaren. Helaas is dat niet voor alle kinderen vanzelfsprekend. Daarom koppelt

Nadere informatie

Vaardigheden van Nederlandse leraren taal, rekenen, problemen oplossen

Vaardigheden van Nederlandse leraren taal, rekenen, problemen oplossen Vaardigheden van Nederlandse leraren taal, rekenen, problemen oplossen Bart Golsteyn Maastricht University School of Business and Economics Onderwijseconomie Achtergrond Leraren spelen een cruciale rol

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 1. Goederenexport van Ierland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ierse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

1/29/2016 Future Mobility. Essay. Roald Brink Lectoraal Vraagstuk B. Egeter / A. Westerduin IGOLIT01C

1/29/2016 Future Mobility. Essay. Roald Brink Lectoraal Vraagstuk B. Egeter / A. Westerduin IGOLIT01C 1/29/2016 Future Mobility Essay Roald Brink Lectoraal Vraagstuk B. Egeter / A. Westerduin IGOLIT01C Een autonoom verkeerssysteem is geen nabije toekomst Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van het Verenigd Koninkrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Britse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 1. Goederenexport van Zwitserland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zwitserse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 1. Goederenexport van Canada naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Canadese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag

Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad 2040 (Structuurvisie Rijk, 2008/09) Herwaardering belang steden voor economie Randstad geen samenhangende metropool

Nadere informatie

Bereikbaarheid oplossingsrichtingen

Bereikbaarheid oplossingsrichtingen www.snelwegbus.com Bereikbaarheid oplossingsrichtingen Zevensprong van Verdaas 1. ruimtelijke ordening (afhankelijk van tijdshorizon is 80-90% gegeven) 2. prijsbeleid 3. openbaar vervoer 4. mobiliteitsmanagement

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Bijpraten Raadsleden Vlissingen, 10 april 2017 Agenda > Welkom: Harry van der Maas (voorzitter stuurgroep) > Stand

Nadere informatie

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst 22 juni 2017 - Peter Steijn Utrecht.nl Utrecht en Gezond Stedelijk Leven Trends: Demografie: Steden groeien, Utrecht groeit het snelst.

Nadere informatie

www.houten2025.nl Verkenningsworkshop Atheneum 4 De Heemlanden 18 november 2013 Praat verder mee op @houten2025 www.facebook.

www.houten2025.nl Verkenningsworkshop Atheneum 4 De Heemlanden 18 november 2013 Praat verder mee op @houten2025 www.facebook. Verkenningsworkshop Atheneum 4 De Heemlanden 18 november 2013 Praat verder mee op www.houten2025.nl @houten2025 www.facebook.com/houten2025 Houten2025 op LinkedIn 1 2 De toekomst van Houten Houten heeft

Nadere informatie

De Innovator. Trendanalyse. De Trendanalyse in een notendop. de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen

De Innovator. Trendanalyse. De Trendanalyse in een notendop. de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen De Innovator Trendanalyse De Trendanalyse in een notendop de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Trendanalyse DE INNOVATOR Het gedrag van klanten wordt steeds grilliger en door trends bepaald; Daarom

Nadere informatie

(Auto)mobiliteit in Nederland onder de loep

(Auto)mobiliteit in Nederland onder de loep (Auto)mobiliteit in Nederland onder de loep Jan van der Waard Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Zelfstandig onderzoeksinstituut binnen het ministerie van

Nadere informatie

Bereikbaarheid van winkelvoorzieningen voor senioren op het platteland onder druk

Bereikbaarheid van winkelvoorzieningen voor senioren op het platteland onder druk 23 augustus 2010 Bereikbaarheid van winkelvoorzieningen voor senioren op het platteland onder druk Nederland vergrijst. Winkelvoorzieningen concentreren zich steeds meer in grotere winkelgebieden en locaties

Nadere informatie

Standpunt KVAB : Learning Analytics in het Vlaams hoger onderwijs

Standpunt KVAB : Learning Analytics in het Vlaams hoger onderwijs Standpunt KVAB : Learning Analytics in het Vlaams hoger onderwijs Maandag 29 april 2019 29 april 2019 1 Herdenking Prof. Dr. Ir. Georges Van der Perre Joos Vandewalle Ere-voorzitter KVAB 29 april 2019

Nadere informatie

Toespraak van Jaap Smit, commissaris van de Koning in Zuid- Holland, tijdens het congres van Cittaslow, Midden-Delfland, 21 juni 2014

Toespraak van Jaap Smit, commissaris van de Koning in Zuid- Holland, tijdens het congres van Cittaslow, Midden-Delfland, 21 juni 2014 Toespraak van Jaap Smit, commissaris van de Koning in Zuid- Holland, tijdens het congres van Cittaslow, Midden-Delfland, 21 juni 2014 Dames en heren, Dit is de langste dag van het jaar. Vandaag begint

Nadere informatie

M-commerce, sociale media en veranderend winkelgedrag beïnvloeden de ontwikkelingen in de globale retailmarkt. Dat blijkt uit de enquête

M-commerce, sociale media en veranderend winkelgedrag beïnvloeden de ontwikkelingen in de globale retailmarkt. Dat blijkt uit de enquête DigitasLBi presenteert nieuwe enquête over wereldwijd winkelgedrag en onthult enkele belangrijke trends voor Belgische markt Brussel, 24 april, 2014 M-commerce, sociale media en veranderend winkelgedrag

Nadere informatie

Werklandschap Meerpaal. Sport en werk centraal in Nederland. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten

Werklandschap Meerpaal. Sport en werk centraal in Nederland. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Werklandschap Meerpaal Sport en werk centraal in Nederland Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Werklandschap Directe aansluiting op A27 Gebiedsoppervlak van 10 ha Flexibele kavelgrootte

Nadere informatie

Smart City Rotterdam. Een visie op een slimme toekomst

Smart City Rotterdam. Een visie op een slimme toekomst Smart City Rotterdam Een visie op een slimme toekomst Opdracht Deze studie is verricht in opdracht van de dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Contactpersonen voor de begeleiding van deze

Nadere informatie