handboekje excursie antwerpen 3 september 2010

Transcriptie

1 handboekje excursie antwerpen 3 september 2010

2 aanleiding Antwerpen kent verschillende voorbeeldige gebiedstransformaties waarbij industrieel erfgoed, kwalitatieve openbare ruimte, visionaire ontwikkelaars, creatieve herbestemming, slimme stedenbouw, een integraal proces, moderne architectuur en een doordacht onderhoud/beheersplan hand in hand lijken te gaan. De drie projecten die we gaan bezoeken zijn: Een initiatief van: Harro Wieringa Landschapsarchitect plein06 stedelijk ontwerpbureau Schiekade 830 Postbus AG ROTTERDAM (Robbert Jan) (Koen) In samenwerking met: AG stadsplanning Antwerpen - Park Spoor Noord (transformatie spooremplacement) - t Eilandje (Museum aan de Stroom) (transformatie Havengebied) - Antwerpen CS en omgeving (transformatie stationsgebied) We bezoeken deze projecten met een gemengde groep. Het doel hiervan is om van elkaars disciplines (ontwikkelaars, ontewerpers en beheerders) en organisaties (particuliere bureaus en gemeenten van verschillende grootte) te leren en wijzer te worden. We willen je een dag aanbieden die begeleid wordt door de verantwoordelijke projectleiders van de AG Stadsplanning Antwerpen. Deze mensen kunnen ons alles vertellen over het vertrekpunt, het proces en de uitwerking van deze projecten. 3

3 Parkspoor Noord Cargo Zomerbar dagprogramma Het Eilandje FelixArchief Verzamelen bij Fietshaven Centraal Station Antwerpen, Fietshaven is gelegen bij metroen fietstoegang van het Centraal Station onder het Astridplein. Schelde Op de fiets naar Park Spoor Noord Ontvangst met koffie en gebak in koffie/ lunchbar Cargo in Park Spoor Noord Toelichting en rondleiding Park Spoor Noord onder begeleiding van projectleider Sofie Schoeters, AG Stadsplanning Antwerpen Verzorgde lunch in Cargo zomerbar. Historische Binnenstad Antwerpen Centraal Station Fietshaven, Astridplein Presentatie en rondwandeling t Eilandje gegeven door projectleider Leo Verbeke, AG Stadsplanning Antwerpen. Start Felix stadsarchief. Centraal Station en omgeving Toelichting en Rondleiding Station CS en omgeving projectleider Jeroen Pasmans, AG Stadsplanning Antwerpen Afsluitende borrel bij het Centraal Station Grand Café Paon Royal, Koningin Astridplein 25 5

4 antwerpen De stad Antwerpen heeft zich door de eeuwen heen sterk ontwikkeld als handelsstad. Deze handel kon tot stand komen door de logistieke mogelijkheden die Antwerpen kon bieden. Al vroeg lag de stad op een goede strategische plek in het water- en wegennet waar later de trein nog eens aan werd toegevoegd. De handel maakte van Antwerpen een rijke stad wat terug is te zien in haar architectuur. Echter door de tijd heen ontstond schaalvergroting in de handel. Het logistieke netwerk had daarom meer capaciteit en ruimte nodig. Deze ruimte lag steeds verder buiten het centrum van Antwerpen. Dit leidde tot transformatie van deze verouderde logistieke gebieden. Wij nemen jullie dan ook graag mee naar drie grootste gebiedstransformaties waar Antwerpen de laatste jaren plannen voor heeft ontwikkeld. 7

5 parkspoor noord Periode: Sofie Schoeters, AG Stadsplanning Antwerpen Park spoor noord is een uitgestrekt stedelijk landschapspark met het accent op groen, licht, ruimte, ontspanning, cultuur en sport. Dit grote stadspark kwam tot stand na het vertrek van de Nationale Maatschappij van de Belgisch Spoorwegen. De behoefte vanuit de stad voor een dergelijk park op deze plek was groot, vanwege alle extreem dicht bebouwde omliggende wijken met relatief weinig groen. De wijken kennen een multi-culturele bevolkingsopbouw waarvan een behoorlijk percentage bewoners een relatief lager inkomen kent. Naast het realiseren van het gewenste groen was de programmering dan ook een uitdaging. Deze moest laagdrempelig zijn maar wel kwaliteit uitstralen. Een deel van de programmering kon zijn plek krijgen in de bestaande bebouwing. Hiermee werd het cultuurhistorisch erfgoed bewaard en kende de huisvesting van het programma meteen karakter. Het park komt werkelijk tegemoet aan de nood aan open, groene ruimte op deze plek in de stad waar dankzij een goed ontwerp dagelijks goed gebruik van gemaakt wordt. De afstemming van het park zelf op de omliggende straten had verkeerstechnisch vlotter voorzien kunnen worden. 9

6 t eilandje Periode: heden Leo Verbeke, AG Stadsplanning Antwerpen t Eilandje is een stadsvernieuwingsproject voor de oude stadshavens (stammende uit de 16de eeuw). Door de wegtrekkende industrie die zich verplaatste naar de verderop gelegen grotere havens kwam het gebied vrij voor nieuwe ontwikkelingen. De ligging van het gebied dicht tegen het stadscentrum en de goede ontsluiting rondom het gebied maakte deze locatie tot één met groot potentieel. De ontwikkeling voorziet in een mix van zowel wonen, werken als recreëren waarin historisch erfgoed samengaat met moderne architectuur. Een grote rol is weggelegd voor openbare ruimte die het bindmiddel is tussen de verschillende soorten architectuur en tevens het platform is waar gebruikers en bezoekers elkaar ontmoeten. De omvorming van een voormalige stadshaven tot een bruisende stadswijk aan het water, met functiemix en voor verschillende doelgroepen. De veelheid aan publieke ruimte maken wonen aan het water vlakbij het centrum mogelijk. 11

7 Station CS Periode: Jeroen Pasmans, AG Stadsplanning Antwerpen Het Centraal Station van Antwerpen kampte met een aantal problemen. De perronoverkapping was hard aan vervanging toe, er was een groot capaciteitsprobleem en het station diende beter te worden aangesloten op het internationale treinnetwerk. Een technisch huzarenstukje werd bedacht van een meerlaags station. Ondanks al deze niveaus (waarvan het grootste deel onder de grond) werd het geheel zo dat het zonlicht tot in het onderste niveau beleefbaar bleef. Naast de vernieuwing van het station werd ook meteen nagedachte over de toevoer van het station. Naast de ontwikkelingen aan het station zelf werd daarom ook nog eens een ondergrondse parkeerplaats/ fietsenstalling aangelegd en het voorplein vernieuwd. De ombouw van het Centraal Station was een technisch huzarenstukje. De ontwikkeling van Kievit fase I heeft ons ook geleerd om de tweede fase op een andere manier te benaderen; zowel qua participatie als ruimtelijk. 13

8 deelnemerslijst Ontwikkeling/Corporatie Sjoerdtje Giesen Marius Heijn Marlies Mulder Willem Peeters Bas Roon David Tuinzing Joost Versluijs woonbron era Contour Ymere homburg Fakton concire era Contour Ontwerp Dennis Broos Koen de Boo Vincent de Bruijn Rachna Deenstra Aviva Joosting Jolanda Schiffart Tim Tutert Robbert Jan van der Veen Harro Wieringa broos de Bruijn Architecten plein06 broos de Bruijn Architecten ds&v ds&v gemeente Groningen plein06 plein06 ds&v Beheer en Realisatie Rob Hogt Gerben Kok Gert-Jan Lith Marinus Ponse projectleider Openbare ruimte gemeente Eindhoven okra ponse Groenadvies 15

9