GGD Hart voor Brabant regio BNO September 2015 Informatie over ziekteverzuimbeleid

Transcriptie

1 GGD Hart voor Brabant regio BNO September 2015 Informatie over ziekteverzuimbeleid 1. Ziekteverzuimbeleid. 2. Stappenplan ziekteverzuim. 3. Ondersteuning gesprekvoering school. 4. Veel gestelde vragen en antwoorden voor de leerkracht. 5. Voorbeeld informatiebrief school. 6. Informatie voor de website.

2 1. Ziekteverzuimbeleid leerlingen Gelijke onderwijskansen en optimale participatie voor alle Verzuim kan leiden tot leerachterstanden, wat vervolgens kan leiden tot uitstroom naar een lager onderwijsniveau of het niet behalen van een diploma. Ook kan het verzuim invloed hebben op de omgang van kinderen en jongeren met klasgenoten en op hun zelfstandigheid en oplossend vermogen. Het is dan ook van groot belang om vroegtijdig en adequaat te handelen in geval van langdurig of frequent ziekteverzuim bij uw leerlingen Verzuim en de wet De aanpak van ongeoorloofd verzuim is bij wet geregeld, de aanpak van geoorloofd verzuim echter niet. Daarom wil de GGD Hart voor Brabant starten met ziekteverzuimbegeleiding voor het basisonderwijs. Bij verzuimbegeleiding werkt u samen met de jeugdarts van de GGD en de leerplichtambtenaar van de gemeente. Gezamenlijk maakt u zich sterk om de ziek gemelde leerling weer zo snel en zo goed mogelijk aan het lesprogramma te laten deelnemen. Altijd en alleen in zorgvuldig overleg met de ouders/verzorgers en de betreffende leerling. Schoolverzuim is een signaal Achter schoolverzuim schuilt vaak andersoortige problematiek. Bijvoorbeeld een onrustige thuissituatie of leer- en motivatieproblemen. Leerlingen kunnen ook lichamelijke klachten hebben veroorzaakt door stress of leefstijl. Sommigen zijn bekend met een aandoening (zoals astma of migraine) waarvoor ze behandeld worden. Anderen hebben psychische klachten of gedragsproblemen en staan op een wachtlijst voor hulp. Door te weten wat de oorzaken van het ziekteverzuim zijn, kunnen de leerlingen beter begeleid worden. Dit zodat ze zo snel en goed mogelijk (weer) naar school kunnen gaan. Ziekteverzuim begeleiding in een notendop Wanneer er sprake is van langdurig of frequent ziekteverzuim bij een bepaalde leerling, voert u als school het eerste (telefonische) gesprek met het kind en zijn ouders/verzorgers, met als doel om te kijken hoe de school kan ondersteunen om leerachterstand te beperken. Bij complexe gevallen, bestaat de mogelijk om bij een jeugdarts van de GGD advies in te winnen of een consult aan te vragen voor ouders/verzorgers en de betreffende leerling. De jeugdarts bespreekt de gezondheidsklachten en redenen van het ziekteverzuim en bepaalt samen met hen de gewenste begeleiding of zorg. Indien nodig onderzoekt hij/zij de leerling. Ook adviseert de jeugdarts over deelname aan het lesprogramma en biedt ouders/verzorgers, leerling en school daarbij handvatten.

3 Na afloop van het consult stelt de jeugdarts een advies op voor school, leerling en ouders/verzorgers. Daarin adviseert de jeugdarts of de betreffende leerling wel of niet (volledig) kan deelnemen aan het lesprogramma en geeft eventueel een re-integratieadvies en welke aanpassingen wenselijk zijn. Een consult duurt circa 45 minuten en is vertrouwelijk; de jeugdarts koppelt inhoudelijke informatie alleen met toestemming van de ouders/verzorgers en/of de leerling terug aan de school. Verder informeert de jeugdarts met toestemming van leerling en ouder de huisarts en eventuele behandelaars van de leerling. Samen houden we ze op school Aandacht voor ziekteverzuim laat zien dat een integrale aanpak en de nauwe samenwerking tussen school, GGD en gemeente werkt. Systematisch aandacht en zorg besteden aan de ziek gemelde jongere en de inzet van ziekteverzuimbegeleiding heeft een preventief effect: de omvang van schoolverzuim neemt af, en de ouderbetrokkenheid bij school en welbevinden van het kind neemt toe. Meer weten? Heeft deze informatie uw interesse gewekt? En bent u benieuwd geworden wat de GGD voor u kan betekenen als het gaat om ontwikkelen invoeren en uitvoeren van geoorloofd ziekteverzuimbeleid? Binnenkort zal de jeugdarts van de GGD Hart voor Brabant van uw school contact opnemen om een en ander toe te lichten. Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met de jeugdarts van de GGD Hart voor Brabant van uw school of met Mirjam Smulders, Jeugdarts Uden en kartrekker ziekteverzuim begeleiding GGD Hart voor Brabant regio BNO op telefoonnummer [ ] of per via: mi.smulders@ggdhvb.nl

4 2. Stappenplan ziekteverzuim

5 Stap 1 Binnenkomen van de ziekmelding bij de school Verantwoordelijk: ouders en school De aanpak van ziekteverzuim begint bij de ziekmelding. Ouders zijn verantwoordelijk voor de ziekmelding. School maakt intern afspraken over hoe de ziekmelding plaats moet vinden. Doel van deze afspraken is de verzuimdrempel verhogen en de verzuimgelegenheid verlagen. Voorbeeld: Diegene waar de leerling wordt ziek gemeld informeert wat er aan de hand is en wat de verwachting is wanneer de leerling school weer kan hervatten. De leerkracht (school) neemt uiterlijk de 3 de ziekte dag contact op met de leerling/ouders. Indien de leerling eerder terug is op school informeert de leerkracht hoe het gaat. Zo toont de leerkracht betrokkenheid en weet de leerling dat hij gemist wordt. Stap 2 Verzuim gesprek door school bij veel of langdurig verzuim Verantwoordelijk: school Als de leerkracht* langdurig of frequent verzuim signaleert nodigt hij/zij de leerling en/of ouders uit voor een gesprek. *Mentor kan ook iemand anders van school zijn. School maakt hier afspraken over. Geadviseerd wordt om de volgende criteria voor zorgwekkend ziekteverzuim aan te houden: o Elke vierde ziekmelding in 3 maanden tijd. o Elke 15 e aaneengesloten ziekte dag (schooldagen). o Zorgen vanuit school over het ziekteverzuim van de leerling. De insteek van dit gesprek is zorg, de leerling willen helpen en willen voorkomen dat de achterstanden te groot worden. Doel van het gesprek is om te bekijken op welke wijze het onderwijs weer hervat kan worden en het achterhalen van de verzuimbehoefte. Indien er sprake is van achterliggende problematiek, kan school met ouders meedenken over mogelijke hulp die ingezet kan worden. Naar aanleiding van het gesprek bekijkt de leerkracht of de leerling in aanmerking komt voor aanmelding bij de jeugdarts (of eventueel leerplicht).

6 Aandachtspunten voor het verzuimgesprek door de leerkracht met ouders/leerling (zie hoofdstuk 3) Ga als leerkracht na wat bepalende factoren zijn voor een besluit tot ziekmelding. Het referentiekader van ouders kan meespelen. Je kunt een doorbrekende rol spelen door dit bespreekbaar te maken. Neem een luisterende houding aan en geef aandacht. Ga uit van het standpunt: Ziek is ziek. Ga hierover niet in discussie. Denk niet in klachten, maar in mogelijkheden. Neem de vraag: Wat kunnen we als school voor je doen? als uitgangspunt. Laat als leerkracht aan ouders zien wat als afwijkend (= omvang of frequentie van het ziekteverzuim) wordt beschouwd. Maak hen medeverantwoordelijk door de situatie te spiegelen. Toon belangstelling en geef complimenten als een leerling ondanks klachten aanwezig is. Door een positieve, persoonlijke benadering voelen jongeren zich gekend en blijven ze betrokken bij school. Bovendien gaat er een preventieve werking vanuit. Ga er niet vanuit dat je een kant-en-klare oplossing kunt bieden. Het is belangrijk leerlingen ruimte te geven zodat zij zelf een actieve rol gaan innemen en oplossingen aandragen. Zorg ervoor dat je in het gesprek open staat en niet met vooringenomen blik kijkt. Oplossingen zijn vaak simpel en liggen dichterbij dan je in eerste instantie denkt. Stel de vraag: Wat heb je nodig om weer naar school te kunnen komen? Neem een OEN-houding aan: Wees Open, Eerlijk en Neutraal! Laat OMA thuis: Oordeel niet, laat eigen Meningen en Aannames achterwege. Handreiking snel terug naar school is veel beter (1) Stap 3a De leerkracht/intern begeleider vraagt een consult aan bij de jeugdarts Verantwoordelijk: school Naar aanleiding van het verzuimgesprek kan de leerkracht het noodzakelijk vinden om zicht te laten adviseren door de jeugdarts. Dit wordt besproken met de ouders/leerling. Er wordt uitgelegd: o Het doel van het consult: de jeugdarts adviseert de ouders/leerling en de school over (geestelijk) gezondheidsproblemen en het volgen van onderwijs. De jeugdarts heeft kennis over zowel ziekte als school. o De positie van de jeugdarts: de jeugdarts staat naast de leerling, opereert vanuit zorg en heeft als arts een beroepsgeheim. De aanmelding bij de jeugdarts vindt plaats door middel van het aanmeldformulier. Een verzuimstatus wordt bijgevoegd. Wat valt er te halen bij de jeugdarts? Met andere woorden: wat is de meerwaarde van verwijzing naar de jeugdarts? Algemeen gesteld kan de jeugdarts gezondheidsklachten duiden, evenals de relatie tussen medische klachten en problemen op het psychische en sociale vlak. Bovendien kan de jeugdarts

7 collega-artsen en behandelaars consulteren. Zo is de jeugdarts in staat te adviseren over deelname aan- en gewenste aanpassingen van het onderwijs. Concreet zijn er de volgende redenen te noemen om een verwijzing van de leerling naar de jeugdarts in overweging te nemen: o De school merkt op dat er tegenstrijdige signalen zijn, bijvoorbeeld rondom de ernst van de situatie. Je kunt als school met de jeugdarts deze zorgen delen en vragen stellen. Dat doe je minder gemakkelijk met en behandelend arts, als je die al te spreken krijgt. o Er is verschil in inzicht tussen de leerling/ouders en de school. Bijvoorbeeld met betrekking tot de mogelijkheden om ondanks ziekte, problemen of klachten naar school te gaan. In dat geval is een onafhankelijke instantie met medische expertise welkom als intermediair. o De leerling geeft aan problemen of klachten te hebben en is nog niet in zorg. De school vraagt zich af of er zorg nodig is. o De leerling zegt wel al in zorg te zijn: - De jeugdarts behandelt niet maar kan wel in kaart brengen wat er aan hulp is en of deze aansluit bij de problematiek. Zit de leerling op de goede weg? Heeft de leerling de juiste zorg? Levert deze zorg het gewenste resultaat? - De jeugdarts kan duidelijkheid geven aan de leerling en school: wat kan deze leerling wel of niet? Wat voor invloed heeft de ziekte of klacht op het leervermogen en lesdeelname van de leerling? Wat betekent de ziekte/problematiek voor het leren en de aanwezigheid op school? Hoe kunnen we ondersteunen? Welke aanpassingen zijn er nodig? Op welke termijn kan onderwijshervatting plaats vinden? De jeugdarts doet dit in een plan van aanpak (re-integratieadvies), dat samen met de leerling en school gemaakt wordt. - De jeugdarts kan overleggen met behandelaars: weet de behandelaar dat de leerling veel verzuimt? Wordt de leerling optimaal behandeld? Meedoen (aan onderwijs) maakt deel uit van het behandelplan. - De jeugdarts kan voorkomen dat iedereen langs elkaar heen werkt. De samenhang in de zorg/hulpverlening en de coördinatie ontbreken regelmatig. o De school en/of leerling heeft vragen rondom: - Is het onderwijsniveau wel haalbaar? - Is een apart onderwijsprogramma nodig, bijvoorbeeld in verband met studieverlenging of studietempo? - Zijn daar mogelijk afspraken over te maken en/of is daar ondersteuning op te bieden? o Het blijkt niet mogelijk concrete afspraken te maken met de leerling. o De leerling houdt zich niet aan gemaakte afspraken over terugkeer naar school of het accepteren van begeleiding of zorg. Gebruik voor de aanmelding bij de jeugdarts het aanmeldformulier. Daarop kan de school informatie kwijt over de problematiek van de leerling, de actuele begeleiding en de vraag van school. Voeg tevens het verzuimoverzicht toe. Dit bevordert de onderlinge communicatie en maakt de samenwerking transparant.

8 Niemand kan gedwongen worden een arts te bezoeken. Echter de leerling/ouders zijn wel verplicht mee te werken aan herstel en aan het nakomen van gemaakte afspraken. Zo nodig geeft de school uitleg over de wettelijke kaders bij de aanpak van ziekteverzuim: o Het schoolreglement De leerling volgt onderwijs en conformeert zich aan de schoolregels inclusief de regels met betrekking tot de begeleiding bij ziekteverzuim. Met andere woorden: de leerling/ouders zijn verplicht bij ziekteverzuim mee te werken aan het zoeken naar oplossingen en mogelijkheden. o Eigen verantwoordelijkheid De ouders en leerling dragen eigen verantwoordelijkheid als het gaat om gezondheid en het zoeken naar wegen om onderwijs te volgen. Ze zijn verplicht mee te werken aan gezondheidsherstel en het nakomen van afspraken. o Zorgplicht De school heeft een zorgplicht. De school moet voldoende mogelijkheid beiden het onderwijsprogramma te volgen en moet anticiperen op de begeleidingsbehoefte van de leerling. Tevens moet er, indien gewenst, gezocht worden naar een alternatieve school. Om de zorgplicht ook bij ziekteverzuim goed inhoud en vorm te kunnen geven heeft de school inzicht in leervermogen, mogelijkheden voor lesdeelname en noodzaak voor aanpassingen nodig en soms is hierbij het advies van de jeugdarts gewenst. o Plicht om goed onderwijs te bieden Veel ziekteverzuim brengt het aanbod van onderwijs in gevaar. De schol kan haar onderwijsaanbod niet kwijt. Bij weigering om mee te werken aan een verwijzing naar de jeugdarts kan de school de leerling/ouders vragen zelf met oplossingen te komen en hierover concrete afspraken te maken. Als de leerling/ouders zich daar niet aan houden onderneemt de school actie. Bijvoorbeeld door het melden van de leerling bij de leerplichtambtenaar. Stap 3b: Aanmelding bij leerplicht Verantwoordelijk: school Aanmelding bij leerplicht volgens de met leerplicht afgesproken werkwijze. Stap 4a: Het consult bij de jeugdarts Verantwoordelijk: Jeugdarts - De GGD nodig binnen 2 weken de leerling en ouders uit voor een consult bij de jeugdarts. - Ouders worden in de gelegenheid gebracht om de afspraak te verzetten binnen de twee weken. - School krijgt bericht wanneer de afspraak is gepland. - Binnen 3 dagen na het consult krijgt school altijd bericht van de jeugdarts. - Bij niet verschijnen zonder bericht wordt de school hiervan op de hoogte gesteld. De school gaat met ouders en leerling in gesprek om de reden van niet verschijnen te achterhalen.

9 - Zo nodig kan opnieuw aangemeld worden bij de jeugdarts of wordt de leerling aangemeld bij de leerplichtambtenaar. Onder 12 jaar: Het consult vindt altijd plaats met de ouders van de jongere. Desgewenst is de jongere aanwezig bij het consult jaar: Het consult vindt bij voorkeur plaats met de jongere en zijn/haar ouders. In het geval het consult alleen met de jongere plaatsvindt wordt altijd telefonisch met de ouders overlegd. Boven 16 jaar: Het consult vindt plaats met de jongere. Desgewenst wordt met de ouders contact opgenomen. (Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst). Wat doet de jeugdarts? De jeugdarts maakt een probleemanalyse. Hij /zij bespreekt de oorzaken van het verzuim en de mogelijkheden voor leshervatting. Wat zijn knelpunten en oplossingen om (weer) naar school te gaan? Zo nodig en met toestemming overlegt de jeugdarts met de huisarts of andere behandelaars om een goed beeld te krijgen van de medische of psychosociale problematiek. Vervolgens maakt de jeugdarts samen met hen een plan van aanpak met betrekking tot zorg- en re-integratie in de vorm van concrete afspraken over terugkeer naar en/of deelname aan school. De jeugdarts communiceert hieronder alle betrokken partijen, in ieder geval op proces en bewaakt hierbij zijn/haar eigen beroepsgeheim en de privacy van de leerling. De jeugdarts regelt zo nodig (para)medische zorg voor de leerling. Zorgverleners vanuit zowel de care als de cure optimaliseren de begeleiding en behandeling van de leerling vanuit hun eigen professionele expertise met inachtneming van hun beroepsgeheim. De jeugdarts evalueert zo nodig na verloop van tijd samen met de leerling/ouders en de school de geboden zorg en begeleiding zoals geadviseerd in het plan van aanpak. De jeugdarts maakt hiervoor een afspraak met de leerling/ouders. Stap 4b: Leerplicht Verantwoordelijk: Leerplicht Stap 5: Plan van aanpak Verantwoordelijk: School en ouders/leerling School stelt in overleg met de leerling/ouders en met de adviezen van de jeugdarts een plan van aanpak op.

10 Opstellen van een Plan van aanpak In het plan van aanpak staat duidelijk beschreven: - wat er van de leerling, ouders en school (en eventueel jeugdarts) verwacht wordt Hierbij kun je denken aan: School: aanpassingen rooster, aanpassingen lokaal, wie begeleidt de leerling, rust plek, speelkwartierafspraken, overblijven. Leerling: zelf informeren naar aanpassing, zelf afspraken maken met leerkrachten om achterstanden in te halen. Ouders: leerling naar school brengen en ophalen. School op de hoogte Houden van afspraken en voorgang van behandeling. - wanneer het plan geëvalueerd wordt. Bijvoorbeeld: Elke 2 weken een vervolggesprek waarin de voortgang wordt bekeken en het plan eventueel wordt aangepast. Stap 6: De school monitort de uitvoer van het plan van aanpak met betrekking tot school gerelateerde zaken en het verzuim Verantwoordelijk: School De school is uiteindelijk verantwoordelijk voor het monitoren van het verzuim. In geval de leerling/ouders weigeren mee te werken aan het vinden van een oplossing of afspraken niet nakomen, spreekt de school hen hierop aan. De leerling kan worden ingebracht in het OT (ondersteuningsteam) en worden gemeld bij de leerplichtambtenaar. Immers de school kan het verzuim nu aanmerken als vermoedelijk ongeoorloofd. Deze kan nu ook bij ziekteverzuim handhaven. Zo zorgt de school voor een sluitende zorgketen. Stap 7: aanvraag onafhankelijk medische advisering Verantwoordelijk: leerplicht en GGD Indien leerplicht betrokken is bij een casus maar de jeugdarts (gekoppeld aan school) al betrokken is (geweest) kan de leerplichtambtenaar een onafhankelijk medisch advies aanvragen bij de GGD. Een onafhankelijke jeugdarts pakt de casus dan op.

11 3. Ondersteuning gespreksvoering door school (leerkracht) Bij zorgwekkend verzuim vindt er op school een verzuimgesprek plaats met de leerling en ouders door de leerkracht. Dit gesprek wordt vanuit zorg gevoerd. Het doel van dit gesprek is het delen van zorgen en verantwoordelijkheden (school kan het niet alleen), het achterhalen van reden(en) van het verzuim (vooral van de redenen waar school een rol in kan spelen) en het komen tot concrete afspraken over begeleiding en zorg. De leidraad voor dit verzuimgesprek bevat de volgende opbouw en inhoud: o Je verzuim valt me op en baart me zorgen. Benadruk het gemeenschappelijke doel, namelijk het behalen van het diploma. o Wat is er met (je) aan de hand? o Geef de leerling/ouders de mogelijkheid vrij te spreken over de redenen van het verzuim. o Ga samen met de ouders/leerling na wat bepalende factoren zijn voor een besluit tot ziekmelding. Hun referentiekader kan meespelen. Je kunt een doorbrekende rol spelen door dit bespreekbaar te maken. o Laat zien wat als afwijkend (= omvang of frequentie van het ziekteverzuim) wordt beschouwd. Maak hen mede verantwoordelijk door de situatie te spiegelen. o Wat gaan jullie doen om dit op te lossen? - Denk niet in klachten maar in mogelijkheden. - Ga er niet vanuit dat je een kant-en-klare oplossing kunt bieden. Het is belangrijk de ouders/leerling ruimte te geven zodat zij zelf een actieve rol gaan innemen en oplossingen aandragen. Zorg ervoor dat je in het gesprek open staat en niet met vooringenomen blik kijkt. Oplossingen zijn vaak simpel en liggen dichterbij dan je in eerste instantie denkt. o Hoe kan ik je daarbij ondersteunen? - Wat heb je nodig om weer naar school te kunnen komen? - Wat kunnen we als school voor je doen? Een verzuimgesprek op en door school laat de betrokkenheid van de school zien. Dat wordt door de ouders/leerling zeer gewaardeerd. Ze ervaren aandacht en zorg van de kant van de school. Het maakt de link tussen school en jeugdarts duidelijk, zodat ook na het consult het advies van de jeugdarts beter en gemakkelijker opgepakt kan worden. In dit gesprek kan al heel veel worden weggevangen waarbij veel voor school bruikbare informatie al direct beschikbaar komt. De toon van dit gesprek is cruciaal: neem een OEN-houding aan, wees open, eerlijk en neutraal!

12 Gespreksvoering ziekteverzuim door leerkrachten: Telefonisch contact: Hoe gaat het met je (kind)? o Laat OMA thuis: Oordeel niet, laat eigen Meningen en Aannames achterwege. o Ziek is ziek. o Doel is delen van zorg en verantwoordelijkheid. Maak eventueel afspraken over (neem niet alle verantwoordelijkheid zelf op je): o Verzuimmeldingen (bij wie en hoe) o Schoolbezoek o Inhalen lesstof o Zoeken van hulp o Terugkoppeling door ouders aan mentor Gespreksvoering bij zorgwekkend verzuim: Bij voorkeur uitnodigen voor gesprek op school Neem een OEN-houding aan: Wees Open, Eerlijk en Neutraal Je verzuim valt me op en baart me zorgen. o Benadruk het gemeenschappelijke doel, namelijk het behalen van het diploma. Wat is er (met je) aan de hand? o Geef de leerling/ouders de mogelijkheid vrij te spreken over de redenen van verzuim. Wat zijn de bepalende factoren zijn voor een besluit tot ziekmelding? o Laat zien wat als afwijkend wordt beschouwd. Maak ouders medeverantwoordelijk door de situatie te spiegelen. Wat gaan jullie er aan doen om dit op te lossen? o Denk niet in klachten, maar in mogelijkheden. o Ga er niet vanuit dat je een kant-en-klare oplossing kunt bieden. Hoe kan ik je daarbij ondersteunen? o Neem de volgende vragen als uitgangspunt: - Wat heb je nodig om weer naar school te kunnen komen? - Wat kunnen we als school voor je doen? Redenen verwijzing jeugdarts: Er zijn tegenstrijdige signalen. Je wilt als school met de jeugdarts je zorgen delen en/of vragen stellen. Er is verschil in inzicht tussen de leerling/ouders en de school, bijvoorbeeld met betrekking tot de mogelijkheden om ondanks ziekte, problemen of klachten naar school te gaan. In dat geval is een iemand met medische expertise welkom als intermediair.

13 De leerling geeft aan problemen of klachten te hebben en is nog niet in zorg. Als de leerling wel al in zorg is: o De jeugdarts behandelt niet, maar kan wel in kaart brengen wat er aan hulp is en of deze aansluit bij de problematiek. Zit de leerling op de goede weg? Heeft de leerling de juiste zorg? Levert deze zorg het gewenste resultaat? o De jeugdarts kan duidelijkheid geven aan leerling en school: wat kan deze leerling wel of niet? De jeugdarts doet dit in een plan van aanpak (reintegratieadvies), dat samen met de leerling en de school gemaakt wordt. o De jeugdarts kan overleggen met behandelaars: weet de behandelaar dat de leerling veel verzuimt? Wordt de leerling optimaal behandeld? Meedoen (aan onderwijs en werk) maakt vaak deel uit van het behandelplan. o De jeugdarts kan voorkomen dat iedereen langs elkaar heen werkt. De school en/of de leerling heeft vragen rondom: o Zijn er school gerelateerde zaken die meespelen bij het ziekteverzuim? Het blijkt niet mogelijk concrete afspraken te maken met de leerling De leerling houdt zich niet aan gemaakte afspraken over terugkeer naar school of het accepteren van begeleiding of zorg. Zorgwekkend ziekteverzuim blijft aanhouden ondanks de afspraken met de mentor. Aanmelden bij de jeugdarts: Invullen aanmeldformulier Bijvoegen van de verzuimstatus Mailen naar jeugdarts. De leerling wordt binnen 2 weken uitgenodigd. Het is natuurlijk altijd mogelijk om eerst (telefonisch) met de jeugdarts te overleggen over een leerling.

14 4. Veel gestelde vragen en antwoorden voor de leerkracht: Antwoorden op vragen en opmerkingen van ouders in het kader van ziekteverzuimbegeleiding. Hieronder zijn een aantal veel gestelde vragen en opmerkingen uitgewerkt. Ze kunnen gebruikt worden als handvatten voor het gesprek met ouders en leerling. Ik heb onze zoon iedere keer keurig ziek gemeld, waarom moet ik naar de GGD? Het consult is niet als controle bedoeld, maar om de jeugdarts met ons mee te laten denken. De jeugdarts kan u en ons na het gesprek adviseren, eventueel na overleg met de behandelaar. Wat een onzin, Jantje is bijna niet ziek geweest, moet ik nu toch gaan? De criteria zijn verantwoord. Jantje is ruim meer dan gemiddeld ziek gemeld. (zie eerder) Jullie weten toch wat ons Pietje mankeert, waarom moet ik naar die arts? Wij vinden het als school moeilijk om de invloed van medische klachten op het naar school gaan in kunnen schatten. Daarom hebben wij de inzet van de jeugdarts nodig om ons te adviseren. Ja, maar ziek is ziek! (Niet ontkennen) Ja, en wij vinden het daarom belangrijk om de jeugdarts met ons mee te laten denken over mogelijke oplossingen daarvoor of aanpassingen binnen de school. Kan die arts ons Klaasje dan beter maken? Nee, helaas niet, maar ze/hij kan wel met u en ons meedenken hoe we de zorg en het onderwijs zo veel mogelijk aan deze situatie kunnen aanpassen. Wij zijn al vaak met onze dochter bij de huisarts geweest (onze dochter staat uitgebreid onder behandeling bij de specialist). Moeten we nu óók nog naar de GGD? Ja, de jeugdarts zal met u de klachten doorspreken en zo nodig met de huisarts of andere behandelaars overleggen om vervolgens in overeenstemming met visie en beleid van de behandelaar u en ons te adviseren (bijv. Nieuwe afspraak bij de behandelaar, (voorlopige) aanpassing van de lesrooster (en zo ja hoe), extra gesprek op school, inzetten schoolmaatschappelijk werk, et cetera). We weten dat een behandelend arts het vaak erg prettig vindt als overleg is over het functioneren van een patiënt en de invloed van de behandeling hierop. Maar het gaat om háár gezondheid, wat is jullie probleem? Haar cijfers zijn voldoende en ze is al druk bezig alle lesstof in te halen. Het is voor uw dochter van belang dat zij, ook al voelt ze zich niet altijd helemaal lekker, toch naar school gaat. Thuisblijven levert vaak weinig verbetering op, integendeel: door verminderde regelmaat van leven kan het de klachten slechts doen toenemen en haar welbevinden negatief

15 beïnvloeden. Het is belangrijk dat zij actief blijft. Daarnaast geeft schoolbezoek juist de afleiding die maakt dat zij zich wat beter kan gaan voelen. Dan is zij minder met haar klachten bezig, houdt beter contact met leeftijdsgenoten en loopt minder achterstand op. Alles wat door thuisblijven gemist wordt moet immers later ingehaald worden en is een verzwaring voor de periode na terugkeer op school. Ook is het van belang dat zij leert om te gaan met haar klachten en er niet te snel aan toegeeft, want ook later als zij werk heeft, kan zij niet te vaak thuisblijven.

16 5.Informatie brief voor de School Ziekteverzuimbeleid en gelijke onderwijskansen en optimale participatie voor alle leerlingen Verzuim kan leiden tot leerachterstanden, wat vervolgens kan leiden tot uitstroom naar een lager onderwijsniveau of het niet behalen van een diploma. Ook kan het verzuim invloed hebben op de omgang van kinderen en jongeren met klasgenoten en op hun zelfstandigheid en oplossend vermogen. Het is dan ook van groot belang om vroegtijdig en adequaat te handelen in geval van langdurig of frequent ziekteverzuim bij uw leerlingen. Verzuim en de wet De aanpak van ongeoorloofd verzuim is bij de wet geregeld, de aanpak van geoorloofd verzuim echter niet. Daarom start de GGD Hart voor Brabant met ziekteverzuim begeleiding voor het basisonderwijs. Bij verzuimbeleid werkt u samen met de jeugdarts van de GGD en de leerplichtambtenaar van de gemeente. Gezamenlijk maakt u zich sterk om de ziek gemelde leerling weer zo snel en zo goed mogelijk aan het lesprogramma te laten deelnemen. Altijd en alleen in zorgvuldig overleg met de ouders/verzorgers en de bettreffende leerling. Schoolverzuim is een signaal Achter schoolverzuim schuilt vaak andersoortige problematiek. Bijvoorbeeld een onrustige thuissituatie of leer- en motivatieproblemen. Leerlingen kunnen ook lichamelijke klachten hebben veroorzaakt door stress of leefstijl. Sommigen zijn bekend met een aandoening (zoals astma of migraine) waarvoor ze behandeld worden. Anderen hebben psychische klachten of gedragsproblemen en staan op een wachtlijst voor hulp. Door te weten wat de oorzaken van het ziekteverzuim zijn, kunnen de leerlingen begeleid worden. Dit zodat zo snel en zo goed mogelijk (weer) naar school kunnen gaan. Ziekteverzuimbegeleiding in een notendop Wanneer er sprake is van langdurig of frequent ziekteverzuim bij een bepaalde leerling, voert u als school het eerste (telefonische) gesprek met het kind en zijn ouders/verzorgers, met als doel om te kijken hoe de school kan ondersteunen bij het beperken van de leerachterstand. Bij complexe gevallen bestaat de mogelijkheid om bij een jeugdarts van de GGD advies in te winnen of een consult aan te vragen voor ouders/verzorgers en de betreffende leerling. De jeugdarts bespreekt de gezondheidsklachten en redenen van het ziekteverzuim en bepaald samen met hen de gewenste begeleiding of zorg. Indien nodig onderzoekt hij/zij de leerling. Ook adviseert de jeugdarts over deelname aan het lesprogramma en biedt ouders/verzorgers en leerling daarbij handvatten.

17 Na afloop van het consult stelt de jeugdarts een advies op voor school. Daarin adviseert de jeugdarts of de betreffende leerling wel of niet (volledig) kan deelnemen aan het lesprogramma en geeft eventueel een re-integratieadvies en welke aanpassingen wenselijk zijn. Een consult duurt circa 45 minuten en is vertrouwelijk: de jeugdarts koppelt inhoudelijke informatie alleen met toestemming van de ouders/verzorgers en/of de leerling terug aan de school. Verder informeert de jeugdarts met toestemming van de ouders/leerling bij de huisarts van de leerling. Samen houden we ze op school Verzuimbeleid laat zien dat een integrale aanpak en de nauwe samenwerking tussen school, GGD en de gemeente werkt. Systematisch aandacht en zorg besteden aan het kind/de jongere en de inzet van ziekteverzuimbegeleiding heeft een preventief effect: de omvang van schoolverzuim neemt af en de ouderbetrokkenheid bij school en welbevinden van het kind/jongere neemt toe. Neer weten? Heeft deze informatie uw interesse gewekt? En bent u benieuwd geworden wat de GGD voor u kan betekenen als het gaat om ontwikkelen invoeren en uitvoeren van geoorloofd ziekteverzuimbeleid? Binnenkort zal de jeugdarts van de GGD Hart voor Brabant van uw school contact opnemen om een en ander toe te lichten. Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met de jeugdarts van de GGD Hart voor Brabant van uw school of met Mirjam Smulders, Jeugdarts Uden en kartrekker ziekteverzuim begeleiding GGD Hart voor Brabant regio BNO op telefoonnummer [ ] of per via: mi.smulders@ggdhvb.nl

18 6. Tekst over ziekteverzuim beleid op website of in schoolgids Het is aan de scholen om de geel-gemarkeerde tekst verder in te vullen. Nieuw verzuimbeleid De school heeft aandacht en zorg voor leerlingen die vaak of langdurig afwezig zijn na ziekmelding. Daarom hebben wij het ziekteverzuimbeleid van de GGD Hart voor Brabant regio Brabant Noordoost in het schoolreglement opgenomen. Door het structureel aandacht besteden aan de ziek gemelde leerling door de school zelf en het zo nodig of gewenst consulteren van de jeugdarts, kan de kwaliteit van zorg geoptimaliseerd worden. Bij het verzuimbeleid werken drie partijen samen: - De school. - Een jeugdarts van de GGD Hart voor Brabant. - De leerplichtambtenaar van de gemeente. De jeugdarts en de leerplichtambtenaar zijn beiden als adviseur beschikbaar voor het Ondersteuningsteam (OT). van onze school De werkwijze In het geval van ziekte vragen ouders aan school vrijstelling voor het volgen van het lesprogramma voor hun zoon/dochter. Bij langdurig of frequent ziekteverzuim gaat de school in gesprek met ouders en laat zij zich zo nodig adviseren door de jeugdarts van de GGD Hart voor Brabant. We vinden het belangrijk dat de leerling weer zo snel en zo goed mogelijk aan het lesprogramma kan deelnemen. Criteria voor uitnodiging verzuimgesprek o Elke 4 e ziekmelding in 3 maanden tijd o Elke 15 e aaneengesloten ziektedag (schooldagen). o Zorgen vanuit school over het ziekteverzuim van de leerling. De ouders en de leerling waarvan het ziekteverzuim aan een van deze criteria voldoet, worden uitgenodigd voor een gesprek op school met de leerkracht. Zij ontvangen hiervoor een brief/worden hiertoe telefonisch uitgenodigd, waaraan toegevoegd een overzicht uit het aanwezigheidsregistratiesysteem van de betreffende leerling. Naar aanleiding van dit gesprek kan een uitnodiging volgen voor een consult bij de jeugdarts van de GGD. Wat doet de jeugdarts? De jeugdarts bespreekt de gezondheidsklachten en oorzaken van het ziekteverzuim, onderzoekt eventueel de leerling en zoekt samen met de ouders en leerling naar gewenste zorg. De jeugdarts

19 adviseert over deelname aan het lesprogramma. Tevens geeft de jeugdarts tips aan de ouders, leerling en school voor het optimaliseren van deze deelname. Het gesprek met de jeugdarts is vertrouwelijk. In verband met het medische beroepsgeheim koppelt de jeugdarts inhoudelijke informatie alleen met toestemming van de ouder(s) en/of de leerling terug aan de school. Wat is de rol van de leerplichtambtenaar? De rol van de leerplichtambtenaar is het toezicht houden op ongeoorloofd schoolverzuim. Dit vanuit zijn verantwoordelijkheid de leerplichtwet te handhaven.